Voorkeursmodel Waalsprong

Transcriptie

1 Voorkeursmodel Waalsprong

2

3 Voorkeursmodel Waalsprong Gemeente Nijmegen

4 Colofon Uitgave Gemeente Nijmegen Juli 2003 Tekstredactie BHM LaVerbe, Nijmegen Bureauredactie Beppie van der Heijden, Nijmegen Fotografie Thea van den Heuvel, Nijmegen (pagina 23, 25, 26, 31, 33, 34, 40) Vormgeving Kees Hakvoort, Nijmegen Drukwerk Thoben Offset Nijmegen, Malden Gemeente Nijmegen Bezoekadres Korte Nieuwstraat 6 Nijmegen telefoon (024) Postadres Postbus HG Nijmegen Gemeente Nijmegen 2003 isbn

5 Inhoud Voorwoord 7 1 Van Structuurplan naar Voorkeursmodel In vogelvlucht Plannen en ontwikkelingen Het Milieueffectrapport Waalsprong Reacties op de plannen 19 2 Het ruimtelijk beeld van de Waalsprong Uitgangspunten van het Voorkeursmodel Stad aan de rivier Betuws motief Ruimtelijk beeld 42 3 De deelgebieden van de Waalsprong Het Stadseiland De Landschapszone De Dorpenzone De Bedrijvenzone 66 4 Op weg naar de Waalsprong Structuurplan Het land over de Waal Milieueffectrapport Waalsprong Het Voorkeursmodel Wat zijn de vervolgstappen? 72

6

7 Voorwoord Hoe moeten we de omvangrijke woningbouwopgave in de Waalsprong realiseren? Waaraan moet het nieuwe stadsdeel straks voldoen? Dat waren vragen waarvoor de gemeente Nijmegen begin jaren negentig van de vorige eeuw stond. We ontwikkelden een ruimtelijk beeld dat we in 1996 vastlegden in het structuurplan Het land over de Waal. Dit was de basis voor de plannen die we voor de Waalsprong maakten. Een aantal van die plannen hebben we inmiddels uitgevoerd. Mei 2001 wachtte ons een tamelijk onaangename verrassing. Een uitspraak van de Raad van State dwong ons een nieuw milieueffectrapport voor de Waalsprong op te stellen en nieuwe milieuonderzoeken uit te voeren. In mei 2002 was dat milieueffectrapport gereed. Inmiddels lag er ook een nieuw collegeakkoord. De nieuwe inzichten waren voor ons aanleiding om nog eens goed naar de plannen te kijken. We concludeerden dat een actualisatie van het ruimtelijk beeld gewenst was. Met het milieueffectrapport en ons collegeakkoord in de hand formuleerden we vier uitgangspunten waarmee we het ruimtelijk beeld hebben geactualiseerd. We willen zuinig omgaan met de schaarse ruimte, we willen de identiteit van het gebied versterken, we willen de Waalsprong beter bereikbaar maken en we willen meer variatie in de Waalsprong. Het bijgesteld ruimtelijk beeld hebben we vertaald in een Voorkeursmodel dat we in oktober 2002 ter inzage legden. Dat leverde veel belangrijke reacties op, vooral over de bereikbaarheid, de waterhuishouding en de identiteit van het gebied. Inmiddels bleek ook uit het advies van de onafhankelijke Commissie voor de milieueffectrapportage en uit de inspraakreacties dat we het milieueffectrapport op een aantal punten moesten aanvullen. Dat hebben we gedaan (wat ook weer enkele nieuwe inzichten opleverde). Wij vinden dat de Waalsprong in het perspectief van de totale stad gezien moet worden; een stad aan de Waal. Tegelijkertijd moet de Waalsprong in onze ogen ook uitgaan van het Betuwse landschap. Juist op deze beide punten kunnen we de Waalsprong een eigen identiteit geven en wordt het een gebied met een sterk eigen karakter. Juist doordat we veel reacties hebben gekregen en die zo goed mogelijk in de plannen hebben verwerkt, ligt er nu een beter ruimtelijk beeld dan ooit. In onze ogen betekent dit Voorkeursmodel echter nog meer. We zien het ook als de (nieuwe) start van de ontwikkeling van de Waalsprong; het geeft niet alleen de richting in de planontwikkeling aan, maar het is ook een bron van inspiratie. Paul Depla wethouder Ruimte, Wonen en Sport 7

8 8

9 Van Structuurplan naar Voorkeursmodel 1 Eerst kijken we terug. We geven een globaal overzicht van de stappen die we zetten om van het structuurplan Het land over de Waal te komen tot het Voorkeursmodel dat nu voor u ligt. We gaan in op de plannen en de ontwikkelingen rond de Waalsprong, het Milieueffectrapport Waalsprong en de reacties van belanghebbenden en betrokkenen. 9

10 1.1 In vogelvlucht 10 Het structuurplan Het land over de Waal (1996) vormt het vertrekpunt voor de ontwikkeling van de Waalsprong. Op basis van dit structuurplan hebben wij vanaf 1996 voor verschillende deelgebieden in de Waalsprong masterplannen, bestemmingsplannen en stedenbouwkundige plannen opgesteld. Een aantal daarvan, zoals woonpark Oosterhout, Lent-Oost en Visveld, is inmiddels gerealiseerd of is in uitvoering. Vanaf mei 2001 hebben we de procedure doorlopen om te komen tot een milieueffectrapport de m.e.r.-procedure. In mei 2002 was het Milieueffectrapport Waalsprong gereed. De inspraakreacties en het advies van de onafhankelijke Commissie voor de milieueffectrapportage, die daarop volgden, hebben we verwerkt in een aangevuld Milieueffectrapport Waalsprong dat in juni 2003 gereedkwam. Op basis van milieueffecten, haalbaarheid en sociaal-maatschappelijke overwegingen hebben wij het ruimtelijk beeld voor de Waalsprong van het structuurplan geactualiseerd. Sturend daarbij was het Milieueffectrapport Waalsprong 2002 en het nieuwe collegeakkoord. Dit bijgestelde ruimtelijk beeld hebben we neergelegd in het Voorkeursmodel. Bestaande delen of delen die al in een definitief plan zijn vastgelegd, zoals Stadsas-Noord, woonpark Oosterhout en Lent-Oost, worden daarin als vaststaande gegevens beschouwd en op een logische manier ingepast. Het Voorkeursmodel hebben wij in oktober 2002 ter inzage gelegd. Met de inspraakreacties, het Milieueffectrapport Waalsprong en verdergaande planvorming voor ontwikkelingen rond de Waalsprong, zoals een nieuwe stadsbrug, Koers West en de flessenhalsproblematiek in de Waal, hebben wij dit Voorkeursmodel aangepast en aangescherpt tot het Voorkeursmodel dat nu voor u ligt. voorkeursmodel waalspr0ng

11 Het plangebied vanuit de lucht, najaar van structuurplan naar voorkeursmodel

12 1.2 Plannen en ontwikkelingen 12 Het structuurplan In de Waalsprong ontwikkelen we een nieuw stadsdeel dat voor een belangrijk deel moet voorzien in de woningbehoefte (circa twaalfduizend woningen) en de behoefte aan bedrijfsterrein (circa vijftig hectare) in de regio Nijmegen. Dat is een opgave die voortvloeit uit de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra (Vinex). De vertaling van deze opgave in een ruimtelijk beeld hebben wij neergelegd in het structuurplan Het land over de Waal (1996). Bij het opstellen van het structuurplan, begin jaren negentig van de vorige eeuw, hebben we ons afgevraagd aan welke eisen we moeten voldoen als het gaat om de kenmerken van het gebied, de ruimtelijke kwaliteit en de sociaal-maatschappelijke voorzieningen. Hiervoor hebben we vier strategische opgaven geformuleerd: Horen bij de stad; Wervende woonmilieus; Duurzaamheid; Groeien in stappen. Structuurplan Deze strategische opgaven hebben geresulteerd in een ruimtelijk beeld dat uit vijf deelgebieden bestaat. 1 Het Stadseiland, met stedelijke woonmilieus; opgedeeld in de Dijkzone, de Gordel en het Centrumgebied. De intensiteit van de functies en de dichtheid van de bebouwing neemt toe naar het centrum van het gebied. In de Dijkzone gaat het om een goede overgang van Waal en uiterwaarden naar het stedelijk gebied. 2 De Dorpenzone, met rustige, landelijke woonmilieus en groene corridors. 3 De Bedrijfszone, waar de reeds aanwezige bedrijfsterreinen uitgebreid worden tot een regionaal bedrijfsterrein. Het zuidelijke deel (de Institutenzone) is bestemd voor instituten zoals onderwijsvoorzieningen, instellingen in de medische sfeer en onderzoeksinstituten. 4 De Landschapszone, die de Dorpenzone met het Stadseiland verbindt en bestaat uit water- en groenelementen. Dit zorgt voor extra variatie in woonmilieus en vormt het nieuwe stedelijk recreatiegebied voor de bewoners van de Waalsprong en van Nijmegen en omgeving. 5 De Stadsas, op het tracé van de A325, is de drager van de verkeersstructuur van de Waalsprong en vormt de verbindende schakel tussen de bestaande stad en het nieuwe stadsdeel in het verlengde van de Graafseweg, de Oranjesingel en de Canisiussingel. voorkeursmodel waalspr0ng

13 Ontwikkelingen buiten de Waalsprong Langs de randen van de Waalsprong vinden verschillende ontwikkelingen plaats die van invloed zijn op de wijze waarop de Waalsprong wordt ontwikkeld. Binnenstad De plannen die wij voor de binnenstad van Nijmegen ontwikkelen zijn gericht op de versterking van de cultuurhistorische gelaagdheid en de beleving daarvan, de menselijke maat en de gerichtheid op de rivier. Dit moet resulteren in een compacte stad met nauwe levendige straatjes en gassen, steile trappen, intieme pleinen en historische parken die rustoorden zijn in een dynamische omgeving. Koers West: westelijk Waalfront Het Waalfront dat nu gedomineerd wordt door bedrijven wordt een gebied waar wonen aan het water centraal staat, met zicht op de rivier. De relatie met de rivier wordt hierdoor versterkt. Revitalisering en herstructurering van de bedrijfsterreinen Noord- en Oostkanaalhavens moeten leiden tot een modern en duurzaam industriegebied tussen Park West en het Maas-Waalkanaal. Infrastructuur Om de verkeerssituatie in de regio te verbeteren, neemt het ministerie van Verkeer en Waterstaat maatregelen op regionaal niveau. Op dit moment onderzoeken rijk en provincie twee scenario s: het doortrekken van de A73 en het verdubbelen van de A50. Een besluit hierover is nog niet genomen. 13 Ontwikkelingen buiten de Waalsprong 1 van structuurplan naar voorkeursmodel

14 14 Een nieuwe stadsbrug moet de huidige verkeersproblemen in de stad en de Waalsprong oplossen. De stad moet beter bereikbaar worden en het verkeer moet evenwichtiger verdeeld worden. Wij hebben recent de procedure gestart voor een milieueffectrapport voor de nieuwe stadsbrug. Ruimte voor de rivier Het is belangrijk dat de Waal bij Veur Lent meer ruimte krijgt, bijvoorbeeld door de Oosterhoutseen Bemmelsedijk landinwaarts te verleggen of door de uiterwaarden dieper uit te graven. Dit resulteert in twee varianten: plan Brokx (dijkteruglegging en aanleg nevengeul) en plan Lentse Warande (uitgraven uiterwaarden, reservering landinwaarts). Landschaps- en natuurparken Langs de oostzijde van de Waalsprong is het landschapspark De Woerdt gepland, met mogelijkheden voor overwegend kleinschalige recreatie. Dit park wordt ontwikkeld door het Knooppunt Arnhem-Nijmegen. Het sluit aan bij de Gelderse Poort, waarvoor het rijk en de provincie plannen maken. Deze houden in dat de Gelderse Poort ontwikkeld wordt tot een uniek rivierenlandschap, met zo veel mogelijk aaneengesloten gebieden met natuur, in de uiterwaarden en op de overgangszone tussen de stuwwal en het rivierdal. Regionaal bedrijfsterrein Ten (noord)westen van de Waalsprong was het Multimodaal Transportcentrum (MTC) gepland. Mogelijk wordt rond de A15 een regionaal bedrijfsterrein ontwikkeld. Hoe en waar precies, is op dit moment nog niet duidelijk. Deze optie wordt nu onderzocht. voorkeursmodel waalspr0ng

15 1.3 Het Milieueffectrapport Waalsprong De plannen die er in mei 2001 voor de Waalsprong lagen of die al waren gerealiseerd, hebben we bij de start van de procedure voor een milieueffectrapportage samengevat tot de Voorgenomen activiteit. Geïnspireerd door de strategische opgaven in het structuurplan Het land over de Waal hebben we, op basis van de Voorgenomen activiteit, drie alternatieven opgesteld: Horen bij de stad, Wervende woonmilieus en Duurzaamheid. Omdat de strategische opgave Groeien in stappen niet tot een ander ruimtelijk beeld hoeft te leiden, hebben we deze verwerkt in de alternatieven. De belangrijkste ontwikkelingen rond de Waalsprong hebben we in een apart alternatief uitgedrukt: het alternatief Stad aan de rivier. Van de Voorgenomen activiteit en de alternatieven hebben we de milieueffecten onderzocht. Het alternatief Horen bij de stad gaat uit van een grote variatie in dichtheden en, in samenhang daarmee, het ontwikkelen van de multifunctionele knopen Lent en De Grift. Daarnaast hebben we bij dit alternatief gekozen voor een watersysteem dat uitgaat van een overloopgebied dat volloopt bij zware regenval of hoge waterstand van de rivier. Dit alternatief biedt goede mogelijkheden voor behoud van grote cultuurhistorische structuren. 15 Voorgenomen activiteit Alternatief Horen bij de stad 1 van structuurplan naar voorkeursmodel

16 16 Het alternatief Wervende woonmilieus richt zich vrijwel geheel op het ontwikkelen van gewilde woonmilieus, met nadruk op de afzonderlijke woonbuurten. Dat resulteert in een groot ruimtebeslag voor wonen. In tegenstelling tot het alternatief Horen bij de stad, richt dit alternatief zich vooral op het behoud van de kleine cultuurhistorische en archeologische elementen. Het alternatief Duurzaamheid gaat uit van een zeer sterke concentratie van de woningbouwopgave, zodat robuuste groengebieden en ecologische verbindingen ontwikkeld kunnen worden. Het vormt in dat opzicht een tegenhanger van het alternatief Wervende woonmilieus. Daarnaast borduurt dit alternatief sterker voort op de ontwikkeling van de knopen Lent en De Grift en het behoud van grote cultuurhistorische structuren dan bij het alternatief Horen bij de stad het geval is. Alternatief Wervende woonmilieus Alternatief Duurzaamheid voorkeursmodel waalspr0ng

17 Het alternatief Stad aan de rivier gaat uit van de nieuwe stadsbrug en de dijkteruglegging. Het zet enerzijds sterk in op de samenhang met de bestaande stad, door het intensiveren van het centrumgebied en het verschuiven daarvan naar de rivier. Anderzijds brengt het een goede overgang aan naar het Betuwse landschap, door het gebied ten noordoosten van het Stadseiland niet te ontwikkelen, net zomin als knoop De Grift. In een aantal opzichten heeft dit alternatief kenmerken van het alternatief Horen bij de stad. 17 Alternatief Stad aan de rivier 1 van structuurplan naar voorkeursmodel

18 18 Het Meest Milieuvriendelijk Alternatief Met de resultaten van het onderzoek hebben we het Meest Milieuvriendelijk Alternatief samengesteld. Dat is een alternatief waarin die keuzen zijn uitgewerkt die samen het milieu het beste dienen. Dat levert het volgende ruimtelijk beeld op. Meest Milieuvriendelijk Alternatief 1 Een zo groot mogelijke variatie in zo veel mogelijk aaneengesloten biotopen met grote, doorgaande groenstructuren. De plassen spelen een belangrijke rol in de variatie. Door vooral woonpark Ressen niet te bebouwen, ontstaan grote aaneengesloten biotopen die een kwalitatief belangrijke verbinding vormen met het toekomstige landschapspark De Woerdt. Griftdijk, Ressense Wal en Visveldsestraat zijn de belangrijkste, grote doorgaande ecologische groenstructuren. 2 Behoud van de archeologische, cultuurhistorische en landschappelijke waarden. Vanwege de archeologische waarden hebben we in het Meest Milieuvriendelijk Alternatief ervoor gekozen om woonpark Ressen niet, en de plassen wel te ontwikkelen. Op het hoogste schaalniveau zijn de gebieden met hoge cultuurhistorische waarde en oude structuren, zoals de Dijkzone, Landgoed Oosterhout, Griftdijk, Ressense Wal, Visveldsestraat/Zwarte weg, Woerdsestraat en de Rietgraaf, behouden. 3 Concentratie van wonen en werken zo veel mogelijk op het Stadseiland, in de knopen Lent en De Grift en op bedrijfsterrein De Grift. Woonpark Ressen wordt niet ontwikkeld, woonpark Oosterhout wordt afgerond, zodat de woningbouwopgave geheel wordt ingezet op het Stadseiland. Het gevolg hiervan is een sterke verdichting van het Stadseiland. De dichtheid langs de rand, de Dijkzone, is bewust laag gehouden. Intensief grondgebruik is ook uitgangspunt voor het bedrijfsterrein. Daarbij is tevens sterk ingezet op herstructurering van de bestaande bedrijfsterreinen. voorkeursmodel waalspr0ng

19 1.4 Reacties op de plannen Het Milieueffectrapport Waalsprong 2002 en het Voorkeursmodel hebben geleid tot diverse reacties. Het Platform Waalsprong heeft een belangrijke rol gespeeld bij het verwoorden van de betrokkenheid en de zorg van bewoners, belangenorganisaties en bedrijven. Samengevat gaan de reacties over de volgende onderwerpen: het watersysteem (waaronder het ruimtebeslag); de identiteit van het gebied (waaronder de samenhang met Lent); de bereikbaarheid. Ontwikkelingen buiten de Waalsprong kunnen van grote invloed zijn op de bereikbaarheid van de Waalsprong zelf. Denk aan de doortrekking van de A73, de verdubbeling van de A50 en de nieuwe stadsbrug. Bewoners zijn bang dat die ontwikkelingen niet genoeg op elkaar, en op de verkeerskundige aanpak in de Waalsprong zijn afgestemd. Ook de gevolgen van de verkeerskundige keuzen binnen de Waalsprong voor de bereikbaarheid vormen voor de bewoners een punt van zorg (verkeersknippen en aansluitingen op de Prins Mauritssingel). 19 De bewoners vragen zich af of er wel plassen moeten komen ten koste van recreatiemogelijkheden rond de nieuwe wijken. Of er wel voldoende rekening wordt gehouden met de problemen rond de waterhuishouding, als het gaat om de natte voeten, de ontgronding, de waterplassen en de grondwaterstand. Of er wel rekening wordt gehouden met de geluidsoverlast, uitlaatgassen en de onveiligheid die de nieuwe verkeersbewegingen met zich mee kunnen brengen. En hoe er wordt omgegaan met sluipverkeer. Bewoners en andere betrokkenen maken zich ook zorgen of er wel voldoende rekening wordt gehouden met de identiteit van het gebied. Denk aan het landschap, cultuurhistorisch belangrijke elementen, archeologische, geomorfologische en natuurlijke waarden die de identiteit bepalen. Denk ook aan de mate van samenhang tussen het bestaande en het nieuwe, zoals Lent in verhouding tot de plannen. Verder bestaan er zorgen of er wel voldoende variatie is in woningtypen. Ook de mate waarin de nieuwe elementen bijdragen aan de identiteit van de Waalsprong, vormt een punt van zorg voor de bewoners. Denk aan de windturbines, de plassen, de recreatieve voorzieningen en de voorzieningen voor wonen en werken. 1 van structuurplan naar voorkeursmodel

20 20

21 Het ruimtelijk beeld van de Waalsprong 2 Dan kijken we naar het toekomstig beeld van de Waalsprong. We geven een overzicht van de uitgangspunten voor dat beeld. We zien de stad aan de rivier verschijnen en we zien een Betuws motief de Waalsprong verlevendigen. 21

22 2.1 Uitgangspunten van het Voorkeursmodel 22 Het milieueffectrapport, de ontwikkelingen rond de Waalsprong en de inspraakreacties op het milieueffectrapport en het Voorkeursmodel zijn We leggen in het Voorkeursmodel dat nu voor u ligt ook nog twee accenten. voor ons aanleiding om het ruimtelijk beeld van het Meer in het perspectief van de totale stad structuurplan te actualiseren en verder aan te scherpen. Ons collegeakkoord is daarin richtinggevend geweest. Wij scherpen daarbij de uitgangspunten die aan het Voorkeursmodel van oktober 2002 ten De Waalsprong is niet een op zichzelf staande opgave, maar heeft juist sterke relaties met de stad en de regio. We zien de Waalsprong dan ook nadrukkelijk niet als een wijk achter de dijk maar als een onderdeel van een stad aan de rivier. grondslag lagen, verder aan. Sterker uitgaan van de Waal en het Betuwse 1 Zuinig omgaan met schaarse ruimte landschap Ruimte is schaars; laten we hier zorgvuldig mee omgaan. Door te intensiveren op de aangewezen plekken blijft ruimte over voor andere functies en wordt het bestaande landschap zo min mogelijk aangetast. De Waal en het Betuwse landschap bieden waardevolle aanknopingspunten om aan de Waalsprong een eigen, specifieke kwaliteit mee te geven. Hiervan moeten we gebruikmaken. We hebben daarbij een meer organische vervlechting tussen het nieuwe en het bestaande landschap voor ogen. 2 Versterken van de identiteit Het bestaande landschap zal de komende jaren ingrijpend veranderen en een nieuwe identiteit krijgen. We vatten de Waalspong eerder op als een inbreidings- dan een uitbreidingslocatie. We willen het gebied invullen met oog voor de aanwezige kwaliteiten, het woonmilieu en de woonkwaliteiten. Speciale aandacht vraagt een goede integratie van Lent in de nieuwe plannen. 3 Een beter bereikbare Waalsprong De nieuwe stadsbrug biedt een kans om de bereikbaarheid vanuit de Waalsprong naar de bestaande stad sterk te verbeteren. Daarnaast houden we aandacht voor een goede bereikbaarheid van de verschillende deelgebieden binnen de Waalsprong. 4 Meer variatie De Waalsprong moet een levendig stadsdeel worden, met voor ieder wat wils. Dat betekent: zo min mogelijk gebieden met maar één functie (zoals wonen of werken), maar functies mengen waar mogelijk. voorkeursmodel waalspr0ng

23 2.2 Stad aan de rivier Identiteit De bestaande stad heeft zich na het slechten van de vestingwallen half-concentrisch in zuidelijke richting ontwikkeld, met het hart vrijwel aan de Waal. Na de bouw van de Waalbrug en de verwoesting van vrijwel de gehele binnenstad keerde de bestaande stad zich steeds meer van de Waal af. Revitalisering van de Waalkade is een eerste stap om de band tussen de stad en de Waal weer te herstellen. Met de plannen rond de oude stad en Koers West zetten we dit proces verder door. Lent is tot dusver altijd een dorp aan de overkant gebleven. Het heeft zich nooit als voorstad van Nijmegen ontwikkeld, zoals Wyck bij Maastricht. Dit komt doordat er lange tijd geen vaste oeververbinding was die werd pas in 1936 gerealiseerd. Lent heeft zijn eigen identiteit behouden en is geen organisch onderdeel geworden van de stad Nijmegen. dorp aan de overkant 23 foto boven: Kassen in Lent, gezien vanaf de Oosterhoutsedijk foto onder: Nijmeegse Waalkade, gezien vanaf de Lentse oever 2 het ruimtelijk beeld van de waalsprong

24 24 centrum waalsprong ruimte voor de rivier In de plannen tot nu toe zijn wij ervan uitgegaan dat het centrumgebied van de Waalsprong min of meer centraal in het Stadseiland komt te liggen, rond de verkeersknoop Prins Mauritssingel, Graaf Allardsingel en Vrouwe Udasingel. Daaromheen waren de woonwijken gepland. De woningdichtheid zou verdunnen naar de randen: de Gordel en de Dijkzone. Het Stadseiland was vrij concentrisch gepland, het centrum in het midden, met de rug naar de rivier, een wijk achter de dijk. Hierdoor was er ook geen directe relatie tussen de Griftdijk een oude drager van het dorp en het centrumgebied. Door het centrumgebied van het Stadseiland nu naar de rivier te schuiven, ontwikkelen we ook de Waalsprong half-concentrisch, net als de bestaande stad. Zo kunnen we de bestaande stad completeren. De nieuwe stadsbrug maakt dit mede mogelijk. Er ontstaat een binnenstedelijke verkeersring (Prins Mauritssingel, Graaf Allardsingel, Oranjesingel, Canisiussingel en Marialaan) en het centrumgebied als knooppunt van de Waalsprong wordt versterkt door de relatie met de Griftdijk en NS-station Lent. De betekenis van die relatie wordt zo mogelijk groter als er een directe relatie ontstaat met de Laauwickstraat. Binnen deze verkeersring liggen de stedelijke kwadranten binnenstad, Waalfront en centrumgebied Waalsprong, die alle sterk op de Waal zijn georiënteerd. Hiermee wordt de kwaliteit van de rivier ten volle benut, telkens net iets anders, met de binnenstad en het Waalfront, een stedelijke kade, dicht aan het water. Het centrumgebied van de Waalsprong krijgt een groene kade vlak bij de uiterwaarden. De stijgende waterstanden van de Nederlandse rivieren zijn aanleiding voor het rijk om maatregelen te nemen die overlast moeten voorkomen en de veiligheid moeten waarborgen. Het beleid richt zich op maatregelen die de waterafvoer van de rivieren verbeteren door waar nodig uiterwaarden uit te graven, obstakels weg te nemen en dijken te verleggen. Daarbij past ook de optie om bij Nijmegen rivierverruimende maat- schema boven: Hoofdstructuur Waalsprong, structuurplan Het land over de Waal schema onder: Hoofdstructuur Waalsprong, Voorkeursmodel Waalsprong voorkeursmodel waalspr0ng

25 regelen te nemen. Als er in dat kader een dijkteruglegging, of een reservering voor een eventuele dijkteruglegging, bij Veur Lent plaatsvindt, passen we de plannen hierop aan. Lent draagt in hoge mate bij aan de identiteit van de Waalsprong. De wijze waarop het dorp een plaats krijgt in de ontwikkeling van de Waalsprong vooral de samenhang tussen het bestaande en het nieuwe baart de bewoners zorgen. Wij willen dan ook graag, in samenspraak met de bewoners, voor het dorp een herstructureringsplan opstellen. Hierin willen we actief streven naar integratie van het dorp in de nieuwe plannen, met het oog op het bijzondere karakter van het dorp. De half-concentrische vorm van het Stadseiland legt hiervoor een goede basis. Er ontstaan betere kansen om de nieuwe plannen te verweven met het dorp en om harde overgangen zo veel mogelijk te vermijden. De nieuwe structuur van de omringende wijken moet aansluiten op het blokvormige patroon waarop de verkaveling, de wegen en de waterlopen in en rond Lent oorspronkelijk zijn geconstrueerd. Als de dijkteruglegging doorgaat, zullen we ook moeten zorgen voor een goede aansluiting van die plannen op het dorp. Door de nieuwe stadsbrug neemt de verkeersintensiteit op dit deel van de Prins Mauritssingel af. We kunnen het karakter van de Prins Mauritssingel als autosnelweg veranderen in dat van een stadsweg. Beide helften van het dorp kunnen dan weer tot een eenheid worden gesmeed omdat de barrière ertussen kleiner wordt. lent A325, gezien vanaf de Lentse Lus 2 het ruimtelijk beeld van de waalsprong

26 26 een nieuwe stadsbrug verkeersstructuur van de waalsprong Bereikbaarheid Uit het milieueffectrapport blijkt dat vooral het doortrekken van de A73 en de nieuwe stadsbrug van invloed zijn op de bereikbaarheid van de Waalsprong. Beide, vooral in combinatie, zorgen voor een behoorlijke reductie van de verkeersintensiteiten in de Waalsprong op de Prins Mauritssingel. De doortrekking van de A73 is vooral van betekenis voor de regio en neemt het regionale verkeer door de Waalsprong voor zijn rekening. De nieuwe stadsbrug zorgt voor een aanmerkelijk betere bereikbaarheid van en naar de bestaande stad, en voor een betere verdeling van de verkeersen vervoersstromen in de stad en de Waalsprong. Vanwege de zorgen die betrokkenen hebben uitgesproken over de bereikbaarheid van de Waalsprong, leggen wij prioriteit bij de aanleg van de nieuwe stadsbrug. Wij geven hieraan de voorkeur vanwege de gunstige combinatie van effecten voor de bestaande stad en de Waalsprong, en vanwege onze primaire bestuurlijke verantwoordelijkheid voor dit traject. Daarnaast streven wij, samen met de andere overheden, naar een aanvullende regionale oeververbinding. In hoofdlijnen blijven wij uitgaan van hetzelfde verkeerskundig concept als in de plannen tot nu toe. Uitgangspunten in het verkeerskundig concept zijn het beperken van het autogebruik (niet het autobezit), het bevorderen van het gebruik van de fiets en het openbaar vervoer, duurzaam veilig en het bundelen of concentreren van de verkeersstromen. De fietspadenstructuur is radiaal van opzet. Het is een netwerk van korte, veilige en aangename routes die woongebieden verbinden met voorzieningen, werkgebieden en via de Snelbinder en de Waalbrug de bestaande stad. Het bestaande buslijnennet wordt geoptimaliseerd. In het centrumgebied ligt een treinstation. Alle buslijnen komen samen bij station Lent zodat hier een optimaal openbaarvervoersknooppunt ontstaat. De ontsluiting van de autowegen is zo opgezet dat het autoverkeer zo snel mogelijk uit de woongebieden naar de Prins Mauritssingel wordt geleid. De verkeersstructuur is, in tegenstelling tot de fietsroutes en de openbaarvervoerslijnen, volgens een ringstructuur opgezet. De afstand naar de voorzieningen met de auto is daardoor langer dan met het openbaar vervoer of de fiets. Tevens kunnen hierdoor de verkeersstromen beter geconcentreerd worden. Zodoende wordt overlast door autoverkeer in de woongebieden zo veel mogelijk voorkomen. In afwijking van de plannen tot nu toe, en overeenkomstig de wens van het Platform Waalsprong, verbeteren wij de bereikbaarheid binnen het Stadseiland door de aansluiting van de Laauwickstraat op de Prins Mauritssingel te handhaven. Dit komt vooral Lent ten goede. A325, Lentse Lus voorkeursmodel waalspr0ng

27 Langzaam verkeer en snelverkeer in bestaande stad en Waalsprong 27 2 het ruimtelijk beeld van de waalsprong

28 28 noordelijk en zuidelijk deel waalsprong samenhang met de bestaande stad Ruimtegebruik en variatie Door intensivering van vooral de woonmilieus zat er in de Voorgenomen activiteit minder verschil tussen stedelijke woonmilieus en ontspannen, dorpse woonmilieus dan in het structuurplan. De woonmilieus hadden sterker de neiging naar elkaar toe te groeien. Het Meest Milieuvriendelijk Alternatief gaat wel uit van grotere verschillen, maar verdichtte het Stadseiland zo sterk dat daardoor binnen het Stadseiland weer weinig ruimte was om te kunnen variëren in stedelijke woonmilieus. De basisopzet van het structuurplan is bouwen in hogere dichtheden in het zuidelijke deel, en bouwen in lagere dichtheden in het noordelijke deel. Dit willen we versterken door in het zuidelijke deel meer te verdichten en in het noordelijke deel meer te verdunnen, maar dat minder sterk dan in het Meest Milieuvriendelijk Alternatief. Zo vergroten we de verschillen tussen de deelgebieden, versterken we de relatie met de stad in het zuidelijke deel en verruimen we de mogelijkheden om in het noordelijke deel bewust om te gaan met de beschikbare ruimte. Hiermee sluiten we aan op de zorgen die betrokkenen uitspreken over de consequenties van de geplande uitbreidingen, de identiteit van het gebied en de variatie in woningtypen. Intensivering van het centrumgebied versterkt de samenhang tussen de andere stedelijke kwadranten binnen de nieuwe stedelijke ring; de binnenstad en het Waalfront. Als de dijkteruglegging doorgaat, vormt dit gebied een schakel tussen de stedelijke bebouwing langs de zuidoever en de stedelijke bebouwing langs de noordoever. In noordelijke richting zorgt een compact bebouwde Gordel voor afronding van het stedelijke woonmilieu naar een meer ontspannen, dorps woonmilieu. Binnen het Stadseiland komt de hoogste bebouwingsdichtheid in het centrumgebied, met afnemende dichtheden in de Gordel. Binnen de Gordel zetten we in op grotere verschillen in dichtheden en bebouwingsvormen. Enerzijds om accenten te leggen, bijvoorbeeld langs de hoofdassen of de dijk, anderzijds om bestaande gebieden beter te kunnen inpassen, zoals Lent of Veur Lent. Rand van Lent: Griftdijk Noord voorkeursmodel waalspr0ng

29 Ruimtegebruik 29 2 het ruimtelijk beeld van de waalsprong

30 30 minder eenvormige gebieden hoofdassen en linten We willen voorkomen dat relatief grootschalige, eenvormige gebieden ontstaan, met bijvoorbeeld alleen maar woningen, bedrijven, kantoren of winkels. Wij streven naar een sterke menging van functies, zodat gebieden ontstaan die typerend zijn voor een stad of een dorp. Een goede mix tussen wonen, werken en recreëren vergroot de levendigheid van een wijk. Bijzondere inspanning is daar nodig om slimmer met de beschikbare ruimte te kunnen omgaan, waardoor onnodig ruimtebeslag wordt voorkomen. Bestaande objecten zoals Fort Beneden Lent en de oudere linten zoals de Laauwickstraat en de Griftdijk leggen al een goede basis voor die variatie. Maar ook nieuwe wijkvoorzieningen, deelgebieden zoals het centrumgebied en hoofdassen zoals de Prins Mauritssingel en de Graaf Allardsingel bieden kansen om deze variatie verder uit te bouwen. De oudere linten kunnen een meer informele, wijk- of buurtgebonden menging aan bedrijvigheid krijgen, zoals kledingateliers, drukkerijen, metaalbedrijven, bouwnijverheid, reparatiebedrijven, laboratoria, groothandel en opslag. Denk bijvoorbeeld aan de Agnetenweg in de Nijmeegse wijk Lindenholt of de Dorpsstraat in Oosterhout. Terwijl de hoofdassen een meer formele, stedelijke, monumentale invulling kunnen krijgen. Denk bijvoorbeeld aan de Oranjesingel of de Brabantse Poort in Nijmegen, waar het accent meer ligt op kantoren of instituten. foto boven: Dorpsstraat in Oosterhout foto onder: Woonhuis bij Fort Beneden Lent voorkeursmodel waalspr0ng

31 Variatie, vitaliteit, dynamiek 31 2 het ruimtelijk beeld van de waalsprong

32 32 dijkteruglegging Groeien in stappen De invulling van het Stadseiland die we nu voor ogen hebben, geeft alleen de kaders aan waarbinnen we de plannen verder willen uitwerken. Met de tijd veranderen inzichten, marktsituaties et cetera. Daarover kunnen we moeilijk voorspellingen doen. Wel kunnen wij globaal aangeven hoe wij eventuele veranderingen binnen het kader van het Voorkeursmodel denken op te vangen. In het Voorkeursmodel zetten we sterk in op functiemenging waarbij wij kantoren en instituten vooral langs de hoofdassen willen inzetten. Dat stelt grenzen aan het ruimtebeslag. Mocht in Nijmegen behoefte bestaan aan een locatie voor instituten en kennisintensieve bedrijven die als cluster functioneren vanwege hun onderlinge samenhang of de herkenbaarheid, dan zien wij ook in die gevallen knoop De Grift als reservelocatie. Op dit moment is geen besluit genomen over de wijze waarop de flessenhalsproblematiek in de Waal wordt opgelost. Als Rijkswaterstaat besluit tot dijkteruglegging of een reservering voor een eventuele dijkteruglegging in de toekomst ter hoogte van Veur Lent, dan zullen wij compensatie van de woningbouwopgave in de Vossenpels moeten zoeken. Ten slotte kan het zijn dat wij bij het verder uitwerken van de plannen keuzes moeten maken die de bebouwingsdichtheid betreffen. Wanneer zo n keuze zo veel bebouwing tot gevolg heeft dat dit niet binnen het betreffende deelgebied opgevangen kan worden, dan kiezen wij in eerste instantie voor verdichting van het zuidelijke deel en verdunning van het noordelijke deel. foto boven: Agnetenweg in de Nijmeegse wijk Lindenholt foto midden: Oranjesingel in het centrum van Nijmegen foto onder: Brabantse Poort in Nijmegen voorkeursmodel waalspr0ng

33 2.3 Betuws motief foto boven: Zicht op Ressen foto onder: Uiterwaarden en de Waal, gezien vanaf de Bemmelsedijk Ruimtegebruik Vooral in het noordelijke deel van de Waalsprong willen we bewust omgaan met de beschikbare ruimte, en ontspannen, dorpse woonmilieus ontwikkelen die aansluiten bij de kenmerken van het Betuwse landschap. Het zuidelijke deel zoekt aansluiting bij de stad; bij het noordelijke deel vinden we de overgang naar het omringende Betuwse landschap belangrijk. Doordat we bij het Stadseiland uitgaan van lagere dichtheden dan in het Meest Milieuvriendelijk Alternatief, moet een deel van de woningbouwopgave in het noordelijke deel van de Waalsprong gerealiseerd worden. We hebben niet gekozen voor het verdichten van woonpark Oosterhout. Dit om de verschillen tussen het Stadseiland en woonpark Oosterhout te handhaven. In het noordelijke deel heeft het gebied ten (noord)oosten van de Prins Mauritssingel vooral rond Ressen nog relatief veel oorspronkelijke kenmerken van het Betuwse landschap. Dit deel van de Waalsprong ligt niet helemaal in de verstedelijkingszone, waardoor de ontwikkelingsdruk lager is. Langs de oostelijke rand van de Waalsprong moet het landschapspark De Woerdt komen. Dit park moet de landschappelijke en natuurlijke structuur van dit gebied versterken. Via dit park maakt de Waalsprong in de toekomst verbinding met de Gelderse Poort. Het beeld van het (noord)westelijke deel van de Waalsprong is anders. Van oudsher is de ontwikkelingsdruk in delen van dit gebied groter, bijvoorbeeld langs de Griftdijk Zuid in noordelijke richting en rond de Griftdijk Noord, Stationsweg/ -straat en de Dorpsstraat. Dit wordt versterkt doordat het gebied wordt doorsneden door de A325, de A15, de aansluiting hierop en de hoogspanningslijnen. Dit zorgt ervoor dat het landschap vrij veel van zijn oorspronkelijke karakter heeft verloren. ressen oosterhout 33 2 het ruimtelijk beeld van de waalsprong

34 34 Woonpark Oosterhout de plassen Daarom ligt het ontwikkelen van het (noord)westelijke deel van de Waalsprong meer voor de hand dan het ontwikkelen van het (noord)oostelijke deel. We spreiden de meer intensieve functies zoals wonen en werken niet gelijkmatig over het noordelijke deel van de Waalsprong, zoals in de oorspronkelijke plannen. We concentreren deze functies in het (noord)westelijke deel. Daarmee volgen we het principe dat hoge dichtheden en intensieve functies aan verkeers- en vervoersnetwerken komen te liggen (A15, Griftdijk en Prins Mauritssingel) en lage dichtheden en extensieve functies langs de randen (Ressen, t Zand). Uitbreiding van woonpark Oosterhout in oostelijke richting (Oosterhoutse plas) en noordelijke richting (Institutenzone) ligt dan voor de hand. De intensivering van dit gebied ingezet in het Meest Milieuvriendelijk Alternatief versterken wij door uit te gaan van woningbouw. In het milieueffectrapport hebben we verschillende manieren onderzocht waarop het watersysteem in de Waalsprong ingevuld kan worden. Aanleiding hiervoor waren de reacties van betrokkenen op het watersysteem in de oorspronkelijke plannen. Dat watersysteem richtte zich op hoge ambities binnen duurzaam waterbeheer, met als keerzijde dat het erg veel ruimte in beslag nam (een aantal grote plassen). Een duurzaam watersysteem zorgt ervoor dat zuiveringsinstallaties en het milieu niet onnodig worden belast. Daarnaast beperkt het de kans op wateroverlast in benedenstroomse gebieden en de daarbij horende voorzorgsmaatregelen. Voor de Waalsprong willen wij blijven uitgaan van een duurzaam watersysteem met zo veel mogelijk scheiding van regenwater en afvalwater en met ruime mogelijkheden voor waterretentie. Daarbij willen we rekening houden met de kans dat de hoeveelheid neerslag in de toekomst toeneemt. voorkeursmodel waalspr0ng

35 Het onderzoek in het milieueffectrapport heeft geleid tot aanvullende inzichten. Die hebben wij gebruikt om te zoeken naar een watersysteem dat resulteert in een zo goed mogelijk evenwicht tussen een zo duurzaam mogelijk waterbeheer en een zo beperkt mogelijk ruimtebeslag. We vatten die inzichten samen. Er is minimaal dertien hectare watersingels nodig in de woongebieden, voor waterretentie en regulering van de waterhuishouding. De nieuw aan te leggen, en bestaande watersingels kunnen niet als droogvallende singels worden uitgevoerd, onder meer vanwege het rioolstelsel in Lent. Er is een extra waterbuffer nodig van circa zestig hectare, waarvan ruim de helft als diepe plas en de rest als ondiepe waterpartijen uitgevoerd kunnen worden. 35 Als besloten wordt tot dijkteruglegging met een nevengeul (plan Brokx), dan gaan wij er vanuit dat daarbij buitendijks kwelreducerende maatregelen getroffen worden, zodat de hoeveelheid kwel in de Waalsprong niet toeneemt ten opzichte van de hoeveelheid kwel die in het milieueffectrapport is onderzocht. 2 het ruimtelijk beeld van de waalsprong

36 36 ressen ontzien de griftdijk als drager Identiteit en variatie Ressen ligt op een knooppunt van (zeer) oude wegen. We noemen bijvoorbeeld de Woerdsestraat, en de Zwarte Weg die via de Ressense Wal naar de Griftdijk en verder loopt en via de Visveldsestraat naar Lent. Deze oude wegen verankeren het dorp in zijn omgeving. Binnen dit netwerk van oude wegen ligt een patroon van open ruimten, boomgaarden en beplanting. We zien af van woningbouw in het noordoostelijke deel van de Waalsprong (woonpark Ressen, Zandse Plas). Daarmee behouden we de oorspronkelijke kenmerken van het Betuwse landschap en de waardevolle archeologische vindplaatsen die hier voorkomen. Wij willen de landschappelijke en natuurlijke structuur rond Ressen handhaven en zonodig versterken. In zuidelijke richting in aansluiting op het Stadseiland kunnen we grotere ingrepen in de landschappelijke structuur doen; we kunnen groene en waterrijke elementen inpassen die in schaal variëren en aansluiten bij de landschappelijke structuur. Daarmee ontstaat een groen recreatiegebied dat goed aansluit op de ontwikkeling van het landschapspark De Woerdt. En bij het Meest Milieuvriendelijk Alternatief, omdat we uitgaan van een zo groot mogelijke variatie in zo veel mogelijk, verschillende (droge en natte) biotopen met grote doorgaande groenstructuren. De Griftdijk is de drager van het (noord)westelijke deel van de Waalsprong. Het oorspronkelijke verkavelingspatroon gaat uit van de Griftdijk, waarlangs zich geleidelijk lintbebouwing heeft ontwikkeld. De hoofdstructuur bestaat verder uit lange gebogen wegen zoals de Stationsstraat/ -weg, de Dorpsstraat en de Groenestraat verbonden via korte dwarswegen. Zo ontstond een patroon van oude straten, meestal met lintbebouwing. In Oosterhout kwamen in dit patroon van oude straten in de loop van de jaren kleine clusters seriematige bouw. voorkeursmodel waalspr0ng

37 Dit relatief informele patroon kan in de nieuw te ontwikkelen deelgebieden worden voortgezet, omdat de nieuwbouw aan weerszijden van de Griftdijk goed in het landschap ingepast kan worden. Zeker als we rekening houden met cultuurhistorisch waardevolle lijnen zoals de Ressense Wal, en objecten zoals De Boel. Landgoed Oosterhout vormt een uniek element in dit gebied. Het is een monumentaal gebouw in een groene, boomrijke setting met bos en groene kamers. Het landgoed is een mooi aanknopingspunt om deze structuur in het westelijke deel van de Landschapszone voort te zetten. stadspark 37 foto linksboven: Zwarte weg in Ressen foto linksonder: De Boel in Oosterhout foto boven: Landgoed Oosterhout 2 het ruimtelijk beeld van de waalsprong

38 38 landschapspark Wij hechten veel waarde aan het handhaven van een overwegend groene Landschapszone, als overgang tussen het stedelijke, zuidelijke deel en het ontspannen, dorpse noordwestelijke deel van de Waalsprong. De uitdaging is om met dit uitgangspunt beide woonmilieus met elkaar te vervlechten. Omdat het gebruik van dit deel van de Landschapszone als recreatiegebied voor zowel het Stadseiland als woonpark Oosterhout belangrijk is, moet het ook zo toegankelijk mogelijk zijn. Er ontstaan door deze zonering relatief drukke en intensief gebruikte, en rustige, extensief gebruikte delen van de Landschapszone. Vooral het (noord)oostelijke deel van de Landschapszone krijgt een rustig en extensief karakter dat goed aansluit op het landschapspark De Woerdt. Juist deze delen zijn interessant voor het ontwikkelen of versterken van ecologische waarden. bedrijfsterrein de grift bedrijfsterrein De ruimtelijke structuur die nu ontstaat, biedt veel aanknopingspunten om te variëren in bij voorkeur grotere aaneengesloten biotopen zoals bos, moerasbos, moeras, oever, open water, weiden en bouwland. Rond landgoed Oosterhout, in de bufferzone tussen het dorp en woonpark Oosterhout, sportpark Oosterhout, langs de Prins Mauritssingel en de Griftdijk, nabij Ressen en sportpark Vossenpels liggen gunstige mogelijkheden om bestaand bos, bosstroken, houtwallen en struwelen te versterken of te ontwikkelen. Langs de Stationsstraat/-weg, maar ook langs de Griftdijk Noord heeft zich de afgelopen decennia een lintbebouwing ontwikkeld die bestaat uit een grote variatie in bedrijven waartussen (bedrijfs) woningen liggen. Op twee plekken is de lintbebouwing uitgegroeid tot bedrijfsterrein; Rietgraaf en Oosterhout. Ook in het noordelijke deel van de Waalsprong willen wij het ontstaan van relatief grootschalige, monofunctionele gebieden voorkomen. Dat is niet altijd mogelijk vanwege milieuoverlast bij functiemenging. Daarom is er geen functiemenging foto boven: Stationsstraat/- weg in oostelijke richting foto onder: Stationsstraat/- weg in westelijke richting voorkeursmodel waalspr0ng

39 op bedrijfsterrein De Grift en blijft het ontwikkelen van dit bedrijfsterrein belangrijk. Ten noorden van de Stationsstraat/-weg kan het bedrijfsterrein ook goed ontwikkeld worden. Het Meest Milieuvriendelijk Alternatief volgt voor het bedrijfsterrein sterk de lijn van intensief grondgebruik. Het zet stevig in op herstructurering van de bestaande bedrijfsterreinen en het gebied langs de Stationsstraat/-weg en de Griftdijk Noord. Al in de oorspronkelijke plannen was sprake van een redelijk intensief bedrijfsterrein. Omdat we twijfels hebben over de afzetbaarheid van een zeer intensief ontwikkeld bedrijfsterrein, nemen we in het Voorkeursmodel de lijn van het Meest Milieuvriendelijk Alternatief niet over. Marktonderzoek wijst uit dat het profiel meer in de richting van een gemengd bedrijfsterrein zou moeten worden ontwikkeld. Wij gaan hier dan ook vanuit. De variatie in bedrijvigheid en wonen die langs de Stationsstraat/-weg is ontstaan, nemen wij als uitgangspunt over. Herstructurering en zorgvuldige ontwikkeling moeten zorgen voor een goede en aantrekkelijke overgang tussen het echte bedrijfsterrein en de woningbouw. stationsstraat/-weg 39 2 het ruimtelijk beeld van de waalsprong

40 40 We streven naar een gevarieerde en aantrekkelijke uitstraling door te zorgen voor een goede samenhang tussen de verschillende delen in en om het bedrijfsterrein De Grift, en door veel aandacht te besteden aan de vormgeving en inpassing van objecten langs de Griftdijk Noord en de A15. Dat hoeft niet alleen gebouwen te betreffen, het kunnen ook markante objecten ( landmarks ) zijn, zoals windturbines langs de A15. Langs de Stationsstraat/-weg sluiten wij de ontwikkeling van beperkte vormen van grootschalige detailhandel niet uit. De uitdaging is om van het bedrijfsterrein De Grift een representatieve poort van Nijmegen te maken. Globaal zal het bedrijfsterrein De Grift uit drie zones bestaan. De eerste zone ligt langs de A15 en Griftdijk Noord en is vooral gericht op een representatieve bebouwing. De tweede zone ligt langs de Stationsstraat/ -weg en is vooral gericht op het behoud van het gevarieerde karakter. De derde zone ligt ten noorden van de tweede zone en kan vrij functioneel worden ingericht. Wij vinden het ontwikkelen van een relatief grootschalig gebied voor instituten en een kantoorgebied vooralsnog niet noodzakelijk, uit oogpunt van zorgvuldig ruimtegebruik en meer functiemenging. Instituten, kennisintensieve bedrijven en kantoren zijn relatief makkelijk te combineren met andere functies. Dat is vooral in het zuidelijke deel van de Waalsprong goed mogelijk. Maar ook in het noordelijke deel kunnen plaatselijk kantoren, kennisintensieve bedrijven en instituten ontwikkeld worden. Kenmerk van de lintbebouwing is dat plaatselijk in de linten relatief grote, monumentale gebouwen voorkomen in een vrij groene setting. Dat patroon kan nu met kantoren en instituten voor extra variatie zorgen langs de hoofdstructuur zoals de Griftdijk, Stationsstraat/-weg en de Dorpensingel. Referentiebeeld groot gebouw in vrij groene setting voorkeursmodel waalspr0ng

41 Bereikbaarheid Door aan weerszijden van de Griftdijk woningbouw te ontwikkelen, versterken we het karakter van de Griftdijk als oude verbinding. Het blijft de vraag of de Griftdijk ook een doorgaande verbinding voor autoverkeer moet blijven. Insprekers op de plannen tot nu toe hebben uiteenlopende meningen over de Griftdijk als doorgaande weg; moeten we de verkeersknip handhaven of opheffen? Wij kiezen ervoor de verkeersknip in de Griftdijk te handhaven, om sluipverkeer tegen te gaan en de woonkwaliteit in de wijken langs de Griftdijk te waarborgen. Uit het milieueffectrapport blijkt dat de Dorpensingel en de Ovatonde het verkeer goed kunnen afwikkelen, en dat de nieuwe stadsbrug de doorstroming van het verkeer op het deel van de Prins Mauritssingel tussen de Ovatonde en het Stadseiland zal verbeteren. De Griftdijk is wel van groot belang als verbinding voor langzaam verkeer. Door de verkeersknip neemt de verkeersintensiteit op de Griftdijk sterk af. Het kan hierdoor een belangrijke recreatieve route worden voor mensen die de Landschapszone willen bezoeken. De Griftdijk blijft zijn cultuurhistorische betekenis dus houden. ontsluiting oosterhout 41 Groeien in stappen Op dit moment is de marktsituatie zodanig dat het weinig zin heeft om gelijktijdig twee multifunctionele knopen concentraties van uiteenlopende functies in de Waalsprong te ontwikkelen. In eerdere plannen zijn wij uitgegaan van het vrijwel gelijktijdig ontwikkelen van knoop Lent (centrumgebied) en knoop De Grift. Wij starten nu eerst met het ontwikkelen van het centrumgebied (knoop Lent) als multifunctionele knoop. Als het centrumgebied volledig is ontwikkeld, dan starten we de ontwikkeling van knoop De Grift. knoop de grift later 2 het ruimtelijk beeld van de waalsprong

42 2.4 Ruimtelijk beeld 42 De uitgangspunten Stad aan de rivier en Betuws motief, die we in paragraaf 2.2 en 2.3 hebben geformuleerd, kunnen we neerleggen in een geactualiseerd ruimtelijk beeld voor de Waalsprong. Omdat over de oplossing van de flessenhalsproblematiek in de Waal door Rijkswaterstaat nog geen besluit is genomen, hebben we een ruimtelijk beeld gemaakt waarin de situatie is aangegeven zonder dijkteruglegging, de situatie met dijkteruglegging en een situatie waarbij sprake is van een reservering voor een mogelijke dijkteruglegging in de toekomst. Tabel 1 Wonen Werken Recreatie en natuur Infrastructuur Winkelen Voorzieningen Sport Ontspanning en vermaak Programma Waalsprong woningen (waaronder woonzorgzones) m 2 kantoorgebied en 40 hectare bedrijfsterrein Circa 80 hectare groen en water Voor fiets, bus, trein en auto (inclusief transferia) 2 buurtcentra en 1 stadsdeelcentrum 6 voorzieningenharten 2 sportveldaccomodaties voor voetbal, tennis, hockey et cetera Circa 4 tot 6 hectare (waaronder congresfaciliteiten) voorkeursmodel waalspr0ng

43 Wonen Stedelijk gebied Bedrijfsterrein Water Groen Bedrijven, kantoren, instituten Ruimtereservering alternatief Lentse Warande 43 Bemmel De Grift Ressen De Grift Oosterhout Oosterhout Vossenpels Lent Uiterwaarden Uiterwaard Weurt Waalfrontwest Waalfrontwest Waal Ooij Weurt Noordoost Kanaalhavens Stadscentrum Noordoost Kanaalhavens Hees Hees Geactualiseerd ruimtelijk beeld voor de Waalsprong, zonder dijkteruglegging Geactualiseerd ruimtelijk beeld voor de Waalsprong, met alternatief dijkteruglegging 2 het ruimtelijk beeld van de waalsprong

44 44 Bemmel Bemmel Ressen De Grift Ressen Oosterhout Vossenpels Vossenpels Lent Lent en Uiterwaarden Waal Ooij Weurt Waalfrontwest Waal Ooij Stadscentrum Noordoost Kanaalhavens Stadscentrum Hees Geactualiseerd ruimtelijk beeld voor de Waalsprong, met ruimtereservering alternatief Lentse Warande 2 het ruimtelijk beeld van de waalsprong