Milieuraad 30 november 2015

Transcriptie

1 Milieuraad 30 november 2015 Aanwezig, stemgerechtigd: S. Windey, G. De Keyser, P. Moeseke, A. Wauters, A. Van Osselaer, W. Vermeir, R. Claessens, K. Saerens, E. Van Erdeghem, R. Van Den Bossche, P. Sillis, Y. Stassyns, K. De Cock, A. Wilssens. Overige aanwezigen: T. Waterschoot, D. Vermorgen, M. Vermeiren, R. Van Mensel, F. Van Havermaet, M. De Bonte, A. Vehent, T. Nelis, K. Van den Heuvel. Verontschuldigd: M. De Pauw, A. Colman, D. De Neve. Agenda: 1. Verslag milieuraad 31 maart 2015: bespreking, goedkeuring 2. Burgemeestersconvenant voor lokale duurzame energie (Covenant of Mayors): a. Stand van zaken b. CO2-nulmeting: toelichting door Kim Van den Heuvel van Zero Emission Solutions 3. Informatieve en sensibiliserende taak milieuraad: discussie over de invulling van deze taak (infoavonden, workshops in samenwerking met andere verenigingen, organiseren milieuprijs ) 4. Varia en mededelingen 1. Goedkeuring verslag milieuraad 31 maart 2015 De voorzitter overloopt het verslag van de vorige zitting. Op het secretariaat van de milieuraad werd een opmerking gemaakt over de formulering van het advies van de milieuraad omtrent de herziening van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan (GRS). In het verslag staat: <<Na bespreking brengt de milieuraad eenparig een algemeen gunstig advies uit. Aan het gemeentebestuur wordt weliswaar aandacht gevraagd voor volgende punten: >> De voorzitter stelt voor het verslag te wijzigen als volgt: <<Na bespreking brengt de milieuraad eenparig een voorwaardelijk gunstig advies uit:>>. De zin <<Aan het gemeentebestuur wordt weliswaar aandacht gevraagd voor volgende punten:>> kan dan gewoon geschrapt worden. Er wordt opgemerkt dat er geruime tijd is verstreken tussen het geven van het advies van de milieuraad en de aanpassing van het advies. De voorzitter deelt mee dat het advies van de milieuraad niet bindend is. Alle ingediende adviezen werden overgemaakt aan de provincie. Dhr. F. Van Havermaet vraagt na te gaan of ook zijn advies werd overgemaakt aan de provincie en in welke mate rekening werd gehouden met de inhoud ervan. Schepen Waterschoot deelt mee dat de provincie de herziening van het GRS heeft goedgekeurd op 22 oktober 2015, met enkele kanttekeningen: - Het GRS is ondergeschikt aan het provinciale en het Vlaamse structuurplan. - Wat betreft de regionale bedrijvigheid: dit wordt als suggestie weerhouden, niet als een bindend gegeven. - Een RUP voor extra lokale bedrijventerreinen zal door de gemeente pas kunnen worden opgesteld na actualisering van de Bijzondere Economische Knooppunten (BEK s). Thans worden in de provincie slechts twee BEK s ingevuld. Beiden liggen niet in Hamme. - De herbevestigde agrarische gebieden blijven het. Het verslag wordt eenparig goedgekeurd mits aanpassing van de tekst, zoals voorgesteld door de voorzitter. 1

2 2. Burgemeestersconvenant voor lokale duurzame energie (Covenant of Mayors). De voorzitter leidt het agendapunt in: De klimaatverandering is een feit. De effecten zijn nu al zichtbaar in een aantal indicatoren, ook in Vlaanderen. Enkele voorbeelden (uit het Klimaatrapport 2015 van de VMM): - De jaargemiddelde temperatuur in Ukkel ligt inmiddels bijna 2,4 C hoger dan in de pre-industriële periode. - Het aantal hittegolven en de lengte ervan vertonen een golvend patroon met een eerste maximum in de jaren 40 en een trendlijn die sinds de jaren 70 duidelijk oploopt. - De jaarlijkse neerslaghoeveelheid in Ukkel vertoont een langzame, maar significant stijgende trend. De trendlijn ligt momenteel bijna 13 % hoger dan bij het begin van de metingen in Wat de neerslag per seizoen betreft, komt er enkel een significante toename aan het licht voor de winter. Het aantal dagen met zware neerslag ( ) en de maximale hoeveelheid neerslag in 5, 10 en 15 dagen ( ) is eveneens significant toegenomen. - Tot de jaren 60 bleef de jaargemiddelde windsnelheid relatief stabiel in ons land. Sindsdien is een daling ingezet. Het huidige jaargemiddelde ligt 10 à 15 % lager. - De statistische analyse van de meetwaarden aan de Belgische kust laat zien dat het jaargemiddelde zeeniveau in 2013 significant hoger ligt dan bij het begin van de meetreeks. Zo ligt in 2013 de trendlijn voor Oostende 11,5 cm hoger dan in Ook de temperatuur van het zeewater is gestegen. Gemeenten spelen een cruciale rol in het klimaat- en energiebeleid. Maar liefst 80% van het energieverbruik en de CO2-uitstoot houdt verband met stedelijke activiteiten, en CO2 is met voorsprong het belangrijkste broeikasgas. Vooral gebouwen, transport en industrie zijn verantwoordelijk voor de CO2-uitstoot. Het Burgemeestersconvenant of Covenant of Mayors is een Europees initiatief waarin steden en gemeenten zich vrijwillig engageren om concrete maatregelen te nemen om de CO2-uitstoot op hun grondgebied tegen 2020 met minstens 20% terug te dringen t.o.v De gemeenten doen dit door in te zetten op een verhoogde energie-efficiëntie en door te investeren in hernieuwbare energie. Op 27 oktober 2015 trad de gemeente Hamme toe tot het Burgemeestersconvenant. De milieuambtenaar licht het engagement verder toe: zie PowerPoint Burgemeestersconvenant in Hamme in bijlage. Concreet zijn volgende stappen nodig: - ondertekening - 1 jaar na ondertekening: CO2- nulmeting opstellen en SEAP indienen (= duurzaam energieactieplan) - 2 jaar na SEAP: implementatieverslag voorleggen (dit is een verslag dat een stand van zaken geeft over de uitvoering van de verschillende acties, maatregelen etc. uit het duurzaam energieactieplan). - 4 jaar na nulmeting: update nulmeting. Intussen presenteerde de EU op 15 oktober 2015 een opvolger voor het Burgemeestersconvenant, met als doelstellingen: - een reductie van de CO2-uitstoot met 40% tegen 2030 en - werken rond mitigatie én adaptatie. De gemeenten die toetreden moeten, behalve een nulmeting, ook een risico- en kwetsbaarheidsanalyse uitvoeren, en zijn verplicht om een energie- en klimaatactieplan (SECAP) op te maken in plaats van een energieactieplan (SEAP). Mogelijk zal Hamme de komende jaren toetreden tot dit nieuwe engagement. Alvorens die stap te zetten moet er echter meer duidelijkheid komen. Momenteel zijn er nog te weinig concrete gegevens/ voorbeelden op alle niveaus. Het college van burgemeester en schepenen van Hamme liet de CO2-nulmeting uitvoeren én besliste tot de opmaak van een SEAP alvorens toe te treden tot het Burgemeestersconvenant. Het SEAP wordt in de loop van 2

3 volgend jaar opgesteld. Hiervoor wordt beroep gedaan op de provincie Oost-Vlaanderen, de Bond Beter Leefmilieu en de bvba Zero Emission Solutions. Het is dit laatste bedrijf dat voor Hamme de nulmeting uitvoerde. Mevr. Kim Van den Heuvel van Zero Emission Solutions bvba licht de nulmeting toe: zie PowerPoint De opmaak van een SEAP voor de gemeente Hamme in bijlage. De gegevens voor het opstellen van de CO2-nulmeting worden aangeleverd door het VITO (= Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek). Het VITO is een toonaangevend Europees, onafhankelijk onderzoeks- en adviescentrum, dat duurzame technologieën ontwikkelt op het vlak van energie, leefmilieu, materialen en aardobservatie. Het VITO heeft de gegevens van alle steden en gemeenten die nodig zijn om de CO2-nulmeting uit te voeren. Het zijn de meest precieze gegevens die ter beschikking zijn (niet exact, maar bij benadering). De gegevens worden jaarlijks ter beschikking gesteld. De nulmeting en de uitdaging voor de gemeente Hamme: CO2-uitstoot 2011 = ton CO2. Vergelijking: deze uitstoot is even groot als de opname van CO2 door een bos dat 2 x zo groot is als de hele gemeente Hamme. Om de reductie van 20% te behalen zal de gemeente Hamme een besparing van minstens ton CO2 moeten realiseren. De grootste CO2-uitstoot is in Hamme afkomstig van de huishoudens (40%), de tweede plaats wordt ingenomen door het transport (29%). Als we niets doen gaat de CO2-uitstoot tegen 2020 stijgen met 1,8 %. In dit scenario is rekening gehouden met de verwachte demografische groei per gemeente (cijfers van de Studiedienst van de Vlaamse regering) de vervanging van verwarmingsinstallaties op het einde van hun levensduur door actuele state-of-the-art installaties, de impact van het Europese beleid rond energieprestaties van gebouwen en rond hernieuwbare energie, de evolutie naar zuinigere toestellen, verlichting en voertuigen en de toename van het aantal verkeerskilometers (cijfers van het Verkeerscentrum, de Lijn en het VITO). Om de doelstelling van 20 % te halen dienen we dus een SEAP te schrijven waarbij we ons richten naar een reductie van 22 % van de CO2- uitstoot. Om de doelstelling te bereiken worden enkele uitdagingen opgelijst voor de verschillende sectoren (nietlimitatieve opsomming): - Enkel besparen op energie is niet voldoende. De energiemix dient te wijzigen en er zal meer moeten ingezet worden op hernieuwbare energie: groene stroom van zonnepanelen, zonne- en omgevingswarmte, externe warmtelevering, zongeoriënteerd bouwen, elektriciteit en warmte van lokale (bio-)wkk, biomassa-koh (KOH = korteomloophout), pocketvergisters - Alleenstaande woningen verbruiken teveel energie. Aaneengeschakelde woningen zijn hier aangewezen. Het hele woonsysteem moet structureel veranderen. - Impact van de volledige keten van landbouwer tot consument bekijken. Burgers sensibiliseren om minder dierlijk voedsel te consumeren en meer plantaardig voedsel. - Sensibiliseren omtrent energiezuinig rij- en mobiliteitsgedrag. - Voor de industrie: inzetten van diverse best beschikbare technieken (BBT) aangaande rationeel energiegebruik, het gebruik van diverse hernieuwbare energiebronnen (zon, wind, biomassa, groene koude of warmte), een verhoging van de productiviteit of efficiëntie, meer recycling, meer uitwisseling van restwarmte en koude. Na de toelichtingen krijgen de leden de gelegenheid tot het stellen van vragen, het formuleren van bedenkingen: - Allicht is de impact van de N41 op de CO2- uitstoot in Hamme zeer groot. Het verkeer op de N41 zorgt ook voor heel wat (fijn)stofhinder. Dat zou verder moeten onderzocht worden. Er zou moeten bekeken worden of het niet mogelijk is bomen en/of korteomloophout aan te planten op de bufferstroken. - Is er, door het burgemeestersconvenant zo laat te tekenen, niet veel tijd verloren gegaan? 3

4 Het proces dat tot de ondertekening heeft geleid, heeft inderdaad enkele jaren geduurd. Maar, in de tussentijd zijn wel al enkele stappen gezet (zie ook eerdere verslagen van de milieuraad): advies milieuraad, voorbereidende vergaderingen, provinciale netwerkmomenten, bespreking dossier binnen intercommunale DDS, opmaak energiezorgplan gemeentelijke gebouwen, opmaak nulmeting, beslissing tot opmaak SEAP - Een nulmeting is confronterend. Het maakt de klimaatproblematiek heel concreet. Zeker nu blijkt dat de impact van de huishoudens in Hamme zo groot is: 40% van de totale CO2-uitstoot. De meeste mensen denken dat de industrie en het transport verantwoordelijk zijn voor de grootste CO2-uitstoot. Voor Hamme gaat dat alvast niet helemaal op. - Er dient meer ingezet te worden op hernieuwbare energie. Dat klopt, maar vaak botst dit met het begrip NIMBY (Not in my back yard), zeker als het gaat om grote windturbines. In Hamme werd tot op heden nagenoeg elke aangevraagde vergunning geweigerd. Er is dus heel wat werk aan de winkel om het draagvlak voor hernieuwbare energie te vergroten. Rechtstreekse participatie kan hiertoe bijdragen (zie voorbeeld van cv Wase Wind). - Bossen kennen een positieve bijdrage in het klimaatverhaal, maar in Hamme worden bossen gekapt om overstromingsgebieden te kunnen realiseren. Wat wordt gekapt, wordt op een of andere wijze gecompenseerd. In vele studies, MER s, e.d., die aan de realisatie van de Sigmagebieden zijn voorafgegaan, zijn bosbalansen opgenomen. Het is ook een feit dat in enkele gevallen weliswaar cultuurbossen verdwijnen, maar daarvoor komen elzenbroekbossen, wilgenbossen, e.d. in de plaats. 3. Informatieve en sensibiliserende taak van de milieuraad. Volgens de statuten van de milieuraad is één van haar doelstellingen het vervullen van een informatieve en sensibiliserende taak bij de bevolking inzake milieu- en natuuraangelegenheden. De milieuraad heeft tot op heden steeds getracht een zinvolle invulling te geven aan die doelstelling. Alles kan natuurlijk beter. Daarom wenst de voorzitter hieromtrent de mening of ideeën te horen van de leden. Enkele bedenkingen/ voorstellen vanuit de vergadering: - De milieuraad kan zeker een voortrekkersrol spelen in de sensibilisering gekoppeld aan de opmaak van het duurzaam energieactieplan: workshops, extra klimaattafel met alle relevante gemeentelijke adviesraden, e.d.. - Het overbrengen van het klimaatverhaal gaat beter als het gekoppeld wordt aan andere activiteiten, zoals bvb. de quiz. Deze quiz wordt druk bijgewoond. Aan het begin ervan zou eventjes aandacht kunnen gevraagd worden voor de klimaatproblematiek, er zouden vragen kunnen gesteld worden die betrekking hebben op de CO2- uitstoot, enz.. - Regelmatig nuttige tips laten verschijnen via de diverse gemeentelijke kanalen. De voorzitter vraagt of het uitreiken van een Milieuprijs door de milieuraad, naar analogie met de Miraprijs, een idee is. Een 10-tal jaren geleden is daar ook sprake over geweest, wat mag blijken uit een ontwerpreglement dat destijds door de milieudienst werd voorbereid. De voorstellen zullen nader onderzocht worden. Uiteraard mogen de leden steeds voorstellen indienen bij de milieudienst. 4. Varia en mededelingen. - Opgemerkt wordt dat de paddenoverzetactie in de Bunt volgend jaar waarschijnlijk niet zal kunnen doorgaan omwille van de Sigmawerken aldaar. De omheining die langsheen de weg staat verhindert dat er paddenschermen kunnen geplaatst worden. De milieudienst zal eens bij W&Z informeren of er een oplossing mogelijk is. - Er wordt geïnformeerd naar de stand van zaken in het dossier statiegeld op drankverpakkingen. 4

5 Uit een recente nieuwsbrief van de VVSG blijkt dat de OVAM het heffen van statiegeld op drankverpakkingen niet ziet zitten. OVAM adviseert de bevoegde minister om vooral in te zetten op een versterking van het huidige zwerfvuilbeleid. - De vraag wordt gesteld of er volgend jaar opnieuw een nationale zwerfvuilopruimcampagne, Let s do it! Belgium plaatsheeft. Deze heeft plaats tijdens het weekend van maart Verenigingen, particulieren, bedrijven, die een zwerfvuilopruimactie willen organiseren kunnen, los van bovenstaande campagne, recent via de website een plek claimen door in te zoomen op de kaart van Hamme. Men ziet dan meteen wie wat, waar en wanneer organiseert. Eenmaal een gebied geclaimd wordt men via een boodschap op de hoogte gebracht van de ondersteuning die de gemeente biedt. Het gemeentebestuur wordt eveneens op de hoogte gebracht van de claim. - Milieuvergunningen meldingen kapvergunningen e.d. Zie bijlage. Namens de Milieuraad Hamme Dirk Vermorgen Secretaris Stijn Windey Voorzitter 5