Jaarstukken Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland. E r f g o e d i n b e w e g i n g

Transcriptie

1 Jaarstukken 2014 Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland E r f g o e d i n b e w e g i n g 1

2 INHOUDSOPGAVE JAARVERSLAG Pag. Algemene gegevens 4 Verslag van de activiteiten 7 1. Kennis en ontwikkeling 8 2. Versterking lokale en regionale infrastructuur Archeologie Cultuurhistorie en monumenten Erfgoededucatie Immaterieel erfgoed Musea 29 Bijlagen 31 Verslag Raad van Toezicht 35 JAARREKENING Balans per 31 december 2014 na resultaatbestemming 38 Staat van baten en lasten over Kasstroomoverzicht 41 Algemene toelichting en waarderingsgrondslagen 42 Toelichting op de balans per 31 december Toelichting op de staat van baten en lasten over Verschillenanalyse begroting en jaarrekening OVERIGE GEGEVENS Overige gegevens 62 BIJLAGEN Resultaat projecten Verantwoording subsidie 2014 Provincie Zeeland 66 Financiële verantwoording 2014 per prestatieveld 67 2

3 Jaarverslag 3

4 ALGEMENE GEGEVENS Doelstelling De Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ) heeft tot doel het integraal bevorderen van activiteiten gericht op het behoud, het beheer, de toegankelijkheid, het onderzoek en de ontsluiting van het cultureel erfgoed van Zeeland. Instellingsgegevens Naam rechtspersoon Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland Adres Looierssingel 2 Postbus AA Middelburg Telefoonnumer Website Kamer van Koophandel BTW nummer NL B01 Samenstelling Raad van Toezicht 2014 Mevrouw A.C. de Bruijn (tot ) Voorzitter De heer mr. drs. G.W. van der Brugge MA Vicevoorzitter (Voorzitter per ) Mevrouw dr. F. Petiet (per ) Lid De heer mr. A.B. Stapelkamp Lid De heer G. van der Wal Lid De heer H.G.L. Verheuvel AA Lid (Vicevoorzitter per ) Directeur / bestuurder De heer drs. W.H.P. Scholten 4

5 Beroep en nevenfuncties leden Raad van Toezicht Mevrouw A.C. de Bruijn Voorzitter Stichting d Aegen, Voorzitter raad van toezicht Zeeuwse Bibliotheek, Voorzitter raad van Toezicht R&B Wonen, Voorzitter regionale bezwaarcommissie Woningtoewijzing, Lid van de adviescommissie bezwaarschriften van de Provincie Zeeland, Lid bestuur vrienden van het Zeeuws Archief De heer mr. drs. G.W. van der Brugge MA Lid college van bestuur Scalda, Voorzitter raad van commissarissen Coöperatieve Vereniging Rabobank Terneuzen Sas van Gent, Ouderling Protestantse Gemeente Philippine Sas van Gent Sluiskil Protestantse Kerken in Nederland Mevrouw dr. F. Petiet Beleidsmedewerker Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, Lid van de Commissie tot redactie van Archief en Werken' van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen De heer G.G.L. Verheuvel AA Directeur accountant accon avm adviseurs en accountants, Lid algemene vergadering (Hoofdingeland) Waterschap Scheldestromen, Voorzitter bestuur stichting Grote Kerk Goes,Lid bestuur stichting muziek in de Grote Kerk Goes, Voorzitter plaatselijke kiesvereniging SGP,Lid klachtencommissie NBA (Nederlands Beroepsorganisatie Accountants) De heer mr. A.B. Stapelkamp Burgemeester gemeente Kapelle, Lid raad van advies Stichting Het Zeeuws Landschap De heer G. van der Wal Programmamanager gemeente Middelburg, Lid raad van toezicht Stichting Ouderenzorg Noord Beveland, Lid algemeen bestuur Stichting Zeeuwse Oude Kerken, Lid dorpsraad Kats, Secretaris afdeling PvdA Noord Beveland, Lid bestuur Heemkundige Kring De Bevelanden, Lid redactie Nehalennia Directeur / bestuurder De heer drs. W.H.P. Scholten Vicevoorzitter Stichting tot behoud en ondersteuning van monumenten te Goes (SBOM) 5

6 Beleid met betrekking tot omvang en functie van het eigen vermogen Het eigen vermogen fungeert als buffer om in één of meerdere jaren uitgaven te kunnen verrichten, die niet vanuit de jaarlijkse exploitatierekening kunnen worden bekostigd. In 2011 is een bestemmingsreserve gevormd ter dekking van eenmalige kosten bedoeld voor herhuisvesting van de SCEZ. Een gedeelte van de uitgaven bestaat echter uit investeringen. De afschrijvingslasten worden jaarlijks ten laste worden gebracht van de bestemmingsreserve. Op 23 november 2012 stelden Provinciale Staten het nieuwe subsidiebeleid 2013 'Resultaat met subsidie' vast. Dit subsidiebeleid kent voor gelieerde instellingen geen begrenzing meer aan de omvang van het eigen vermogen van de instelling. De toevoeging van overschotten in enig boekjaar aan het eigen vermogen is echter wel beperkt. In essentie kan er alleen nog vermogen worden gevormd uit andere bronnen dan de provinciale subsidie. Verder is op 21 december 2012 door Provinciale Staten een besluit genomen over de invulling van de ombuigingstaakstelling gesubsidieerde instellingen op basis van de kerntaken. Dit besluit houdt in dat er naast de lopende bezuinigingstaakstelling sprake is van een extra bezuiniging. De SCEZ zal de komende jaren de algemene reserve moeten aanspreken om op de langere termijn een sluitende exploitatie te kunnen hebben. Verkorte begroting 2015 Baten Subsidies en bijdragen Overige baten Som der baten Lasten Personeelskosten Huisvestingskosten Algemene- en bureaukosten Bestuurskosten Autokosten Afschrijvingskosten Activiteiten / specifieke kosten Overige kosten Som der lasten Exploitatieresultaat

7 Verslag van de activiteiten Dit inhoudelijke jaarverslag maakt deel uit van de jaarstukken 2014, waarover door de accountant controle wordt uitgevoerd. Het is geen publieksjaarverslag. Voor een goed beeld van de activiteiten van de SCEZ over 2014 zie de nieuwsbrief Zeeuws Erfgoed, de digitale nieuwsbrieven en de verschillende websites. Met de activiteiten is in 2014 bijgedragen aan het realiseren van de provinciale beleidsdoelstelling betreffende het in stand houden van een duurzame culturele basisinfrastructuur, toegankelijk voor een breed publiek. De SCEZ heeft met name invulling gegeven aan de provinciale prioriteit op het terrein van het cultureel erfgoed. Dit jaarverslag volgt het Prestatieaanbod 2014 dat met de Provincie Zeeland is overeengekomen en op basis waarvan de Provincie de integrale kosten subsidie 2014 heeft verleend. De drie prestatieafspraken die in de subsidiebeschikking zijn vastgelegd, zijn nader geconcretiseerd in de zeven prestatievelden van het prestatieaanbod. Over de voortgang van de realisatie van het prestatieaanbod is tussentijds gerapporteerd in de managementrapportages. Deze rapportages zijn ook aan de Provincie toegezonden. Het jaarverslag vormt samen met Zeeuws Erfgoed - blad voor erfgoedliefhebbers het prestatiebewijs zoals omschreven in de provinciale subsidiebeschikking

8 Prestatieveld 1. Kennis en ontwikkeling 1.1. SCEZ vervult binnen (en zo mogelijk buiten) de provincie Zeeland de rol van spraakmakende, inhoudelijke en procesmatige innovator op het terrein van het cultureel erfgoed. Als procesmanager versterkt de SCEZ de samenwerking op het gebied van projecten tussen (provinciale) erfgoedorganisaties en dragende instellingen. Deze rol wordt met name ingevuld door het programmatisch (verder) ontwikkelen, coördineren en deels uitvoeren van de culturele biografie van Zeeland: Zeeuwse Ankers Zeeuwse Ankers De SCEZ geeft vanaf 2012 vorm en inhoud aan (het concept van) de culturele biografie van Zeeland, onder de naam Zeeuwse Ankers. Zeeuwse Ankers is onderdeel van de culturele basisinfrastructuur van Zeeland. Na een intensieve periode van voorbereiding en met financiële ondersteuning van de Provincie Zeeland, het Prins Bernhard Cultuurfonds Zeeland en de SCEZ zelf, is Zeeuwse Ankers in projectvorm op 2 januari 2014 van start gegaan met het online zetten van de website zeeuwseankers.nl, 5 campagnes voor themajaren, een structuur van 10 thema s, ongeveer 50 verhalen, 35 activiteiten en records uit (museum)collecties. Per 31 december 2014 stonden er 328 verhalen, 208 activiteiten (waarvan wekelijks een activiteit bij de Canon van Zeeland), 54 video s (waarvan 50 als venster bij de Canon van Zeeland) en 28 nieuwsitems op de website. De website had in 2014 in totaal sessies, waarvan gebruikers (gemeten vanaf februari). In de loop van 2014 volgde ook de mobiele website. Deze had in totaal sessies, waarvan gebruikers. Er zijn 116 tweets verzonden, die te lezen waren op de homepage van de website. De canonactiviteiten trokken gemiddeld ongeveer 15 tot 40 deelnemers. Om de verhalen op een specifieke locatie met behulp van smartphone of tablet te ontsluiten zijn in ankerschildjes met QR-code geplaatst. Voor de plekken waar niet één verhaal over is te vertellen maar meerdere verhalen, is het concept van de ankerplaatsen ontwikkeld. De ankerplaats wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van een klapbank. Bij de klapbank worden minimaal drie verhalen verteld (met bijbehorende geluidscompositie). Op de zijpanelen bevinden zich tekst- en fotopanelen met achtergrondinformatie over te bezoeken locaties in de omgeving. De eerste ankerplaats is op 5 november onthuld door gedeputeerde Kees van Beveren op de Oosterscheldedijk in Yerseke, op het terrein van De Oesterij. De drie verhalen gaan over het Verdronken Land van Zuid-Beveland anno 1530 (thema Land en Water), de mossel- en oestercultuur anno 1870 (thema Werk en Bedrijvigheid) en het koenkelen in Yerseke anno 1930 (thema Dagelijks leven). Tevens is een mobiele klapbank ontwikkeld, die ingezet kan worden bij speciale evenementen en manifestaties. Deze is op 20 september onthuld door gedeputeerde Ben de Reu, tijdens de Erfgoeddag in het Landschap bij Hoeve Van der Meulen in s- Heer Abtskerke. Het kernteam van Zeeuwse Ankers, waarin SCEZ, VVV Zeeland en de Provincie participeren, kwam in 2014 zeven keer bijeen (9 januari, 6 februari, 27 maart, 22 mei, 3 juli, 2 september, 6 november). Er is in het kader van Zeeuwse Ankers door de SCEZ samengewerkt en afgestemd met organisaties op het gebied van cultuur en erfgoed en natuur en landschap. Bij diverse gelegenheden is informatie over Zeeuwse Ankers verstrekt. 8

9 1.2. SCEZ voorziet de provinciale overheid gevraagd en ongevraagd schriftelijk van signalen uit, over en gerelateerd aan het werkveld, ten behoeve van beleidsontwikkeling. SCEZ functioneert voor de Provincie als ogen en oren. SCEZ heeft hierbij een alerte houding en is proactief gericht op afstemming met de provincie Netwerk De SCEZ onderhield een uitgebreid netwerk in en buiten de provincie Zeeland. Belangwekkende ontwikkelingen zijn gesignaleerd en ter kennis gebracht van de diverse provinciale beleidsmedewerkers. Medewerkers van SCEZ en provinciale beleidsmedewerkers hadden regelmatig contact met elkaar over (onderdelen van) het provinciaal erfgoedbeleid. Het Ambtelijk Overleg is in formele zin met verslaglegging vijf keer gehouden (27 februari, 28 maart, 24 april, 23 juni en 2 september). Daarnaast is er incidenteel contact geweest. In deze overleggen zijn vooral lopende zaken besproken en is er afgestemd over wijzigingen of aanvullingen van het prestatieaanbod in relatie tot het provinciale uitvoeringsprogramma cultuur en het nieuwe provinciaal cultuurbeleid. Het Bestuurlijk Overleg is twee keer gehouden (22 mei en 30 oktober). Er is gesproken over de inhoudelijke en financiële voortgang en resultaten (aan de hand van de managementrapportages), het nieuwe provinciale cultuurbeleid en het ontwikkelingskader (2020). Het Centraal Werkoverleg met beleidsmedewerkers cultuur van de Provincie is twee keer gehouden (13 maart en in 29 september) bij de SCEZ. Er is gesproken over het provinciale uitvoeringsprogramma cultuur 2014, het (bijgestelde) prestatieaanbod 2014, het nieuwe provinciaal cultuurbeleid en het ontwikkelingskader (-20120). Over de uitkomsten is schriftelijk teruggekoppeld naar alle deelnemers SCEZ is het provinciaal kennis- en informatiecentrum voor cultureel erfgoed in Zeeland. Zij ontsluit erfgoedinformatie actief. Zij verzamelt, bundelt en verspreidt informatie op het gebied van cultureel erfgoed. Zij is aanspreekpunt en heeft een doorverwijsfunctie voor overheden, particuliere organisaties en burgers Zeeuws Erfgoed Zeeuws Erfgoed - blad voor erfgoedliefhebbers verscheen vier keer (in april, juni, september en december). Het blad heeft in het voorjaar een nieuwe vormgeving gekregen. Met het verschijnen van het maartnummer is een campagne opgezet voor donateurs. Dit heeft 592 donateurs en 4 organisatiedonateurs opgeleverd. Zij ontvingen het speciaal hiervoor door de SCEZ uitgegeven welkomstgeschenk Zeeland zien. Vanaf juni is het blad alleen nog maar toegezonden aan de donateurs en aan de 536 abonnees van de Monumentenwacht. Digitaal was het voor iedereen te lezen via Medewerkers van de SCEZ leverden tekstbijdragen, beeldmateriaal en gegevens aan. Er is nieuws en informatie over het werk en de werkvelden van de SCEZ verstrekt en er zijn belangwekkende initiatieven op het terrein van het cultureel erfgoed gesignaleerd. In de rubriek Erfgoed Allerlei zijn publicaties op het terrein van de Zeeuwse (cultuur)geschiedenis gesignaleerd Website en digitale nieuwsbrieven De website is beheerd en actueel gehouden. Er is nieuws en informatie gepubliceerd over en met betrekking tot de SCEZ, het werk en de werkvelden. Twitterberichten van de SCEZ hebben een plaats gekregen op de homepage. Er zijn 165 twitterberichten verzonden. De website had in 2014 in totaal sessies, waarvan gebruikers. Er verschenen 8 digitale nieuwsbrieven, 4 op het terrein van erfgoed en ruimte en 4 op het terrein van erfgoed en publiek, waarvan 1 special over educatieve activiteiten en projecten rond het thema WO II. Hierin is vooral geattendeerd op actualiteiten en ontwikkelingen. 9

10 1.4. SCEZ speelt een actieve rol in de advisering, ontwikkeling, ondersteuning en uitvoering van grensoverschrijdende projecten en Europese projecten (Scheldemondfonds, Interreg) Project World War II Heritage De werkzaamheden voor het project World War II Heritage zijn grotendeels al in 2013 voltooid. In 2014 zijn aanvullend foto s en teksten met betrekking tot de inventarisatie van fysieke sporen van oorlogserfgoed in het landschap aangeleverd bij de projectleider Zeeland. Er zijn twee overdrachtsoverleggen (5 februari en 10 april) met de projectleider gehouden. Op 24 juni is de slotconferentie van het project in Middelburg bijgewoond. De daar gemaakte foto s zijn ter beschikking gesteld van de Provincie voor pers-/publicatiedoeleinden Project North Sea Seafood Experience Op verzoek van de Provincie werd de SCEZ namens de Provincie partner in het Interregproject North Sea Seafood Experience. Naast Zeeland zijn regio s in Duitsland, Zweden, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk vertegenwoordigd. Doel is de opzet van een (internationale) samenwerkingsstructuur voor de ontwikkeling van nieuwe, attractieve en duurzame toeristische producten op het terrein van cultureel en industrieel erfgoed, met als verbindend thema Zeevoedsel. De oorspronkelijke aanvraag voor dit project is door de Europese Unie niet gehonoreerd. Medio 2013 is samen met de Provincie en de andere partners besloten een alternatief te ontwikkelen. In december 2013 is samen met de andere partners besloten geen aanvraag in te dienen. De SCEZ heeft zich na overleg met de Provincie uit het project teruggetrokken. Het aanbod is daarmee vervallen Project Maritime Heritage Skills: Preserve, Develop, Share In november 2013 is de SCEZ als potentiële partner betrokken bij de voorbereidingen van een aanvraag voor het Interregproject Maritime Heritage Skills: Preserve, Develop, Share. De aanvraag voor de eerste fase is in januari gehonoreerd en met de uitvoering is gestart in maart De beoogde eindproducten (het organiseren van een conferentie en het vervaardigen van een publicatie) zijn opgeleverd en het project is eind 2014 afgerond. De conferentie is op 25 september gehouden in het Thermae Palace te Oostende. De publicatie A cluster initiative: Maritime Heritage Skills is gepubliceerd op de websites van de clusterpartners en op de website van Interreg IVa. Vanwege (continuiteits-)problemen bij de leadpartner (New Medway Steam Packet Company Ltd) is geen aanvraag gedaan voor de uitvoering van een tweede fase. 10

11 Prestatieveld 2. Versterking lokale en regionale infrastructuur 2.1. SCEZ onderhoudt een netwerkstructuur (binnen en buiten de provincie) waardoor initiatieven en activiteiten in een vroeg stadium aan elkaar gekoppeld, afgestemd en gecoördineerd kunnen worden. Belangrijk hierbij is het invulling geven aan jaarthema s en provinciale activiteiten Inventarisatie en afstemming activiteiten De SCEZ inventariseerde de (belangrijkste) activiteiten en (jaar)thema s die voor het werkterrein van het cultureel erfgoed van belang zijn en hield daarvan een actueel overzicht bij. Hierover is geïnformeerd via het kwartaalblad Zeeuws Erfgoed, de websites scez.nl en zeeuwseankers.nl, de digitale nieuwsbrieven en de onderscheiden netwerkstructuren (2.2.1 en ). De themajaren die een raakvlak met het cultureel erfgoed hebben waren: jaar Provincie Zeeland met als thema Verbinden (Provincie Zeeland) jaar afschaffing van de Slavenhandel (Zeeuws Archief) jaar na de Eerste Wereldoorlog (Stichting 100 Jaar Nederland en de Eerste Wereldoorlog) jaar Bevrijding van Zeeland (Provincie Zeeland) 2014 Jaar van het Ambacht (Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed) 2014 Jaar van Mobiliteit en Mobiel Erfgoed (Historisch Railvervoer Nederland) De SCEZ participeerde als agendalid in de stuurgroep afschaffing van de Slavernij, afschaffing van de slavenhandel. De SCEZ was vanuit het project Geschiedenis van Zeeland indirect betrokken bij de voorbereidingen van het themajaar 200 jaar Provincie Zeeland. De Tv-serie van Omroep Zeeland die in het kader van 200 jaar Zeeland is geproduceerd is door de SCEZ ondersteund vanuit Zeeuwse Ankers (zie ). De SCEZ coördineerde op verzoek van de Provincie de samenwerking tussen de Zeeuwse erfgoedorganisaties in het herdenkingsjaar 70 jaar Bevrijding van Zeeland. Voor de publiciteit is de website bevrijdingzeeland.nl ingezet. Verder waren er in 2014 de jaarlijks terugkerende, landelijke dagen en provinciale activiteiten die in meer of mindere mate een raakvlak met erfgoed hadden en waar bij gelegenheid door de SCEZ publiciteit aan is gegeven. 14 februari Opening 200 jaar Zeeland en Zeeuws-Vlaanderen 5 en 6 april Nationaal Museumweekend: Doe een museum 10 mei Nationale Molendag 9 juni Dag van het Kasteel juni Symposium en Nationale Herdenking 200 jaar afschaffing van de Slavenhandel 3 de week juni Week van het Platteland 21 juni Dag van de Architectuur 1 juli Keti-Koti, dag van de vrijheden 18 juli Komen, gaan en terugkeren: Zeeuwse Emigrantendag 26 aug.- 6 sept. Zeeland Nazomerfestival 11

12 13 en 14 september Open Monumentendag: Op Reis 3 de week september Week van het Landschap 4 oktober Afsluiting 200 jaar Zeeland en Zeeuws-Vlaanderen oktober Maand van de Geschiedenis: Tussen Vriend en Vijand Zeeuwse MuseumNa 8 25 oktober Nacht van de Nacht Over genoemde activiteiten, themajaren en dagen is geïnformeerd via het kwartaalblad Zeeuws Erfgoed, de websites scez.nl en zeeuwseankers.nl, de digitale nieuwsbrieven en de onderscheiden netwerkstructuren (2.2.1 en ). Zo nodig vond afstemming plaats Schakelfunctie De SCEZ vormde een belangrijke schakel in de informatievoorziening tussen landelijke erfgoedorganisaties en samenwerkingsverbanden en de Zeeuwse. Landelijke informatie is doorgegeven aan overheden en organisaties in Zeeland en omgekeerd leverde de SCEZ ook informatie aan over Zeeuwse projecten en initiatieven aan de landelijke organisaties. De SCEZ participeerde in de overleggen van: Overleg Provinciale Erfgoedinstellingen Nederland (4 overleggen) Eigen Overleg Steunpunten (6 overleggen; in het eerste halfjaar vervulde SCEZ de rol van voorzitter) Landelijk Contact van Museumconsulenten (3 overleggen) Vakberaad Provinciaal Archeologen (3 overleggen) Landelijk Depotbeheerdersoverleg (1 overleg) Convent van Gemeentearcheologen (1 overleg) Vereniging Monumentenwacht Nederland (4 overleggen) Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (1 overleg) Vakoverleg Erfgoededucatie (3 overleggen) Erfgoedcommissie Oost-Vlaanderen (geen overleggen; de Provincie Oost-Vlaanderen heeft de erfgoedcommissie in 2014 opgeheven) Open Monumenten Dag De SCEZ droeg zorg voor coördinatie en publieksvoorlichting rondom de 28 ste Open Monumenten Dag (13 en 14 september) in Zeeland. Het thema was Op reis. Doel van de coördinatie was om de activiteiten die in het kader van de OMD in Zeeland worden georganiseerd en de ideeën daarover op elkaar af te stemmen en afspraken te maken over adequate publieksvoorlichting. De SCEZ participeerde in de provinciale bijeenkomst, georganiseerd door de landelijke stichting OMD in Bergen op Zoom is. Op scez.nl, zeeuwseankers.nl, en in Zeeuws Erfgoed is aandacht aan de OMD besteed. In afstemming met de PZC zijn gegevens over activiteiten verzameld voor publicatie in de krant en op de websites van SCEZ en Zeeuwse Ankers. In de PZC van 11 september verscheen een groot artikel over de OMD in Zeeland. De Monumentenwacht van de SCEZ presenteerde zich op zaterdag 13 september in Veere met een expositiestand. Er zijn verder proefinspecties uitgevoerd MuseumNa 8 De SCEZ coördineerde de MuseumNa 8. Musea hadden de mogelijkheid om gedurende de maand oktober hun eigen Na 8 te kiezen. Na diverse oproepen kwamen slechts enkele aanmeldingen 12

13 binnen. Uiteindelijk namen er 4 musea aan deel. Naar schatting zijn hier bezoekers geweest. In overleg met de VZM is besloten in 2015 de MuseumNa 8 niet meer als zelfstandig en gezamenlijk evenement aan te bieden Publieksevenement natuur, erfgoed en landschap Samen met HZL en SLZ organiseerde de SCEZ de eerste Erfgoeddag in het Landschap bij Hoeve Van der Meulen in s-heer Abtskerke. De SCEZ leverde met onder andere presentaties van de Monumentenwacht (inspectie boerderij en varkenskot), de archeologie (vondstenspreekuur, archeologische inspectie vliedberg) en de presentatie van de mobiele klapbank van Zeeuwse Ankers belangrijke bijdragen aan het programma. De dag trok naar schatting ongeveer bezoekers. In de PZC van 1 oktober stond een terugblik SCEZ biedt advisering en ondersteuning aan provinciale platforms en vrijwilligersorganisaties cultureel erfgoed Platformfunctie De SCEZ adviseerde en ondersteunde verschillende platforms. In deze platforms is samengewerkt en afgestemd tussen (vrijwilligers)organisaties, overheden en SCEZ op een specifiek gebied. In alle platforms participeerden SCEZ-medewerkers. De platforms maken deel uit van de netwerkstructuur van de SCEZ. In 2014 is door de SCEZ in algemene zin de aandacht gevraagd voor de actuele en komende themajaren, Zeeuwse Ankers en actualiteiten en ontwikkelingen op het specifieke erfgoedgebied. In overleg met de platforms is in 2013 overeengekomen dat het aantal bijeenkomsten dat door de SCEZ inhoudelijk en administratief-secretarieel wordt ondersteund vanaf 2014 (maximaal) 2 is. Een uitzondering hierop vormt het Provinciaal Overleg Zeeuwse Archeologie en het Platform Maritiem Erfgoed Zeeland. Dit laatst genoemde platform verzocht de SCEZ meer advisering en ondersteuning te verlenen. Deze extra inzet is tegen betaling uitgevoerd. Advisering en ondersteuning is verleend aan: Meldpunt Erfgoed Zeeland. Elf aangesloten monumentenorganisaties. Advisering en organisatorische en administratief-secretariële ondersteuning. Het Meldpunt kwam 2 keer plenair bijeen (2 april in Het Schuitvlot en 19 november op het Landgoed Toorenvliedt te Middelburg, gastheer Stichting Bunkerbehoud). Aan de orde kwamen onder meer: de problematiek van het ruimen van historische begraafplaatsen, de problematiek van langdurige leegstand van monumentale gebouwen, de provinciale cultuurnota en de evaluatie van het Meldpunt. Platform Historische Kerken Zeeland. Aangesloten zijn Provincie, gemeenten en kerkelijke denominaties. Advisering en administratief-secretariële ondersteuning. Het Platform kwam in 2014 niet bijeen. De jaarlijkse bijeenkomst is doorgeschoven naar januari Platform Kastelen en Buitenplaatsen in Zeeland. Aangesloten zijn de Provincie en negen organisaties. Het Platform is in 2014 niet bijeengekomen. Met de leden is afgesproken dat de SCEZ hiervoor in 2015 geen initiatief meer neemt en zij zelf aansluiting bij een in 2014 opgericht landelijk platform zullen verkennen. Platform Maritiem Erfgoed Zeeland. Zes aangesloten maritieme organisaties en drie onafhankelijke deskundigen. Advisering en administratief-secretariële ondersteuning. Het Platform kwam 4 keer bijeen (11 februari, 15 april, 17 juni en 30 september). Aan de orde kwamen onder meer: de oplevering van het Inventarisatierapport Maritieme Objecten (de SCEZ verzorgde in 2013 de coördinatie en eindredactie van deze publicatie) en de presentatie daarvan half mei in Tholen en Vlissingen, de themadag 2014 Op het grensvlak van Spoor en Water in 13

14 Zeeland (door geringe belangstelling is deze dag, gepland voor 21 november, geannuleerd), het Meldpunt Erfgoed Zeeland, contacten met de gemeenten en de MHS-conferentie in Oostende. Platform Verdedigingswerken. Dertien aangesloten overheden en organisaties. Advisering, administratief-secretariële ondersteuning en voorzitterschap. Het Platform kwam 2 keer bijeen (2 april en 1 oktober). Aan de orde kwamen onder meer: problematiek restauratie Fort Rammekens, aanvullend bronnenonderzoek Zeeuwse Verdedigingswerken, beschadiging Batterij Zwartenhoek, Breskens-Fort Napoleon, Sas van Gent-Bolwerk Hollandia, Oostburg- Ringwalburg, Terneuzen-Fort Eversdam, Sluis-Laatmiddeleeuwse grachten, Philippine- Vestingwal, Tholen-Vestingwerken en Terneuzen-Axel- Schans Reigersbosch. Provinciaal Molenoverleg. Aangesloten zijn Provincie, gemeenten en twee molenorganisaties. Advisering, administratief-secretariële en facilitaire ondersteuning. Het Molenoverleg kwam 2 keer bijeen (16 april in Het Schuitvlot en 9 oktober in het gemeentehuis Borsele, gastheer gemeente Borsele). Aan de orde kwamen onder meer: de vernieuwde Molenrevue en het molenbeleid van de gemeente Borsele. Provinciaal Overleg Zeeuwse Archeologie. Aangesloten zijn beleidsarcheologen van Provincie en gemeenten. Advisering, administratief-secretariële ondersteuning en voorzitterschap. Het Platform kwam 6 keer bijeen (12 februari, 27 maart, 14 mei, 9 juli, 10 september en 12 november). Aan de orde kwamen onder meer: Provinciale Onderzoeksagenda Archeologie Zeeland, PvA Beheer en Behoud niet-rijksbeschermde AMK-terreinen, evaluatie en herziening richtlijnen Zeeland en gezamenlijk artikel ZLTO Vrijwilligersorganisaties De SCEZ leverde advisering en ondersteuning aan diverse, provinciaal werkende vrijwilligersorganisaties. Deze erfgoedorganisaties maken deel uit van de netwerkstructuur van de SCEZ. Het aantal (bestuurs)bijeenkomsten waarin de adviseur van de SCEZ aanwezig is en dat door de SCEZ administratief-secretarieel wordt ondersteund is teruggebracht tot maximaal 2 bijeenkomsten per jaar. Adviseurs hadden daarnaast bilateraal overleg met bestuursleden van de organisaties. De advisering en ondersteuning vanaf 2014 is afgestemd met de Provincie. In 2014 is door de SCEZ in algemene zin de aandacht gevraagd voor de actuele en komende themajaren, de viering van 200 jaar Provincie Zeeland, Zeeuwse Ankers (inclusief Canon van Zeeland) en actuele beleidsontwikkelingen op het gebied van erfgoed. Administratief-secretariële en deels facilitaire ondersteuning, gekoppeld aan adviseurschap of agendalidmaatschap van SCEZ-medewerkers is geleverd aan: AWN-afdeling Zeeland. Advisering en facilitaire ondersteuning. Advisering in 5 overleggen (16 januari, 13 maart, 22 april, 4 september en 6 november). Aan de orde kwamen onder meer: wijziging samenstelling bestuur, teruglopend ledenaantal, organisatie ZAAD 2014, nieuw vrijwilligersbeleid SCEZ, VCA-cursus basis ook voor vrijwilligers, gebruik van materiaal uit ZAD, tentoonstelling Valkenisse in nieuwe dorpshuis Waarde, cursus vuursteen van de SCEZ en cursussen en activiteiten AWN in Boerderijenstichting Zeeland. Advisering en administratief-secretariële en facilitaire ondersteuning. Advisering in 2 bestuursvergaderingen (8 juni en 2 december). Ondersteuning in 3 bestuursvergaderingen (8 april, 8 juni en 2 december). Aan de orde kwamen onder meer: ontwikkelingen AEN, symposium Zeeuwse Parels in de Polder, televisieserie Boer gaat Vreemd (Omroep Zeeland), stand van zaken digitale nieuwsbrief en website, Meldpunt Erfgoed Zeeland, BoerderijEnZeeland en procedure afhandeling binnenkomende vragen. 14

15 Provinciale Commissie Bond Heemschut. Advisering en administratief-secretariële en facilitaire ondersteuning. Ondersteuning in 1 vergadering (27 november). Stichting Oude Zeeuwse Kerken. Administratief-secretariële ondersteuning. Betreft beheer donateursbestand en financiële administratie. Stichting De Zeeuwse Streekdrachten. Advisering en facilitaire ondersteuning. Met de stichting werd overeengekomen dat vanaf 2014 niet meer de vergaderingen van het dagelijks bestuur worden bijgewoond. Advisering in 2 vergaderingen van het algemeen bestuur (3 juli en 5 november). Aan de orde kwamen onder andere: de opening van Streekdrachtmuseum De Karrekasse in Nieuwvliet, samenstelling en productie van een patronenboek, de 7 de streekdrachtendag en uitwisseling/gezamenlijk optrekken. Stichting De Zeeuwse Taele. Advisering via bilateraal overleg met de voorzitter. Gedurende 2014 richtte deze advisering zich vooral op het evenement Zing Zeeuws (zie ). Werkgroep Industrieel Erfgoed Zeeland. Advisering en facilitaire ondersteuning. Advisering in 1 vergadering (2 juni). Aan de orde kamen onder andere: werkplan , pers en publiciteit, Meldpunt Erfgoed Zeeland, Ontwikkelingen Industrieel Museum Zeeland, lezingen bij verenigingen en foto-inventarisatie Zeeland. Zeeuwse Dialect Vereniging. Met de ZDV is bilateraal overleg gevoerd over de organisatie van het symposium ter gelegenheid van 50 jaar Woordenboek van de Zeeuwse Dialecten (presentatie Zeeuwse woordenbank) en met de werkgroep Het woordenboek verjaert. Vereniging van Zeeuwse Musea. Advisering in 2 bestuursvergaderingen (12 mei en 8 september). Aan de orde kwamen onder andere: gemeenschappelijke promotie, contacten met de Museumvereniging en Museumregister, uitwisseling met andere provinciale verenigingen, deskundigheidsbevordering en deelname aan jaarthema s. Daarnaast advisering in bestuurdersbijeenkomst VZM (19 mei) en op verzoek organisatie van de workshops Museumteksten schrijven en vormgeven voor de Contactdag voor museumvrijwilligers (10 november). Verder advisering in laatste bestuursvergadering van het Steunfonds voor de Zeeuwse Musea (2 oktober) en begeleiding van het bestuur bij voorbereiding van de ontbinding van de stichting Regionale Erfgoededucatie Platforms De SCEZ heeft in voorgaande jaren REPs (Regionale Erfgoededucatie Platforms) georganiseerd voor de regio s Schouwen-Duiveland/Tholen, Bevelanden, Walcheren, Oost-Zeeuws-Vlaanderen en West-Zeeuws-Vlaanderen. Binnen de REPs vond afstemming plaats tussen erfgoedinstellingen en regionale centra voor cultuureducatie, met als doel te komen tot vraaggestuurd aanbod erfgoededucatie en duurzame samenwerking. De REPs werden tevens benut om te informeren over actuele ontwikkelingen (landelijk en provinciaal) en over (voorbeeld)projecten. Door gebrek aan capaciteit bij een aantal deelnemende organisaties kwam in 2014 alleen het REP Zeeuws-Vlaanderen bijeen (4 september). Met de bij de REPs aangesloten organisaties is afgesproken vanaf 2015 één of twee provinciale bijeenkomsten te beleggen, gericht op provinciebrede thema s (zoals de Maand van de Geschiedenis), informatie-uitwisseling en deskundigheidsbevordering Gemeentelijke erfgoedplatforms De gemeenten Goes en Schouwen-Duiveland beschikken over vastgesteld erfgoedbeleid en zien gemeentelijke erfgoedplatforms als een van de instrumenten om dit beleid uit te voeren. De SCEZ adviseerde gemeenten in de ontwikkeling van platforms en over integraal erfgoedbeleid. Het erfgoedplatform van Goes is op 10 maart gepresenteerd in Historisch Museum De Bevelanden in Goes. De SCEZ verzorgde een bijdrage aan het programma. De ontwikkeling van het 15

16 erfgoedplatform van Schouwen-Duiveland is gestagneerd vanwege het ontbreken van ambtelijke ondersteuning SCEZ draagt bij aan deskundigheidsbevordering en kennisverspreiding zodanig dat ambtenaren, medewerkers en vrijwilligers van (erfgoed)organisaties en andere betrokkenen in staat worden gesteld hun kennis over cultureel erfgoed te vergroten en het erfgoed (beter) te ontsluiten, te beheren en toegankelijk en beleefbaar te maken Deskundigheidsbevordering Medewerkers van de SCEZ waren op de hoogte van het op deskundigheidsbevordering toegesneden (landelijke) cursusaanbod. Zij droegen actief zorg voor het informeren van erfgoedorganisaties over dit aanbod, onder andere door hierover te berichten in Zeeuws Erfgoed, de digitale nieuwsbrieven en Vraag en aanbod zijn actief op elkaar afgestemd. De deskundigheidsbevordering beperkte zich niet strikt tot de (vrijwilligers)organisaties, maar strekte zich ook uit tot vrijwilligers en particulieren die zich inzetten voor het ontsluiten van, toegankelijk en beleefbaar maken en het beheren van erfgoed. De volgende cursussen zijn georganiseerd (voor lezingen en presentaties zie de bijlagen) en 24 februari, 10 en 24 maart (alle in Museum De Burghse Schoole, Burgh-Haamstede): Van Rondleiden naar Begeleiden voor museummedewerkers Schouwen-Duiveland en Tholen (10 deelnemers) maart (bij de SCEZ in Middelburg), 20 maart (in Museum Terra Maris, Oostkapelle), 3 april (in Museum De Schotse Huizen, Veere) en 24 april (in Museum Het Polderhuis, Westkapelle): Van Rondleiden naar Begeleiden voor museummedewerkers Walcheren (9 deelnemers). - 8 en 15 april: Vuursteen in de prehistorie. Georganiseerd op verzoek van AWN Zeeland (9 deelnemers) mei, 22 mei, 5 juni, 19 juni (alle in Historisch Museum De Bevelanden, Goes): Van Rondleiden naar Begeleiden voor museummedewerkers de Bevelanden (12 deelnemers) november: Adlib Museum. Georganiseerd in en op verzoek van Streekmuseum De Meestoof, Sint-Annaland (11 deelnemers) Scholings-, informatie- en netwerkbijeenkomsten De SCEZ organiseerde scholings-/informatie-/netwerkbijeenkomsten voor ambtenaren van gemeenten en andere overheden over actuele onderwerpen op het terrein van de archeologie, cultuurhistorie en monumenten. De volgende bijeenkomsten zijn georganiseerd maart: Archeologie voor gemeenten in De Mythe in Goes. Organisatie samen met RCE ( 45 aanwezigen) juni: cultuurhistorische themadag Op de grens van land en water in het ir. Topshuis op Neeltje Jans. Organisatie samen met SLZ en projectbureau Zeeweringen (80 aanwezigen) november: A&O-dag in De Vroone in Kapelle, vooral gericht op herbestemming. Organisatie samen met ErfgoedAcademie (35 aanwezigen) Zeeuwse Amateur Archeologen Dag Op 15 maart organiseerde de SCEZ de 15 de ZAAD in de Oude Dormter (Filmzaal) van de Provincie Zeeland in Middelburg. Er waren 72 aanwezigen. Het programma bevatte een variatie van lezingen over onderwerpen van de late prehistorie tot de negentiende eeuw. In twee lezingen is aandacht 16

17 besteed aan de periode van de ringwalburgen in Zeeland, als begeleiding van het canonvenster van die week bij Zeeuwse Ankers, de ringwalburg van Burgh Symposium Kastelen in Zeeland Op 27 november organiseerde de SCEZ samen met de Nederlandse Kastelenstichting het symposium Kastelen in Zeeland. Het symposium is gehouden in Kasteel Westhove bij museum Terra Maris (met gereconstrueerd mottekasteel) in Domburg. In het programma is onder andere aandacht besteed aan het Kastelenlexicon Zeeland, de bezitters van de kasteelbergjes, de Zeeuwse mottes in internationale context en kastelen van abten. Er waren 50 aanwezigen. Omroep Zeeland televisie besteedde er op 27 november een nieuwsitem aan. 17

18 Prestatieveld 3. Archeologie 3.1. SCEZ bevordert de integrale inbreng van archeologie in het kader van ruimtelijke plannen. Zij adviseert overheden en organisaties over de omgang met archeologische waarden bij ruimtelijke ontwikkelingen. SCEZ gaat versnippering tegen en plaatst lokale kennis en informatie in een breder kader. SCEZ houdt de kennis van het archeologisch erfgoed actueel Helpdeskfunctie De SCEZ vervulde een specifieke helpdeskfunctie op het terrein van de archeologie. Deze functie maakte deel uit van een brede helpdeskfunctie voor archeologie, cultuurhistorie en monumenten. De functie is op maat uitgevoerd, hoofdzakelijk via en telefoon. Voor de beantwoording van een helpdeskvraag en daarmee samenhangende afhandeling is een indicatieve tijdsduur aangehouden van maximaal 1 uur per vraag. Voor beantwoording van vragen die meer tijd vergden is doorverwezen. Er zijn in totaal 153 helpdeskvragen beantwoord (ongeveer 53 meer dan begroot): 77 van bedrijven, 9 van gemeenten en 66 van particulieren en instanties. Vragen hadden onder meer betrekking op aanwezigheid en aard van archeologische waarden op de gevonden locaties (particulieren en instanties) en aanvullende archeologische informatie uit het Zeeuws Archeologisch Archief (archeologische bedrijven) Archeologische Monumenten Kaart (AMK) In 2014 is een actualisatie doorgevoerd voor een AMK-terrein in de gemeente Sluis. De RCE heeft aangegeven niets meer met de gegevens te doen. De Provincie was eind 2014 nog in afwachting van nadere berichtgeving hierover door de RCE Advisering Provincie De SCEZ adviseerde de Provincie op het terrein van de archeologie. Het totaal aantal adviesuren bedroeg 345,55 (ongeveer 100 meer dan het halverwege 2014 met de Provincie overeengekomen aantal uren). Veel adviesuren zijn besteed aan de dossiers Vlissingen-Marinierskazerne en Terneuzen-Tractaatweg. Op verzoek van de Provincie is ook geadviseerd over de Provinciale Richtlijnen Archeologie en (landelijk) over de herziening KNA Waterbodems Provinciale Onderzoeks Agenda Archeologie (POAZ) De SCEZ coördineerde en gaf op onderdelen uitvoering aan de POAZ. Het jaar 2014 stond in het teken van de afronding van enkele langlopende projecten (Heikant-Ellestraat Allerod-laag, Sint- Maartensdijk-Markt, Tholen-Kruittoren, Axel-Markt 2, Wissenkerke-Emelissedijk, Middelburg- Bachtensteene en Veerse Meer MFP920). De afronding van het onderzoek naar de scheepsresten uit de binnenstad van Hulst is doorgeschoven naar 2015 vanwege vertragingen aan de kant van de onderzoekers. Er is 1 nieuw project bij de POAZ ondergebracht (Parenchym-onderzoek resten Mesolithische kuilen Westdorpe-Autrichepolder). De website verdronkenzeeland.nl had in sessies, waarvan gebruikers. Eind 2014 is het verzoek van de Provincie om in 2015 een evaluatie van de POAZ uit te voeren in behandeling genomen. 18

19 3.2. SCEZ beheert namens de Provincie het Zeeuws Archeologisch Depot en draagt zorg voor adequaat behoud en ontsluiting van de archeologische collecties en archieven Beheer Zeeuws Archeologisch Depot (ZAD) De Provincie heeft alle (wettelijke) taken die verband houden met het beheer van het ZAD gedelegeerd aan de SCEZ. In 2014 is hier uitvoering aan gegeven. Naast het dagelijks beheer van het depot, het afhandelen van bruikleenverzoeken en het ontvangen van archeologen en groepen geïnteresseerden, het begeleiden van archeologische vrijwilligers bij hun werkzaamheden in het ZAD is ook aandacht besteed aan het inventariseren van de nieuwe ontwikkelingen en depoteisen (e-depot) en het vastleggen van protocollen en werkwijzen. Naar aanleiding van een bezoek op 11 februari van 17 brugklasleerlingen van Nehalennia Scholengemeenschap aan het ZAD is een educatief aanbod, speciaal over de archeologie tot stand gekomen. Op 26 november is de publicatie Probleemloos Toegankelijk. Zeeuwse archeologie ontsloten gepresenteerd in Het Schuitvlot. De publicatie is geschreven door (SCEZ)medewerkers aan het in 2013 afgeronde project Probleemloos Toegankelijk. Het project behelsde het inlopen van de achterstanden in registratie van de archeologische collecties en archieven van het ZAD. Deel van de presentatie was een mini-debat onder leiding van de journalist en historicus Jan van Damme over de resultaten van het project in relatie tot een verdere publieksontsluiting van het ZAD. Vier Statenleden ontvingen de eerste exemplaren. Aan het debat namen ongeveer 30 mensen deel. Een vervolg op de presentatie is een artikelenreeks over archeologie in de PZC vanaf januari De SCEZ levert hiervoor de bijdragen. Eind 2014 is een eerste concept van het depotbeheersplan gereed gekomen. De restauratie/conservering van de metalen objecten is eind 2014 afgerond. In totaal zijn 465 voorwerpen behandeld Invoer TMS en Archeolink De SCEZ voerde gegevens in over archeologische vondsten en archeologische gegevens in de databestanden TMS en Archeolink. Vondstgegevens, aangeleverd cf. de SCEZ-richtlijnen (KNArichtlijnen), zijn na aanlevering zo snel mogelijk in verwerking genomen. Nieuwe archeologische gegevens zijn zo snel mogelijk na aanlevering in Archeolink verwerkt. De maximale doorlooptijd die in beide gevallen is gehanteerd was 1 jaar. Er zijn in totaal 39 vondstdozen met aardewerk, glas, organisch materiaal en metaal in TMS ingevoerd. In Archeolink zijn 463 dossiers ingevoerd Invoer Archis De SCEZ voerde gegevens in van vondstmeldingen in ARCHIS. Deze gegevens zijn zo snel mogelijk, in ieder geval binnen een half jaar verwerkt in ARCHIS. Er zijn in totaal 23 nieuwe vondstmeldingen in Archis ingevoerd SCEZ behoudt/vernieuwt een opgravingbevoegdheid, zodat een vangnet wordt gecreëerd voor noodonderzoek en de uitwerking van toevalsvondsten Opgravingsbevoegdheid De opgravingsbevoegdheid is verlengd tot 1 maart Menskracht en middelen zijn ingezet voor veldwaarnemingen naar aanleiding van een vondstmelding (zie ). Ambtshalve werd de opgravingsbevoegdheid in 2013 verlengd tot Er is een notitie opgesteld over de mate waarin de SCEZ voldoet aan de (KNA) eisen voor het verrichten van kleinschalig archeologisch onderzoek in opdracht van gemeenten, Provincie, Dienst Landelijk Gebied (DLG) en landschapsorganisaties als 19

20 Stichting Het Zeeuwse Landschap (HZL). De uitkomsten worden betrokken bij toekomstige certificering van de SCEZ voor opgravingsbevoegdheid Meldpunt voor archeologische vondsten De SCEZ fungeerde als provinciaal meldpunt voor archeologische vondsten. Er zijn 91 vondstmeldingen geregistreerd. In 16 situaties was het noodzakelijk een archeologische waarneming in het veld te doen. In december is de wetenschappelijke rapportage over de vondst Grijpskerke-Kievitshoekweg in concept opgeleverd en voorgelegd aan de RCE. Dit is later dan voorzien, deels vanwege de vertraagde oplevering van extern uitgezet onderzoek. Om die reden is ook afgezien van het organiseren van een symposium. Definitieve voltooiing van de rapportage is voorzien voor medio SCEZ adviseert op verzoek gemeenten en organisaties bij de (verdere) ontwikkeling en uitvoering van hun archeologiebeleid en voert in dit kader werkzaamheden uit in het kader van de betaalde dienstverlening Oosterschelde Archeologisch Samenwerkingsverband (OAS) Het OAS is een samenwerkingsverband voor archeologische dienstverlening van de gemeenten Borsele, Goes, Kapelle, Noord-Beveland, Reimerswaal, Tholen en de SCEZ. Het OAS voorziet in detachering van een archeoloog bij de gemeenten. De dienstverlening betreft een breed pakket aan producten, waaronder beleidsadvisering, publieksgerichte werkzaamheden en kleinschalig veldwerk. De begeleidingscommissie van het OAS is vier keer bijeengekomen (14 mei, 3 juli, 16 oktober en 4 december). Er is onder andere gesproken over het werkplan , de OAS-website en de evaluatie van het archeologiebeleid. In juli besloten de gemeenten 100 uur extra bij de SCEZ in te kopen vanwege het onverwacht grote aantal adviesaanvragen. Archeologische dienstverlening is ook geleverd op verzoek van de gemeente Terneuzen. Voor die gemeente is het project Verruiming vrijstellingsdiepte opgeleverd. Op 24 september zijn de resultaten hiervan gepresenteerd tijdens een bijeenkomst in het gemeentehuis van Terneuzen. Er waren ongeveer 75 belangstellenden. Eveneens op verzoek van de gemeente Terneuzen is (samen met Edufact) eind 2014 offerte uitgebracht voor het project Leemten in kennis Advisering Dienst Landelijk Gebied De SCEZ adviseerde de Dienst Landelijk Gebied op het gebied van archeologie tegen kostendekkend tarief. Het totaal aantal gedeclareerde adviesuren bedroeg 46, Archeologische Monumentenwacht In 2014 heeft de archeologische monumentenwacht van de SCEZ globaal vorm gekregen. Medewerkers hebben zich bij andere Monumentenwachten georiënteerd en hebben een cursus gevolgd. Op 26 september is bij wijze van proef een archeologische inspectie van een vliedberg uitgevoerd. Samen met de Provincie is gewerkt aan het Plan van Aanpak voor behoud en beheer van niet beschermde archeologische terreinen. Dit voorziet onder andere in het uitvoeren van enkele archeologische inspecties(nulmetingen) in

21 Prestatieveld 4. Cultuurhistorie en monumenten 4.1. SCEZ bevordert de integrale inbreng van cultuurhistorie en monumenten in het kader van ruimtelijke plannen. SCEZ adviseert overheden en organisaties over de omgang met cultuurhistorische en monumentale waarden bij ruimtelijke ontwikkelingen. Particulieren adviseert zij over de bestaande infrastructuur en subsidiemogelijkheden. SCEZ houdt de kennis van het cultuurhistorisch erfgoed en van monumenten actueel Helpdeskfunctie De SCEZ vervulde een specifieke helpdeskfunctie op het terrein van cultuurhistorie en monumenten, inclusief monumentenwacht. Deze functie maakt deel uit van een brede helpdeskfunctie voor archeologie, cultuurhistorie en monumenten. De functie is op maat uitgevoerd hoofdzakelijk via telefoon en mail. Het Meldpunt Erfgoed Zeeland en BoerderijEnZeeland (zie hieronder bij en ) zijn instrumenteel geweest voor de helpdeskfunctie. Voor de beantwoording van een helpdeskvraag en daarmee samenhangende afhandeling is een indicatieve tijdsduur aangehouden van maximaal 1 uur per vraag. Voor beantwoording van vragen die meer tijd vergen is doorverwezen. Er zijn in totaal 50 helpdeskvragen beantwoord (ongeveer 50 minder dan begroot): 13 van gemeenten, 3 van de RCE en andere overheidsinstellingen, 2 van collega-instellingen, 16 van erfgoedorganisaties, 13 van particulieren en 3 van bedrijven. Vragen hadden onder meer betrekking op kleine cultuurhistorische elementen, bescherming van havenkranen, datering monumenten, paalhoofden, herbestemming, restauratieregeling en monumentenbeleid Schakelfunctie De SCEZ vormde een belangrijke schakel in de informatievoorziening tussen Rijk, Provincie en gemeenten. Informatie vanuit het Rijk en/of de Provincie is doorgegeven aan gemeenten in Zeeland en omgekeerd leverde de SCEZ ook bouwstenen aan voor rijksbeleid en provinciaal beleid. Het verkrijgen van actuele beleidsinformatie, het leveren van input én het realiseren van afstemming betrof niet alleen organisaties als de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en de Provincie, maar ook het Nationaal Restauratiefonds, de provinciale steunpunten en andere organisaties die een rol vervullen in het landelijke monumentenbestel. Er zijn twee beleidsoverleggen met RCE, Provincie en VZG gehouden (14 mei en 2 december). Hierin is onder andere gesproken over de Nationale Monumentenorganisatie, de Erfgoedmonitor, Erfgoedwet en Omgevingswet, de planoverleggen en netwerkdagen en de VER-pilot Kerk, Krimp en Kans Project Kerk, Krimp en Kans De SCEZ gaf als projectleider uitvoering aan het project Kerk, Krimp en Kans. Dit is een pilotproject in het kader van de Visie Erfgoed en Ruimte van het Rijk. Doelstelling is te komen tot een proactieve aanpak waarbij het religieuze erfgoed van de (wederopbouw)kerken bijdragen aan verschillende deelaspecten van leefbaarheid (sociale cohesie, ruimtelijke kwaliteit, economische potentie). De RCE en de Provincie stelden extra middelen beschikbaar voor de uitvoering van het project. Ook de gemeente Sluis is projectpartner. Het project is in november en december 2013 in ontwikkeling gebracht, en in januari 2014 in uitvoering. De projectgroep is zes keer bijeengekomen (3 februari, 27 maart, 5 juni, 14 augustus, 6 november en 14 november). De eerste bijeenkomst was de startbijeenkomst. De klankbordgroep is drie keer bijeengekomen (27 februari, 3 juli en 19 november). Voor beide gremia is een standaardagenda gevoerd, gebaseerd op de fasering en de werkzaamheden zoals omschreven in het projectplan. 21

22 Fase 1 (weten en waarderen) is vrijwel afgerond. De eindrapportages van het onderzoek naar de technische staat en het behoudsperspectief, de SWOT-analyse van de kernen van Sluis en het onderzoek naar de exploitatiemogelijkheden zijn gepubliceerd op scez.nl. Niet is afgerond de cultuurhistorische waardestelling. De uitvoeringspartner is in gebreke gebleven. De waardestelling wordt in 2015 afgerond. Fase 2 (draagvlak en drama) is grotendeels afgerond. Er zijn 4 speeddates met ondernemers gehouden (1 en 8 oktober en 18 december), er zijn 6 mamacafés georganiseerd (16 en 30 september, 9, 14 en 28 oktober en 6 november), er is een bevolkingsonderzoek Zeepeil met aansluitende debatavonden (27 en 29 oktober) gehouden en er zijn 3 culinaire avonden met sterrenkoks georganiseerd (3, 11 en 13 december). Alle activiteiten speelden zich af in een kerk. Een extra speeddate voor ondernemers en een jongerendebat volgen nog in Een verslaglegging van de activiteiten is gepubliceerd op scez.nl. Fase 3 (project en profijt) is in ontwikkeling gebracht. Uitvoering geschiedt in Voor het project is een communicatieplan opgesteld. Er is veel aandacht gegenereerd in de lokale, regionale en landelijke media (kranten, radio, televisie, nieuwsbrieven, websites). Voor de Provincie is een eerste voortgangsrapportage geschreven over de periode 1 november oktober Tegelijkertijd is de Provincie verzocht om het project met drie maanden te verlengen. Hierin is toegestemd. Een tweede voortgangsrapportage verschijnt in februari Samenwerkingsmodellen herbestemming, beheer en ontwikkeling monumenten De SCEZ onderzocht in het kader van het Nationaal Programma Herbestemming op verzoek van de Provincie de mogelijkheden om in Zeeland te komen tot bundeling van kennis en versteviging van het bestaande netwerk in de vorm van een nieuw samenwerkingsverband. Er is, in aanvulling op wat al in 2013 is opgeleverd, in 2014 aanvullende informatie verzameld en er zijn gesprekken gevoerd met deskundigen. De resultaten hiervan zijn verwerkt in een notitie die ambtelijk aan de gedeputeerde voor cultuur is voorgelegd. Eind 2014 is duidelijk geworden dat de Provincie vooralsnog niet voornemens is in een provinciale organisatie voor herbestemming, beheer en ontwikkeling van (bedreigde) monumenten van provinciaal belang te investeren Website Via de website meldpunterfgoedzeeland.nl heeft iedereen, overheden en burgers, meldingen kunnen doen van bedreigd, onbekend en/of ondergewaardeerd erfgoed. In 2014 zijn 16 meldingen geregistreerd. Deze meldingen zijn uitgezet bij Erfgoedvereniging Heemschut, de Werkgroep Industrieel Erfgoed Zeeland, Stichting Landschapsbeheer Zeeland, Stichting Bunkerbehoud, Kastelenstichting Holland en Zeeland en de Boerderijenstichting Zeeland. De afwikkeling van de deze meldingen was via de website te volgen. De website had in totaal sessies, waarvan gebruikers Website Via de website boerderijenzeeland.nl zijn eigenaren van Zeeuwse boerderijen en de Zeeuwse overheden geïnformeerd over financiële regelingen en de verschillende mogelijkheden op bouwkundig, planologisch en cultuurhistorisch vlak voor het behoud van de historische boerderijen in Zeeland. Via het info mailadres van de website zijn 15 vragen ontvangen en aansluitend via telefoon of beantwoord: 2 van de Provincie, 4 van de gemeenten, 1 van een Zeeuwse organisatie en 8 van particulieren. De vragen hadden onder meer betrekking op de status van een historische landbouwschuur, de geplande afbraak van de schuur van een rijksmonumentale boerderij, verbouwingswerkzaamheden aan verschillende rijksmonumentale boerderijen, plannen voor heropbouw (gedeelte) van een historische landbouwschuur, evenals nieuwbouw in historische stijl van landbouwschuur en herbestemmingsvoorbeelden van agrarisch erfgoed in de provincie. In juni 22