Gebrek aan ziekteinzicht..en dus compliance

Transcriptie

1 In Gesprek met Psychose Verbindende Gesprekstechniek om in gesprek te komen en blijven met mensen met een psychose Wie? Rehabteam van Mentrum/Arkin Meer dan 12 jaar klinische ervaring psychose Dienstenbureau Daklozen Schiphol / Leger des Heils 10 november 2012 Sinds 2011: Molemann-Tielens Psychosenzorg Mark Poons en Hans Pijp 2012 LEAP Vraag Wat is het grootse probleem in behandeling van bipolaire stoornissen en schizofrenie? Gebrek aan ziekteinzicht..en dus compliance Probleem met orale antipsychotica Tussen 50% en 70% van de patienten met schizofrenie nemen hun medicatie niet goed in. Waarvan 25% binnen 1 week, 50% binnen 1 jaar en 75% na 2 jaar incompliant. Slechte medicatie betekent een veel slechtere prognose van schizofrenie en bipolaire stoornissen. Amador et al. Arch Gen Psychiatry 1994;51: Keith & Kane. J Clin Psychiatry 2003;64: ; 2. Oehl et al. Acta Psychiatr Scand 2000;102(suppl 407):83 86; Amador et al. Schizophr Bull 1991;17: ; Amador, David eds. Insight and Psychosis. 2nd ed. Oxford University Press;

2 Wat is de veroorzaker van dit probleem? Ontkenning? Eigenwijs zijn? DSM IV-TR: schizofrenie en overige psychotische stoornissen A majority of individuals with schizophrenia have poor insight regarding the fact that they have a psychotic illness. Evidence suggests that poor insight is a manifestation of the illness rather than a coping strategy. It may be comparable to the lack of awareness of neurological deficits seen in stroke, termed anosognosia. This symptom predisposes the individual to non-compliance with treatment and has been found to be predictive of higher relapse rates, increased number of involuntary hospital admissions, poorer psychosocial functioning, and a poorer course of illness Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th Edition, Text Revision. Washington, DC, APA, 2000 Wat is de veroorzaker van dit probleem? Anosognosie: Ernstig ontbreken van ziektebesef Overtuiging blijft ondanks overweldigend bewijs van ongelijk Frequent confabulaties Bij anosognosie/ ontbrekend ziektebesef: Het gewone vertrouwen in de dokter die het beste met je voor heeft gaat niet op. Geen psychoeducatie! Ga om het ziektebesef heen. Verbindende Gesprekstechniek. Maar wat zou jij doen? Wanneer je weet dat je geen suikerziekte hebt en de dokter vraagt je insuline te nemen. Dat heb ik niet nodig! Ik heb geen suikerziekte! Het is gevaarlijk! (Optioneel:) Neem het zelf. Idioot! 2

3 Als behandeling een huis is dan kan je beter niet op los zand bouwen.. 3

4 Een huis heeft een stevig fundament nodig! Niet: Wat is Motiveren? Overtuigen van jouw mening. ( Heb hem gemotiveerd tot ). Ompraten en erin praten. ( Een weinig gemotiveerde patient ga ik niet helpen ). Chanteren ( Als jij de medicatie niet neemt dan vraag ik een RM aan ). Socrates: Motiveren is het helpen helder krijgen van de eigen overtuigingen. Visie op psychose: de vicieuze cirkel Eenzaamheid Verlies van zelfvertrouwen (en self-efficacy) Slechtere prognose van ziekte Slechter maatschappelijk functioneren Psychose Isolement Wat is wel motiverend? Geen motivatie zonder verbinding Geen behandeling zonder motivatie Verbinding Motivatie Behandeling 4

5 Luns en psychoses Tegelwijsheid The Dutch are always right, but seldom relevant. (Minister van Buitenlandse zaken van Engeland tegen onze minister van Buitenlandse zaken Luns). Wat is een psychose? Een psychose is: Een ernstige en vaak langdurige stoornis in de betekenisgeving. Een ernstige stoornis in de waarneming. Een aantal cognitieve stoornissen. Filter en flexibiliteit Gezichtsherkenning Toonherkenning Problemen met abstracties Stoornissen in emoties en aandrift (negatieve symptomen). Distantie? Zo min mogelijk! Een psychose is: Een psychose voelt als: Een stoornis in de informatieverwerking. 5

6 Het dopamine verhaal Dopamine is de markeerstift Dopamine is de volumeknop Het gesprek Recherchewerk! Open beginnen; waarom hebben wij nu een gesprek? Jouw rol als arts/ hulpverlener Optimaliseren van het denken Hiermee mensen wat gelukkiger maken Jouw visie als arts Ik denk in symptomen en niet in syndromen Kent niet de ultieme waarheid Kan fouten maken (niet: Expert Medisch Denken ) 6

7 Luister kritisch maar zonder enig oordeel Loop nooit om opvallende dingen heen; omarm ze. Wat zijn de feiten? Visueel plaatje. Ask, don t tell. Zoek het lijden. Wacht met begrip. Geef geen ongevraagd advies Mensen met een psychose hebben vaak last van: Een teveel aan gedachtes en associaties; Slaapproblemen of nachtmerries; Problemen met concentratie, leren en geheugen; Overmatige spanningen of stress; Mislukte carrières; Eenzaamheid en verlies van vrienden. Stel interpretatie uit Zinvolle manieren om over psychose te praten Psychose = een stoornis in de informatieverwerking. Een dysfunctioneren van het orgaan brein. Niet van de identiteit. Een psychose is een ernstige overspannenheid. Een stoornis in de waarneming (virus in computer). Een stoornis in de betekenisgeving ( niet: realitytesting). In gesprek Wat bespreken we niet? De realiteit/ interpretatie van de inhoud U bent in de war Ik maak me zorgen U hoort stemmen Behandelen Zoek gemeenschappelijke doelen Iemand uit de kliniek houden Een betere woning Een (betere) baan Een relatie De zin van het leven? 7

8 Behandelen Geen advies zonder helder perspectief 8