Reacties enquête professionals t.b.v. wijkraadpleging Wijkraad Noordwest Utrecht over verzelfstandigen speeltuinen (november 2016)

Transcriptie

1 Reacties enquête professionals t.b.v. wijkraadpleging Wijkraad Noordwest Utrecht over verzelfstandigen speeltuinen (november 2016) 1

2 Inhoud Inleiding Hoe zijn de speeltuinen nu georganiseerd? Zijn er genoeg vrijwilligers? Zijn de vrijwilligers en gebruikers bekend met de speeltuin verzelfstandigings plannen van de gemeente? Hoe kijk je als professional naar de plannen t.a.v. de betreffende speeltuin? Hoe gaat het nu in de speeltuin tussen actieve bewoners en gebruikers van de speeltuin? Wat willen de huidige vrijwilligers wel en zijn er ook zaken die zij (liever) niet willen doen? Is het mogelijk dat de speeltuin waar je bij betrokken bent kan verzelfstandigen en wat is daar voor nodig (ook in tijd)? Hoe verloopt de samenwerking komt tussen speeltuinen, sociaal makelaars en gemeente? Ervaar je verschillen tussen wat professionals willen en bewoners uit de wijk willen? Wat hebben bewoners nodig om zaken als subsidie aanvragen, financiën etc. soort van personeelsbeleid te kunnen uitvoeren? Zijn er zaken die je de wijkraad en de gemeente mee wil geven? Overige opmerkingen en/of aandachtspunten?

3 Inleiding De gemeente wil de speeltuinen verzelfstandigen. Dit in overleg met de speeltuinen, de sociaal makelaars, de buurt en de gemeente. Het doel is dat iedere speeltuin een zelfstandige speeltuinorganisatie wordt. De speeltuinen krijgen daarbij binnen kaders een eigen budget, dat zij naar eigen inzicht kunnen inzetten. Inzetten voor onderhoud, inhuur sociaal makelaar etc. De Wijkraad Noordwest heeft in het kader van de wijkraadpleging, aanvullend op de bijeenkomst met gebruikers, bewoners en professionals van de speeltuinen op 10 november, een enquête met 11 vragen opgesteld voor de bij de speeltuinen betrokken professionals. Dit voor extra achtergrond informatie. Deze reacties worden (gecomprimeerd) hierna weergegeven. Reacties ontvangen van: Speelplaats De Kameleon Speeltuin De Speelboom Speeltuin Noordsepark & Speeltuin de Duizendpoot Speeltuin de Watergeus 3

4 1. Hoe zijn de speeltuinen nu georganiseerd? Een oud professional vanuit Portes is betrokken geweest bij deze speelplaats en heeft een aantal betrokken bewoners gevonden om met elkaar de actieve bewonersgroep te zijn die de speelplaats openen en sluiten. Daarnaast hebben zij samen de sociaal makelaar een aanvraag gedaan bij het Initiatieven Fonds (IF). Dit om als Speelplaats financieel ondersteund te worden om diverse laagdrempelige activiteiten te organiseren voor de kinderen uit de wijk. Het indienen van een plan bij het IF is voor bewoners een forse opgave. De actieve bewoners vormen al jaren een hechte groep, zien elkaar ook iedere dag buiten speeltuinuren. Deze bewoners wonen al jaren in de omgeving rondom de Balkstraat. Zij hebben een geschiedenis met het naastgelegen gebouw dat voorheen een buurthuis was en nu wordt gebruikt door het Buurtteam en zorgaanbieder Careyn. Momenteel dragen de sociaal makelaars de verantwoordelijkheid / coördinatie over de speeltuin, denkend aan pedagogisch klimaat, planning, onderhoud, ondersteuning bij aanvragen. De buurt is betrokken en er zijn meerdere vrijwilligers actief in de uitvoering. Er wordt samengewerkt met 2 sociaal ondernemers om de toekomst van de speeltuin vorm te geven, hierin zijn taken en dagen verdeeld ter ondersteuning van de vrijwilligers en bewoners. Vrijwilligers doen de hekken op n hebben veel taken in het dagelijks beheer, maar grote lijnen wordt er gesteund op sociaal makelaar en de ondernemers met hart voor de zaak. Er werken op dit moment 2 sociaal makelaars. De speeltuinen wordt in het weekend, afhankelijk van het weer en animo, geopend door een vrijwilliger. Doordeweeks, werken de sociaal makelaars op twee vaste dagen samen. De andere drie dagen staat één van de twee alleen in de speeltuin. De sociaal makelaars werken in de speeltuin en in de buurt om de speeltuin heen. Er wordt zoveel mogelijk presentiegericht, pedagogisch, vreedzaam gewerkt. De sociaal makelaars worden ondersteund door een klein groepje vrijwilligers bij activiteiten. Ook organiseren vrijwilligers in de vakanties activiteiten en dit groepje vrijwilligers wordt hybride genoemd, omdat ze vooral vrijwilliger zijn als het hen uitkomt/past. Regelmatig zijn ze te druk om er echt 100% of op vaste tijden in de speeltuin te kunnen zijn. Met hele grote evenementen zoals, Halloween, Sinterklaas, grote zomervakantie activiteiten, uitjes en kerst, is de groep vrijwilligers vaak groter. Sociaal makelaars zijn er voor dagelijkse bezetting en onderhouden contact/ relaties met buurtbewoners en kinderen. Op doordeweekse dagen komen vooral de kinderen uit de nabije omgeving van de Watergeus. Ouders die komen, komen voor gesprekjes, met hulpvragen of voor zinvolle dagindeling. Sociaal makelaars werken vanuit de relatie met buurtbewoners (organiseren van burendagen, huiswerkklassen, ondersteuning thuis, uitbreiden van netwerk, contact opzoeken 4

5 met buurtpastoraat/ buurtteam). Verder zoeken de sociaal makelaars naar potentiële partners in de wijk. Geuzenwijk heeft deze niet veel. De Watergeus heeft een actieve groep betrokken buurtbewoners die met veel plezier activiteiten uitvoeren tijdens vakanties en feestdagen (Voorjaar, zomer, herfst, kerstvakantie + Pasen, Halloween, Sint en Kerst). Activiteiten worden meestal in het weekend uitgevoerd doordat er dan meer betrokken buurtbewoners zijn die aanwezig kunnen zijn (door werk en andere zaken). We starten een samenwerking met: Buurtteam, deze zullen structureel (om de week op vrijdag en de andere week op woensdag) een inloop uur hebben in de speeltuin. Op deze manier hopen wij de drempel te verlagen voor buurtbewoners om naar de 1e lijn hulpverlening te stappen. Buurtteam zal hierbij werken vanuit relatieopbouw. Een bekend gezicht, praat makkelijker tenslotte. Het jongerenwerk zal eerdaags starten met een jongensclub en een meidenclub. Doel is om de kinderen in de leeftijd op een speelse manier over te dragen naar het jongerenwerk. Soort warme overdracht. 5

6 2. Zijn er genoeg vrijwilligers? De actieve bewoners zijn op leeftijd, boven de 60. Zodra er één uitvalt wordt het voor de anderen veel om ook nog te gaan invallen. Om het team te versterken wil de groep er nog graag 2 bij. De vrijwilligers die momenteel actief zijn hebben niet de ambitie om een bestuur te vormen en de speeltuin zelfstandig te draaien. Wel is er veel inzet en spelen de vrijwilligers dagelijks een grote rol in de speeltuin. Nee, er zijn er een aantal weggevallen en het is dus kwetsbaar. Nee, er zijn er zeker niet genoeg op dit moment. Het idee leeft dat de hoeveelheid te verkrijgen (vaste) vrijwilligers, ook regelmatig overschat wordt? Op dit moment is er één groep vrijwilligers die familie en vrienden van elkaar zijn. De groep is hecht maar heeft in de afgelopen twee jaar ook wat tegenslagen gekend. O.a. door conflicten in de groep is de samenstelling veranderd. De groep vrijwilligers richt zich voornamelijk op de activiteiten Voor buitenstaanders ligt het niet snel voor de hand om zich structureel aan te sluiten. De Watergeus heeft ook een aantal bewoners die zich betrokken voelen om iets meer aan het beheer te doen. In de vorm van bijvoorbeeld koffie en thee schenken, een spelletje spelen met de kinderen, een praatje maken met de buurvrouw. Deze personen komen geregeld ook voor hulp (belasting, achterstallige betalingen, verzekeringen, brieven lezen e.d.) 6

7 3. Zijn de vrijwilligers en gebruikers bekend met de speeltuin verzelfstandigings plannen van de gemeente? De actieve bewoners zijn op de hoogte van de plannen, maar weten niet goed wat ze ermee moeten. Voor deze speelplaats zijn andere prioriteiten. De eerste prioriteit is dat het gebouwtje onder beheer van de UVO valt, zodat zij contact kunnen leggen met de UVO wanneer er dingen kapot zijn en gemaakt moeten worden. Een bestuur vormen vinden ze prima, maar de verwachting is dat ze niet snel zelf in het bestuur plaatsnemen. De vrijwilligers hebben meegewerkt aan het stedelijke onderzoek over de speeltuinen, echter is de speelboom nog niet zo ver om te kunnen verzelfstandigen. De focus ligt nu op het pedagogisch klimaat, verdraagzaamheid en teambuilding/versterken van de vrijwilligersgroep. Ouders en vrijwilligers weten er over het algemeen van. De vaste vrijwilligers, die met enige regelmaat in de speeltuin zijn, zijn bekend met de plannen van de speeltuin. Niet alle gebruikers worden (steeds) op de hoogte gesteld, maar als er om gevraagd wordt of ter sprake komt worden ze geïnformeerd. In de beginfase is de groep vrijwilligers betrokken geweest bij het bedenken wat deze speeltuin precies is. Door meerdere redenen is de groep zich gaan richten op de activiteiten en is er van beide kanten, minder energie gestoken in betrokkenheid rondom wat is de speeltuin. Ook het idee dat er in de nieuwe situatie geld is, zorgt voor verwarring. Het lijkt veel geld, maar daar moet dan ook veel voor gebeuren. Dit heeft als risico dat het ook kan uitmonden in zorgen die minder goed op te lossen zijn, dan de zorgen die de speeltuin nu kent. 7

8 4. Hoe kijk je als professional naar de plannen t.a.v. de betreffende speeltuin? : Veranderingen zijn spannend. Niet onmogelijk zolang de actieve bewoners mee genomen worden in de stappen. Veel uitleg en aanwezigheid is hiervoor zeker nodig. Het is voor de speeltuin van belang om een eigen koers te kunnen varen en dit proces niet te overhaasten. Wel blijft de stip op de horizon de verzelfstandiging van de speeltuin. Er is geloof dat het anders kan, en er zo ook meer lokaal kan gebeuren door dat er in de toekomst geen logge organisaties structuren zijn zoals voor groen. Zolang de mix van dagelijkse zaken en grote lijnen maar goed worden uitgezet met mensen die dit kunnen kan het. Meer mensen betrekken zorgt voor een andere energie. Soms is het ook rustig. Dat komt omdat de mogelijkheden van de speeltuin nog niet genoeg bekend is. Er zijn mooie plannen en er is vertrouwen dat de bestuursleden en ondernemers samen met bewoners en vrijwilligers iets moois maken dat ook echt iets anders biedt. Me kaar kan altijd aan de zijlijn betrokken blijven als partner in dit netwerk. Er wordt positief aar de plannen gekeken en deze leveren energie op. Alleen kan men er niet vanuit gaan dat de speeltuin uiteindelijk door de wijkbewoners volledig gedraaid zal worden. Maar dat is ook helemaal niet wat de gemeente vraagt. Het is lastig om in kaart te brengen wat de Watergeus precies is omdat gecontstateerd wordt dat als er een groep betrokken is bij de speeltuin, andere bewoners minder snel geneigd zijn om te komen. Dit is niet nieuw en dit wordt meer en meer doorbroken, maar dit heeft tijd nodig. Daarom is het niet de verwachting dat de betrokken mensen die nu in de speeltuin zijn (zowel uit de buurt als de professionals) dat voor 2018 zullen kunnen realiseren. Er moet eerst meer gebouwd worden aan de relatie, bekendheid in de wijk en een samen gevoel. 8

9 5. Hoe gaat het nu in de speeltuin tussen actieve bewoners en gebruikers van de speeltuin? De huidige gebruikers van de speeltuin kennen de actieve bewoners. De nieuwe bewoners van Pijlsweerd kennen de actieve bewoners eigenlijk niet. De nieuwe bewoners zien de speelplaats niet altijd als een open en welkome plek bijvoorbeeld door verschil in bejegening en elkaar aanspreken. De vrijwilligers houden de speeltuin open en kennen de gebruikers van de speeltuin. Over het algemeen gaat het goed, maar in sommige gevallen is het ingewikkeld zoals bij het aanspreken van kinderen met gedragsproblemen, beperkingen etc. De buurtbewoners zijn erg blij met de vrijwilligers, maar er wordt wel aangegeven dat ze het fijn vinden dat er een onafhankelijk persoon (sociaal makelaar) betrokken is. Dit komt voort uit angst dat groepen elkaar overheersen. Er is een aantal bewoners die op incidentele basis betrokken zijn bij activiteiten, er zijn bewoners die als vrijwilliger op wekelijkse / dagelijkse basis betrokken zijn. En er zijn ook gewoon bezoekers. Er zijn verschillende nationaliteiten en afkomsten op de speeltuin, iedereen vindt wel iets op de speeltuin waardoor ze daar graag zijn, maar ze vinden elkaar niet altijd even prettig in omgang. En snappen de bezoekers en bewoners elkaar niet altijd als ze iets moeten oplossen of wordt er een sfeer neergezet die de ander niet fijn vindt, bijvoorbeeld frituren van hapjes voor de gezelligheid wat de andere groep vind stinken of liever iets gezonder wil Daar zijn soms discussies over of voelt niet iedereen zich thuis. Het aanspreken van andermans kind valt niet altijd mee en leidt regelmatig dat moeders soms boos zijn als een kind wordt gecorrigeerd is. Als je als vrijwilliger een kind aanspreekt en dat bevalt niet, is het extra ingewikkeld als je ook nog buurtbewoners bent, want dat voelt direct veel dreigender. Het zelfde geldt voor het aanspreken van elkaar. Wat ook geconstateerd kan worden is dat vrijwilligers en gebruikers onbewust moeite hebben met de status vrijwilliger. Een vrijwilliger kan soms in de ogen van gebruikers als baas gezien worden en wat maakt de vrijwilliger ineens tot baas, terwijl iedereen buurtbewoner of moeder uit de wijk is? Er wordt goed gebruik gemaakt van de speeltuin, zeker nu er actieve buurtbewoners zijn die activiteiten organiseren. De verdraagzaamheid gaat omhoog, er is meer betrokkenheid, er ontstaat veiligheid en er is rust. Dat is voor een deel te danken aan de vrijwilligers en de activiteiten maar ook zeker door de energie die er door o.a. sociaal makelaars en het buurtpastoraat in de wijk wordt gestopt. Wat opvalt, is dat op het moment dat er een activiteit wordt georganiseerd door actieve buurtbewoners, er (ook) andere mensen in de speeltuin komen. Van bijvoorbeeld buiten de wijk of 9

10 buiten de stad. Deze mensen weten de speeltuin echter minder goed/ niet te vinden op het moment dat er geen activiteit is maar er gewoon gespeeld kan worden. De relatie tussen de actieve buurtbewoners en de gebruikers is goed. Kinderen nemen iets aan van de vrijwilligers, luisteren naar hen en maken tekeningen/ knutselwerkjes voor ze. 10

11 6. Wat willen de huidige vrijwilligers wel en zijn er ook zaken die zij (liever) niet willen doen? Wel: speelplaats openen en activiteiten organiseren, Niet: financiën aanvragen en bestuursfuncties De huidige vrijwilligers willen activiteiten organiseren, op dagen wanneer zij kunnen willen zij de speeltuin openstellen. Aanvragen doen. Dit wel met ondersteuning van de professional waar het nodig is. Er zijn ook pop-up vrijwilligers die bij grote activiteiten willen helpen. Wel: speeltuin openen, uitgifte materiaal, keuken, dieren verzorgen, onderhoud, dagelijkse kas, schoonmaak (deel), opletten binnen/ aanspreken zo nodig, zwembad aan en uit. Niet: grote kas bijhouden, verantwoordelijkheid over de speeltuin in de vakanties bij drukte. De huidige vrijwilligers zijn doeners. En vinden het leuk en fijn om uit te voeren (en soms te bedenken). Maar het volledig uitdenken, alles overzien, maar ook schrijfwerk is vaak teveel gevraagd. Ook dragen de huidige vrijwilligers het liefst zo min mogelijk verantwoordelijkheid. In het verleden hebben we Rob Steinenbach uitgenodigd om iets te vertellen over het vormen van een stichting/ vereniging. Wat komt hier bij kijken, wat is nodig, wat kunnen wij en wat wordt er verwacht. Na dit gesprek is niet meer gesproken over een vorm van beheer voor de Watergeus. De groep actieve buurtbewoners richt zich wel graag op de activiteiten. 11

12 7. Is het mogelijk dat de speeltuin waar je bij betrokken bent kan verzelfstandigen en wat is daar voor nodig (ook in tijd)? Nog niet mogelijk. Op dit moment ligt daar nog niet de focus. Allereerst moet er nog meer aandacht besteed worden aan het pedagogisch klimaat, verdraagzaamheid onder elkaar, teambuilding en versterken van de vrijwilligers. De wijk komt het best tot haar recht door te werken volgens de presentiebenadering om vervolgens aan te sluiten welke vorm van verzelfstandiging het beste bij de speeltuin/wijk past. Ja, dat kan met geld voor start up, ruimte om te experimenteren en regels te veranderen. Ja, het is zeker mogelijk dat de speeltuin wordt verzelfstandigd. Wel vraagt dit een sterk bestuur, wilskracht en stevige professionals die pedagogisch onderlegd zijn. Wijkgericht, open staan voor iedereen, en aan alle generieke kwaliteitseisen voldoen die de gemeente gesteld heeft rondom het verzelfstandigen van de speeltuin. Ja, dat zou kunnen en zoals de gemeente aangeeft, dat hoeft niet voor 2018 (als de stip op de horizon maar verzelfstandiging is). Er is alleen meer nodig dan een onderzoek. 12

13 8. Hoe verloopt de samenwerking komt tussen speeltuinen, sociaal makelaars en gemeente? Samenwerking verloopt prima, via de sociaal makelaar is er contact met gemeente (wijkbureau). Er wordt nu meer samen opgetrokken tussen de speeltuinen de Duizendpoot/Watergeus/Speelboom omdat wij merken dat er veel overeenkomsten zijn met wat nodig is en het type wijk. Het is van belang dat de koers uitgestippeld kan worden die nodig is en past bij de speeltuin. Dingen duren soms lang als je ze van de gemeente verwacht, een pomp in de zand bak was 2 jaar kapot, dat moet anders kunnen. Of nu zitten we vaak vast aan regels ook dat moet anders kunnen. Dus dat is naar om verder te komen. Verder gaat het prima Sinds dit onderzoek, een heel stuk beter dan eigenlijk ooit tevoren, als het om de Duizendpoot gaat. In Noordwest verloopt de samenwerking tussen de speeltuinen (en daarmee de sociaal makelaars) goed. Er wordt afgetast of er een mogelijkheid tot samenwerking is en eenzelfde beleid uit te voeren is (3 speeltuinen in Noordwest kennen vergelijkbare problematiek). Sinds voorjaar 2016 is vanuit de gemeente ook meer mogelijk, want er wordt meer gekeken naar dingen die wel uitgevoerd kunnen worden, dan naar de dingen die vanwege regels en geld niet kunnen 13

14 9. Ervaar je verschillen tussen wat professionals willen en bewoners uit de wijk willen? Het uiteindelijke doel is niet anders, iedereen wil een volle speeltuin. De route ernaar toe. Om voor de wijk te spreken is lastig, want twee jaar geleden was er nog bijna niets/niemand in de speelboom. Er was een klein groepje dat in de speeltuin te vinden was, terwijl er op dit moment er meer verschillende buurtbewoners naar de Speelboom komen. Toch hebben sommige bewoners deze positieve ontwikkeling nog niet ervaren en daar is meer tijd voor nodig zodat de speeltuin ervaren wordt als een veilige en prettige plek voor alle buurtbewoners. Diverse bezoekers (ouders en kinderen) geven regelmatig aan dat ze de speeltuinwerkers missen in de oude vorm, omdat het toch anders werkt met vrijwilligers en de expertise wordt soms gemist. Nee, niet zo veel, alleen is het vaste gezicht belangrijk. Nu hangt er veel af van één persoon en als die structuur gaat veranderen zal dat door bewoners worden ervaren als een gemis. Bewoners en vaste bezoekers willen graag een vertrouwd gezicht. Ondernemers en professionals kijken daar soms wat anders tegen aan. Er is een verschil tussen wat de gemeente verlangt en wat de wijk te bieden heeft. Professionals proberen zoveel mogelijk aan te sluiten op wat de bewoners uit de wijk willen. Soms zijn de dromen onrealistisch en dan worden daar gesprekken over gevoerd. Iedereen wil eigenlijk hetzelfde: als het maar het beste is voor het kind en de wijk. Graag houden bewoners / gebruikers van de speeltuin hun vaste gezichten en hebben daar veel voor over. Nee, buurtbewoners komen voornamelijk om iets af te nemen, zoals een activiteit, hulp bij de aangifte van, of een gezellig gesprek. Sociaal makelaars spelen hier samen met Buurtpastoraat Utrecht op in. De Watergeus is een plek waar (uiteindelijk) iedereen gezellig wil langs komen om er te mogen zijn. 14

15 10. Wat hebben bewoners nodig om zaken als subsidie aanvragen, financiën etc. soort van personeelsbeleid te kunnen uitvoeren? Een (nieuwe) bewoner (of professional) die de taal spreekt zowel van de aanvragers als van de gemeente. De subsidies die voor/vanuit de speeltuin worden aangevraagd worden vaak wel samen met de sociaal makelaar gedaan. De een heeft daarbij meer ondersteuning nodig dan de ander. Een professional die vrijwilligers het leert, helpt, betrokken is, die ze kennen en vertrouwen. Iemand die dat kan want voor de huidige speeltuinbezoekers is dat (ook privé) best ingewikkeld, net als personeelsbeleid. Dat is trouwens behalve eventuele bestuurlijke functies, ook helemaal niet wat de gemeente persé vraagt van bewoners. Hulp van professionals (Sociaal Makelaars, Buurtpastoraat, Gemeente) Sommige buurtbewoners kunnen zelfstandig een initiatievenfonds aanvragen maar hebben daarbij wel financiële steun nodig omdat ze voor het project 80% van het bedrag krijgen en 20% op het moment dat het project is afgerond. Die 20% kunnen ze niet altijd uit eigen portemonnee betalen. 15

16 11. Zijn er zaken die je de wijkraad en de gemeente mee wil geven? De groep actieve bewoners is rechttoe rechtaan en wil heel graag dat ze gezien en gehoord worden. Aansturing is nodig maar tot een bepaald punt en op een bepaalde manier. Als veranderingen te snel doorgevoerd worden, dan gaan de stappen te snel. Het meenemen van de actieve bewoners in de stappen is erg belangrijk om eigenaarschap te houden. De speelboom is een belangrijke speeltuin/ontmoetingsplek voor veel buurtbewoners, waar ze hun verhaal kwijt kunnen en elkaar ontmoeten. Het pedagogisch klimaat is al erg vooruit gegaan, maar her moet echter nog veel aandacht aan besteed worden. Het is belangrijk om dit in goede banen te leiden, ook met oog op de verzelfstandiging. Geef ruimte en tijd om samen met betrokken partijen een nieuwe toekomst te maken waarin ruimte is om te experimenteren. Blijf luisteren naar de wijk, in combinatie met de professionals die er dagelijks werken (voor sommige speeltuinen geldt dat daar in veel zaken wel enige nuance ligt). Probeer vreedzaam en presentiegericht werken te stimuleren. Bekijk goed wat van een wijk gevraagd en verwacht kan worden en wat niet. Niet iedere wijk is hetzelfde. Iedere speeltuin is anders. Probeer successen niet te kopiëren, successen kunnen wel gedeeld worden. Kom langs om een dagje mee te draaien op de speeltuinen! Zonder agenda, zonder opdracht, zonder mening of oordeel. Ervaar wat de speeltuin betekent voor een aantal mensen, wat het met hun leven doet (en hun zingeving). Dat is vaak niet in een uur samen te vatten. Overige opmerkingen en/of aandachtspunten? Ik vind de vragen niet erg goed geformuleerd met veel ruimte voor interpretatie of gesloten antwoorden te geven Wat veel vragen...best een klus. Een tip: kijk eens op dan zie je de grote verschillen tussen de speeltuinen al een beetje. 16