Vversterkconferentie 20 november 2012

Transcriptie

1 Vversterkconferentie 20 november 2012 Lekker in je Vel een aanpak voor sociaal onhandige jonge kinderen 1

2 Filmpje! 2

3 Woeste Willem Je kent ze wel. dendert als een tank overal doorheen, laat een ravage achter 3

4 Teruggetrokken Til stil, teruggetrokken, geeft nauwelijks antwoord als je haar iets vraagt 4

5 Marga Mep is snel boos, slaat er op! pakt spullen af! 5

6 Joris Juf roept nadrukkelijk en met herhaling je naam..juf!juf!juf!juf! Tikt je aan of trekt aan je mouw! 6

7 Wat herken je? Waar ligt jouw allergie? In tweetallen bespreken! 7

8 Een mens wordt pas mens door het socialisatieproces! 8

9 Wat is socialisatie? Het proces waarbij een individu de normen, de waarden, de gewoonten en de zeden van een bepaalde groep of cultuur leert en overneemt. De mens leert wat goed en verkeerd is, wat waardevol wordt geacht en wat wordt verworpen, wat de dingen om hem heen betekenen en welke waarde er aan moet worden toegekend. 9

10 Wat leert een kind door socialisatie? Erbij horen Gebruiken en rituelen Hoe het hoort Rekening houden met anderen Zichzelf kennen Vertrouwen op zichzelf anderen Inleven in anderen 10

11 Omgaan met: Regels en afspraken Macht en onmacht Schuld en schaamte Beheersing (impulsbeheersing, uitgestelde aandacht, frustaties) Afhankelijkheid en autonomie 11

12 Sleutelervaringen 1. Bestaansbevestiging 2. Weet krijgen van zichzelf in relatie tot een volwassene 3. Weet krijgen van andere kinderen (met hulp van de volwassene) 4. Individuatie / zelfbesef / afhankelijkheid en autonomie 5. Leren om een plek in te nemen tussen andere kinderen in een groep o.l.v. een volwassene 6. Leren om meer zelfstandig een plek in te nemen in een groep. 7. Leren om te leren, leren om zichzelf te sturen bij het formele leren 12

13 Sleutelervaringen 1. Bestaansbevestiging kind voelt zich welkom op deze wereld volwassene reageert voorspelbaar op de behoeften van het kind er ontstaat een relatie tussen kind en volwassene (hechting!) 13

14 Sleutelervaringen 2. Weet krijgen van zichzelf in relatie tot een volwassene leert eigen lijf en mogelijkheden kennen leert reacties van het lijf en de betekenissen daarvan kennen kind krijgt taal voor deze ervaringen en gevoelens 14

15 Oefening ja-gevoel nee-gevoel 15

16 Sleutelervaringen 3. Weet krijgen van andere kinderen (met hulp van de volwassene) kind leert andere kinderen kennen, leert perspectief te nemen en signalen bij anderen waar te nemen volwassene geeft leiding, geeft goede voorbeelden en is intermediair 16

17 Sleutelervaringen 4. Individuatie / zelfbesef / afhankelijkheid en autonomie kind gaat initiatieven nemen, gaat dingen ondernemen, gaat regels overtreden, leert toenemend eigen mogelijkheden kennen door ontwikkeling van taal/denken ontstaat steeds meer begrip in ik en de ander 17

18 Sleutelervaringen 5. Leren om een plek in te nemen tussen andere kinderen in een groep o.l.v. een volwassene ontstaan van situaties rond delen van materiaal, verkennen van ongeschreven en geschreven regels en de manier waarop de volwassenen daarmee omgaan, elkaar tegen komen tijdens spelactiviteiten, enz. 18

19 Sleutelervaringen 6. Leren om meer zelfstandig een plek in te nemen in een groep. toepassing van ervaringen en inzichten, die een kind in een groep o.l.v. een volwassene heeft ervaren. 19

20 Sleutelervaringen 7. Leren om te leren, leren om zichzelf te sturen bij het formele leren Het kind leert de aandacht richten op taken en activiteiten die anderen hem aanbieden. Het merkt dat hij het eigen gedrag kan sturen en dat dit invloed heeft op het resultaat. 20

21 Herkenbaar? Wat kan (moet) ik ermee? In tweetallen! 21

22 In map zie schema! schema biedt aanknopingspunten en invalshoeken: Pm-er/leerkracht Aanbod Structuur Interactie Behoeften van kinderen 22

23 Sociale- en emotionele ontwikkeling bij jonge kinderen Aangrijpingspunten voor de pm-er/leerkracht (Een denkkader) Begin bij de kracht van het normale! Interactie Bijv. Verwoorden van gedrag en lichaamstaal Beurtwisseling Positief benoemen van de intentie Voorbeeldgedrag Behoeften van kinderen Bijvoorbeeld: Wat wordt er geobserveerd? Is er oog voor intenties achter gedrag? Wordt gedrag en gevoel benoemd als behoefte? Is er oog voor verschillen in behoeften? Pm-er/ Leerkracht Bijv. Ken je jezelf? Echtheid Wat zijn jouw allergieën? Structuur Bijvoorbeeld: Dagritme helder voor kinderen? Indeling ruimte?vaste plaats spullen?labels? Toegankelijk voor kinderen? Regels en afspraken? Aanbod Bijv. hoe breed zijn de bedoelingen? echte materialen gebruik van prentenboeken Spelbegeleiding binnen en buiten Kleine groepsactiviteiten/kleine kring 23

24 Enkele aanpak-voorbeelden de kracht van de kleine momenten de kracht van het normale Sleutelervaring 1 Bestaansbevestiging Ieder kind elke dag zien, bewust de naam noemen, begroeten bij binnenkomst, afscheid nemen bij weggaan Maak regelmatig contact en zoek gepaste nabijheid. Spiegel en benoem wat het kind doet en ervaart. Benoem de (positieve - ) bedoeling van het kind. Spreek positieve verwachtingen uit. 24

25 Sleutelervaring 2 Weet krijgen van zichzelf Doe stoei-spelletjes. Benoem daarbij wat het kind voelt en ervaart. Benoem de lichaamstaal en de mimiek. Benoem grenzen bij eten, rennen, dragen, wachten, enz. (je eigen grenzen en die van het kind) Gevoel containeren (zie artikel peuters met zelfbeheersing ) 25

26 Sleutelervaring 3 Weet krijgen van andere kinderen Laat in je eigen gedrag zien hoe je contact maakt. Laat in je eigen gedrag zien, dat je gericht bent op oplossingen Maak de kinderen attent op elkaars bedoelingen. Beschrijf of vraag bij conflicten hoe iets is gebeurd (niet naar waarom ) 26

27 Sleutelervaring 4 Individuatie / zelfbesef / afhankelijkheid en autonomie Lees prentenboeken voor waar leren gaat met vallen en opstaan. (zie voorbeeld mapje) Benoem stapjes die kinderen maken in hun ontwikkeling. Biedt verschillende activiteiten en materialen aan: ook jongensspelletjes 27

28 Sleutelervaring 5 Leren om een plek in te nemen tussen andere kinderen in een groep o.l.v. een volwassene Laat kinderen spelen in wisselende groepjes: alleen, 2-tallen, 3-tallen. Benoem wat je verschillende kinderen in die groepjes ziet doen. Doe beweeg en aanraakspelletjes, waarbij kinderen stop mogen zeggen. 28

29 Sleutelervaring 6 Leren om meer zelfstandig een plek in te nemen in een groep. Geef kinderen de kans tot vrij spelen, maar bespreek vooraf wat ze van plan zijn en achteraf wat ze gedaan hebben en hoe ze het vonden Geef de kinderen een stappenplan, waarmee ze zelf problemen kunnen oplossen 29

30 Sleutelervaring 7 Leren om te leren, leren om zichzelf te sturen bij het formele leren Werk met dagtaken of weektaken die kinderen zelf mogen plannen. Bespreek met de kinderen hoe ze plannen en wat ze graag uitstellen. 30

31 Sleutelervaring 4 eigen mogelijkheden leren kennen 31

32 32

33 33

34 34

35 35

36 Sleutelervaring 1: bestaansbevestiging, ook al ben je anders! 36

37 Sleutelervaring 2: eigen mogelijkheden leren kennen in de veiligheid van de volwassene 37

38 Sleutelervaring 4: begrip van ik, zelfbesef 38

39 Sleutelervaring 5: plek zoeken in de groep met behulp van een volwassene 39

40 Sleutelervaring 2: eigen gevoelens leren kennen 40

41 Sleutelervaring 2: jaloezie, gevoelens leren kennen sleutelervaring 5: plek in groep innemen onder leiding van volwassene 41

42 Sleutelervaring 3: jezelf in relatie tot de ander met hulp van volwassene 42

43 Consequenties tegen komen van je eigen gedrag Sleutelervaring 3, 4, 5 en 6 43

44 en hoe is het nu met Jochempje? En met jullie? Wat neem je mee van vandaag? 44