IKKB STANDAARD voor de PRIMAIRE PLANTAARDIGE PRODUCTIE

Transcriptie

1 IKKB STANDAARD voor de PRIMAIRE PLANTAARDIGE PRODUCTIE Telershandleiding land- en tuinbouw Identificatie producent & bedrijf Datum Ondernemingsnummer: Vestigingseenheidsnummer: Producent Naam: Voornaam: Straat: Nr: Postcode: Gemeente: Telefoon: Mobiel: Fax: Bedrijf (enkel in te vullen indien verschillend van de producentgegevens) Naam: Voornaam: Straat: Nr: Postcode: Gemeente: Telefoon: Mobiel: Fax:

2 Inleiding Beste teler, Deze handleiding bevat de nodige informatie en invuldocumenten in het kader van de IKKB Standaard voor de. Dit werkdocument bevat enkel vereisten die van toepassing zijn voor de volgende teelten: aardappelen (met of zonder stockage) groenten versmarkt (beschutte of openluchtteelt) zachtfruit en houtig kleinfruit pit- en steenfruit suikerbieten granen, olie- en proteïnehoudende gewassen (met of zonder stockage) cichorei hop De IKKB Standaard is niet van toepassing voor grasland, voedermaïs, voederbieten, sierteelten en niet eetbare gewassen. Telkens wordt het beoordelingsniveau van de vereiste weergegeven. Niveau : 00% van de vereisten moeten in orde zijn Niveau : minimaal 70% van de vereisten die op uw bedrijf van toepassing zijn moeten in orde zijn Niveau 3: aanbevelingen U kan dit document zelf verder aanvullen of de documenten waarnaar verwezen wordt (of een kopie ervan) kan U op de juiste plaats in dit document bewaren. Veel succes! Inleiding

3 INHOUD Inleiding.... Checklist.... Documenten Opslag van bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden Glasbreukprocedure Bewerkings- en opslagruimte, productielocaties Afvalbeheer....5 Spuittoestel en meststofstrooier Toepassing bestrijdingsmiddelen Hygiëne Erkenning voor bereiden en verpakken van consumptieaardappelen Loonwerk Plantenpaspoorten en certificaten Meststoffen en bodemverbeteraars Bestrijdingsmiddelen Laatste spoel-, was en/of transportwater Nieuwe percelen Bodemanalyse Geïntegreerde teelttechnieken Lichtinval Schadelijke organismen Melding aan ste koper van moederkoren en fusarium bij granen... 4 PICTOGRAMMEN Registratie Identificatie van producent Identificatie van percelen en opslagruimte Dossier IN en OUT Gebruik van bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden Specifieke registratie bij de teelt van pitfruit Registratie aanwezigheid schadelijke quarantaine organismen en ziekten Registratie resultaten van analyses Meldingsplicht Formulieren van meldingen Algemene informatie Overzicht meldingslimieten in de plantaardige productie Inhoud

4 Bijlage. Het fytolokaal in de praktijk Bijlage. Beschrijving van bewerking Bijlage 3. Het IKKB lastenboek Bijlage 4. Vegaplan.be leden Bijlage 5. Lijst met erkende certificeringsinstellingen en controle centra Bijlage 6. Nuttige adressen en links Inhoud

5 . Checklist Vereiste 6.5.* van de IKKB Standaard zegt dat u jaarlijks de checklist dient in te vullen en bij te houden. Deze checklist is een verkorte weergave van alle vereisten uit de IKKB Standaard. Indien u meer informatie wenst dan vindt U het volledige lastenboek met meer informatie steeds terug op de website ook achteraan dit document in bijlage 3 (p 67) worden alle vereisten weergegeven. Op de volgende pagina s staat deze checklist. U dient minstens jaarlijks aan te vullen of de vereisten uit de checklist in orde (OK), niet in orde (NOK) of niet van toepassing (NVT) zijn (in de kolom beoordeling) met uw eventuele opmerkingen (in de kolom opmerkingen). Vergeet ook niet de datum in te vullen. Deze checklist moet ingevuld worden VOOR het bedrijfsbezoek van de auditor! Voor de jaren 008 en 009 kan u best eerst een kopie nemen van de (niet ingevulde) checklist. Er wordt echter aangeraden om voor de volgende jaren gebruik te maken van de checklists die dan van toepassing zullen zijn. Deze vindt U steeds terug op onze website: of deze kan U opvragen bij de contactadressen van de landbouworganisaties (zie Bijlage 4, p 87). Zo ziet U meteen of er iets gewijzigd is in het lastenboek, bijvoorbeeld door een wijziging in de wetgeving.. Checklist

6 Checklist bij de IKKB Standaard voor de land- en tuinbouw 007 Datum: Naam uitvoerder: Aantal ha ter indicatie Productgroep Afkorting Aardappelen zonder stockage A Aardappelen met stockage A s Groenten versmarkt, beschutte teelt G vm b Groenten versmarkt, openluchtteelt G vm o Industriegroenten, akkerbouwmatig IG a Industriegroenten, intensief IG i Zachtfruit (aardbeien en houtig kleinfruit) ZF Hardfruit en steenfruit HF Granen, olie- en proteïnehoudende gewassen zonder stockage COP Granen, olie- en proteïnehoudende gewassen met stockage COP s Suikerbieten B Cichorei C Hop H Legende: Code: code met referentie naar vereiste in sectorgids / IKKB Standaard PG: productgroepen waarvoor de vereiste van toepassing is Alle: vereiste van toepassing voor alle activiteiten A, A s, COP, COP s, B, C: vereiste enkel van toepassing voor deze activiteiten (afkortingen zie bovenstaande tabel) Vereiste: korte omschrijving van de vereiste in sectorgids / IKKB Standaard Niveau: niveau vereiste bij beoordeling IKKB Sectorgids Niveau : 00% in orde NC A: major non conformiteit Niveau : 70% in orde NC B: minor non conformiteit, moet in orde gebracht worden tegen de volgende audit Niveau 3: aanbevelingen +*: opmerking Beoordeling: OK: in orde NOK: niet in orde NVT: niet van toepassing Opmerkingen: referentie naar andere documenten of aanvullingen door de uitvoerder. Checklist 007

7 Code PG Vereiste Alle Hygiënevoorschriften. Bedrijf en gebouwen Niveau IKKB Niveau sectorgids Beoordeling OK NOK - NVT Opmerking. Opslag van bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden Zie bijlage, p 64.. Op slot A Vermelding "doodshoofd" en "vergif", ingeval van lokaal: geen.. + Zie pictogrammen, p 43 toegang voor onbevoegden..3 Goed verlicht B..4 Producten klasse A, bijlage 0: gescheiden van woonplaats, stallen en bewerkingsruimten A..5 Droog +..6 Verlucht +..7 Vorstvrij +..8 Uitsluitend bestrijdingsmiddelen en biociden A..9 Vervallen middelen en voor privé gebruik: groeperen en aanduiden: "vervallen" en/of "privé" A..0 Lege gespoelde verpakkingen veilig bewaren en meegeven met Phytofar Recover A.. Geschikte weeg- en/of meetapparatuur A..* Beschermkledij: spuitkledij, handschoenen, ademhalingsbescherming, buiten fytolokaal..3* Ordelijke stapeling..4* Opvang lekkage 3..5* Verharde ondergrond..6* Emmer met absorberend materiaal, bortsel, handborsteltje en vuilblik..7* Brandveilig..8* Planken uit niet-absorberend materiaal..9* Oogdouche of stromend water in de buurt van fytolokaal Zie pictogrammen, p 43 Zie doc...9, p 4 Zie doc...0, p 4 Zie bijlage 6, p 90. Checklist 3

8 . Bewerking- en opslagruimte, productielocaties IKKB Sectorgids - NVT OK NOK.. Gebouwen proper en in goede staat A.. Voldoende verlichting, indien vaste verlichting boven geoogst product: breukveilig A Voorkomen of bestrijden van ongedierte. Gebruik van toegelaten..3 biociden tijdens opslag en geen besmetting van het opgeslagen product A..4 Geen glasbreuk + glasbreukprocedure A Zie doc...4, p 6 NVT indien geen bewerking - opslag..5 Geen onafgeschermde kwikthermometers A..6 Verbod op roken, eten en drinken A..7 Pictogrammen aanwezig B Zie pictogrammen, p Gevaarlijke stoffen en hun afval opslagen en hanteren zodat verontreiniging voorkomen wordt A..9 Gezelschapsdieren: geen verblijf A..0 Zichtbaar bedorven product en afval regelmatig verwijderen A.. A s Aardappelen opslaan in het donker +.. Meerdere rassen: gescheiden op bewaarplaats H..3 Oogstafval, tijdens oogst automatisch en rechtstreeks afvoeren A s COPs IG I G vm o/b HF ZH H Controle en registratie lokaas. Plaats lokazen aangeduid op bedrijfssituatieschets..4* Zie doc...4*, p * Meststoffen in bulk: gescheiden van geoogst product..6* Vermijd uitlaatgassen in deze ruimten..7* Schoonmaakplan Zie doc...7*, p 8 A s IG I G vm o/b HF ZH H..8* Schoonmaakplan verbonden aan bedrijfssituatieschets 3 Zie doc...8*, p 6..9* Brandstoftank: min 4 m tussen tank en product of fysieke scheiding..0* Verwarmingstoestellen: - leidingen in goede staat..* - controle op lekkage 3..* - leidingen: duurzaam materiaal 3..3* - veilig en beschermd tegen vocht opgesteld 3 Opslag van marktklare producten: verharde (productgeschikte)..4* en zuivere bodem..5* Laden en lossen bij niet-draaiende motor 3. Checklist 4

9 IKKB Sectorgids OK NOK - NVT..6* Opslag: temperatuursbeheersing ventilatie + registratie 3 Zie doc...6*, p 9..7* Beschermen van geoogst product tegen zon en/of daglicht 3..8* Voor opslag: ruimte leeg en proper Lange termijn bewaring: lokaal afgesloten. Tijdelijke bewaring:..9* maatregelen COP s..30* Lange termijn bewaring: meten en registreren temperatuur lot Zie fiche p 54..3* Droger en ventilator: schoonmaken na gebruik. Jaarlijkse onderhoud en controle voor elke gebruik.3 Sanitair G vm.3. HF ZF Mogelijkheid om handen te wassen na toiletgebruik A.3.* Toilet + pictogram "handen wassen na toiletgebruik" Zie pictogram, p * Propere wastafel in nabijheid toilet.3.4* Vloeibare zeep aanwezig bij wastafel.3.5* Eenmalig droogsysteem 3.3.6* Toiletdeur niet rechtstreeks uit op productielokaal 3.4.* IG i G vm HF ZF Alle.4 Opslag van meststoffen Meststoffen in oorspronkelijke verpakking.4.* Vaste kunstmest in bulk: op verharde ondergrond.4.3* Geconcentreerde vloeibare kunstmest: lekvrije tank voorzien van opvangbak. Tank beschermd tegen accidentele opening..4.4* Bijtende geconcentreerde vloeibare meststof: gevarentekens 3 Zie pictogram, p * Geen opslag nabij water of uitgangsmateriaal 3.5.* Alle.5 Algemene vereisten Brandblusapparaat (op een goed bereikbare plaats) 3.5.* Algemene netheid 3.5.3* Respecteer algemene bedrijfshygiëne 3.6.* AGF.6 Afvalbeheer AGF-afval uitgesorteerd en kan tijdelijk opgeslagen worden op het bedrijf.6.* Substraten en landbouwfolies worden gerecycleerd 3 Zie doc..6.*, p 3. Checklist 5

10 Alle Alle Alle Alle Sectorgids OK NOK - NVT IKKB Verpakkingsafval sorteren en indien mogelijk recycleren. Liefst.6.3* G vm 3 Zie doc..6.3*-.6.4*, p meermalige verpakkingen. HF ZF.6.4* Actieplan voor de reductie van niet-organisch afval 3.6.5* Snoeihout wordt bij voorkeur verhakseld en niet verbrand.6.6* HF Kanker- en bacterievuursnoeisel moet wel verbrand worden.6.7* Er worden bij voorkeur papieren pakbladen gebruikt 3. Machines, apparatuur en gereedschappen die in contact komen met product voor oogst en na-oogst behandeling. Algemene voorschriften van toepassing voor alle machines.. Proper en in goede staat A.. Geen glasbreuk + glasbreukprocedure A Zie doc..., p 6 Gebruik voedingsgeschikt en biodegradeerbaar smeervet op..3 plaatsen waar contact mogelijk met geoogst product voor nieuwe B machines. Aanbeveling voor oude machines die in gebruik zijn...4* Geen lekkage van olie en/of mazout. Spuittoestel.. Keuring: sticker op toestel (of controle attest) A Zie doc..., p 3.. In het buitenland aangekochte toestellen: melden aan A keuringsdienst binnen de 30 dagen Zie doc..., p 3..3* Jaarlijkse controle en registratie bevindingen 3 Zie doc...3*, p 3.3 Kisten, containers, verpakkingsmateriaal en palloxen.3. Proper en in goede staat A.3. Ontsmetten voor en na gebruik risicomateriaal Nieuwe of heel propere verpakkingen. + H.3.4 Verpakkingen van bereide hop: certificeringsetiket A.3.5* IG Kisten en containers op een verharde ondergrond 3.3.6* Hardfruitpalloxen op harde waterdoorlatende ondergrond.3.7* Geen zware beschadiging van kisten.3.8* HF Propere en intacte groeperingverpakking 3.3.9* Plastieken verpakkingen en palloxen: afgeschermd tegen wind op verharde grond.3.0* A As Valbrekers aanwezig (indien valhoogte meer dan m). Checklist 6

11 .4 Landbouwtransport IKKB Sectorgids.4. Vervoermiddelen schoon houden + reinigen A.4. Geen transport indien olie- of mazoutleidingen lekken en indien gevaar voor contact met het product A.4.3 Ontsmetten voor en na gebruik risicomateriaal * Afschermen transport tegen productbevuiling.4.5* Grondige reiniging na transport van organische meststoffen.4.6* Aansprakelijkheid niet IKKB transport kan op contractuele basis geëist worden Alle COP COP s.5.* Alle.5 Meststofstrooier Goed afgesteld en onderhouden. Jaarlijks afdraaiproef + registratie 3 OK NOK - NVT Zie doc..5.*, p 3.6 Thermometer.6.* Alle Jaarlijkse controle op correcte werking 3 Zie doc..6.*, p 0.7 Hulpwerktuigen.7.* Alle In goede staat + registratie 3 Zie doc..7.*, p 0 3. Bedrijfsleider, personeel en derden 3. Toepassing bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden Indien toediening bij derde van product klasse A: erkend 3.. gebruiker. Indien toediening van product klasse A, bijlage 0: speciaal erkend gebruiker + Zie doc. 3.., p Na toepassing: handen wassen + kledij vervangen A 3..3* Kennis inzake toepassing bestrijdingsmiddelen Zie doc. 3..3*, p 5 Alle 3. Hygiëne 3.. Personeel geen besmettelijke ziekte A Personeel in goede gezondheid en op de hoogte gebracht van 3.. B Zie doc. 3.., 3.., gezondheidsrisico s 3..3*, p 6 Landbouwer en personeel kennen hygiënemaatregelen en 3..3* 3 respecteren algemene bedrijfshygiëne 3..4* EHBO-kist 3..5* Wonden desinfecteren, pleisters in productafwijkende kleur Zie doc. 3..5* *, p 3..6* Handen wassen met vloeibare zeep 6 Alle IG I G vm HF ZF. Checklist 7

12 IKKB 3..7* Propere werkkledij en handschoenen 3..8* Nagels zijn kort en verzorgd, geen kunstnagels of nagellak 3..9* Verzorgde haren en lange haren bijeenhouden 3..0* Geen loshangende sieraden tijdens oogst of bewerking 3..* Vermijd alle gevaren op fysische contaminatie van losse voorwerpen 3..* Eten en drinken tijdens oogst en bewerken is verboden 3..3* Roken tijdens oogst en bewerken is verboden 3.3. A, A s 3.4.* Alle Alle 3.3 Erkenningen Erkenning voor bereiden en verpakken van consumptieaardappelen 3.4 Loonwerk Loonwerker aangesloten bij Vegaplan.be. Indien niet: landbouwer gaat na of uitgevoerde werken voldoen aan de IKKB voorschriften 4. Teelttechniek en naoogstbehandeling Sectorgids OK NOK - NVT A Zie doc. 3.3., p 8 Zie doc. 3.4.*, p 8 4. Uitgangsmateriaal 4.. Bijhouden plantenpaspoort indien van toepassing A Zie doc. 4.4., p Controle gezondheidstoestand aangeleverd plantenmateriaal B 4..3 A, A s 4..4* Gebruik gecertificeerd pootgoed of hoevepootgoed waarvan aangifte werd ingediend. Bewaar certificeringsetiket. GGO's in overeenstemming wetgeving 4..5* Alle Informatie over ziektegevoeligheid en resistentie * Vruchtafwisseling 3 A Zie doc. 4..3, p * G vm Plantenopkweekfiche Zie doc. 4..7*, p * COP Hoevezaaizaad: indien triage door derde moet deze erkend zijn Zie doc. 4..8*, p * COP s Indien gecertificeerd zaaizaad: bewaar etiket pet lot zaaizaad Zie doc. 4..9*, p * B Gecertificeerd zaaizaad opgenomen in de catalogus van erkende variëteiten. Geen GGO's 4..* H Gecertificeerd plantenmateriaal of zelf vermeerderd plantenmateriaal met fytosanitair attest 4..* C Gecertificeerd zaaizaad die voorkomen op erkende variëteitenlijst. Geen GGO's. Checklist 8

13 Alle 4..5* A, A s 4..6* C 4..7* COP B 4. Bemesting Buiten meststoffen en bodemverbeterende middelen van natuurlijke oorsprong van het landbouwbedrijf, worden enkel toegelaten producten gebruikt Voor toegelaten meststoffen en bodemverbeterende middelen: etiket of begeleidend document. Toegelaten meststoffen en bodemverbeterende middelen van afvalstoffen (bv. zuiveringsslib): voorzien van begeleidend document: OWD-model (Wallonië) of gebruikscertificaat OVAM (Vlaanderen). Hou rekening met uitzonderingen voor het gebruik van zuiveringsslib Verboden meststoffen: rioolslib en waterzuiveringsslib van openbare waterzuiveringstations Verboden meststof: waterzuiveringsslib van openbare waterzuiveringstations Waterzuiveringsslib van openbare waterzuiveringsstations enkel indien productfiche IKKB A Sectorgids OK NOK - NVT A Zie doc. 4.., p 3 A Zie doc. 4..3, p 3 A Zie doc. 4..7*, p * Bemest binnen de normen van de wet 3 Alle 4..9* Informatie (samenstelling) van gebruikte meststoffen 3 Zie doc. 4..9*, p 3 Alle 4.3 Bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden 4.3. Enkel erkende bestrijdingsmiddelen en biociden A 4.3. Nodige maatregelen nemen om schade te vermijden + reinigen van werktuig, voorwerp of voertuig dat gebruikt werd A 4.3.3* G Vm B De wettelijk verplichte analyses in het kader van de vooroogstcontrole zijn uitgevoerd Geen bestrijdingsmiddelen niet toegelaten voor 4.3.4* C landbouwproducties bestemd voor zuigelingen (Bijlage IX Richtlijn 003/4/EG) 4.3.5* AGF H Lijst met erkende bestrijdingsmiddelen Zie doc *, p * COP B C Lijst met erkende bestrijdingsmiddelen * Alle Ongevallenprocedure Zie doc *, p Irrigatie. Checklist 9

14 4.4. Voor irrigatie wordt enkel gebruik gemaakt van beekwater, water Alle van open put, boorput, stadswater of regenwater. A 4.4.* Watergift in functie van behoefte gewas G vm HF 4.5 Laatste spoel-, was- en/of transportwater IKKB Sectorgids NVT OK NOK -. Tomaten en fruit klaar voor consumptie: drinkbaar water. Alle andere groenten:als waswater mag niet drinkbaar water A Zie doc. 4.5., p 35 worden gebruikt. Laatste spoelwater: minimaal proper water 4.6 Staat van de productielocatie 4.6.* AGF H Controle productielocatie op fysische contaminatie (zoals blikjes) 4.6.* COP B C Controle productielocatie op fysische contaminatie (zoals blikjes) Nieuwe productievelden (= nieuw voor agrarische doeleinden) 4.7.* Indien nieuwe percelen: gevarenanalyse Zie doc. 4.7.*, p 36 Alle 4.7.* Indien gevaar: bodemanalyse Zie doc. 4.7.*, p Bodem en/of substraatanalyse van de productielocatie 4.8.* Standaard analyse van de bouwvoor om de 4 à 5 jaar Zie doc. 4.8.*, p 37 AGF H 4.8.* N-profielanalyse indien teelt dit vraagt Zie doc. 4.8.*, p * Substraatteelt: ontleding voedingsoplossing Zie doc *, p Bodembeheer en geïntegreerde teelttechniek 4.9.* Teelttechnieken gebruiken die bodemerosie voorkomen * ICM-technieken toepassen 3 Alle Zie doc. 4.9.*-4.9.3*, p Toepassen van milieuvriendelijke maatregelen en onderhouden 4.9.3* 3 38 van landschap en omgeving bedrijf 4.9.4* Roofwantsen tegen perenbladvlo bij peren Zie doc * *, p 4.9.5* HF Roofmijten tegen spint bij appelen * Evolutie nuttige en schadelijke insecten Zie doc *, p * HF ZF Tijdens bloei geen bestrijdingsmiddelen die schadelijk zijn voor bestuivende insecten 4.0 Onkruidbestrijding 4.0.* Volledig onbegroeide bodem niet toegelaten 4.0.* Zwartstrook max 75 cm aan weerszijden boom HF 4.0.3* Maximaal 4 behandelingen per jaar 4.0.4* Begroeide stroken worden regelmatige gemaaid 4. Dunning en zetting. Checklist 0

15 4..* Dunning bij te grote fruitproductie 4..* Respecteer dosis en tijdstip 4..3* HF Zettingsmiddelen indien omstandigheden voor bestuiving en bevruchting niet goed 4..4* Bij voorkeur toepassing manuele dunning 3 4. Bestuivers IKKB 4..* Aanplanten van bestuivers bij de teelt van appelen 4..* HF Aanplanten van voldoende bestuivers 4..3* Voor perenteelt: bestuivers aanplanten aanbevolen Plantsysteem 4.3.* Plantsysteem in functie van groeikracht HF 4.3.* Plantsysteem loodrecht op overheersende windrichting 4.4 Lichtinval 4.4.* G vm b ZF Kasdek proper, regelmatige controle en reinigen 5. Schadelijke organismen Sectorgids OK NOK - NVT Zie doc. 4.4.*, p Algemene maatregelen Bestrijding van schadelijke (quarantaine) organismen indien 5.. aanwezigheid wordt vastgesteld of gemeld. Volgens onderrichtingen van het FAVV m.b.t. bestrijding van schadelijke A Zie doc. 5.., p 4 organismen. 5.. Schadelijke distels bestrijden A Alle 5.. A, A s 5. Maatregelen ter bestrijding van wratziekte en nematoden Teeltrotatie op 3 (uitz. primeuraardappelen voor 0 juni). Pootaardappelen op Maatregelen ter bestrijding van ringrot en bruinrot 5.3. A, A s Bij meer dan 5 ton import van pootaardappelen, 0 uur na aankomst ter beschikking houden voor eventuele staalname A 5.3. A, A s (in beschermingsgebied): jaarlijks aangifte doen A Zie doc. 5.3., p A, A s (in beschermingsgebied): bij beregening installatie spoelen A Alle (in beschermingsgebied): bij beregening van andere dan aardappelpercelen, voorzorgen nemen zodat deze percelen niet met oppervlaktewater in contact komen A A. Checklist

16 5.3.5 A, A s 5.4. HF 5.5. H COP, COP s Aardappelen, aubergines en tomaten (in het beschermingsgebied): verbod op gebruik oppervlaktewater (o.a. kanalen, beken, vijvers) voor beregening 5.4 Maatregelen m.b.t. bacterievuur bij appel en peer Bij vaststelling: besmette planten vernietigen of besmetting wegsnoeien A A 5.5 Maatregelen m.b.t. verwelking en virussen bij hop IKKB Indien aantasting van Verticilium albo-atrum of V. dahlia: aangetaste planten vernietigen. 5.6 Maatregelen m.b.t. moederkoren en fusarium bij granen Controle tijdens teelt en van oogst op moederkoren, indien aanwezig melden aan ste koper Controle tijdens teelt en oogst op fusarium, indien aanwezig melden aan ste koper 6. Registratie A 6. Algemeen 6.. De registers zijn ingevuld A 6.. De registers worden minimaal 5 jaar bewaard A Alle Sectorgids OK NOK - NVT B Zie doc. 5.7., p Zie doc. 5.7., p Identificatie van producent en bedrijf A Zie ook voorblad 6..4* Identificatie percelen Zie ook p * Identificatie productielocatie, opslag en bewerkingsruimte 6. Dossier IN & OUT Dossier IN voor: plantaardig vermeerderingsmateriaal, 6.. bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden, meststoffen A Zie ook p Dossier OUT voor: plantaardige vermeerderingsmateriaal en plantaardige producten A 6.3 Registratie 6.3. Registratie van gebruik van bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden Zie ook p Registratie van aanwezigheid van schadelijke quarantaine organismen of ziekten Zie ook p Resultaten van analyses Zie ook p 56 Alle Alle 6.3.4* AGF H Perceels/teeltfiche correct ingevuld Zie ook p Checklist

17 COP B C Perceels/teeltfiche correct ingevuld 3 Alle. Registratie bodemontsmetting Alle. Registratie zaai- of plantdatum AGF H 3. Noteer de variëteit, naam loonwerker, indien van toepassing COP B C 3. Noteer de variëteit, naam loonwerker, indien van toepassing 3 HF 4. Noteer plantafstand en aantal rijen G vm 5. Plantenopkweekfiche HF 6. Registratie onderstam, entmateriaal, moedermateriaal IKKB HF 7. Aantal en aard van de bestuivers Alle 8. Registratie niet chemische onkruidbestrijding 3 Alle 9. Registratie gebruik bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik AGF H 0. Registratie toegepaste bemesting COP B C 0. Registratie toegepaste bemesting 3 Alle. Registratie herkomst water HF. Registratie roofwantsen en roofmijten 3. Dunning en zetting: registratie middelen Sectorgids OK NOK - NVT Zie ook p 55 Zie ook p 55 Alle 4. Oogst: registratie tijdstip of periode 6.3.5* AGF H Fiche stockage en/of bewerking correct ingevuld (indien van toepassing) Zie ook p * AGF H Fiche transport door derden correct ingevuld (indien van toepassing) 6.5 Checklist 6.5.* Alle Jaarlijks invullen en bijhouden checklisten 7. Meldingsplicht 7.7. Alle Op de hoogte van de meldingsplicht en toepassen indien nodig A Zie ook p 57. Checklist 3

18 . Checklist 4

19 . Documenten Om aan een aantal van de voorschriften tegemoet te komen dienen verschillende documenten bijgehouden te worden op het bedrijf.. Opslag van bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden Doc Erkenning voor bestrijdingsmiddelen die gebruikt worden in buurlanden, maar niet erkend zijn in België Niveau Indien U percelen hebt in een buurland, en indien U over gewasbeschermingsmiddelen opslaat die niet erkend zijn in België, dan moet U een erkenning vragen aan het FAVV voor de import. Adressen van het FAVV zie Bijlage 6, p 89. Doc Bewijs ophaling Phytofar Recover Niveau Lege en gespoelde verpakkingen van bestrijdingsmiddelen en biociden (van gebruikte producten) veilig bewaren en meegeven met "Phytofar Recover" ophaalsysteem. Zie ook bijlage 6, p 89.. Documenten 5

20 . Glasbreukprocedure Doc...4 en.. - Glasbreukprocedure Niveau Glassplinters vormen een ernstig gevaar voor de volksgezondheid, zeker wanneer deze niet verwijderd worden door de volgende schakels van de keten (en dus het gevaar niet geëlimineerd wordt door een volgende stap). Bij breuk van serreglas of lampen, maar ook bijvoorbeeld van oogstmachines kunnen er splinters in het product terechtkomen. Het is hierbij van essentieel belang om de gecontamineerde producten te vernietigen, tenzij de splinters nog verwijderd worden door de volgende schakels van de keten. Door een duidelijke afbakening op de plaats van glasbreuk kan er voor gezorgd worden dat enkel veilig product geoogst wordt. In het geval van aardappelen of COP die bewaard worden bij de producent moet men vooral preventieve maatregelen nemen : lampen die zich direct boven geoogst product bevinden moeten beschermd worden met een hoes of zijn onbreekbaar en er wordt aangeraden om het product op een zekere afstand van de ramen in de opslagruimte te bewaren. Wanneer toepassen? Glasbreuk kan voorkomen bij: - Serreglas - Lampen (zowel voor verlichting van gebouwen, in serres als op trekkers) - Vensters en spiegels van machines (tractoren, oogstmachines, transportmiddelen, ) Bij vaststelling van glasbreuk, op producten waarbij glas niet verwijderd wordt door de volgende schakels van de keten, moet men: - Ofwel onmiddellijk het product in een voldoende grote zone vernietigen en alle scherven zorgvuldig opruimen - Ofwel een voldoende grote veiligheidszone afbakenen door het gebruik van een opvallend gekleurd lint en/of plaatselijke identificatie in de productieruimte (vb. registratie van rijkapnummers in geval van serreglas). Het mogelijk gecontamineerd product in deze afgebakende zones wordt vervolgens tijdens de oogst vernietigd. Gebruik nooit verpakking van de oogst om de glasscherven te verwijderen!. Documenten 6

21 .3 Bewerkings- en opslagruimte, productielocaties Deze documenten dienen enkel aangevuld te worden indien er op uw bedrijf opslag is van granen en / of aardappelen en/of bewerking van groenten en /of fruit Indien dit niet voor uw bedrijf van toepassing ga dan onmiddellijk naar p Doc...4* -..8* - Bedrijfssituatieschets Niveau Hier voegt U een schets toe van uw bedrijf (gebouwen, stallen, fytolokaal, opslagplaats(en), op de schets duidt U aan waar de lokazen zich bevinden. U kan ook gebruik maken van (een kopie) van uw bedrijfsplan voor uw milieuvergunning. U kan ook het schoonmaakplan verbinden aan deze schets (zie ook p 8) Niveau 3 Legende: Opslagruimte(s) Stallen Fytolokaal Lokazen ( en nummer) Andere. Documenten 7

22 Doc...4* - Controle en registratie van lokaas Niveau Minimaal 4 x per jaar wordt het lokaas gebruikt voor ongediertebestrijding gecontroleerd. De data van de controle, de bevindingen en ondernomen acties worden geregistreerd. Datum Lokaasnr. Opmerkingen Te nemen maatregelen. Documenten 8

23 Doc...7* - Schoonmaakplan Niveau Op dit schoonmaakplan wordt de frequentie van het onderhoud weergegeven Opslagruimtes en ruimtes waar plantaardige producten bewerkt worden moeten regelmatig worden schoongemaakt. Opslagruimtes moeten in de eerste plaats grondig gereinigd en gecontroleerd worden vooraleer een nieuwe oogst hierin bewaard wordt. Ook tijdens de bewaring is een regelmatige controle van het product aangewezen. Lokaal Type opslag of bewerking:... Vul steeds de datum van uitvoering in: Reinigen Controle op Binnenbrengen Controle van resten, product product tijdens schimmels, bewaring Lokaal Type opslag of bewerking:... Vul steeds de datum van uitvoering in: Reinigen Controle op Binnenbrengen Controle van resten, product product tijdens schimmels, bewaring. Documenten 9

24 Doc...6* - Registratie temperatuur Niveau 3 In koelcellen en andere opslagruimtes dient temperatuursbeheersing en ventilatie toegepast worden. De temperatuur wordt gemeten en geregistreerd. De koelcel dient voorzien te zijn van een optimale temperatuursinstelling. Temperaturen worden regelmatig gecontroleerd en ook geregistreerd te worden in geval van lange termijn bewaring (meer dan 4 h). Datum Type Temp- Opmerkingen Te nemen opslag eratuur ( C) maatregelen. Documenten 0

25 Doc..6.* - Kalibratie thermometer Niveau 3 Wanneer een thermometer wordt gebruikt in een bewaarloods of koelcel, wordt aangeraden om jaarlijkse de correcte werking na te gaan. Controle gebeurt ten opzichte van een geijkte thermometer, eventueel kan een controle attest bewaard worden. De goede werking van de thermometer kan ook gecontroleerd worden ten opzichte van smeltend ijs. Doc..7.* - Hulpwerktuigen (mesjes, etc.) Niveau 3 De landbouwrer controleert het aantal stuks telkens na gebruik. Dit kan bijvoorbeeld door een nummering of een kleurencode van de hulpwerktuigen die op een vaste plaats worden bewaard.. Documenten

26 .4 Afvalbeheer Doc..6.* - Substraten en landbouwfolies worden gerecycleerd Niveau 3 Enkel van toepassing voor aardappelen, groenten en fruit (AGF) Bewijzen (certificaten, facturen) dat de substraten en landbouwfolies worden gerecycleerd worden bewaard en kunnen voorgelegd worden. Niet van toepassing voor bio-afbreekbare materialen. Doc..6.3* -.6.4* - Actieplan voor de reductie van niet organisch afval Enkel van toepassing voor de versmarkt Niveau 3 Dit actieplan heeft als doelstelling het sorteren van anorganisch afval en het beperken of verminderen van afval en vervuiling Afvalsoort Manier (bv. in Frequentie Afgevoerd container, ) opruiming (bv. naar x week, x jaar) Plastiek Papier / karton Glas Olie / vetten Vermindering van afval : Maatregelen Doe ik sedert Ga ik doen Uitleg Aankoop meststoffen in bulk Herbruikbare verpakkingen Stockbeheer pesticiden. Documenten

27 .5 Spuittoestel en meststofstrooier Doc... - Keuringsbewijs spuittoestel of bewijs aanvraag keuring Niveau Alle spuittoestellen waarmee in vloeibare vorm bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik toegediend worden op Belgisch grondgebied, moeten goedgekeurd zijn volgens de wettelijke bepalingen. Deze vereiste is niet van toepassing voor kleine toestellen waarin de spuitvloeistof manueel of met behulp van een samengedrukt gas (lucht inbegrepen) onder druk wordt gebracht of waarbij de spuitvloeistof wordt uitgestoten onder invloed van de zwaartekracht en voor rugspuit- en lansspuittoestellen. Elke eigenaar van een spuittoestel dient om de drie jaar een verplichte keuring van ieder aan keuring onderworpen spuittoestel uit te voeren en dit op de datum, tijd en plaats van de oproeping, zelfs als het materieel pas verworven werd (nieuw of tweedehands). Indien hij niet opgeroepen wordt dient hij dit binnen de maand voor het einde van de normale geldigheidstermijn te melden aan de keuringsdienst. Alle spuittoestellen moeten goedgekeurd worden door: Het Het Departement Mechanisatie, Arbeid, Gebouwen, Dierenwelzijn en Milieubeveiliging van het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO) van Gent voor de provincies West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen, Antwerpen, Vlaams-Brabant, Limburg en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Het Departement voor Landbouwtechniek van het Waals Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek (CRA-W) van Gembloux voor de provincies Waals-Brabant, Henegouwen, Luik, Luxemburg en Namen; Alleen met gunstig gevolg gekeurde spuittoestellen mogen worden gebruikt in de periode die vermeld is op de door de controledienst aangebrachte zelfklever. Doc... - Bewijs van aangifte in het buitenland aangekocht spuittoestel Niveau Rechtstreeks in het buitenland aangekochte toestellen moeten door de koper gemeld worden aan de keuringsdienst binnen de 30 dagen. Contact voor Vlaanderen: Tel. 09/ Fax. 09/ keuringspuit@ilvo.vlaanderen.be Contact voor Wallonië Tel. 08/ gsm : 0475/ fax. 08/ rulkin@cra.wallonie.be Hou steeds het bewijs bij dat u gemeld heeft aan de keuringsdienst. Documenten 3

28 Doc...3* - Jaarlijkse controle en registratie bevindingen spuittoestel Niveau 3 Doc..5.* - Jaarlijkse controle en afdraaiproef meststofstrooier Niveau 3 De landbouwer voert (minstens) een jaarlijkse controle uit en noteert zijn bevindingen. Hij houdt het spuittoestel in goede staat. Een regelmatige controle (manometer, ) laat toe eventuele gebreken te detecteren. De meststofstrooier wordt afgesteld en onderhouden. Het jaarlijks uitvoeren en registreren van een afdraaiproef is aanbevolen. Dit kan uitgevoerd worden door de landbouwer zelf of door een derde. De facturen van onderhoud en wisselstukken worden best bijgehouden. Datum Soort toestel Omschrijving Opmerkingen Uitvoerder Handtekening. Documenten 4

29 .6 Toepassing bestrijdingsmiddelen Doc Erkenning toepassing bestrijdingsmiddelen klasse A bij derden (indien van toepassing) Niveau De landbouwer mag bij een derde geen bestrijdingsmiddel van klasse A toedienen, behalve indien hij een door de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid erkend gebruiker is. Bovendien moet hij ook een speciaal erkend gebruiker zijn wanneer hij producten van klasse A vermeld in bijlage 0 (KB 8/0/994, o.a. aldicarb) wil toedienen op zijn eigen bedrijf. Landbouwers mogen wel bestrijdingsmiddelen van klasse A gebruiken die niet vermeld zijn in bijlage 0 op hun eigen bedrijf in het kader van hun beroep. Doc. 3..3* - Bewijs kennis inzake gebruik gewasbeschermingsmiddelen Niveau De landbouwer die zelf de bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden toepast, moet kennis van de toepassing van gewasbescherming hebben: Via een certificaat of een diploma (bvb: diploma van de landbouwschool) OF Landbouwer heeft minimum 5 jaar ervaring Indien de loonsproeier de fytobehandeling uitvoert: De loonsproeier moet een 'erkend gebruiker' zijn (hij heeft een erkend registratienummer) De landbouwer verklaart hierbij te voldoen aan deze vereiste Datum Handtekening. Documenten 5

30 .7 Hygiëne Doc * De landbouwer ziet erop toe dat het personeel dat plantaardige producten hanteert geen besmettelijke ziekte heeft, die via de gehanteerde plantaardige producten kan overgedragen worden. niveau De landbouwer ziet erop toe dat het personeel dat plantaardige producten hanteert in goede gezondheid verkeert en op de hoogte wordt gebracht van de gezondheidsrisico's. niveau De landbouwer en zijn personeel kennen de hygiënemaatregelen en respecteren de algemene bedrijfshygiëne. niveau 3 Door het plaatsen van hun handtekening verklaart het personeel de algemene hygiënevereisten van het bedrijf te respecteren en te melden aan de bedrijfsleider indien ze aan een besmettelijke ziekte lijden. Naam personeel Datum Handtekening. Documenten 6

31 Doc. 3..5* * - Hygiënerichtlijnen voor personeel wanneer industriegroenten intensief of versmarkt Niveau In dit bedrijf gelden de volgende regels voor het personeel (enkel van toepassing tijdens de bewerking of oogsten van het product). Door het plaatsen van hun handtekening verklaart het personeel de volgende hygiënevoorschriften na te leven: - Eventuele wonden worden gewassen en gedesinfecteerd. Er worden pleisters in een productafwijkende kleur gebruikt. Bij grote, open wonden aan de hand al dan niet bedekt met een verband dient een handschoen gedragen te worden. - Handen worden gewassen met vloeibare zeep: na ieder toiletbezoek en voor de aanvang van oogst en bewerking en na iedere activiteit die contaminatie kan veroorzaken - Werkkledij en handschoenen dienen proper te zijn. De werkkledij wordt regelmatig gewassen en vervangen. Gebruik aparte werkkledij en vooral aparte handschoenen voor het toepassen van bestrijdingsmiddelen en biociden - Nagels zijn kort en verzorgd, geen kunstnagels of nagellak. - Haren zijn verzorgd en lange haren worden bijeengehouden. - Er worden geen loshangende sieraden tijdens oogst of bewerking gedragen. - Alle gevaar op fysische contaminatie van losse voorwerpen wordt vermeden. Er wordt steeds voor gezorgd dat geen voorwerpen uit de kledij in het geoogst product terchtkomen. - Eten, drinken en roken tijdens oogst en bewerken is verboden (met uitzondering van water in plastiek flessen). Naam personeel Datum Handtekening. Documenten 7

32 .8 Erkenning voor bereiden en verpakken van consumptieaardappelen Doc Erkenning Niveau De landbouwer moet beschikken over een erkenning bij het FAVV voor het bereiden en verpakken van consumptieaardappelen (uitz. levering industrie, sorteerbedrijven, verpakte aardappelen van eigen oogst rechtstreeks aan de verbruiker). Er zijn ook uitzonderingen voor primeuraardappelen en de lange aardappelvariëteit..9 Loonwerk Doc. 3.4.* - Loonwerkers Niveau De landbouwer doet beroep op een loonwerker aangesloten bij Vegaplan voor de IKKB Standaard voor de Aannemers van Land- en Tuinbouwwerken voor de. De landbouwer kan via de website de status van de loonwerker nagaan. Indien de loonwerker niet aangesloten is bij Vegaplan.be dient de landbouwer zelf na te gaan of de werken uitgevoerd door de loonwerker voldoen aan de voorschriften van de IKKB Standaard. Naam loonwerker IKKB certificaat: ja/nee. Documenten 8

33 .0 Plantenpaspoorten en certificaten Doc Plantenpaspoorten (indien van toepassing) Niveau Plantenpaspoorten dienen enkel bijgehouden te worden voor plantgoed en zaaizaad van verschillende groenten en fruit, alsook van zonnebloem (Helianthus annuus) PLANTGOED: FRUIT Wetenschappelijke naam Fragaria L. Malus Mill. Mespilus L. Prunus L. Pyrus L. Rubus L. Vitis L. PLANTGOED: GROENTEN(*) Wetenschappelijke naam Allium sp. Apium spp. Beta vulgaris L. Brassica spp. Cichorium sp. Cucumis sp. Cucurbita sp. Humulus lupulus L. Lactuca spp. Solanaceae Solanum L. ZAAD: GROENTEN Wetenschappelijke naam Allium ascalonicum L. Allium cepa L. Allium schoenoprasum L. Helianthus annuus L. Lycopersicon lycopersicum (Lycopersicon esculentum) Nederlandse naam Aardbei Appel Mispel Kers, kriek, pruim (perzik, nectarine, abrikoos) Peer Frambozenstruik Druiven Nederlandse naam Prei, (bies-, knof-)look, ui, sjalot Selderij (-, Chinese, bleek-, knol-) Plantgoed van bieten Koolsoorten (sluitkool, savooikool, rode kool, spruitkool, bladkool, broccoli, bloemkool, koolrabi, boerenkool, koolraap, Chinese kool, paksoi, ) mosterd Andijvie Komkommer, augurk Courgette, pompoen Hop Slasoorten Tomaten, paprika, aubergine, Aardappel Nederlandse naam Sjalot Ui Bieslook Zonnebloem Tomaat Phaseolus L. sp. Verschillende soorten boon (*) De planten van groenten, bestemd voor oplant, van kruidachtige soorten (met name planten van Cichorium sp. (witloof, cichorei), Daucus sp. (wortelen), Petroselinum sp. (peterselie), Phaseolus sp. (bonen), Pisum (erwten), Raphanus sp. (mierikswortel, radijs) alsmede van Spinacia L. (spinazie),...) moeten verplicht worden vergezeld van een plantenpaspoort bij alle transacties tussen professionele producenten.. Documenten 9

34 Doc Pootgoedcertificaat en/of aangifte hoevepootgoed bij aardappelen Niveau Om de insleep van ziekten en plagen te voorkomen is het verplicht gecertificeerd pootgoed of geregistreerd hoevepootgoed te gebruiken. Een producent die voor de teelt van zijn aardappelen zelf geproduceerd nietgecertificeerd materiaal (hoevepootgoed) gebruikt, moet hiervan voor maart schriftelijk aangifte doen bij het hoofd van de PCE van de betrokken provincie. Het officiële certificeringsetiket dat de vermelding EG-plantenpaspoort draagt mag gebruikt worden in plaats van het plantenpaspoort. De landbouwer moet het plantenpaspoort (officiële certificeringsetiket) verplicht één jaar bewaren. Op dit etiket staat tevens de vermelding van de pootgoedontsmetting. Doc. 4..7* - Plantenopkweekfiche of overeenkomst met plantenopkweker voor groenten en fruit met bestemming versmarkt Niveau Wanneer plantgoed als uitgangsmateriaal wordt gebruikt dan dient de landbouwer de plantenopkweekfiche (meegeleverd met plant- of uitgangsmateriaal) te bewaren. Indien dit niet wordt meegeleverd is er een overeenkomst met de plantenopkweker beschikbaar. Indien de opkweek van planten door de teler zelf gebeurt dan is er een registratie van de uitgevoerde gewasbescherming beschikbaar (zie perceels-/teeltfiche). Doc. 4..8* Bewijs hoevezaaizaad triage door erkende derde bij granen Niveau Voor hoevezaaizaad, wanneer de triage uitgevoerd wordt door een derde, moet deze hiervoor erkend zijn (er wordt aangeraden om een identificatie te voorzien van het lot die van het bedrijf naar de installatie van de triëerder gaat). Lijst erkende loontriëerders in Vlaanderen (BS ): Naam Loontriëringsbedrijf Adres PAUWELS LUC N.V. Ketterijstraat 46A 9988 Watervliet COOPMAN CARLOS Moeresteenweg Houtem - Veurne DEWEER WERNER Pontstraat Zwevegem (Heestert) DEBYSER MARC As-Hoop 8647 Lo-Reninge COLPAERT Luc Vaartdijk Zuid 9B 843 Leffinge DEVA FYTO N.V. Albert I Laan Veurne INGEHLRBRECHT HENDRIK B.V.B.A Cathilleweg Jabbeke (Stalhille) VERHELST COPPENS AGRI N.V. Dorpweg Zuienkerke (Meetkerke) DESOETE DIRK B.V.B.A Spanjaardstraat Jabbeke (Stalhille) DOBBELAERE FIRMA B.V.B.A Hoekestraat Knokke-Heist (Westkapelle) SESIER JEAN-MARIE Kortestraat 8670 Koksijde (Wulpen). Documenten 30

35 LOVERIX N.V. Wilstraat Tongeren (Rutten) BENTEIN LUC Dijk Koksijde (Wulpen) VAN DE VELDE HANS Moerstraat Kaprijke VAN WINKELEN GODELIEVE Hauthemstraat 74A 330 Hoegaarden Lijst erkende loontriëerders Wallonië (BS ) Naam Loontriëringsbedrijf Adres AGRIFAMENNE ONHAYE SC Route de Weillen Onhaye ALLIANCE BLE SC Chaussée de Rœlx Soignies BADOT ETS SA Rue Paul Pastur 6567 Fontaine-Valmont BAUDUIN CAMBIER ET FILS SA Rue de l Equipée Feluy BODSON ETS SA Rue Victor Heptia Villers L Éveque BRICHART ETS SA GEROMPONT Rue de l Ourchet Gerompont (Bomal) BRICHART ETS SA HANNUT Rue Désirée Streel Hannut (Cras- Avernas) BRICHART ETS SA LONGCHAMP Rue Sainte-Anne Leuze-Longchamp CENTRAGRO SCRL Rue de Bois-Bourdon Frameries COLSON FRANÇOIS Rue de Sirieu Thieusies DELOBELLE ET FILS SA Chaussée Brunehault Ellingnies-Sainte- Anne DERASSE ETS SA Chaussée de Douai Froidmont DUMORTIER ETS ET FILS Rue de Tournai Templeuve FAYT CARLIER SA Rue de Florenchamps 60 Marbaix-La-Tour GHISBAIN ETS SA Rue du Noir Jambon Thoricourt GOCHEL MOULIN SA Rue du Crucifix A 40 Oteppe MAZY MICHEL ETS Rue de la Fontaine St- Maurice Ciplet MONSEU ETS SA Rue Baronne Lemonnier 5580 Lavaux-Sainte-Anne MOUCHART ETS SA Rue de Cambron 6A 7063 Chaussée-Notre- Dame MOULIN D ARC SPRL Place d Arc Arc-Wattripont ANDRE PIRON ET FILS SA Rue Lavaulx 4357 Jeneffe RIGAUX ETS SA Rue Saint Donat Mettet SCAM Parc Industriel Seilles SIBILLE ETS SA Rue du Fichaux Pont-a-Celles VOETS MARC SPRL Chaussée de Tournai Ligne Doc. 4..9* - Certificeringsetiketten van granen Niveau Indien gecertificeerd zaaizaad wordt gebruikt, wordt één etiket pet lot zaaizaad bewaard.. Documenten 3

36 . Meststoffen en bodemverbeteraars Doc Voor toegelaten meststoffen bodemverbeteraars: etiketten of begeleidend documenten Niveau ALLE toegelaten meststoffen en bodemverbeterende middelen dienen voorzien te zijn van een etiket of begeleidend document dat voor de niet verpakte producten door de leverancier aan de landbouwer dient te worden overgemaakt. Doc Voor toegelaten meststoffen en bodemverbeteraars afkomstig van afvalstoffen (bv. zuiveringsslib): begeleidend document (OWD-model: Wallonië) of gebruikscertificaat (OVAM: Vlaanderen) Niveau De toegelaten meststoffen en bodemverbeterende middelen afkomstig van afvalstoffen (bv. zuiveringsslib, slijpkalk, compost, enkelvoudige organische meststoffen, ) moeten: Voor Wallonië: steeds vergezeld zijn van het begeleidend document (volgens OWDmodel). Voor Vlaanderen: in de gevallen bepaald door OVAM vergezeld zijn van het gebruikscertificaat (bv. voor zuiveringsslib). Indien analyseresultaten aanwezig zijn moeten deze gedurende 5 jaar bijgehouden te worden. Doc. 4..7* - Productfiche indien gebruik van waterzuiveringsslib van openbare waterzuiveringsstations bij de teelt van suikerbieten en granen, olie- en proteïnehoudende gewassen Niveau Waterzuiveringsslib afkomstig van openbare waterzuiveringsstations mag enkel gebruikt worden indien er bovenop de wettelijke voorschriften, een productfiche is die bevestigt dat het product beantwoordt aan het doel om gevaren in de landbouw te beheersen. Het gebruik van dit soort slib kan verboden worden op contractuele basis. Doc. 4..9* - Informatie (samenstelling) van de gebruikte meststoffen Niveau 3 De landbouwer beschikt over informatie (samenstelling) van de gebruikte meststoffen.. Documenten 3

37 . Bestrijdingsmiddelen Doc * - Lijst met erkende bestrijdingsmiddelen per teelt Niveau voor aardappelen, groenten en fruit niveau 3 voor andere akkerbouwgewassen De teler beschikt over een lijst met erkende bestrijdingsmiddelen en bewaart deze als documentatie. De erkende bestrijdingsmiddelen per teelt zijn eveneens terug te vinden op Doc * - Ongevallenprocedure Niveau De teler heeft een ongevallenprocedure. Op deze procedure staan minstens de telefoonnummers voor noodgevallen vermeld. Op de volgende pagina vindt u een ongevallenprocedure. Vul deze aan met de ontbrekende telefoonnummers en hang deze procedure liefst op in de nabijheid van het fytolokaal of dicht bij een telefoon.. Documenten 33

38 ONGEVALLENPROCEDURE Lijst met telefoonnummers: Brandweer: / Dokter: / Ziekenhuizen: / / / Nood- en hulpdiensten Medische spoeddienst: 00 Brandweer: 00 Rijkswacht / Politie: 0 Rode Kruis: 05 Europees noodnummer: Brandwondencentra Brussel Gent Antwerpen Leuven Antigifcentrum Documenten 34

39 .3 Laatste spoel-, was en/of transportwater Doc Kwaliteit van het water (enkel van toepassing voor groenten en fruit voor de versmarkt) Niveau. Fruit en groenten klaar voor consumptie met name tomaten en fruit (appelen, peren, ) - Indien een laatste spoeling op niveau van de primaire productie wordt uitgevoerd: gebruik steeds drinkbaar water; voorgaand spoelen mag uitgevoerd worden met niet drinkbaar water - Transportwater van appelen en peren: gebruik steeds drinkbaar water. Andere groenten: aardappelen, rapen, wortelen, schorseneren, prei, salade, spinazie, - Waswater met als doel verwijderen van aarde: er mag niet-drinkbaar water gebruikt worden, op voorwaarde dat dit niet leidt tot een verhoging van de microbiologische en chemische besmettingen. - Laatste spoelwater: gebruik minimaal proper water, d.w.z. water dat bijvoorbeeld afkomstig kan zijn van een put, en waarvan minstens jaarlijks een microbiologische analyse wordt uitgevoerd waarbij aan het volgende criterium moet voldaan worden: E. coli maximum kve/00 ml. Indien dit criterium niet gerespecteerd wordt, moet drinkbaar water gebruikt worden. Drinkwater: voor de voorschriften met betrekking tot drinkwater wordt verwezen naar het koninklijk besluit van 4 januari 00 en de nota van het FAVV betreffende de kwaliteit van het water in de voedingssector, die beschikbaar zijn op de website van het FAVV Proper water: het gaat om bodemwater, opgevangen regenwater, putwater. In geen enkel geval mag het gaan om water van een vijver, beek of kanaal. In het geval van open putten dient aangetoond te worden dat het aangevoerde water enkel regenwater is. In geen geval mag afval- of beekwater aangevoerd worden. Alle proper water moet jaarlijks onderworpen worden aan een microbiologische analyse en voldoen aan het volgende criterium: E. coli maximum kve/00 ml. Indien dit criterium niet gerespecteerd wordt, moet drinkwater gebruikt worden.! De resultaten van de jaarlijkse analyses worden bewaard Niet drinkbaar water: het gaat om bodemwater, opgevangen regenwater, putwater. In geen enkel geval mag het gaan om water van een vijver, beek of kanaal. In het geval van open putten dient aangetoond te worden dat het aangevoerde water enkel regenwater is. In geen geval mag afval- of beekwater aangevoerd worden.. Documenten 35

40 .4 Nieuwe percelen Doc. 4.7.* - Gevarenanalyse voor nieuwe percelen Niveau Indien nieuwe percelen (= nieuw voor landbouwdoeleinden) in gebruik worden genomen, moet men een gevarenanalyse uitvoeren. Deze gevarenanalyse moet bewaard worden als documenten en moet voorgelegd worden indien de inspecteur dit vraagt Doc. 4.7.* - Bodemanalyse indien gevaar Niveau Normaal is landbouwgrond van onbesproken aard, indien het over een perceel gaat waaraan gevaren verbonden zijn, moet een bodemanalyse (vervuiling) uitsluitsel geven over de geschiktheid voor landbouwproductie. Inlichtingenfiche nieuwe percelen: Naam perceel:... Ligging:... Oppervlakte:... Voorziene datum ingebruikname:... Herkomst: vorig gebruikt (niet-landbouw, andere landbouwer: naam): Bodemsoort:... Mogelijke waterbronnen voor irrigatie:... Kwaliteit grondwater:... Grondwaterniveau:... Te nemen maatregelen tegen erosie:... Nematoden:... Beïnvloeding van of op andere percelen:... Bijlagen: grondanalyse; bodemattest, Besluit: Is deze locatie geschikt?... Beperkte geschiktheid? Zo ja, beperkt tot welke teelten?... Maatregelen te nemen voor ingebruikname van dit perceel? Documenten 36

41 .5 Bodemanalyse Deze vereiste is enkel van toepassing indien er aardappelen, groenten, fruit of hop in de rotatie zitten. Doc. 4.8.* - Bodemanalyse Niveau De landbouwer voert een standaard analyse uit (N, P, K, ph, C-gehalte, calcium en magnesium, humus) van de bouwvoor elke 4 à 5 jaar en hij houdt de resultaten bij. Bij meerjarige teelten (bv. pitfruit) gebeurt een totale bouwvooranalyse vóór de aanplanting. Niet van toepassing voor champignons en oesterzwammen. Doc. 4.8.* - N-profielanalyse (groenten) Niveau Versmarkt: de minerale N-analyses dienen per teelt en per perceel te zijn opgenomen. Niet van toepassing voor champignons, oesterzwammen en substraatteelten. Industriegroenten: verplicht voor bladgewassen en wanneer de afnemer dit vereist. Niet van toepassingvoor hardfruit en houtig kleinfruit en aardappelen. Doc * - Substraatanalyse (enkel bij substraatteelten) Niveau Bij substraatteelt dient een ontleding van de voedingsoplossingen te gebeuren. Frequentie: maandelijks, tot het wegnemen van de groeipunt. Indien uit de analyse blijkt dat geen variatie in de gemeten waarde vast te stellen is, mag de frequentie verlaagd worden. De data van analyse wordt genoteerd. De resultaten worden bijgehouden. Voor de substraatteelt van aardbeien en hydroteelt van witloof, waar gewerkt wordt met vaste bemestingsschema s in de verschillende teeltfasen, dienen geen analyses uitgevoerd te worden.. Documenten 37

42 .6 Geïntegreerde teelttechnieken Doc. 4.9.* * - Toepassing van ICM technieken (Integrated Crop Management), toepassen van milieuvriendelijke maatregelen en natuurbeheersplan Niveau 3 Hieronder worden een aantal voorbeelden gegeven van maatregelen. U dient aan minimaal 3 keuzemaatregelen te voldoen. Maatregel - Inzetten van biologische bestrijdingsmiddelen - Gebruik van vangplaten of feromoonvallen Doe ik (sedert ) Ga ik doen (jaar) Specificatie - Bestrijding op basis van waarnemingen en waarschuwingsberichten - Toepassing van mechanische en fysische onkruidbestrijding - Bodem afdekken - Inzaaien van groenstroken - Slootkanten maaien en niet doodspuiten - Bij maaien van slootkanten broedplaatsen (vogels) ontzien - Bij maaien slootkanten beschermde flora ontzien - Afkalvende slootkanten herstellen - Teeltvrije zone minimaal m breder dan wettelijke bepaald - Bestaande beplanting goed onderhouden - Chemische onkruidbestrijding op tijdelijk braakliggende percelen beperken - Nestkast voor insectenetende vogels, torenvalken of uilen - Streekeigen erfbeplanting aanwezig of aanleggen - Aanleg windsingels, verbreden en/of goed onderhouden - Bloemstroken aanwezig of aanleggen - Aanleggen en/of onderhouden landschapselementen - Samenwerking met een (lokale) natuurorganisatie - Geen jacht op wild en gevogelte of alleen in samenwerking met faunabeheer - Andere maatregelen: - Regionale maatregelen (GNOP, milieuconvenant):. Documenten 38

43 Doc * * - Nuttige insecten bij pitfruit Niveau Bij de teelt van peren worden roofwantsen ingezet tegen de perenbladvlo. Bij de teelt van appelen worden roofmijten ingezet tegen spint. Indien nuttige insecten worden uitgezet dan wordt dit geregistreerd. Gunstig gelegen percelen kunnen op natuurlijke weg een instroom van nuttige insecten krijgen. De aanwezigheid ervan is belangrijker dan de manier waarop. Datum Teelt Soort plaag Nuttige insecten ingezet Opmerkingen Doc * - Evolutie nuttige en schadelijke insecten bij pitfruit Niveau De evolutie van nuttige en schadelijke insecten wordt opgevolgd en geregistreerd. De landbouwer kan door kloppingen of loupe inspectie de aanwezigheid opvolgen en registreren, hij kan zich hiervoor ook laten begeleiden. Datum Teelt Nuttige insecten Schadelijke insecten Opmerkingen. Documenten 39

44 .7 Lichtinval Doc. 4.4.* - Bewijs reiniging of properheid bij serres Niveau Enkel van toepassing bij beschutte teelt. De properheid van het kasdek wordt op regelmatige tijdstippen gecontroleerd. De teler reinigt het kasdek regelmatig, bij voorkeur voor aanvang van de herfst. Plastiek kappen worden vervangen bij grote vervuiling. Het kasdek (binnen- en buitenzijde) is visueel proper. De kasdek reiniging kan worden aangetoond door: - Een factuur van de uitgevoerde kasdek reiniging (door derden) - Een aankoopfactuur van reinigingsmiddelen Registratie van de uitvoering van de reiniging (indien zelf uitgevoerd) De uitvoering mag maximaal anderhalf jaar geleden zijn. Bij plastiek kappen dient de plastiek visueel proper te zijn.. Documenten 40

45 .8 Schadelijke organismen Doc Documenten met instructies van het FAVV bij aanwezigheid schadelijke organismen Niveau De landbouwer is verplicht over te gaan tot de bestrijding van schadelijke (quarantaine) organismen zodra hij de aanwezigheid hiervan vaststelt of deze hem door een vertegenwoordiger van de overheid wordt gemeld. Hij dient de onderrichtingen van het FAVV te volgen met betrekking tot de bestrijding van schadelijke organismen (zoals knolcyperus, aaltjes, bruinrot, ringrot, ). Zoals de ontsmetting van machines, apparatuur, gereedschappen, vervoermiddelen, containers, verpakkingsmateriaal na bewerking van gecontamineerde producten. Bovendien moet hij met schadelijke organismen besmette producten adequaat vernietigen (bacterievuur, verticiliumplanten, Xanthomonas fragariae, ). Doc Jaarlijkse aangifte indien teelt van aardappelen in beschermingsgebied voor bruin- en ringrot Niveau Voor bruinrot moeten de volgende maatregelen nageleefd worden indien aardappelen geteeld worden in het beschermingsgebied: Arendonk, Balen, Beerse, Berlaar, Brecht, Dessel, Dilsen, Geel, Grobbendonk, Ham, Heist-op-den-berg, Herentals, Herenthout, Herselt, Hulshout, Kasterlee, Leopoldsburg, Lier, Lille, Lommel, Maaseik, Malle, Meerhout, Merksplas, Mol, Neerpelt, Nijlen, Olen, Oud-Turnhout, Overpelt, Ranst, Ravels, Retie, Rijkevorsel, Schilde, Schoten, Turnhout, Vorselaar, Vosselaar, Westerlo, Zandhoven en Zoersel: Jaarlijks, voor 30 april, door middel van een door het FAVV vastgesteld formulier, aangifte te doen van al zijn met aardappelen beteelde of te betelen percelen met een oppervlakte van meer dan 0 are. Deze aangifte moet vergezeld zijn van (een) liggingsplan(nen) op schaal /0.000 waarop aardappelpercelen aangeduid worden.. Documenten 4

46 .9 Melding aan ste koper van moederkoren en fusarium bij granen Doc Melding aanwezigheid moederkoren Niveau De landbouwer bewaakt de gezondheidstoestand van de granen gedurende de teelt en van de oogst op de aanwezigheid van moederkoren. Indien dit wordt vastgesteld wordt de ste koper hiervan op de hoogte gebracht. Doc Melding aanwezigheid fusarium Niveau 3 De landbouwer bewaakt de gezondheidstoestand van de granen gedurende de teelt en van de oogst op de aanwezigheid van fusarium. Indien dit wordt vastgesteld wordt de ste koper hiervan op de hoogte gebracht.. Documenten 4

47 PICTOGRAMMEN Fytolokaal VERGIF. Documenten 43

48 É. Documenten 44

49 Opslagruimtes, bewerkingsruimtes en productielokalen. Documenten 45

50 Opslag geconcentreerde vloeibare meststoffen. Documenten 46

51 Verplichting handen wassen nabij toiletten. Documenten 47

52 3. Registratie In het kader van het KB autocontrole, meldingsplicht en traceerbaarheid dienen verschillende registers bijgehouden te worden door de landbouwers. Deze registers moeten minstens 5 jaar bewaard worden op het landbouwbedrijf. 3. Identificatie van producent Niveau Elke producent moet geregistreerd worden bij het Agentschap. Indien een onderneming verschillende vestigingen heeft, moet hij per vestiging het vestigingsnummer doorgeven. Indien er slechts één vestiging is wordt het ondernemingsnummer doorgegeven. De volgende documenten kunnen gebruikt worden voor de identificatie van producent en bedrijf: - Voorblad telershandleiding of aanmeldingsformulier bij Vegaplan.be - EPR - Andere In principe dienen deze gegevens slechts éénmalig geregistreerd te worden, tenzij de gegevens wijzigen. 3. Identificatie van percelen en opslagruimte Niveau Elk perceel of opslagruimte dient eenduidig te worden geïdentificeerd door middel van een visuele aanduiding of door middel van een perceelsplan. Op het bedrijf is een plan aanwezig met een referentie naar iedere locatie waar een gewas geteeld wordt. Mogelijkheden zijn: een plan van de mestbank, een plan met betrekking tot MTR, de EPR (eenmalige perceelsregistratie), een eigen plan. Deze identificatie wordt gebruikt in alle registers die refereren naar deze locatie. Voor de identificatie van de opslagruimte kan men gebruik maken van de bedrijfssituatieschets (zie p 7). 3. Registratie 48

53 3.3 Dossier IN en OUT Niveau Volgens art. 6 van het KB van 4//003 betreffende autocontrole, meldingsplicht en traceerbaarheid moet elke exploitant in de primaire productie de gegevens bijhouden van alle producten die hij aankoopt en gebruikt (dossier IN) en alle producten die hij verkoopt en levert (dossier OUT). Van elk van de inkomende en uitgaande producten moeten de volgende gegevens op elk moment kunnen voorgelegd worden: De aard en identificatie van het product (bv. aard = plantaardappelen van het ras bintje, identificatie = het nummer op het certificeringetiket); De hoeveelheid van het product (bv. aantal kg aangekocht product); De ontvangst- of leveringsdatum De identificatie van de vestigingseenheid die het product levert of afneemt (bv. firma Landbouwbenodigdheden NV, aardappelstraat 7 te Wortel. Hiermee wordt niet het administratief adres bedoeld maar wel de plaats van waar de producten komen of waarheen de producten gaan). In geval van levering via een handelaar/transporteur of een andere tussenpersoon zal deze geïdentificeerd en genoteerd moeten worden. Voor de moeten deze gegevens afzonderlijk bijgehouden worden voor de volgende categorieën van inkomende producten: Plantaardig vermeerderingsmateriaal Bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden Meststoffen En voor de volgende categorieën van uitgaande producten: Plantaardig vermeerderingsmateriaal Plantaardige producten (suikerbieten, cichorei, tarwe, ) (Gegevens over rechtstreeks aan de consument verkochte of geleverde producten hoeven niet bijgehouden te worden) Het is niet de bedoeling dat al deze gegevens in een apart register genoteerd worden. In veel gevallen houdt de landbouwer deze gegevens al bij voor andere doeleinden. Deze gegevens zijn dan vaak terug te vinden op andere documenten zoals: facturen, etiketten, plantenpaspoorten of certificaten, leveringsbonnen, aankoopborderel, mestbankaangifte, premieaanvragen, weegbonnen, Indien de noodzakelijke gegevens (aard, hoeveelheid, datum, identificatie) op deze documenten ontbreken, dient de landbouwer de ontbrekende gegevens aan te vullen. De gegevens moeten per categorie afzonderlijk bewaard worden, dit wil zeggen dat ze bijvoorbeeld in een afzonderlijke map bewaard worden, of in een map met tussenschotten. Indien de informatie van verschillende categorieën op dezelfde documenten terug te vinden is (bv. factuur van aankoop meststoffen en 3. Registratie 49

54 bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik); maak dan een kopie, gebruik het dubbel of vraag aan de leverancier afzonderlijke facturen. Omdat de nodige informatie op een aanvaardbare tijd aan het FAVV moet kunnen verstrekt worden en eenvoudig moet kunnen gecontroleerd worden tijdens de audit, strekt een ordelijk klassement van al de documenten tot aanbeveling. 3.4 Gebruik van bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden Niveau Het gebruik van bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden tijdens teelt en opslag dient geregistreerd te worden volgens het reglement 85/004. Het KB van //005 betreffende levensmiddelenhygiëne concretiseert welke zaken geregistreerd dienen te worden: - Kas, perceel nr. - Partij nr. (niet noodzakelijk indien een perceel slechts één partij planten omvat) - Teelt - Plantdatum - Datum behandeling - Naam bestrijdingsmiddel (volledig) - Dosis/ha - Behandelde oppervlakte - Oogstdatum En indien noodzakelijk: - Datum van monstername - Analyseresultaat (indien een overschrijding van de maximaal toegelaten inhoud van de betrokken producten) Opm. De bemonsteringsdatum en het analyseresultaat dienen niet geregistreerd te worden indien er in het bemonsteringsplan voor dat betrokken jaar en voor het betrokken perceel niets is voorzien betreffende bemonstering. Indien het analyseresultaat gunstig is voor de producent is het niet noodzakelijk om dit te registreren. De gegevens over het gebruik van bestrijdingsmiddelen en biociden moeten ten laatste 7 dagen na de uitvoering geregistreerd worden. Er wordt echter aangeraden deze gegevens onmiddellijk te registeren. Indien dit noodzakelijk is moeten de verplichte informatie onmiddellijk ter beschikking kunnen gesteld worden. Een voorbeeld van het bijhouden van het gebruik van bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden wordt hieronder weergegeven: De percelen moeten door middel van een nummer geïdentificeerd worden. 3. Registratie 50

55 Teelt Perceelnummer Partijnummer Plantdatum Datum behandeling Aangewend bestrijdingsmiddel (volledige benaming) Dosis /ha Behand elde oppervl akte Datum van monste r-name Oogstdatum Analyseresultaat Een landbouwer kan voor deze registratie gebruik maken van een spuitdagboek of een fiche per teelt en/of per perceel of een andere format. Indien de afnemer vraagt (via een contract) een teelt- of perceelsfiche bij te houden kan de landbouwer verwijzen naar deze fiche voor de registratie van bestrijdingsmiddelen. In dit geval houdt de landbouwer zelf het origineel bij en ontvangt de afnemer een kopie. Op de volgende pagina wordt een voorbeeld van een perceels-/teeltfiche weergegeven. Deze voorbeeldfiche kan tevens gebruikt worden voor de registratie van bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik, in de grijze zones werd aangeduid welke gegevens verplicht dienen bijgehouden te worden in het kader van het KB van //005. Ook voor de behandeling van plantaardige grondstoffen tijdens de opslag werd een voorbeeldfiche uitgewerkt. Indien de spuitwerkzaamheden uitbesteed worden aan loonwerkers is de landbouwer verplicht deze gegevens zelf bij te houden. Indien de werkzaamheden werden uitgevoerd door een loonwerker dan dienen de nodige gegevens (plant/zaaidatum, datum behandeling, naam gebruikt gewasbeschermingsmiddel, dosis/ha, oogstdatum of oogstperiode) doorgegeven worden aan de landbouwer (schriftelijk of elektronisch) maximaal 7 dagen na de uitvoering. Indien noodzakelijk kan de landbouwer de gegevens opvragen bij de loonwerker, die deze gegevens ten laatste 4 h later ter beschikking stelt. Het invullen van een perceelsfiche (inclusief bemesting) is een verplichting bij de teelt van aardappelen, groenten, fruit en hop. Voor de andere teelten (granen, olie- en proteïnehoudende gewassen, suikerbieten, cichorei) is het registreren van de verplichte gegevens in een fiche een aanbeveling. Voor deze teelten kan bijvoorbeeld ook gebruik gemaakt van een spuitdagboek, agenda, In bijlage wordt de algemene perceelsfiche weergegeven, alsook een perceelsfiche met enkel de verplichte velden bij de teelt van granen, olie- en proteïnehoudende gewassen, suikerbieten en cichorei. Tip : bewaar de facturen van uw loonwerker. Deze facturen kunnen gebruikt worden voor verschillende registers 3. Registratie 5

56 Teelt- of Perceelsfiche Teelt:.. Naam landbouwer: Productielocatie Naam: Partijnummer 3 Oppervlakte: Referentie: Perceel: Perceel: Perceel: Serre: Controle fysische contaminatie productielocatie Datum controle: / / Bevindingen: Voorvrucht: Referentie: A 005: 004: 003: Zaaien of planten Datum zaaien/planten: Variëteit of ras: Lotnummer 4 : Hoevezaad/-pootgoed: 0 ja 0 nee Uitvoerder/Loonwerk: HF Bemesting Onderstam: Entmateriaal: Moedermateriaal: Fytobehandeling: Datum Soort meststof 5 Dosis/ha Referentie: dossier IN Referentie: dossier IN zie gewasbescherming Uitvoerder/ Loonwerker Grijs gemarkeerd: verplicht veld 3 Indien een perceel slechts één partij planten omvat geen partijnummer noodzakelijk 4 Identificatie aan de hand van dossier IN 5 Identificatie aan de hand van dossier IN 3. Registratie 5

57 Toepassing bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik Datum Naam product 6 Dosis/ha 7 Behandelde oppervlakte Behandeling zaaizaad, plant- of pootgoed : enkel indien zelf uitgevoerd Uitvoerder/ Loonwerker Herbiciden, fungiciden en insecticiden Irrigatie Irrigatie uitgevoerd: 0 ja 0 nee Referentie: Herkomst water: Oogst 0 beekwater 0 open put 0 boorput 0 stadswater 0 regenwater Oogstperiode: Uitvoerder/Loonwerk: Monstername 8 (indien van toepassing) Datum: Analyseresultaat Referentie: Factuur loonwerker Ref. registratie analyseresultaten 6 Identificatie aan de hand van dossier IN 7 Indien dosis/ha wordt ingevuld, dient de oppervlakte van het perceel / de percelen gekend te zijn via perceelsregistratie of de totaal behandelde oppervlakte dient ingevuld te worden 8 Indien in het bemonsteringsplan niets voorzien voor het betrokken jaar niet noodzakelijk bemonsteringsdatum en analyseresultaat te registreren. Indien analyseresultaat gunstig, niet noodzakelijk om resultaat re registreren 3. Registratie 53

58 Teelt- of Perceelsfiche COP, B, C Teelt:.. Naam landbouwer: Percelen Naam: Perceel: Perceel: Perceel: Zaaien of planten Oppervlakte Datum zaaien/planten: Toepassing bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik Datum Naam product Dosis/ha 9 Behandelde oppervlakte Behandeling zaaizaad : enkel indien zelf uitgevoerd Herbiciden, fungiciden en insecticiden Oogst Oogstperiode: 9 Indien dosis/ha wordt ingevuld, dient de oppervlakte van het perceel / de percelen gekend te zijn via perceelsregistratie of de totaal behandelde oppervlakte dient ingevuld te worden 3. Registratie 54

59 Opslag en/of bewerking en/of marktklaar maken Naam landbouwer: Opslag/Bewerkingsruimte: Identificatie opgeslagen product: Referentie Datum IN Hoeveelheid Datum UIT Hoeveelheid Bestemming teelt IN UIT Behandeling opgeslagen product: Referentie teelt Aard behandeling Datum behandeling Naam Dosis Uitvoerder/ product 0 Loonwerker Bewerken of marktklaar maken: Referentie teelt Datum bewerking Type bewerking Hoeveelheid Bestemming Temperatuur van de granen in het opslaglokaal (op controlepunten): Datum Identificatie aan de hand van dossier IN 3. Registratie 55

60 3.5 Specifieke registratie bij de teelt van pitfruit Niveau Bij de teelt van pitfruit noteert de teler de plantafstand en het aantal rijen. De onderstam, entmateriaal, moedermateriaal en toegepaste bestrijdingsmiddelen tijdens de opkweek worden eveneens geregistreerd op de fiche. In het kader van geïntegreerde teelttechnieken worden bij de teelt van peren roofwantsen ingezet tegen de perenbladvlo. Bij de teelt van appelen worden roofmijten ingezet tegen spint. De teler registreert dit op de fiche. Maximaal 4 behandelingen tegen onkruid zijn toegelaten per jaar. Elke toepassing van chemische middelen wordt geregistreerd. In het kader van dunning en zetting worden alle chemische middelen geregistreerd: - Tijdstip behandeling - Naam toegepast product - Dosis - Perceel - Toepasser 3.6 Registratie aanwezigheid schadelijke quarantaine organismen en ziekten Niveau Indien tijdens de teelt schadelijke quarantaine organismen en ziekten met betrekking tot de gezondheid van mens, dier en plant werden vastgesteld dienen deze gegevens bijgehouden te worden. Dit valt samen met de meldingsplicht (p 57). Het bijhouden van kopieën van het formulier voor verplichte meldingen (zie p 58) volstaat. 3.7 Registratie resultaten van analyses Niveau Eventuele resultaten van analyses van bij planten genomen monsters of andere monsters moeten bijgehouden worden. Het is belangrijk dat deze analyses steeds ter inzage op het landbouwbedrijf aanwezig zijn. Het is de verantwoordelijkheid van de landbouwer deze gegevens op te vragen en te bewaren. Het wordt aangeraden een ordelijk klassement van de analyseresultaten (indien dit van toepassing is) bij te houden. 3. Registratie 56

61 4. Meldingsplicht 4. Formulieren van meldingen Formulieren van verplichte meldingen (kopieën) moeten bewaard worden Niveau 4. Algemene informatie De landbouwer is op de hoogte van de meldingsplicht Niveau B en past deze toe indien nodig niveau A Elke exploitant moet onmiddellijk het FAVV inlichten wanneer hij van oordeel is of redenen heeft om te denken dat een product dat hij ingevoerd, geproduceerd, geteeld, gekweekt, bewerkt, gefabriceerd of verhandeld heeft, schadelijk kan zijn voor de gezondheid van mens, dier of plant. Voor de primaire plantaardige productie zijn dit de aanwezigheid van microbiologische contaminanten en toxines, residuoverschrijdingen van chemische contaminanten (residuen van pesticiden, nitraten), niet toegelaten GGO s en schadelijke organismen voor planten (waarvan melding aan het FAVV verplicht is). Elke melding dient wel het resultaat te zijn van een voorafgaande evaluatie van het risico voor de gezondheid van mens, dier of plant al naar gelang het geval. De exploitant is ook verplicht om het FAVV in te lichten over de maatregelen die hij genomen heeft om de risico s te voorkomen en te elimineren. Dit gebeurt door het invullen van het formulier uit bijlage II van het MB /0/004 (zie formulier op p 58). De persoon die de melding uitvoert dient:. De provinciale controle - eenheid (PCE) van zijn provincie telefonisch op de hoogte te brengen;. Het meldingsformulier doorfaxen of elektronisch verzenden naar de PCE. De telefoonnummers, faxnummer of elektronische adressen zijn terug te vinden op de website van het FAVV ( via link beroepssectoren >> meldingsplicht en meldingslimieten). De notificatiemeldpunten worden weergegeven in Bijlage 6, p Meldingsplicht 57

62 FORMULIER VOOR EXPLOITANTEN VAN DE SECTOR VAN DE PRIMAIRE PLANTAARDIGE PRODUCTIE zoals voorzien in bijlage II van het ministerieel besluit van januari 004 betreffende de modaliteiten voor de meldingsplicht in de voedselketen. IN TE VULLEN DOOR DE EXPLOITANTEN VAN DE SECTOR VAN DE PRIMAIRE PLANTAARDIGE PRODUCTIE ALGEMENE INFORMATIE 0: VERANTWOORDELIJKE VAN DE PRIMAIRE PLANTAARDIGE PRODUCTIE (NAAM, ADRES, TEL., FAX, , GSM) GBCS NUMMER : 0: DATUM EN UUR VAN DE MELDING PRODUCT 03: BETROKKEN GEWASSEN: - SOORT - HOEVEELHEID EN OPPERVLAKTE - LOKALISATIE VAN DE BETROKKEN PERCELEN 04: REEDS VERKOCHTE GEWASSEN: - KLANT (NAAM, ADRES, TEL., FAX, , GSM) - DATUM VERKOOP - HOEVEELHEID - LOKALISATIE VAN DE BETROKKEN PERCELEN

63 05: BETROKKEN FYTOPRODUCTEN / MESTSTOFFEN (indien van toepassing) : - LEVERANCIER (NAAM, ADRES, TEL., FAX, , GSM) - NAAM PRODUCT - ERKENNIGSNUMMER - LEVERINGSDATUM - DATUM TOEDIENING - DOSERING GEVAAR 06: HET GEVAAR BETREFT (schrappen wat niet van toepassing is) ONGEDIERTE / SCHADELIJKE PLANTEN / FYTO / MESTSTOFFEN /ANDERE 07: AARD VAN HET GEVAAR (naam ongedierte, fytoproduct of schadelijke plant, of de omschrijving van het probleem) 08: RESULTATEN VAN DE ANALYSES (indien van toepassing) 09: DATUM BEMONSTERING (indien van toepassing) GETROFFEN MAATREGELEN: 0: REEDS ONDERNOMEN MAATREGELEN ANDERE INFORMATIE : BIJ FAVV GECONTACTEERD PERSOON : ANDERE INFORMATIE Handtekening melder: 59

64 4.3 Overzicht meldingslimieten in de plantaardige productie I. MICROBIOLOGISCHE CONTAMINANTEN EN TOXINES Melding voor elke detectie van aanwezigheid van toxines van Staphylococcus aureus, Bacillus cereus, Clostridium perfringens en Clostridium botulinum. II. CHEMISCHE CONTAMINANTEN en niet toegelaten GGO's Hieronder volgt de standaardprocedure voor het melden van chemische contaminanten en niet toegelaten GGO s. Per deelsector kan een meldingsprotocol uitgewerkt worden en ter goedkeuring voorgelegd worden aan het FAVV.. Residuen van bestrijdingsmiddelen Waarde >,5 * MRL - De MRL is de MRL vastgelegd in de wetgeving die van kracht is. Als er geen MRL is, de MRL = LOD - Als een tegenontleding uitgevoerd werd en een waarde,5 * MRL aangeeft, dan is het niet nodig dit te melden.. Andere (nitraten) Waarden > MRL 3. PCB s, dioxines, zware metalen, mycotoxines, Wettelijke normen = ML (Maximum Level) Waarde > ML NB. Indien geen normen bestaan, zal worden overgegaan tot een risicoanalyse, geval per geval. III. LIJST VAN SCHADELIJKE ORGANISMEN VOOR PLANTEN EN PLANTAARDIGE ORGANISMEN Bepaalde organismen schadelijk voor planten en plantaardige producten zijn onderworpen aan een meldingsplicht zodat het risico op verspreiding ervan zoveel mogelijk beperkt kan worden. In de Belgische wetgeving wordt melding gemaakt van deze organismen in het KB van 0 augustus 005 en in het KB van 9 november 987. Daarnaast zijn er ook nog andere organismen waartegen de Europese Commissie nood bestrijdingsmaatregelen heeft uitgevaardigd via Europese Beschikkingen. In de tabel op de volgende pagina worden per teelt de belangrijkste schadelijke quarantaine organismen opgesomd per teelt, waarvan melding aan het FAVV verplicht is. De volledige lijst van schadelijke organismen voor planten en plantaardige producten die in België geteeld worden en waarvan de melding verplicht is, is terug te vinden in het document Meldingsplicht en meldingslimieten. Deze informatie samen met de wetgeving is terug te vinden op de website van het FAVV: via de link beroepssectoren >> meldingsplicht en meldingslimieten. 4. Meldingplsicht 59

65 Belangrijkste schadelijke quarantaine organismen waarvan melding aan het FAVV verplicht is per teelt GEWAS PLANTENDELEN TYPE WETENSCHAPPELIJKE NAAM NEDERLANDSE OF ENGELSE NAAM ALGEMEEN Alle teelten Planten bestemd voor Nematode Globodera pallida & Globodera Aardappelcystenaaltjes opplant, geteeld in openlucht, volle grond rostochiensis Alle teelten - Onkruid Cyperus esculentus Knolcyperus Alle kruidachtige planten waaronder prei, selder, Plantgoed met uitzondering van bollen, Insect Liriomyza huidobrensis Liriomyza trifolii Nerfmineervlieg Floridamineervlieg koolgewassen, paprika, aubergine, komkommer, courgette, tomaat, andijvie, augurk, pompoen, sla, peterselie stengelknollen planten van de familie Gramineae, wortelstokken, zaden en knollen FRUIT Peer (Pyrus) & kweepeer Plantgoed (m.u.v. zaden) Fytoplasm Pear decline mycoplasm Pear decline mycoplasm (Cydonia) Bacterie Erwinia amylovora Bacterievuur Appel (Malus) Plantgoed (m.u.v. zaden) Fytoplasm Apple proliferation mycoplasm Apple proliferation mycoplasm Bacterie Erwinia amylovora Bacterievuur Prunus sp. Plantgoed (m.u.v. zaden) Virus Plum pox virus (Sharka) Sharka Kers, kriek, pruim, perzik Fytoplasm Apricot chlorotic leafroll mycoplasm Apricot chlorotic leafroll mycoplasm Braam, framboos (Rubus) Plantgoed (m.u.v. zaden) Virus Arabic mosaic virus Strawberry latent ringspot virus Tomato black ring virus Rasberry ringspot virus Arabisch mozaiek virus Latent aardbeiringvlekkenvirus Tomatenzwartkringvirus Frambozenringvlekkenvirus 4. Meldingsplicht 60

66 Aardbei (Fragaria) Plantgoed (m.u.v. zaden) Virus Arabic mosaic virus Raspberry ringspot virus Strawberry crinkle virus Strawberry latent ringspot virus Straweberry mild yellow edge virus Tomato black ring virus Arabisch mozaiek virus Frambozenringvlekkenvirus Aardbeikrinkelvirus Latent aardbeikringvlekkenvirus Aardbeizwakgeelrandvirus Tomatenzwartkringvirus Schimmel Colletotrichum acutatum Phytophthora fragariae Krulbladziekte Roodwortelrot Bacterie Xanthomonas fragariae Aardbei olievlekkenziekte GROENTEN Sjalot (Allium Zaden en bollen bestemd Nematode Ditylenchus dipsaci Stengelnematode ascalonicum), plantui (Allium cepa) voor de opplant Prei (Allium porrum) Plantgoed Nematode Ditylenchus dipsaci Stengelnematode Sla (Lactuca sativa) Plantgoed (m.u.v. zaden) Virus Tomato spotted wilt virus Tomatenbronsvlekkenvirus Komkommer (Cucumis sativa) Aubergine (Solanum Plantgoed (m.u.v. zaden) Bacterie Ralstonia solanacearum Bruinrot melongena) Fytoplasm Potato stolbur mycoplasm Stolbur Virus Tomato spotted wilt virus Tomatenbronsvlekkenvirus Tomaat (Lycopersicon Plantgoed (m.u.v. zaden) Bacterie Ralstonia solanacearum Bruinrot esculentum) Fytoplasm Potato stolbur mycoplasm Stolbur Bacterie Clavibacter michiganensis ssp. Bacteriekanker bij tomaat michiganensis Insect Bemisia tabaci Tabakswittevlieg Meloidogyne chitwoodi Wortelknobbelaaltjes Meloidogyne fallax Virus Tomato spotted wilt virus Tomatenbronsvlekkenvirus 4. Meldingsplicht 6

67 Paprika (Capsicum annuum) Selder (Apium graveolens) Zaad Virus Pepinomozaïek virus Pepinomozaïekvirus (via beschikking 004/00/EG) Plantgoed (m.u.v. zaden) Bacterie Ralstonia solanacearum Bruinrot Fytoplasm Potato stolbur mycoplasm Stolbur Virus Tomato spotted wilt virus Tomatenbronsvlekkenziekte Plantgoed (m.u.v. zaden) Virus Tomato spotted wilt virus Tomatenbronsvlekkenziekte AKKERBOUW - NIJVERHEIDSGEWASSEN Aardappelen (poot- en consumptie), haver, suikerbiet, tarwe, maïs, gerst, Nematoden Meloidogyne chitwoodi Meloidogyne fallax Wortelknobbelaaltjes Hop (Humulus lupulus) Plantgoed (m.u.v. zaden) Schimmel Verticillium albo-atrum Verticillium dahliae Ringvuur Verticillium dahliae Pootaardappelen Knollen bestemd voor Schimmel Synchytrium endobioticum Aardappelwratziekte (Solanum tuberosum L.) opplant Bacterie Clavibacter michiganensis spp. Sepedonicus Ralstonia solanacearum Ringrot Bruinrot Nematode Globodera rostochiensis en G. pallida Meloidogyne fallax Meloidogyne chitwoodi Ditylenchus destructor Aardappelcystenaaltjes Wortelknobbelaaltjes Maïswortelknobbelaaltje Stengelnematode Consumptieaardappelen (Solanum tuberosum L.) Virus Tomato spotted wilt virus PSTVd Potato Spindle Tuber Viroïd Fytoplasm Potato stolbur mycoplasm Stolbur Tomatenbronsvlekkenvirus Potato spindle tuber viroïd Consumptieaardappelen Schimmel Synchytium endobioticum Aardappelwratziekte Bacterie Clavibacter michiganensis spp. sepedonicus Ralstonia solanacearum Ringrot Bruinrot 4. Meldingsplicht 6

68 Nematode Globodera rostochiensis en G. pallida Meloidogyne chitwoodi Meloidogyne fallax Aardappelcystenaaltjes Wortelknobbelaaltjes Maïs Insect Diabrotica virgifera ssp. Virgifera Le Maïswortelboorder Conté Tabak (Nicotiana) Plantgoed (m.u.v. zaden) Bacterie Ralstonia solanacearum Bruinrot Fytoplasm Potato stolbur mycoplasm Stolbur ZADEN Klaver, luzerne Zaden Nematode Ditylenchus dipsaci Stengelnematode Bonen (Phaseolus vulgaris) Tomaat (Lycopersicon esculentum) Bacterie Clavibacter michiganensis ssp. insidiosus Vascular luzerne wilt Zaden Bacterie Xanthomonas campestris pv. phaseoli Common blight, fuscous blight Zaden Bacterie Clavibacter michiganensis ssp. michiganensis Bacteriekanker bij tomaat Virus Pepinomozaïekvirus Pepinomozaïekvirus 4. Meldingsplicht 63

69 Bijlage. Het fytolokaal in de praktijk Het fytolokaal is een belangrijk controlepunt, de vereisten zijn gebaseerd op zowel regionale als nationale wetgeving en er zijn ook enkele punten die verband houden met de veiligheid van de toepasser. De gewasbeschermingsmiddelen en biociden moeten opgeslagen worden in een afgesloten lokaal of kast. Zeker op bedrijven waar weinig middelen in kleine verpakkingen aanwezig zijn, volstaat een kast. Alle vereisten die verder omschreven worden voor het fytolokaal zijn ook van toepassing voor een fytokast (en de omgeving ervan). Het lokaal moet steeds op slot zijn. U mag de sleutel bewaren op een onopvallende plaats in de nabijheid van het lokaal. Zorg er voor dat deze sleutel zeker niet bereikbaar is voor kinderen. (.., niv. ) Het pictogram doodshoofd, samen met de vermelding vergif (op elke directe toegangsdeur) tonen aan dat het om gevaarlijke producten gaat. Wanneer het een lokaal betreft moet ook de vermelding geen toegang voor onbevoegden aangebracht worden. (.., niv. ) Een degelijke verlichting laat toe dat men steeds de etiketten van de producten kan lezen. Een zaklamp is hiervoor onvoldoende. (..3, niv. ) Het lokaal moet droog zijn om te vermijden dat poeders vochtig worden en dat er schimmelgroei kan optreden. (..5, niv. ) Het lokaal moet ook voldoende verlucht worden, bijvoorbeeld door een verluchtingsrooster in de muur of deur, door in de muur enkele bakstenen op de zijkant te plaatsen, door een opening te laten in de muur en die af te spannen met een gaas om ongedierte buiten te houden. (..6, niv. ) Wanneer er ook vloeibare producten worden opgeslagen, zorg er dan voor dan het lokaal in de winter vorstvrij is. Hiervoor mag het lokaal tijdelijk afgesloten worden (..7, niv. ) Op bedrijven waar er producten voorkomen uit deel van bijlage 0 (o.a. aldicarb), moet het fytolokaal gescheiden zijn van woonplaats, stallen, voeder- en bewerkingsruimtes. (..4, niv.) In het lokaal mogen enkel gewasbeschermingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden worden opgeslagen. Producten zoals meststoffen en schoonmaakmiddelen horen hier dus niet thuis. De producten worden bewaard in hun oorspronkelijke verpakking en vergezeld van hun originele etiket. (..8, niv. ) Oude, vervallen en niet meer erkende producten mogen in het fytolokaal blijven staan tot ze kunnen meegegeven worden met Phytofar Recover. Ze moeten wel afgezonderd worden van de andere producten en aangeduid worden met de vermelding vervallen. Ook producten voor privé gebruik worden aangeduid met privé. (..9, niv. ) Lege verpakkingen worden gespoeld en moeten op een droge en veilige plaats worden bewaard, dit mag maar moet niet in het spuitlokaal zijn. Bovendien dient u uw deelname aan Phytofar Recover aan te tonen via het bewijs van de laatste ophaling of het bezit van Phytofar zakken. (..0, niv. ) Zie pictogrammen p 4 Bijlage. Het fytolokaal in de praktijk 64

70 In of nabij het lokaal moet voldoende en geschikte meet- en weegapparatuur aanwezig zijn. Een weegschaal voor vaste producten en maatbekers voor de granulaten en vloeibare producten. (.., niv. ) De producten moeten ordelijk gestapeld worden zodat men vlot het juiste product terug kan vinden. Vloeistoffen mogen niet boven poeders staan (tenzij in een opvangbak) om insijpeling van lekkende vloeistoffen te voorkomen. Grotere hoeveelheden poeders zet u best op een palet om contaminatie te voorkomen van lekkage of vocht op de grond. (..3*, niv. ) Voor vloeistoffen voorziet u best opvang van lekkage. Deze opvang moet de grootst aanwezige verpakking kunnen bevatten. Plaats vloeibare producten in kleine opvangbakken, voorzie een grotere opvangbak onderaan het rek waarop de middelen staan of voorzie voor de toegangsdeur een vloeistofdichte drempel (bv. één laag stenen). (..4*, niv. 3) Het lokaal en deur zijn gemaakt uit brandveilige materialen: baksteen, beton, gyproc, bekistingsplaat, triplex, multiplex, metaal, hout behandel met brandwerende verf, (..7*, niv. ) De planken van het rek bestaan uit nietabsorberende materialen zoals metaal, plastiek of houten planken die geplastificeerd worden of behandeld met verf. (..8*, niv. ) Ten slotte moet er voor de toepasser ook voldoende beschermkledij aanwezig zijn in de buurt van het fytolokaal: laarzen, een overall (bv. een katoenen overall, regenkledij, speciale spuitoverall), chemisch resistente handschoenen uit neopreen of nitril. Ook een ademhalingsmasker met een stoffilter en een gas- en dampfilter (te herkennen aan een bruine band) dient aanwezig te zijn. Bewaar dit masker in een afgesloten doos en kijk regelmatig na of de vervaldatum nog niet overschreden is. (..*, niv. ) De ondergrond moet verhard zijn om doorsijpeling naar de bodem te voorkomen (bv. stenen vloer, beton, tegels). (..5*, niv. ) Gemorste producten moet men onmiddellijk kunnen opruimen. Hiervoor zijn een borstel, een vuilnisblik en absorberend materiaal (zoals zand of zaagmeel) aanwezig. (..6*, niv. ) In de nabijheid van het lokaal (op maximum 0 m) moet schoon, stromend water aanwezig zijn. Is dit niet het geval dan kan ook een oogdouche voorzien worden (te koop in de apotheek). (..9*, niv. ). Bijlage. Het fytolokaal in de praktijk 65