Externe beoordeling van het lectoraat Cybersafety. NHL Hogeschool. visitatiedatum: 30 november Beoordelingsrapport

Transcriptie

1 Externe beoordeling van het lectoraat Cybersafety NHL Hogeschool visitatiedatum: 30 november 2010 Beoordelingsrapport

2 INHOUDSOPGAVE Samenvatting 1. Inleiding 2. Positionering van het lectoraat Cybersafety 3. Het oordeel van de commissie Opmerking vooraf 1. Missie en onderzoeksprofiel 2. Impact, waardering en erkenning op het gebied van: - kennisontwikkeling; - beroepspraktijk en maatschappij; - onderwijs en scholing. 3. Portfolio en de wijze waarop het lectoraat is georganiseerd 4. Mensen en middelen 5. Relevantie en duurzaamheid van in- en externe samenwerkingsverbanden 4. Afsluiting: aanbevelingen Bijlagen Bijlage 1: Samenstelling van de externe beoordelingscommissie Bijlage 2: Programma externe evaluatie lectoraat Cybersafety Bijlage 3: Documenten Eindrapport, 14 maart 2011 Pagina 2

3 Samenvatting Het floreert. Dat was de conclusie van de externe beoordelingscommissie aan het eind van de visitatie van het lectoraat, 30 november De missie is in hoge mate relevant, het onderzoeksprofiel helder. Het lectoraat heeft in de korte tijd van zijn bestaan middels onderzoeken, presentaties en publicaties onmiskenbaar bijgedragen aan de kennisontwikkeling binnen de beroepspraktijk. Het onderwijs op de NHL is structureel verrijkt met verdiepingsonderwijs op het gebied van cybersafety. Studenten kunnen deelnemen aan verschillende onderzoeksprojecten en worden daarin goed begeleid. De kenniskring is kwalitatief goed bezet en last but not least is er een lector met een helicopterview. Het lectoraat is een vervolg op het lectoraat Integrale Veiligheid van de NHL. Bij het aflopen van dat lectoraat in september 2008 is de aanstelling van de lector gecontinueerd en is gekozen voor een verdere specialisatie in veiligheid en ICT: de veiligheid in cyberspace, in het bijzonder in de Nederlandse context. Er zijn drie onderzoekslijnen: trends in cybercrime, jeugd en cybersafety en bedrijf en cybersafety. Het lectoraat verricht pionierswerk en heeft in de persoon van de lector een belangrijke bijdrage geleverd aan het ontstaan en de uitbouw van (digitale) kennisnetwerken in den lande. Er zijn momenteel nog weinig instellingen die zich structureel bezig houden met de veiligheid in cyberspace. Veel externe stakeholders weten het lectoraat dan ook te vinden met tal van onderzoeksvragen. Het onderzoek dat op verzoek van deze externe partners plaats vindt, heeft gezien de stand van wetenschap vooral een verkennend karakter. Het lectoraat heeft gekozen voor een sociaal-maatschappelijke insteek, een niche die in technisch georiënteerde opleidingen niet of nauwelijks aan de orde komt en daarom door de stakeholders met wie de commissie heeft gesproken, extra wordt gewaardeerd. NHL-medewerkers van binnen- en buiten het lectoraat, studenten en externe stakeholders toonden zich tijdens de visitatie unaniem positief over de focus en de activiteiten van het lectoraat. De commissie ondersteunt dan ook de conclusie uit de zelfevaluatie: op veel punten zijn de ontwikkelingen ronduit positief. De commissie beveelt aan in dit stadium te onderzoeken hoe het effect van de output gemeten kan worden en hoe stakeholders structureel betrokken kunnen worden bij evaluatie. De inbedding van het lectoraat op de hogeschool en het methodiekonderwijs op de NHL behoeven volgens de commissie nog verbetering. Dat geldt ook voor de verspreiding van de kennis omtrent cybersafety onder NHL-onderzoekers en docenten buiten de kenniskring. Een punt van aandacht is, tot slot, de continuïteit van het lectoraat. Het lectoraat loopt af in september Hoewel er een gedreven kenniskring is, lijkt de persoon van de lector vooralsnog onontbeerlijk om de kenniskring met visie en verve te blijven sturen en de ambitie te realiseren om als NHL een sleutelpositie te verwerven in het netwerk van (inter)nationale instituten. De potentie daartoe is volgens de commissie ruimschoots aanwezig. Eindrapport, 14 maart 2011 Pagina 3

4 1. Inleiding De NHL Hogeschool (hierna NHL genoemd) heeft een externe evaluatiecommissie de opdracht gegeven het lectoraat Cybersafety te beoordelen. Deze externe beoordeling van het lectoraat Cybersafety maakt deel uit van de in het Brancheprotocol Kwaliteitszorg Onderzoek (BKO) 1 opgenomen afspraken met betrekking tot de kwaliteitszorg van onderzoek in het HBO. De commissie bestond uit Prof. Dr. A.J.M. Schoot Uiterkamp, voorzitter, en drs. B. Bambach. Mw. Drs. A.Boots fungeerde als secretaris/auditor. Het vierde commissielid, dr. J. Timmer, moest zich om gezondheidsredenen helaas terugtrekken en heeft niet aan de visitatie deel kunnen nemen. De commissie had tot taak de kwaliteit van de onderzoekseenheid te toetsen op de uitgangspunten van het kwaliteitszorgstelsel van de NHL. Bijlage 1 bevat de personalia van de commissie. Opdracht De NHL heeft de commissie verzocht een oordeel uit te brengen over haar bevindingen en daar aanbevelingen aan te verbinden. Dit oordeel spitst zich toe op de vijf evaluatievragen en de kwaliteitscriteria van de NHL, conform het Brancheprotocol Kwaliteitszorg Onderzoek vastgelegd in het Kader Kwaliteitszorg van onderzoek van de NHL. Om haar taak te kunnen verrichten, heeft de commissie de beschikking gekregen over een zelfevaluatierapport van het lectoraat Cybersafety. Aanvullend op de door de NHL verstrekte beleidsinformatie heeft de commissie een aantal producten van studenten bekeken. Bijlage 3 bevat een overzicht van geraadpleegde documenten. Werkwijze De dag voorafgaand aan de visitatie heeft een bespreking van de commissie plaatsgevonden. Op 30 november vond de visitatie op de NHL plaats. Bijlage 2 bevat het programma en de personen met wie de commissie heeft gesproken. Opbouw rapportage De rapportage omvat puntsgewijs het oordeel van de commissie over de NHL aangedragen evaluatievragen. Eerst volgt een korte samenvatting van de zelfevaluatie, daarna de bevindingen van de commissie. Het concept-rapport is op 7 januari 2011 aan de NHL aangeboden voor hoor en wederhoor. De NHL heeft op het concept gereageerd. Op 14 maart 2011 verscheen de definitieve versie. Waardering van de commissie ten aanzien van de voorbereiding van de visitatie door de NHL De commissie heeft waardering voor de openheid waarmee de gesprekspartners tijdens de visitatiedag hebben gesproken. De samenstelling van de gespreksgroepen stelde de commissie uitstekend in staat haar voorlopige bevindingen op basis van het schriftelijk materiaal te toetsen en aan te vullen. 1 HBO-Raad, 2007 Eindrapport, 14 maart 2011 Pagina 4

5 2. Positionering van het lectoraat Cybersafety De NHL heeft vier instituten: het Instituut voor Economie en Management, voor Educatie en Communicatie, voor Techniek en voor Zorg en Welzijn. Het lectoraat Cybersafety is een voortzetting van het lectoraat Integrale Veiligheid en valt onder het Instituut voor Economie en Management (ECMA). Het is nauw verbonden met de opleiding Integrale Veiligheid, welke binnen de afdeling Public Management valt van het instituut ECMA. Daarnaast werkt het lectoraat samen met de opleidingen Forensic Science en Informatica van het instituut Techniek. Het lectoraat omvat 5,6 fte, de aanstellingsomvang van de lector is 0.6 fte. Contractlegging Jaarlijks vinden tussen de directeur van het Instituut ECMA en de lector plangesprekken plaats. Vervolgens zijn er eens per maand voortgangsgesprekken. De lector heeft twee keer per jaar planning- en controlgesprekken m.b.t. de specifieke taakstelling van docenten binnen het lectoraat. Leden van de kenniskring hebben een functioneringsgesprek met de lector. De uitkomsten van het functioneringsgesprek worden teruggekoppeld aan de betreffende leidinggevende (onder andere het afdelingshoofd Public Management). 3. Het oordeel van de commissie over de door de NHL aangedragen evaluatievragen Opmerking vooraf. De NHL heeft de commissie gevraagd in haar rapportage bij elke evaluatievraag een oordeel uit te spreken op een vierpuntsschaal, verlopend van onvoldoende tot excellent. Na rijp beraad heeft de commissie ervoor gekozen dat niet te doen. De externe beoordeling van dit lectoraat vormt samen met de beoordeling van een eerder bezocht lectoraat een pilot. Daarna worden de zelfevaluatie en de inrichting van de visitatiedag geëvalueerd. De randvoorwaarden waarbinnen beide lectoraten opereren, lopen bovendien sterk uiteen. De commissie heeft daarom gekozen voor een opzet waarin zij per evaluatievraag haar bevindingen weergeeft en afsluit met een conclusie. EVALUATIEVRAAG 1 Vindt het onderzoek plaats vanuit een relevante en uitdagende missie en een helder onderzoeksprofiel? Zelfevaluatie Het lectoraat heeft als missie bij te dragen aan de veiligheid in cyberspace, in het bijzonder in de Nederlandse context. Het lectoraat geeft deze missie gestalte door het uitvoeren van praktijkgericht veiligheidskundig onderzoek ten behoeve van het veiligheidsonderwijs en de veiligheidspraktijk. Daarnaast wil het lectoraat zich ontwikkelen tot expertisecentrum op het gebied van Cybersafety en - mede daardoor bewerkstelligen dat de NHL een sleutelpositie krijgt in het netwerk van (inter)nationale instituten. Het onderzoeksprofiel Cybersafety is bij de voortzetting van het lectoraat Integrale Veiligheid bewust gekozen. Eindrapport, 14 maart 2011 Pagina 5

6 In de loop der tijd was steeds duidelijker geworden dat er binnen het werkveld grote behoefte is aan kennis omtrent de veiligheid in cyberspace. Cybersafety en niet cybercrime, want binnen cyberspace kunnen allerlei vormen van ongewenst gedrag voorkomen die niet onder het strafrecht vallen, maar uit het oogpunt van veiligheid(sbeleving) wel aandacht behoeven. Het programma van het lectoraat omvat drie onderzoekslijnen: trends in cybercrime, jeugd en cybersafety en bedrijf en cybersafety. De onderzoekslijn bedrijf en cybersafety is, zo stelt het lectoraat in zijn zelfevaluatie, momenteel nog onderbelicht. Bevindingen van de commissie De missie van het lectoraat is afgeleid van de missie van de hogeschool. In het strategisch plan is beschreven dat de NHL voor wat betreft het praktijkgericht onderzoek kiest voor twee onderzoeks- en ontwikkelingsgebieden, namelijk Livability en Creative Technologies. Livability houdt zich bezig met vraagstukken rond kwaliteit van leven, leefbaarheid en toekomstbestendigheid. In de opmaat naar een nieuw strategisch plan heeft de NHL, zo vernam de commissie tijdens de visitatie, thans acht kerngebieden benoemd. Een daarvan is Public Administration, dat de lectoraten Cybersafety en Water Services Management omvat. Van de lectoraten wordt verwacht dat zij een bijdrage leveren aan het profileren van deze kennisgebieden. De commissie vindt de missie van het lectoraat zeer relevant. Cybersafety is van groot maatschappelijk belang en dat belang zal de komende jaren alleen nog maar toenemen. De kennisontwikkeling in dit domein staat nog in de kinderschoenen er zijn in Nederland nog niet veel onderzoeksinstellingen die zich er structureel mee bezighouden. De vertegenwoordigers van het werkveld met wie de commissie heeft gesproken, waren ingenomen met de keuze van het profiel cybersafety (en niet cybercrime). Cybersafety heeft betrekking op een groot aantal gebieden en maakt samenwerking tussen verschillende publiek/private instellingen mogelijk. Het belang daarvan werd door deze stakeholders tijdens de visitatie onderstreept. Immers, als het om de technische kant van cybersafety gaat, kunnen deze stakeholders, zo stelden zij, genoeg kennis bij andere instellingen halen. Kennis omtrent gedrag en gedragsregulering in cyberspace is daarentegen veel minder voorhanden. De onderzoekslijn bedrijf en cybersafety heeft tijdens het korte bestaan van dit lectoraat nog weinig aandacht gekregen. Gezien de gevoeligheid van de materie is samenwerking tussen partijen een kwestie van vertrouwen. Bedrijven zijn niet snel geneigd alle kaarten op tafel te leggen. Momenteel vinden vanuit het lectoraat in samenwerking met de Politieacademie - besprekingen plaats met enkele grote bankinstellingen. De vooruitzichten lijken gunstig. Gevraagd naar de betekenis van het onderzoek voor de regio meldde het NHL-management aan de commissie dat de NHL ambities heeft om zich nationaal te profileren. Deze ambities komen mede voort uit het feit dat de instroom van studenten uit de regio (binnenkort) afneemt door het wegtrekken van de jeugd uit de regio. Die nationale oriëntatie houdt echter geenszins in, zo verzekerde het management, dat niet ook zal worden gekeken wat het (veiligheids)onderzoek op de NHL voor de regio kan betekenen. Conclusie De missie is relevant en sluit aan bij de missie van de hogeschool. Het onderzoeksprofiel is helder. Het gekozen focus heeft veel draagvlak. Het lectoraat is bezig om zijn derde onderzoekslijn gestalte te geven en contacten met bedrijven te verstevigen. De commissie juicht het toe dat de NHL ook de betekenis van het lectoraat voor de regio in het vizier heeft. Het lectoraat heeft zeker de potentie zich te ontwikkelen tot expertisecentrum op het gebied van Cybersafety en - mede daardoor te bewerkstelligen dat de NHL een sleutelpositie krijgt in het netwerk van (inter)nationale instituten. Eindrapport, 14 maart 2011 Pagina 6

7 EVALUATIEVRAAG 2. Is er voldoende relevante productiviteit, impact, waardering en erkenning op het gebied van: kennisontwikkeling binnen het onderzoeksdomein; valorisatie naar beroepspraktijk en maatschappij; Zelfevaluatie De kennis omrent cybersafety staat, het werd al eerder vermeld, nog in de kinderschoenen. Daarom voerde het lectoraat in 2009 in opdacht van het politie-programma Aanpak Cybercrime (PAC) verschillende opdrachten uit die resulteerden in (veelal verkennende) rapportages op deelgebieden. Andere opdrachtgevers waren het Korps Landelijke Politiediensten en het landelijke parket van het Openbaar Ministerie i.s.m. het PAC, het ministerie van Veiligheid en Justitie en het ministerie van OCW. Eveneens in 2009 werd een RAAK-Pro subsidie voor een vierjarig onderzoek naar Jeugd en Cybersafety verworven. Dit onderzoek wordt opgezet en aangestuurd in samenwerking met het beroepenveld en resulteert in een dissertatie van een medewerkster van de kenniskring aan de Open Universiteit. De lector is tevens bijzonder hoogleraar aan de Open Universiteit. Daardoor is zowel de aandacht voor het lectoraat als voor het vakgebied vergroot. De derde onderzoekslijn bedrijf en cybersafety is nog in ontwikkeling. Hier wordt thans aandacht aan geschonken. De zelfevaluatie maakt gewag van enkele initiatieven. Voor wat betreft de kenniscirculatie maakt de zelfevaluatie melding van een veelheid aan lezingen voor uiteenlopende instellingen en professionele netwerken in den lande. Voorts heeft het lectoraat artikelen in peer-reviewed tijdschriften voor de beroepspraktijk, rapporten, een boek en een hoofdstuk in een boek gepubliceerd. Het lectoraat voegt aan deze opsomming de kritische noot toe dat er gezien het internationale karakter van het onderwerp cybersafety meer aandacht zou moeten zijn voor publicatie van Engelstalige artikelen. De publicaties van het lectoraat hebben meer dan eens geleid tot aandacht aan de media. Naar aanleiding van een bericht in het Algemeen Dagblad zijn er in 2010 vragen in de Tweede Kamer gesteld over cybercrime. Bevindingen van de commissie De commissie is onder de indruk van de hoeveelheid activiteiten van het lectoraat en de kwaliteit ervan. Netwerken en publicaties dekken verschillende doelgroepen in den lande af. Stakeholders vinden het lectoraat belangrijk omdat het toekomt aan het formuleren voor verbeteringen in de beroepspraktijk, iets waar zij zelf niet aan toekomen. Het lectoraat mag wat hen betreft nadrukkelijker de rol nemen om de publiek/private partijen in dit domein samen te brengen. Ook deden stakeholders de suggestie om de levensloop van de cybercriminelen te gaan onderzoeken en de gedragswetenschappelijke benadering van het lectoraat meer te expliciteren. De commissie beveelt het lectoraat aan serieus na te denken over het uitwerken van deze suggesties. Tevens beveelt de commissie aan om te onderzoeken hoe het effect van de output gemeten kan worden en hiervoor zelf indicatoren te ontwikkelen. Eindrapport, 14 maart 2011 Pagina 7

8 de betekenis van het lectoraat voor onderwijs en scholing? Zelfevaluatie De zelfevaluatie geeft aan dat een substantieel aantal studenten heeft meegewerkt aan onderzoeken voor externe opdrachtgevers en in het kader van een RAAK-project. Het lectoraat heeft verder in 2009 voor deeltijdstudenten van de opleiding Integrale Veiligheid een mini-minor en voor voltijdstudenten een minor ontwikkeld. Deze minor, die werd gevolgd door studenten Integrale Veiligheid, Informatica en Forensic Sciences (i.c. door studenten van Van Hall Larenstein), maakt inmiddels deel uit van het studie-aanbod van de afdeling Public Management. Als een student de minor combineert met een afstudeerscriptie op het gebied van Cybersafety, vormt dit een afstudeerprogramma. Medewerkers van het lectoraat geven gastcolleges tijdens NHL-programma s en begeleiden onderzoek van studenten in de minor. Medewerkers geven ook lessen in onderzoeksmethodieken in het eerste en tweede jaar van de opleiding. Naast dit methodiek-onderwijs en de minor heeft het lectoraat een post-hbo-cursus ontwikkeld. Deze is vooral gericht op professionals uit het werkveld en is tot nu toe tweemaal gegeven. De cursus is waarschijnlijk door bezuinigingen binnen de overheid op het moment moeilijk vol te krijgen. Bevindingen commissie De commissie heeft gesproken met een aantal studenten die de minor hadden gevolgd dan wel een afstudeerproject bij het lectoraat deden. De lessen in onderzoeksmethodiek die de studenten in de propedeuse van de studie gehad hadden, ervoeren deze studenten als (te) basaal. Ook de lector stelde tijdens de visitatie, dat er op dit gebied nog verbeteringen nodig zijn. Die komen zijns inziens binnen de NHL niet snel van de grond. Volgens het afdelingshoofd Public Management zal de onderzoekslijn in het tweede en derde jaar versterkt moeten worden. Daarbij sluit hij aan bij het initiatief dat de lector hogeschool breed wil uitzetten. De minor cybersafety is blijkens de zelfevaluatie overwegend positief geëvalueerd Tijdens de visitatie waren de studenten zonder uitzondering zeer te spreken over dit onderwijs. Het onderwerp van de minor is uitdagend, het onderwijs heeft diepgang en is aantrekkelijk opgebouwd. Met zijn duidelijke focus is de minor een welkome afwisseling binnen de als zeer breed ervaren opleiding Integrale Veiligheid. Er wordt veel van de studenten geëist, en ook dat ervaren de studenten als stimulerend. Een verbeterpunt is, zo gaf een van de studenten aan, de samenhang binnen de lessen. Het viel de commissie op, hoe goed deze studenten wisten wat ze na afloop van hun studie aan de NHL willen gaan doen. Een tweetal studenten heeft mede gestimuleerd door de minor - een universitaire studie sociologie met als afstudeerrichting criminologie op het oog. De commissie heeft enkele werkstukken ingezien die studenten in het kader van de minor vervaardigd hadden. Het betrof onderzoeken naar bijvoorbeeld daderschap van pesten in cyberspace. De werkstukken waren goed verzorgd en hadden alle een duidelijk geformuleerde onderzoeksvraag. Zij voldeden aan de primaire eisen die aan dit soort onderzoeken gesteld worden, en bevatten samenvatting, literatuurverwijzing, conclusie en aanbevelingen. Tijdens de visitatie waren drie stakeholders aanwezig die ervaring hadden met de kwaliteit van studentenonderzoek. Zij lieten zich hier positief over uit. Desgevraagd werd door leden van de kenniskring gemeld dat de werkstukken van studenten veelal niet worden ontsloten, maar dat de inhoud ervan wordt meegenomen in publicaties van de kenniskringleden. De kenniskring houdt zelf zijn publicaties bij. Eindrapport, 14 maart 2011 Pagina 8

9 Conclusie De activiteiten van het lectoraat zijn allerwege zeer relevant, zowel intern, voor het onderwijs op de NHL, als extern. De keuze voor cybersafety biedt veel perspectief. Er is behoefte aan de mensgerichte benadering van misdaad en veiligheid in cyberspace. Het feit dat veel externe stakeholders uit zichzelf contact opnemen met het lectoraat, er volop onderzoeksvragen binnenkomen, het lectoraat kan selecteren uit studenten en stagiaires en in 2009 bijna de helft van de omzet van het lectoraat werd gevormd door inkomsten uit de derde geldstroom, spreekt voor zich. De kenniscirculatie wordt geborgd door tal van netwerken, presentaties en publicaties. De samenwerking met regionale instellingen zou moeten worden geïntensiveerd, het lectoraat is zich hiervan bewust en neemt initiatieven. De commissie maakt uit de gesprekken tijdens de visitatie op dat het methodiekonderwijs nog niet duidelijk binnen de NHL is gepositioneerd/uitgekristaliseerd. De commissie beveelt aan dit hogeschoolbreed onder de loep te nemen. Tussen het lectoraat en verschillende stakeholders is veelvuldig contact. Wel beveelt de commissie in het kader van de professionalisering van het lectoraat aan de waardering van stakeholders ook formeel, dus via op het lectoraat toegesneden evaluaties, te gaan onderzoeken. Uit een dergelijk stakeholdersonderzoek kunnen ook waardevolle suggesties voor het onderzoek voortkomen. In dat verband juicht de commissie het toe dat er bij de opleiding Integrale Veiligheid middels Linked In een netwerk van alumni in opbouw is. Het bovenstaande in aanmerking genomen is naar de mening van de commissie ook de volgende evaluatievraag positief beantwoord: Worden de missie en het onderzoeksprofiel geborgd door het portfolio en de wijze waarop de eenheid is georganiseerd? De commissie sluit zich wat dit betreft aan bij de positieve teneur van de zelfevaluatie. Voor de wijze waarop de eenheid is georganiseerd en enkele knelpunten daarbij verwijst de commissie naar de volgende evaluatievraag. EVALUATIEVRAAG 4 Is de inzet van mensen en middelen daarbij toereikend in kwalitatief en kwantitatief opzicht? Zelfevaluatie Het lectoraat omvat 5.6 fte. Naast de gepromoveerde lector, die ook bijzonder hoogleraar Politiestudies aan de Open Universiteit is, is er een kenniskring van zes leden. Twee kenniskringleden hebben een MSc-graad. Verder zijn er een PhD-student, een onlangs binnen het lectoraat afgestudeerde MSc, en twee MSc-studenten (1 RUG) en 1 University of Leicester. Van de zes leden zijn er drie NHL-alumni. Verder biedt het lectoraat steeds ruimte aan enkele stagiaires voor een afstudeer-onderzoekstage en aan enkele stagiaires voor een meer oriënterende stage eerder in hun studie. De zelfevaluatie noemt het aannamebeleid van nieuwe (universitair geschoolde) medewerkers een aandachtspunt. Eindrapport, 14 maart 2011 Pagina 9

10 Bevindingen van de commissie De commissie heeft de cv s van de kenniskringleden ingezien. Los van de (momenteel) gevolgde opleiding blijkt hieruit dat alle medewerkers onderzoekservaring hebben en publiceren. Tijdens het gesprek met medewerkers van de kenniskring kwam een hoge mate van motivatie naar voren. De medewerkers vinden dat de inbedding van het onderzoek binnen de NHL beter kan. De NHL heeft volgens hen alle kenmerken van een primair op het onderwijs gerichte instelling en derhalve weinig oog voor op onderzoek toegesneden voorzieningen. Als voorbeeld noemden medewerkers dat de financiële administratie niet op onderzoeksprojecten is afgestemd en dat de functie van onderzoeker niet in het functiehuis is opgenomen. Er is evenwel ook een positieve ontwikkeling: de kenniskring krijgt binnenkort secretariële ondersteuning. Zowel in de zelfevaluatie als in de gesprekken die de commissie heeft gevoerd kwam meermalen naar voren dat de kennis omtrent cybersafety nog te sterk gebonden is aan medewerkers van het lectoraat en dat het lastig is hier binnen het huidige medewerkersbestand van de NHL verandering in aan te brengen - ondanks initiatieven vanuit het management in de sfeer van formatie en scholing. Dit is een aspect waaraan serieus aandacht geschonken moet worden. Extern gefinancierde onderzoeken hebben immers hun eigen dynamiek en dat kan ertoe leiden dat er voor het onderwijs niet altijd een onbeperkt beroep op onderzoekers kan worden gedaan. NHL-medewerkers schitteren door afwezigheid tijdens de lunchbijeenkomsten waarin wordt gediscussieerd over de werkzaamheden van het lectoraat. Het management hoopt dit bezoek nu te stimuleren door een betere roostering. Verder zijn van buiten de NHL nieuwe docenten aangetrokken. Conclusie In kwantitatief en kwalitatief opzicht is de bezetting van het lectoraat voldoende. De verspreiding van de kennis omtrent cybersafety bij andere docenten verloopt moeizaam. De commissie spreekt hierover haar zorg uit en beveelt het management van de NHL aan hier aandacht aan te schenken. EVALUATIEVRAAG 5 Zijn de interne en externe samenwerkingsverbanden, netwerken en relaties daarbij voldoende relevant, intensief en duurzaam? Zelfevaluatie Het lectoraat maakt gebruik van en bouwt voort op eerder door het lectoraat Integrale Veiligheid tot stand gebrachte externe netwerken. Daarnaast is op instigatie van het lectoraat het thans landelijk functionerend netwerk Cybersafety Research and Education Network (CyREN) ontstaan. Dit netwerk biedt het lectoraat een platform voor, veelal ook door het lectoraat zelf geïnitieerde, symposia en expertmeetings. Verder maakt de zelfevaluatie naast diverse incidentele presentaties, workshops enzovoort melding van structurele samenwerking met diverse landelijk opererende opdrachtgevers en met regionale, nationale en buitenlandse (universitaire) kennispartners. Buitenlandse partners zijn belangrijk omdat Nederland qua kennis op het gebied van cybersafety nog weinig te bieden heeft. Voor wat betreft de regio Fryslân en Groningen vermeldt de zelfevaluatie ondersteuning bij twee grote opsporingsonderzoeken. Eindrapport, 14 maart 2011 Pagina 10

11 Het lectoraat concludeert dat het inmiddels nationaal erkenning heeft verworven als kennisinstituut op het gebied van cybersafety. Wel vindt het lectoraat dat het zijn internationale netwerk de komende jaren moet verstevigen. Het heeft daartoe inmiddels gerichte acties in gang gezet. Voor wat betreft de interne samenwerkingsverbanden noemt de zelfevaluatie het werkverband lectoren (onder leiding van een coördinerend lector) dat als working community kennis en ervaringen uitwisselt en gezamenlijk input levert voor NHLfocusgebieden. Bevindingen van de commissie De commissie heeft tijdens de visitatie gesproken met enkele vertegenwoordigers uit het beroepenveld. Eens te meer bleek dat in dit stadium van de kennisontwikkeling op het gebied van cybersafety websites met informatie en bijeenkomsten waarin men elkaar kan ontmoeten, nader inzichten kan opdoen en contacten kan leggen, van eminent belang zijn. Een van de stakeholders benadrukte de noodzaak van samenwerking tussen verschillende publiekprivate partijen in dit complexe domein. De suggestie werd gedaan om dit als vierde onderzoekslijn aan het lectoraat toe te voegen. De commissie maakt uit de informatie in de zelfevaluatie over de netwerken op dat er op dit moment (nog) sprake is van een zekere eenzijdigheid. Veel stakeholders komen, begrijpelijk gezien de achtergrond van de lector, uit politie-organisaties. Uit na de visitatie door het lectoraat verstrekte informatie blijkt dat er ook contacten zijn met criminologen en juristen in den lande. De commissie meent dat het aanbevelenswaardig is om de contacten met het bedrijfsleven te intensiveren. Het CvB van de NHL kan hieraan via haar netwerkcontacten een belangrijke bijdrage aan leveren. Binnen de kenniskring is voldoende formeel en informeel overleg. Het feit dat medewerkers gezamenlijk publicaties uitbrengen, duidt op een hechte samenwerking. Over het werkverband lectoren en wat dat oplevert alsmede de samenwerking met lectoren binnen het ICT-gebied heeft de commissie tijdens de visitatie weinig vernomen. De coördinerend lector kon wegens een promotie helaas niet aanwezig zijn. Conclusie De commissie vindt de externe samenwerkingsverbanden, netwerken en relaties op dit moment nadrukkelijk relevant. Over de duurzaamheid ervan heeft de commissie op dit moment geen twijfels. Het lectoraat heeft zich grote inspanningen getroost om een aantal van deze netwerken tot stand te brengen dan wel uit te bouwen. De commissie heeft hiervoor grote waardering en vindt dat het lectoraat terecht trots mag zijn op de positie die het zich in den lande heeft verworven. De commissie beveelt aan het netwerk in de regio uit te bouwen. Dat er in samenwerking de regiopolitie Fryslân al onderzoek wordt uitgevoerd, en met een grote bankinstelling in Leeuwarden gesprekken zijn over samenwerking, juicht de commissie toe. De commissie ondersteunt daarnaast het voornemen om het internationale netwerk uit te bouwen. Omtrent de interne samenwerkingsverbanden binnen de NHL signaleert de commissie dat er nog weinig blijk is van synergie tussen de lectoraten op gebieden die daartoe uitnodigen. De samenwerking binnen het lectoraat functioneert goed. De commissie constateert dat er door de minor duidelijk een binding is met de opleiding Integrale Veiligheid, maar ze beveelt aan de samenwerking met deze opleiding te versterken. Eindrapport, 14 maart 2011 Pagina 11

12 4. Afsluiting: aanbevelingen Het lectoraat heeft zijn weg gevonden. De commissie is zeer positief over de activiteiten van het lectoraat en de relevantie van de missie. De samenvattende conclusie is: ga door op de ingeslagen weg. Uiteraard is er op een aantal punten verbetering mogelijk en wenselijk. De volgende aanbevelingen hebben hier betrekking op. Aanbevelingen voor het management Verbeter de inbedding van het lectoraat op de NHL, ook op het gebied van ondersteunende diensten Versterk de inspanningen om de kennis omtrent cybersafety onder NHL-docenten te verspreiden Continueer dit lectoraat na 2012 Formuleer een beleid omtrent het methodiekonderwijs op de NHL Specifiek voor dit lectoraat Verbreid en verstevig de contacten in de regio Werk initiatieven om de onderzoekslijn cybersafety en bedrijf uit te bouwen zo spoedig mogelijk uit Geef vervolg aan de suggestie van de stakeholders om de samenwerking met publiek/private partijen nadrukkelijk bij het onderzoek te betrekken Blijf alert op de meting van het effect van de output en ontwikkel hiervoor, waar nodig en wenselijk, zelf (nieuwe) indicatoren Maak een begin met het regelmatig evalueren van de activiteiten met stakeholders Geef uitvoering aan het voornemen om meer Engelstalige artikelen te publiceren en het internationale netwerk uit te bouwen. Eindrapport, 14 maart 2011 Pagina 12

13 Bijlagen Bijlage 1 Samenstelling externe beoordelingscommissie Voorzitter Prof. Dr. A.J.M. Schoot Uiterkamp A.J.M. (Ton) Schoot Uiterkamp (1944) promoveerde in 1973 op een biofysisch chemisch onderwerp aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Hij was staflid van het regionale UNESCO kantoor in Cairo. Hij was daarna postdoc aan de Universiteiten van Yale en Harvard en programmadirecteur aan de Harvard School of Public Health. Bij TNO in Delft was hij vervolgens hoofd van het Bureau Milieuprojecten en hoofd van de Afdeling Biologie. Tussen 1991 en 2009 bekleedde hij de leerstoel Milieukunde aan de RUG. Sinds het begin van zijn emeritaat op 1 januari 2009 is hij honorair hoogleraar Milieukunde aan de RUG. Commissielid Drs. B. Bambach L. (Bert) Bambach studeerde onderwijskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), met als specialisaties schooleffectiviteit en schoolverbetering, schoolbeleid en internationale vergelijkende onderwijskunde. Sinds 2001 is hij verbonden aan de Avans Hogeschool, eerst as onderwijskundig adviseur, en vanaf 2005 als hogeschooldocent bij de opleiding Integrale Veiligheid in het vakgebied Security Management. In 2009 behaalde hij zijn Master in Business Organizational Security Management aan Webster University op de campus te Leiden. Sinds 2007 is hij voorzitter van het Landelijk Overleg Opleidingen Integrale Veiligheid. Secretaris/auditor Drs. A.H.J. Boots A.H.J. (Alice) Boots begon haar loopbaan als docent in het hoger beroepsonderwijs. Sinds 2001 had zij verschillende functies in kwaliteitszorg waaronder een werkkring als secretaris van een visitatiecommissie. Thans is zij in deeltijd werkzaam als senior adviseur kwaliteitszorg en accreditatie op het centraal bureau van de Hogeschool Utrecht, met als specialisatie kwaliteitszorg van onderzoek. Daarnaast werkt zij als secretaris bij externe audits vanuit haar eigen bedrijf (Geerdinkhof RD Amsterdam, alice.boots@hetnet.nl). Commissielid dr J. (Jaap) Timmer, kon vanwege gezondheidsredenen niet aanwezig zijn. Jaap Timmer is in 2005 gepromoveerd op de dissertatie Politiegeweld aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij is lector Veiligheid en Sociale Cohesie aan Hogeschool Windesheim en verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam als universitair hoofddocent Politie- en Veiligheidstudies. Eindrapport, 14 maart 2011 Pagina 13

14 Bijlage 2 Programma externe evaluatie Cybersafety, NHL Hogeschool Tijd Activiteit Naam, functie en organisatie Ontvangst externe evaluatiecommissie door CvB, Directeur Instituut ECMA en lector Cybersafety Voorbereiding en bestuderen documenten ter inzage door externe evaluatiecommissie Gesprek met Management: lector, directeur en afdelingshoofd Public Management Overleg evaluatiecommissie Gesprek met Lector en onderzoekers (kenniskringleden) Overleg evaluatiecommissie Lunchpauze Gesprek met selectie van samenwerkingspartners Overleg evaluatiecommissie Gesprek met Studenten Eindrapport, 14 maart 2011 Pagina 14 Willem Smink (CvB0 Egon van der Veer (directeur ECMA, NHL) Wouter Stol (lector Cybersafety NHL) Egon van der Veer (directeur ECMA, NHL) Wouter Stol (lector Cybersafety NHL) Danny Buma (afdelingshoofd Public management, NHL) Wouter Stol (lector Cybersafety NHL) Joyce Kerstens (senior onderzoeker/doent NHL) Miranda Domenie (onderzoeker NHL) Rutger Leukfeldt (onderzoeker NHL) Jurjen Jansen (onderzoeker/docent NHL) Sander Veenstra (onderzoeker/docent NHL) Sander Huisman (teamleider Strategisch Onderzoek KLPD) Henk Klap (PAC, samenwerkingspartner/opdrachtgever) Anton van Wijk (particulier onderzoeksbureau Beke, samenwerkingspartners) Nicole Tillie (IJsselland Politie) Herre Roosma, student Integrale Veiligheid, deelnemer aan Minor Cybersafety Jasper Cozijnsen, student Integrale Veiligheid: heeft van onderzoekers van het lectoraat methodenonderwijs gehad en een onderzoek uitgevoerd Wybren van der Meer, student Forensic Sciences, heeft minor Cybersafety gevolgd en stage gelopen Remco van der Hoorn, stagiaire lectoraat, doet afstudeerstage Tanja van Dijk, heeft minor Cybersafety

15 Tijd Activiteit Naam, functie en organisatie gevolgd Denan Slatina, heeft minor Cybersafety gevolgd Eline Kuilder, heeft minor Cybersafety gevolgd Overleg evaluatiecommissie Bijlage 3 Gesprek met Docenten (relatie met lectoraat) Gesprek met het management; gelegenheid voor het stellen van aanvullende vragen Eindoverleg evaluatiecommissie Terugkoppeling bevindingen van externe evaluatiecommissie aan management Jan Brinks (docent PM) Hans Woudstra (docent PM) Jurjen Jansen (docent IV) Hiske Koldijk (docent Methoden van onderzoek) Egon van der Veer (directeur ECMA, NHL Hogeschool) Wouter Stol (lector Cybersafety, NHL Hogeschool) Egon van der Veer (directeur instituut ECMA, NHL Hogschool) Wouter Stol (lector Cybersafety, NHL Hogeschool) Danny Buma (Afdelingshoofd, Public Management NHL Hogeschool) Joyce Kerstens (onderzoeker kenniskring Cybersafety) Bestudeerde documenten Zelfevaluatierapport van het lectoraat Cybersafety, 28 september 2010 Handboek Lectoraten NHL, waarin onder meer het Kader Kwaliteitszorg Lectoraten NHL en het Kader Kwaliteitszorg van onderzoek Strategisch Plan van de NHL CV s medewerkers lectoraat Cybersafety Onderzoeksrapportages van studenten Eindrapport, 14 maart 2011 Pagina 15