Verplichte specifieke hygiënemaatregelen voor de productie van kiemgroenten

Transcriptie

1 Omzendbrief betreffende de verplichte specifieke hygiënemaatregelen voor de productie van kiemgroenten Bijlage v Verplichte specifieke hygiënemaatregelen voor de productie van kiemgroenten

2 Omzendbrief betreffende de verplichte specifieke hygiënemaatregelen Bedrijf & Gebouwen Code MNC Omschrijving vereiste 1.1 Opslag van bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden De bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden worden opgeslagen in een afsluitbare ruimte die hiervoor bestemd is (fytolokaal) of in een geschikte kast (fytokast). In deze kast/ruimte mogen ook andere producten worden opgeslagen op voorwaarde dat deze producten aan de volgende voorschriften voldoen : a) niet bestemd voor menselijke of dierlijke voeding (elk risico van directe verontreiniging vermijden), b) deze mogen geen brand- of ontploffingsgevaar inhouden (geen brandstoffen, nitraatmeststoffen, ) (elk risico van directe verontreiniging door vervuiling van de opslag van voedingsmiddelen als gevolg van een incident in het lokaal vermijden), c) worden afzonderlijk opgeslagen, op verschillende rekken en zodanig dat elk risico van direct contact met pesticiden wordt vermeden (bij lekken van vloeistoffen bvb). Onder deze andere producten wordt verstaan bleekwater, zaaizaden (met uitzondering van de zaden bestemd voor directe consumptie of voor de productie van kiemgroenten), vloeibare meststoffen, oligoelementen, Specifiek materiaal voor het gebruik van deze producten mag eveneens in dit lokaal worden opgeslagen. Deze kast/ruimte voldoet aan de volgende eisen : Op slot en niet toegankelijk voor kinderen en onbevoegden * - Op elke directe toegangsdeur moet goed zichtbaar het verplichte pictogram worden aangebracht: doodshoofd, samen met de vermelding vergif en (in geval van een lokaal) de vermelding geen toegang voor onbevoegden B - Goed verlicht: in geval van een lokaal is er elektrische verlichting aanwezig; in geval van een fytokast moet er verlichting zijn in nabijheid van de kast. Een degelijke verlichting laat toe dat men de etiketten steeds kan lezen * - Droog * - Doelmatig verlucht, bijvoorbeeld een specifieke opening voor verluchting * Vorstvrij (in geval opslag van vloeibare bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden). Men is verplicht bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden in hun oorspronkelijke verpakking te bewaren en voorzien van hun oorspronkelijk etiket. 2

3 Vervallen bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik en biociden, en bestrijdingsmiddelen voor privé gebruik worden gegroepeerd opgeslagen met de vermelding vervallen en/of privé Er is geschikte weeg- en/of meetapparatuur aanwezig. 1.2 Bewerkings-, opslag- en verkoopsruimtes Voor kiemgroenten zijn deze eisen ook van toepassing op de productie en verpakkings ruimtes Door hun indeling en hun ontwerp, zijn de ruimtes waar de kiemgroenten geproduceerd, behandeld, bewaard en verpakt worden proper en in goede staat. De muren, ramen, deuren, plafonds en vloeren zijn proper en goed onderhouden. De muren, ramen, deuren, plafonds en vloeren zijn intact, gemakkelijk te reinigen en, indien nodig te ontsmetten, om de ophoping van vuil en de vorming van condens of ongewenste schimmel op oppervlakken te voorkomen (ter) B De ruimten moeten zo zijn ingedeeld dat kruisbesmetting wordt vermeden. Er wordt met het oog daarop aangeraden om de ontvangst- en opslagruimten voor zaden, de zones voor het bereiden en wassen, de zones voor de productie van kiemgroenten en de zones voor de behandeling materiaal van elkaar te scheiden In alle gebouwen moet er voldoende verlichting zijn. Indien de vaste verlichting zich boven de geoogste producten bevindt gebruik dan breukveilige lampen, breukveilig gemaakte lampen (met hoes) of lampen met een breukveilige afschermkap. De aanwezigheid van ongedierte moet voorkomen of bestreden worden in de bewerkings-, opslag- en verkoopsruimte. Indien een product gebruikt wordt ter bestrijding van ongedierte, moet dat een biocide zijn dat toegelaten is voor gebruik tijdens de opslag. Het gebruik van dit product mag geen enkele vorm van besmetting van het opgeslagen product toelaten Geen glasbreuk in de gebouwen. Kapotte (gebroken, gebarsten) ruiten, lampen, spiegels etc. moeten worden opgeruimd B Geen onafgeschermde kwikthermometers gebruiken. Er wordt aangeraden om indien mogelijk andere dan kwikthermometers te gebruiken. In de bewerkings-, opslag- en verkoopsruimtes geldt het verbod op roken, eten en drinken. De producent voorziet volgende pictogrammen in de bewerkings-, opslag- en verkoopsruimte: Pictogram Verboden te roken Pictogram Verboden te eten en drinken (met uitzondering van water) Pictogram Verboden voor huisdieren. 3

4 Gevaarlijke stoffen en hun afval (olie, brandstof, meststoffen) worden derwijze opgeslagen en gehanteerd zodat verontreiniging voorkomen wordt. Er is een behoorlijke afscheiding tussen de plaatsen waar plantaardig materiaal gehanteerd of opgeslagen wordt en ander materiaal of dieren (zoals meststoffen, olie, brandstof, tractoren, aanwezigheid van vee, ). De ruimtes gebruikt voor de productie, de bewerking en de stockage van kiemgroenten en de daarvoor gebruikte zaden zijn verschillend van de opslagruimtes voor het gereedschap en de producten die niet bij de productie van kiemgroenten gebruikt worden (zoals meststoffen, olie, brandstoffen, trekkers, ). Huisdieren of gezelschapsdieren mogen niet verblijven in de bewerkings-, opslag- en verkoopsruimtes van producten. Zichtbaar bedorven producten en afval worden regelmatig verwijderd uit bewerkings-, opslag- en verkoopsruimtes. De lokalen moeten goed verlucht zijn en voorzien van een afdoende luchtverversingssysteem De ventilatiesystemen moeten zodanig zijn geconstrueerd dat propere luchtstromen gegarandeerd zijn B B Er is een schoonmaakplan aanwezig, waarop de frequentie van het onderhoud wordt aangegeven. In de bedrijfsruimtes dient temperatuursbeheersing en, waar nodig,ventilatie toegepast te worden. De temperatuur wordt gemeten en geregistreerd. Na de productie moeten de kiemgroenten onmiddellijk worden gekoeld. De koude keten moet in acht worden genomen. 1.3 Sanitair * B Indien er personeel in dienst is en indien er een bewerking op het bedrijf gebeurt, moet er een toilet aanwezig zijn in de omgeving van de ruimte waar de producten worden bewerkt en moet het pictogram verplicht handen wassen na toiletgebruik aangebracht worden. Voor gezinsbedrijven volstaat een toilet in de woning. Er is een éénmalig droogsysteem aanwezig om de handen na het wassen, te drogen. De toiletdeur mag niet uitgeven op het lokaal waar de producten worden bewerkt. 4

5 2. Machines, apparatuur en gereedschappen die in contact komen met product Code MNC Omschrijving vereiste 2.1 lgemene voorschriften van toepassing voor alle machines (tractoren, spuittoestel, oogstmachines, transportmiddelen, ) De machines, apparatuur en gereedschappen die in contact komen met het product voor, tijdens en na de oogst zijn proper en in goede staat. De machines, apparatuur en gereedschappen die in contact komen met de kiemgroenten moeten vervaardigd zijn uit een niet absorberend materiaal dat beschermd is tegen corrosie. Zij moeten proper en in goede staat zijn en ontsmet indien nodig. Indien nodig moet worden gezorgd voor adequate voorzieningen voor het schoonmaken, ontsmetten en opslaan van gereedschap en apparatuur. 2.3 Kisten, containers, verpakkingsmateriaal en palloxen * De kisten, containers, verpakkingsmateriaal en palloxen zijn proper, in goede staat (geen loszittende delen, geen roestvlekken die in contact komen met de producten, ) en ontsmet indien nodig. Ontsmet verpakkingsmaterialen voor en na contact met producten die een risico inhouden voor de verspreiding van plantenziekten (vb. doorgesneden of van kiemen ontdane pootaardappelen, pootaardappelen met natrot). De verpakkingen (papier, karton, plastiek,...) die in contact met het product komen, moeten de voedselveiligheidsvoorschriften respecteren (Verordening 1935/2004). Voor de verpakkingen die hij heeft aangekocht moet de producent het bewijs kunnen leveren dat deze verpakkingen voedingsgeschikt zijn (begeleidend document, etiket, melding «voedingsgeschikt» op de verpakking of voorziene symbool), alsook de naam en adres van de fabrikant, van de verwerker of van de verantwoordelijke verkoper kunnen leveren. Dit bewijs is niet nodig wanneer de verpakkingen door een veiling of door de industrie aan de landbouwer worden geleverd. In dit laatste geval moeten de veilingen en de industrie over deze attesten beschikken. 2.4 Landbouwtransport 5

6 * De producent treft de nodige voorzieningen om alle uitrustingen, recipiënten, kratten, voertuigen, laadbakken etc. (die worden gebruikt voor plantaardige producten) schoon te houden. Vóór het vervoer van producten die voor menselijke of dierlijke voeding bestemd zijn, is een grondige reiniging verplicht, alsook een ontsmetting indien nodig, wanneer transport van het primair product plaatsvindt na het transport van organische meststoffen in bulk en andere risicoproducten (aarde die bemest geweest is met meststoffen van dierlijke oorsprong, tuinaarde, asbest, substraat voor de teelt van paddenstoelen, afval van metaal, technische smeermiddelen, bijproducten van dierlijke oorsprong die niet bestemd zijn voor menselijke voeding, ). In geval van kiemgroenten moet een uitrusting specifiek voor dit type transport worden voorzien. Er wordt aangeraden dat de producent, vóór het vervoer van gevoelige plantaardige producten (bv. pootgoed bestemd voor beplanting), de vervoermiddelen gebruikt voor het vervoer van producten met fytosanitaire risicos (zoals onverpakt pootgoed, doorgesneden binnen de productie-eenheid of van kiemen ontdane pootaardappelen, pootaardappelen met natrot), reinigt en ontsmet. Op deze manier worden de eventuele risico's van overbrenging van microbiologische ziekteverwekkers vermeden. Ingeval transport door derden gebeurt kan de landbouwer een bewijs van ontsmetting vragen. De producent treft de nodige voorzieningen om het product met bestemming versmarkt of verwerking tijdens transport te beschermen tegen mogelijke bevuiling (bijvoorbeeld afschermen van transport tegen opspattend vuil van de weg). Ruimten in voertuigen en/of containers mogen niet voor het vervoer van andere goederen dan levensmiddelen worden gebruikt indien zulks tot verontreiniging kan leiden. Indien nodig moeten vervoermiddelen en/of recipiënten die worden gebruikt voor het vervoer van levensmiddelen, die levensmiddelen op de vereiste temperatuur kunnen houden en de mogelijkheid bieden om die temperatuur te bewaken. 6

7 3. Bedrijfsleider, personeel en derden Code MNC Omschrijving vereiste 3.2 Hygiëne De producent ziet erop toe dat het personeel dat plantaardige producten hanteert geen besmettelijke ziekte heeft, die via de gehanteerde plantaardige producten kan overgedragen worden B De producent ziet erop toe dat het personeel dat plantaardige producten hanteert in goede gezondheid verkeert en op de hoogte wordt gebracht van de gezondheidsrisico s De producent en zijn personeel wassen hun handen met proper water en vloeibare zeep: - Telkens na ieder toiletbezoek - Telkens voor aanvang van het kiemingproces, van de oogst en bewerking/verpakking, na een productgroep die contaminatie kan veroorzaken De producent en zijn personeel kennen de hygiënemaatregelen en respecteren de algemene bedrijfshygiëne Werkkledij en handschoenen dienen zindelijk te zijn: de werkkledij wordt regelmatig gewassen en vervangen. Gebruik aparte werkkledij en vooral aparte handschoenen voor het toepassen van bestrijdingsmiddelen en biociden B Nagels zijn kort en verzorgd, geen kunstnagels of nagellak B Verzorgde haren, en lange haren bijeenhouden B Er mogen geen loshangende sieraden tijdens de oogst of bewerking gedragen worden. Vermijd alle gevaren of fysische contaminatie van losse B voorwerpen: zorg er steeds voor dat geen voorwerpen uit de kledij in het (geoogste) product terechtkomen. 7

8 4. Teelttechniek en naoogstbehandeling Code MNC Omschrijving vereiste 4.1 Uitgangsmateriaal B * (ter) (quater) De producent voert een visuele controle uit van de gezondheidstoestand van het geleverde uitgangsmateriaal en van de zaden bestemd voor de productie van kiemgroenten. De producent van kiemgroenten moet in het bijzonder aan zijn leveranciers een verklaring vragen waaruit blijkt dat : - de zaden geschikt zijn voor de productie van kiemgroenten ; - zij werden geproduceerd en gehanteerd volgens methoden die het mogelijk maken risico s van microbiologische, chemische of fysische verontreiniging te vermijden (GLP, GHP) ; - indien mogelijk, beschikken over een gevalideerd/gecertificeerd CS of een gelijkaardige garantie ; Er moet voor elke zending een verklaring worden gevraagd aan de leverancier. Eeen zending komt overeen met een combinatie van de volgende criteria : soort x oorsprong. De verklaring van de leverancier moet vergezeld zijn van de resultaten van de analyse van voor kieming bestemde zaden op E. Colli (STEC) en Salmonella. In de afwezigheid van zulke resultaten moet de producent van kiemgroenten elke partij laten analyseren (kan gebeuren in samenhang met kiemingstests). De zaden worden voor aanvang van het ontkiemen gewassen met water van microbiologische drinkkwaliteit of gerecycleerd water en waar nodig worden alle andere toegelaten ontsmettingsmethoden (pasteurisatie, ) toegepast. 4.4 Irrigatie Voor irrigatie wordt enkel gebruik gemaakt van beekwater, water van open put, boorput, stadswater of regenwater. Irrigatie is eveneens toegelaten met water afkomstig van: Het wassen van groenten en fruit (met uitzondering van waswater van wortelgroenten of knollen); Processen om producten vrij van verontreiniging te maken (water afkomstig van blancheren/ steriliseren); Processen die plaatsvinden na alle bewerkingen die de producten vrij van verontreiniging maken (water afkomstig van het afkoelen na blancheren/steriliseren, water afkomstig van snel invriezen); Het reinigen van de blancheer-/steriliseerlijnen en het reinigen en ontdooien van de koellijnen. Deze eis is niet van toepassing op kiemgroenten. 4.5 Laatste spoel-, was- en/of transportwater 8

9 Water voor het kiemen, was- en spoelwater: Vóór de kieming altijd water van microbiologische drinkkwaliteit gebruiken of gerecycleerd water dat met een frequentie die evenredig is aan de gebruikte hoeveelheden geanalyseerd wordt op de microbiologische criteria Water van microbiologische drinkkwaliteit : leidingwater of grondwater in een gebied waar geen enkele potentiële bron van permanente verontreiniging (chemische industrie, openbare stortplaatsen, enz.) aanwezig is. Dat water moet geregeld geanalyseerd worden op de microbiologische parameters voor water dat bestemd is voor menselijke consumptie die zijn vastgelegd in bijlage I bij Richtlijn 98/83/EG. Gerecycleered water : water dat na het wasproces van de zaden of de productie van kiemgroenten wordt opgevangen en zodanig wordt behandeld (gefilterd, met UV behandeld of volgens een ander toegestaan proces) dat het voldoet aan de microbiologische criteria voor drinkwater nalyse van het product bestemd voor consumptie Verhandelde kiemgroenten zijn vrij van Salmonella en van E. coli (STEC) (afwezigheid in 25 g). De monitoring (met inbegrip van de bemonstering) is functie van de risico-analyse van de producent. 9

10 5. Schadelijke organismen Code MNC Omschrijving vereiste 5.1 lgemene maatregelen ter bestrijding van voor planten en plantaardige producten schadelijke organismen De producent is verplicht over te gaan tot de bestrijding van schadelijke (quarantaine) organismen zodra hij de aanwezigheid hiervan vaststelt of deze hem door een vertegenwoordiger van de overheid wordt gemeld. Hij dient de onderrichtingen van het FVV te volgen met betrekking tot de bestrijding van schadelijke organismen (zoals knolcyperus, bruinrot, ringrot, ), zoals de ontsmetting van machines, apparatuur, gereedschappen, vervoermiddelen, containers en verpakkingsmateriaal na bewerking van gecontamineerde producten. Bovendien moet hij met schadelijke organismen besmette producten adequaat vernietigen (bacterievuur, verticiliumplanten, Xanthomonas fragariae, ). De lijst met de belangrijkste quarantaine organismen is weergegeven in tabel 8. lle inspecties en alle wettelijk verplichte of door het FVV vereiste analyses, voornamelijk in het kader van de aflevering van het plantenpaspoort (analyses voor bruin- en ringrot op aardappelpootgoed, ), zijn uitgevoerd. 10