ToeristischeTrendkrant

Transcriptie

1 ToeristischeTrendkrant April 2012 Inhoud Met stuwende kracht vooruit Limburg koploper voor toeristische vakanties van Nederlanders Innoveerpunt bevordert samenwerking toerisme Midden-Limburg! Vrijetijdseconomie Limburg goed voor bijna 3,5 miljard Stimulering innovatief ondernemerschap vrijetijdseconomie Inkomend verblijfstoerisme gestegen, marktaandeel Limburg stabiel Limburg branding Landelijk: bescheiden groei verblijfstoerisme verwacht in 2012 Limburg populairste provincie voor Duitse dagtoeristen Elke regio zijn eigen gast? WK Wielrennen: unieke samenwerking in de regio Limburg, je zal er maar met vakantie zijn! Aantal uitstapjes Nederlanders in Limburg licht gedaald Bestedingen aan uitstapjes in Limburg stabiel Meer dan 100 miljoen uitstapjes van Nederlanders in Limburg Limburg bruist van bijzondere evenementen! Aantal banen in toerisme en recreatie licht gestegen Met name Zuid-Limburg/Maastricht in trek voor meerdaagse zakenreizen Verblijfstoeristisch aanbod: meer slaapplaatsen in bungalows Meer weten over de ontwikkeling van de toeristische sector in Limburg?

2 Met stuwende kracht vooruit Limburg heeft een uitstekend toeristisch jaar achter de rug met mooie groeicijfers. Ik noem er een paar: 8% meer vakanties en 12% meer overnachtingen van Nederlanders in Limburg en 4% meer gasten en overnachtingen van buitenlandse gasten. Het marktaandeel van de binnenlandse vakanties is in 2011 fors gestegen ten opzichte van Limburg is voor het eerst met 416 miljoen aan totale bestedingen de provincie met de meeste bestedingen vanuit binnenlandse vakanties. Zo blijkt uit de nieuwste toeristische trendcijfers. We mogen elkaar zeker feliciteren met het feit dat we op de goede weg zijn. Maar we zijn er nog niet, er zijn ook zeker aandachtspunten. We gaan het komend jaar weer op volle kracht verder werken aan onze toeristische positie. Enerzijds om dit prachtige resultaat vast te blijven houden, anderzijds om de klantwaarde van de toerist in Limburg te verbeteren. Want we zijn weliswaar in de ranking gestegen, maar daarentegen is het aantal bestedingen per persoon per dag in het afgelopen jaar afgenomen. Daar valt dus zeker nog aan te werken. Ook het aantal buitenlandse bezoekers en overnachtingen steeg. Deze stijging liep echter gelijk op met de landelijke trend, waardoor het marktaandeel gelijk bleef. Al met al zeker geen slecht resultaat. In dit trendrapport vindt u ook cijfers over de daguitstapjes in Limburg door Nederlanders en Duitsers die zorgen voor een aanzienlijk deel van de vrijetijdsbestedingen in Limburg. We weten dat niets zo grillig is als de jaarlijkse toeristische cijfers. Zo blijkt ook nu met een grote stijging van het marktaandeel binnenlandse vakanties en een grote daling van het aantal bestedingen per dag per persoon. En volgend jaar zullen de toeristische cijfers waarschijnlijk pieken met internationale toeristische trekpleisters als de Wereldtuinbouw Expo Floriade 2012 in Venlo en het WK Wielrennen 2012 in Zuid- Limburg. Internationale topevents die vele buitenlandse gasten trekken en waar we allemaal garen van spinnen, mits we steeds weer opnieuw de schouders eronder zetten en hierbij de samenwerking opzoeken. De uitdaging voor de komende jaren is om enerzijds ons marktaandeel uit te breiden én tegelijkertijd de klantwaarde te verhogen. Dit kan alleen door de behoefte van de klant als uitgangspunt te nemen en een kwalitatief hoogstaand aanbod te ontwikkelen tegen een gunstige prijs-kwaliteitverhouding. Dan zal Limburg ook in de toekomst een toeristische bestemming van formaat blijven en een factor van betekenis zijn voor de Limburgse economie. Daar willen wij samen met u de komende jaren werk van maken. Wij zullen dit onder andere met onze nieuwe subsidieregeling ondersteunen. Laten we 2012 daarvoor vooral als vliegwiel gebruiken, met internationale topevents als de Floriade en het WKwielrennen als aanjagers voor vernieuwing en innovatie in de toeristische sector. Mark Verheijen Gedeputeerde Economische Zaken

3 Limburg koploper voor toeristische vakanties van Nederlanders Innoveerpunt bevordert samenwerking toerisme Midden-Limburg! Factsheetactie Toerisme Op presenteren innovatieve bedrijven uit Midden-Limburg zich de komende periode door middel van factsheets. De eerste exemplaren staan zelfs al online en er komen wekelijks nieuwe bij. Met een factsheet ziet u in een oogopslag wat de betreffende ondernemer doet en wat hem uniek maakt. De bedrijven nodigen u bovendien uit om samen met hen innovatieve samenwerkingsverbanden aan te gaan en er samen nog meer uit te halen. Speciaal voor deze actie analyseerde Innoveerpunt het handelsregister. Ruim MKB ers in Vorig jaar heeft Limburg goed gepresteerd op de binnenlandse vakantiemarkt. Limburg was in 2011 de koploper voor wat betreft het aantal toeristische vakanties van Nederlanders. Hiermee heeft Limburg Gelderland van de troon gestoten. Het marktaandeel van Nederland op het gebied van toeristische vakanties steeg van 14,7% naar 15,8%. Hiermee wordt ruimschoots aan de doelstelling van de provincie (15,0%, het niveau van 2009) voldaan. Marktaandeel Limburg op binnenlandse vakantiemarkt (bron: CVO) Volgens het ContinuVakantieOnderzoek (CVO) vonden in 2011 bijna 2,4 miljoen vakanties van Nederlanders plaats in Limburg, waarvan ruim 2,2 miljoen toeristische vakanties. Het totaal aantal overnachtingen bedroeg bijna 11 miljoen. In Limburg vinden relatief weinig vaste vakanties van Nederlanders plaats. Hierdoor staat Limburg, net als voorgaande jaren, op de tweede plaats van de nationale ranglijst van alle binnenlandse vakanties. Gelderland blijft de aanvoerder van deze lijst, maar Limburg is wel dichterbij de koppositie gekomen. Het aantal vakanties van Nederlanders steeg in 2011 met 8% en het aantal overnachtingen groeide zelfs met 12% ten opzichte van Landelijk gezien bleef het aantal binnenlandse vakanties ongeveer gelijk en het aantal overnachtingen daalde met 2%. Ook op het gebied van alle vakanties van Nederlanders is het marktaandeel van Limburg dus gestegen. Ruim 13% van de binnenlandse vakanties en 12% van de overnachtingen werden in 2011 in Limburg doorgebracht. Wat betreft bestedingen tijdens vakanties van Nederlanders voert Limburg ook de ranglijsten aan. Met 416 miljoen bestedingen (+3,5% ten opzichte van 2010), waarvan 404 miljoen tijdens toeristische vakanties is Limburg de provincie waar het meeste wordt uitgegeven. Voor de bestedingen tijdens toeristische vakanties was Limburg al jaren de koploper, voor alle binnenlandse vakanties (inclusief vaste vakanties ) is de provincie dit voor het eerst. Deze positie heeft Limburg te danken aan de grote groei van het aantal vakanties en overnachtingen. De gemiddelde bestedingen per persoon per vakantiedag, ook wel klantwaarde genoemd, zijn afgelopen jaar namelijk met 7% gedaald tot 31,20. Hierdoor heeft Friesland nu een hogere klantwaarde voor Nederlandse vakantiegangers ( 32). Innoveerpunt is het concept waarmee Kamer van Koophandel Limburg innoverende ondernemers steunt. Innoveerpunt doet dit door ondernemers bewust te maken van het belang van innovatie én door ondernemers die hulp nodig hebben, de juiste weg naar steun te wijzen. Denk hierbij aan onderwijs- of kennisinstellingen, maar ook aan subsidiemogelijkheden en contacten met collega ondernemers die hulp kunnen bieden. En zo zijn er nog veel meer mogelijkheden. Zo heeft Kamer van Koophandel Limburg onder het concept Innoveerpunt een aantal zaken ontwikkeld. Een voorbeeld hiervan is het project MKB Versneller. Dit houdt in dat ondernemers een gratis gesprek krijgen met de projectmanager MKB Versneller. Hij bespreekt waar hulp of verbetering in de bedrijfsvoering kan worden gerealiseerd. De site met een netwerk van ruim innovatieve ondernemers, is een tool die ondernemers helpt elkaar te vinden. Het biedt informatie over steun bij innovatie. Innoveerpunt gaat nóg verder Een andere ontwikkeling binnen Innoveerpunt is de factsheetactie. Deze is met name interessant voor ondernemers in de toeristische sector. Met deze actie maakt Innoveerpunt inzichtelijk welke kansen er voor het MKB liggen in de campussen die onze regio rijk is, maar ook in de dominante economische sectoren, zoals toerisme. Bijvoorbeeld in Midden-Limburg, een gebied waarin veel innovatieve bedrijven op het vlak van toerisme actief zijn. Limburg bleken een potentiële samenwerkingspartner voor het toerisme in Midden-Limburg te zijn. Kansen te over dus! Nog meer voor de toeristische sector Binnenkort start Kamer van Koophandel Limburg samen met de brancheorganisaties in de toeristische sector een nieuw project. Dit om toeristische ondernemers die willen innoveren te ondersteunen. Door middel van 1-op-1 gesprekken, inspiratiesessies en workshops worden nieuwe ideeën concreter gemaakt. Wil de ondernemer het idee dan verder uitwerken? Dan komen er vouchers beschikbaar om advies in te huren. Dit om uiteindelijk met succes tot uitvoering te komen. Ook wordt de mogelijkheid van cofinanciering (subsidie / lening) bekeken. Denk hierbij aan de nieuwe tenderregeling van de Provincie Limburg voor het toerisme. Nieuwsgierig geworden? Meld u aan voor het Innoveerpuntnetwerk Er gebeurt dus veel op Wij helpen u graag op de hoogte te blijven van deze ontwikkelingen. Hiertoe kunt u lid worden van het Innoveerpuntnetwerk, netwerk. U ontvangt dan een nieuwsbrief en een innoveerpuntupdate. U blijft dan op de hoogte van het laatste nieuws en de activiteiten in ons netwerk. Aan deze activiteiten kunt u als lid van Innoveerpunt een bijdrage leveren door berichten achter te laten en uw bedrijf of product te promoten, te discussiëren in groepen, collega-ondernemers te vinden om mee samen te werken en meer. Dus meld u snel aan voor het Innoveerpuntnetwerk. Het is gratis! Tot ziens op Innoveerpunt.

4 Vrijetijdseconomie Limburg goed voor bijna 3,5 miljard De bestedingen in de vrijetijdseconomie in Limburg zijn in kaart gebracht conform de landelijke R&T standaard. In totaal bedragen deze bestedingen bijna 3,5 miljard (ongeveer 10% van het BBP in Limburg). Dit is ruim 9% van de totale vrijetijdsbestedingen in Nederland. Vooral op het gebied van bestedingen tijdens binnenlandse toeristische vakanties (ruim 16%) en bestedingen tijdens uitstapjes van Duitsers (24%) heeft Limburg een zeer hoog marktaandeel. Zoals uit de tabel kan worden afgelezen genereren uitstapjes van Nederlanders (57%) en uitstapjes van Duitsers (22%) de meeste bestedingen. De bestedingen zijn verder als volgt verdeeld: Motief: 96% heeft een vrijetijdsmotief versus 4% zakelijk; Verblijfsduur: 21% van de bestedingen wordt gedaan door gasten die meerdaags in Limburg zijn versus 79% die Limburg voor een uitstapje bezoekt; Herkomst: 73% van de bestedingen zijn door Nederlanders (binnenlands) gedaan versus 27% door buitenlanders (inkomend). Ten opzichte van bleven de toeristischrecreatieve bestedingen in Limburg gelijk. De bestedingen van buitenlandse verblijfstoeristen namen toe, de bestedingen van Nederlandse dagtoeristen bleven gelijk en Nederlandse vakantiegangers gaven (ten opzichte van 2 jaar geleden) minder uit in Limburg. Landelijk gezien zijn de vrijetijdsbestedingen wel gestegen (+7%). Het marktaandeel van Limburg in de toeristisch-recreatieve bestedingen is dus iets gedaald. T&R bestedingen in Limburg Module Bestedingen (x 1 miljoen) Marktaandeel Limburg Toeristische vakanties Nederlanders ,4% Vaste standplaatsvakanties Nederlanders 12 4,1% Toeristische vakanties buitenlanders 148 7,4% Meerdaagse zakenreizen buitenlanders 38 4,2% Meerdaagse zakenreizen Nederlanders 103 7,1% Uitstapjes Nederlanders ,4% Uitstapjes Duitsers ,1% Totaal ,4% Bron: bewerking CVO, CBS/SLA, SIT, CVTO, CZO, Monitor Inkomend Toerisme

5 Stimulering innovatief ondernemerschap vrijetijdseconomie De Provincie heeft haar ambities voor de vrijetijdseconomie vastgelegd in het ambitiedocument vrijetijdseconomie In dit document is een aantal actielijnen benoemd. Eén van de activiteiten binnen de actielijn een krachtige, onderscheidende en concurrerende vrijetijdseconomie betreft stimulering van innovatief ondernemerschap. Hiervoor initieert de Provincie onder meer de tenderregeling Stimulering Innovatief Ondernemerschap Vrijetijdseconomie met een totaalbedrag van ,- voor drie tranches. Deze regeling omvat de cofinanciering van innovatieve investeringen bij toeristisch-recreatieve bedrijven. Met deze tenderregeling wil Provincie Limburg ondernemers stimuleren innovatieve toeristisch-recreatieve concepten in de markt te zetten. Doelstelling van de regeling Uitgangspunten binnen de regeling zijn vraaggericht denken en vernieuwende concepten die een aantrekkende werking op toerist en recreant hebben, waardoor de klantwaarde stijgt. Ook verwacht de Provincie hierdoor meer investeringen in het toeristisch recreatieve product. Daarbij kan worden gedacht aan: vernieuwende toeristisch-recreatieve producten; nieuwe product-marktcombinaties; projecten die waarde toevoegen aan bestaande producten voor bestaande markten door ontwikkeling van kennis/ nieuwe businessmodellen; verandering van dienstverlening door nieuwe technologieën. Beoordelingscriteria Alle ingediende projectvoorstellen worden beoordeeld op mate van innovatie, samenwerking en aansluiting bij de provinciale doelstellingen uit het ambitiedocument vrijetijdseconomie. Innovatieve concepten kunnen meedingen naar een subsidie van 40% met een maximum van ,00. De eerste tranche loopt van 1 mei 2012 tot 1 oktober 2012, waarbij de projectvoorstellen uiterlijk 1 oktober 2012 ingediend dienen te worden. Initiatieven zullen worden beoordeeld door een commissie van onafhankelijke koplopers uit de sector. De data voor de tweede en derde tranche worden in een later stadium bekend gemaakt. Voor informatie over de tenderregeling en het ambitiedocument zie: Innovatiegesprekken Tegelijkertijd hebben Kamer van Koophandel Limburg, Provincie Limburg, Koninklijke Horeca Nederland, RECRON, HISWA, ANWB en de Samenwerkende VVV s in Limburg de handen ineen geslagen en een gezamenlijke regeling opgesteld die een actieve bijdrage levert aan het versterken van de Limburgse gastvrijheidsector. Vanaf 1 mei 2012 zullen Kamer van Koophandel Limburg, Koninklijke Horeca Nederland, RECRON, HISWA en de Samenwerkende VVV s in Limburg één op één innovatiegesprekken gaan voeren met ondernemers. Ondernemers worden door deze organisaties benaderd voor het maken van een afspraak. Op basis van het intakegesprek komt naar voren of er kansen liggen op het gebied van innovatie. Vervolgens kunnen ondernemers een kennisvoucher aanvragen, waarmee met behulp van een extern deskundige een duidelijke stap kan worden gezet naar het daadwerkelijk uitvoeren van het innovatieve idee. Daarnaast organiseren bovengenoemde partijen gezamenlijk actieve workshops en inspiratiesessies. Meer informatie over dit traject kunt u verkrijgen via uw contactpersonen bij bovengenoemde organisaties en zal via de reguliere kanalen van deze organisaties worden verspreid.

6 Inkomend verblijfstoerisme gestegen, marktaandeel Limburg stabiel Limburg werd in 2011 bezocht door buitenlanders voor een meerdaags verblijf. Dit is 4,0% meer dan in Het aantal overnachtingen groeide met 3,7% tot bijna 2,1 miljoen. Landelijk was sprake van een bijna even grote stijging (3,8% meer gasten en 3,5% meer overnachtingen). Het marktaandeel van Limburg bleef hierdoor stabiel: 6,4% van de gasten en 7,4% van de overnachtingen. Wat betreft het aantal buitenlandse gasten is Limburg de 5e provincie, na Noord-Holland (inclusief Amsterdam), Zuid-Holland, Zeeland en Noord-Brabant. Als gekeken wordt naar het aantal overnachtingen van buitenlanders staat Limburg op een 4e plaats. Deze positie is gelijk aan de situatie in De belangrijkste oorzaken voor de stijging van het inkomend toerisme zijn het economisch herstel in het eerste halfjaar van 2011 en extra vliegverbindingen. Een gunstig effect werd ook verkregen doordat de feestdagen (zoals Pasen) vrij laat in het jaar vielen en vanwege het mooie voorjaarsweer. De belangrijkste herkomstlanden voor Limburg blijven Duitsland (39%), België (32%) en Groot-Brittannië (8%). In 2011 steeg het aantal gasten uit de meeste landen. Het aantal buitenlandse gasten dat Limburg met een toeristisch motief bezoekt wordt ingeschat op 80% (bron: ZKA, bewerking SIT/SLA). Limburg branding Limburg een sterk merk is een van ambities van het coalitieakkoord. De Provincie is recent gestart met het project om te komen tot een vernieuwde brandingstrategie voor Limburg om haar reputatie te versterken. Hiervoor heeft de Provincie internationale expertise ingehuurd op het vlak van place branding, Robert Govers, Simon Anholt & Jeremy Hildreth. De centrale vraag hierbij is: Welke bijdrage kan Limburg leveren aan de behoeften en vraagstukken in een globaliserende wereld? En welke stroom van constante acties kunnen hier vervolgens aan verbonden worden die duidelijk maken waar Limburg voor staat. Goed voorbeeld in Nederland is volgens de deskundigen de aanpak van Den Haag, die zich als City of Peace and Justice profileert. Ook toeristische promotie is van belang bij een succesvolle branding van Limburg. Om een sterke reputatie te verwerven moeten mensen je regio ook mooi vinden. Dit kan met toeristische promotie bereikt worden aangezien dit mooie ansichtkaarten in de hoofden van mensen oplevert. Immers, de toerist van vandaag kan morgen een nieuwe inwoner zijn. En overmorgen een investeerder. Om deze strategie te ontwikkelen worden tot en met mei diverse sessies met een brede vertegenwoordiging van stakeholders georganiseerd. De Samenwerkende VVV s Limburg nemen hier ook aan deel. De Stichting Regiobranding Zuid-Limburg zal in afwachting van de nieuwe brandingstrategie voor Limburg haar activiteiten in elk geval tot 1 september 2012 voortzetten. Aantal gasten Aantal overnachtingen Jaar Limburg Aandeel Limburg in NL Limburg Aandeel Limburg in NL ,0% ,1% ,0% ,3% ,7% ,7% ,4% ,4% ,4% ,4% Buitenlandse gasten en overnachtingen in Limburg (bron: CBS)

7 Landelijk: bescheiden groei verblijfstoerisme verwacht in 2012 Dit jaar verwacht het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) een bescheiden groei van het inkomend toerisme. Er worden ruim 1% meer buitenlandse verblijfsgasten in Nederland verwacht. Groei wordt onder meer verwacht uit België en Duitsland, die mede door de slechtere economische omstandigheden wat dichterbij huis blijven. Ook wordt groei verwacht uit Scandinavië, Rusland en de intercontinentale herkomstmarkten (door de sterkere economie daar en de relatief zwakke euro). Voor vakanties van Nederlanders in eigen land wordt door NBTC-NIPO Research een stabilisatie verwacht. Enerzijds kan Nederland profiteren van het feit dat Nederlanders dichterbij op vakantie gaan. Anderzijds is Nederland sterk afhankelijk van korte, veelal extra vakanties en juist daarop zal met name worden beknibbeld. Limburg populairste provincie voor Duitse dagtoeristen In vonden bijna 11 miljoen uitstapjes van Duitsers plaats in Limburg. Hiermee heeft Limburg een marktaandeel van 29% en is de populairste provincie voor dagtochten van onze oosterburen. Na Limburg volgen Gelderland (12%), Noord-Holland (inclusief Amsterdam, 9%), Groningen (9%) en Overijssel (9%). Verreweg de meest geliefde activiteit in Limburg is winkelen in een (binnen)stad. Ook wordt vaak een stad bezocht, een restaurant bezocht of bezoeken Duitsers een winkelcomplex (buiten de stad). In vergelijking met de rest van Nederland wordt in Limburg relatief veel gewinkeld. Zowel in de binnenstad als in winkelcomplexen. Dit laatste kan onder andere worden verklaard door de aantrekkingskracht van het Designer Outlet Roermond en de Woonboulevard Heerlen. Gemiddeld geven Duitsers 71 per persoon uit per dagtocht naar Limburg. De totale uitgaven aan dagtochten van Duitsers in Limburg zijn 756 miljoen. De gemiddelde besteding per persoon per dagtocht is in Limburg overigens lager dan het landelijk gemiddelde ( 85). Mogelijk hangt dit samen met de kortere reisafstand en daardoor vermoedelijk ook een kortere verblijfsduur (en hogere bezoekfrequentie) door de grensligging. Ondernomen activiteiten tijdens dagbezoek Duitsers (bron: NBTC) Top-vijf activiteiten Limburg Nederland Winkelen in een (binnen)stad 76% 59% Bezoek aan een stad 43% 38% Uit eten gaan in een restaurant 28% 29% Bezoek aan een winkelcomplex (buiten een stad) 23% 17% Bezoek aan een attractiepark, dierentuin, zwemparadijs 6% 14%

8 Elke regio zijn eigen gast? RECRON heeft enkele jaren geleden een grootschalig onderzoek uitgevoerd naar de wensen en behoeften van de Nederlandse vakantiegangers. Dit onderzoek is gebaseerd op het Brand Strategy Researchmodel (BSR -model). Dit model kijkt in plaats van naar leeftijd, inkomen, opleiding en andere demografische kenmerken voornamelijk naar de wensen en voorkeuren van vakantiegangers. Het BSR -model onderscheid vijf belevingswerelden waarin de Nederlandse vakantieganger zich begeeft: uitbundig geel, gezellig lime, rustig groen, ingetogen aqua en avontuurlijk paars. Uit het ContinuVakantieOnderzoek (CVO) blijkt dat de Provincie Limburg relatief iets minder wordt bezocht door de doelgroepen gezellig lime, rustig groen en ingetogen aqua. De doelgroepen uitbundig geel en avontuurlijk paars scoren daarentegen in Limburg iets hoger dan gemiddeld in Nederland. De verschillen zijn echter op provinciaal niveau niet significant. Op regionaal niveau zijn er wel significante verschillen met Nederland en tussen regio s: Noord-Limburg trekt bovengemiddeld veel vakantiegangers uit de doelgroep gezellig lime (32%) die houdt van gezelligheid en sportiviteit en waarvoor het gezin belangrijk is. Vakantie is voor de lime gasten lekker vrij zijn, genieten van rust en ontspanning, even weg van de dagelijkse verplichtingen en dan gezellig met het gezin iets leuks doen: fietsen, barbecueën, een spelletje spelen. In Zuid-Limburg (en Maastricht) is deze doelgroep juist ondervertegenwoordigd (22% respectievelijk 12%); Maastricht trekt veel mensen uit de groep avontuurlijk paars (32%) die meer individueel georiënteerd is en graag iets nieuws willen beleven of ontdekken in hun vakantie. Deze groep is op zoek naar een bijzondere ervaring, die hem ook kan zitten in het beleven van luxe en exclusiviteit. In het Heuvelland is deze groep juist ondervertegenwoordigd (15%). Voor meer informatie over de segmenten en de mogelijkheden kunt u kijken op:

9 WK Wielrennen: unieke samenwerking in de regio Interview met Anya Niewierra, directeur VVV Zuid-Limburg 2012 is hét jaar van de wereldevenementen in Limburg. Samen met Anya Niewierra, directeur VVV Zuid-Limburg, kijken wij vooruit naar het WK Wielrennen in september en de betekenis ervan voor toerisme en recreatie in Limburg. WK Wielrennen in het kort Het feit dat een hele regio een WK organiseert is uniek in de geschiedenis van het WK Wielrennen. Op zaterdag 15 september wordt het WK ingeluid met een cultureel openingsevenement op het Vrijthof in Maastricht. Op zondag 23 september vindt de slotmanifestatie plaats in Valkenburg. Bijna 10 dagen lang is Zuid-Limburg hét centrum van de wielerwereld. Acht Limburgse (wieler)gemeenten worden als start-, finish- of breedtesportlocatie bij het WK betrokken. Het zijn Maastricht, Valkenburg, Heerlen, Sittard- Geleen, Landgraaf, Margraten, Eijsden en Beek. De eindstreep bevindt zich telkens in de gemeente Valkenburg aan de Geul. Betekenis voor economie en toerisme Het WK Wielrennen is een fris, sportief en dynamisch evenement dat een belangrijke bijdrage levert aan het imago en vestigingsklimaat. Het is één van de toonaangevende evenementen dit jaar en samen met de reeds genoemde evenementen laten we als Limburg zien dat we samen sterk staan. Daarnaast is het WK Wielrennen een katalysator om vele partijen aan tafel te brengen, partijen waar je normaal niet vaak mee om de tafel zit. Dit komt de samenwerking zeker ten goede. Voor de vrijetijdssector is het WK van groot belang vanwege de enorme publiciteit er omheen en de vele bezoekers die het evenement met zich meebrengt. Daarbij leert het vorige WK in 1998 ons dat veel fietsers vooraf met hun gezin komen om de route te verkennen en zelfs tot 3 jaar na het vorige WK de routes aanvragen en naar Zuid-Limburg komen om te fietsen en verblijven. Ondernemers en het WK Wielrennen Voor ondernemers biedt het WK een enorme kans. Als je kijkt naar wat het WK in Kopenhagen heeft opgeleverd voor de economie (omzet 31 miljoen en 262 banen) dan moeten wij daar bovenuit kunnen stijgen vanwege de centrale ligging en bereikbaarheid van Limburg vanuit de verschillende windstreken. Ondernemers kunnen onder andere denken aan het samenstellen van (wieler)arrangementen, kortingsacties, het organiseren van muzikale omlijsting of andere nevenactiviteiten om gasten op locatie te houden, het samenstellen van speciale wielermenu s of een WK overlevingskit voor op de fiets en de verkoop merchandise. Ondernemers dienen er wel op te letten dat voor speciale activiteiten een vergunning nodig is. Als VVV Zuid-Limburg zullen wij de ondernemers daar waar mogelijk ondersteunen en adviseren. Eén van de geplande acties in dit kader is de thema-avond die wij samen met de stichting WK Wielrennen Limburg 2012 organiseren om ondernemers te laten zien hoe zij kunnen inhaken. Samen maken wij er een succesvol evenement van!

10 Aantal uitstapjes Nederlanders in Limburg licht gedaald Het aantal binnenlandse uitstapjes in Limburg daalde de afgelopen twee jaar met 6%. Landelijk gezien stabiliseerde het aantal uitjes. In de meeste activiteitenclusters was in Limburg, net als voor heel Nederland, sprake van een daling. Alleen de clusters waterrecreatie en -sport en cultuur lieten in Limburg (net als landelijk) een stijging zien. Aantal uitstapjes in Limburg naar cluster (Bron: CVTO) Limburg, je zal er maar met vakantie zijn! Met onder meer deze slogan zal vanaf dit voorjaar Limburg als toeristische bestemming aangeprezen worden op de landelijke tv. Primaire doelstelling is het creëren van een een top-of-mind-positie van Limburg wanneer het gaat over een verblijf in onze provincie. De Samenwerkende VVV s (SVL) hebben besloten dit jaar tv commercials in te zetten op diverse landelijke tv zenders. De campagne is afgestemd op de reeds bestaande uitingen van Branding Zuid-Limburg. Ze hebben dezelfde uitstraling en voice-over en sluiten qua uitzendperiode naadloos op elkaar aan waardoor Limburg langdurig in beeld is. Het doel van de tv campagne van Branding Zuid-Limburg is het creëren van een top-of-mind-positie ten aanzien van wonen en werken in Limburg. SVL sluit daarop aan met het thema vakantie. De vier spots passen geheel binnen de belangrijkste toeristische thema s van Limburg, te weten: Liefde voor de tong (culinair), Liefde voor kinderen (attracties), Liefde voor de oorsprong (onthaasten & wellness) en Liefde voor het Grenzeloze (Drielanden ligging). Behalve op de Nederlandse markt zal wederom stevig worden ingezet op de Duitse markt. SVL heeft reeds in 2009 besloten om het budget Duitsland toe te voegen aan het budget van Regio VVV Zuid-Limburg. Begin 2011 hebben onze Belgische collega s van Toerisme Limburg te Hasselt besloten om zich ook aan te sluiten bij de gezamenlijke Geniesse dein Leben campagne. Behalve één gezamenlijke Limburg-website voor de Duitse markt is er inmiddels een gezamenlijke imagobrochure, groepenbrochure, een accommodatiegids en een kaart met dagattracties. Er worden diverse beurzen bezocht en middels een google-adwords campagne wordt de potentiële Duitse toerist naar onze website geleid. In Vlaanderen wordt vooral online campagne gevoerd. Informatie over inhaken op deze campagnes en/of de evenementen vindt u op Van alle binnenlandse uitstapjes in Limburg in 2010/2011 zijn er 86% ondernomen door Limburgers zelf. Het aandeel vanuit andere provincies bedraagt 14%. In 2008/2009 was deze verhouding nog 88% versus 12%. Het aantal uitjes van Limburgers in de eigen provincie daalde met 7%, terwijl het aantal uitjes van Nederlanders woonachtig buiten Limburg met 9% toenam. Met name voor waterrecreatie en -sport en cultuur maken Nederlanders uitstapjes naar Limburg (circa 2 op de 10 uitstapjes door niet Limburgers ). Limburg wordt voor uitstapjes met name bezocht vanuit de Provincies Noord- Brabant, Zuid-Holland, Noord-Holland en Gelderland. Bestedingen aan uitstapjes in Limburg stabiel Gemiddeld gaven Nederlanders 18,61 uit in 2010/2011 per uitstapje in Limburg. Dit is iets minder dan het landelijk gemiddelde ( 19,78), maar wel 6% meer dan in 2008/2009 (ongeveer gelijk aan de landelijke stijging van 7%). De totale bestedingen aan uitstapjes van Nederlanders in Limburg bleven stabiel op bijna 2 miljard (daling aantal uitjes, stijging besteding per uitje).

11 Meer dan 100 miljoen uitstapjes van Nederlanders in Limburg Limburg bruist van bijzondere evenementen! Limburg bruist dit jaar van de bijzondere toeristi- Waarde evenementen Evenementen hebben een ongekende waarde voor WK Wielrennen Van 15 t/m 23 september is Zuid-Limburg het epicen- In Limburg vonden in 2010/2011 bijna 106 miljoen binnenlandse uitstapjes plaats. Dit is 7,9% van het aantal uitstapjes van Nederlanders in eigen land. Qua aantal inwoners heeft Limburg een marktaandeel van 6,7%. In Limburg vinden dus relatief veel uitjes plaats. Alleen in Zeeland is het aantal uitjes afgezet tegen het aantal inwoners groter. Zeker gezien de grensligging van beide provincies is dit opmerkelijk. De belangrijkste activiteitenclusters in Limburg zowel wat betreft het aantal uitstapjes als de bestedingen zijn buitenrecreatie (wandelen, fietsen, e.d.), uitgaan en winkelen voor plezier. Ook landelijk gezien vormen deze clusters de top-3. Van alle uitstapjes van Nederlanders in Limburg vond ruim de helft plaats in Zuid-Limburg (51%). Noord- en Midden-Limburg zijn redelijk in balans (23% respectievelijk 26% van de uitstapjes). sche evenementen. Een kleine greep: in Valkenburg vond in februari het event Red Bull Crashed Ice plaats, terwijl Maastricht in maart met gepaste trots de 25e editie van s werelds meest prestigieuze kunst- en antiekbeurs TEFAF presenteerde. Van april tot oktober vindt in Venlo en omstreken de wereldtuinbouwexpositie Floriade 2012 plaats. Roermond staat het hele jaar in het teken van de beroemde kunstenaar en architect dr. Pierre Cuypers en Zuid-Limburg mag zich de trotse gastheer noemen van het WK Wielrennen in september. Wat is echter de waarde van evenementen en hoe kan de economische spin-off vergroot worden? de prachtige provincie Limburg. Zij brengen een dynamiek teweeg op sociaal, cultureel en economisch terrein en stimuleren de maatschappelijke en sociale participatie van inwoners en bezoekers. Evenementen leveren een bijdrage aan het versterken van het Limburg imago en het profileren van Limburg als een provincie waar het aantrekkelijk wonen, werken en recreëren is. Ook versterken evenementen de samenhang van het toeristisch-recreatief aanbod. Beeldbepalende evenementen zoals TEFAF, Floriade 2012 en WK wielrennen zorgen daarnaast voor hoge aandacht van (inter)nationale pers. Kortom, evenementen zijn een stuwende kracht voor economie en bieden voor ondernemers in de vrijetijdssector vele kansen. Floriade 2012 De Floriade is een wereldtuinbouwtentoonstelling die eens in de tien jaar in Nederland wordt gehouden. De zesde editie van Floriade vindt van 5 april t/m 7 oktober plaats in Venlo. De verwachte twee miljoen bezoekers van de Floriade kunnen genieten van s werelds mooiste en meest bijzondere bloemen, planten, bomen, groenten en fruitsoorten. trum van de internationale wielerwereld. Dan wordt het UCI Wereldkampioenschap op de weg in Zuid- Limburg gehouden. Zuid-Limburg zal gedurende de acht dagen van het WK helemaal in het teken van het wielrennen staan. Een unieke kans voor wielerliefhebbers om hun favorieten van dichtbij aan te moedigen en waar mogelijk naar de wereldtitel te schreeuwen. Een unieke kans voor ondernemers in de vrijetijdssector om hier op in te spelen! Samenwerking Bij het succesvol verhogen van de economische spin-off en betekenis van evenementen hoort samenwerken. Samenwerken is de sleutel tot succes, echter alleen interessant als er win-win situaties ontstaan. Een gerichte afstemming van taken en een heldere communicatie tussen verschillende partijen (VVV, evenementenorganisatie, ondernemers, overheid) is van groot belang om doelen te kunnen verwezenlijken. Er is sprake van een wisselwerking van belangen. De evenementenorganisatie zorgt voor het kwalitatief hoogwaardige product. Overheidsorganisaties stellen kaders op en nemen waar mogelijk obstakels weg voor initiatieven van ondernemers. VVV s zorgen dat het evenement en de toeristisch-recreatieve voor- Dagelijks wordt er een cultureel programma gepresenteerd met muziek, dans, literatuur, theater en beeldende kunst uit de hele wereld. Met talloze spannende, vernieuwende en leerzame attracties en activiteiten is Floriade 2012 ook een spectaculaire ontdekkingsreis voor kinderen. Maar ook op culinair gebied heeft Floriade 2012 de bezoeker heel wat te bieden. In de verschillende sfeervolle restaurants en gezellige eettentjes kunnen bezoekers genieten van overheerlijke (wereld-)gerechten, vanzelfsprekend bereid met producten uit eigen tuin. De economische zieningen rondom het evenement in beeld gebracht worden. Ondernemers zijn verantwoordelijk voor het bedenken van vernieuwende product-marktcombinaties om de evenementbezoeker langer aan de regio te binden en om een herhalingsbezoek te stimuleren. Als deze essentiële activiteiten onderling goed afgestemd en helder gecommuniceerd worden zal het economisch gewin hoog zijn. Een oud Afrikaans spreekwoord zegt: Als je snel wilt reizen, ga dan alleen. Wil je ver komen, ga dan samen met anderen. spin-off wordt geschat op 225 tot 280 miljoen euro.

12 Aantal banen in toerisme en recreatie licht gestegen In 2011 (peildatum 1 april) waren er ruim mensen werkzaam in de toeristisch-recreatieve sector in Limburg (bron: Vestigingenregister Limburg (VRL)). Dit is 7,4% van alle banen in Limburg vorig jaar. Ten opzichte van 2010 steeg de werkgelegenheid in de toeristisch-recreatieve sector met bijna 1%. Van de werknemers in de sector heeft 58% een zogenaamde voltijd baan (12 uur of meer per week), 38% een parttime baan (minder dan 12 uur per week) en is 4% een uitzendkracht. Overigens betekent de peildatum (1 april) dat seizoenswerkgelegenheid nauwelijks is inbegrepen. Hierdoor kunnen de genoemde aantallen worden beschouwd als een ondergrens. Bijna de helft van de banen (49%) in de sector is te vinden in de horeca. Over een periode van vijf jaar bezien is de werkgelegenheid gegroeid in de deelsectoren sport (20%), cultuur (17%) en groot- en detailhandel (14%). In de deelsectoren vervoer (-7%), logiesverstrekking (-5%) en horeca (-1%) was sprake van een daling in de periode Iets meer dan de helft van de toeristisch-recreatieve banen in de provincie is te vinden in Zuid-Limburg (52%). In Midden-Limburg is het aantal banen in de sector het kleinst (bijna banen, 20% van het totaal in Limburg). Wel groeit de toeristisch-recreatieve werkgelegenheid met name in Midden-Limburg: +8% in de periode In Noord-Limburg is de werkgelegenheid in de sector in deze periode niet gegroeid en in Zuid-Limburg was sprake van een kleine daling (-2%). Met name Zuid-Limburg/ Maastricht in trek voor meerdaagse zakenreizen Limburg trekt ruim Nederlandse zakelijke verblijfsgasten per jaar. De binnenlandse zakenreizigers waren in 2011 goed voor overnachtingen in Limburg. Hiermee staat de Provincie Limburg op de 6e plaats. De meeste zakenreizen vinden plaats in de Randstad, Gelderland en Noord-Brabant vanwege de centrale ligging en het feit dat bijna de helft van de zakenreizigers in de Randstad woont. Desalniettemin heeft Limburg een marktaandeel van 9 à 10% op de markt voor binnenlandse zakenreizen. Gemiddeld wordt door binnenlandse zakenreizigers in/naar Limburg 247 per persoon uitgegeven. De totale bestedingen die samenhangen met binnenlandse meerdaagse zakenreizen naar/in Limburg komen hiermee uit op ruim 100 miljoen. In totaal vindt bijna 70% van de meerdaagse zakenreizen plaats in Zuid-Limburg. De belangrijkste bestemming in Limburg is Maastricht. Hier vindt 33% van de meerdaagse binnenlandse zakenreizen in Limburg plaats. Maastricht staat op de vijfde plaats van aantrekkelijke steden voor zakelijke bijeenkomsten (na Utrecht, Amsterdam, Den Haag en Den Bosch) en op de zesde plaats qua imago. Het goede imago is vooral gebaseerd op de prettige sfeer/uitstraling en de vele vrijetijdsmogelijkheden. De bereikbaarheid van de stad wordt minder goed beoordeeld. Ria Joosten Meest Markante Horecaondernemer Limburg De jury van Limburgs Meest Markante Horecaondernemer heeft Ria Joosten van Ria Joosten Catering en Evenementen unaniem uitgeroepen tot winnaar van Limburg. De winnaar werd uit acht kandidaten gekozen en dingt begin 2013 mee naar de landelijke titel Meest Markante Horecaondernemer van Nederland. Ria Joosten van Ria Joosten Catering en Evenementen heeft gewonnen omdat zij een onderneming leidt waarom heen een wolk hangt van smaak en innovatie wat leidt tot beleven, proeven, genieten en ervaren en bovenal vertrouwen. Ria Joosten is een goed voorbeeld van iemand die bedreigingen omgezet heeft in kansen, aldus de jury. Maatschappelijk verantwoord ondernemen in de praktijk toepast. Streekproduct is streekproduct. Een ondernemer met een personeelsbeleid gericht op de kwaliteit van de mens die het doet. Bron: 15 maart 2012 Aantal banen naar toeristisch-recreatieve deelsectoren (Bron: VRL)

13 Verblijfstoeristisch aanbod: meer slaapplaatsen in bungalows In 2011 telde Limburg volgens het CBS 733 toeristische verblijfsaccommodaties die samen goed zijn voor ongeveer slaapplaatsen. Het aantal toeristische accommodaties bleef afgelopen jaar stabiel, terwijl het aantal slaapplaatsen met 3% groeide. Dit komt door een forse groei van het aantal slaapplaatsen op huisjescomplexen (+17%) ten opzichte van Het aantal slaapplaatsen in hotels, op kampeerterreinen en in groepsaccommodaties is vorig jaar afgenomen. Deze daling is een voortzetting van de trend uit eerdere jaren. Voor de bungalowsector geldt dat de capaciteit van huisjesterreinen met toeristische verhuur sinds 2009 stijgt. Deze stijging geldt zowel voor Noord-, Midden- als Zuid-Limburg. Voor meer informatie over de mutaties per accomodatiesoort kunt u het trendrapport raadplegen op Verkiezing Leukste terras van Limburg Dit jaar wordt de verkiezing voor het Leukste Terras van Limburg georganiseerd. Bij deze verkiezing kunnen terrasbezoekers via Facebook stemmen op het terras dat zij het leukste vinden. Het leukste terras is een initiatief van Lijnspel om het publiek te laten bepalen wie het leukste terras van Limburg heeft. Een uitgebreide samenwerking met verschillende brouwerijen heeft al een database van terrassen opgeleverd. Stemmers kunnen echter ook zelf hun favoriete terras aan de database toevoegen. Vanaf 1 april kan men beginnen met stemmen. Speciaal voor de horecaondernemers die meedoen aan de verkiezing wordt een gratis Facebook-workshop georganiseerd. Deze vindt plaats op 17 april in de Roerpoort, de nieuwste aanwinst van LIOF Business Centers. De workshop is speciaal voor de horecaondernemers die meedoen met de verkiezing. Op deze manier zijn de kansen voor iedereen gelijk. Uiteindelijk zal aan het einde van juni, vlak voor de zomervakantie, de winnaar bekend worden gemaakt. Niet alleen de terrassen kunnen winnen, stemmers maken namelijk ook nog eens kans op door de terrassen beschikbaar gestelde prijzen! Meer informatie kun je vinden op: of facebook.com/leuksteterrasvanlimburg

14 Meer weten over de ontwikkeling van de toeristische sector in Limburg? In de Toeristische Trendrapportage Limburg 2011/2012 vindt u meer informatie over de omvang en ontwikkeling van toerisme in Limburg. Deze rapportage voldoet aan de landelijke R&T Standaard die in 2009 in opdracht van zes provincies uit het interprovinciaal overleg is opgesteld. U kunt de rapportage gratis downloaden vanaf de website van de Provincie Limburg (