Adviesrapport accreditatie. hbo masteropleiding Pedagogiek deeltijd Fontys Hogescholen

Transcriptie

1 Adviesrapport accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek deeltijd Fontys Hogescholen

2

3 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek deeltijd Fontys Hogescholen CROHO nr Hobéon Certificering BV Datum: 12 juli 2010 Auditteam: Drs G.J. Stoltenborg Prof dr. W. Veugelers Drs. J. H. Morshuis Drs. G. Huijbregts E. Jackson Secretaris: R.G. Peters

4

5 INHOUDSOPGAVE DEEL MANAGEMENT SAMENVATTING INTEGRAAL ADVIES SAMENVATTENDE BEOORDELING 1 2. INLEIDING 3 3. KARAKTERISTIEK VAN DE OPLEIDING POSITIONERING EN ORGANISATIE ONDERZOEK IN KENNISKRINGEN ONTWIKKELINGEN SINDS DE VORIGE VISITATIE 6 DEEL 2 OORDEEL OP FACETNIVEAU 7 4. ONDERWERPEN EN FACETTEN NVAO-ACCREDITATIEKADER 7 1. Doelstellingen opleiding 7 Facet 1.1. Domeinspecifieke eisen 7 Facet 1.2. Niveau: Master 9 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Programma 12 Facet 2.1. Eisen HBO 13 Facet 2.2. Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma 15 Facet 2.3. Samenhang programma 16 Facet 2.4. Studielast 17 Facet 2.5. Instroom 19 Facet 2.6. Duur 21 Facet 2.7. Afstemming tussen vormgeving en inhoud 22 Facet 2.8. Beoordeling en toetsing Inzet van personeel Facet 3.1. Eisen HBO Facet 3.2. Kwantiteit personeel 26 Facet 3.3. Kwaliteit personeel Voorzieningen 29 Facet 4.1. Materiële voorzieningen 29 Facet 4.2. Studiebegeleiding Interne kwaliteitszorg 33 Facet 5.1. Evaluatie resultaten Facet 5.2. Maatregelen tot verbetering Facet 5.3. Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld Resultaten 36 Facet 6.1. Gerealiseerd niveau 36 Facet 6.2. Onderwijsrendement OORDEELSCHEMA 39 BIJLAGE I BIJLAGE II BIJLAGE III BIJLAGE IV BIJLAGE V Programma en gesprekspartners Kwantitatieve gegevens van de opleiding Curricula Vitae en onafhankelijkheidsverklaringen auditoren Werkwijze, beoordelingsprocedure en beslisregels Geraadpleegde documenten

6 Algemene gegevens Naam van de instelling: Naam van de opleiding: Varianten van de opleiding: Locatie van de opleidingen: Fontys Hogescholen master Pedagogiek deeltijd Tilburg, Sittard en Den Haag Naam VBI: Hobéon Certificering b.v. Datum visitatie: 15 maart 2010 Datum adviesrapport 12 juli 2010 Beoordelingskader Het bij het onderzoek gehanteerde beoordelingskader is het Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs Nederland (14 februari 2003). Samenstelling auditteam Het auditteam bestond uit de volgende personen: Drs. G.J. Stoltenborg, lead auditor, onderwijspsycholoog, Hobéon Certificering b.v. Prof dr. W. Veugelers, hoogleraar educatie Universiteit voor Humanistiek, Utrecht Drs. J.H. Morshuis, onderwijskundige, directeur CINOP Drs. G. Huijbregts, gezondheidswetenschapper en clustermanager De Combinatie, Eindhoven E. Jackson, docent Hogeschool Rotterdam en 2 e jaars student master Pedagogiek aan die hogeschool.

7 DEEL 1 1. MANAGEMENT SAMENVATTING 1.1. Integraal advies Hobéon Certificering adviseert de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) de deeltijd hbo masteropleiding Pedagogiek, verzorgd door Fontys Hogescholen te Tilburg, Croho nummer op de locaties Tilburg, Sittard en Den Haag te accrediteren. Dit advies wordt in onderhavig rapport onderbouwd Samenvattende beoordeling Hobéon Certificering baseert het advies tot accreditatie van de deeltijdopleiding master Pedagogiek op de volgende overwegingen: Onderwerp 1 Doelstellingen: voldoende Er is sprake van een landelijk vastgesteld beroepsprofiel en opleidingsprofiel dat de opleiding heeft getoetst bij haar werkveldcommissie. Door een startbekwaamheidsonderzoek heeft de opleiding de bevestiging gekregen dat de beroepspraktijk het opleidingsprofiel en het niveau van de afgestudeerden relevant vindt. De opleiding legt een relatie tussen de te bereiken competenties en de Dublin Descriptoren in een competentiematrix. De eindkwalificaties sluiten aan bij de Dublin Descriptoren die behoren bij een masteropleiding. Het auditteam beoordeelt het onderwerp Doelstellingen als voldoende. Onderwerp 2 Programma: voldoende De noodzakelijke kennisontwikkeling in het programma is gebaseerd op vakliteratuur en casuïstiek en wordt ondersteund door een goede structurele communicatie over en weer met de beroepspraktijk. In het programma komt toegepast onderzoek in voldoende mate aan de orde. De integratie van onderzoek in het onderwijs wordt de komende jaren sterker aangezet. Het programma kent dertien modules en per module is vastgelegd welke competenties worden bereikt. Er is sprake van een leerproces dat borgt dat de studenten de eindkwalificaties kunnen behalen. De opleiding hanteert het 4C/ID model als uitgangspunt voor de opbouw van het programma en heeft dit consequent uitgewerkt. Het leerwerkproject staat centraal en theorie en vaardigheden zijn daaraan ondersteunend. Daarmee wordt een goede inhoudelijke samenhang verkregen. De studenten hebben de mogelijkheid om het programma in drie jaar af te ronden. De studielast is dan normaal voor een deeltijd master opleiding. Indien het leerwerkproject in werktijd gedurende het tweede studiejaar kan worden uitgevoerd, kan de student de studie in twee jaar afronden. De studielast in het tweede jaar is dan hoog. De opleiding heeft een duidelijk beleid met betrekking tot de instroom van studenten en heeft dit uitgewerkt in instrumenten. De opleiding geeft aandacht aan het op maat toesnijden van het schakelprogramma voor studenten met een niet verwante bachelor- of masteropleiding. De instroom, met name op de locatie Den Haag is klein. De streefcijfers voor 2013 lijken reëel en de maatregelen die de opleiding gaat nemen om de instroom te vergroten lijken adequaat. De totale studielast is 90 EC s. Het leerwerkproject is de ruggengraat van het curriculum en alle werkvormen zijn afgestemd op het verwerven van de kennis, vaardigheden en attitude die gewenst zijn voor een master pedagoog. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie 1.0 1

8 Aan reflectie wordt veel aandacht besteed en de wisselwerking tussen theorie en praktijk is goed ontwikkeld. Het beoordelen en toetsen maakt een ontwikkeling door in de richting van competentiegericht toetsen. De acties die de opleiding daartoe heeft voorgenomen, lijken solide; het beoordelen van het eindniveau is al competentiegericht. De opleiding zal wel nog het nodige moeten ondernemen om uiteindelijk te kunnen spreken van volledig competentiegericht masterproof toetsen. Het auditteam beoordeelt het onderwerp Programma als voldoende. Onderwerp 3 Inzet van personeel: voldoende De opleiding wordt verzorgd door een masterteam dat in zeer ruime mate de verbinding legt tussen onderwijs en de beroepspraktijk. De relaties die de docenten hebben met het pedagogisch werkveld zijn goed ontwikkeld. De opleiding kent een ruime formatie; de docent: student ratio is 1:11. Wat de kwaliteit van het personeel betreft heeft de opleiding zich voorgenomen om via workshops de kennis van praktijkgericht onderzoek onder de docenten verder te vergroten. De verdeling van het docentteam over de drie lesplaatsen, gekoppeld aan de kleine aanstellingen die docenten soms hebben, stelt het management voor de opdracht de kwaliteitsbewaking en aansturing goed te borgen. 49% van het personeel zit in de leeftijdsklasse jaar. Beoordeling van de facetten van onderwerp 3 leidt tot de extra aantekening goed. Onderwerp 4 Voorzieningen; voldoende Het auditteam beoordeelt de mediatheekvoorziening als adequaat. De huisvesting in Den Haag is niet optimaal, gegeven de gehorigheid van het gebouw. De begeleiding in hun competentieontwikkeling van bachelors die in de loop van de studie groeien naar een master pedagoog is een van de kenmerken van de opleiding. De wijze waarop de docenten die begeleiding vorm geven waarderen de studenten. Er is echter sprake van veel reflectie, waardoor er overlap ontstaat. Het auditteam geeft daarom de opleiding in overweging om de gebruikte reflectie-instrumenten nog eens te bezien. Het auditteam beoordeelt het onderwerp Voorzieningen als voldoende. Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg: voldoende De planning & control cyclus wordt doorlopen; daarbinnen wordt op veel facetten geëvalueerd. De opleiding voldoet aan de basiskwaliteit wat betreft de interne kwaliteitszorg, maar de streefcijfers die de opleiding hanteert zijn niet erg ambitieus. De opleiding zou op dat terrein meer kunnen doen aan interne ontwikkeling. De belangrijkste stakeholders zijn betrokken bij de interne kwaliteitszorg van de opleiding. Het auditteam beoordeelt het onderwerp Interne Kwaliteitszorg als voldoende. Onderwerp 6 Resultaten: voldoende Beoordeling van tien leerwerkprojecten en bijbehorende portfolio s leidt tot de conclusie dat het door de studenten gerealiseerde eindniveau in overeenstemming is met wat de opleiding nastreeft. De auditoren kunnen de beoordeling die de opleiding geeft aan de scripties volgen. Zowel het aantal afgestudeerden als de studieduur liggen boven de streefnorm, die de opleiding zich heeft gesteld. Beoordeling van de facetten van onderwerp 6 leidt tot de extra aantekening goed. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie 1.0 2

9 2. INLEIDING Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende en Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de deeltijd hbo opleiding master Pedagogiek, verzorgd door Fontys Hogescholen te Tilburg, Sittard en Den Haag, croho nummer De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review van januari 2010 en de daarbij behorende documenten. Het bij het onderzoek gehanteerde beoordelingskader is geweest het Beoordelingskader Master Na afloop van de accreditatieaudit heeft de opleiding op 29 april 2010 op verzoek van het auditteam, nog een aanvulling geleverd op de Management Review. De audit De audit heeft plaatsgevonden op 15 maart Het programma van de audit is opgenomen in Bijlage 1. Het auditteam werd gevormd door de heren G.J. Stoltenborg, W. Veugelers, J.H. Morshuis, mevrouw G. Huijbregts en de heer E. Jackson. Aan dit team was de heer R.G. Peters toegevoegd als secretaris. De in dit team aanwezige expertise is in onderstaand schema zichtbaar. Hun cv s zijn opgenomen in Bijlage III. voorzitter drs G.J. Stoltenborg, sr adviseur Hobéon Certificering bv werkvelddeskundige onderwijs drs J.H. Morshuis werkvelddeskundige orthopedagogiek en speltherapie drs G. Huijbregts vakinhoudelijk deskundige prof dr W. Veugelers student E. Jackson, tweedejaars master pedagogiek Hogeschool Rotterdam secretaris R.G. Peters, associé Hobéon Certificering bv werkveld vak / discipline onderwijs x kwaliteitszorg /audit x x x x x x x x x studentperspectief x Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie 1.0 3

10 Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie 1.0 4

11 3. KARAKTERISTIEK VAN DE OPLEIDING 3.1. Positionering en organisatie Fontys Hogescholen bestaat uit 29 onderwijsinstituten waarin, naast cursussen en trainingen, ruim 200 bachelor en 36 masteropleidingen worden aangeboden. Fontys Hogescholen telt 39 lectoraten. Binnen de Fontys Hogeschool Pedagogiek (hierna: FHP) worden de bachelor en master Pedagogiek verzorgd. In dit instituut werken studenten in nauwe relatie met docenten en het beroepenveld aan het ontwikkelen van hun persoonlijke bekwaamheden. De pedagogische relatie tussen opvoeder en opvoedeling is het ijkpunt voor de opleiding. Deze relatie bakent het werkgebied van de hbo pedagoog af. De huidige masteropleiding is voortgekomen uit de voormalige opleidingen MO-A en MO-B en Hogere Kaderopleiding Pedagogiek. Van oorsprong was het doel verdere pedagogische professionalisering van werkenden in het onderwijs. Andere sectoren in het werkveld van de jeugdzorg zijn daar in de loop van de jaren bijgekomen. De master Pedagogiek richt zich thans op hogere kaderfuncties binnen een scala aan sociaal-pedagogische en orthopedagogische werkvelden. De opleiding van Fontys onderscheidt zich van andere master pedagogiek opleidingen door een breed palet van specialisaties: de specialisatie spel en speltherapie bij Fontys is de enige in Nederland. De masteropleiding kent ten tijde van de audit in maart 2010 nog vier lesplaatsen: Tilburg, Sittard, Den Haag en Amsterdam. Op de lesplaats Amsterdam worden vanaf 1 september 2010 geen studenten meer ingeschreven; Fontys Hogescholen heeft besloten deze lesplaats af te stoten. De studenten die daar nog studeren, kunnen hun studie afronden binnen de werkingsduur van de lopende accreditatie. Om die reden is deze lesplaats niet in deze visitatie betrokken. In de hierna genoemde getallen is de lesplaats Amsterdam niet opgenomen. De masteropleiding Pedagogiek is de afgelopen vier jaren gegroeid van 67 naar 119 studenten: Den Haag 14 studenten, Sittard 41 en Tilburg 64. De instroom in was 54 studenten. De docenten zijn ondergebracht in een lesplaatsoverstijgend masterteam, dat bestaat uit een vaste kern van acht fte en wordt aangevuld met circa vier fte docenten, die worden ingehuurd van de bacheloropleidingen en uit een pool van externe deskundigen. Het masterteam wordt aangestuurd door een teamleider. Deze teamleider maakt deel uit van een regiegroep, waarin de teamleiders van bacheloropleidingen en de directie van FHP zitting hebben. De teamleider wordt ondersteund door coördinatoren op de verschillende lesplaatsen Onderzoek in kenniskringen FHP heeft de ambitie zich te ontwikkelen tot hét expertisecentrum op pedagogisch gebied in Nederland. FHP heeft het lectoraat en kenniskring Algemene Pedagogiek, waarin de onderzoeksfunctie is neergelegd. Accenten van onderzoeken betreffen opvoedingsondersteuning en -arrangementen, de pedagogische taakverdeling tussen ouders en kindercentra en effecten van sociale vaardigheidstrainingen bij basisschoolleerlingen. Een tweede lectoraat, dat zich zal richten op orthopedagogische vraagstukken en diversiteit is in voorbereiding. Ook lopen er onderzoeken in het kader van de RAAK-regeling (ministerie OCenW). Bij alle onderzoeken binnen het lectoraat en de kenniskring zijn docenten en studenten betrokken. Vier jaar na de opstart van het eerste lectoraat zijn er nu plannen ontwikkeld over de wijze waarop het onderzoek het onderwijs op de best mogelijke wijze kan beïnvloeden. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie 1.0 5

12 3.3. Ontwikkelingen sinds de vorige visitatie In 2003 is de toenmalige Hogere Kaderopleiding Pedagogiek gevisiteerd, wat werd gevolgd door een conversie naar de masteropleiding in Deze visitatie leverde een aantal aanbevelingen op. De opleiding heeft op basis daarvan verschillende acties ondernomen. De belangrijkste daarvan zijn: De competentiegerichte opleidingsdidactiek is verder uitgewerkt; FHP heeft een kwaliteitszorgsysteem ontwikkeld en de PDCA-cyclus ingebed in de reguliere onderwijsuitvoering en in ontwikkelprocessen; De vakinhoudelijke, methodologische, de praktijkbegeleiding en professionele ontwikkeling van studenten in de leerwerkprojecten is geïntensiveerd; De opleiding participeert in het landelijk overleg master HSAO en in regionale overleggremia. Er is een opleidingsprofiel ontwikkeld op basis van het competentieprofiel van de masterpedagoog met daarin vier verplichte leerarrangementen en vier keuzeleerarrangementen. Deze keuzearrangementen kunnen per lesplaats verschillen; In de lesplaats Tilburg is in het studiejaar de specialisatie Spel en Speltherapie gestart; Sinds 2009 werkt een toetscommissie aan de aanscherping van competentiegericht toetsen. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie 1.0 6

13 DEEL 2 - OORDEEL OP FACETNIVEAU 4. ONDERWERPEN EN FACETTEN NVAO- ACCREDITATIEKADER 1. Doelstellingen opleiding Facet 1.1. Domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk) Oordeel: voldoende Het oordeel van het auditteam is gebaseerd op onderstaande waarnemingen en overwegingen. Waarnemingen Het beroepsprofiel De opleiding heeft het opleidingprofiel geënt op het landelijk vastgestelde beroepsprofiel van de masterpedagoog van februari Dit beroepsprofiel is opgesteld in opdracht van de Vereniging tot Bevordering van de Studie der Pedagogiek VSBP en door het Landelijk Overleg van de Pedagogiekopleidingen LPP. Bij het opstellen van dit beroepsprofiel hebben alle daarin meewerkende hogescholen hun regionale werkveld geconsulteerd. Dit heeft geleid tot brede instemming van het werkveld met dit profiel. Dit beroepsprofiel beschrijft dat de master pedagoog werkt in beleids- en kaderfuncties in een complexe organisatie waarin hij pedagogische zorgvragen van en over jeugdigen analyseert. Hij schakelt externe specialistische hulp in, werkt samen met andere zorgverlenende instellingen in een multidisciplinaire omgeving en bewaakt de afstemming van het hele pedagogische proces. De masterpedagoog draagt (mede)verantwoordelijkheid voor het ontwikkelen en optimaliseren van het pedagogische beleid van de organisatie, kan leiding geven aan de inrichting van een adequate zorgstructuur en aan de bijpassende organisatieverandering gericht op de zorg voor de jeugdige. De positie van de hbo-master pedagogiek ten opzichte van de bachelor pedagogiek en de wetenschappelijke master pedagogiek is wel helder voor de opleiding en studenten maar nog onvoldoende geland in het werkveld. De opleiding merkt dat werkgevers de hbo-master niet goed kunnen plaatsen. Dit wordt mede veroorzaakt door regelgeving, die voorschrijft dat sommige handelingen door een GGZ-psycholoog of orthopedagoog moeten worden uitgevoerd. Het beroepenveld vraagt overigens wel om het niveau van de hbo-master. De opleiding bespreekt dit thema waar mogelijk in landelijke overlegsituaties en is actief in het profileren van de hbo-master pedagoog. Het opleidingprofiel Op basis van het beroepsprofiel heeft de LPP een landelijk opleidingsprofiel ontwikkeld. Dit profiel beschrijft vijf clusters van competenties: (i) de pedagogische competenties, (ii) de vakmatige en methodische competenties, (iii) de onderzoeksmatige competenties, (iv) de strategisch organisatorische competenties en (v) de professionele ontwikkelingscompetenties. Uit een startbekwaamheidsonderzoek blijkt dat alumni en in de beroepspraktijk werkzame studenten de opleidingscompetenties relevant vinden voor hun werk in de beroepspraktijk. Ook de werkveldcommissie van de opleiding onderschrijft het competentieprofiel van de opleiding. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie 1.0 7

14 Overwegingen Het auditteam ziet dat er sprake is van een landelijk vastgesteld beroepsprofiel en opleidingsprofiel. De opleiding heeft dit opleidingsprofiel getoetst bij haar werkveldcommissie. Uit verslagen van vergaderingen van die commissie blijkt dat de veldcommissie intensief overlegt met de opleiding en suggesties doet voor aanscherpen van het opleidingsprofiel. Verder heeft de opleiding via een startbekwaamheidsonderzoek de bevestiging gekregen dat de beroepspraktijk het opleidingsprofiel en het niveau van de afgestudeerden relevant vindt. Het auditteam komt tot de conclusie dat de eindkwalificaties aansluiten bij hetgeen het werkveld vraagt en beoordeelt het facet Domeinspecifieke eisen als voldoende. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie 1.0 8

15 Facet 1.2. Niveau: Master De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Master Oordeel: voldoende Het oordeel van het auditteam is gebaseerd op onderstaande waarnemingen en overwegingen. Waarnemingen Toetsing van de opleidingscompetenties aan de Dublin Descriptoren Zoals hiervoor aangegeven bestaat het opleidingsprofiel uit vijf clusters van competenties. Deze zijn: 1. de pedagogische competenties De masterpedagoog is in staat de opvoedingspraktijk kritisch te analyseren en te beoordelen vanuit theorieën en concepten in samenhang met de maatschappelijke en cultuurhistorische context. Vanuit een doordacht en onderbouwd pedagogisch perspectief draagt hij bij aan de ontwikkeling en verbetering van opvoedingshandelen en denken. In deze competentie komen terug de Dublin Descriptoren: kennis en inzicht, toepassen van kennis en inzicht in bredere en multidisciplinaire context en oordeelvorming, waarbij rekening wordt gehouden met sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen. 2. de vakmatige en methodische competenties De masterpedagoog zet zijn kennis en vaardigheden in om op innovatieve wijze vakinhoudelijke problemen op te lossen en met dilemma s in de beroepspraktijk om te gaan. Hij staat open voor kennis van anderen en deelt zijn kennis en ervaring met collega s. Hij is gericht op het vinden van een gemeenschappelijke basis voor het doorvoeren van veranderingen en kiest daarbij voor verschillende interventierollen. In deze competentie komen terug de Dublin Descriptoren: kennis en inzicht, toepassen van kennis en inzicht in bredere en multidisciplinaire context en communicatie in rollen als (project)leider, collega, ondersteuner en na- en bijscholer. 3. de innovatieve competentie De masterpedagoog ontwikkelt vernieuwingen in de beroepspraktijk, start deze en voert ze uit. Hij onderbouwt zijn handelen met de keuze uit diverse handelingsstrategieën in relatie tot de situatie in de werkomgeving en past innovaties aan op de visie van de organisatie waarin hij werkt. Daarbij let hij op de bijdrage die deze innovaties leveren aan het verbeteren van de pedagogische praktijk en ontwikkeling van cliënten. In deze competentie komen terug de Dublin Descriptoren: het toepassen van kennis en inzicht in een multidisciplinaire context en oordeelsvorming, waarbij hij anticipeert op de bijdrage van zijn innovaties in de beroepspraktijk en uitgaat van nog onvolledige kennis en beperkte informatie. 4. de strategisch organisatorische competentie De masterpedagoog communiceert op adequate wijze met relevante betrokkenen, zowel intraals interdisciplinair binnen en buiten de werkorganisatie. Hij werkt op methodische wijze samen met diverse geledingen in organisaties, kan zijn eigen rol in de samenwerking ter discussie stellen en is in staat tot rolverandering. In deze competentie komen terug de Dublin Descriptoren: kennis en inzicht, toepassen van kennis en inzicht in bredere en multidisciplinaire context en communicatie en oordeelsvorming, leidend tot rolaanpassing wanneer dat wenselijk is. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie 1.0 9

16 5. de professionaliseringscompetentie De masterpedagoog kan op planmatige en methodische wijze zijn eigen competenties in beeld brengen en de ontwikkeling daarvan sturen. Hij kan reflecteren op inhoudelijke en procesmatige ontwikkelingen in de beroepspraktijk, de effecten daarvan onderzoeken en door actieonderzoek snel nieuwe ontwikkelingen in gang zetten. Hij verspreidt resultaten van onderzoek. In deze competentie komen terug de Dublin Descriptoren: leervaardigheden: eigen sterkte- en zwakteanalyse en sturing van eigen competenties en oordeelsvorming. Overwegingen Het auditteam heeft de opleidingscompetenties gezien en kennis genomen van de relatie die de opleiding legt tussen deze competenties en de Dublin Descriptoren in een competentiematrix. Het auditteam ziet dat de opleidingscompetenties aansluiten bij de Dublin Descriptoren die behoren bij een masteropleiding. Het auditteam beoordeelt het facet Niveau master als voldoende. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie

17 Facet 1.3. Oriëntatie HBO De eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties Een HBO-master heeft de kwalificaties voor het niveau van zelfstandig en/of leidinggevend beroepsbeoefenaar in een beroep of spectrum van beroepen, dan wel het niveau van functioneren in een multidisciplinaire omgeving waarin een HBO-opleiding vereist is of dienstig is Oordeel: voldoende Overweging Het oordeel van het auditteam is gebaseerd op de overweging, dat de in facet 1.3 benoemde aspecten volledig in facet 1.1 aan de orde zijn geweest. Het oordeel is daarom identiek. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie

18 2. Programma Schets van de opleiding De opleiding is een driejarige deeltijdopleiding en omvat 90 EC s. De opleiding kent een binnenschools programma van 65 en buitenschools programma van 25 EC s. Het binnenschoolse programma omvat een algemene component van 25 EC s, opgedeeld in vijf leerarrangementen van elk 5 EC s. Deze component is verplicht voor alle studenten. Vervolgens kan de student zich specialiseren in (i) orthopedagogiek, (ii) onderwijskunde of (iii) spel en speltherapie. De omvang van deze specialisaties is 40 EC s, opgedeeld in acht leerarrangementen van elk 5 EC s. In totaal telt de opleiding dus dertien leerarrangementen. De specialisaties orthopedagogiek en onderwijskunde bestaan elk uit deels verplichte leerarrangementen en deels keuzearrangementen. De specialisatie spel en speltherapie bestaat uit acht verplichte leerarrangementen. Dit laatste houdt verband met de accreditatieen registratie-eis van de Nederlandse Vereniging van Speltherapeuten (NVVS). Het buitenschoolse programma bestaat uit het leerwerkproject (lwp), intervisie en supervisie. Dit omvat in totaal 25 EC s. In schema: binnenschoolse algemene component 25 componenten specialisaties 40 orthopedagogiek verplichte deel keuzedeel onderwijskunde verplichte deel keuzedeel spel en speltherapie verplichte deel 40 buitenschoolse leerwerktrajecten, intervisie 25 component en supervisie totaal aantal EC s 90 tabel 1: schematische weergave opleidingsprogramma Master Pedagogiek, Fontys Hogescholen De in totaal dertien leerarrangementen uit het binnenschoolse programma worden in twee jaar ingeroosterd. In het eerste studiejaar zijn zeven arrangementen geprogrammeerd en in het tweede studiejaar zes. Het onderwijs van het binnenschoolse programma wordt gegeven op twee lesavonden per week. Daarnaast moet de student in het buitenschoolse programma 25 EC s realiseren in het lwp. De student krijgt veelal tijd van zijn werkgever om dit project onder werktijd uit te voeren. Hierdoor is een aantal studenten in staat om de studie in een periode van twee studiejaren af te ronden. Het aanbod van de specialisaties op de lesplaatsen is als volgt: Tilburg Sittard Den Haag onderwijskunde x x orthopedagogie x x x spel en speltherapie x tabel 2: overzicht specialisaties per lesplaats Master Pedagogiek, Fontys Hogescholen Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie

19 Facet 2.1. Eisen HBO Kennisontwikkeling van studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk Oordeel: goed Het oordeel van het auditteam is gebaseerd op onderstaande waarnemingen en overwegingen. Waarnemingen Kennisontwikkeling Het opleidingprofiel is vastgelegd in de Body of Knowledge, Body of Skills en Body of Attitude. Het algemene kennisgebied en de kennisgebieden van de specialisaties worden hierin opgesomd, de vaardigheden worden in trefwoorden beschreven en de beroepsattitude geduid. De opleiding hanteert een lijst met verplichte en aanbevolen literatuur. Bij de uitwerking van opdrachten en casuïstiek moeten de studenten gebruik maken van deze literatuur. Deze literatuurlijst wordt bijgesteld op basis van consultatierondes. Het studiemateriaal bestaat uit analysemodellen en diagnostische testen die in de beroepspraktijk worden gebruikt en uit casuïstiek aan de hand van videomateriaal rond opvoedingssituaties. Interactie met de beroepspraktijk De studenten zijn allemaal werkzaam in de beroepspraktijk. Het auditteam heeft met een aantal van hen gesproken. Zij oefenen de toepassing van kennis en vaardigheden in die beroepspraktijk, ondermeer door het doen van toegepast onderzoek (zie hierna). De opleiding houdt een relatie met de beroepspraktijk door de begeleiding van de studenten in hun leerwerkprojecten. Veel docenten hebben zelf een beroepspraktijk en nemen casuïstiek en behandelingsmethodieken van daaruit mee naar de opleiding. De opleiding beschikt over een veldcommissie, bestaande uit negen personen voor de lesplaatsen Sittard en Tilburg. Blijkens opgave van de opleiding zijn deze personen afkomstig uit het werkveld van de (ortho)pedagogiek, de geestelijke gezondheidszorg en het onderwijs. De lesplaats Den Haag, de kleinste in omvang, kent geen eigen veldcommissie, maar maakt gebruik van de veldcommissie van Sittard en Tilburg voor het toetsen van ontwikkelingen. Het curriculum van de drie lesplaatsen is eensluidend; alle kennis, vaardigheden en casuïstiek, wordt op de drie lesplaatsen op eenzelfde manier gedoceerd. Zie verder facet 2.2. en 2.7. Toegepast onderzoek De masterpedagoog dient zelfstandig praktijkgericht onderzoek te kunnen verrichten. In het programma is daartoe de verplichte onderzoeksmodule opgenomen, waarin verschillende vormen van praktijkonderzoek, dataverzameling en -analyse worden behandeld. In het leerwerkproject moeten de studenten in de beroepspraktijk een project opzetten dat een bijdrage levert aan het oplossen van een praktijkprobleem. Dit dient te spelen op het niveau van beleid van de instelling en de uitwerking dient innovatief te zijn. In het gesprek met de studenten hebben zij voorbeelden hiervan gegeven. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie

20 Actualiteit van het programma Via het lectoraat Algemene Pedagogiek en de RAAK projecten brengen docenten van de kenniskring nieuwe ontwikkelingen en publicaties in, in het overleg met collega s binnen de opleiding. Andere bronnen zijn symposia, beroepsverenigingen waar docenten lid van zijn, publicaties en gerenommeerde tijdschriften. De lector geeft zijn reactie aan docenten op inhoud, onderwijsconcepten en literatuur en bespreekt met hen op welk thema hij gastcolleges geeft. Met de begeleiders van leerwerkprojecten bespreekt de lector het pedagogische gehalte van het leerwerkproject en met de docenten die verantwoordelijk zijn voor onderzoek de inhoud van onderzoek en opzet van het onderzoeksprogramma. Ten tijde van de audit werken drie docenten aan hun promotie. Een docent heeft zijn promotie recent afgerond. Met betrekking tot het doen van onderzoek heeft de opleiding vastgesteld dat de transfer van onderzoek naar onderwijs verbeterd kan worden. De opleiding heeft zelf onderzocht hoe dit moet gebeuren en een groot aantal actiepunten geformuleerd. Deze zijn alle gericht op een betere integratie van het onderzoek in het onderwijs en betreffen drie deelgebieden: (i) docenten en onderzoek, (ii) studenten en onderzoek en (iii) onderzoeksvragen uit de pedagogische beroepspraktijk. Ten tijde van de audit zijn deze actiepunten binnen de opleiding in bespreking. Uit het studenttevredenheidsonderzoek (STO) blijkt dat studenten tevreden zijn over de beroepsgerichte oriëntatie en het niveau van de opleiding. De score op een vijfpuntschaal is gemiddeld een 3.9. Het internationale aspect van het curriculum Het internationale aspect van het werk van de master pedagoog komt tot uitdrukking in de vakinhoud. De hoeveelheid internationale literatuur die wordt gebruikt is beperkt, maar de opleiding stuurt erop dat studenten daar wel kennis van nemen. De opleiding onderkent echter dat er een taalbarrière is bij studenten en dat studenten vrijwel allemaal al werken in en terecht komen in organisaties in Nederland en Vlaanderen. Overwegingen Het auditteam ziet een helder beschreven opleidingprofiel, dat is besproken met de veldcommissie van de opleiding. De noodzakelijke kennisontwikkeling daarbinnen is gebaseerd op vakliteratuur en casuïstiek. Zichtbaar is dat de veldcommissie een eigen bijdrage levert aan het actualiseren van dit opleidingsprofiel. Er is een goede structurele interactie met de beroepspraktijk doordat studenten en docenten uit de beroepspraktijk afkomstig en daarin werkzaam zijn. Actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk worden daardoor snel herkend en vertaald naar het onderwijs. Het programma blijft daardoor actueel. In het opleidingsprogramma komt het doen van toegepast onderzoek in voldoende mate aan de orde en studenten voeren ook onderzoek uit. De opleiding heeft zelf onderkend dat de integratie van onderzoek in het onderwijs sterker kan worden aangezet, heeft dit onderzocht en hiervoor acties voorgesteld. Het auditteam vindt dit een goede ontwikkeling. Het auditteam beoordeelt het facet Eisen HBO als goed. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie

21 Facet 2.2. Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken Oordeel: voldoende Het oordeel van het auditteam is gebaseerd op onderstaande waarnemingen en overwegingen. Waarnemingen Concretisering van de competenties De opleiding heeft het programma opgedeeld in modules. In een zogenoemd KLOTS-schema 1 wordt aangegeven wat de doelstelling van elke module is, wat de inhoud omvat, wat de relatie is van een module tot de competenties, welke werkvormen worden gehanteerd en welke toetsvormen worden gebruikt. Met dit schema wordt zichtbaar dat de pedagogische, de vakmatig methodische, de innovatieve, de sociaal communicatieve en de professionaliseringscompetentie in het onderwijsprogramma aan bod komen. De inhoud van de modules wordt beschreven in de studiegids van de opleiding en in modulehandboeken. Doordat is vastgelegd op welke wijze per module wordt getoetst en hoe een student de competenties aan het eind van zijn studie op het niveau startbekwaam beheerst, borgt de opleiding de adequate concretisering van de eindkwalificaties. Het leerwerkproject is een verbindend geheel tussen kennisbasis, vaardigheden en beroepsattitude. In het eerste jaar werkt de student aan het voorbereiden van het leerwerkproject, dat in het tweede studiejaar wordt uitgevoerd. De student bewijst door middel van het overleggen van een portfolio en een criteriumgericht interview dat hij alle competenties beheerst op het niveau startbekwaam. Het masterniveau komt tot uitdrukking in de complexiteit van dit leerwerkproject. In dit project komt alles samen: kennis, sociale en communicatieve vaardigheden, onderzoek en literatuurstudie nationaal en internationaal. De opleiding maakt geen onderscheid in niveaus en leerdoelen, maar beperkt zich in de modulebeschrijving tot het benoemen van de competenties waaraan in de betreffende module wordt gewerkt. Overwegingen Het auditteam heeft het programma van de opleiding bestudeerd en heeft gezien dat per module is vastgelegd welke competenties worden bereikt. Per module worden wel de algemene doelen geformuleerd maar niet de leerdoelen. Het totaal van de te bereiken competenties komt overeen met de doelstelling van de opleiding. Er is daarmee sprake van een adequate concretisering van eindkwalificaties en van een proces dat borgt dat de studenten deze eindkwalificaties kunnen behalen. Het auditteam heeft ook gezien dat het voor de studenten duidelijk is welk onderscheid er is in niveau tussen het eerste en tweede studiejaar, hoe de modules zich tot elkaar en tot het leerwerkproject verhouden. Het auditteam is van oordeel dat de relatie tussen doelstellingen en inhoud programma voldoende is. 1 KLOTS staat voor Kwalificaties, Leerdoelen, Onderwijseenheden,Toetsvormen, Studiepunten Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie

22 Facet 2.3. Samenhang programma Het studieprogramma is inhoudelijk samenhangend Oordeel: goed Het oordeel van het auditteam is gebaseerd op onderstaande waarnemingen en overwegingen. Waarnemingen Algemeen De opleiding baseert de samenhang van het programma op het didactisch concept 4C/ID (Four component instructional design) van Van Merrienboer. De vier componenten in dit model zijn: 1. authentieke leertaken, gebaseerd op de beroepspraktijk. De opleiding gebruikt hiervoor het leerwerkproject; 2. ondersteunende informatie: alle informatie die de student nodig heeft voor het oplossen van problemen binnen de leertaak. De ondersteunende informatie is het theoretisch kader van de professional; 3. just-in-time informatie: alle informatie die beschikbaar komt tijdens het uitvoeren van de leertaak; 4. deeltaakuitoefening: extra oefeningen voor dié competenties, die veel oefening nodig hebben. Samenhang van het binnenschools programma Het binnenschools programma besteedt aandacht aan de algemene en domeinspecifieke kennis en vaardigheden en aan de onderzoeks- en managementvaardigheden die de student moet kennen en beheersen bij het uitwerken van het leerwerkproject. In het eerste jaar doet hij de kennis en vaardigheden op in de colleges en praktijktrainingen, die hij toepast bij het verkennen en het in een theoretisch kader plaatsen van het praktijkvraagstuk. De specialistische modulen in het binnenschools programma in het eerste en tweede jaar kennen alle als opbouw: (1) inzicht opbouwen rond het kennisgebied, (2) kunnen hanteren van methoden, modellen en instrumenten om een diagnose te kunnen stellen en (3) een interventie met bijbehorend behandelplan ontwerpen. Samenhang binnenschools buitenschools Het leerwerkproject is het hart van de opleiding. Het binnenschoolse programma met het algemeen theoretisch kader en het specialistisch programma-aanbod is daaraan ondersteunend. Het voorbereiden van het leerwerkproject start in het eerste jaar. De student werkt in dat jaar aan het onderzoeksdesign, waarop hij goedkeuring moet krijgen alvorens met het toegepast onderzoek te mogen aanvangen. Hij oriënteert zich dan op het mogelijke onderwerp, maakt een plan van aanpak, bespreekt dit, stelt het bij en presenteert het in zijn eigen instelling. De uitvoering van het leerwerkproject vindt plaats in het tweede jaar. Daarin wordt hij begeleid door de hem toegewezen begeleidende docent, de methodoloog en de praktijkbegeleider. Met de uitvoering van het leerwerkproject bewijst de student dat hij beschikt over de competenties van een master pedagoog. De studenten beoordelen de samenhang in het programma als voldoende. Dit item scoort een 3.3 op de vijfpuntsschaal. De mate van gerichtheid op het integreren van kennis, inzicht, beroepshouding en beroepsvaardigheden scoort een 3.7. Overwegingen Het auditteam heeft gezien dat de opleiding het 4C/ID model als uitgangspunt heeft genomen voor de opbouw van het programma en dit consequent heeft uitgewerkt. Het leerwerkproject staat centraal en theorie en vaardigheden zijn daaraan ondersteunend. Door deze werkwijze te hanteren in de opleiding wordt naar het oordeel van het auditteam een goede inhoudelijke samenhang verkregen. Het auditteam beoordeelt het facet Samenhang programma als goed. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie

23 Facet 2.4. Studielast Het programma is studeerbaar doordat factoren die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren, zoveel mogelijk worden weggenomen Oordeel: voldoende Het oordeel van het auditteam is gebaseerd op onderstaande waarnemingen en overwegingen. Waarnemingen Studielast Het programma is opgedeeld in onderwijsperioden van tien weken. Per periode worden gedurende acht weken twee lesavonden van drie klokuren per week verzorgd. De contacttijd van de deeltijd masteropleiding is daarmee 48 klokuren per onderwijsperiode van tien weken. De overige twee weken zijn gereserveerd voor toetsen, afronden van opdrachten, voortgangsoverleg met de leerwerkprojectbegeleiders, supervisie en intervisie. In het binnenschoolse programma van twee jaar participeert de student in dertien modules. Hiervan worden er zeven in het eerste studiejaar en zes in het tweede studiejaar geprogrammeerd. Bij het berekenen van de studielast gaat de opleiding uit van het gegeven dat een EC overeenkomt met 28 studie-uren. De studielast van het binnenschoolse programma komt overeen met respectievelijk 980 en 840 studiebelastinguren. Het programma kent een totale studielast van 90 x 28 = studiebelastinguren. De student kan de duur van de opleiding over drie jaar spreiden door gedurende twee jaar dit binnenschoolse programma af te werken en daarna het leerwerkproject uit te voeren, dat een studielast heeft van 700 studiebelastinguren. Indien de student echter de mogelijkheid geboden krijgt van zijn werkgever om het leerwerkproject tijdens zijn werkuren uit te voeren is het mogelijk om de studie binnen twee jaar af te ronden. De studielast in het tweede studiejaar is dan hoog. Studievoortgang De opleiding zorgt voor transparante, tijdige en correcte informatie over de uitvoering van het onderwijs. Hiervoor gebruikt de opleiding het intranet, dat voor alle studenten en docenten toegankelijk is. Het tentamenrooster wordt aan het begin van het studiejaar gepubliceerd en elke toets kan tweemaal per jaar worden gemaakt. Hierdoor kan elke student zijn eigen planning maken in combinatie met zijn werkzaamheden in de beroepspraktijk en zijn privéleven. Van schriftelijke tentamens worden binnen vijftien werkdagen de uitslagen bekend gemaakt; de uitslagen van projectopdrachten, werkstukken en dergelijke zijn in beginsel binnen vier weken beschikbaar. De opleiding heeft een studievoortgangsregistratiesysteem. Voor het cohort werkt dit met tentamenbriefjes; voor het cohort met een digitaal systeem. Oordeel van studenten over de studielast Uit het STO blijkt dat de studenten over het geheel genomen tevreden zijn over de organisatie van die zaken die de studeerbaarheid beïnvloeden. De vraag of de opleiding te doen is in de tijd die ervoor staat scoort een 3.5 op de vijfpuntschaal. Uit de meest recente onderwijsevaluatie blijkt dat de studenten een krappe voldoende geven voor het aantal geplande contacturen (score 2.9) en de geplande uren zelfstudie (score 2.9). De hoeveelheid voorgeschreven studietaken, leerdoelen, opdrachten en werkstukken beoordelen zij als hoog (score 3.0). Ontevreden zijn de studenten over het tijdig bekend maken van de studieresultaten. De opleiding heeft dit onderkend en zal in het toetsbeleid afspraken opnemen over tijdig nakijken en tijdige feedback. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie

24 In het gesprek dat het auditteam heeft gehad met studenten, bevestigen zij dit oordeel. Enkelen van hen hebben geen lwp bij hun eigen werkgever kunnen uitvoeren. Zij hebben 2,5 tot 3 jaar nodig gehad voor hun studie; anderen konden de opleiding in circa twee jaar afronden. Bij navraag blijkt dat ongeveer de helft van de studenten de opleiding binnen twee jaar afrondt, een kwart dit doet in twee en een half jaar en de rest in drie jaar. In het gesprek blijken de studenten sterk intrinsiek gemotiveerd te zijn en de studielast niet als té zwaar te ervaren. Overwegingen Het auditteam heeft gezien dat de studenten de mogelijk hebben om het programma in drie jaar af te ronden. De studielast is dan normaal te noemen voor een professional master die in deeltijd wordt uitgevoerd. Het auditteam ziet ook dat de student, indien de werkgever meewerkt, de studie kan afronden in twee jaar. De studielast in het tweede jaar, waarin binnenschools nog modules moeten worden gevolgd én het leerwerktraject zijn beslag krijgt is dan hoog. Indien dit evenwel kan plaatsvinden tijdens werktijd blijft de studielast binnen de grens van wat aanvaardbaar is. Studenten zeggen hierover desgevraagd dat dit afstuderen in circa twee jaren kan worden gerealiseerd. Het auditteam beoordeelt het facet Studielast als voldoende. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie

25 Facet 2.5. Instroom Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: HBO-master: bachelor en eventueel (inhoudelijke) selectie Oordeel: goed Het oordeel van het auditteam is gebaseerd op onderstaande waarnemingen en overwegingen. Waarnemingen Toelating De opleiding staat open voor studenten met een hbo-bachelor Pedagogiek en voor universitair opgeleide pedagogen en psychologen die hun beroepsvaardigheden willen versterken. De studenten dienen over tenminste twee jaar beroepservaring te beschikken in het pedagogisch werkveld en tijdens hun opleiding tenminste twee dagen per week pedagogische taken of werkzaamheden te verrichten op masterniveau. Studenten met een verwante hbo bacheloropleiding kunnen instromen via een intakegesprek en beoordeling. Bij het toelaten van studenten beoordeelt de opleiding of de werkzaamheden die zij verrichten van voldoende niveau zijn om het leerwerkproject uit te voeren. Dit lwp moet gericht zijn op het kunnen doorvoeren van veranderingen; het niveau van de functie moet ten tijde van het uitvoeren van het lwp zodanig zijn, dat dit mogelijk is. De studenten, waar het auditteam mee heeft gesproken vertellen dat zij vrijwel allemaal gedurende hun studie binnen hun organisatie zijn doorgegroeid naar een hogere functie. Aansluiting De opleiding kent een schakelprogramma, dat bestemd is voor kandidaten met onvoldoende vooropleiding en waarbij een voldoende pedagogische kennisbasis om te kunnen starten ontbreekt en onderzoeksvaardigheden onvoldoende worden beheerst. Dit schakelprogramma van 30 EC duurt één jaar. Om de aansluiting te borgen is er een uitgebreid voorlichtingspakket voor kandidaat studenten en wordt het eerste jaar gestart met een introductie. Hierin komen de doelstellingen van de opleiding, de beoogde competenties, de werkvormen en het leerwerkproject aan de orde. De opleiding gaat vanaf september 2010 via het intakegesprek scherper selecteren op bewijsbare ervaring om zodoende het schakelprogramma van één jaar te kunnen verkorten, in die gevallen dat dit mogelijk is. De opleiding streeft hiermee naar maatwerk. Oordeel van studenten Uit het STO 2009 blijkt dat de studenten vinden dat de opleiding prima aansluit bij hun vooropleiding. De score op deze vraag is 3.9 op een vijfpuntsschaal. Omvang van de instroom De instroom voor de afgelopen jaren en de streefcijfers voor 2013 zijn de volgende Streefcijfer 2013 Locatie Den Haag Locatie Sittard Locatie Tilburg Tabel 3: instroom op locaties master Pedagogiek FHP, met streefcijfer. De opleiding heeft zich voorgenomen de instroom te laten toenemen. Een lid van de veldcommissie heeft hiervoor aanbevelingen gedaan, die de opleiding heeft uitgewerkt. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie

26 De opleiding gaat in de komende jaren zorgen voor een aansprekende pr-campagne, de vakdocenten actief laten zijn in het werkveld en zorgen voor goed kennismanagement vanuit de opleiding naar de praktijk. Daarvoor wil de opleiding de afgeronde leerwerkprojecten beschikbaar laten zijn voor de beroepspraktijk. Ook wil de opleiding duidelijk maken aan het werkveld welke competenties de masterpedagoog bezit. Overwegingen Het auditteam ziet dat de opleiding een duidelijk beleid heeft omtrent de intake van studenten en dit heeft uitgewerkt in instrumenten. Het auditteam hoort van de studenten dat zij het intakegesprek positief hebben gewaardeerd. Het auditteam vindt het waardevol dat de opleiding aandacht geeft aan het op maat toesnijden van het schakelprogramma voor studenten met een niet verwante bachelor- of masteropleiding. Het auditteam ziet dat de instroom, met name op de locatie Den Haag klein is. De streefcijfers voor 2013 lijken het auditteam reëel en de maatregelen die de opleiding gaat nemen om de instroom te vergroten lijken adequaat. Het auditteam beoordeelt het facet Instroom als goed. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie

27 Facet 2.6. Duur De opleiding voldoet aan de formele eis van minimaal 60 studiepunten m.b.t. de omvang van het curriculum voor een professional master. Oordeel: voldoende Het oordeel van het auditteam is gebaseerd op onderstaande waarneming en overweging. Uit tabel 1 in het begin van Onderwerp 2 Programma blijkt, dat de opleiding een omvang heeft van 90 EC s. Daarmee voldoet deze opleiding ruim aan de minimumeis die wordt gesteld aan een hbo master. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie

28 Facet 2.7. Afstemming tussen vormgeving en inhoud Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept Oordeel: goed Het oordeel van het auditteam is gebaseerd op onderstaande waarnemingen en overwegingen. Waarnemingen Het didactisch concept Het didactisch concept van de opleiding is ontleend aan het 4C/ID-model; een methode voor het ontwerpen van leersituaties die het verwerven van complexe vaardigheden faciliteert. Zie hiervoor bij facet 2.3. De gebruikte werkvormen De opleiding gebruikt een scala aan werkvormen zoals colleges, discussiebijeenkomsten, projecten, intervisie, supervisie, begeleiding op de werkplek. Alle werkvormen dragen bij aan het verdiepen en verbreden van het domeinspecifieke referentiekader van de student en het verwerven van de beoogde competenties. In het binnenschoolse programma gebeurt dit door het verbreden en verdiepen van het domeinspecifieke referentiekader van de professional. Discussiebijeenkomsten leiden ertoe dat de student de theorie kan vertalen naar de praktijk en vice versa. Het leerwerkproject versterkt de methodologische competentie van het doen van toegepast onderzoek en is gericht op de persoonlijke ontwikkeling van de student. De praktijkbegeleiding op de werkplek is gericht op het coachen in zelfstandig werken op masterniveau terwijl in intervisie- en supervisiebijeenkomsten studenten oefenen in diverse rollen, waarin zij in hun werkorganisatie kunnen opereren. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept dat is gebaseerd op competentiegericht opleiden. Afstemming van het programma tussen de lesplaatsen Het onderwijs wordt volgens hetzelfde curriculum aangeboden op drie lesplaatsen: Den Haag, Sittard en Tilburg. Het programma van het algemene gedeelte in deze lesplaatsen is identiek; de basisteksten staan op intranet en er worden dezelfde leeropdrachten aangeboden. Docenten kunnen daar niet van afwijken, maar wel, zoals zij dat zelf aangeven..er hun eigen intonatie aan geven. De door de studenten ingebrachte casuïstiek kan uiteraard verschillend zijn. Uit de gesprekken die het auditteam heeft gehad blijkt meermalen, dat de opleiding veel aandacht geeft aan de uniformering van de curricula bij de verschillende lesplaatsen. De lesplaatscoördinatoren bewaken de eenheid van de programma s. Zij komen minimaal eens per maand bijeen voor afstemming. Het oordeel van studenten over de didactische kwaliteit van de opleiding De studenten geven in de STO 2009 aan dat zij tevreden zijn over de afwisseling in werkvormen. De score is 3.6 op een vijfpuntsschaal. Uit de onderwijsevaluatie van leerarrangementen blijkt dat zij de tevreden zijn over de mate waarin de werkvormen hen in staat stellen te werken aan de leerdoelen. De score is hier 3.4. Overwegingen Het auditteam ziet dat het didactische model van 4C/ID, zoals dat al is beschreven bij facet 2.3, ook consequent is uitgewerkt naar de vormgeving en inhoud. Het leerwerkproject is de ruggengraat van het curriculum en alle werkvormen zijn afgestemd op het verwerven van de kennis, vaardigheden en attitude die gewenst zijn voor een master pedagoog. Aan reflectie wordt veel aandacht besteed door middel van intervisie en supervisie. De interactie tussen theorie en praktijk is goed ontwikkeld. Het auditteam stelt ook vast dat de afstemming van de inhoud en werkvormen tussen de drie lesplaatsen veel aandacht heeft van het management en de docenten. Het auditteam beoordeelt het facet Afstemming tussen vormgeving en inhoud als goed. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo masteropleiding Pedagogiek, Fontys Hogescholen, versie