De hechtingsbril in de supervisie ladder

Transcriptie

1 De hechtingsbril in de supervisie ladder

2 Supervisieladder in beeld De hechtingsbril in analyse en review

3 Programma Korte intro over interactie en hechting Is VIB-G anders? Analyse van de beelden met de hechtingsbril Toevoeging psycho-educatie in review Speciale behoeftes van het kind Hulpmiddelen Elementen uitgelicht: Vragen Instemmend benoemen

4 Interactie en hechting Gezien worden Gehoord worden Begrepen worden Geholpen worden

5 Urgentie van VIB-G Een kind kan hechten niet uitstellen en het ook niet meenemen in zijn koffer.

6 BOUWSTENEN VAN HECHTING (Truus Bakker) kleuter CREATIEF (machteloos) Zelf problemen oplossen ook met anderen, empathie, rollenspel VERTROUWEN (angstig) Vertrouwen hebben in het kind, in vertrouwen laten gaan peuter ZELFSTANDIG (eenzaam) Kind weet dat het iets zelf kan, ikbesef, innerlijk beeld van ander, concentreren, geven en nemen STEVIG EN DUIDELIJK ZIJN (vaag) Meer ruimte voor zichzelf, ikboodschappen, grenzen stellen zonder af te wijzen, opvoeden 9 mndn 2 jr ZELFVERTROUWEN (onzekerheid) De wereld verkennen, omgaan met scheidingsangst, vreugde en verdriet delen, emoties reguleren STEUNEN EN MEELEVEN (geen interesse of dwingend) Steunen en stimuleren, meeleven en begrip, kind zelf laten ontdekken, benoemen 3-9 mndn TOEVERTROUWEN (wantrouwen) Overgave, je openen voor de ander, Je durven toevertrouwen GEVEN (nemen) Verzorgen, spiegelen, meeleven, meekijken, volgen, babbelen 0-3 mndn BASISVEILIGHEID (angst) Fase van het (onbewuste) voelen, er mogen zijn, een plek hebben, thuisgevoel Kind VERANTWOORDELIJK, ZORGEN VOOR (verwaarlozen) Levensvoorwaarden scheppen, leiding geven, reageren op behoefte/signalen kind, lichamelijk contact, reguleren, koesteren Ouders

7 Vragenlijst bouwstenen van hechting Naam (pleeg)kind: Datum A: Geboortedatum (pleeg)kind: Datum B: Instructie: Geef bij elk item op de 5-puntsschaal aan in hoeverre het gedrag van uw (pleeg)kind overeenkomt met de omschrijving aan de linker of aan de rechterkant. Het kind vertoont 1: meestal het gedrag aan de linkerkant 2: vaak het gedrag aan de linkerkant 3: soms het links soms het rechts genoemde gedrag 4: vaak het gedrag aan de rechterkant 5: meestal het gedrag aan de rechterkant Bouwsteen 1: Basisveiligheid Uw (pleeg)kind vindt het moeilijk stil te zitten/te liggen, kijkt veel rond, is erg alert. Bij spanning, pijn of verdriet is uw (pleeg)kind moeilijk tot rust te brengen A B A B Uw (pleeg)kind kan rustig zitten/ liggen of spelen. Bij spanning, pijn of verdriet wordt uw (pleeg)kind rustig bij (lichamelijk) contact. Uw (pleeg)kind weert lichamelijk contact met u af, draait zich weg of overstrekt zich. A Uw (pleeg)kind kan genieten van lichamelijk contact met u. B

8 Bouwsteen 2: Toevertrouwen Invullen vanaf leeftijd 3 maanden Uw (pleeg)kind negeert of weert het initiatief tot contact met u af. A B Uw (pleeg)kind reageert positief en geeft antwoord op het initiatief tot contact. Uw (pleeg)kind laat zich niet helpen, wijst zorg af, wil alles zelf doen. A Uw (pleeg)kind laat zich helpen, accepteert de zorg van u. B Uw (pleeg)kind weert troost af of kalmeert niet bij troost. A Uw (pleeg)kind toont emoties en laat zich troosten bij pijn en verdriet; kalmeert daarna. B Uw (pleeg)kind werkt of helpt niet mee. A B Uw (pleeg)kind helpt en werkt mee. Bv. bij jonge kinderen: handjes omhoog bij uitkleden, bij oudere kinderen: aan tafel iets spontaan aangeven als de (pleeg)ouder er niet bij kan, meewerken bij het ochtendritueel Uw (pleeg)kind zit als een plank bij u of wil niet op schoot. Laat zich niet knuffelen. A Uw (pleeg)kind geeft zich over aan de zorg en koestering van u. Het kruipt ontspannen tegen u aan, het voegt zich. B Uw (pleeg)kind maakt nauwelijks/geen oogcontact. A Uw (pleeg)kind maakt veelvuldig oogcontact. B Uw (pleeg)kind is liever alleen. Het is niet op zoek naar uw gezelschap. A B Uw (pleeg)kind vindt het fijn om iets samen met u te doen.

9 Praktijkvoorbeeld 5,0 4,0 3,0 Binnenkomst Nu 2,0 1,0 Basisveiligheid Toevertrouwen Zelfvertrouwen Zelfstandigheid Creativiteit

10 Binnenkomst Creativiteit Zelfstandigheid Zelfvertrouwen Binnenkomst Toevertrouwen Basisveiligheid 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 Nu Creativiteit Zelfstandigheid Zelfvertrouwen Nu Toevertrouwen Basisveiligheid 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0

11 Doel vragenlijst De vragenlijst is geen diagnostisch instrument, maar is bedoeld om inzicht te krijgen in de sociaal- emotionele ontwikkeling van kinderen. Geeft een beeld over de kwaliteit van de hechtingsrelatie van het kind en diens opvoeder. Aanknopingspunten voor behandeling, om de bouwstenen te herstellen, met een stevig fundament (de onderste bouwstenen) als basis. Ontwikkeld door Ilse Grouwels Combinatie jeugdzorg, in samenwerking met Corinne Verheule van Stichting Adoptievoorzieningen.

12 Sensitiviteit en responsiviteit vergroten Durven kiezen voor de relatie Structuur, Normen, houvast Stimuleren van ontwikkeling en zelfstandigheid Sensitiviteit Warmte Aandacht liefde 12

13 Beelden van een terug naar huis traject

14 Deze beelden in de supervisie

15

16 Tweede opname en review

17

18 Initiatieven van het kind. Wat is in de beeld-voor-beeld analyse zichtbaar? Plaats dit in de ontwikkeling van hechting. Maak de koppeling met de bouwstenen theorie. Wat laat het kind zien? Wat is de behoefte van het kind. Reactie van de ouders op dit initiatief. Hoe ondersteunen de (pleeg)ouders de ontwikkeling van het kind. Wat is het effect hiervan op het kind?

19 Initiatieven van de (pleeg)ouder. Wat is in de beeld-voor-beeld analyse zichtbaar Plaats dit in het kader van de ontwikkeling van basisveiligheid. Maak de koppeling met de bouwstenen. Wat is de intentie van de (pleeg)ouder? Reactie van het (pleeg)kind op dit initiatief, Kan het dit ontvangen? Wat is het effect op de pleegouder? Wat is jouw hypothese over de hechtingsrepresentatie van de betrokkenen?

20

21 Voorbereiding review Hoe kunnen deze beelden en de analyse mbv de bouwstenen (pleeg)ouders en kind helpen om basisvertrouwen te ontwikkelen? Hoe kan een goede ingroei van het (pleeg)kind plaats vinden? Wat heeft het kind nodig? *Hoe komt een goede ontwikkeling van het (pleeg)ouderschap op gang? *Hoe ga je deze beelden gebruiken in de bespreking met het gezin? Waar ligt voor jou de focus?

22 VIB in pleegzorg Sensitiviteit 2. Plo ziet wat het kind wil en nodig heeft 1. Plk. laat behoefte zien 3. Plo. beslist wat gepaste (re)actie naar het kind is (interne dialoog o.b.v. eigen interne werkmodel) PLEEG- OUDER hechtingsrelatie PLEEG- KIND 6. De ervaring is input voor het interne werkmodel. Impact op (on)veilige hechting VIB 4. Plo. reageert op het kind 5. Het plk. ontvangt wat de plo. geeft en geeft er betekenis aan Responsiviteit

23 Review (Pleeg)ouders eerste beurt geven, benieuwd zijn naar hun waarneming, gedachten, gevoelens. Ontvangstbevestiging geven. Gebruikmaking van hulpmiddelen (cirkels / bouwstenen) om informatie te geven en deze koppelen aan de beelden. Helpen om na te denken over het kind. (Pleeg)ouders helpen om de ontdekkingen toe te gaan passen in de praktijk van alledag. Wat kunnen (pleeg)ouders meer / anders doen om het kind te helpen?

24 Helpende vragen Wat denk / voel jij als ze dit doet? Wat denk je dat het kind denkt / voelt? Waarom heeft het kind dit gedrag (nog) nodig? In welke bouwsteen past dit gedrag? Wat heeft het kind dan nodig?

25

26 Valkuilen Veel willen leren Compenseren Nadruk op opvoeden Veel vragen stellen: Contact behoefte Benieuwd zijn naar het kind Eigen behoeftes Niet autoritair willen zijn

27 Wat is wel effectief? Expliciet ontvangen van (contact)initiatieven Benoemen wat een kind doet. Benoemen wat jij denkt dat het kind denkt of voelt. Zodat het kind zich gezien voelt.

28 Valkuil complimenten Wie van jullie kan gewoon dankjewel zeggen als je een compliment krijgt? Kind met weinig basisvertrouwen kan ze vaak niet ontvangen Kan onzekerheid versterken Wat goed is kan ook fout zijn Kan afhankelijkheid kweken

29 Instemmend benoemen IK-besef ontwikkelen Zichzelf leren ervaren Bestaansrecht ervaren Niet beoordelend spiegelen Niet alleen ontvangen op (hoofd)niveau, het lijf wordt erbij betrokken GEVOLG: Het kind gaat zich gezien en veilig voelen Het kind durft zich toe te vertrouwen

30 Even oefenen..

31 Parallel pleegouders Kunnen zich onzeker voelen, zeker als er geen opvoedervaring is Kunnen zich beoordeeld voelen Bevestiging door het kind is het krachtigst Instemmend benoemen

32 Parallel supervisant Voelen wat instemming doet Je wordt er blij van! en kunt het door geven

33 Bedankt voor jullie aandacht! Met dank aan alle mensen op de beelden en met name aan Twan Janssen en Maria vd Elzen werkzaam bij Oosterpoort Vragen?