In 2015 is er weer een monitor opgesteld.. Er is een aantal gegevens dat afwijkt van de gegevens in de Monitor van 2013.

Transcriptie

1 1. Aanleiding De bevolking van De Wolden verandert. Ontgroening, vergrijzing en krimp kunnen gevolgen hebben voor de leefbaarheid. In 2012 startte het project Vitaal Platteland. Met dit project willen we tijdig anticiperen op de veranderende bevolking zodat we de leefbaarheid kunnen behouden. Voor een goed resultaat moest dit bewustwordingsproces ook onder inwoners actief worden ingezet. In de Notitie Vitaal Platteland staan de demografische ontwikkelingen beschreven. De bevolkingsomvang van de gemeente De Wolden loopt terug. Ontgroening, vergrijzing en bevolkingsdaling vertalen zich in een afname van het aantal kinderen in de basisschoolleeftijd en een afname van de beroepsbevolking. Het aantal 75-plussers neemt daarentegen toe. De bevolkingsdaling voltrekt zich in alle kernen. Alleen in Kerkenveld en Zuidwolde laten prognoses in de periode nog een tijdelijke bevolkingsgroei zien - áls het bouwprogramma in het Woonplan wordt gerealiseerd. Dat laatste zal afhangen van het herstel van de woningmarkt en van de concurrentiekracht in de regio. De hoofdambitie is: de dorpen van De Wolden leefbaar en vitaal houden. Een proactieve aanpak helpt daarbij. Kansen worden daarbij gepakt en problemen moeten worden voorkomen. De gemeenteraad heeft op 12 juni 2014 het ambitiedocument Vitaal Platteland vastgesteld. In dit ambitiedocument zijn de volgende 10 ambities vastgesteld: Herstel van de woningmarkt benutten; Behoud en waar nodig herstel van de hoge kwaliteit van de woningvoorraad; Benutten van burgerkracht om de sociale structuur in de dorpen te behouden en te versterken; Samenwerken met inwoners om voorzieningen dan wel het effect van voorzieningen in stand houden; Aandacht voor de bereikbaarheid van voorzieningen voor niet auto-mobiele inwoners; Benutten aantrekkelijkheid voor recreanten en toeristen; Versterken van de lokale economie door regionale samenwerking; Een (tijdelijke) invulling geven aan panden en percelen zonder functie; Meer maatwerk leveren in omgang met inwoners en bedrijven, minder regels; Ontwikkelingen monitoren en knelpunten snel signaleren. Collegeprogramma In het collegeprogramma Dichtbij & Vitaal op eigen kracht is een prominente rol weggelegd voor het project Vitaal Platteland. De ambities uit het ambitiedocument Vitaal Platteland worden de komende jaren beschouwd als de kern van de werkzaamheden en zijn daarom ook expliciet opgenomen in het collegeprogramma. Bovengenoemde 10 ambities zijn op deze manier goed gewaarborgd en kunnen daardoor worden gemonitord. 2. Monitor Vitaal Platteland 2015 Onderdeel van het project Vitaal Platteland is de monitor Vitaal Platteland. In 2013 is de eerste monitor opgesteld (nulmeting). De monitor kent een gedeelte met gemeentebrede gegevens, en een gedeelte met gegevens voor de 17 kernen. In 2015 is er weer een monitor opgesteld.. Er is een aantal gegevens dat afwijkt van de gegevens in de Monitor van 2013.

2 Bedrijven en instellingen In de gemeente is sprake van een forse groei van het aantal banen. De sector handel en reparatie laat daarbij de grootste groei zien. Ook de sectoren landbouw, bosbouw en visserij, horeca, zakelijke dienstverlening en gezondheids- en welzijnszorg laten een behoorlijke groei zien. In de financiële sector en het openbaar bestuur heeft een daling van het aantal banen plaatsgevonden. Opvallend is dat het aantal banen is gestegen maar dat het aantal bedrijven/instellingen is gedaald. Sluiting scholen Per 1 augustus 2014 zijn basisscholen de Vaarboom in Fort en De Lindert in Linde gesloten. Dit betekent dat in deze dorpen geen basisschool meer is gevestigd. Toeristische overnachtingen en bestedingen Het aantal toeristische overnachtingen is in 2014 ten opzichte van 2012 gestegen met 4,9% van naar Het is nog niet bekend of de bestedingen aan vakanties in Drenthe in de afgelopen periode zijn gestegen. Deze bestedingen worden een keer per twee jaar gemeten in opdracht van het Recreatieschap. Eind 2016 worden nieuwe cijfers verwacht. De cijfers uit 2013 laten zien dat het aantal bestedingen van de vakanties is gedaald met ten opzichte van Dit was in lijn met de ontwikkeling van aantal overnachtingen, die in die periode ook zijn gedaald. De bestedingen van dagrecreatie zijn in 2013 gestegen met ten opzichte van Bedrijven en organisaties per dorp Het aantal bedrijven en organisaties is in alle dorpen flink gestegen. Het gaat hier om de overige bedrijven. Wat hierbij opvalt, is dat het veelal kleine zelfstandigen betreft. Een mogelijke oorzaak is de economische crisis. Door de hoge werkloosheid beginnen steeds meer mensen voor zichzelf. WOZ Waarden Over het algemeen is de WOZ waarde van de huizen in de gemeente gedaald. Bij een aantal gevallen is dit niet het geval. Volgens de Monitor 2015 is de WOZ waarde van vrijstaande woningen in Echten fors gestegen. Echter in 2013 is ook de waarde van recreatiewoningen meegenomen. De stijging van de WOZ waarde geeft daardoor een vertekend beeld. Het aantal huishoudens in Koekangerveld lijkt behoorlijk gestegen net zoals de WOZ waarde van de recreatiewoningen. Ook hierbij zijn de recreatiewoningen meegenomen. Voor Zuidwolde is de WOZ waarde voor appartementen fors gestegen. In 2013 is de Sukerbarg een kleinschalig appartementencomplex opgeleverd. Dit zorgt voor een stijging van de WOZ waarde voor appartementen. 3. Stand van zaken van de gestelde ambities Het collegeprogramma Dichtbij & Vitaal op eigen kracht is in 2014 opgesteld en we zijn nu op de helft van deze collegeperiode. De afgelopen 2 jaren is fors ingezet op de gestelde ambities. Hieronder volgt een korte samenvatting van de huidige stand van zaken tot 31 december Herstel van de woningmarkt benutten. De Wolden is één van de weinige plattelandsgemeenten in Drenthe met een verhuisoverschot. Dat betekent dat er meer mensen naar De Wolden toe verhuizen dan dat er mensen vertrekken. Tussen 2008 en 2014 kende De Wolden een verhuissaldo van 345 inwoners. Drie andere gemeenten in Drenthe hadden ook een positief verhuissaldo, namelijk Assen (513), Meppel (581) en Tynaarlo (812) Dit gegeven illustreert dat de Wolden haar goede woonkwaliteit succesvol in de markt weet te zetten. Bovengenoemd

3 verhuisoverschot is niet terug te zien in het jaar In 2014 zijn er 91 meer vertrekkers dan vestigers. Op 12 juli 2012 is door de gemeenteraad het Woonplan vastgesteld. Dit Woonplan gaf een doorkijk naar Naast dat dit jaar het laatste concrete jaar van de huidige visie in uitvoering is, zijn er verschillende ontwikkelingen die het noodzakelijk maken het woonbeleid te actualiseren, zoals het herzien van de Woningwet per 1 juli 2015 en dat de situatie van de woningmarkt anders is dan 5 jaar geleden omdat er o.a. een toename van statushouders is vanwege de vluchtelingenstroom. Door de herziening van de Woningwet zijn er nieuwe spelregels voor de sociale huursector vastgelegd. De gemeente krijgt de mogelijkheid vanuit haar woonbeleid thema s te benoemen waarop woningcorporaties dienen te presteren. Zij dragen bij aan de uitvoering van het gemeentelijk woonbeleid. Het belang van het hebben van een actueel woonbeleid als gemeente is dan essentieel. In 2016 wordt het Woonplan geactualiseerd. Behoud en waar nodig herstel van de hoge kwaliteit van de woningvoorraad. Het gemeentelijk programma voor ontwikkeling van nieuwe woningen richt zich o.a. op starters en senioren. Het bouwen van huizen voor kleinere huishoudens die levensloopbestendig zijn is daarbij de focus. Op de locatie van voormalige school de Zaaier in Zuidwolde zijn een drietal levensloopbestendige woningen gerealiseerd en ook de appartementen in de Prinsenije zijn levensloopbestendig. Inmiddels zijn er ook in De Wijk (Dunningen) levensloopbestendige woningen opgeleverd. De inwoners van De Wolden kunnen gebruik maken van diverse subsidieregelingen om hun woning energiezuinig te maken en zelf stroom uit zonnepanelen op te wekken. Voor starters is een speciale regeling ontwikkeld waarmee men een goedkope geldlening kan afsluiten voor investeringen in energiebesparing in de woning. Benutten van burgerkracht om de sociale structuur in de dorpen te behouden en te versterken. In 2013 zijn de laatste dorpsvisies aangeboden aan de gemeenteraad. Dorpen zijn momenteel bezig met uitvoering van deze visies. Ook de gemeente heeft daaraan (financieel) bijgedragen. Tot 1 januari 2015 zijn o.a. de volgende projecten gestart: - Dorpsommetje van Koekange. Er zijn toegangsborden en aanwijsborden geplaats. Dit initiatief draagt bij aan de vitaliteit van het dorp. Meer bezoekers en eigen inwoners maken een dorpsommetje - In Ruinen is een pannakooi geplaatst. De basisschool heeft grond beschikbaar gesteld om ook bij te vragen aan een speelplek voor de plaatselijke jeugd die geen gebruik meer maakt van een wip en schommel. - Langs de jeu de boules baan en het belevingspad is in Veeningen verlichting aangebracht. - In de kern van Koekange is een multifunctionele ontmoetingsplek voor verschillende doelgroepen (kinderen, adolescenten en ouderen) gerealiseerd. - Jeugdsoos de Miete in Ruinerwold is weer heropend. - In Koekangerveld is het dorpshuis uitgebreid. 20 tot 30 vrijwilligers hebben geholpen met graven, timmeren, schilderen etc. - Het dorpshuis in Drogteropslagen is opgeknapt. De uitstraling en sfeer van het dorpshuis is vergroot. Samenwerken met inwoners om voorzieningen dan wel het effect van voorzieningen in stand houden. Zie voorgaande ambitie. Voor de dorpen Zuidwolde, Ruinen en de Wijk wordt nog volop ingezet op de centrumplannen. In Zuidwolde is de 2 e fase in ontwikkeling. Voor Ruinen is overeenstemming bereikt en wordt op korte termijn procedure gestart voor nieuw bestemmingsplan om de ontwikkelingen mogelijk te maken op de voormalige SNS-

4 locatie. De nieuwe supermarkt en het parkeerterrein in de Wijk is inmiddels opgeleverd. Een mooie impuls voor het dorp. Daarna kan het project worden afgesloten. Aandacht voor de bereikbaarheid van voorzieningen voor niet auto-mobiele inwoners. Om de mobiliteit van inwoners te verbeteren wordt samengewerkt met de Drentse en Groningse gemeenten, en met de beide provincies, in een gezamenlijke aanbesteding van het publiek vervoer. Er wordt daarbij gezocht naar optimale combinaties van het openbare vervoer en het doelgroepen vervoer. Hiermee wordt de afname van vervoersmogelijkheden voorkomen. Benutten aantrekkelijkheid voor recreanten en toeristen. In 2014 werd de cultuurhistorische waardenkaart van De Wolden vastgesteld. De kaart is bedoeld om inwoners en initiatiefnemers van ruimtelijke plannen te informeren en inspireren. Want als inwoners zich meer bewust zijn van de cultuurhistorische waarden, ontstaat er meer waardering voor deze waarden en zullen ze beter worden behouden. De gemeente heeft hier bewust gekozen voor een beleid van informeren en inspireren in plaats van het opleggen van extra regels. Daarnaast versterken de cultuurhistorische waarden de aantrekkingskracht van De Wolden op toeristen en nieuwe inwoners. In 2016 is een brochure gemaakt waarin de meest bijzondere cultuurhistorische waarden worden gepresenteerd aan een breed publiek. Versterken van de lokale economie door regionale samenwerking. In de afgelopen jaar is een aantal projecten gestart om de lokale economie te versterken: Poort van Dwingelderveld Het streven van dit project is om het gebied een kwaliteitsimpuls te geven en te stimuleren dat bezoekers van de Poort Dwingelderveld ook het centrum van Ruinen aan doen. Er is onderzocht of betrokkenen in het gebied samen de ontwikkeling van de Benderse ter hand te nemen. De uitdaging daarbij was om met de partijen in het gebied op basis van gelijkwaardigheid- te komen tot een gezamenlijke ambitie voor het gebied en een concreet actieplan/plan van aanpak. Omdat het overheidsparticipatie betreft zit de gemeente niet aan het stuur. Wel is er door de Poort een vijftal werkgroepen ingesteld die elke een thema verder gaan uitwerken. Hierin is de gemeente wel betrokken. Regio Zwolle De Regio Zwolle is een licht en flexibel bestuurlijk samenwerkingsverband van 20 gemeenten. Er voltrekt zich een groeiproces van herkenning en erkenning. Herkenning van gemeenschappelijke vraagstukken. Erkenning dat we elkaar kunnen helpen bij de oplossing ervan. Zo ontstaat geleidelijk regionaal partnerschap. Een nieuwe (bestuurlijke) beweging is ontstaan. De gemeente de Wolden heeft zich aangesloten bij dit samenwerkingsverband. Gebiedscoöperatie Ondernemers in De Wolden hebben het initiatief genomen om een gebiedscoöperatie op te richten. Eén gebiedscoöperatie is een samenwerkingsverband tussen ondernemers, overheden en onderwijs. Ook inwoners doen mee. Een gebiedscoöperatie is zowel een onderneming als een lerend netwerk. Hoewel het initiatief uit de Wolden komt, wil de gebiedscoöperatie voor de hele regio Zuidwest Drenthe actief worden. Het doel van de gebiedscoöperatie is om de regionale economie te versterken en bij te dragen aan duurzame leefbaarheid in de regio. Daarvoor is een kenniswerkplaats opgezet en projecten ontwikkeld. Eén van de eerste projecten van de gebiedscoöperatie is het realiseren van snel internet in de kernen en het buitengebied van gemeente De Wolden. De gemeente ondersteunt het project financieel, met als doel dat de corporatie op termijn met eigen middelen projecten kan ondersteunen.

5 Een (tijdelijke) invulling geven aan panden en percelen zonder functie. De afgelopen jaren is er een aantal bestemmingsplannen geactualiseerd. Insteek daarvan is dat er altijd flexibel wordt bestemd zodat een perceel voor meerdere doeleinden kan worden gebruikt. Op deze manier worden inwoners en ondernemers niet beperkt in hun plannen. Meer maatwerk leveren in omgang met inwoners en bedrijven, minder regels. Er is een nieuwe visie Dienstverlening vastgesteld en op dit moment wordt gewerkt aan een uitvoeringsplan Dienstverlening. De nieuwe visie met als motto Lever de klant niets wat hij niet nodig heeft, lever de klant alles wat hij nodig heeft is de ambitie dat onze klanten ons bovengemiddeld waarderen voor de dienstverlening. Daarbij zijn Maatwerk, Vertrouwen en Eenvoud de kernwaarden op basis waarvan de visie wordt uitgewerkt. Ontwikkelingen monitoren en knelpunten snel signaleren. Middels de Monitor 2015 kunnen ontwikkelingen worden gevolg en kan waar nodig worden ingesprongen. Ook voor 2017 staat weer een monitor op de planning. Conclusie De afgelopen 2 jaren is fors ingezet op de gestelde ambities. Ook de komende tijd wordt hierin geïnvesteerd. In de nota Vitaal Platteland is opgenomen dat er een apart uitvoeringsprogramma moet worden opgesteld waarin staat aangegeven hoe de ambities worden bereikt. Nu de gestelde ambities zijn geïntegreerd in de programmabegroting is een uitvoeringsprogramma niet meer noodzakelijk. Doordat de ambities zijn opgenomen in de programmabegroting vindt monitoring plaats via de Planning & Control cyclus. Op deze manier kan de status van de verschillende projecten goed worden gevolgd en kan vinger aan de pols worden gehouden.