Bemoeizorg Zorgzaam en bemoeizuchtig Een kerntaak van de GGZ. Brussel 24 november 2016

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Bemoeizorg Zorgzaam en bemoeizuchtig Een kerntaak van de GGZ. Brussel 24 november 2016"

Evelien Abbink
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Bemoeizorg Zorgzaam en bemoeizuchtig Een kerntaak van de GGZ Brussel 24 november 2016

2 Hoezo bemoeizorg? Patienten met ernstige psychiatrische stoornissen vragen niet altijd zelf om behandeling Het gaat om patienten met: Psychotische stoornissen, waaronder schizofrenie Bipolaire- of stemmingsstoornissen: voelen zich onkwetsbaar, geven te veel geld uit Bij 50-75% van deze patienten bestaat er gebrek aan bereidheid tot aangaan behandelrelatie Dit komt door de ziekte zelf én door gebrek aan motiverend vermogen van de GGZ

3 Hoezo bemoeizorg Psychiatrie vindt zijn oorsprong in de bemoeizorg: gekken opsluiten Opsluiten is lang het enige middel geweest In vijftiger jaren kwam de eerste psychiatrische medicatie tegen psychose Later (zestiger - zeventiger jaren) autonomie principe belangrijker Verwaarlozing van patiënten bleek probleem

6 Gevaar voor ander

8 Volkskrant

10 Media Proefschrift ongevraagde hulpverlening; 'Bemoeizorg praat geen problemen aan' ROTTERDAM, 10 DEC. Bemoeizorg is sinds vandaag een nieuw woord in de psychiatrische hulpverlening. Het woord is een samentrekking van bemoeienis en zorgzaam en duidt op de ambulante hulp aan schizofrenie patiënten. Hoe ver kun je gaan met het ongevraagd aanbieden van zorg en hulp aan deze moeilijk bereikbare groep mensen? Op dit onderwerp promoveert de sociaal-psychiatrische verpleegkundige Henrie Henselmans vandaag aan de Utrechtse Universiteit. Margot Poll 10 december 1993

11 Bijzondere kenmerken doelgroep Multiple criple: Psychiatrie (psychose, depressie) Verslaving (multidrugsgebruik) Persoonlijkheidsstoornis (borderline, antisociaal) Verstandelijke handicap Somatische problemen Problemen op alle levensgebieden

12 Problemen alle levensgebieden Psychiatrie Verslaving Verstandelijke handicap Somatische problemen Zelfverzorging Wonen Geld Geweld/overlast GGz Verslavingszorg Verstandelijke handicap zorg Huisarts en ziekenhuis Thuishulp WBV, BW s Bank,schuldsanering Politie, justitie

13 Fundamental problem in mental health % of people with severe mental illness not motivated to seek treatment - Reasons for not seeking treatment: - Lack of insight - Negative experiences with (involuntary) treatment - Stigma

14 The Motivation Paradox in patients with SMI

15 Motivation Paradox Classic Assumption Problems Distress Motivation Motivation Paradox Problems Insight Negative experiences Motivation in SMI Cognitive functioning (Mulder et al. SPPE 2013)

16 Problem level and motivation for treatment in severely mentally ill ACT patients 18 HoNOS Score P<0.001 Motivated for treatment (n=745) Not motivated for treatment (N=277) (Kortrijk et al. submitted)

17 Conclusion: Severely mentally ill patients with more problems are less motivated for treatment

18 Bemoeizorg Autonomie is niet heilig Right to rot Ethische principes: Recht op goed hulpverlenerschap Maatschappelijke verantwoordelijkheid Juridische principes: Proportionaliteit Subsidiariteit Doelmatigheid

19 Interventies Verleiden Relatie leggen Aansluiten bij wat iemand wel wil Drang Beperken keuzemogelijkheden Dwang Geen keuze mogelijkheid

20 Stoornissen in het willen Cognitieve interpretatie: stoornis in het denken (paranoidie) leidt tot stoornis in het willen Stoornis in het affect (wantrouwende gevoelens) kunnen leiden tot stoornissen in de de interpretaties van deze gevoelens Deze verstoorde interpretatie van verstoorde affecten kan leiden tot een verstoorde wilsvorming Gebrek aan wilsbekwaamheid

21 Wilsbekwaamheid bij beslissingen Bewustzijn van en inzicht in risico s Inzicht in hoe risico s af te wenden Consistentie Besef van wat iemand wil Begrijpt wat hij kiest en waarom

22 Conclusie bemoeizorg Er is een groep mensen met wie wij ons actief moeten bemoeien Deze mensen hebben problemen op meerdere levensgebieden Bemoeien op een ethisch en juridisch acceptabele wijze Door middel van interventies waarvan de effecten zijn aangetoond: evidence based medicine Vakgebied Openbare Geestelijke Gezondheidszorg

23 Organisatie Bemoeizorg Signaleren en toeleiden (en begeleiden?): gemeente, ggz Behandelen, begeleiden, evt. toepassen van dwang: Flexibele Assertive Community Treatment Teams (FACT Teams)

24 In large cities, is there a systematic way to detect difficult to engage patients? % Yes No Missing

25 Verwarde mensen Neemt het toe? Politie > mensen

26 Eigen risico: 375 Euro

27 Meer beddenafbouw: meer daklozen?

28 Teams te druk! Geen tijd om langs te gaan.

29 Drang Drang veel toegepast Voorbeelden: Uitkering/huis na deelname aan behandeling Straf-vermindering na deelname aan behandeling Voorwaardelijke machtiging Gebruik van drang in ongeveer 40-50% van de patienten met ernstige psychiatrische aandoeningen (Monahan et al. Psychiatr Serv 2005) Effecten grotendeels onbekend Tegenstrijdige resultaten twee RCT s outpatient commitment mbt heropnames en recidief gevaar

30 Gevaar voor ander

31 Maatschappelijke teloorgang

32 Maatschappelijke teloorgang

33 Cinderella and SMI Care is fragmented Evidence not implemeted Little connection in organisation No evaluation

34 Cure and Care for SMI Long stay Spec outpatient clinic Acute ward Day hospital Alcohol & Drugs CM Public MH team Rehab Crisis NGO day act centre Social security sheltered housing General Hospital

35 The Average European Service? OP (F)ACT Depot clinic CMHC Acute ward Day hospital Alcohol & Drugs IPS CMHT Rehab Crisis AO = Assertive Outreach Integrated care Patient is cocreator Daily activities Sheltered housing General hospital

36 Conclusie Bemoeizorg is kerntaak van de GGZ Zonder bemoeizorg worden de mensen met de grootste zorgbehoeften verwaarloosd Motivatieparadox is gevolg van ziekte én onze interventies Opties: verleiden, drang, dwang Taak voor GGZ in maatschappelijk netwerk

37 Dank voor uw aandacht

Vergelijkbare documenten

Bemoeizorg Zorgzaam en bemoeizuchtig Een kerntaak van de GGZ. Brussel 24 november 2016

Bemoeizorg Zorgzaam en bemoeizuchtig Een kerntaak van de GGZ Brussel 24 november 2016 Leap of Faith Indiana Jones and the Last Crusade Kenniscentrum Phrenos Hoezo bemoeizorg? Patienten met ernstige psychiatrische