ZIEK EN GEZOND: in zorgethisch perspectief Werkboek

Transcriptie

1 Premaster ZIEK EN GEZOND: in zorgethisch perspectief Examinator: F.Vosman Werkboek Auteur(s): F.Vosman 1 ste druk, juni 2012

2 Titel Ziek en gezond: in zorgethisch perspectief Auteur(s) F.J.H.Vosman Vormgeving Anne-Greet van Rootselaar Druk 1 ste druk, juni 2012 Uitgave Universiteit voor Humanistiek Kromme Nieuwegracht HD UTRECHT Reeks werkboeken PreMaster Humanistiek 2012/2013 Code 12/PMa/PM-40B/wb UvH

3 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD... 4 ALGEMENE BESCHRIJVING PREMASTER HUMANISTIEK, traject Zorgethiek en beleid CURSUSGEGEVENS Algemene gegevens Plagiaatcontrole met Ephorus, fraude en richtlijn werkstukken Beoogd leerresultaat Feedback Werkvorm en studiebelastingsuren Afronding Beoordeling Literatuur Leeswijzer Onderwijskwaliteitszorg CURSUSPROGRAMMA Cursusrooster Beschrijving van colleges en werkgroepen BIJLAGEN... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 3.1 Bijlage 1 beoordelingsformulieren... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 3.2 Bijlage 2 voorbeeld tentamenvraag... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 3.3 Bijlage 3 uitwerking van opdrachten + beoordelingscriteria.. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 3

4 VOORWOORD We maken eerst kennis met wat de inzet van zorgethiek is: als we willen weten wat goede zorg is geeft de zorgethiek antwoord door de nadruk te leggen op de relatie tussen zorgontvanger (en naasten) en zorgverlener; op het belang van inzichten opkomend uit en ten aanzien van de context van de zorg en ten derde via het inzicht dat emoties intelligent zijn als het er om gaat te ontdekken wat goed is. We krijgen kennis hoe deze benadering in een politiek-ethische benadering past, in het herstellen van de wereld waarin we leven (Joan Tronto). Zo vullen we in eerste instantie in wat de titel van de cursus zegt: in zorgethisch perspectief. Daarnaast maken we kennis met een theorie met vijf kenmerken van Moderniteit, met behulp waarvan we naar voorstellingen van ziek en gezond in literatuur en film kijken. Zo krijgt de kritische politiek ethische benadering van zorgethiek verder invulling. Het meest omvangrijke bestanddeel van deze cursus bestaat er uit dat wij kijken naar enkele culturele voorstellingen van de betekenis van ziek-zijn, sterven, de dood, zorg verlenen, verzorgd worden, leven verwekken, baren, geboorte, gezond-zijn en gezondheid herwinnen. We nemen daarvoor enkele literaire bronnen (novelles, roman), speelfilms en een documentaire. De nadruk ligt op voorstelling, representatie, van ziek en gezond. Daarvoor wordt één theorie over representatie gebruikt (Susan Sontag). Met de bestudering van literaire teksten en films nemen we aldus een uitsnede van cultuur en met de representatietheorie geven we een derde invulling aan de politiek ethische aard van zorgethiek. 4

5 ALGEMENE BESCHRIJVING PREMASTER UvH Karakterisering De premaster UvH kent twee trajecten van gelijke omvang (totaal 45 EC). Een traject, bestaande uit zes onderdelen, bereidt voor op de driejarige master Humanistiek; een ander traject, eveneens bestaande uit zes onderdelen, bereidt voor op de eenjarige master Zorgethiek en beleid. De eerste twee studieonderdelen worden gedeeld, daar ontmoeten de studenten van de twee trajecten elkaar. In de vier overige vakken wordt inhoudelijk verder op resp. de humanistiek en de zorgethiek ingegaan. De zes onderdelen van het traject Humanistiek zijn: Levensbeschouwing en zingeving (L&Z); Inleiding Ethiek (IE); Humanistiek, een nieuwe menswetenschap (HENM); Academische vaardigheden mbt humanistiek (AVH); Research Seminar Humanistiek (RSH); Premasterthesis Hum (PMT-H). De zes onderdelen van het traject Zorgethiek en Beleid zijn: Levensbeschouwing en zingeving (L&Z); Inleiding Ethiek (IE); Humanisering in organisaties (HIO) Hermeneutiek van ziek en gezond (HZG); Research Seminar Zorgethiek (RSZ); Premasterthesis ZeB (PMT-ZeB). Het onderwijs wordt gegeven op maandag en op donderdag tussen tot uur en van tot uur. Deze cursus, Ziek en gezond, valt op donderdagnamiddagen uur. De cursus van academisch jaar begint op donderdagmiddag 6 sept De er op volgende zeven colleges zijn op donderdagen 13 sept.,20 sept., 27 sept., 4 okt., 11 okt., (break!), 25 okt.. De achtste bijeenkomst wordt in overleg met de studenten gepland. Het minimaal aantal deelnemende studenten is acht. Indien zich minder studenten inschrijven wordt een vervangend curriculum aangeboden, passend bij het premastertraject zorgethiek. Voor afgestudeerden in het hoger onderwijs is het Premaster traject Humanistiek (met eventuele vrijstellingen) de toegangsroute naar de Master Humanistiek. De Premaster is ook geschikt voor studenten van andere universiteiten en hogescholen die kennis willen maken met de UvH. Zij kunnen de Premaster Humanistiek vaak inbrengen in de vrije ruimte van hun Bachelor. Het programma kent geen examen, maar wordt bekroond met een certificaat na het succesvol afronden van zes deeltentamens. Het Premaster Humanistiek-certificaat biedt, samen met een erkende vooropleiding, toegang tot de Master Humanistiek en 5

6 indien men het Premastertraject Zorgethiek heeft gevolgd heeft men toegang tot de master Zorgethiek en beleid. Vrijstellingen De Premaster vormt een afspiegeling van de Bachelor. Het Premasterprogramma beoogt voldoende bagage te geven voor de Master Humanistiek resp. Zorgethiek en beleid en het humanistieke karakter van de opleiding daarbij te waarborgen. Door dit specifieke karakter van de Premaster bestaat er weinig ruimte voor het geven van vrijstellingen voor een van de studieonderdelen of voor een deel van een afzonderlijk studieonderdeel. Het is echter niet uitgesloten dat eerder gevolgd academisch onderwijs van de betrokkene overlap vertoont met de bedoeling en de inhoud van de studie-onderdelen van de Premaster. Indien je toch een vrijstelling aan wilt vragen en je kunt aantonen dat je de inhouden van het studieonderdeel waarvoor je vrijstelling aanvraagt op academisch niveau beheerst, dien je dat te doen bij de examencommissie. Voor het onderdeel Premasterthesis wordt echter geen vrijstelling verleend. 6

7 1 CURSUSGEGEVENS 1.1 Algemene gegevens Cursustitel: Ziek en gezond in zorgethisch perspectief Cursuscode: PM-40B Ephorus inlevercode: PM-40B Studiejaar: Periode: I, donderdagnamiddag uur Omvang: 7,5 EC Aantal SBU: 210 SBU (acht hoor- werkcolleges van elk drie uur) Onderdeel van: Premaster Humanistiek traject Zorgethiek en Beleid Doelgroep: Premaster studenten Verplicht voor: verplicht binnen premaster traject Zorgethiek en beleid Voorkennis: kennis van de Engelse taal op academisch niveau; kennis van en inzicht in periodisering van westerse geschiedenis. Examinator&Docent: F. Vosman kamer: 1.36 tel./ / f.vosman@uvh.nl spreekuur: op afspraak (i.v.m. deeltijd aanstelling UvH) via onderwerpen: * 1.2 Plagiaatcontrole met Ephorus, fraude en richtlijn werkstukken De UvH heeft een actief beleid voor het controleren op plagiaat. Elk afrondend schriftelijk werkstuk levert de student in via mijnuvh.nl met een specifieke Ephorus inlevercode (zie 1.1 Algemene gegevens). Het werkstuk wordt dan automatisch gecontroleerd en komt in een persoonlijke map van de examinator terecht. Het gebruik van uitspraken, teksten, illustraties en meningen van een ander zonder vermelding van de bron, waarbij de schrijver de indruk wekt alsof deze van hem of haar zelf zijn, wordt beschouwd als plagiaat. Bij schriftelijke werkstukken en tentamens wordt dit gezien als een ernstige inbreuk op academische normen omdat een juiste beoordeling van de kennis en vaardigheden van de student dan niet goed mogelijk is, en omdat het oneerlijk is tegenover medestudenten. Op tentamenfraude kunnen zware sancties volgen, tot aan het uitsluiten van de studie toe. Zie voor meer informatie: meer informatie over het schrijven van een goed werkstuk zie: 7

8 1.3 Beoogd leerresultaat Doelstellingen van deze cursus: Na deelname aan dit onderdeel volgens de eisen kun je als student(e): 1. heb je kennis van drie elementaire inzichten van de discipline zorgethiek 2. heb je kennis van en inzicht in kenmerken van Moderniteit en kunt deze toepassen op een voorgegeven op schrift gestelde redenering: weet deze in een tekst te identificeren; 3. heb je kennis van en kunt toepassen een vorm van close reading van literaire teksten 4. heb je inzicht in een theorie van representatie van lijden 5. heb je kennis gemaakt met enkele literaire verbeeldingen uit 19 e en 20 e eeuw van ziekte, sterven, medische zorg, zorg en macht; en enkele recente filmische verbeeldingen als ook een documentaire verbeelding. 1.4 Werkvorm en studiebelastingsuren Werkvormen: Het college wordt gegeven in een combinatie van hoorcollege / werkcollege. De omvang in SBU is 7,5 EC. De student(e) wordt verondersteld zelf thuis de werkopdrachten voorafgaand aan de colleges 2 t/m 8 uit te voeren, zoals teksten lezen, films bekijken en m.b.v. opdrachten analyseren. Van de thuis verzamelde kennis wordt tijdens het college gebruik gemaakt. Doel en samenhang van de werkvormen in deze cursus: De interactieve hoorcolleges beogen overdracht en verdieping van kennis en inzicht. De werkcolleges en practica zijn bedoeld voor verdere verwerking en praktische toepassing van de stof. Voor de voorbereiding en deelname aan de colleges en practica wordt van studenten een grote mate van zelfwerkzaamheid gevraagd. Tegelijkertijd reiken de hoor- en werkcolleges de studenten ook middelen aan tot het ontwikkelen van een meer autonome, zelfsturende studie- (en beroeps)houding. Samenstelling studiebelastingsuren (SBU): Activiteit: contacturen zelfstudie colleges midterm (na college 4) en final paper 45 Totaal SBU: 210 Aantal uren: 28 (incl. 30% omliggende uren) 137 (bestudering verplichte literatuur en films) Schema voor het berekenen van de uren nodig voor literatuurstudie: n.b. dit betreft 8

9 een indicatie: soms is sprake van meer of minder bladzijden per uur: afhankelijk van de taal (Engelstalig, Frans of Duits) of afhankelijk van combinatie van rubrieken: bijvoorbeeld populariserend artikel anderstalig. TaAantal bladzijden literatuur per studie-uur 1 Doelen anderstalig artikel in wetenschappelijk -schrift) artikel in vak - schrift) populariserend artikel Licht roman Middel Zwaar Feedback Bij feedback wordt een onderscheid gemaakt tussen formatieve en summatieve feedback. Formatieve feedback wordt gegeven tijdens het onderwijs zelf en is bedoeld om je inzicht te geven over je leerproces. Wat weet en kun je al wel en wat niet? In dit studieonderdeel vindt formatieve feedback plaats tijdens elk college waar gebruik wordt gemaakt van het huiswerk van de student(e). Summatieve feedback vindt plaats onderweg en op het einde van een studieonderdeel. Het laat zien wat je op het einde van het studieonderdeel weet of kunt. Aan deze feedback zijn consequenties verbonden, in de vorm van een cijfer. In dit studieonderdeel vindt summatieve feedback plaats in de vorm van schriftekijke opmerkingen bij en bespreking van een midterm paper in het college nr. 5 en final paper (schriftelijke opmerkingen en mogelijkheid na afloop cursus van consult met docent). 1.6 Afronding Voorwaarden huiswerk en aanwezigheid en actieve inbreng op basis van de zelfstudie evenals het schrijven van een midterm en final paper is noodzakelijk om voor de 1 Zie voor berekening van de totale studielast de Richtlijn berekening studielast van een cursus te vinden op 9

10 beoordeling in aanmerking te komen. Afronding 1: Soort afronding: Inhoud afronding: Uitvoeringsdatum: Herkansingsdatum: Cijferbepaling: Datum uitslag Datum inzage en nabespreking final paper weergave van een wetenschappelijk artikel (bepaald door de docent), kritische bespreking er van aan de hand van inzichten, opgedaan tijdens de cursus na afloop van de cursus: binnen twee weken na laatste college inleveren via bij docent uiterlijk 15 november 2012 na afloop cursus, enkel w.b.t. final paper, in overleg cijfer op de schaal van 1 tot 10; telt mee voor een derde in het eindcijfer tien werkdagen na effectieve inleveren van final paper uiterlijk 29 november 2012 inzage bij docent en mogelijkheid tot mondelinge feedback, nadat men eerst thuis de schriftelijke feedback van de docent heeft bestudeerd. De student krijgt het paper met opmerkingen van de docent hetzij in de UvH postvakken, hetzij thuis gestuurd. 1.7 Beoordeling weging cijfers Het eindcijfer bestaat uit drie onderdelen: 15% voor huiswerk en actieve deelname; 25 % voor midtermpaper 60% voor final paper. Bij de beoordeling worden de volgende aspecten betrokken: 1. Algemeen: - beschikken over adequate mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid; - in staat tot het leggen van adequate verbanden tussen diverse soorten leerstof, 2. Tentamen via papers: mate van reproductie en verwerking van de verplichte literatuur Elk van de afrondingsproducten dient met tenminste een 5,5 te worden afgerond. 10

11 1.8 Literatuur Verplichte literatuur. Deze kan worden gekocht (nieuw, en vaak zeer goedkoop tweede hands via het web verkrijgbaar), geleend van menige openbare bibliotheek. Het is geoorloofd de genoemde literatuur in de oorspronkelijke taal te lezen, tijdens de colleges wordt uitgegaan van de onderstaande edities. Men kan vast gaan lezen. Nr. 8 (Agaat, van Van Niekerk) is de enige bewerkelijke tekst waar aan men tijdig moet beginnen. 1. kort verhaal van F. Kafka: Een plattelandsdokter, in: F. Kafka, Een hongerkunstenaar en andere verhalen, EM. Querido Amsterdam, 1972 en latere herdrukken, novelle van M.A. Boelgakov: Morfine, Boelgakov, Verzamelde werken deel I, Van Oorschot Amsterdam, Russische Bibliotheek, 1994, novelle van L. Tolstoi: De dood van Iwan Iljitsj, Verzamelde werken deel 2, Van Oorschot Amsterdam, Russische Bibliotheek. Zie voor de nieuwe uitgave: ypage_vo.tpl&product_id=22169&vmcchk=1&option=com_virtuemart&item id= kort verhaal van Jacoba van Velde, De grote zaal, EM Querido Amsterdam 1953 en latere drukken Ook als Bulk boek verkrijgbaar. 5. speelfilm van François Ozon: Le Temps qui reste ( film) 2005, Nederlands ondertiteld) zie: 6. speelfilm van Michael Haneke: Le temps du loup (Nederlands ondertiteld, film, 2003). Zie 7. roman van Marlene van Niekerk, Agaat, EM Querido Amsterdam 2006 en latere herdrukken Deze link functioneert niet meer omdat UvT geen abonnement meer heeft. 8. My Mum and me (cineaste: Sue Bourne, 2008) One-Life-Mum-and-Me-BBC1.html. Engelse documentaire over een vrouw 11

12 met Alzheimer en haar dochter en kleindochter: Het gaat hier nu alléén om de documentaire, niet over het erna geplaatste tv programma over het maken van My mum and me. aanbevolen, niet verplichte, wetenschappelijke literatuur: Ch. Taylor, Sources of the Self. The Making of Modern Identity, Cambridge Mass., 1989 en idem, A Secular Age, Belknap, Cambridge Mas (beide boeken zijn ook vertaald naar het Nederlands). C.B.MacPherson, The Political Theory of Possessive Individualism. Hobbes to Locke, Oxford Guillaume Le Blanc, Les maladies de l'homme normal, Paris, Vrin Guillaume Le Blanc, Vies ordinaires, vies précaires, Paris, Seuil, Philippe Barrier, La blessure et la force. La maladie et la relation de soin à l'épreuve de l'auto-normativité, Paris, PUF, Susan Sontag, Das Leiden anderer betrachten, Frankfurt a.m, Fischer, 2010(5). oorspronkelijk: Susan Sontag, Regarding the pain of others, New York, Farrar, Horst Bredekamp, Theorie des Bildakts. Frankfurter Adormo-Vorlesungen, Berlin, Suhrkamp, Peter Bürger, Das Altern der Moderne. Schriften zur bildenden Kunst, Frankfurt a. Main, Suhrkamp Paul Crowther, Phenomenology of the visual arts (even the frame), Stanford Ca, Stanford University Press Klaus Sachs-Hombach (Hrsg.), Bildtheorien. Anthropologische und kulturelle Grundlagen des Visualistic Turn, Frankfurt a.m Zie ook de Nederlandstalige reeks Literatuur en geneeskunde, onder redactie van dr. Arko Oderwald, Utrecht, De Tijdstroom. 1.9 Leeswijzer De literaire teksten uit de 19 e en 20 e eeuw zijn gekozen om hun klassieke karakter: er wordt veel als beginpunt van reflectie op de Moderne aard van de zorg, moderne kijk op ziekte, sterven, lijden, zorgen op teruggegrepen in de wetenschappelijke literatuur. De twee films van gelauwerde cineasten en de documentaire over een vrouw met dementie zijn gekozen om ons in de beeldtaal m.b.t. ziekte exemplarisch te verdiepen. Er zijn tal van literaire teksten en hedendaagse speelfilms van hoog cinematografisch nivo en documentaires die ook gekozen hadden kunnen worden. Dit krijgt een plaats in de midtermopdracht. Tijdens de cursus krijgt de student kennis van een vorm van close reading, om de literaire teksten mee te openen. De student past die toe op de voorgeschreven literaire teksten. 12

13 1.10 Onderwijskwaliteitszorg Aan het eind van de cursus kan je gevraagd worden een evaluatieformulier in te vullen. Het evalueren van het onderwijs is een onderdeel van ons kwaliteitszorgsysteem. De evaluatieresultaten worden bekeken door de opleiding, de coördinator en de opleidingscommissie. Op intranet worden samenvattingen van de resultaten geplaatst en wordt periodiek informatie toegevoegd over verbetermaatregelen als vervolg op evaluaties. Voor vragen en informatie kun je je wenden tot de verschillende studentafgevaardigden (jaarvertegenwoordigers, opleidingscommissie), of tot de beleidsmedewerker kwaliteitszorg Sophie Wils en ondersteuner Greet Pijnacker te bereiken via Ook vind je informatie op intranet (onder onderwijs en evaluatie ). 2 CURSUSPROGRAMMA 2.1 Cursusrooster week nr. Datum Tijd: steeds Onderwerp Docent: 1 6 sept sept sept sept okt okt Inleiding op cursus; inleiding op 3 inzichten zorgethiek; eerste literaire tekst Kafka ; inleiding op close reading methode Inleiding moderniteitskenmerken; literaire tekst Boelgakov/Morfine Literaire tekst Tolstoj / De dood van Ivan Iljitsch;bespreken opzet en bedoeling midterm opdracht FV FV FV Literaire tekst Van Niekerk/Agaat FV Film Fr. Ozon, Le temps qui reste; inleiding op representatietheorie S. Sontag Film Michael Haneke, Le temps du loup; uitleg bij opzet en bedoeling FV FV 13

14 Geen colleges okt okt Nader af te spreken final paper Herfstvakantie Feedback op midtermpaper; documentaire My Mum and me Feedback op final paper, nadat deze alle zijn ingeleverd FV FV 14

15 2.2 Beschrijving van colleges en werkgroepen WEEK 1 College 1 donderdag 6 sept Thema Toelichting Zelfstudie Verbeelding van ziek en gezond in zorgethisch perspectief Inleiding op opzet college, op drie zorgethische inzichten, op te lezen wereldliteratuur Na een eerste kennismaking en toelichting op de module staan we in een hoorcollege stil bij een drietal inzichten uit de jonge discipline zorgethiek, die relevant zijn voor de ethische benadering van voorstellingen van ziek en gezond in literatuur en film Verplicht thuis lezen en je vermoedens opschrijven wat er modern is aan dit korte verhaal: - Tekst 1: tekst Fr. Kafka, Een plattelandsdokter WEEK 2 College 2 donderdag 13 sept Thema Toelichting De eigenaardige Moderne kijk op leven en op ziekte en lijden Via een aantal moderniteitskenmerken en een inzicht in de Moderne kijk op activiteit en passiviteit kunnen we de Modern gekadreerde kijk op ziekte onder ogen zien. Verder gaan we in op de 19 e eeuwse novelle van Boelgakov, Morfine, waarin een uiterste bekwame arts zich zelf ziek maakt. Voorbereiding thuis lezen van Boelgakov s novelle m.b.v. de in college 1 geïntroduceerde close reading methode; meenemen van de eigen aantekeningen van het gevondene. WEEK 3 College 3 donderdag 20 sept Thema Toelichting Een fenomenologie van het sterven Aan de hand van Lew Tolstoi s novelle De dood van Ivan 15

16 Iljitsch krijgen we inzicht in een fenomenologie van het sterven als een relationele Lebensvolzug. Ook wordt de midtermopdracht uitgelegd: iedere student verzamelt drie literaire teksten of hoogstaande speelfilms en geeft behalve een synopsis op basis van de close reading methode ook aan waar en hoe moderniteitskenmerken er een rol in spelen. Voorbereiding Thuis lezen van de novelle van Tolstoi m.b.v. de close reading methode; meenemen van de eigen aantekeningen ter zake. WEEK 4 College 4 donderdag 27 sept Thema Toelichting Voorbereiding Zorgen en macht In dit college gaat het over de roman van de Zuid Afrikaanse schrijfster Marlene van Niekerk, Agaat, de relationele schildering van zorgen voor en zorg ontvangen en de vraag naar de asymmetrie die niet vast te leggen is als ook de vraag naar macht in zorgen. De student is tijdig begonnen de lijvige roman te lezen en voor dit college heeft de student m.b.v. de close reading methode inzichten verworven. De eigen schriftelijke rapportage daar van mee nemen. WEEK 5 College 5 donderdag 4 okt Thema Toelichting Voorbereiding Representatie van ziekte en lijden Met behulp van één geselecteerde theorie, van Susan Sontag, bezien we het inzicht dat er geen toegang tot de betekenissen van ziekte en lijden mogelijk is dan via representatie. vooraf thuis kijken naar de speelfilm van de Franse cineast Ozon, Le temps qui reste, over een jongeman die naar zijn levenseinde toe leeft en alle relaties herschikt, inclusief de 16

17 zelfrelatie. Ozon heeft een expliciete kadrering en episodering gebruikt. WEEK 6 College 6 donderdag 11 okt Thema Toelichting Voorbereiding Laatmoderniteit als extreme moderniteit? We bespreken de vraag of en zo ja in welk op zicht er een laatmoderniteit is namelijk de opgevoerde verscherpte extreme Moderniteit. Thuis tevoren de speelfilm Le temps du loup van de Oostenrijkse cineast Michael Haneke bekijken, over wat er gebeurt wanneer de politieke orde is gesuspendeerd, en thuis noteren wat er Modern aan is (m.b.v. de eerder behandelde moderniteitskenmerken). WEEK 7 College 7 donderdag 25 okt Thema Toelichting Voorbereiding Verbeelding van een leven met een ziekte In dit college wenden we ons naar een ander genre, niet de speelfilm, maar de documentaire staat centraal. De keuze is een Engelse documentaire over een oude vrouw met dementie, haar dochter en kleindochter, My mum and me. vraag je zelf af bij het kijken van My mum and me (en maak er aantekeningen van en neem die mee naar college) wat je, als kijker, niet ziet, terwijl je dat wel zou verwachten. Eén voorbeeld: de ik figuur laat -behalve haar dochter- geen naasten van zichzelf zien (d.w.z. vrienden, vriendinnen). Een documentaire, ook deze, is een enkadrering: kaders die bepalen wat we te zien krijgen en wat niet. Noteer óók welke mogelijke betekenis(sen) van de ziekte Alzheimer, van de zorg van kind en kleinkind daarmee NIET in beeld komen. 17

18 WEEK 8 College 8 Thema (datum) nader over een te komen tussen docent en student * tot * uur responsiecollege n.a.l.v. de final papers Toelichting Toelichting De student(e) heeft volgens opdracht een final paper geschreven. Dit heeft betrekking op een wetenschappelijk artikel waarin een verband is gelegd tussen een speelfilm over een dodelijk zieke jonge vrouw en ethische reflectie op het doen en laten van patiënt en arts. In het responsiecollege nemen we de papers door, mede aan de hand van de schriftelijke commentaren die de docent tevoren aan de student heeft doen toekomen. werkstukken lever je altijd digitaal in via mijnuvh.nl. op verzoek van de docent dien je ook een hard copy in te leveren 18