Verkennende notitie Toekomstvisie Sportvelden. 28 oktober 2008

Transcriptie

1 DATUM 28 oktober 2008 ONDERWERP Verkennende notitie Toekomstvisie Sportvelden Aanleiding Om het voorzieningenniveau in een gemeente ten aanzien van gemeentelijke sportaccommodaties blijvend te laten aansluiten bij de wensen en behoeften van de inwoners is het van belang om als gemeente een accommodatiebeleid te voeren dat toekomstbestendig is. Gelet op de sterke onderlinge verwevenheid van de verschillende gemeentelijke afdelingen is het bovendien zaak dat in dit beleid waar mogelijk sprake is van integraliteit zodat mogelijke combinaties tussen onderwijs-, welzijn- en sportaccommodaties optimaal worden benut. Dit laatste om gemeentelijke sportaccommodaties ook in te kunnen zetten voor het realiseren van overige gemeentelijke beleidsdoelstellingen. Ook de gemeente Schiedam is reeds enkele jaren nadrukkelijk bezig met het waar mogelijk uitvoeren van integraal accommodatiebeleid en de wijze waarop buitensportaccommodaties kunnen bijdragen aan het uitvoeren van het gemeentelijke sportbeleid. Enerzijds wordt hierbij een zo efficiënt en effectief mogelijk gebruik nagestreefd ten aanzien van gebruik door de sportverenigingen. Anderzijds worden in toenemende mate de mogelijkheden onderzocht op welke wijze de buitensportaccommodaties in Schiedam kunnen bijdragen aan de doelstellingen die door andere beleidsterreinen zijn gesteld. Hierbij kan onder andere worden gedacht aan intensivering van de samenwerking met en/of medegebruik van sportaccommodaties door de betrokken partijen aangaande: onderwijs; kunst en cultuur; kinderopvang, buitenschoolse opvang en peuterspeelzalen; zorg en welzijn; Huidige situatie Met de vier sportparken beschikt Schiedam over een ruim en uitgebreid aanbod aan sportparken. Het aanbod is sterk geconcentreerd rondom de A4 en de A20, daarnaast zijn de sportparken allemaal aan de rand van de wijken gesitueerd. In de nieuwe strategische kadernota sportbeleid Een leven lang sporten en bewegen is de wens uitgesproken om te komen tot multifunctionele, openbaar toegankelijke en kwalitatief hoogwaarde sportparken die breed inzetbaar zijn binnen het integrale sportbeleid. Bij het nastreven en uitvoeren van dit beleid wordt de gemeente Schiedam echter geconfronteerd met de nadrukkelijk aanwezige ruimtelijke beperkingen die in Schiedam uitbreiding of aanpassing van accommodaties bemoeilijken. Om desondanks tegemoet te kunnen komen

2 aan het gewenste accommodatiebeleid is voorliggende notitie opgesteld. Middels deze notitie wordt een eerste verkenning gedaan naar een toekomstvisie op de sportvelden en buitensportaccommodaties in Schiedam. Eerste bevindingen Ter voorbereiding op deze notitie heeft een inventarisatie en analyse plaatsgevonden die inzicht heeft verschaft in de huidige én toekomstige behoefte (decor 2020) aan buitensportaccommodaties in de gemeente Schiedam. Hiertoe zijn onder meer de relevante ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op de toekomstige behoefte in kaart gebracht, zoals de sportdeelname in Schiedam, de Schiedamse bevolkingsontwikkeling, specifieke ontwikkeling binnen sportverenigingen, relevante sporttechnische trends en ontwikkelingen (kunstgras, clustervorming, multifunctioneel gebruik) en maatschappelijke trends zoals de toenemende aandacht voor sport & onderwijs. Aan de hand van deze inventarisatie en de analyse van het huidige aanbod van buitensportaccommodaties zijn behoefte en aanbod aan elkaar gerelateerd en zijn de mogelijke knelpunten (nu én in de toekomst) benoemd. Uit deze gemeentebrede analyse blijkt dat er in Schiedam diverse knelpunten op de verschillende sportparken aanwezig zijn. Ook kan worden geconstateerd dat er voorlopig geen nieuwe ruimte beschikbaar komt om buitensportaccommodaties te realiseren. Uitgangspunt richting de toekomst is dan ook veel meer een optimalisatie van de bestaande situatie. De ligging van de sportparken staat hierbij, gezien het gebrek aan nieuwe locaties, vooralsnog niet ter discussie. Echter, het formaat en de indeling van de huidige sportvelden kan richting de toekomst nog wijzigen! Om hieraan nader invulling te geven is uitwerking gegeven aan een ruimtelijke strategie. Op basis van de geconstateerde knelpunten en nog te maken beleidskeuzen (bijvoorbeeld de mogelijke herinrichting van het Beatrixpark of een economische structuurvisie voor het sportpark Harga in 2009) zijn de kaders bepaald waarbinnen deze ruimtelijke strategie is uitgewerkt. Tevens zijn een aantal acties en handelingen geschetst ten behoeve van de toekomstige sportparkconfiguratie in Schiedam. Op basis van nog te maken beleidskeuzen (bijvoorbeeld de mogelijke herinrichting van het Beatrixpark of de geplande economische structuurvisie voor het sportpark Harga in 2009) kan vervolgens uitwerking worden gegeven aan één of meerdere acties dan wel onderdelen uit de genoemde acties. Navolgend worden achtereenvolgens de belangrijkste aspecten ten aanzien van de te maken beleidskeuzen, de kaders met bijbehorende ruimtelijke strategie en de verschillende acties die in de toekomst kunnen worden uitgevoerd weergegeven. Relevante Beleidskeuzen Alvorens concreet uitwerking te kunnen geven aan de ruimtelijke strategie zijn de toekomstige ontwikkelingen en de daarbij behorende deelprojecten in een juist perspectief geplaatst. De feitelijke invulling van deze projecten is enerzijds afhankelijk van de geconstateerde knelpunten inzake behoefte en aanbod en de tijdsperiode waarin deze ontwikkelingen en knelpunten zich zullen voordoen. Anderzijds is de uiteindelijke uitwerking ook in grote mate afhankelijk van de verschillende beleidskeuzen die ten aanzien van de relevante beleidsterreinen sport, onderwijs, welzijn, ruimtelijke ordening etc. in de tussenliggende tijdspanne zullen worden gemaakt. Om bij de uitwerking van deze verkennende toekomstvisie uit te gaan van heldere kaders en doelstellingen en niet aan deze beleidskeuzen voorbij te gaan zijn navolgend enkele mogelijke beleidskeuzen genoemd die van invloed kunnen zijn op de verdere uitwerking van de projecten: 2

3 Investeren in kwaliteit of in kwantiteit? Bij de toekomstige ontwikkeling van sportaccommodaties kan enerzijds worden gekozen voor investeren in kwaliteit (bestaande accommodaties en de daarop aanwezige verenigingen versterken) en anderzijds voor inzetten op kwantiteit (aantal accommodaties / velden uitbreiden). De lijn die momenteel in Schiedam wordt uitgezet, en richting de toekomst tevens is verankerd in het nieuwe sportbeleid, is dat de gemeente Schiedam nadrukkelijk streeft naar investeren in kwaliteit van accommodaties. De nadruk hierbij ligt op een passend en adequaat voorzieningenaanbod dat primair gericht is op de inwoners van Schiedam en daarnaast ook enige ruimte biedt voor de sporters uit de buurgemeenten die lid zijn van een Schiedamse sportvereniging. Sport aan de rand en/of sport in de wijk? Het toekomstig accommodatiebeleid is zowel gericht op het ontwikkelen c.q optimaliseren van de sportparken buiten de wijk (aan de rand van de stad) alsmede op het aanleggen van sportaccommodaties in de wijk. De bestaande sportparken zullen zoveel mogelijk worden geoptimaliseerd om te komen tot traditionele kwalitatieve multifunctionele sportaccommodaties aan de rand van de wijken. Daarnaast wordt zoveel mogelijk gestreefd (in het kader van Sport in de Wijk) naar openbaar toegankelijke en breed inzetbare trapveldjes en sportveldjes die ín de wijken worden gerealiseerd. Het is hierbij van belang om bij het aanleggen of grootschalig (her)inrichten van wijken ook ruimte vrij te maken voor de realisatie van dergelijke buurtsportvoorzieningen en waar mogelijk zelfs kleinschalige binnen- of buitensportaccommodaties mee te nemen. In het verleden is deze kans nogal eens aan de sportsector voorbij gegaan maar in de toekomst dient sport vanaf de eerste minuut aan tafel te zitten teneinde zich hard te maken voor sport en sportvoorzieningen in de wijk en dientengevolge de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Streven naar multifunctioneel gebruik In de toekomst wordt een actief beleid gevoerd om multifunctionele, optimale sportaccommodaties met daarbij ook niet-sport gerelateerde onderdelen tot stand te brengen. Daarnaast kunnen nu reeds enkele beleidskeuzen worden benoemd waarvan de te volgen lijn nog niet geheel is vastgesteld. Hoe ver gaat de verenigingsondersteuning? In hoeverre wenst de gemeente een beleid te voeren waarbij niet langer (financiële) ondersteuning wordt verleend (zowel ten aanzien van subsidies als huurtarieven) voor onrendabele verenigingen en/of verenigingen die onvoldoende aansluiten bij het gemeentelijk beleid. Mogelijkerwijs treedt de gemeente (indien nodig) zelfs dwingend op om deze verenigingen te laten fuseren dan wel te laten ophouden te bestaan? Balans tussen maatschappelijke en economische functies? Kiest de gemeente Schiedam voor het intensiveren van het ruimtegebruik op de verschillende sportparken ten behoeve van het ontwikkelen van maatschappelijke en/of economische functies? Hierbij kan als voorbeeld worden aangehaald in hoeverre de gemeente wenst over te gaan tot het optimaliseren van het ruimtegebruik op Sportpark Harga ten behoeve van het toevoegen van niet-sportgerelateerde functies. 3

4 Welke middelen zijn beschikbaar voor sport? Welke (financiële) inspanningen is de gemeente Schiedam bereid te leveren om in dergelijke gevallen de eventuele in de weg liggende sportverenigingen / sport accommodaties te herplaatsen; Noot: Een aantal van bovengenoemde beleidskeuzen is inmiddels nader benoemd c.q. uitgewerkt in de nieuwe strategische kadernota sportbeleid Het vastleggen van deze beleidskeuzen in de sportnota voegt ook een extra component toe ten aanzien van de lange termijn visie op sport en sportaccommodaties, en zet zowel de sportbeleidsnota als deze verkennende notitie Toekomstvisie Sportvelden in een breder perspectief. Kaders ruimtelijke strategie Voorgaand is nader ingegaan op de mogelijke beleidskeuzen die nog van invloed kunnen zijn op de uitwerking van de toekomstvisie in concrete projectvoorstellen. Het is op dit moment nog niet voor alle beleidskeuzen met zekerheid te zeggen of zij zich de komende jaren zullen aandienen en wanneer hieromtrent beslissingen zullen worden genomen. Ook de feitelijke invloed die van de betreffende beleidskeuze(n) mag worden afgeleid, is nu nog slechts bij benadering in te schatten. Echter, om desondanks toch een uitwerking te kunnen geven aan de verschillende deelprojecten en de gevolgen van bepaalde keuzen en ontwikkelingen in ruimtelijke, organisatorische en financiële zin in kaart te brengen, is invulling gegeven aan enkele kaders die de basis vormen voor de uitgewerkte ruimtelijke strategie. Aan de hand van geconstateerde ontwikkelingen op het gebied van sportparticipatie en sportbeoefening, de ruimtelijke ontwikkeling van sportaccommodaties én relevante maatschappelijke trends en ontwikkelingen zijn kaders en doelstellingen opgesteld die het mogelijk maken om de gewenste verdiepingsslag ten aanzien van de ruimtelijke visie te realiseren. Om nader invulling te geven aan deze ruimtelijke visie op sportvelden is allereerst het tijdskader benoemd waarbinnen uitwerking wordt gegeven aan de verschillende scenario s en de ruimtelijke strategie. Het tijdskader geeft aan op welk moment in de toekomst er mogelijkheden zijn c.q. het noodzakelijk is om te handelen, afgezet tegen de ruimtelijke mogelijkheden en beperkingen die er binnen de gemeente Schiedam bestaan. Tijdskader Met het vaststellen van het tijdskader wordt de basis gelegd aan de hand waarvan de verschillende doelstellingen verder kunnen worden ingevuld. Doel van het tijdskader is om te komen tot een toekomstbestendige strategie, mét aandacht voor onderscheid van handelen in de tijd. Op basis van het tijdskader kunnen de volgende aandachtspunten voor de verdere uitwerking worden benoemd: - de termijn waarop sommige ontwikkelingen kunnen/moeten worden uitgevoerd, meenemen in de strategieontwikkeling; - rekening houden met termijnen qua opeenvolging van acties; niet alles kan /hoeft tegelijk. Hierbij dient ook rekening gehouden te worden met het feit dat de ene ontwikkeling vaak pas in gang gezet kan worden als de andere is afgerond; - mogelijke nieuwe locaties als Tracé A4, Waterfront en Wilhelminahaven zijn ongewis in de tijd. Echter, indien toekomstige potentiële invullingen voor deze gebieden kunnen worden gesignaleerd dan dienen deze reeds te worden benoemd om zodoende tijdig deel te kunnen nemen in het besluitvormingsproces omtrent de bestemming van deze gebieden. 4

5 Binnen het tijdskader is onderscheid gemaakt naar een drietal tijdvakken, te weten: - Op korte termijn (Nu 2010) - Op middellange termijn ( ) - Op lange termijn (2015 en later) De perspectieven die geschetst worden voor het tijdvak 2015 en later zullen, teneinde de ontwikkelingen ook voor de lange termijn te waarborgen, tevens als input worden meegenomen bij het opstellen van de Stadsvisie Schiedam Doelstellingen Het tijdskader hangt hierbij als een paraplu boven de 3 doelstellingen, die voor de toekomstvisie zijn bepaald en zich meer op het uitwerkingsniveau richten, te weten: 1. streven naar beperking ruimtegebruik/ ruimtewinst optimaliseren; 2. streven naar betere spreiding door de stad/ naar de wijk; 3. streven naar optimale moderne sportaccommodaties in Schiedam. Potentiële acties Op basis van de voornoemde beleidskeuzen en kaders voor de ruimtelijke strategie is vervolgens invulling gegeven aan een aantal acties die in de komende jaren (al dan niet gedeeltelijk) nader kunnen worden uitgewerkt. DOEL TIJD 1. Optimaliseren ruimtegebruik Nu later Samenvoegen handbal Waterhuishouding Bijdorp parkeren Bijdorp en Kethel Ontvlechting cricketvoetbal Thurlede Uitplaatsen DRGS Behoeftebepaling hondensportverenigingen Samenvoegen korfbal Samenvoegen hockey (richting 2015) Parkeren Thurlede Optimaal ruimtegebruik door kunstgras Behoeftebepaling hondensportverenigingen Ruimtegebruik verder optimaliseren door toepassing van kunstgras, multifunctioneel gebruik en/of intensivering van de samenwerking. 2. Spreiding door de stad 3. Optimale sport accommodaties Op korte termijn geen mogelijkheden om de spreiding te verbeteren. Wel reeds nadrukkelijk aandacht voor (kleinschalige) sportvoorzieningen ín de wijk Op korte termijn geen mogelijkheden om optimale sportaccommodaties te realiseren Geen mogelijkheden om spreiding te verbeteren, wel optimaliseren routing naar sportparken: Vanuit Parkweg Nieuwland naar Thurlede Vanuit noordelijke wijken naar Thurlede Vanuit Nieuwland Harga Tevens aandacht voor sport en sportvoorzieningen in de wijk Toevoegen economische en/of maatschappelijke functies aan Harga en/of Thurlede nadat ruimtegebruik is geoptimaliseerd. Verbeteren van spreiding door aanleg nieuwe sportparken (bijvoorbeeld hockey) in Wilhelmina-haven, Waterfront en/of Tracé A4 Tevens aandacht voor sport en sportvoorzieningen in de wijk Toevoegen van functies bij aanleg nieuwe sportparken Wilhelmina-haven, Waterfront en/of Tracé A4 Op basis van bovenstaande matrix kan vervolgens uitwerking worden gegeven aan één of meerdere acties dan wel onderdelen uit de genoemde acties. 5

6 Noot: Ten aanzien van de gepresenteerde acties dient nadrukkelijk te worden opgemerkt dat het hierbij om acties gaan die slechts een indicatie geven van de verschillende mogelijke oplossingen die voor de toekomstige configuratie aan sportvelden kunnen worden aangedragen. De verschillende onderdelen zijn, gezien hun complexe samenstelling en het groot aantal partijen dat bij elk traject betrokken is, in grote mate onderhevig aan ontwikkelingen in de tijd en moeten dientengevolge op elk willekeurig moment opnieuw worden afgezet tegen de op dat moment geldende ontwikkelingen in Schiedam. Actualisatie op basis van recente ontwikkelingen Zoals reeds is opgemerkt, dienen de verschillende acties te allen tijd te worden afgezet tegen de ontwikkelingen in de tijd. Vanuit die optiek is het van belang dat een aantal ontwikkelingen worden benoemd die (aangezien ze pas zeer recent naar voren zijn gekomen) niet in bij het vooronderzoek ten behoeve van voorliggende notitie Toekomstvisie Sportvelden zijn verwerkt maar desondanks wel degelijk van invloed kunnen zijn op de toekomstige vertaling van (onderdelen) van scenario s naar concrete actiepunten. Status SVVSMC De voetbalvereniging SVVSMC kent reeds enige jaren aanzienlijke knelpunten ten aanzien van haar financiële huishouding. In 2008 heeft dit bijna tot de ondergang van de vereniging geleid. Status Hargasport De voetbalvereniging Hargasport kampt met een aanzienlijke schuld als gevolg van de nieuwbouw van haar clubaccommodatie. In principe is dit een aangelegenheid tussen de bouwer Heijmans en Hargasport zelf, maar het is niet ondenkbaar dat de gemeente ook een rol gaat krijgen in dit traject. Daarbij heeft de vereniging op dit moment geen jeugdleden meer waardoor er geen nieuwe aanwas van onderuit meer bij komt. Ontwikkeling Spirit De hockeyvereniging Spirit wil, als gevolg van een sterke groei van het ledenaantal, graag verhuizen naar de overkant van de Hargalaan en hier 2 nieuwe kunstgrasvelden en een nieuwe clubaccommodatie realiseren. Het ontbreekt de vereniging momenteel aan voldoende financiële middelen om deze verhuizing te realiseren. Ook het samenvoegen van beide hockeyverenigingen op één locatie, met behoud van eigen identiteit en accommodatie, behoort tot de mogelijkheden. Hiertoe dient een herschikking van de huidige sportvelden/sportparken plaats te vinden. Nulmeting en onderhoudssituatie buitensportaccommodaties; Op basis van de nulmeting buitensportaccommodaties die recent door Arcadis is uitgevoerd, kan worden vastgesteld dat een aantal buitensportaccommodaties te kampen heeft met aanzienlijk achterstallig onderhoud. Tevens blijkt uit de analyse dat met name voor de sportparken Kethel en Bijdorp er de komende jaren structureel financiële middelen moeten worden ingezet om de beide parken in stand te kunnen houden. De economische levensduur van velden en opstallen op deze parken is (door hun ligging en slechte bodemgesteldheid) korter dan op andere sportparken waardoor er verhoudingsgewijs meer structurele kosten gemoeid zijn met beheer en onderhoud. 6

7 Ontwikkeling sportpark Kethel Het sportpark Kethel kampt met knelpunten ten aanzien van de kleed- en veldcapaciteit. Daarnaast is er een probleem met de parkeergelegenheid op en rond het sportpark. Om de voornoemde knelpunten op te lossen worden momenteel de toekomstmogelijkheden van de beide verenigingen en het sportpark nader bekeken. Hierbij worden ook de (on)mogelijkheden van de diverse plannen, die de laatste tijd de voor dit sportpark zijn benoemd, in beeld gebracht. Ook worden de uitkomsten van het Arcadis onderzoek meegenomen. De resultaten zullen op korte termijn met de beide verenigingen worden besproken. Status hondensportverenigingen Ter voorbereiding op de mogelijke herinrichting van sportpark Harga zijn de huurovereenkomsten met enkele hondensportverenigingen opgezegd. Vervolgtraject Met het vaststellen van de nieuwe sportbeleidsnota worden de beleidskaders voor de toekomst ingevuld. Onderdeel binnen deze nieuwe sportbeleidsnota is het accommodatiebeleid. Door het opstellen van deze verkennende notitie Toekomstvisie Sportvelden is reeds een voorschot genomen op de toekomstige ontwikkelingen daar waar het buitensportaccommodaties betreft. De beleidsuitgangspunten uit de sportnota, gecombineerd met de geconstateerde knelpunten en acties uit voorliggende notitie, leiden tot de nadrukkelijke intentie om op termijn te komen tot Sportparken van de Toekomst in Schiedam. Deze intentie is ook als resultaat verankerd in de nieuwe sportbeleidsnota. Eerst zullen we op korte termijn actie ondernemen om de urgente knelpunten ten aanzien van accommodaties op te lossen. Daarna zullen we een plan presenteren voor het inrichten van Sportparken van de Toekomst in Schiedam. Hierbij zullen ook de resultaten uit de economische structuurvisie voor het sportpark Harga (die voor 2009 staat gepland) worden meegenomen. Aan hand van de bevindingen tot op heden kan reeds worden benoemd dat de focus binnen de Sportparken van de Toekomst met name gericht zal zijn op het (al dan niet) amoveren van sportpark Kethel en het multifunctioneel inrichten van sportpark Harga (en in een later stadium Thurlede) met daarop sport- en welzijnsvoorzieningen en intensief medegebruik vanuit onderwijs. Uitgangspunt hierbij is dat de opbrengsten van een eventuele herontwikkeling van de vrij te vallen gronden voor zover mogelijk ten goede komen aan sport. In samenwerking met de afdeling RO dient er nadrukkelijk te worden gekeken naar de herontwikkelingspotentie van verschillende percelen en zal in kaart moeten worden gebracht welke heropbrengsten verwacht kunnen worden. Op basis van deze informatie kan vervolgens de concrete haalbaarheid van de verschillende scenario s en gewenste inrichting van de Sportparken van de Toekomst worden vastgesteld. 7