jaarverslag CHE overtuigend anders

Transcriptie

1 2010 jaarverslag CHE overtuigend anders

2 Jaarverslag 2010 Christelijke Hogeschool Ede 2

3 Woord vooraf Het College van Bestuur blikt dankbaar terug op het jaar De CHE heeft uitstekende resultaten geboekt, zowel inhoudelijk als financieel, waarmee onze reputatie bevestigd is. De kwaliteit van het onderwijs werd opnieuw bekroond met twee uitstekende accreditaties en een zevende achtereenvolgende nummer één positie in de Keuzegids Hoger Onderwijs. Onze studenten zijn zeer tevreden: de CHE heeft van de multisectorale hogescholen de hoogste tevredenheid, namelijk 86 %, tegenover een branchegemiddelde van 66 %. Als één van de weinige hogescholen realiseerde de CHE een forse procentuele groei in de instroom, alsmede van het marktaandeel. Onze lectoraten hebben mooie onderzoeksresultaten gerealiseerd, ook in nauwe samenwerking met het beroepenveld. En de Transfer-omzet liet een forse groei zien, wat aangeeft dat de kennis die wij in huis hebben inhoudelijk en financieel gewaardeerd wordt. Voorts is het programma van eisen voor onze huisvestingstraject en werd een begin gemaakt met de voorlopig ontwerpfase. Ook zijn goede stappen gezet in de ontwikkeling van een kenniscampus rondom de Zandlaan, samen met de naburige onderwijs-instellingen, waarbij ook nieuwe studentenhuisvesting zal worden gerealiseerd. Het ICT-investeringsprogramma heeft tot verschillende mooie (deel)projectresultaten geleid. Tenslotte hebben we een mooi financieel resultaat geboekt, waardoor we een financieel gezonde hogeschool blijven. Dit alles kunnen wij alleen maar doen met goede ondersteuners. Ook die hebben mooie resultaten geboekt in Met name op het gebied van financiën, personeel en organisatie en planning en control zijn belangrijke verbeteringen doorgevoerd, welke ook zijn gewaardeerd door onze accountant. Al met al ben ik trots op onze medewerkers, die met hart en ziel hebben gewerkt om dit alles mogelijk te maken. Het is een eer en een genoegen om met elkaar aan de CHE verbonden te zijn. Maar, wat meer is, wij beleven ons beroep hier ook als roeping van Boven. Het is daarom onze bede dat de God van hemel en aarde het werk van onze handen zal zegenen. Kees Boele College van Bestuur 3

4 Inhoudsopgave Woord vooraf 3 Hoofdstuk 1 Strategie en Beleid 6 Inleiding Organisatieprofiel Missie en visie Onderscheiding binnen hbo Organisatiestructuur Juridische structuur Strategische Instellingsdoelen Toekomstverwachtingen en continuïteitsrisico s Financiën Strategie Samenwerking Instellingsaccreditatie Groei Governance Raad van Toezicht Medezeggenschap en studentenparticipatie Klachtenafhandeling Samenwerkingsverbanden op CHE-niveau Strategische alliantie Locale samenwerking met oog op kenniscampus Internationale samenwerking Nationale samenwerking Samenwerking op academieniveau 16 Hoofdstuk 2 Onderwijs Ontwikkelingen op academieniveau Academie van Journalistiek & Communicatie Academie Gezondheidszorg Academie voor Theologie Academie voor Mens & Organisatie Sociale Studies Academie voor Educatie Uitbesteding onderwijsprogramma s Stages Outsourcing en maatwerktrajecten Onderwijskwaliteit Externe onderzoeken Kwaliteitszorg intern Kwaliteitszorg extern 28 Hoofdstuk 3 Studenten Werving en selectie Studentenaantallen Studentenaantallen per opleiding Marktaandelen Kerkelijke achtergrond Studierendementen Begeleiding van studenten Vertrouwenspersoon Decanaat Pastoraat Specifieke groepen Aansluiting vooropleiding met hbo 37 4

5 Hoofdstuk 4 Personeel Ontwikkelingen personeelsbeleid Resultaat & Ontwikkelgesprekscyclus (R&O) Convenant leerkracht Medewerkers tevredenheids onderzoek Decentrale arbeidsvoorwaarenmiddelen Formatieontwikkeling Werving en selectie ARBO en ziekteverzuim Arbeidsomstandigheden Verzuim Professionalisering Kerkelijke achtergrond 43 Hoofdstuk 5 Lectoraten Algemeen Lectoraat Docent en Talent, academie Educatie Lectoraat Jeugd en Gezin, academie Sociale Studies Lectoraat Verpleegkundige beroepsethiek, academie Gezondheidszorg Lectoraat Religie in Media en Publieke Ruimte, academie Journalistiek & Communicatie Lectoraat Gemeenteopbouw, academie Theologie Lectoraat Sociale Innovatie, academie Mens & Organisatie 47 Hoofdstuk 6 Transfer Transfer algemeen Activiteiten per Academie Transfer Educatie Transfer Sociale Studies Transfer Verpleegkunde Transfer Journalistiek & Communicatie Transfer Mens & Organisatie Transfer Theologie Kosten en baten totaal Publieke middelen en private middelen 50 Hoofdstuk 7 Internationalisering Beleid en ontwikkelingen Internationale onderwijsprogramma s 51 Hoofdstuk 8 Materiële Voorzieningen Huisvesting & Beheer Duurzaamheid ICT 52 Hoofdstuk 9 Financiën Exploitatierekening en balans in verkorte vorm Vermogen en liquiditeit 55 5

6 Hoofdstuk 1 Strategie en Beleid Inleiding 2010 was voor de CHE een spannend, intensief maar ook een mooi jaar. In het jaarverslag over 2009 werd al aangekondigd dat 2010 op een aantal punten een cruciaal jaar zou worden. Allereerst zou de beslissing vallen over een fusie met de Gereformeerde Hogeschool in Zwolle. Verder zouden de consequenties van de nieuwe bekostiging merkbaar worden in de financiën. Daarnaast speelden er processen van reorganisatie in academies en diensten. Nu, aan het einde gekomen van 2010, is duidelijk dat de fusie vooralsnog niet doorgaat. In goed overleg heeft de CHE besloten de fusieplannen On hold te zetten. Daarbij wordt gerekend met een uitstel van twee jaar. Financieel staat de CHE er aan het einde van 2010 goed en gezond voor. Dat is verheugend, maar ook nodig. De effecten van de nieuwe bekostiging zijn merkbaar en werpen hun schaduwen vooruit. Vooral omdat onzeker is of opleidingen in de academie voor theologie niet zwaar getroffen zullen worden, wanneer een tweede studie niet langer bekostigd wordt. Los daarvan heeft het niet bekostigen van een tweede studie negatieve effecten voor de CHE. Daarbij komt dat het Kabinet voornemens is fors te bezuinigen op het hoger onderwijs. De omvang hiervan wordt steeds duidelijker. In 2010 is de CHE voor de zevende keer is uitgekozen als de beste hogeschool van Nederland. Dat doet goed, zeker in een tijd waar de kwaliteit in het HBO ter discussie staat. Het stimuleert ook om door te gaan met wat wij doen en de kwaliteit verder te ontwikkelen. 1.1 Organisatieprofiel De CHE heeft tien hbo-opleidingen, twee hbo Masters en zes lectoraten. Daarnaast verrichten we onder de naam CHE-Transfer commerciële activiteiten, zoals (post hbo) cursussen, trainingen, advies en onderzoek. Al deze activiteiten bij elkaar maken de CHE tot een kenniscentrum. De hogeschool gaat uit van de Stichting voor christelijk hoger beroepsonderwijs op gereformeerde grondslag te Ede. In 2010 hadden we meer dan hbo-studenten en ongeveer 480 medewerkers. Kenmerkend voor de CHE zijn de drie kernwaarden die voortkomen uit onze visie op leren en onderwijs: relatie, inhoud en verantwoordelijkheid. Wij zien de mens als een schepsel dat niet zelfstandig bestaat, maar in relatie tot God, zijn medemensen en de materiële werkelijkheid. Concreet betekent deze visie dat studenten en medewerkers op elkaar betrokken zijn. Goede begeleiding en aanspreekbaarheid van docenten vormen de pijlers onder ons leerklimaat. Het begrip inhoud staat voor kwaliteit en visie. Vanuit een christelijke visie op het beroep onderwijs leveren wij een hoge kwaliteit. We leiden mensen op die verantwoordelijkheid willen en kunnen dragen in de pluriforme samenleving. De beroepen waarvoor de CHE opleidt, zijn belangrijk voor de wereld waarin wij leven. We leren de studenten hoe zij later een bijdrage kunnen leveren aan onze samenleving. Dat is ook conform onze plaats in de traditie van het gereformeerd protestantisme. Daarin heeft het geloof altijd ook publieke betekenis Missie en visie Wat is de CHE? De CHE is een hoger onderwijs- en kenniscentrum. Medewerkers en studenten vormen een leer- en werkgemeenschap die zich richt op: - Het ontwikkelen en verzorgen van hoogwaardig hoger beroepsonderwijs, waardoor studenten en cur sisten als persoon en als christen worden gevormd, toegerust en opgeleid tot (startende) professionals; - Het ontwikkelen, delen en toepassen van kennis, die zij op commerciële en niet-commerciële basis ter beschikking stelt aan de samenleving, die levensbeschouwelijk pluriform is. De CHE stelt zich bij haar activiteiten onder het gezag van de Bijbel, die zij erkent als het betrouwbare en geïnspireerde Woord van God, zoals verwoord in het gereformeerd belijden. 6

7 Wat zijn de kernwaarden van de CHE? De missie van de CHE laat zich uitdrukken in drie kernwoorden: relatie, inhoud en verantwoordelijkheid (RIV). Deze komen voort uit onze onderwijsvisie en geven invulling aan de volgende drie kernwaarden: - Relatie tot God en met elkaar; - Inhoudelijk christelijk en hoogwaardig onderwijs; - Verantwoordelijkheid naar de samenleving en (de bereidheid om) verantwoording af te leggen aan die samenleving en aan elkaar. Waar leidt de CHE voor op? Een afgestudeerde CHE-student heeft zich ontwikkeld tot een volwaardig startende professional. In zijn/haar opleiding stonden de kernwaarden van de CHE centraal. We streven ernaar dat: - de student zijn of haar professionaliteit weet te relateren aan zijn of haar relatie tot God en de naaste; - de student inhoudelijk gemotiveerd, deskundig, bij de tijd op zijn of haar vakgebied en internationaal georiënteerd is; - de student in staat is om beroepsmatig gedrag te verantwoorden vanuit een christelijke beroepsvisie, in genuanceerde en respectvolle omgang met andere overtuigingen en standpunten. Wat doen wij met onze kennis? De CHE profileert zich niet alleen als christelijk kenniscentrum, maar ook als kweekvijver voor kadervorming op hbo-niveau. Bij het aanbieden van onze kennis, onder andere door middel van contractactiviteiten, willen we inspringen op de actualiteit in het werkveld van onze onderwijsvelden. Hierbij blijft de CHE trouw aan de eigen missie. Geld is niet de eerste drijfveer, maar de wens om betekenisvol te zijn in de samenleving. Wat is de relevantie van onderzoek? Lectoren stimuleren het onderzoek binnen de academies. Oogmerk van dit onderzoek in onder meer dat het bijdraagt aan de kwaliteit van het onderwijs en innovatie in het werkveld. Met het oog hierop zoeken academies in toenemende mate samenwerkingsverbanden met het werkveld waarvoor opgeleid wordt Onderscheiding binnen hbo Onze missie is sterk verweven met de activiteiten van de CHE. We onderscheiden ons binnen het hbo met name door: - een duidelijk christelijke identiteit, die sterk doorwerkt in het beleid, de strategie, het onderwijs en de studentbegeleiding; - een hoog kwaliteitsniveau, dat onder meer blijkt uit een - zes keer op rij - nummer 1 positie in de Keuzegids Hoger Onderwijs; - een hoge contactintensiteit, gekoppeld aan beschikbaarheid en bereikbaarheid van docenten en ondersteuners; - het volgen van onderwijskundige visies zoals competentieleren, maar we kiezen hierbij voor langzaam toenemende keuzevrijheid voor de student naarmate het studietraject volgt; - een efficiënt kwaliteitszorgsysteem waarin de nadruk ligt op tevredenheid van stakeholders; - nadrukkelijk te streven naar samenwerking en partnerships met het werkveld ten einde onderwijs en praktijktheoretisch onderzoek af te stemmen op de beroepswerkelijkheid in het veld en daar op deze manier een eigen bijdrage aan te leveren; - het kiezen voor opleidingstrajecten waarin de vraag vanuit het beroepenveld een belangrijke rol speelt. Het beroep is leidend en kaderstellend voor keuzes die studenten kunnen maken; - relatief sobere faciliteiten, met als doel zoveel mogelijk middelen in het onderwijs te investeren Organisatiestructuur De CHE gaat uit van de Stichting voor christelijk hoger beroepsonderwijs op gereformeerde grondslag. Het College van Bestuur treedt, sinds de statutenwijziging in 2008, op als bestuur van de Stichting en als bestuur van de hogeschool.de primaire processen (onderwijs, onderzoek en Transfer) worden verzorgd vanuit zes organisatorische eenheden (academies). Vijf diensten verzorgden de ondersteuning van het CvB en de academies. 7

8 Organisatieschema In 2010 had de CHE een eenhoofdig CvB in de persoon van dr. C.P. Boele, ondersteund door een bestuurssecretaris en een controller. Door de RvT is een werving & selectietraject uitgezet voor een tweede bestuurder. Dit was uitgesteld in verband met een mogelijk fusie. Verwacht wordt dat de tweede bestuurder in het voorjaar van 2011 het bestuur zal versterken. Per kwartaal is er financieel gerapporteerd aan het CvB en de RvT. Per halfjaar is de RvT geïnformeerd over de voortgang van beleid (doelen van de Kaderbrief) aan de hand van een stoplichtrapportage Juridische structuur De Christelijke Hogeschool Ede kent een meerlagenstructuur van een College van Bestuur (cvb) en daaronder de managers van de verschillende afdelingen en academies. Daaronder vallen vaak nog teamleiders of jaarlaagcoördinatoren. De Raad van Toezicht (rvt) ziet toe op een adequate besturing van de CHE en controleert het College van Bestuur. De CHE is een instelling die in stand gehouden wordt door een stichting. 1.2 Strategische Instellingsdoelen In het Strategisch Instellingsplan CHE (IP 2012) zijn vijf strategische doelen geformuleerd. Aan de hand van deze doelen rapporteren wij over de resultaten in

9 1. De CHE continueert haar positie als een kwalitatief hoogwaardige instelling waarin wij vanuit een christelijke visie op de beroepspraktijk onderwijs geven. Ook in 2010 is de CHE door studenten en deskundigen beoordeeld als de beste hogeschool van Nederland. Deze eer komt ons voor de zevende keer op rij toe. Dit bleek uit de Keuzegids Hoger Onderwijs Deze gids verschijnt jaarlijks en biedt een vergelijking en kwaliteitsbeoordeling van alle aangeboden opleidingen in de verschillende vakgebieden. Deze beoordeling is gebaseerd op een combinatie van studentenoordelen (de Nationele Studenten Enquête), studiestatistieken en oordelen uit visitatie- en accreditatierapporten. De CHE heeft gemiddeld de hoogste score. In 2010 zijn de opleidingen Sociaal Pedagogische Hulpverlening en Management, Economie en Recht (MER) geaccrediteerd. Beide opleidingen hebben waarderende accreditatierapporten ontvangen met daarbij een aantal excellentscores, met name op die onderdelen waarover momenteel in het publieke debat veel te doen is, zoals de samenhang in het programma en de kwaliteit van studieloopbaanbegeleiding. Daarnaast bevatten de rapporten een aantal aanbevelingen waarmee de opleidingen hun winst kunnen doen. 2. In 2012 is de CHE, in samenwerking met de beroepspraktijk, systematisch actief in kennisontwikkeling als belangrijke stap op weg naar de CHE als kenniscentrum. In 2010 heeft de CHE zich intensief bezonnen op de samenhang van werkveld, onderwijs en onderzoek, in de CHE academieontwikkeling genoemd. Inspiratiebron hierbij was onder meer het adviesrapport Differentiëren in drievoud; omwille van kwaliteit en verscheidenheid in het hoger onderwijs, van de commissie Veerman. Onderwijs en onderzoek zijn in de CHE georganiseerd in de academies. Daarbij hebben de academies tot taak beide aan te laten sluiten op ontwikkelingen in het werkveld. Daarbij dient de vraag van het werkveld, al dan niet actief gearticuleerd, leidend te zijn. Met het oog hierop wordt gestreefd naar samenwerkingsverbanden met het werkveld bij zowel de ontwikkeling en uitvoering van het onderwijs als bij de ontwikkeling en uitvoering van onderzoekstrajecten. Bovendien dient het onderzoek aan te sluiten op de onderwijspraktijk. Transferactiviteiten worden hier nadrukkelijk in meegenomen. Gedachteontwikkeling is één. In de kaderbrief 2011 en in de jaarplannen van de academies voor 2011 is gepoogd de visie op academies nader te operationaliseren. Van dit project, dat drie jaren mag duren, wordt veel verwacht. Het heeft ook gevolgen op allerlei gebied: de beroepspraktijk van docenten, maar ook die van managers en ondersteunende diensten. 3. In 2012 is de organisatiestructuur van de CHE zodanig ingericht dat een adequate en verantwoorde beheersing van het instellingsbeleid is gewaarborgd. De reorganisatie van de academies is eind 2010 bijna afgerond. Het wachten is op instemming van de Medezeggenschapsraad. Deze was afhankelijk van instemming op het nieuwe MR-reglement. Dit betekent dat met ingang van voorjaar 2011 academies het hart vormen van de CHE. Het primaire proces is hiermee in de besturingsfilosofie, maar ook in de organisatiestructuur leidend. Ook de reorganisatie van de diensten is dan afgerond. Hoewel het proces lang geduurd heeft, is er gedurende de weg daarnaar toe al het nodige geëxperimenteerd. Goede resultaten zijn geboekt op de samenwerking tussen academies en diensten, volgens de nieuwe besturingsfilosofie. Het draagt bij aan de kwaliteit van de besluitvorming en de samenwerking. Op het terrein Planning en Control is vooruitgang geboekt. Dat bleek ook uit de Managementletter van Deloitte. Financieel en managementmatig is de CHE beter in control. Niettemin dient hier nog vooruitgang geboekt te worden. Vooral op het gebied van managementrapportages. In 2011 moet dit functioneren. 9

10 4. In 2012 is de onderwijsvisie van de CHE verankerd onder haar medewerkers. De CHE daagt medewerkers daarnaast uit om de gekregen talenten optimaal te ontwikkelen en biedt hen daartoe de mogelijkheden. De onderwijsvisie van de CHE wordt onder meer uitgedrukt in de waarden inhoud, relatie en verantwoordelijkheid. Deze waarden zijn goed verankerd onder onze medewerkers. Dit blijkt uit evaluaties intern en extern. Daarbij is het onderwijs goed afgestemd op het werkveld waarvoor opgeleid wordt. Ook dat blijkt uit evaluaties en accreditaties. Hiermee is de ontwikkeling van de medewerkers niet tot een einde gekomen. Vanuit de visie op academieontwikkeling waarin het gaat om nog nauwere afstemming tussen werkveld, onderzoek en onderwijs, komen nieuwe initiatieven die van invloed zijn op de onderwijsvisie. Het feit dat bijvoorbeeld onderzoek nadrukkelijker een plek dient te krijgen in het onderwijs heeft gevolgen. Hetzelfde geldt voor participatie van het werkveld in het onderwijs in de hoofdfase. Dat vraagt om meer dan alleen maar opleiden voor het werkveld. Dat impliceert opleiden met het werkveld. De CHE hecht veel waarde aan de ontwikkeling van personeel. Professionalisering is tevens aandachtspunt in de Resultaat en Ontwikkelgesprekken met medewerkers (twee keer per jaar). Hard wordt gewerkt aan de ontwikkelplannen voor medewerkers, teams, academies en de hogeschool. Professionalisering impliceert ook bezinning. Dat gebeurde in 2010 tijdens de vocatiodag. Een dag waarop alle medewerkers van de hogeschool zich bezinnen op hun roeping, hun opdracht en hun wortels. Bezinning vindt daarnaast ook plaats tijdens vergaderingen, tijdens vieringen en in gesprekken op de gang. Ter bekroning van de bezinning en om roeping en opdracht van het christelijk onderwijs in een (historische) context te plaatsen heeft het College van Bestuur in 2010 besloten dat alle (nieuwe) medewerkers het boek Goed Onderwijs van Augustinus krijgen en dat alle afgestudeerde studenten de Belijdenissen, van dezelfde kerkvader, ontvangen bij hun diplomering. 5. Om het primaire proces van de CHE goed te kunnen faciliteren is in 2012 de CHE prettig en adequaat gehuisvest en zijn de ICT-voorzieningen state-of-the-art. De CHE is nog niet adequaat gehuisvest. Wel worden er plannen ontwikkeld om dit te realiseren. In het kader van het project huisvesting is in 2010 de definitiefase besloten. Daarmee is het plan van eisen voor de renovatie en vernieuwing van de huisvesting vastgelegd. Bovendien is, op basis van het meerjarenperspectief, geconcludeerd dat de huisvestingsplannen uitvoerbaar lijken te zijn in combinatie met de overige strategische projecten wordt het ontwerpjaar. Wensen en ideeën worden uitgewerkt tot concrete ontwerpen. In 2010 zijn forse stappen gezet in de strategische Informatie Management (IM-ICT) projecten. Alle vijf projecten zijn opgestart en de eerste resultaten in de state-of-the-art voorzieningen zijn al zichtbaar. De vernieuwde intranet site (Entree) is beschikbaar gekomen voor de gehele CHE. Daarnaast is Customer Relatie Management (CRM) applicatie gereed voor de academies en diensten waardoor o.a. Transfer, Alumni en de Werving van nieuwe studenten meer eenduidig uitgevoerd kan gaan worden. De uitdaging voor 2011 is om deze nieuwe voorzieningen efficiënt en qua (keten)proces inrichting verder te gaan verankeren en benutten binnen de CHE organisatie. Daarnaast zal er verder worden gewerkt aan een ehrm applicatie om de professionele ontwikkeling van de medewerkers beter te faciliteren. Om het competentie gericht onderwijs beter te ondersteunen is de verwachting dat in 2011 het project Student-Volg-Systeem (SVS) ook zijn eerste resultaten zal gaan opleveren. 10

11 1.3 Toekomstverwachtingen en continuïteitsrisico s Maatschappelijk wordt de CHE geconfronteerd met de volgende trends en ontwikkelingen: 1. De gevolgen van de kredietcrisis werken onder meer ook door in de begroting onderwijs en onderzoek van de overheid. Concreet betekent dit voor de CHE dat bezuinigingen leiden tot minder manoeuvreerruimte. 2. Het nieuwe bekostigingsstelsel pakt nadelig uit voor de CHE. Ombuigingen op langere termijn zijn nodig. 3. De Commissie Veerman heeft in zijn rapport een toekomstvisie op het hoger onderwijs geschetst. Op hoofdlijnen deelt de CHE deze visie. Voor de komende tijd betekent dit dat de CHE zijn eigen profiel kan behouden en aanscherpen. Het advies van de commissie wordt eerder als een stimulans ervaren dan als een belemmering. Dat de overheid desondanks bezuinigt draagt niet bij aan een voorspoedige implementatie van het advies in de sector. 4. De beleidsagenda van de HBO-raad leidt niet tot grote aanpassingen op de beleidsagenda van de CHE. Het streven nar kwaliteit in het primaire proces heeft al langer de aandacht van de CHE. 5. Het aantal onderzoeken naar kwaliteit is het afgelopen jaar zorgwekkend toegenomen. Als gevolg van incidenten de HBO-sector besluiten overheid en inspectie tot steeds meer generieke onder zoeken, audits en aanvullende richtlijnen en codes, los van accreditaties. Dit legt een grote druk op de CHE, als relatief kleine hogeschool. De CHE is bezorgd over het feit dat kwaliteit in toenemende mate een bureaucratisch en procedureel begrip lijkt te worden Financiën Financieel bezien is de CHE gezond en is er geen continuïteitsrisico. Dat neemt niet weg dat de CHE zijn financiële beleid wel af heeft te stemmen op bezuinigingen. Daarbij komt dat de CHE, mede door de Commissie Veerman, een strategische agenda heeft die gepaard gaat met een zekere investeringsdruk. Dit impliceert een doordacht en sober beleid, waarbij bezuinigingen niet uitgesloten zijn Strategie Met het strategisch project academieontwikkeling, waarin het gaat om een optimale afstemming tussen werkveld, onderzoek en onderwijs door en in academies, sluit de CHE goed aan op de adviezen van de Commissie Veerman. Dit zal de eerstvolgende jaren de kern van het strategische beleid blijven Samenwerking De CHE hoopt op heropening van de fusiegesprekken met de Gereformeerde Hogeschool Zwolle in Tot aan die tijd wordt de samenwerking in de Strategische Alliantie tussen GH-Zwolle, Driestar Educatief en CHE vervolgd en geïntensiveerd Instellingsaccreditatie De CHE maakt zich in 2011 op voor een instellingsaccreditatie. Deze wordt verwacht in Groei De CHE verwacht een lichte groei van de instroom. Gestreefd wordt, op termijn, naar een studentenpopulatie van tot studenten. Het opleidingsaanbod blijft in 2011 gelijk aan dat van Governance Raad van Toezicht De Raad van Toezicht heeft aan de hand van een jaarplan, onder meer afgeleid van het reglement, zijn toezichthoudende taken uitgeoefend. De Raad van Toezicht is een onafhankelijk orgaan. Naast het toezicht op reguliere zaken stond in 2010 vooral de beoogde fusie centraal. De RvT vergaderde zes keer. Er functioneren twee commissies binnen de Raad van Toezicht, te weten de auditcommissie en remuneratiecommissie. Deze commissies vergaderden elk twee keer. 11

12 In de auditcommissie is onder meer gesproken over de managementletter, de begroting 2011, het meerjarenperspectief 2011, de financiële onderbouwing van de huisvestingsplannen en de jaarrekening Verder zijn daar de financiële aspecten van de beoogde fusie met de GH besproken. In de remuneratiecommissie is gesproken over de samenstelling van de RvT in verband met de vacature op het terrein financiën. Verder is daar een voorstel voor de bijgestelde profielschets van de RvT ontwikkeld. Tevens zijn daar voorstellen met het oog op de evaluatie van de RvT en het functioneringsgesprek met het CvB van advies voorzien. Tenslotte is vanuit de Remuneratiecommissie de procedure met betrekking tot de vacature lid CvB voorbereid. Beide commissies zijn adviescommissies van de RvT. De RvT komt tot een eigen oordeel, gehoord hebbende de adviezen, dan wel de bevindingen van de beide commissies. De voorzitters van de Raden van Toezicht en de Colleges van Bestuur van de CHE en de Gereformeerde Hogeschool Zwolle hebben drie keer vergaderd. Daarnaast heeft de RvT twee keer vergaderd met de MR en het management. Puntsgewijze kwamen onder andere onderstaande onderwerpen aan de orde. Fusie Gedurende de eerste helft van 2010 heeft de RvT aangedrongen op snelle duidelijkheid over de fusie. Definitieve besluitvorming over de fusie zou in de zomer moeten plaatsvinden. De RvT was gedurende deze periode overtuigd van de meerwaarde van een fusie met de Gereformeerde Hogeschool Zwolle, mede op basis van het rapport Meerwaarde, de rapportages van de fusiecommissie en het Due Dilligence rapport van PWC. In de periode tussen april en augustus nam de bezorgdheid over de financiële situatie van de GH toe. De RvT heeft aan het CvB en de controller opdracht gegeven een financieel meerjarenperspectief te ontwikkelen voor de gefuseerde organisatie en dit laten beoordelen door de accountant van Deloitte. Mede op grond van die uitkomsten is in augustus besloten de fusie On hold te zetten. Het is nadrukkelijk de bedoeling van de RvT de fusie over twee jaar voort te zetten, mits de financiële situatie van de GH en de CHE het dan mogelijk maakt. De RvT is verheugd over het feit dat CHE en GH beide de strategische samenwerking voort zetten en dat de negatieve effecten van het fusiebesluit beperkt zijn gebleven. Managementletter In opdracht van de RvT heeft een accountant van Deloitte een Managementletter opgesteld met daarin aanbevelingen aan de CHE om beter in control te komen. De RvT heeft er, in navolging van de Mangementletter, bij het College van Bestuur en de controller op aangedrongen om de kwaliteit van met name de Planning en Control te verbeteren. Dit onderwerp is ook een aandachtspunt geweest van de Auditcommissie. De RvT heeft in de loop van 2010 geconstateerd dat op dit terrein goede vorderingen zijn gemaakt. Jaarverslag, jaarrekening 2009 en accountantsverklaring. Het jaarverslag van de CHE over 2009 is door de RvT goedgekeurd. De jaarrekening is door de accountant (Deloitte) goedgekeurd. De financiële situatie van de CHE is gezond bevonden, met inachtneming van de plannen met betrekking tot huisvesting, informatiemanagement en academieontwikkeling. De RvT heeft met het CvB de risico s besproken, met name in het licht van de onzekere elementen in rijksbijdrage, de relatief hoge personele last. Samen met het CvB kiest de RvT voor een voorzichtig financieel beleid. Het CvB wordt door de Raad decharge verleend voor het in 2009 gevoerde beleid. Begroting 2010, meerjarenperspectief Gedurende het jaar is de Raad aan de hand van kwartaaloverzichten geïnformeerd over de financiële resultaten. In oktober is een financieel meerjarenperspectief voorgelegd aan de Raad waaruit blijkt dat de investeringsagenda (huisvesting, academieontwikkeling en ICT) van de CHE haalbaar is. De Raad heeft zijn vertrouwen uitgesproken in het meerjarenperspectief. 12

13 Huisvesting De Raad heeft goedkeuring verleend aan het beslisdocument definitiefase huisvesting, d.w.z. het programma van eisen voor de volgende fase ver- en nieuwbouw. De Raad heeft aangedrongen op voortgang in het proces en aandacht voor duurzaamheid. In de loop van 2011 zal de Raad zich buigen over de goedkeuring aan het beslisdocument over de ontwerpfase. De plannen krijgen dan een concreter gehalte en hebben dan ook omvangrijker financiële consequenties. Raadsaangelegenheden Na evaluatie is de heer E. Dijkgraaf gevraagd om nog een termijn aan te blijven als lid van de Raad. Hij heeft hierin bewilligd. De vacature van de heer C. van Buuren is nog niet ingevuld. Dit is een gevolg van de fusie die tot september verwacht werd. De heer Van Buuren is gedurende het jaar als adviseur verbonden geweest aan de Raad en heeft alle vergaderingen als zodanig bijgewoond. Zijn opvolger wordt verwacht in maart Voor de Raad van Toezicht is een nieuwe profielschets opgesteld, die voldoet aan de nieuwe wet en regelgeving in deze. De zelfevaluatie van de Raad is uitgesteld tot april Medezeggenschapsraad De raad heeft twee keer overleg gevoerd met de Medezeggenschapsraad over de voortgang van beleid. Concreet is gesproken over huisvesting, het financiële beleid i.c. de onderuitputting, planning en control, academievorming en de samenwerking met het College van Bestuur. De Medezeggenschapsraad heeft zijn zorg uitgesproken over de Planning en Control. De RvT heeft aangegeven deze zorg te delen en te bespreken met het College van Bestuur. Kaderbrief en begroting 2011 Door de vacature op Control kon de begroting 2011 niet in 2010 goedgekeurd worden. De RvT heeft het CvB gemandateerd voor de lopende uitgaven. De Raad heeft goedkeuring verleend aan de begroting 2011 en de Kaderbrief 2011 in februari Daarbij is aangedrongen op een betere integratie en een vroegtijdiger bespreking van beide documenten. Dit vereist nadere ontwikkeling van Planning en Control op de CHE. Veerman, HBO-zaken De Raad heeft zich laten informeren over het advies differentiëren in drievoud; omwille van kwaliteit en verscheidenheid in het hoger onderwijs van de commissie Veerman en de reactie van de CHE op dit rapport. Daarnaast liet de Raad zich informeren over de inspectieonderzoeken inzake diplomafraude. De Raad zal zich in 2011 nader beraden op zijn toezichthoudende verantwoordelijkheid inzake de kwaliteit van onderwijs. Identiteit, kwaliteit Op verschillende momenten heeft de RvT aandacht besteed aan de identitaire zaken. De komende tijd zal nader uitgewerkt worden hoe het toezicht hierop verder handen en voeten gegeven kan worden. Daartoe zijn ook contacten met vergelijkbare instellingen binnen en buiten het onderwijs gelegd. Ook toezicht op onderwijskwaliteit ziet de RvT als belangrijk element van haar taak. Hoewel de huidige kwaliteit van de CHE goed is, moet geborgd worden dat ook in de toekomst dit zo blijft en er verbetering plaatsvindt op punten waar dit kan. Vacature CvB De RvT is in het najaar van 2010 opnieuw begonnen met de werving van een tweede bestuurder. Een selectiecommissie is hiervoor aangesteld. 13

14 1.4.2 Medezeggenschap en studentenparticipatie Gedurende het verslagjaar is er intensief overleg geweest met de medezeggenschapsraad (MR). Er speelden dan ook veel grote thema s: de voorgenomen fusie met de GH, het Directiereglement, het MR-reglement, Reglementen voor de Vertrouwenspersonen en Klachtencommissie, Resultaat & Ontwikkelgesprekcyclus, het Werktevredenheidsonderzoek (inclusief de werkdruk) en overige personele kwesties, Academievorming, de onderwijs- en examenregeling (OER), financiën (meerjarenperspectief, de onderuitputting van 2010 en de begroting van 2011) en huisvesting. Het overleg met de MR kan als constructief, inhoudelijk en kritisch bestempeld worden. Naast het overleg met het CvB heeft de MR ook twee maal per jaar overleg met de Raad van Toezicht. De studentgeleding van de MR (SMR) bestaat uit zeven studenten en is daarmee voltallig. De SMR denkt proactief mee in het bestuurlijke proces en wordt hierin ook actief betrokken. Uit onderzoek door een externe partij blijkt dat de studentenparticipatie op de CHE, zeker in vergelijking met andere hogescholen, goed geregeld is: zo n 23% van de CHE-studenten kent de raad en 70% heeft wel eens van de raad gehoord. Instemming heeft de MR gegeven aan het Directiereglement, de Reglementen voor de Vertrouwenspersonen en Klachtencommissie, en de OER voor cursusjaar Niet ingestemd heeft de MR met de gedeeltelijke herbesteding van de onderuitputting van 2010 en met de begroting van 2011 (omdat de definitieve begroting nog niet gereed was eind 2010). De MR (en met name ook de SMR) is intensief en kritisch betrokken geweest bij de totstandkoming van de OER, zowel inhoudelijk als procedureel. De OER was in 2010 laat gereed en er zijn gedurende de totstandkoming inhoudelijke en procedurele knelpunten aan het licht gekomen. Onder leiding van Onderwijs & Kwaliteit is dit proces uitgebreid geëvalueerd met alle betrokken partijen (waaronder de MR), wat geleid heeft tot een grondige herziening van de werkwijze voor de OER van

15 1.4.3 Klachtenafhandeling Per 1 juni 2010 hebben we ook een centrale klachtenbalie bij Bureau Studentzaken. Hier kunnen klachten van allerlei aard worden ingediend. Bij de klachtenbalie zijn in 2010 zeven klachten binnengekomen en naar tevredenheid afgehandeld. Daarnaast hebben we een vertrouwenspersoon en een klachtencommissie voor meldingen met betrekking tot ongewenst gedrag. Zie voor meer informatie hoofdstuk over de activiteiten van de vertrouwenspersoon. Bij de klachtencommissie ongewenst gedrag is gedurende dit jaar geen klacht ingediend. De Cobex (College van Beroep voor de examens ) ex. WHW 7.60 behandelt de klachten die betrekking hebben op de uitvoering en toepassing van de Onderwijs- en Examenregeling. In de meeste gevallen leidt dit tot een minnelijke schikking. Waar nodig volgt een uitspraak. In 2010 zijn geen zaken aanhangig gemaakt bij de Cobex. 1.5 Samenwerkingsverbanden op CHE-niveau Strategische alliantie In dit samenwerkingsverband tussen GH-Zwolle, Driestar Educatief en CHE is verkend op welke wijze samenwerking bij kan dragen aan een versterking van het onderzoeksbeleid op de betrokken hogescholen. Er zijn twee kleine werkgroepen gestart. Eén groep richt zich op gezamenlijke onderzoeksprojecten en de andere groep houdt zich bezig met de kwaliteitszorg van het onderzoek. In 2011 zullen de mogelijkheden voor samenwerking op andere terreinen nader onderzocht worden Locale samenwerking met oog op kenniscampus Samen met andere onderwijsaanbieders wordt onderzocht of samenwerking in de nieuwbouwplannen kan leiden tot kostenbesparing en tot een kwaliteitsverbetering in het ontwikkelen en aanbieden van faciliteiten. Voordeel hierbij is dat de onderwijsaanbieders al bij elkaar in de buurt hun locatie hebben en te bebouwen terrein in de nabijheid is Internationale samenwerking Wij zijn actief lid van de International Association for the Promotion of Christian Higher Education (IAPCHE) en de Council for Christian Colleges and Universities (CCCU). Wij werken op instellingsniveau samen met: - Bergen Deaconess University College, Noorwegen - Handong Global University, Korea - Hope University College, Ethiopië - Messiah College, Grantham, PA - NEHEMIA University, Albanië - Stichting Krusada, Bonaire Nationale samenwerking Wij zijn actief lid van de volgende organisaties: - Besturenraad PCO - HBO-raad - Platform Normen en Waarden - Prof. Lindeboom Instituut - Stichting Christelijk-Sociaal Congres - VNO-NCW Wij werken samen met de volgende (onderwijs)instellingen: - De Wittenberg - Driestar Educatief - Eleos 15

16 - Evangelische Alliantie - Evangelische Hogeschool - Gereformeerde Hogeschool Zwolle - GidsNetwerk - Guido de Brès - HDS, christelijke organisatie voor Zorg en Welzijn - Hendrik Pierson Leerstoel (VU) - Hoornbeeck College - Leger des Heils - Pieter Zandt - Stichting Centrum voor Bijbelonderzoek - Stichting voor Reformatorische Wijsbegeerte - Theologische Universiteit Apeldoorn - VU Amsterdam - Wageningen University - Woord en Daad - Youth for Christ Nederland - Ziekenhuis de Gelderse Vallei - Zorggroep Rijnmond Op regionaal niveau werken wij samen met: - Ichthus College Veenendaal - Kenniscentrum Wetenschap en Techniek - Lokale Omroep Ede - ROC A12 - Stichting Food Valley - Stichting Technodiscovery - Technocentrum De Vallei - Ziekenhuis de Gelderse Vallei Samenwerking op academieniveau Ook op opleidingsniveau werkten wij in 2009 met veel partijen samen. Ons doel is om zowel te participeren in onderwijs en beroepsnetwerken als samen te werken met identitair verwante organisaties. De samenwerkingsrelaties die we aangaan zijn steeds gericht op het versterken van deskundigheid en kwaliteit. De eigen identiteit moet daarbij behouden blijven. In het kader van stages en projecten werken al onze opleidingen intensief samen met bedrijven en instellingen binnen de werkvelden waarvoor we opleiden. Ook zijn al onze opleidingen vertegenwoordigd in de landelijke opleidingsoverleggen. Hieronder leest u enkele belangrijke samenwerkingsactiviteiten. Verpleegkunde - Gelre ziekenhuizen Algemene Gezondheidszorg (AGZ) differentiatie) - Hoornbeeck College (doorstroomtrajecten) - Kruiswerk West Veluwe (leerwerkplaats) - Opella (leerwerkplaats) - ROC A12 (doorstroomtrajecten) - Universiteiten in Utrecht en Wageningen (voor het realiseren van minorontwikkeling en aanvullende (pre) master trajecten) - Ziekenhuis Gelderse Vallei (leerwerkplaats, best practice unit) - Zorggroep Rijnmond (leerwerkplaats) - St. Franciscus ziekenhuis (duale route Dordrecht) - GGZ instelling de Grote Rivieren (duale route Dordrecht) - Albert Schweitzer ziekenhuis (duale route Dordrecht) - Grote Rivieren (duale route Dordrecht) 16

17 - Finland Turku University of Applied Sciences - Nord Trondelag University College Levanger, Norway - Nepal, Lalitpur Nursing campus Educatie - Driestar Educatief (opzet van masteropleidingen) - Gereformeerde Hogeschool(opzet van masteropleidingen) - Hogeschool Arnhem Nijmegen (Kenniscentrum Wetenschap & Techniek) - Hogeschool Iselinge (Kenniscentrum Wetenschap & Techniek) - InHolland (opzet van masteropleidingen) - Marnix Academie (opzet van masteropleidingen) Educatie werkt samen met andere opleidingen in het Landelijk Opleidingsoverleg Basisonderwijs (het LOBO). De opleiding heeft met ongeveer 153 basisscholen contracten getekend. Aanbod van kwalitatief goede stageplaatsen met toegeruste mentoren en Interne Coaches (ICO) staat daarbij centraal. Om alle studenten te plaatsen is samenwerking nodig met nog 250 basisscholen. Steeds meer scholen willen graag een goede kwalitatieve samenwerking met onze opleiding. We hebben een bijzondere samenwerking met het bedrijfsleven en enkele collega-onderwijsinstellingen (ROC A12 en Scholengemeenschap t Streek). Voor regionale basisschoolleerlingen exploiteren we Technodiscovery dat techniek stimuleert en onderzoekend leren verder ontwikkelt. We gebruiken Technodiscovery als een heel natuurlijke stageplaats direct verbonden aan onze opleiding. We streven ernaar om 4000 leerlingen per jaar te ontvangen in Technodiscovery. Dat betekent 25 leerlingen per dag, vier dagen per week. Internationaal zijn er overeenkomsten met de volgende scholen: - Europese Hogeschool Brussel - Martin Luther Universiteit Halle Wittenberg - Oulu Universiteit, Uhlu, Finland - Ferenc Kolsey Foiskola, Debrecen - Gaspar Karoly University, Boedapest. - University of Patrisem, Osadeq - Christchurch University, Canterburry, GB. Theologie We kennen verschillende voltijd- en deeltijd GPW-varianten, die wij in samenwerking met diverse partners uitvoeren. De partners zijn: - Theologische Hogeschool van de Gereformeerde Bond* - De Wittenberg* - Evangelische Theologische Faculteit (ETF) te Leuven* - Evangelische Bijbelschool (EBS) - Convenantspartners van de opleidingen: - De Protestantse Kerk in Nederland* - Kerk van de Nazarener* - Unie van Baptisten Gemeenten in Nederland* - Alliantie van onafhankelijke Baptisten en CAMA-gemeenten* - Federatie van Vrije Evangelische gemeenten* 17

18 Daarnaast zijn er nauwe samenwerkingen met universiteiten en Bijbelscholen, waarbij ook docenten en hoogleraarschappen worden uitgewisseld: - De Evangelisch Theologische Faculteit (ETF) te Leuven* : prof.dr. J. (Jan) Hoek, prof.dr. M.J. (Mart-Jan) Paul, prof.dr. P.A. (Pieter) Siebesma, dr. R. (RenŽ) Erwich. - Het Center of evangelical and reformed theology (CERT)*, in samenwerking met de VU: dr. H.A. (Henk) Bakker, dr. R. (RenŽ) Erwich, dr.s. (Stefan) Paas, dr. A.W. (Arie) Zwiep. - De Vrije Universiteit (VU) te Amsterdam*: dr. A.W. (Arie) Zwiep. - De Protestantse Theologische Universiteit (PThU) te Kampen, Leiden en Utrecht: prof.dr. J. (Jan) Hoek. - De Theologische Universiteit Kampen (TUK-Broederweg): dr.s. (Stefan) Paas. - Het seminarium van de Uniebaptisten te Barneveld: dr. H.A. (Henk) Bakker. - Evangelische Toerustingsschool te Ede - Artios Bijbelschool te Zeist: drs. A. (Age) Romkes. - Evangelische Theologische Academie te Zwijndrecht - Het Centrum voor Toerusting en Educatie De Protestantse Kerk in Nederland - Evangelisch Hogeschool te Amersfoort: Mw. A. (Anneke) Booman, drs. K. (Kees) van Dam Verder is samengewerkt met onder andere: - Evangelische Alliantie te Driebergen* - Stichting Network Education Theology te Rijssen* - Werk-in-de-kerk te Hilversum* - Centrum voor Israëlstudies* - Whitefieldstichting* - Centrum voor Bijbelonderzoek (Studiebijbel)* - Redcliffe College Gloucester (UK) - IBTS, Praag Tsjechië Met organisaties met een * achter de naam bestaat een geformaliseerde samenwerkingsovereenkomst. Journalistiek & Communicatie (J&C) - Ichthus College te Veenendaal - Lokale Omroep Ede (LOE) - ROC A12 - Technocentrum De Vallei J&C werkt internationaal samen met drie universiteiten in Zuid-Afrika, studenten studeren er een aantal maanden en docenten komen naar Nederland voor gastcolleges en conferenties. Hetzelfde geldt voor de drie universiteiten in Hongarije die nauw verbonden zijn met de reformatorische kerken aldaar. J&C neemt jaarlijks met een aantal studenten en docenten deel aan een internationale zomercursus die de opleidingen samen met vier andere universiteiten in Oost-Europa organiseren. De opleidingen willen zich meer gaan richten op aangrenzende landen. In 2009 werd een begin gemaakt met samenwerking met de Katholieke Hogeschool Mechelen en de universiteit van Lincoln. Om samenwerking te bevorderen met christenen die actief zijn op de terreinen van communicatie en journalistiek organiseert J&C met enige regelmaat een internationaal symposium. Mens & Organisatie De opleidingen hebben samenwerkingsverbanden met andere opleidingen in het landelijk overleg MER (LOO- MER) en het landelijk overleg P&A (LOO-PA). Voor stages en projecten werken de opleidingen samen met vele instellingen in het werkveld. In 2009 waren er meer verbindingen tussen M&O en externe partners dan in Binnen diverse onderwijsprogramma s bestaan intensieve relaties met het werkveld. Zo participeert de Rabobank in een financieel verdiepingsprogramma voor vierdejaars MER-studenten. Internationaal hebben we intensief contact met Messiah College in de Verenigde Staten en de universiteiten Vest en Babes Bolyai in Roemenië. 18

19 Sociale Studies Welzijnsorganisaties Welstede en Woonstede is in het kader van de minor Samenlevingsopbouw een project gestart onder de naam 3xwin. Voor zowel de student als de bewonersvereniging en de woningcorperatie is er winst bij dit project. De student moet namelijk binnen de minor Samenlevingsopbouw een project uitvoeren van 4 uur per week in de wijk De Uitvindersbuurt te Ede. Hij of zij kan daarvoor over voordelige dichtbijgelegen woonruimte beschikken. Wij werken samen met ROC A12 en vijf regionale welzijnsorganisaties aan het realiseren van een gezamenlijk project. Het doel is om leerwerkplekken te creëren. Daarmee tonen we een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het opleiden van hulpverleners in de regio. Met Stichting De Hoop en Het Leger de Heils werken we samen voor het verzorgen van onderwijs aan de post hbo Verslavingszorg (zie Hoofdstuk Transfer). Wij werken samen met JCServrira voor de post hbo Indicatiegericht Hulpverlenen (zie Hoofdstuk Transfer). Internationaal hebben we intensief contact met de volgende instellingen: - University of Eastern Finland (Finland) - Canterbury Christ Church University (Engeland) - Université Catholique de Lille (Frankrijk) - Transilavia University Brasov (Roemenië) - Karoli Caspar University (Hongarije) - University of Ostrava (Tsjechië) - Katholische Universität Eichstätt-Ingolstadt (Duitsland) 19

20 Hoofdstuk 2 Onderwijs 2.1 Ontwikkelingen op academieniveau Academie van Journalistiek & Communicatie In 2010 stonden de opleidingen Journalistiek en Communicatie op de landelijke ranglijsten weer op de eerste plaats. De eindscores in de Keuzegids waren 7,8 (JRN) en 7,4 (COM). De opleidingen weten echter dat er nog veel te verbeteren valt. Een onderzoek onder alumni leverde de volgende scores op bij de vraag naar tevredenheid over de opleiding: 7,4 (JRN) en 7,8 (COM). In 2010 is een herziening van de curricula voorbereid. De opleidingen hebben hun profiel scherper gedefinieerd en de verdiepingsminors omgezet in een aantal uitstroomprofielen die herkenbaar zijn voor aankomende studenten. Met het besluit uitstroomprofielen in te voeren, is het plan om te beginnen met een derde media opleiding van de baan. De herziening betreft voorts de programma s studieloopbaanbegeleiding, crossmedialiteit en onderzoek. Er kwam een toetsnota tot stand die als basis dient voor het toetsbeleid. Met het oog op de visitatie in 2011 is ernaar gestreefd de toetsing in dat jaar op orde te hebben. Het verzoek te mogen beginnen met een associatedegree opleiding Communicatie (AD) is door de minister afgewezen. De opleiding kon niet voldoende aantonen dat gerekend kan worden op een redelijk aantal instromende studenten. Het aantal EVC-kandidaten viel evenals vorig jaar tegen. Het is de vraag of de kosten wel opwegen tegen de baten. De opleidingen kwamen tot een vrij intensieve vorm van samenwerking op het gebied van internationalisering met de Lessius Hogeschool in Mechelen. Eind oktober organiseerden de opleidingen een internationale conferentie in Ede met als thema Media, Culture and the Public: responsibility in a network society. Sprekers en deelnemers kwamen uit Hongarije, Zuid-Afrika, Rome, Nederland en België. De lezingen worden later gepubliceerd. De opleidingen troffen voorbereidingen om intensiever te gaan samenwerken met een aantal alumni en organisaties. Deze bondgenoten zouden meer gesprekspartners van de docenten moeten worden. Studenten voeren veel projecten uit voor andere organisaties maar in de samenwerking met de praktijk wordt teveel van binnen naar buiten gedacht: de vraag van de opleiding is bepalend. Het project Bondgenoten past binnen het hogeschoolbrede project Academieontwikkeling en zal in dat kader worden voortgezet. Door de groei van het aantal medewerkers bleek het nodig opnieuw na te denken over de taken en verantwoordelijkheden binnen de afdeling. Er werd overeenstemming bereikt over een document waarin die zijn vastgelegd. De afdeling nam maatregelen om het aantal langstudeerders sterk te doen afnemen. De resultaten daarvan worden in 2011 verwacht Academie Gezondheidszorg In 2010 werd de duale opleiding in Dordrecht, samen met de werkveld partners, verder uitgebouwd en ook in Ede werd gestart met een duale opleiding. Mede door de komst van deze opleidingen groeide het aantal studenten van de academie. Verder was er een toename van de internationale contacten: verschillende docenten gaven les in het buitenland, twee collega s gaven een training aan docenten verpleegkunde in India en een flink aantal studenten volgde lessen of een stage in het buitenland. Tot slot werd het jaar gekenmerkt door het vertrek van de academiedirecteur, Henk Sikking. Zijn functie is aan het einde van 2010 nog vacant Academie voor Theologie Hieronder benoemen we hoofdpunten van beleid en ontwikkeling uit het afgelopen jaar. Meerdere zaken zijn afgerond, andere zijn nog in proces. 20

21 - Het opschorten van het professionaliseringsplan met 75%, het schrappen van ontwikkelprojecten en het herschikken van de personeelsinzet (PPI s), in het kader van de noodzakelijke bezuinigingsdoelstelling. Strategie en beleid: De afronding van het saneringsplan verliep niet zonder pijn, maar is succesvol afgerond en heeft geleid tot o.a.: - Budget- en formatiereductie (10% in 2010, na eerdere reducties van in totaal eveneens 10%). - Herziening en vereenvoudiging van de werkstructuur, langs de portefeuilles Strategie en Beleid, Onderwijsuitvoering, Programmering en Onderzoek, Onderwijsontwikkeling. - Kwalitatief versterken van de ondersteuningsstructuur door benoemingen op het Academiebureau, de controller/beleidssecretaris. - Het opschorten van het professionaliseringsplan met 75%, het schrappen van ontwikkelprojecten en het herschikken van de personeelsinzet (PPI s), in het kader van de noodzakelijke bezuinigings doelstelling. Verder noemen we: - Daling van de instroom van studenten, met name voor GPW-digitaal (van 25 naar 12) en GL. Lichte stijging van GPWvoltijd. - De bekostiging van de Master Godsdienst Leraar is toegewezen. - De subsidie ( ) voor project Identiteit en Kwaliteit is toegewezen, waardoor samenwerking met 7 kernpartners in het Voortgezet Onderwijs gestalte kreeg. - Bijdragen aan het versterken van het civiel effect van de HBO-theologieopleidingen door actieve participatie als voorzitter van het Landelijk Overleg, met als resultaten o.a. - het installeren van brancheoverleg HBO-theologie met werkgevers, beroepsverenigingen en HBO-theologieopleidingen; - het realiseren van een landelijk alumni- en werknemerstevredenheidsonderzoek, vergezeld gaand van publiciteit; - werken aan de acceptatie van de HBO-theoloog binnen de Vereniging van Geestelijk Verzorgers in Zorginstellingen (VGVZ). - diverse resultaten ten behoeve van de kwaliteitsverbetering van het vak van leraar Godsdienst en Levensbeschouwing, waaronder de kennisbasis en kennistoetsen GLbachelor, enkele publicaties rond leerlingcompetenties en een handleiding voor het toetsen van vakleerplannen op scholen; - realisering van een opleidingsformat voor Godsdienst openbaar onderwijs. - Participatie in de werkgroep Permanente Educatie van de PKN heeft geleid tot volledige erkenning van de HBO-theoloog in de regelingen en bekostiging. - De bond van Vrije Evangelische Gemeenten is toegetreden als convenantpartner. - Start met de onderzoeken naar Christenmigranten (Pieter Boersema), Christendom en Islam (Bernhard Reitsma) en versterking van het Centrum voor Israëlstudies (Michael Mulder), met de Academie voor Theologie als penvoerder/ partner. - Gestart met verkenningen om te komen tot een platform voor Bijbel- en toerustingsscholen, zo mogelijk onder regie van de Evangelische Alliantie. Onderwijsuitvoering: Het onderwijs vond goede voortgang, wat blijkt uit o.a: - Stijging van de waardering voor de onderwijskwaliteit (PDCA-cyclus). - Accreditatie GPW-bachelor is succesvol afgerond. - Visitatie GL-bachelor is succesvol verlopen. - Actieve participatie en goede resultaten in CHE-verbredingsminoren. 21 Programmering en Onderzoek: Versterking van de positie en verankering binnen de academie, wat blijkt uit o.a: - Afronding lectoraat Gemeenteopbouw onder leiding van Stefan Paas, met eindevaluatierapport met beschrijving van resultaten, diverse publicatie, waaronder Praktijkgericht, handboek HBOtheoloog. - Start met het lectoraat Geestelijk Leiderschap onder leiding van René Erwich. - Afronding visiedocument: HBO-theologie in Ede, met grondlijnen voor de programmatische (multidisciplinaire en beroepsgerichte) inrichting van de opleiding. - Start met de expertiseplatforms, c.q. onderzoekslijnen samenleving en geloofseducatie.

22 - Afronding van een notitie die de basis vormt voor het verder ineenschuiven van de identitaire varianten, met behoud van Ankervakken. - Verkenningen rond een internationale (joint) missiologische master met partners in Engeland (Red Cliff) en Tsjechië (Praag), en samenwerking met de jeugdwerkersopleiding met partners in Zuid- Afrika (Wellington). Onderwijsontwikkeling: - Ontwerpen van optimalisering van het toetsplan als basis voor het curriculumontwerp. Dit wordt in 2011 afgerond. - Verkenningen rond maatwerkleren (o.a. met een pilot met vijf studenten) en verdere verkenningen rond het concept, door verbinding van EVC, SLO, DOT, werkplekleren, ook in vertaling naar werkprocessen procedures. Het perspectief is betekenisvol, de uitwerking vraagt nog veel aandacht Academie voor Mens & Organisatie In 2010 heeft de opleiding Personeel & Arbeid (P&A) van de Academie Mens & Organisatie een succesvolle visitatie doorlopen. Op 4 aspecten werd excellent gescoord: samenhang programma, kwaliteit van de docenten, de studentbegeleiding en het gerealiseerde niveau. Naar het oordeel van de visitatiecommissie loopt de opleiding vooruit op landelijke ontwikkelingen betreffende de eisen waaraan de afgestudeerden dienen te voldoen. Het uitgangspunt van de mensgerichte bedrijfskundige is daar een overtuigend bewijs van. De opleiding stelt in de specialisatie van de afgestudeerden het te bereiken niveau nog boven dat van de bachelor en realiseert dat niveau ook. De opleiding bereikt dat niveau met name als gevolg van de capaciteiten, inzet en betrokkenheid van de docenten en als gevolg van de effectieve studiebegeleiding. De relatie tussen de opleiding en het werkveld is bijzonder sterk. De uitlag van de Personeel & Arbeid visitatie hebben we samen met studenten gevierd met een mooi feest. De uitslag vormt tevens een mooie stimulans om op de ingeslagen weg door te gaan, en dat is het aanbieden van krachtige leeromgevingen aan studenten, in samenwerking met onze externe partners. In 2010 is M&O gestart met een duale variant van de Management Economie & Recht (MER)-opleiding. De duale variant past goed in de M&O-filosofie om onderwijs vorm te geven in samenwerking met externe partners. Ervaringen die we opdoen in de duale variant zijn goed bruikbaar in het reguliere onderwijs aan de voltijdstudenten. De eerste lichting duale studenten bestaat voornamelijk uit medewerkers van de Rabobank. De opleidingen hebben samenwerkingsverbanden met andere opleidingen in het landelijk overleg MER (LOO- MER) en het landelijk overleg P&A (LOO-PA). Voor stages en projecten werken de opleidingen samen met vele instellingen in het werkveld. In 2010 waren er meer verbindingen tussen M&O en externe partners dan in Binnen diverse onderwijsprogramma s bestaan intensieve relaties met het werkveld. Zo participeert de Rabobank in een financieel verdiepingsprogramma voor vierdejaars MER-studenten. Internationaal hebben we intensief contact met Messiah College in de Verenigde Staten en de universiteiten Vest en Babes Bolyai in Roemenie. 22

23 Sociale Studies Het aantal ingeschreven voltijd, deeltijd en duale studenten is in 2010 gegroeid van 1167 (2009) naar 1324, een groei van 13%. Opvallend is de groei van het aantal eerstejaars voltijdstudenten Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH) en een afname van het aantal deeltijdstudenten Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) jaar 2. Het aantal studenten SPH duaal is gegroeid, vooral door de ruim 20 studenten op Bonaire. Het kalenderjaar 2010 heeft in het teken gestaan van het afronden van de ontwikkeling van het curriculum. Daarmee hebben we een nieuw curriculum gerealiseerd waarvan de ontwikkeling is gestart in 2006 in het kader van de academievorming Sociale Studies. De kwaliteitsverbeteringen zijn zichtbaar in de verdere implementatie van kwaliteitsbeleidscyclus (PDCA) in alle jaarlagen en het betrekken van het werkveld bij de verdiepingsminors. De visitatie door de Visiterende en Beoordelende Instelling Certiked van de opleiding SPH heeft tot een positief besluit van de NVAO geleid waarbij er op 4 aspecten een kwalificatie Excellent is gegeven. Kenniscentrum In september 2010 is Martine Noordegraaf geïnstalleerd als lector door het CvB en is de kenniskring voorgesteld. Door de inhoudelijk bijdragen van verschillende sprekers uit het werkveld waarop het lectoraat zich richt, waaronder demissionair minister Rouvoet, hebben we een goede bijeenkomst met elkaar gehad, waarmee we de eerste fase van het opstarten van het lectoraat Jeugd en Gezin hebben afgesloten. Er is een visie ontwikkeld op het gebied van Erkennen van Verworven Competenties (EVC) assessoren zijn geschoold en het concept EVC is gepresenteerd aan de medewerkers. Het EVC-instrumentarium is richting Maatschappelijk Werk & Dienstverlening uitgebreid. In juli is een studiedag gehouden over de relatie tot het werkveld waarbij het werkveld heeft aangegeven wat er mogelijk op ons afkomt. In november is een studiedag besteed aan beeldvorming rond de toekomstige student om ons er bij te bepalen wat dit mogelijk betekent voor ons curriculum en organisatie. Een project is gestart onder titel Gezamenlijk opleiden in de Vallei met werkveld partners uit sector Welzijn en het ROC A12. Dit project sluit aan bij de verdiepingsminor Samenlevingsopbouw. Personeel We hebben een start gemaakt met het gesprek over identiteit in de teams. Dit gesprek zal voortgezet worden in de teams met als doel een gemeenschappelijk gedragen visie te hebben op het beroep en de beroepspersoon en over de wijze waarop we dit inhoud en vorm geven in het onderwijs, w.o. de vormgeving en doelstelling van onze dagopeningen. Er is gestart met de Resultaat en Ontwikkelcyclus met daarin de beoordelings,-functionerings- en planningsgesprekken. Alle medewerkers hebben in het kader van de R&O cyclus een ontwikkelgesprek gevoerd met hun direct leidinggevende. De commissie Kwaliteitszorg is een instrument aan het ontwikkelen in de HBO spiegel. Hiermee kan een docent op zorgvuldige wijze feedback ontvangen, die hij/zij kan gebruiken voor zijn/ haar ontwikkeling en de voorbereiding van zijn/haar beoordeling. De bestedingen rond professionalisering en het Persoonlijk Ontwikkelbudget zijn inzichtelijk gemaakt voor iedereen. Het MT heeft door middel van een enquête onder de medewerkers haar functioneren onder de loep genomen. Dit heeft geresulteerd in een meer zichtbaar MT door wekelijkse informatie in de nieuwsbrief en gesprekken met diverse cie s in de MT vergaderingen. Er zijn teamontwikkelplannen gemaakt door de onderwijsteams. 23

24 ICT In september is Entree ingericht voor de academie. Collega s hebben in twee studiemorgens kennisgemaakt met het programma SharePoint Daarnaast participeert de academie in projecten als E-HRM, een nieuw Studievolgsysteem en de website. Identiteit De keuze is gemaakt het aantal bezinningen te reduceren met het oog op een kwaliteitsverbetering van deze bezinningen. Deze kwaliteitsverbetering is gelegen in een betere docentondersteuning, een brede herkenbaarheid binnen de diverse groeperingen uit de achterban en een grotere aanwezigheid van docenten bij deze bezinningen. Ten slotte rusten deze bezinningen qua inhoud de studenten toe hoe zij hun identiteit in hun beroep als hulpverlener vormgeven. De eerste resultaten zijn positief Academie voor Educatie In 2010 is ons onderwijsaanbod uitgebreid met een nieuwe geaccrediteerde Master Educational Leadership. Deze hebben we met vijf hogescholen ontwikkeld, te weten: Christelijke Hogeschool Ede, de PC Marnix Hogeschool te Utrecht, Hogeschool InHolland, de Hogeschool Driestar - Educatief Gouda en de Gereformeerde Hogeschool Zwolle. Deze Master geeft een impuls aan het leiderschap in het primair onderwijs, het voortgezet onderwijs en in het MBO. In het kader van VTB-pro (Verbreding Techniek Basisonderwijs) is een leergang ontwikkeld m.b.t. techniek en onderzoekend leren, die door alle studenten van de voltijdse en deeltijdse opleiding gevolgd wordt. Binnen Transferactiviteiten zijn voor een aantal schoolteams trajecten uitgewerkt en uitgevoerd. De deelnemende leraren hebben hiermee techniek en onderzoekend leren integraal leren opnemen in hun didactiek. Binnen de laatste drie jaar zijn in het werkveld 315 leraren voor techniek en onderzoekend leren opgeleid. De trajecten zijn gesubsidieerd door VTB-professional. Het Kenniscentrum Wetenschap & Techniek (KWTG) is verder ontwikkeld en levert een goede bijdrage aan het toepassen van Wetenschap en Techniek in de basisschool in samenwerking met diverse partners in de regio. In 2010 is op het concept Opleiden in de School subsidie verleend voor een periode van vijf jaar. We zijn gestart met het opzetten van een professionele en kwalitatief hoogwaardige samenwerking voor het opleiden van leraren met twaalf schoolbesturen. De stages organiseren we in overleg met het werkveld onder verantwoordelijkheid van de opleiding. Daarvoor hebben we een ondersteunend academiebureau ontwikkeld, die de stageorganisatie adequaat assisteert. Kennisontwikkeling en kennisdeling zijn gestimuleerd via enkele symposia en publicaties. Met name Vroeg Vreemde Talen Onderwijs (vooral vroeg Engels) is bij onze partnerscholen zeer in trek. De ontwikkeling van minoren binnen het curriculum geeft een krachtige impuls aan verdere kennisdeling en kennisontwikkeling in en met het werkveld. Er is een netwerk opgezet voor versterken van onderwijs aan het jonge kind. Binnen een aantal maanden hebben zich 75 leden voor het netwerk aangemeld. Een aantal bijeenkomsten zijn reeds geëffectueerd. 2.2 Uitbesteding onderwijsprogramma s Stages Ongeveer een kwart van de opleidingsduur van alle opleidingen besteden we uit aan stageverlenende instellingen. De student bekwaamt zich op deze wijze in de beroepspraktijk. De meeste opleidingen kennen een korte oriënterende fase en een aantal maanden durende beroepsstage. Per opleiding is de ordening van stages en stagedoelen beschreven in een stagenota of praktijknota. Vanuit de opleiding wordt de stage begeleid door een stagedocent. Vanuit het werkveld wordt de competentieontwikkeling begeleid door een praktijkbegeleider. Uit evaluaties blijkt dat praktijkbegeleiders tevreden zijn over de bekwaamheid van onze studenten. 24

25 Voor sommige praktijkbegeleiders binnen academies geldt dat er meer behoefte is aan direct contact en samenwerking met de CHE. Bij de sociaalagogische opleidingen vindt ook begeleiding door een supervisor plaats. Uit evaluaties blijkt de praktijk van supervisie hoge waarderingen te krijgen. Studenten ervaren deze vorm van reflectie op beroepservaringen als heel belangrijk. De meeste supervisoren die we inschakelen zijn inmiddels gecertificeerd als supervisor. Docenten kunnen voor certificering gebruikmaken van het gecertificeerde instituut voor het opleiden van supervisoren van de CHE-Transfer Outsourcing en maatwerktrajecten De duale opleidingen die wij aanbieden, typeren we als maatwerktrajecten. De vraag naar dergelijke trajecten neemt toe. Zowel bij Mens en Organisatie als bij Verpleegkunde is er dit jaar een start gemaakt met individuele maatwerktrajecten. Bij Theologie en Sociale Studies is er ervaring op dit gebied opgedaan. Uit evaluaties blijkt dat de stap van een EVC rapportage naar een individueel leerplan (maatwerk) nog onderwijskundige aandacht behoeft. Verder verzorgen we via onze commerciële activiteiten enkele maatwerktrajecten voor externen, zoals trainingen, cursussen, advies- en onderzoeksactiviteiten. In 2009 hebben we geen publieke middelen aangewend voor de organisatie van maatwerktrajecten voor bedrijven of organisaties. In 2010 was er geen sprake van het (gedeeltelijk) uitbesteden van bekostigd onderwijs aan private organisaties. Natuurlijk liepen studenten wel stages en ook voerden derde en vierdejaars opdrachten uit voor externe opdrachtgevers. Het betreft hier de opleidingen MER en Communicatie (mini-ondernemingen). 25

26 2.3 Onderwijskwaliteit Externe onderzoeken Keuzegids De Christelijke Hogeschool Ede (CHE) is voor het zevende jaar achtereen door studenten beoordeeld als beste hogeschool van Nederland door de Keuzegids. De gemiddelde score voor de CHE is net als vorig jaar een 79. Hiermee is zij als middelgrote hogeschool nummer een en ook de beste van alle hogescholen met meer dan één opleiding. Alle tien de opleidingen die door de CHE aangeboden worden zijn beoordeeld. Journalistiek, Communicatie, Management Economie & Recht, Personeel & Arbeid, Maatschappelijk Werk & Dienstverlening en Sociaal Pedagogische Hulpverlening zijn binnen hun sector in Nederland nummer 1. Tevens behoort MWD tot één van de 22 excellente hbo-opleidingen in Nederland. Ieder jaar wordt onderzoek gedaan naar de beste opleidingen van Nederland. Dit jaar zijn er zeven opleidingen aan de CHE op nummer 1 beland binnen hun sector. Het hoogst scoren P&A en MWD met beiden een 86. De CHE is de enige voltijd aanbieder van de opleiding Leraar Godsdienst/Levensbeschouwing. Deze opleiding is dit jaar voor het eerst beoordeeld en staat daarmee ook op nummer 1. 26