2. Bezwaarde heeft haar bezwaar aangevuld bij brief van 23 januari 2014.

Transcriptie

1 BESLISSING OP BEZWAAR Bij faxbericht van 25 oktober 2013 is namens de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie door de Directie Forensische Zorg van het ministerie van Veiligheid en Justitie (hierna: DForZo of bezwaarde ) bezwaar gemaakt tegen de tariefbeschikking met kenmerk TB/FZ-0005 van 13 september 2013 (hierna: de Tariefbeschikking ). 2. Bezwaarde heeft haar bezwaar aangevuld bij brief van 23 januari Naar aanleiding van dit bezwaar is bezwaarde op 14 maart 2014 gehoord. Van deze hoorzitting is een verslag gemaakt (zie bijlage 1). 4. Op grond van het Besluit organisatie, mandaat, volmacht en machtiging NZa is de directeur Strategie en Juridische Zaken van de NZa bevoegd om namens de NZa te beslissen op het bezwaarschrift. De NZa heeft de hierboven vermelde beschikking in heroverweging genomen. De NZa heeft besloten dat het procesbelang van bezwaarde ontbreekt. Om die reden is het bezwaar niet-ontvankelijk. Hieronder zal deze beslissing nader worden toegelicht. DE AANGEVOERDE BEZWAREN 5. Aangezien de NZa van oordeel is dat bezwaarde procesbelang ontbreekt en dientengevolge in haar bezwaar niet-ontvankelijk wordt verklaard, behoeven de gronden van bezwaar geen bespreking. Om die reden worden de gronden samengevat weergegeven, zonder deze materieel verder te bespreken. 6. Bezwaarde brengt allereerst naar voren dat zij in haar rol als zorginkoper belang heeft bij zorgvuldig tot stand gekomen, realistische, stabiele en accurate tarieven voor de forensische zorg. 7. Door de onzorgvuldige totstandkoming van de Tariefbeschikking wordt bezwaarde ernstig benadeeld. De tariefsverhogingen hebben een enorme impact op de begroting van bezwaarde. Daarnaast hebben de tariefsverhogingen gevolgen voor de uitvoering door bezwaarde van het convenant forensische zorg (gesloten tussen de Staatssecretaris van V en J, GGZ Nederland en VGN), voor het voldoen aan haar zorgplicht en haar verplichtingen op grond van de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden. 8. Voorts is volgens bezwaarde sprake van onzorgvuldige besluitvorming door de NZa. Hiertoe voert bezwaarde het volgende aan. 9. Voorafgaand aan de door de NZa genomen tariefbeschikking was er gebrek aan overleg en had bezwaarde recht op uitgebreider overleg.

2 10. Het kostprijsonderzoek, waarop de NZa zich heeft gebaseerd teneinde tot de Tariefbeschikking te komen, is volgens bezwaarde niet transparant en onzorgvuldig tot stand gekomen. Zo heeft de NZa zich onder meer - ten onrechte gebaseerd op werkelijke historische kosten, ten onrechte voor de mediaanmethode gekozen en voorts is het bezwaarde volstrekt onduidelijk hoe de - in het kostprijsonderzoek door de NZa betrokken - zorgaanbieders zijn geselecteerd en of de zorgaanbieders (zowel het aantal als het type) representatief zijn. 11. Tot slot leidt de Tariefbeschikking tot onverantwoorde prijsstijgingen, aldus bezwaarde. ACHTERGROND EN TOTSTANDKOMING BESLUIT 12. Tot 1 april 2012 had de NZa in de forensische zorg in strafrechtelijk kader (hierna: FZ ) een adviesrol voor prestaties en tarieven. De NZa adviseerde het ministerie van Veiligheid en Justitie (hierna: V en J ) over de prestaties en tarieven, waarna genoemd ministerie de tarieven voor de FZ vaststelde. 13. Op grond van het op 27 maart 2012 gewijzigde Interimbesluit FZ 1 is met ingang van 1 april 2012 de rol van de NZa in de FZ veranderd. Vanaf 1 april 2012 is de NZa verantwoordelijk voor: het vaststellen van prestaties en tarieven voor de FZ; het vaststellen van beleidsregels en nadere regels voor de FZ; toezicht houden op FZ-zorgaanbieders en de zorginkoper. 14. De NZa heeft betrokken marktpartijen bij brief van 9 november 2012 (circulaire CI-12-94c) geïnformeerd dat zij op 6 november 2012 de beleidsregels, nadere regels, prestaties en tarieven voor het jaar 2013 voor de FZ heeft vastgesteld. 15. Door middel van de Tariefbeschikking van 13 september 2013 heeft de NZa de tarieven voor 2014 vastgesteld. 16. Tegen voornoemde Tariefbeschikking heeft bezwaarde bezwaar gemaakt. OORDEEL NZa Bezwaarde heeft geen procesbelang 17. Indien procesbelang ontbreekt, geldt dat het bezwaar (en beroep) niet-ontvankelijk is. 1 Besluit van 23 december 2010, houdende tijdelijke bepalingen voor de forensische zorg (Interimbesluit forensische zorg), zoals gewijzigd bij besluit van 27 maart 2012 (Stc. 2012, 134).

3 18. Volgens vaste jurisprudentie van het College van Beroep voor het bedrijfsleven is alleen sprake van voldoende procesbelang als het resultaat dat de belanghebbende met het instellen van beroep nastreeft, ook daadwerkelijk met het aanwenden van dat rechtsmiddel kan worden bereikt en het realiseren van dat resultaat voor deze belanghebbende een feitelijke betekenis kan hebben en niet alleen een hypothetische Tijdens de op 14 maart 2014 ten kantore van de NZa gehouden hoorzitting heeft bezwaarde het volgende opgemerkt: De NZa vraagt of het is gelukt tariefafspraken te maken met lagere dan de maximumtarieven. Bezwaarde geeft aan de tarieven voor aan middelen gebonden stoornissen [VERTROUWELIJK] en van de andere tarieven [VERTROUWELIJK] lager te zijn overeengekomen om op een met vorig jaar vergelijkbare situatie uit te komen. Voor dit jaar is het financiële nadeel dus eigenlijk niet aan de orde. Indien sprake is van maximumtarieven zal bezwaarde ook voor de komende jaren een rondrekening doen. Maar het wordt wel moeilijk de inkoop voor andere doeleinden in te zetten (waarvoor deze juist wel bedoeld is). De NZa merkt op dat je bij een volgend kostenonderzoek in dat geval wel dichter op de gecontracteerde prijs uitkomt. en De NZa geeft aan dat het idee van een maximumtarief is dat degenen die het nodig hebben gefaciliteerd kunnen worden. Bezwaarde ziet daarin wel mogelijkheden Op basis van deze uitlatingen van bezwaarde blijkt dat zij geen procesbelang heeft bij haar bezwaar tegen de Tariefbeschikking. Immers zelfs indien bezwaarde gevolgd zou kunnen worden in haar bezwaar dat de tarieven te hoog zijn vastgesteld, erkent bezwaarde hier geen nadeel van te hebben ondervonden. 21. De NZa wijst in dit kader bovendien op het volgende. 22. In de Marktscan en Beleidsbrief Forensische zorg in strafrechtelijk kader 2013 van de NZa (hierna: Marktscan 2013 ) is te lezen dat V en J zowel inhoudelijk als budgettair verantwoordelijk is voor alle FZ voor volwassenen. Deze verantwoordelijkheid is belegd bij de Directie Forensische Zorg (DForZo/bezwaarde) van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI). Bezwaarde bekijkt hoeveel FZ nodig is, van welk type en welke organisaties en instellingen die kunnen bieden. Hiervoor koopt bezwaarde de benodigde zorg in en bewaakt de kwaliteit. 23. Eén van de specifieke kenmerken van de markt voor FZ die afwijken van reguliere zorg is dat de zorg wordt ingekocht door één inkoper c.q. afnemer: DForZo (Marktscan 2013, pagina 7). 2 Zie bijv. de uitspraak van het CBb d.d. 27 juli 2015, ECLI:NL:CBB:2015: Vet door NZa.

4 24. De markt voor FZ is derhalve een monopsonie: een markt met één inkoper (in dit geval DForZo) en meerdere verkopers (de zorgaanbieders). In tegenstelling tot andere zorgmarkten is er geen sprake van concurrentie bij de inkopers. De zorgaanbieders hebben wel te maken met een concurrerende markt. Deze concurrentie is gericht op het mogen leveren van zorg. 25. Daar komt bij dat de markt voor FZ enkel gecontracteerde zorg kent (en derhalve geen zogenaamde niet-gecontracteerde zorg). Ter illustratie, in de (markt voor) curatieve Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) zijn niet alle zorgaanbieders gecontracteerd. De nota s van deze aanbieders worden dus niet vergoed op basis van een contract, maar op basis van restitutie. Dat houdt in dat de verzekeraar een substantieel deel van de nota vergoedt (ongeveer 70% van het maximumtarief). Zorgverzekeraars in de GGZ hebben maar beperkt invloed op (het volume van) deze nota s, in tegenstelling tot de gecontracteerde aanbieders waarmee meestal een financieel plafond wordt afgesproken. In de FZ zijn er geen nietgecontracteerde aanbieders en zodoende heeft bezwaarde maximale invloed op de inkoop van de zorg. 26. Samengevat is bezwaarde dus de enige zorginkoper respectievelijk zorgverzekeraar op de markt voor FZ: zij heeft geen concurrentie van andere zorginkopers. Daarnaast is uitsluitend sprake van gecontracteerde zorg. Gelet hierop heeft bezwaarde maximale invloed op de inkoop van de zorg. 27. Dit brengt mee dat bezwaarde bij machte is op de markt voor FZ te bekijken hoeveel zorg nodig is, van welke type en welke organisaties en instellingen die kunnen bieden en tegen welk tarief. Daarbij geldt als voorwaarde dat de overeengekomen tarieven gelijk aan of lager zijn dan het door de NZa vastgestelde maximum. In dit kader is het goed om op te merken dat, zoals tijdens de hoorzitting is gesteld door bezwaarde, nimmer voor het maximumtarief is gecontracteerd maar op een tariefsniveau vergelijkbaar met Bezwaarde heeft voorts op de hoorzitting opgemerkt dat, hoewel met de maximumtarieven dus goed kan worden gewerkt, het wel moeilijk wordt de inkoop voor andere doeleinden in te zetten. 29. Bezwaarde heeft het voorgaande op de hoorzitting niet nader toegelicht, maar heeft in haar aanvullend bezwaarschrift gewezen op het convenant forensische zorg , afgesloten tussen de Staatssecretaris van V en J, GGZ Nederland en VGN. Daarin is, zo stelt bezwaarde, afgesproken het financiële kader voor de GGZ te verlagen naar uiteindelijk 602 miljoen. De NZa gaat er vanuit dat bezwaarde dit heeft bedoeld. 30. Bezwaarde stelt dat de uitvoering van dit convenant door de vastgestelde maximumtarieven ( tariefstijgingen ) onuitvoerbaar dreigt te worden, aangezien het voor bezwaarde en GGZ

5 Besluit Nederland ondoenlijk is om binnen de afgesproken budgettaire kaders te voldoen aan hun zorgplicht. 31. De NZa merkt allereerst op dat bezwaarde, zoals volgt uit hetgeen hiervoor is besproken, gelet op haar unieke positie en rol als enige inkoper en enige zorgverzekeraar op de markt voor FZ, bij haar zorginkoop direct invloed kan uitoefenen op de publieke belangen toegankelijkheid, kwaliteit en betaalbaarheid van de FZ. Zoals ook voor bezwaarde in 2014 is gebleken, betekent de omstandigheid dat de maximumtarieven hoger zijn vastgesteld niet dat dit automatisch leidt tot een stijging van de gecontracteerde tarieven. 32. Daar komt bij dat de NZa geen partij is geweest bij genoemde convenant en daarbij dus ook niet inhoudelijk betrokken is geweest. Dit brengt naar het oordeel van de NZa in zijn algemeenheid mee dat afspraken die bezwaarde met andere marktpartijen maakt niet aan de NZa kunnen worden tegengeworpen in een bezwaarprocedure. Gelet op het voorgaande heeft bezwaarde geen procesbelang bij het door haar ingediende bezwaarschrift en verklaart de NZa het bezwaar derhalve niet-ontvankelijk. Ingevolge artikel 8:1 Algemene wet bestuursrecht (Awb) juncto 8:6 Awb juncto hoofdstuk 2, artikel 4 van Bijlage 2 Awb (Bevoegdheidsregeling bestuursrechtspraak) kan een belanghebbende binnen zes weken na de datum van verzending van dit besluit beroep instellen bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven, Postbus 20021, 2500 EA 's-gravenhage. Het beroep dient conform artikel 6:5 lid 1 Awb schriftelijk en ondertekend te worden ingediend en moet tenminste de volgende gegevens bevatten: naam en adres van de indiener, een omschrijving van het besluit waartegen het beroep zich richt en de gronden van het beroep. Indien beschikbaar dient een afschrift van het besluit te worden meegezonden. Hoogachtend, De Nederlandse Zorgautoriteit dr. M.C. Mikkers RA, directeur Strategie en Juridische Zaken