INLEIDING. Ontwikkelingsproces, waarbij leerlingen leren: Begrijpen, rangschikken, classificeren, bevragen, verbanden leggen, kritisch zijn, enz.

Transcriptie

1 LEERPLAN VISIETEKST

2 INLEIDING Ontwikkelingsproces, waarbij leerlingen leren: Begrijpen, rangschikken, classificeren, bevragen, verbanden leggen, kritisch zijn, enz. Informatie opzoeken, analyseren en conceptualiseren. Zich uitdrukken, communiceren, samenwerken, discussiëren, mentale vaardigheden ontwikkelen, enz.

3 BELANGRIJKE THEMA S Respect voor de mens Respect voor de vrije meningsuiting Respect voor vrijheid Respect voor het morele Respect voor het culturele erfgoed

4 RESPECT VOOR DE MENS De mensheid is een groot familie. De mens is een schepsel van Allah. Een mens heeft angsten, gevoelens van haat of liefde, normen, waarden, overtuigingen, attitudes. Heeft herinneringen aan het verleden, dromen en zorgen naar de toekomst toe.

5 RESPECT VOOR DE VRIJE MENING Een grote hindernis: mijn waarheid is de enige waarheid, alle meningen daarnaast zijn verkeerd. Een andere benadering: mijn mening is de juiste, maar de kans dat ik mij vergis is reëel. De visie en gedachten van anderen kunnen één van de waarheden zijn. Alomvattend kunnen ze de volledige werkelijkheid weerspiegelen.

6 RESPECT VOOR DE VRIJE MENING Denken vereist onderwijs en onderzoek. Leren luisteren en verschillen tolereren. Luisteren naar anderen, nadenken over hun ideeën en deze in vraag kunnen stellen. Respect voor de overtuiging van anderen.

7 RESPECT VOOR VRIJHEID Individualiteit van de mens. Onafhankelijkheid van zijn persoonlijkheid. Iets doen voor Allah is niet gelijk aan iets doen in naam van Allah. Iets doen in naam van Allah: bevoegd zijn om te handelen in naam van Allah. Koran is goddelijk: de interpretatie is menselijk.

8 RESPECT VOOR HET MORELE De mens is: Op technisch vlak: enorm ontwikkeld. Op moreel vlak: gebrek aan innerlijke vrede, gewetensrust, Oorzaken: Gebrek in de wereld aan integriteit, eerlijkheid, mensenliefde, solidariteit, respect voor leven en eigendommen, Leerlingen horen veel mooie woorden, maar hebben veel nood aan daden.

9 RESPECT VOOR HET CULTURELE ERFGOED Islamitische geschiedenis als middel voor de lln. om hun contact met Allah, met zichzelf, en met anderen vorm te geven. Lln. aanzetten tot nadenken, begrijpen en vergelijken.

10 ALGEMENE VISIE Gebaseerd op de vijf basisbegrippen, met als doel: De ontwikkeling van het bewustzijn van de lln. Bieden van wegen aan de lln. in de zoektocht naar oplossingen voor het leven.

11 REDENEN VAN DEZE VISIE Wereld voortdurend in verandering op verschillende vlakken. Samenlevingen zijn niet meer gesloten, maar staan open voor elkaar en beïnvloeden elkaar. Godsdienstonderwijs draagt bij tot het oplossen van problemen in de wereld.

12 BASIS VORMEN VAN HET GELOOF Door op een correcte manier kennis te vergaren. Autonoom en kritisch denken. De juiste keuze maken. Zin geven aan het leven. Verstand gebruiken.

13 BEDOELING VAN ISLAMLESSEN Lln. kennis en vaardigheden aanreiken die ze hun leven lang zullen of kunnen gebruiken.

14 NOODZAKELIJKHEID VAN GODSDIENSTONDERWIJS 1. Antropologisch - humanitaire dimensie 2. Sociale dimensie 3. Culturele dimensie 4. Universele dimensie 5. Filosofische dimensie 6. Juridische dimensie

15 ANTROPOLOGISCH - HUMANITAIR Is godsdienst noodzakelijk voor het bestaan van de mens? Verrijkt godsdienst het leven van de mens? Volgens antropologisch en psychologisch onderzoek: geloof en spiritualiteit zijn aangeboren in de mens. Mens heeft behoefte aan geloven. Godsdienstonderwijs: lln. voorzien in hun behoefte aan geloofsbeleving, juiste informatie, emotionele ontwikkeling, zelfontplooiing.

16 SOCIALE DIMENSIE De mens is een sociaal wezen. In de omgang met vrienden en buren: elkaars geloofsovertuigingen erkennen en respecteren.

17 CULTURELE DIMENSIE Onze literatuur, kunst, de keuzes die we maken, manier van spreken, dragen motieven en sporen van de islam. Godsdienstonderwijs is noodzakelijk om de eigen cultuur beter te begrijpen.

18 UNIVERSELE DIMENSIE Door de technologische vooruitgang: snelle berichtgeving en communicatie. Gevolg: globalisering, de wereld is een klein dorp geworden. Een basiskennis van de verschillende godsdiensten is noodzakelijk geworden. Inzicht in de levenswijze van andere samenlevingen op het vlak van ethiek en godsdienst: vergemakkelijkt de omgang en relatie.

19 FILOSOFISCHE DIMENSIE Elke onderwijssysteem wenst lln. om te vormen tot een bepaalde profiel. De intentie en bedoelingen spelen een belangrijke rol in het bepalen van de formele en inhoudelijke aspecten van het onderwijssysteem. Welke soort van lln: verdraagzaam, een dorst naar kennis, een sterk vertrouwen in Allah.

20 JURIDISCHE DIMENSIE De juridische basis van godsdienstlessen ligt vast in de grondwet. In internationale verdragen is vastgelegd dat godsdienstonderwijs noodzakelijk is. Het is een recht voor de ouders dat hun kinderen islamonderricht krijgen op school.

21 VISIE VAN HET PROGRAMMA Via richtinggevende activiteiten lln. vormen, die: 1. Mensenrechten respecteren en bewust omgaan met milieu en samenleving. 2. Graag over de islam leren, de religieuze concepten correct gebruiken, zichzelf kunnen uitdrukken, communiceren, problemen oplossen, wetenschappelijk denken, onderzoeken, bevragen, in vraag stellen, kritisch zijn.

22 VISIE VAN HET PROGRAMMA 3. Kennis interpreteren en in socio-culturele context kunnen plaatsen. 4. Zichzelf, de samenleving, het culturele erfgoed en de natuur, erkent, beschermt en verder ontwikkelt. 5. Zijn rechten en verantwoordelijkheden kent, en rekening houdt met zijn omgeving. 6. De menselijke waarden op het vlak van geloof, gebed en ethiek leert kennen.

23 VISIE VAN HET PROGRAMMA 7. Aandacht hebben voor invloed van islam op cultuur, taal, kunst, tradities en ethiek. 8. Verdraagzaam zijn t.o.v. moslims, maar ook t.o.v. mensen met een andere levensbeschouwing. 9. Religieuze concepten beheren om op een dynamische manier om te gaan met veranderingen.

24 VISIE VAN HET PROGRAMMA 10. Wetenschappelijke, morele, humanitaire en culturele waarden uitdragen. 11. Zich evenwichtig en gezond ontwikkelen op lichamelijk, geestelijk, moreel en emotioneel vlak.

25 PRINCIPES VOOR REALISATIE PROGRAMMA Lesdoelstellingen voor alle klassen. Lestijden, volgorde leerinhouden: vrijheid van de leerkracht, rekening houdend met niveau leerlingen en omgevingsfactoren. Didactisch materiaal gebruiken: dvd, pc, theoriebladen, werkbladen, foto s, Verschillende didactische werkvormen gebruiken, afhankelijk van niveau lln.

26 BASISBENADERING PROGRAMMA Educatieve benadering Godsdienstwetenschappelijke benadering

27 EDUCATIEVE BENADERING Participatie van de lln., begeleiding van lkr. Conceptuele benadering: 1. Vanuit ervaringen en intuïties van de lln., religieuze en morele betekenissen creëren. 2. Ontwikkelen vaardigheden: problemen oplossen, communicatie, redeneren. 3. Waarden bijbrengen via activiteiten.

28 GODSDIENSTWETENSCHAPPELIJK E BENADERING Informatie gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Afstand nemen van informatie gebaseerd op bijgeloof. Koran staat centraal, daarnaast de hadîth van de profeet Mohammed. Deze vormen de grondwaarden die gerelateerd zijn aan geloofsleer, aanbidding en ethiek. Stromingen en rechtsscholen worden niet uitgesloten.

29 ENKELE EIGENSCHAPPEN EN BASISPRINCIPES VAN HET PROGRAMMA Koran en traditie (soenna) staan centraal. Noodzakelijke en voldoende kennis. Niet van buiten leren, maar het produceren van kennis. Iedere leerling is uniek: differentiatie. Islamitische identiteit, daarnaast erkenning van universele waarden. Evaluatie: op kennis, vaardigheden en attitudes. Respect voor de mens, de mening, het morele en de cultuur.

30 OPBOUW VAN HET ONDERWIJSPROGRAMMA Algemene doelstellingen Onderwijsdomeinen Verworvenheden Voorbeelden van activiteiten Verklaringen

31 VANUIT EEN INDIVIDUEEL PERSPECTIEF Kennis hebben van basisinformatie over godsdienst en ethiek. Bewust zijn van vrijheid in geloof en beleving. Juiste informatie kunnen onderscheiden van valse/foutieve informatie. De islam heeft een dimensie van liefde en oprechtheid. Islam en andere godsdiensten leren kennen vanuit de primaire bronnen.

32 INDIVIDUEEL PERSPECTIEF (VERVOLG) Islam is in evenwicht met de wetenschap. De islam stimuleert het gebruik van rede en wetenschappelijke kennis.

33 VANUIT EEN MAATSCHAPPELIJK PERSPECTIEF Inzicht hebben in religieus en moreel gedrag in de samenleving. Erkennen dat het bestaan van verschillen in godsdienstopvattingen en belevingen in de samenleving een sociaal gegeven is. Verdraagzaam zijn ten opzichte van het geloof en de levenswijze van anderen.

34 VANUIT EEN ETHISCH PERSPECTIEF o De ethische waarden kennen, respecteren, en zich eigen kunnen maken. o Zich bewust zijn van de positieve invloed van geloof en gebed op goed gedrag.

35 VANUIT EEN CULTUREEL PERSPECTIEF Zich bewust zijn van de invloed van godsdienst op andere culturele verschijnselen. De verschillende opvattingen tussen generaties op een gezonde manier leren benaderen.

36 VANUIT EEN UNIVERSEEL PERSPECTIEF Inzien dat universeel menselijke waarden in overeenstemming zijn met menselijke waarden in de islam.

37 STUDIEDOMEINEN Geloofsleer Aanbidding Het leven van de profeet Mohammed Koran Zedelijkheid Godsdienst en cultuur

38 GELOOFSLEER Islam is mijn godsdienst. Ik geloof in Allah. Wat weten we over godsdienst en akhlāq? De 6 geloofsfundamenten.

39 AANBIDDING Ik richt mij tot Allah met mijn gebeden. Mijn geloof wilt dat ik rein ben. Ik leer de gebedsplaatsen en de voornaamste gebeden kennen. Reinheid. Aanbiddingen (ʿIbādāt), het vasten en aalmoes (zakāt). Het gebed (as-salāt), de bedevaart en het offer.

40 HET LEVEN VAN DE PROFEET MOHAMMED (V.Z.M.H.) Ik ken mijn profeet Mohammed (v.z.m.h.). De profeet Mohammed (v.z.m.h.) groeit op. Mohammed (v.z.m.h.) wordt profeet. Laten we kennismaken met de profeet Mohammed (v.z.m.h.). De profeet (v.z.m.h.) en zijn gezinsleven. De laatste profeet Mohammed (v.z.m.h.): Mekka- en Medinaperiode.

41 DE KORAN De Koran is ons Heilig Boek. De Koran lezen en leren is een aanbidding. Ontmoeting met de Koran. Kennismaking met de Koran. Verhalen uit de Koran. De basiseducatieve eigenschappen van de Koran.

42 ZEDELIJKHEID Mijn godsdienst adviseert mooie woorden en daden. Mijn geloof wilt vriendschap en broederschap. Ik hou van mijn familie. Liefde, vriendschap en broederschap. Wij delen onze vreugde en verdriet. Wat moeten wij vermijden?

43 GODSDIENST EN CULTUUR Wij vieren samen. Wij feliciteren elkaar. De relatie tussen godsdienst en cultuur in ons dagelijks leven. Familie. De wereldgodsdiensten. De periode na de profeet Mohammed (v.z.m.h.), de rechtgeleide kaliefen.

44 DE LESDOELSTELLINGEN (VERWORVENHEDEN) Kennis Waarden Vaardigheden Attitudes

45 ACTIVITEITEN Leerling staat centraal. Concepten, waarden en vaardigheden In functie van de ontwikkeling en de actieve participatie van de lln. aan het leerproces.

46 SYMBOLEN [!] Aandacht: om aandachtspunten aan te duiden. Omkaderingen (afbakeningen). Verbanden tussen thema s binnen dezelfde les. Verbanden met andere lessen: relatie tussen de doelstellingen van deze les met andere lessen. Persoonlijke vaardigheden en waarden. Verbanden met inter-disciplines (het cijfer 1 tussen haakjes verwijst naar doelstellingen binnen de islamles, het cijfer 2 verwijst naar de doelstellingen van het onderwijsdomein van de inter-discipline) Meten en evalueren

47 BASISVAARDIGHEDEN Het Nederlands correct, mooi en efficiënt gebruiken, Kritisch denken, Communicatie en empathie, Probleemoplossend vermogen, Onderzoeken, Gebruik maken van informatietechnologieën, Omgaan met verandering en continuïteit, Inzicht in plaats, tijd en chronologie, Sociale participatie, Inzicht in de interpretatie van de Koran.

48 WAARDEN Rechtvaardigheid Belang hechten aan familie en eenheid Nederigheid Zelfstandigheid Vergeving Vrede Gecultiveerd zijn Vertrouwen Betrouwbaarheid Waarheidsliefde Gerechtigheid Schaamtegevoel Verdraagzaamheid

49 HET LEERPROCES Tijdens het leerproces: vaardigheden ontwikkelen die lln. in staat stellen hun kennis te vernieuwen. Methodes en technieken: zodat lln. nadenken, onderzoeken, herstructureren en toepassen van kennis en vaardigheden.

50 ROL VAN DE LEERKRACHT Ervoor zorgen dat de lln. actief deelnemen aan leerproces. Rekening houden met de individuele verschillen tussen lln. Het geven van verantwoordelijkheid aan de lln. tijdens het leerproces.

51 HET VERSCHIL MET DE TRADITIONELE ROL VAN DE LEERKRACHT. TRADITIONELE ROL Leerkrachten waren autoritair. Voeren hun eigen beslissingen uit. MODERNE ROL Wijzen de leerlingen de weg. Maken suggesties. Uitleg, raad geven. Ontwikkelingen opvolgen. Bijvoorbeeld: verschillende opdrachten of bronnen voorstellen.

52 KENNIS IS GEEN DOEL OP ZICH, MAAR EEN MIDDEL OM PROBLEMEN OP TE LOSSEN.

53 ONDERWIJSSTRATEGIE Leerling Kennis ontsluieren Kennis evalueren Kennis actief opbouwen Kennis ter discussie stellen Leerkracht Lln. motiveren Situatie inschatten Bijsturen Observeren Nieuwe omstandigh. creëren voor lln. Voortdurend zichzelf bijscholen, onderzoek verrichten

54 TIJDENS KLASACTIVITEITEN De voorkennis, de overtuiging van de lln. ontdekken. Lln. bewust maken van hun eigen ideeën. De opdracht vertalen naar de complexiteit van het echte leven. Leerlingen via open vragen aanzetten tot nadenken. Interactie met en tussen de lln. stimuleren en ondersteunen. Feedback geven aan lln. Leerlingen evalueren zichzelf. Lln. tijd geven om verbanden te leggen en te vergelijken. Een evenwicht vinden tussen vaardigheden, kennis en attitudes.

55 TOEPASSINGEN TIJDENS DE ONDERWIJSACTIVITEITEN Analyse van voorbeeldsituaties Conclusies trekken Achterliggende ideeën vinden Slagzinnen maken Advertenties/posters maken Gedichten/verhalen schrijven Visueel uitbeelden Prioriteiten leggen (kerngedachten, principes en sleutelwoorden) Titels vinden Classificeren

56 TOEPASSINGEN (VEVOLG) Voorbeelden geven Zelfevaluatie Hypotheses maken Raadsels Dramatiseren Advies geven Vergelijken Problemen oplossen Interviews Excursies Conceptmappen maken Bewijsvoering Brainstorming Acrostichons (naamdichten) maken