Ouderdom: uw rechten in Nederland en Duitsland

Transcriptie

1 Regelingen en voorzieningen CODE : uw rechten in Nederland en Duitsland brochure bronnen Bureau voor Duitse Zaken,

2 Inhoudsopgave Uw rechten in Duitsland en Nederland Deskundig en betrouwbaar 2 Rechten uit twee landen 3 Het Nederlandse AOW-pensioen Korting op het AOW-pensioen Wonen in het buitenland Toeslag Overgangsregeling De Duitse renteverzekering 6 Wettelijk en verplicht Ondernemers Soorten ouderdomsrenten Regels en voorwaarden Soorten ouderdomsrenten 8 Welke zijn er? Wachttijd srente voor werklozen en oudere deeltijdwerkers Gedeeltelijke of volledige ouderdomsrente Vervroegde of uitgestelde rente Bijverdienen Verhoging van de leeftijdsgrens Tijdvakken 13 Wat is een tijdvak? Duitse tijdvakken Bijzondere wachttijd Nederlandse tijdvakken Berekening 15 Hoogte ouderdomsrente Eenheden en waarden Formule renteberekening Meerdere landen Zo aanvragen 17 Aanvragen in Nederland Verjaren Hulp nodig? Woordenlijst 18 Duitse begrippen en veelgebruikte termen Zo kunt u ons bereiken 20

3 Deskundig en betrouwbaar Ook over de grens is de SVB er voor u. Als wegwijzer in de wirwar van regels op het gebied van sociale zekerheid. Zo kunt u bij het Bureau voor Duitse Zaken (BDZ) terecht voor informatie over uw rechten als u in Duitsland werkt. Ook als het gaat om uw pensioenaanspraken in Duitsland. Als u binnenkort met pensioen gaat, heeft u dan bijvoorbeeld recht op een volledig Nederlands AOW-pensioen? En hoe is uw Duitse oudedagsvoorziening eigenlijk geregeld? U weet dat de wetten over de grens anders zijn. Maar hoe ziet het er precies uit? BDZ heeft kennis van zaken. U wilt straks ook genieten. Rechten uit twee landen U woont in Nederland maar werkt in Duitsland. Wist u dat werken in Duitsland van invloed kan zijn op uw Nederlandse AOW-pensioen? Zo kunt u bijvoorbeeld een korting krijgen. Daarom is het goed om te weten hoe het precies is geregeld met uw pensioenaanspraken in Nederland, maar ook in Duitsland. Het Nederlandse AOW-pensioen Het AOW-pensioen gaat in bij 65 jaar. Iedereen die legaal in Nederland woont, is meestal automatisch verzekerd. Het maakt niet uit welke nationaliteit u heeft, en ook niet of u wel of niet heeft gewerkt. Voor ieder verzekerd jaar bouwt u 2 procent AOW-pensioen op. U heeft recht op een volledig AOW-pensioen als u van uw 15e tot uw 65ste verjaardag verzekerd bent geweest. Korting Voor ieder jaar dat u in het buitenland woont of werkt ktijgt u korting op uw AOW-pensioen.

4 De hoogte van het pensioen hangt af van uw woonsituatie en hoeveel jaren u voor de AOW verzekerd bent geweest. De AOW kent pensioenbedragen voor alleenstaanden, alleenstaande ouders en gehuwden. Zo is het geregeld in Nederland. Uitgebreide informatie over het Nederlandse AOW-pensioen kunt u lezen in een aparte SVB-brochure. Korting op het AOW-pensioen Als u een periode buiten Nederland heeft gewoond of gewerkt, dan zijn de regels anders. Meestal bent u dan niet verzekerd. Zo krijgt u voor ieder jaar dat u in het buitenland woont of werkt, korting op uw AOW-pensioen. U heeft bijvoorbeeld drie jaar in Duitsland gewerkt. U krijgt dan een korting van 2 procent voor elk jaar dat u niet verzekerd bent geweest tussen uw 15e en 65ste verjaardag. In dit voorbeeld is dat drie jaar maal 2 procent, dus een totale korting van 6 procent op uw AOW-pensioen. Deze toeslag voor een jongere partner vervalt vanaf 1 januari Als u op of na deze datum 65 jaar wordt, krijgt u naast uw gehuwdenpensioen geen toeslag. Overgangsregeling Verzekeren voor de AOW werd pas mogelijk vanaf 1 januari Voor iedereen die voor deze datum 15 jaar oud was, bestaat er een overgangsregeling. Voor meer informatie verwijzen wij u naar onze website: Heeft u liever persoonlijk contact? Achter in deze brochure leest u hoe u ons kunt bereiken. Wonen in het buitenland U woont bijvoorbeeld in Duitsland. En u betaalt in Nederland loonbelasting omdat u er werkt. U bent dan wel verzekerd voor uw AOW-pensioen. Zolang u maar in Nederland als werknemer in loondienst werkt en loonbelasting betaalt. Heeft u vanuit het buitenland als zelfstandige in Nederland gewerkt? Dan was u tijdens deze jaren normaal gesproken in Nederland verzekerd. En heeft u dus recht op een (gedeeltelijk) AOW-pensioen. Toeslag Heeft u een partner die jonger is dan 65 jaar, dan kunt u een toeslag krijgen naast uw gehuwdenpensioen. De hoogte van de toeslag hangt onder meer af van de inkomsten van uw partner. Inkomsten uit arbeid, zoals loon, worden gedeeltelijk afgetrokken. Ontvangt uw partner een arbeidsongeschiktheidsuitkering of een vervroegd pensioen? Deze wordt dan volledig in mindering gebracht op de toeslag. Goed om te weten is dat de Duitse wettelijke ouderdoms- en invaliditeitsrente niet in mindering wordt gebracht op deze toeslag. Daarentegen wordt een Duitse nabestaandenrente wel in mindering gebracht. Als uw partner buiten Nederland heeft gewoond of gewerkt, kan dit de hoogte van de toeslag ook beïnvloeden.

5 6 De Duitse renteverzekering Het is belangrijk dat u goed geïnformeerd bent over uw oudedagsvoorziening. Zeker als u een tijdje over de grens heeft gewerkt en u ook daar pensioenrechten heeft. BDZ heeft kennis van zaken. Dan weet u waar u aan toe bent, straks op uw oude dag. Wettelijk en verplicht In Duitsland zijn werknemers en daarmee gelijkgestelden (mensen voor wie dezelfde regels gelden) verplicht verzekerd voor de Duitse Rentenversicherung. En daarmee voor hun pensioen. Deze Duitse verzekering voorziet niet alleen in een uitkering bij ouderdom, maar ook bij arbeidsongeschiktheid en overlijden. Het is een wettelijke, verplichte verzekering voor werknemers. In deze brochure leest u meer over de Duitse ouderdomsuitkeringen, die we hierna ouderdomsrenten noemen. Ondernemers Het is goed om te weten dat zelfstandigen - met uitzondering van enkele beroepsgroepen - niet onder deze verzekeringsplicht vallen. Zij kunnen op aanvraag wel als verplicht verzekerde worden toegelaten. Zo n aanvraag moet dan binnen vijf jaar na het begin van de zelfstandige werkzaamheden worden ingediend. Zelfstandigen die niet onder de verzekeringsplicht vallen, kunnen zich vrijwillig verzekeren. Bent u zelfstandige en werkt u in Duitsland en woont u in Nederland? Dan kunt u zich alleen vrijwillig verzekeren, als u ooit verplicht verzekerd bent geweest voor de Duitse renteverzekering. Hoe kort dan ook. Tabel 1. Soorten renten van de Duitse renteverzekering personen van 65 jaar en ouder langdurig verzekerden ouder dan 63 jaar vrouwen ouder dan 60 jaar Regelaltersrente Altersrente für langjährig Versicherte Altersrente für Frauen werklozen en deeltijdwerkers ouder dan Altersrente wegen Arbeitslosigkeit en 60 jaar Altersrente nach Altersteilzeitarbeit arbeidsongeschikten ouder dan 60 jaar Altersrente für schwerbehinderte Menschen Voor mijnwerkers die langere tijd in Duitsland ondergronds hebben gewerkt, kent de Duitse renteverzekering nog enkele andere soorten renten. Wij helpen u graag met informatie over uw persoonlijke situatie. Achter in deze brochure leest u hoe u ons kunt bereiken. Regels en voorwaarden U moet een Duitse ouderdomsrente officieel aanvragen. Dat doet u in Nederland. In het hoofdstuk Zo aanvragen op pagina 17 leest u hoe u dat kunt doen. Ook moet u aan voorwaarden voldoen om in aanmerking te komen voor een ouderdomsrente. Meer over dit onderwerp leest u in het volgende hoofdstuk. Geen overboeking of teruggaaf van betaalde premies Het is niet mogelijk om premies voor sociale verzekeringen die u heeft betaald in het ene EU-land naar de verzekering in het andere EU-land over te boeken. Ook kunt u de premies die in Duitsland voor de wettelijke renteverzekering zijn betaald niet terugontvangen. Soorten ouderdomsrenten In Nederland kennen we maar één wettelijk pensioen: het AOW-pensioen. Daarentegen kent Duitsland een vrij uitgebreide, wettelijk geregelde oudedagsvoorziening. Er bestaan namelijk diverse soorten Duitse ouderdomsrenten. In de tabel op de volgende pagina vindt u een overzicht.

6 Soorten ouderdomsrente Een Duitse ouderdomsrente ontvangt u niet zomaar. Er bestaan veel regels en voorwaarden waaraan u moet voldoen om in aanmerking te komen. Zo moet u bijvoorbeeld kunnen aantonen dat u premie heeft betaald. Welke zijn er? Er bestaan diverse soorten uitkeringen bij ouderdom. Zo kunt u al vanaf 60 jaar aanspraak maken op een ouderdomsrente. Voor elke ouderdomsrente gelden weer andere voorwaarden. In de onderstaande tabel ziet u welke soorten ouderdomsrenten er zijn, inclusief de voorwaarden en de wachttijd. Tabel 2. Voorwaarden en wachttijd voor wie wachttijd voorwaarden personen ouder dan 65 jaar jaar Geen langdurig verzekerden ouder dan 63 jaar jaar Geen vrouwen ouder dan 60 jaar 15 jaar Na uw 40ste verjaardag heeft u meer dan tien jaar verzekeringsplichtige werkzaamheden verricht. werklozen en deeltijdwerkers ouder dan 60 jaar (zie uitleg op pagina 10) 15 jaar U bent na uw 58½-jarige leeftijd tot aan de ingangsdatum van de rente tenminste 52 weken werkloos geweest. Of u heeft minstens 24 maanden in deeltijd gewerkt. 8 Jaar verzekeringsplichtig werkzaam in de laatste 10 jaar voor het begin van de rente. Daarnaast moet u wel als werkzoekende ingeschreven staan bij een arbeidsbureau van een EU-lidstaat of Zwitserland. arbeidsongeschikten ouder dan 60 jaar jaar U moet officieel erkend zijn als zwaar gehandicapte, of beroeps- of volledig arbeidsongeschikt zijn, bij begin van de rente.

7 10 11 Wachttijd Een van de voorwaarden waaraan u altijd moet voldoen, is de gestelde wachttijd. Deze is niet gelijk aan een minimale verzekeringsduur. Voor de wachttijd kunnen namelijk ook bijzondere tijdvakken meetellen. Meer over deze tijdvakken leest u in het volgende hoofdstuk. srente voor werklozen en oudere deeltijdwerkers Deze ouderdomsrente lichten we even toe. Naast de genoemde voorwaarden in de tabel, moet u nog aan één van de volgende twee voorwaarden voldoen: Op de ingangsdatum van de rente moet u werkloos zijn. En na het bereiken van de 58½-jarige leeftijd, tot aan de ingangsdatum van de rente, moet u minimaal 52 weken ingeschreven staan als werkloze bij een Agentur für Arbeit in Duitsland. Deze voorwaarde heeft u ook vervuld als u als werkloze stond ingeschreven bij een Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) in Nederland of een arbeidsbureau van een andere EU-lidstaat of Zwitserland. Of: U heeft minstens 24 maanden als oudere deeltijdwerker gewerkt. De deeltijdwerkzaamheden mogen niet minder dan 18 uur per week in beslag nemen. Gedeeltelijke of volledige ouderdomsrente Voldoet u aan alle voorwaarden voor een van de Duitse ouderdomsrenten, dan kunt u kiezen om deze volledig te laten uitbetalen. U kiest dan voor Vollrente. Maar u kunt deze rente ook gedeeltelijk laten uitkeren. Dit noemt men Teilrente. Zo kunt u kiezen voor een uitkering van eenderde, de helft of tweederde deel van de volledige rente waar u recht op heeft. Wanneer u kiest om in Duitse loondienst te blijven, naast uw gedeeltelijke rente, dan bouwt u over dat deel tot aan uw 65ste jaar renteaanspraken op. Vervroegde of uitgestelde rente srente kunt u vaak voor uw 65ste verjaardag laten ingaan. Goed om te weten is dat u dan wel een korting op uw uitkering krijgt. Normaal gesproken krijgt u een korting van 0,3% per maand, dit komt neer op 3,6% per jaar. Deze korting kan dus oplopen tot wel 18%, als u kiest voor uitkering van uw ouderdomsrente vanaf uw 60ste verjaardag. En deze korting op uw rente loopt door na uw 65ste verjaardag. U hebt de voorwaarden vervuld, maar u wilt pas na uw 65ste verjaardag gebruik maken van uw ouderdomsrente of een gedeelte daarvan? De rente wordt dan voor elke maand dat deze later ingaat, voor het gedeelte dat niet in aanspraak wordt genomen, verhoogd met 0,5%. We noemen dit: uitgestelde rente. Het is dus belangrijk dat u goed overweegt op welke leeftijd u kiest voor het ingaan van de ouderdomsrente. En dat u weet wat de consequenties daarvan zijn. Wij helpen u graag bij het maken van de juiste keuze. Bijverdienen Ontvangt u ouderdomsrente, dan mag u voor uw 65ste verjaardag niet te veel bijverdienen. Ook niet als zelfstandig ondernemer. U bent verplicht uw werkzaamheden te melden bij uw Duitse uitkeringsinstantie. De hoogte van de toegestane bijverdienste hangt af van uw rente (volledige of gedeeltelijke rente). In beide situaties mag u vanaf uw 65ste onbeperkt bijverdienen. Rekenvoorbeelden kunt u vinden in onze aparte leaflet: Bedragen en Percentages. Heeft u vragen over uw persoonlijke situatie? Wij helpen u graag. Achter in deze brochure leest u hoe u ons kunt bereiken. Verhoging van de leeftijdsgrens In Duitsland wordt tussen 2012 en 2029 de leeftijdsgrens voor de Regelaltersrente geleidelijk verhoogd van 65 naar 67 jaar. Bent u geboren in 1964 of later, dan kunt u pas vanaf 67 jaar met pensioen. Een overgangsregeling geldt voor werknemers die geboren zijn tussen 1947 en Afhankelijk van het geboortejaar gaat de rente dan in op een tijdstip tussen 65 en 67 jaar. Een uitzondering geldt voor werknemers die 45 jaar of langer op grond van werken verzekerd zijn geweest. Zij kunnen nog - zonder korting - bij 65 jaar met pensioen. Inkomsten Wanneer u een ouderdomsuitkering ontvangt mag u niet te veel bijverdienen.

8 12 13 Deze verhoging van de leeftijdsgrens naar 67 jaar heeft ook gevolgen voor de overige (vervroegde) ouderdomsrenten. Wilt u hierover meer weten of heeft u specifieke vragen over uw situatie? Neem dan contact met ons op. Wij helpen u graag met advies. Achter in deze brochure vindt u onze contactgegevens. Tijdvakken Om in aanmerking te komen voor een uitkering uit de Duitse renteverzekering moet u aan voorwaarden voldoen. Een daarvan is dat u voldoet aan de gestelde wachttijd. De wachttijd is voor elke ouderdomsrente weer anders. Wat is een tijdvak? Of u voldoet aan de gestelde wachttijd wordt bepaald door het aantal tijdvakken. Een tijdvak is een periode die meetelt voor de opbouw van uw ouderdomsrente. Normaal gesproken telt ieder jaar dat u werkt en premie betaalt, mee. Daarnaast zijn er soms perioden dat u geen premie heeft betaald, maar die wel meetellen voor de opbouw van uw ouderdomsrente. Er bestaan diverse soorten Duitse en Nederlandse tijdvakken. Hieronder beschrijven we de meest voorkomende tijdvakken die meetellen voor de wachttijd van de Duitse renteverzekering. Duitse tijdvakken A. Premietijdvakken (Beitragszeiten) Dit zijn de perioden dat u in Duitsland heeft gewerkt en waarover uw werkgever premies heeft afgedragen. Of waarover u vrijwillige premie voor de Duitse renteverzekering heeft betaald. B. Verzekeringstijdvakken door kinderopvoeding (Kindererziehungszeiten) Dit zijn perioden waarin u een kind verzorgd heeft. Het zijn tijdvakken die meetellen voor de berekening van de Duitse rente. De algemene richtlijn is als volgt: Voor elk kind dat voor 1 januari 1992 is geboren, wordt een tijdvak van maximaal 12 maanden toegekend. Voor kinderen die op of na deze datum zijn geboren, kan een tijdvak van maximaal 36 maanden worden toegekend. Tijdvakken van kinderopvoeding gelden meestal voor de moeder. De ouders kunnen kiezen om het tijdvak, of een gedeelte daarvan, aan de vader toe te kennen. Belangrijk is dat uw kind in Duitsland is opgevoed. Ongeacht de nationaliteit.

9 14 15 Grensarbeider U bent werknemer / zelfstandige en u werkt in een EU-lidstaat en woont in een andere EU-lidstaat, waarheen u minstens eenmaal per week terugkeert. Voor grensarbeiders is het volgende van belang. Bent u grensarbeider en is uw kind voor 1986 geboren? Dan krijgt u geen tijdvakken. U komt wel in aanmerking voor een tijdvak als uw kind na 31 december 1985 is geboren. U moet dan direct voor de geboorte van het kind in Duitsland gewerkt hebben en verzekerd zijn geweest. En als u het werk onderbroken heeft, moet dat met toepassing van het zogenaamde Mutterschutzgesetz of het Bundeserziehungsgeldgesetz (zie woordenlijst achter in deze brochure) zijn geweest. C. Vervangende tijdvakken (Ersatzzeiten) Dit zijn bijvoorbeeld perioden van militaire dienst of krijgsgevangenschap. Bijzondere wachttijd Voor de bijzondere wachttijd van 35 jaren (zie tabel 2 op pagina 8) worden bovendien de volgende tijdvakken in aanmerking genomen. D. Premievrije tijdvakken (Anrechnungszeiten) Perioden van onderbreking van de Duitse verzekering door ziekte, zwangerschap of werkloosheid, noemen we: Anrechnungszeiten. Ook bepaalde perioden van school-, beroepsof hogeschoolopleiding komen hiervoor in aanmerking. E. Berücksichtigungszeiten Dit zijn jaren waarin u bijvoorbeeld een kind heeft opgevoed (tot 10 jaar). Nederlandse tijdvakken Voor de vervulling van de wachttijd telt de periode dat u verzekerd bent voor het Nederlandse AOW-pensioen, mee. Dit geldt ook voor soortgelijke tijdvakken die vervuld zijn in een andere EU-lidstaat. Voor informatie over uw persoonlijke situatie kunt u contact met ons opnemen. Achter in deze brochure leest u hoe u ons kunt bereiken. Berekening Maar welk bedrag ontvangt u dan eigenlijk per maand? Kunt u dat bedrag zelf berekenen? Het uitrekenen van de uiteindelijke hoogte van uw Duitse ouderdomsrente is niet eenvoudig. Hieronder geven wij een globaal overzicht van de berekening. Hoogte ouderdomsrente Duitse rente bouwt u op gedurende uw werkzame leven. Tijdens de periode dat u in Duitsland in loondienst werkt, betaalt u namelijk premie voor de Duitse Rentenversicherung. In Duitsland zijn werknemers immers verplicht verzekerd voor deze Duitse verzekering. En daarmee voor hun pensioen. De hoogte van het bedrag dat u opbouwt met de Duitse renteverzekering is onder meer afhankelijk van: het loon dat u jaarlijks verdient, en de looptijd van de verzekering. Daarnaast zijn er nog andere factoren, die van belang zijn voor de berekening van de rente. Eenheden en waarden Waarde-eenheden (Entgeltpunkte) Voor elk jaar dat u verzekerd bent voor de Duitse renteverzekering wordt een persoonlijke waarde-eenheid vastgesteld. Deze eenheid is gebaseerd op de vergelijking tussen uw eigen bruto jaarloon en het gemiddelde brutoloon van alle verzekerden in dat jaar. Is uw bruto jaarloon bijvoorbeeld gelijk aan dat gemiddelde, dan ontvangt u: 1,0 waarde-eenheid. Zo krijgt u 1,1 waarde-eenheid als uw brutoloon 10% hoger is dan het gemiddelde brutoloon. Voor tijdvakken van kinderopvoeding bedraagt de waardeeenheid momenteel 1,0. Ook over premievrije tijdvakken worden waarde-eenheden toegekend. Er zijn verschillende premievrije tijdvakken. In het vorige hoofdstuk kunt u lezen welke er zijn. Specialisten Wilt u exact weten wat u aan Duitse rente heeft opgebouwd? Wij adviseren u contact op te nemen met BDZ of met uw Duitse verzekeringsinstantie.

10 16 17 Rente-ingangs factor Dit is de Zugangsfaktor (ZF). Normaal gesproken bedraagt deze factor: 1. Kiest u voor een vervroegde of uitgestelde ouderdomsrente, dus voor en na uw 65ste verjaardag, dan wordt deze factor verlaagd of verhoogd. Rentesoort factor In het Duits noemt men dit Rentenartfaktor (RAF). De hoogte van deze factor hangt af van het soort rente. Zo is de rentesoort factor voor een ouderdomsrente: 1,0. Actuele rentewaarde In Duitsland heet dit Aktueller Rentenwert. Dit is een dynamische factor, die wordt beïnvloed door de loonontwikkeling in Duitsland. Ieder jaar op 1 juli stelt de Duitse regering deze actuele rentewaarde opnieuw vast. Formule renteberekening De formule van de renteberekening bestaat uit alle hierboven genoemde factoren. De formule ziet er als volgt uit: Tabel 3. Renteberekening Waarde-eenheden x rente-ingangsfactor x rentesoort factor x actuele rente-waarde = maandrente ofwel: Entgeltpunkte x Zugangsfaktor x Rentenartfactor x aktueller Rentenwert = Monatsrente De maandrente is het bedrag dat u maandelijks ontvangt, zonder dat er rekening is gehouden met eventuele kortingen. U kunt bijvoorbeeld korting krijgen op het maandbedrag omdat u kiest voor vervroegd uitbetalen. Meerdere landen Heeft u zowel in Duitsland als in Nederland gewerkt, dan wordt er naast een berekening op grond van de nationale bepalingen, ook een zogenaamde pro-rata berekening gemaakt. Dit is een berekening op grond van de EG-Verordening. Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u contact met ons opnemen. Achter in deze brochure vindt u onze contactgegevens. Zo aanvragen Een uitkering uit de Duitse renteverzekering moet u altijd officieel aanvragen. Hiervoor moet u zelf contact opnemen met de betreffende uitkeringsinstantie. Belangrijk om te weten, anders krijgt u de uitkering namelijk niet. Aanvragen in Nederland Een aanvraag voor een ouderdomsrente moet u altijd in Nederland indienen. Het Bureau voor Duitse Zaken (BDZ) van de SVB is hiervoor de aangewezen instantie. Het BDZ verzorgt de verdere afhandeling voor u. Achter in deze brochure vindt u onze contactgegevens. Verjaren Het is goed om te weten dat u uw aanvraag op tijd moet indienen. Uw recht op een ouderdomsrente kan namelijk verjaren. En u wilt natuurlijk wel gebruik maken van uw opgebouwde rechten. Voldoet u aan alle voorwaarden om in aanmerking te komen voor een ouderdomsrente en aan de wachttijd? Dan moet u uw aanvraag binnen drie maanden, na afloop van de maand waarin de voorwaarden voor het recht zijn vervuld, indienen. Zo voorkomt u dat u te laat bent. Hulp nodig? Het recht op en de berekening van de Duitse ouderdomsrente is vrij ingewikkeld. Voor specifieke vragen over uw situatie kunt u contact met ons opnemen. Wij helpen u graag met advies. Op de volgende pagina leest u hoe u ons kunt bereiken. In de brochure Werken in Duitsland, wonen in Nederland, vindt u nog meer informatie over waar u mee te maken kunt krijgen als u over de grens werkt. Vraag op tijd aan Uw recht op een ouderdomsuitkering kan namelijk verjaren.

11 18 19 Woordenlijst De gebruikte Duitse woorden en uitdrukkingen in deze brochure, vindt u hier op een rij. Om u snel wegwijs te maken in het gecompliceerde Duitse sociale verzekeringsstelsel. Zo kunt u in één oogopslag zien wat die specifieke Duitse term betekent. Rentenartfaktor (RAF) Teilrente Vollrente Zugangsfaktor (ZF) Rentesoort factor Gedeeltelijke ouderdomsrente Volledige ouderdomsrente Rente-ingangsfactor Tabel 4. Verklarende Duitse woordenlijst Duits woord / uitdrukking Agentur für Arbeit Aktueller Rentenwert Altersrente wegen Arbeitslosigkeit Altersrente nach Altersteilzeitarbeit Altersrente für schwerbehinderte Menschen Altersrente für langjährig Versicherte Anrechnungszeiten Beitragszeiten Nederlandse toelichting Duitse tegenhanger van het Nederlandse Centrum voor Werk en Inkomen (CWI). Actuele rentewaarde srente voor werklozen. srente voor oudere deeltijdwerkers. srente voor mindervaliden en arbeidsongeschikten. srente voor langdurig verzekerden. Premievrije tijdvakken (door ziekte en werkloosheid bijvoorbeeld) die meetellen voor de wachttijd voor de Duitse renteverzekering). Premietijdvakken Bundeserziehungsgeldgesetz Wet waaruit uitkering wordt betaald, voor een periode dat u uw werk onderbreekt voor de opvoeding van uw kinderen. Entgeltpunkte Waarde-eenheden Ersatzzeiten Vervangende tijdvakken Kindererziehungszeiten Verzekeringstijdvakken voor kinderopvoeding. Monatsrente Mutterschutzgesetz Regelaltersrente Het bedrag dat u maandelijks aan ouderdomsrente ontvangt. Deze wet regelt de rechten van vrouwen. srente voor iedereen die 65 jaar of ouder is.

12 20 Zo kunt u ons bereiken In deze brochure staat algemene informatie. Wilt u meer weten over uw situatie? Neemt u dan contact op met het Bureau voor Duitse Zaken. Wij zijn gespecialiseerd op het gebied van sociale zekerheid in de relatie Nederland-Duitsland. Bureau voor Duitse Zaken Tel. (0031) (0) Fax (0031) (0) bdz@svb.nl Takenhofplein SZ Nijmegen Postbus MB Nijmegen Spreekuren Met al uw vragen over wonen, werken, ondernemen en studeren in Duitsland kunt u terecht op een van onze spreekuren. Meer informatie hierover vindt u op onze website. Grensinfopunt Het centrale punt voor alles wat te maken heeft met over de grens wonen, werken, ondernemen en studeren. Zo heeft u één ingang voor al uw vragen. Het Grensinfopunt is een samenwerkingsverband tussen de Belastingdienst en de Sociale Verzekeringsbank. Informatiecentrum Belastingen Voor vragen over belastingen en andere fiscale zaken in relatie met Duitsland kunt u terecht bij de Belastingdienst in Heerlen: Team GWO Posbus MB Maastricht (vanuit Nederland); (vanuit Duitsland) Voor informatie over de Duitse Rentenversicherung Deutsche Rentenversicherung Westfalen Verbindungsstelle Niederlande D Münster Andere brochures van BDZ: Werken in Duitsland, wonen in Nederland Werken in Nederland, wonen in Duitsland Arbeit in den Niederlanden, Wohnsitz in Deutschland Overlijden Uw rechten in Duitsland en Nederland Arbeidsongeschiktheid Uw rechten in Duitsland en Nederland Bedragen en percentages Duitsland Bedragen en percentages Nederland Niederländische Beitragssätze und Leistungen NO/0108