De Vlaamse arbeidszorgmedewerker in beeld. Ronde Tafel Arbeidszorg, rapport betreffende het werkingsjaar 201 2

Transcriptie

1 De Vlaamse arbeidszorgmedewerker in beeld Ronde Tafel Arbeidszorg, rapport betreffende het werkingsjaar 201 2

2 1

3 Inhoudstafel Lijst van afkortingen... 3 Inleiding Opbouw registratiesysteem Waarom een registratiesysteem? Gegevensverzameling? Praktisch Overzicht arbeidszorginitiatieven Resultaten Vlaanderen Het profiel van de Vlaamse arbeidszorgmedewerker Geslacht Leeftijd Leefsituatie Burgerlijke staat Inkomen Problematiek Onderwijsverleden Het werkverleden van de Vlaamse arbeidszorgmedewerker De doorverwijzers van de Vlaamse arbeidszorgmedewerker De prestaties van de Vlaamse arbeidszorgmedewerker De subsidies die arbeidszorginitiatieven ontvangen voor de Vlaamse arbeidszorgmedewerker Beëindigingen arbeidszorg in Beëindigingen Beëindiging: Aantal arbeidszorgmedewerkers? Perspectieven na verlaten arbeidszorginitiatief Beëindiging: inhoudelijk Bijlagen Structuur registratiesysteem Intake cliënt Opvolging cliënt Lopende begeleidingsperiode beëindigen Bijlage 2: Overzicht arbeidszorginitiatieven Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen

4 Lijst van afkortingen ASO Algemeen secundair onderwijs AWW Algemeen welzijnswerk AZI Arbeidszorginitiatief AZM Arbeidszorgmedewerker BSO Beroeps secundair onderwijs BuSO Buitengewoon secundair onderwijs CAW Centrum voor algemeen welzijnswerk CGG Centrum voor geestelijke gezondheidzorg DBSO Deeltijds beroeps secundair onderwijs GGZ Geestelijke gezondheidszorg GTB Gespecialiseerde trajectbepaling en begeleiding HBO Hoger beroepsonderwijs HO Hoger onderwijs ITT Integratie tegemoetkoming IVT Inkomensvervangende tegemoetkoming KB Koninklijk besluit KSO Kunst secundair onderwijs MBP Meerbanenplan NEC Normaal Economisch Circuit OCMW Openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn RVA Rijksdienst voor arbeidsvoorziening Se-n-se Secundair na secundair SERV Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen TSO Technisch secundair onderwijs VAPH Vlaams agentschap voor personen met een handicap VDAB Vlaamse dienst voor arbeidsbemiddeling en beroepsopleiding W² Werk en Welzijn 3

5 Inleiding De Vlaamse overheid tekent momenteel een beleidskader 'Werk-Welzijn' uit. Het hoofddoel hiervan is iedere burger maximaal kansen aanbieden om het hoogst mogelijke participatieniveau op de arbeidsmarkt te bereiken. En dat is feitelijk wat Arbeidszorg tot doel stelt. Buiten Arbeidszorg binnen de sectoren Sociale economie en 'Zorg voor personen met een handicap', overleven arbeidszorginitiatieven de dag van vandaag vooral dankzij de goodwill van hun moederorganisaties. Tot nu toe zijn het vooral de 5 Vlaamse provincies die het als intermediaire overheid op zich nemen om een kwaliteitsvol aanbod Arbeidszorg te stimuleren. Door gerichte financiële impulsen dragen zij bij tot een aanbod Arbeidszorg voor een restgroep voor wie geen middelen zijn voorzien vanuit een hogere overheid. Binnen de provinciale platformen en door de provincies gesubsidieerde Steunpunten Arbeidszorg stemmen arbeidszorginitiatieven hun aanbod op regionaal en provinciaal niveau op elkaar af en delen ze hun deskundigheid met elkaar. De Ronde tafel Arbeidszorg hoopt dan ook dat dit kader 'Werk-Welzijn' daadwerkelijk leidt tot de erkenning en structurele financiering van Arbeidszorg door Vlaanderen. Vanuit hun kerntaak inzake ondersteuning van sociale planning brengen de 5 provincies en steunpunten in de schoot van de Ronde tafel Arbeidszorg een globaal en gedifferentieerd beeld van wat Arbeidszorg in Vlaanderen in 2012 over alle betrokken sectoren heen betekent. Dit kan uiteraard niet zonder de inspanningen van de 141 Vlaamse arbeidszorginitiatieven die hun arbeidszorgmedewerkers registreerden binnen het interprovinciaal registratiesysteem. Hiervoor onze dank. Het is dit rapport dat voor u ligt. Het rapport 'Arbeidszorg in Vlaanderen' toont aan dat de arbeidszorgmedewerkers als groep niet zo gemakkelijk te vatten zijn. De Ronde tafel Arbeidszorg ziet het dan ook als haar opdracht in kaart te brengen wie ze zijn, door wie ze naar Arbeidszorg verwezen worden en waar ze na Arbeidszorg terechtkomen. We kijken hierbij ook terug naar We zijn ervan overtuigd dat deze gegevens voor elk bestuurlijk niveau de basis vormen om in overeenstemming met hun rol Arbeidszorg een plaats te geven binnen hun beleid. Noch Vlaanderen, noch de federale overheid, noch Europa legt vast wat 'Arbeidszorg' juist inhoudt. Binnen de Ronde tafel Arbeidszorg kwamen alle betrokken sectoren en provincies tot een consensus over de criteria waaraan een organisatie of een deelwerking van een organisatie moet voldoen om als Arbeidszorg gezien te worden. Alle arbeidszorgmedewerkers die geregistreerd werden binnen het registratiesysteem, voldoen aan deze criteria. De organisaties waar ze actief zijn werden op basis van deze criteria door een provinciaal steunpunt of platform Arbeidszorg erkend als arbeidszorginitiatief. Het aantal arbeidszorgmedewerkers bedroeg in 2012 niet minder dan Dit toch niet geringe aantal geeft echter niet weer wat de werkelijke nood aan Arbeidszorg in Vlaanderen is. Arbeidszorginitiatieven slibben dicht, de lijst 'wachtenden' op Arbeidszorg binnen GTB, de Gespecialiseerde dienst voor Trajectbepaling en Begeleiding, wordt elke dag een beetje langer. We willen de beleidsmakers dan ook vragen zich bewust te zijn van de grote nood aan Arbeidszorg en hierop een structureel antwoord te bieden. Als Ronde tafel Arbeidszorg kijken we hoopvol uit naar de kansen die het geïntegreerd werk- en welzijnsbeleid in zich draagt voor de steeds groter wordende groep mensen die (nog) niet (meer) terecht kunnen op de betaalde arbeidsmarkt maar wel een vraag hebben naar werk. 4

6 Opbouw registratiesysteem 1.1 Waarom een registratiesysteem? Zoals ook in het advies van de commissie diversiteit van de SERV van maart 2011 staat weergegeven, was het profiel van de Vlaamse arbeidszorgmedewerkers tot nog toe niet goed gekend. Er bestonden wat provinciale cijfers en een aantal sectorale cijfergegevens maar deze toonden slechts een gefragmenteerd beeld van de situatie. Doordat de wijze waarop deze informatie werd samengebracht en de elementen die werden geregistreerd varieerden, was het erg moeilijk om algemene Vlaamse conclusies te formuleren en een Vlaams beeld te schetsen. De Ronde Tafel Arbeidszorg koos er dan ook voor om in 2010 werk te maken van een uniform, Vlaams registratiesysteem. Bij de ontwikkeling van deze online-toepassing werd verder gebouwd op reeds bestaande registratieformulieren. Over elke individuele arbeidszorgmedewerker vult de begeleider een aantal elementen 1 in. 2 Gegevensverzameling? 2.1 Praktisch Eind 2011 werd aan alle Vlaamse arbeidszorginitiatieven, die voldoen aan de criteria opgesteld door de Ronde Tafel Arbeidszorg, gevraagd om alle medewerkers te registreren 2. Kort aangegeven, gaat het over volgende criteria: o Criteria voor het arbeidszorginitiatief het arbeidszorginitiatief biedt arbeid op maat; het arbeidszorginitiatief biedt zorg op maat; het arbeidszorginitiatief biedt vrijwillige maar geen vrijblijvende arbeid; het arbeidszorginitiatief werkt trajectmatig; arbeidsmatige activiteiten vervangen geen bezoldigde arbeid; het arbeidszorginitiatief werkt niet-categoriaal; het arbeidszorginitiatief werkt inclusief; het arbeidszorginitiatief is ingebed in een regionaal netwerk. Initiatieven die niet voldoen aan deze criteria hebben geen registraties in het systeem gedaan en ook arbeidszorgmedewerkers die afwijken van de criteria, werden niet opgenomen. Op 1 maart 2012 werden de registraties voor 2012 afgesloten. 1 Zie bijlage 1 voor een toelichting mbt de structuur van het registratiesysteem. 2 Voor een uitgebreidere omschrijving van deze criteria raadpleegt u best het Dossier Arbeidszorg in Vlaanderen, zoals u het op de website kan vinden. 5

7 2.2 Overzicht arbeidszorginitiatieven Vlaanderen telt 141 arbeidszorginitiatieven. Deze organisaties liggen verspreid over de 5 Vlaamse provincies. De provincie met het grootst aantal (43) arbeidszorginitiatieven is Oost-Vlaanderen (30,5%). De provincie Antwerpen volgt met 30 arbeidszorginitiatieven (21,2%). In de provincie West- Vlaanderen zijn er 26 arbeidszorginitiatieven (18,4%), in Limburg 23 (16,3%), en in Vlaams-Brabant 19 (13,5%). In de figuur hieronder zijn de absolute aantallen per provincie weergegeven: Figuur 1: Aantal AZI Vlaanderen - Verdeling per provincie De arbeidszorginitiatieven kunnen ook opgedeeld worden naargelang de sector waarbinnen ze zich situeren. De sectorale verdeling ziet er als volgt uit: Figuur 2: Aantal AZI Vlaanderen - Verdeling per sector Meer dan de helft van de arbeidszorginitiatieven situeren zich binnen de sociale economie. Iets minder dan 1/4 de van de werkvloeren kent zijn oorsprong in de geestelijke gezondheidszorg. 6

8 3 Resultaten In wat volgt, wordt het profiel van de Vlaamse arbeidszorgmedewerker in beeld gebracht (o.a. de doorverwijzer, prestaties en de vergoeding die hij hiervoor krijgt). Ook wordt aandacht besteed aan de subsidies die het arbeidszorginitiatief ontvangt uit hoofde van deze arbeidszorgmedewerker. Per thema wordt ingezoomd op de situatie in de verschillende sectoren die arbeidszorg organiseren. Bij het schetsen van dit beeld op de Vlaamse arbeidszorgmedewerker, wordt ook eens naar 2011 teruggekeken. Ook bij de beëindigingen wordt dieper stilgestaan. 3.1 Vlaanderen In 2012 waren in Vlaanderen arbeidszorgmedewerkers actief. Dit zijn er 138 meer dan in Toen waren er arbeidszorgmedewerkers actief in Vlaanderen. De provinciale verdeling van deze arbeidszorgmedewerkers ziet er als volgt uit: Figuur 3: Aantal AZM Vlaanderen - Verdeling per provincie De provincie Oost-Vlaanderen telt met arbeidszorgmedewerkers het grootste aantal (31,8% van het totaal). Limburg volgt met (18,5%), samen met Antwerpen met (18,4%). In West- Vlaanderen zijn er 961 arbeidszorgmedewerkers actief (16,7%). De provincie Vlaams-Brabant telt met 833 arbeidszorgmedewerkers het kleinste aantal (14,5% van het totaal). Wanneer de cijfers voor 2011 naast die van 2012 worden gelegd, wordt volgend resultaat bekomen: West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Vlaams-Brabant Limburg Tabel 1: Aantal AZM Vlaanderen - Verdeling per provincie vs

9 De sectorale verdeling van deze arbeidszorgmedewerkers kan als volgt in beeld gebracht worden: Figuur 4: Aantal AZM Vlaanderen - Verdeling per sector De grootste sectoren binnen arbeidszorg blijven de geestelijke gezondheidszorg (2.524) en de sociale economie (2.005). Samen zijn ze goed voor arbeidszorgmedewerkers, of 79% van het totaal op Vlaams niveau Het profiel van de Vlaamse arbeidszorgmedewerker Geslacht 63,9% van alle Vlaamse arbeidszorgmedewerkers is man. Wanneer naar de sectorale verdeling wordt gekeken, blijkt dit percentage het hoogst te liggen in de sociale economie (69%), en het laagst binnen het VAPH (58,9%). Figuur 5: Geslacht AZM Vlaanderen Tegenover 2011 merken we in het algemeen een kleine daling van het percentage mannen actief in arbeidszorg (van 65% in 2011 naar 63,9% in 2012). Dit verschil laat zich voornamelijk merken bij arbeidszorg in het algemeen welzijnswerk en andere en VAPH. Bij deze eerste stellen we een daling vast van het percentage mannen (van 62,2% in 2011 naar 59,3% in 2012) en een stijging bij de vrouwen (van 37,8% bij de vrouwen naar 40,7%). Ook bij VAPH daalde het percentage mannen (van 8

10 60,5% in 2011 naar 58,9% in 2012) en nam het percentage vrouwen toe (van 39,5% in 2011 naar 41,1% in 2012) Leeftijd Figuur 6 geeft de leeftijd van de Vlaamse arbeidszorgmedewerkers weer. 43,4% van alle arbeidszorgmedewerkers is tussen 41 en 55 jaar. Figuur 6: Leeftijd AZM Vlaanderen In vergelijking met 2011 zien we dat de leeftijd van de gemiddelde arbeidszorgmedewerker verjongt. De leeftijdsgroep -18 tot 45 jaar neemt procentueel toe, de groep vanaf 45 jaar daalt procentueel. Figuur 7: Leeftijd AZM Vlaanderen Wanneer we een opdeling maken naargelang de sectoren is er een duidelijke piramidevorm te zien met een piek op de leeftijdsgroep 45 tot 50 jarigen, behalve bij de arbeidszorginitiatieven gesubsidieerd door het VAPH. In deze sector is er een relatief gelijke verdeling over de leeftijdsgroepen die tussen 18 en 55 jaar liggen. Bij een vergelijking tussen de sectoren over de twee jaren (2011 vs. 2012) blijken de verschillen minimaal. 9

11 Figuur 8: Leeftijd AZM Vlaanderen Verdeling per sector 10

12 Leefsituatie Wanneer naar de leefsituatie van de arbeidszorgmedewerkers wordt gekeken, blijkt dat 69,8% van hen in de thuissituatie leeft, 15,5% in een semi-residentiële context en 9,3% in een residentiële context. 5,5% van alle arbeidszorgmedewerkers woont in een andere of onbekende situatie. Figuur 9: Leefsituatie AZM - Vlaanderen Op Vlaams niveau leunen deze cijfers aan bij de cijfers van Wanneer naar de verdeling over de sectoren wordt gekeken, blijken de cijfers van sociale economie en het algemeen welzijnswerk dicht bij elkaar te liggen, maar is het verschil met de andere twee sectoren wel duidelijk merkbaar. Binnen de geestelijke gezondheidszorg en de zorg voor personen met een handicap verblijft een kleiner percentage van arbeidszorgmedewerkers in het thuismilieu en verblijven er meer arbeidszorgmedewerkers in een (semi)-residentiële context. 11

13 Figuur 10: Leefsituatie AZM - Vlaanderen Verdeling per sector Wanneer de vergelijking wordt gemaakt, blijkt binnen de geestelijke gezondheidszorg een verschil naar boven te komen. In deze sector wonen in 2012 meer medewerkers in hun thuismilieu ten opzichte van 2011 (65,2% in 2012 vs. 62,6% in 2011). Er verblijven minder mensen in een semi-residentiële context (23,1% in 2012 vs. 25,5% in 2011). Deze trend zet zich ook verder bij de arbeidszorgmedewerkers binnen het algemeen welzijnswerk en andere. Ook hier stijgt het percentage personen die wonen in een thuismilieu (84,2% in 2012 vs. 82% in 2011) en daalt het percentage in een semi-residentiële (9,3% in 2012 vs. 11% in 2011) en residentiële context (4,9% in 2012 vs. 6% in 2011). Binnen VAPH blijkt echter het tegendeel. Hier wonen in 2012 minder personen in een thuismilieu (42% in 2012 vs. 44% in 2011) of semi-residentiële context (9,2% in 2012 vs. 11% in 2011). 27,1% (vs. 24% in 2011) van de arbeidszorgmedewerkers binnen VAPH verblijft in 2012 in een onbekende leefsituatie. 12

14 Burgerlijke staat Wanneer aandacht gaat naar de burgerlijke staat, blijkt 66,7% van alle arbeidszorgmedewerkers ongehuwd. Daarnaast is 16,3% gescheiden. 13,4% van alle arbeidszorgmedewerkers is gehuwd. Figuur 11: Burgerlijke staat AZM - Vlaanderen Deze cijfers liggen in het verlengde van de cijfers van Wanneer de verschillende sectoren naast elkaar worden gelegd, springt vooral de sector zorg voor personen met een handicap in het oog. In deze sector is een groter percentage arbeidszorgmedewerkers ongehuwd. gehuwd wet samenw ongehuwd gescheiden weduw GGZ ,5% 49 1,9% ,3% ,1% 55 2,2% VAPH ,5% 3 0,4% ,6% 37 5,0% 4 0,5% AWW en onafh ,8% 12 2,5% ,7% ,1% 9 1,9% Sociale Economie ,2% 63 3,1% ,2% ,8% 14 0,7% Totaal Vlaanderen ,4% 127 2,2% ,7% ,3% 82 1,4% Tabel 2: Burgerlijke staat AZM Vlaanderen Verdeling per sector Inkomen Wanneer ingezoomd wordt op het inkomen van de Vlaamse arbeidszorgmedewerker blijkt dat meer dan 60% van de arbeidszorgmedewerkers een ziekte-uitkering of een werkloosheidsuitkering heeft. Wanneer de spreiding van alle Vlaamse arbeidszorgmedewerkers over de verschillende inkomensbronnen wordt bekeken, bekomt men volgend resultaat (let wel, arbeidszorgmedewerkers kunnen meerdere vormen van inkomsten cumuleren, vandaar dat de som van de percentages per inkomstenbron hoger ligt dan 100%): 13

15 Figuur 12: Inkomen van AZM - Vlaanderen Wanneer wordt ingezoomd op hoe de verschillen tussen de sectoren liggen, blijkt dat: Het aandeel van de arbeidszorgmedewerkers die een ziekte-uitkering ontvangen aanzienlijk hoger ligt bij de medewerkers die actief zijn in de geestelijke gezondheidszorg. Het ligt een stuk lager wanneer wordt ingezoomd op de andere 3 sectoren. Het percentage van arbeidszorgmedewerkers die een werkloosheidsuitkering ontvangen ligt lager wanneer gefocust wordt op de arbeidszorgmedewerkers actief in de geestelijke gezondheidszorg, het algemeen welzijnswerk en andere en de sector zorg voor personen met een handicap. In de sociale economie daarentegen ontvangt meer dan de helft van de arbeidszorgmedewerkers een werkloosheidsuitkering. In het algemeen welzijnswerk heeft 39,87% van alle arbeidszorgmedewerkers een leefloon. Dit percentage ligt beduidend hoger dan het Vlaamse percentage. Het aantal personen die een uitkering vanuit mindervaliditeit krijgen, ligt in de sector zorg voor personen met een handicap een pak hoger dan in de andere sectoren. 14

16 Figuur 13: Inkomen van AZM Vlaanderen - GGZ Figuur 14: Inkomen van AZM - Vlaanderen - VAPH 15

17 Figuur 15: Inkomen van AZM - Vlaanderen - AWW en andere Figuur 16: Inkomen van AZM - Vlaanderen - Sociale Economie 16

18 Wanneer de vergelijking met 2011 wordt gemaakt over de sector sociale economie, merken we op dat de tendens die we vast stelden bij de vergelijking met de cijfers zich verder zet. In 2012 blijft het percentage personen met een werkloosheidsuitkering stijgen, daar waar het percentage personen met een leefloon daalt. Sociale economie Leefloon 22,58% 6,91% 4,8% Mindervaliden 10,92% 4,81% 4,2% Ziekte 17,37% 22,28% 22,2% RVA 39,21% 52,17% 54,9% Tabel 3: Inkomen AZM - Sociale Economie - Vergelijking Problematiek Meer dan de helft van de Vlaamse arbeidszorgmedewerkers heeft een psychische beperking. Zij vormen dan ook de grootste groep (55,6%). De tweede grootste groep zijn arbeidszorgmedewerkers met een mentale beperking (17,8%). Figuur 17: Problematiek AZM - Vlaanderen De procentuele verdeling van de problematiek van de Vlaamse arbeidszorgmedewerkers komt overeen met de verdeling in Wanneer deze tekening per sector gemaakt wordt, geeft dit het resultaat weergegeven in Tabel 4. 67,4% van alle arbeidszorgmedewerkers binnen de zorg voor personen met een handicap hebben een mentale beperking. In de geestelijke gezondheidszorg heeft 86,4% van alle arbeidszorgmedewerkers een psychische problematiek. Binnen het algemeen welzijnswerk en de sociale economie liggen de verdelingen meer verspreid, maar heeft ongeveer 36% van alle arbeidszorgmedewerkers te kampen met een psychische problematiek. 17

19 mentaal psych fysiek medisch sociaal langd inactiviteit andere GGZ 3,6% 86,4% 1,9% 1,1% 1,8% 3,4% 1,8% VAPH 67,4% 8,4% 9,2% 2,6% 0,9% 1,9% 9,7% AWW en onafh 13,1% 32,3% 8,0% 13,3% 7,4% 8,2% 17,7% Sociale Economie 18,4% 39,8% 10,9% 8,3% 6,3% 7,9% 8,4% Totaal 17,8% 55,6% 6,5% 4,8% 3,7% 5,2% 6,4% Tabel 4: Problematiek AZM Vlaanderen Verdeling per sector Wanneer wordt ingezoomd op de arbeidszorgmedewerkers met een psychische beperking (zie Figuur 18) blijkt meer dan 2/3 e van hen actief te zijn binnen de geestelijke gezondheidszorg (68,2%). Daarnaast is 25% actief in de sociale economie en 4,8% in het algemeen welzijnswerk. 1,9% van de arbeidszorgmedewerkers met een psychische problematiek zijn actief in de zorg voor personen met een handicap. Wanneer wordt ingezoomd op de arbeidszorgmedewerkers met een mentale beperking, blijkt 49% van hen actief te zijn in de sector zorg voor personen met een handicap. 36,1% van hen is actief in de sociale economie. Wanneer wordt ingezoomd op de arbeidszorgmedewerkers die langdurig inactief zijn, blijkt meer dan de helft van hen actief in de sociale economie (53%). Daarnaast is 13,1% actief in het algemeen welzijnswerk, 29,2% in de geestelijke gezondheidszorg en 4,7% in de sector zorg voor personen met een handicap. Figuur 18: Problematiek AZM Verdeling per sector Wanneer deze sectorale spreiding van personen met een psychische problematiek en personen met een mentale problematiek wordt vergeleken met vorig jaar, blijkt geen beduidend verschil. In de groep personen die langdurig inactief zijn, is er wel een verschuiving ten aanzien van Er zijn verhoudingsgewijs meer mensen die langdurig inactief zijn werkzaam in de sociale economie (48% in 2011 vs. 53% in 2012) en minder mensen zijn actief in het algemeen welzijnswerk (17% in 2011 vs. 13,1% in 2012). 18

20 Als er per sector wordt ingezoomd op de vergelijking , springt het algemeen welzijnswerk en andere hier uit. Hier zijn vooral verschillen te merken in de groep arbeidszorgmedewerkers met een psychische, medische of andere problematiek. In de sector VAPH, de sociale economie en de geestelijke gezondheidszorg zijn er weinig noemenswaardige verschillen tussen 2011 en AWW en andere Mentaal 14,68% ,1% - 62 Psychisch 41,74% ,3% Fysiek 7,80% ,0% - 38 Medisch 8,49% ,3% - 63 Sociaal 7,11% ,4% - 35 Langdurige inactiviteit 8,94% ,2% - 39 Andere 11,24% ,7% - 84 Tabel 5: Problematiek AZM Vlaanderen - AWW en andere vs Onderwijsverleden Wanneer aandacht gaat naar het onderwijsverleden van de arbeidszorgmedewerkers en het hoogst beëindigde onderwijsniveau (met getuigschrift behaald) in kaart wordt gebracht, blijkt dat de meeste arbeidszorgmedewerkers (55,9%) het secundaire onderwijs hebben beëindigd. 22,1% beëindigde het basisonderwijs. Van 10,3% van de arbeidszorgmedewerkers is het arbeidszorginitiatief niet op de hoogte van het hoogst beëindigde onderwijsniveau. De overige arbeidszorgmedewerkers beëindigden het hoger onderwijs (4,6%), het hoger beroepsonderwijs (3,9%), het volwassenenonderwijs (0,4%), geen enkele opleidingsvorm (0,7%) of een andere onderwijsvorm (zoals bijvoorbeeld onderwijs in het buitenland) (2,1%). Figuur 19: Onderwijsniveau AZM Vlaanderen 19

21 20

22 Figuur 20: Onderwijsniveau AZM Vlaanderen Verdeling per sector Wanneer de sectoren onder de loep worden genomen (Figuur 20), blijkt het onderwijsniveau binnen de geestelijke gezondheidszorg het hoogst te liggen en hebben de arbeidszorgmedewerkers binnen de zorg voor personen met een handicap een lagere scholingsgraad. In vergelijking met 2011 worden volgende verschillen teruggevonden met betrekking tot het onderwijsniveau van de arbeidszorgmedewerkers: - In 2012 werkten er binnen de sociale economie meer mensen enkel hun basisonderwijs af (28,90% in 2011 vs. 30,6% in 2012). Het percentage personen die het hoger onderwijs afrondden ligt lager in 2012 (3,2% in 2011 vs. 2,8% in 2012); - Het aandeel arbeidszorgmedewerkers waarvan het onderwijsniveau onbekend is, is groter in 2012 dan in 2011 als we naar het algemeen welzijnswerk kijken (13,07% in 2011 vs. 15,8% in 2012). Daarnaast werkten in 2012 minder personen hun secundair onderwijs af (58,94% in 2011 vs. 51,5% in 2012); - In de sector zorg voor personen met een handicap zien we dat meer mensen het secundair onderwijs hebben afgerond in 2012 (46,49% in 2011 vs. 48,1% in 2012); - In de geestelijke gezondheidszorg merken we geen noemenswaardige verschillen tussen 2011 en Zoals hierboven is weergegeven, behaalde 55,9% van de arbeidszorgmedewerkers een diploma in het secundair onderwijs. Dit komt neer op 3212 mensen. Van 2754 mensen is ook bekend welk getuigschrift men dan behaalde. De grootste groep beëindigde het beroeps secundaire onderwijs (BSO) (18,2%). Op een tweede plaats staat het technisch secundair onderwijs (11,1%) gevolgd door het bijzonder secundair onderwijs (10,4%). Van 362 mensen (6,3%) weten we dat ze het algemeen secundair onderwijs afwerkten. Daarnaast zijn er een aantal arbeidszorgmedewerkers die het kunst secundair onderwijs, het Se-n-Se (7 e jaar technisch onderwijs) of het deeltijds beroeps secundair onderwijs hebben beëindigd. 21

23 Figuur 21: Studierichting AZM - Vlaanderen Zoals hierboven is weergegeven, volgde de grootste groep arbeidszorgmedewerkers het BSO. In de geestelijke gezondheidszorg zijn er procentueel gezien meer mensen actief die het algemeen secundair onderwijs, technisch secundair onderwijs of (deeltijds) beroepssecundair onderwijs volgden. Het percentage arbeidszorgmedewerkers die buitengewoon secundair onderwijs volgden, ligt het hoogste binnen de sector van gehandicaptenzorg (31,1%). In vergelijking met 2011 merken we weinig noemenswaardige verschillen op. De onderwijsrichting is voor ongeveer de helft van de arbeidszorgmedewerkers onbekend Onbekend 50,65% ,1% ASO 6,67% ,3% TSO 11,43% ,1% BSO 18,44% ,2% KSO 0,39% ,5% - 26 Se-n-se 0,37% ,3% - 15 DBSO 1,53% ,3% - 74 BuSO 10,50% ,4% Tabel 6: Studierichting AZM - Vlaanderen 2011 vs

24 Het werkverleden van de Vlaamse arbeidszorgmedewerker 65,1% van alle Vlaamse arbeidszorgmedewerkers heeft ooit betaald gewerkt. 24,3% van hen deed dit in het verleden nooit en van 10,7% is het onduidelijk of ze ooit onder een arbeidscontract aan de slag waren. Figuur 22: Werkverleden AZM Vlaanderen In 2011 zag de verdeling er als volgt uit: Figuur 23: Werkverleden AZM Vlaanderen

25 Wanneer wordt ingezoomd op de verschillende sectoren wordt volgend resultaat bekomen: Figuur 24: Werkverleden AZM Vlaanderen - Verdeling per sector In één oogopslag wordt duidelijk dat de verdeling vooral binnen de arbeidszorginitiatieven gesubsidieerd door het VAPH anders ligt. In deze sector heeft 63,1% van de arbeidszorgmedewerkers in het verleden nog nooit een betaalde job verricht. In de andere sectoren hebben de meeste arbeidszorgmedewerkers in het verleden wel een betaalde job gehad, tot zelfs 76,7% in de geestelijke gezondheidszorg. Iets meer dan de helft van de Vlaamse arbeidszorgmedewerkers die in het verleden wel een betaalde job hadden, zijn actief in een arbeidszorginitiatief binnen de geestelijke gezondheidszorg (1936 van de 3739, of 51,8%). 34,1% van de Vlaamse arbeidszorgmedewerkers die een bezoldigd werkverleden hebben, is nu actief in de sociale economie. Dit kunnen we zien in Figuur 25. Figuur 25: Aantal AZM die gewerkt hebben Vlaanderen - Verdeling per sector 24

26 Bij het inzoomen op het circuit waarin de Vlaamse arbeidszorgmedewerkers met een werkverleden actief waren, blijkt 76,3% in het reguliere arbeidscircuit gewerkt te hebben. Figuur 26: AZM Waar betaald gewerkt? - Vlaanderen In het algemeen welzijnswerk en de geestelijke gezondheidszorg ligt dit cijfer boven het Vlaamse gemiddelde (respectievelijk 77,9% en 79,4%), terwijl in de sociale economie en het VAPH dit lager ligt dan het Vlaamse gemiddelde (respectievelijk 74,8% en 55,7%). Figuur 27 geeft dit alles visueel weer. Let op, deze figuur betreft enkel die arbeidszorgmedewerkers met een verleden in het betaalde tewerkstellingscircuit. Figuur 27: AZM Waar betaald gewerkt? Vlaanderen - Verdeling per sector

27 Figuur 28: AZM Waar betaald gewerkt? Vlaanderen - Verdeling per sector Wanneer dit plaatje vergeleken wordt met dat van 2011, valt op dat er in 2011 procentueel gezien meer mensen in het NEC dan in de sociale economie werkten (74,8% vs. 76,3%). Verder merken we per sector volgende verschillen: - Binnen de sector van de zorg voor personen met een handicap is er een stijging van het percentage personen die ooit in het NEC gewerkt hebben (53% in 2011 vs. 55,7% in 2012). Het percentage personen die in de sociale economie gewerkt hebben, daalt van 14% in 2011 naar 11% in In arbeidszorg van het algemeen welzijnswerk is er een kleine daling van de personen die reeds gewerkt hebben in de sociale economie (20% in 2011 vs. 18,9% in 2012). - Bij arbeidszorg in de sector sociale economie waren er in 2012 meer personen die reeds gewerkt hebben in het NEC (69% in 2011 vs. 74,8% in 2012). Wanneer de volledige groep arbeidszorgmedewerkers in rekenschap wordt gebracht, liggen deze cijfers uiteraard heel wat lager, zoals Figuur 29 weergeeft. 26

28 Figuur 29: AZM - Waar betaald gewerkt? Vlaanderen Verdeling per sector De doorverwijzers van de Vlaamse arbeidszorgmedewerker Er zijn verschillende kanalen waarlangs arbeidszorgmedewerkers het arbeidszorginitiatief kunnen leren kennen. 33,7% van de arbeidszorgmedewerkers zijn doorverwezen vanuit een organisatie uit de geestelijke gezondheidszorg. 34,7% werd door een arbeidsgerichte organisatie in contact gebracht met het arbeidszorginitiatief. Voor 17% van de arbeidszorgmedewerkers stond een welzijnsorganisatie in voor de doorverwijzing. Slechts 4,2% van de arbeidszorgmedewerkers vond zelf de weg naar het arbeidszorginitiatief. Voor de overige arbeidszorgmedewerkers stond een opleidingscentrum, thuiszorg, in voor de doorverwijzing. Figuur 30 : AZM - Belangrijkste verwijzer Vlaanderen In vergelijking met 2011 worden in 2012 iets minder mensen doorverwezen naar arbeidszorg door de geestelijke gezondheidszorg (35,1% in 2011 vs. 33,7% in 2012) en iets meer mensen door arbeidsgerichte organisaties (33,3% in 2011 vs. 34,7% in 2012). De grootste doorverwijzer naar arbeidszorg is dus niet langer de geestelijke gezondheidszorg, maar wel de arbeidsgerichte organisaties. 27

29 Wanneer naar de sectorale verdeling wordt gekeken, valt onmiddellijk op dat de geestelijke gezondheidszorg voornamelijk doorverwijst naar arbeidszorginitiatieven binnen de geestelijke gezondheidszorg. Arbeidsgerichte organisaties verwijzen vooral naar de sociale economie door, maar ook naar de geestelijke gezondheidszorg. Figuur 31 geeft een visuele voorstelling van de verwijzers, opgedeeld per sector. Figuur 31: AZM - Belangrijkste verwijzer Vlaanderen Verdeling per sector De prestaties van de Vlaamse arbeidszorgmedewerker In Vlaanderen presteren de arbeidszorgmedewerkers samen uren arbeidszorg per week. Dit betekent dat er 2.641,4 VTE arbeidszorgmedewerkers actief zijn (1VTE arbeidszorgmedewerker presteert 30 uur per week). De gemiddelde arbeidszorgmedewerker presteert 13,8 uur arbeidszorg per week. Daarmee ligt het gemiddeld aantal gepresteerde uren per week hoger dan in Toen werden er door arbeidszorgmedewerkers uren gepresteerd, wat neerkwam op een gemiddelde van 11u arbeidszorgprestaties op weekbasis. 28

30 3.1.4 De subsidies die arbeidszorginitiatieven ontvangen voor de Vlaamse arbeidszorgmedewerker Wanneer stilgestaan wordt bij de externe subsidies die arbeidszorginitiatieven ontvangen voor het begeleiden van de arbeidszorgmedewerker (en uit hoofde van deze medewerker), blijkt dat voor 3689 van de 5745 medewerkers geen externe subsidie bestaat (64,2%). Voor 14,4% van de arbeidszorgmedewerkers krijgt het arbeidszorginitiatief een subsidie vanuit het Meerbanenplan. Voor 10,1% van de arbeidszorgmedewerkers is er een subsidie voorzien vanuit het decreet sociale werkplaatsen. Voor 6,2% van de arbeidszorgmedewerkers ontvangt het arbeidszorginitiatief een subsidie vanuit het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap, voor 5,1% van de subsidies uit hoofde van de arbeidszorgmedewerkers staan lokale of regionale besturen in. Figuur 32: Externe subsidie uit hoofde van de AZM Vlaanderen In 2011 zag de verdeling er als volgt uit: Figuur 33: Externe subsidie uit hoofde van de AZM Vlaanderen

31 Wanneer de opsplitsing per sector wordt gemaakt, blijkt dat in de geestelijke gezondheidszorg slechts voor 10,1% van de arbeidszorgmedewerkers een externe subsidies aanwezig is. De arbeidszorginitiatieven in de sociale economie ontvangen voor de meeste arbeidszorgmedewerkers een subsidie (60,7%). In de sector zorg voor personen met een handicap ontvangen arbeidszorginitiatieven voor 43,9% van hun arbeidszorgmedewerkers een subsidie vanuit het VAPH. Wanneer ingezoomd wordt op het algemeen welzijnswerk, blijkt dat in deze sector de subsidiëring vanuit de lokale besturen hoger ligt dan in de andere sectoren. Figuur 34 stelt dit alles visueel voor. Figuur 34: Externe subsidie uit hoofde van de AZM Vlaanderen Verdeling per sector In vergelijking met 2011 merken we weinig beduidend verschil: Geen Lokaal MBP Decreet SW VAPH GGZ 90,17% 89,8% 2,97% 3,5% 5,81% 5,5% 1,06% 1,1% 0,00% 0,0% VAPH 47,30% 48,2% 4,59% 3,2% 4,19% 4,6% 0,00% 0,0% 43,92% 43,9% AWW 59,63% 58,4% 20% 21,7% 20,87% 19,8% 0,00% 0,0% 0,00% 0,0% Soc. Ec. 38,04% 39,3% 5,33% 3,8% 25,70% 27,8% 29,81% 27,6% 1,12% 1,4% Tabel 7: Externe subsidie uit hoofde van de AZM Vlaanderen Verdeling per sector vs Omdat de subsidies vanuit het Meerbanenplan de grootste bron zijn voor de arbeidszorginitiatieven, staan we even stil bij de sectorale spreiding. 2/3 e van deze subsidies gaat naar de sociale economie (67,6%), 16,9% gaat naar arbeidszorginitiatieven binnen de geestelijke gezondheidszorg en 11,4% naar het algemene welzijnswerk. 4,1% van deze subsidies gaat naar arbeidszorginitiatieven binnen de zorg voor personen met een handicap. 30

32 Figuur 35: Subsidies Meerbanenplan Vlaanderen - Verdeling per sector Hetzelfde beeld, maar dan met betrekking op 2011 ziet er als volgt uit: Figuur 36: Subsidies Meerbanenplan Vlaanderen - Verdeling per sector Beëindigingen arbeidszorg in Beëindigingen In het registratiesysteem werden de beëindigde begeleidingsperiodes van 2012 geregistreerd. Bij deze registratie wordt onder andere gevraagd of er bij deze beëindiging perspectief is voor de medewerker. Dit perspectief kan zich op 2 niveaus situeren. Het ene betreft een uitstroom, het andere betreft de doorstroom. Naar uitstroom toe, vertaalt dit perspectief zich naar de zorgsector toe: geestelijke gezondheidszorg, residentiële opvang, een andere vorm van dagactiviteit, het welzijnswerk of andere. Doorstroom richt zich eerder op een perspectief op betaalde arbeid (het beschermde circuit en het reguliere circuit), vorming, opleiding, vrijwilligerswerk of arbeidszorg binnen een andere organisatie. Dit perspectief betekent niet automatisch dat er een effectieve stap wordt gezet en zegt dus ook niets over de slaagkansen van deze uitstroom of doorstroom. 31

33 3.2.2 Beëindiging: Aantal arbeidszorgmedewerkers? In 2012 werd de begeleiding van 1399 arbeidszorgmedewerkers stopgezet. In de geestelijke gezondheidszorg zijn er het meeste beëindigingen (50,7% van alle beëindigers), gevolgd door de sociale economie met 38,3% GGZ ,1% ,7% VAPH 34 3,4% 41 2,9% AWW en onafh ,5% 113 8,1% Sociale economie % ,3% Vlaanderen % % Tabel 8: Overzicht beëindigingen AZ Vlaanderen 2011 vs Wanneer de vergelijking met 2011 wordt gemaakt, zien we dat het aantal beëindigingen stijgt in de sectoren van de geestelijke gezondheidszorg en de sociale economie. In de gehandicaptenzorg en het algemeen welzijnswerk dalen de stopzettingen Perspectieven na verlaten arbeidszorginitiatief Wanneer in kaart wordt gebracht welk perspectief de arbeidszorgmedewerkers hebben na het stopzetten van hun werk in arbeidszorg, blijkt dit voor 54,47% van de situaties niet gekend door het arbeidszorginitiatief. Voor 17,3% van deze groep arbeidszorgmedewerkers was het perspectief doorstroom. Voor 5% van deze mensen betekent een perspectief op doorstroom een perspectief op tewerkstelling in een beschutte werkplaats. Voor 28,23% van de mensen die hun activiteiten in arbeidszorg hebben stopgezet, was dit met een perspectief op uitstroom. Voor 4,29% betekent dit vrijwilligerswerk, voor 8,15% een andere dagactiviteit en voor 3,57% van de arbeidszorgmedewerkers die hun arbeidszorg beëindigden met een perspectief op uitstroom betreft het een begeleiding binnen de geestelijke gezondheidszorg. Deze cijfers hebben betrekking op de arbeidszorgmedewerkers die hun activiteiten hebben beëindigd. Dit daalt dus wanneer de ganse groep van arbeidszorgmedewerkers in rekenschap wordt gebracht. 32

34 Personen na stopzetting AZ 2012 Totaal % % tov beëindigingen Onbekend ,26% 54,47% Doorstroom 242 4,22% 17,30% Art ,61% 2,50% Sociale Werkplaats 46 0,80% 3,29% Beschutte Werkplaats 70 1,22% 5,00% Beschutte Tewerkstelling, niet gespecificeerd of andere 17 0,3% 1,22% NEC 59 1,03% 4,22% Andere 15 0,26% 1,07% Uitstroom 395 6,86% 28,23% Vorming of opleiding 49 0,85% 3,50% Vrijwilligerswerk 60 1,04% 4,29% AZ in ander AZI 68 1,18% 4,86% GGZ 50 0,87% 3,57% Residentiële opvang 29 0,50% 2,07% Dagactiviteit 114 1,98% 8,15% Welzijnswerk 5 0,09% 0,36% Andere of niet gespecificeerd 20 0,35% 1,43% Tabel 9: Perspectieven na stopzetting arbeidszorg Vlaanderen 2012 In vergelijking met 2011 zien we dat minder mensen doorstromen (21,34% van alle beëindigingen in 2011 vs. 17,30% in 2012). Het percentage arbeidszorgmedewerkers waarvan het perspectief na het beëindigen van hun arbeidszorgwerk onbekend is, stijgt van 50% in 2011 naar 54,47% in Personen na stopzetting AZ 2011 Totaal % % tov beëindigingen Onbekend 506 9,02% 50,00% Doorstroom 216 3,85% 21,34% Art ,57% 3,16% Sociale Werkplaats 25 0,45% 2,47% Beschutte Werkplaats 66 1,18% 6,52% Beschutte Tewerkstelling, niet gespecificeerd of andere 26 0,46% 2,57% NEC 41 0,73% 4,05% Andere 26 0,46% 2,57% Uitstroom 290 5,17% 28,66% Vorming of opleiding 42 0,75% 4,15% Vrijwilligerswerk 52 0,93% 5,14% AZ in ander AZI 33 0,59% 3,26% GGZ 48 0,86% 4,74% Residentiële opvang 35 0,62% 3,46% Dagactiviteit 49 0,87% 4,84% Welzijnswerk 4 0,07% 0,40% Andere of niet gespecificeerd 27 0,48% 2,67% Tabel 10: Perspectieven na stopzetting arbeidszorg Vlaanderen

35 Wanneer er wordt toegespitst op de sectoren, kan deze tabel als volgt worden ingevuld: Doorstroom Uitstroom Perspectief doorstroom Totl % tov sector GGZ VAPH AWW en onafhankelijk Sociale Economie % tov % tov % tov % tov % tov % tov Totl Totl Totl beëind. sector beëind. sector beëind. sector % tov beëind. Naar betaalde arbeid Beschermde Tewerkstellingscircuit (niet nader 1 0,04% 0,14% 0 0,00% 0,00% 1 0,21% 0,88% 3 0,15% 0,56% gespecifieerd) Artikel ,40% 1,41% 0 0,00% 0,00% 15 3,16% 13,27% 10 0,50% 1,87% Sociale Werkplaats 5 0,20% 0,71% 0 0,00% 0,00% 3 0,63% 2,65% 38 1,90% 7,09% Beschutte Werkplaats 35 1,39% 4,94% 0 0,00% 0,00% 1 0,21% 0,88% 34 1,70% 6,34% Andere Beschutte Tewerkstelling 6 0,24% 0,85% 0 0,00% 0,00% 3 0,63% 2,65% 3 0,15% 0,56% Naar betaalde arbeid regulier arbeidscircuit 33 1,31% 4,65% 0 0,00% 0,00% 5 1,05% 4,42% 21 1,05% 3,92% Andere 9 0,36% 1,27% 0 0,00% 0,00% 1 0,21% 0,88% 5 0,25% 0,93% Totaal 99 4% 14% 0 0% 0% 29 6% 26% 114 6% 21% Vorming of opleiding 27 1,07% 3,81% 1 0,13% 2,44% 3 0,63% 2,65% 18 0,90% 3,36% Vrijwilligerswerk 40 1,58% 5,64% 1 0,13% 2,44% 9 1,90% 7,96% 10 0,50% 1,87% AZ binnen andere organisatie 32 1,27% 4,51% 2 0,27% 4,88% 3 0,63% 2,65% 31 1,55% 5,78% Geestelijke Gezondheidszorg 25 0,99% 3,53% 1 0,13% 2,44% 0 0,00% 0,00% 24 1,20% 4,48% Residentiële opvang 18 0,71% 2,54% 3 0,40% 7,32% 1 0,21% 0,88% 7 0,35% 1,31% Andere vorm dagactiviteit 80 3,17% 11,28% 22 2,96% 53,66% 1 0,21% 0,88% 11 0,55% 2,05% Welzijnswerk 3 0,12% 0,42% 0 0,00% 0,00% 0 0,00% 0,00% 2 0,10% 0,37% andere 9 0,36% 1,27% 1 0,13% 2,44% 3 0,63% 2,65% 7 0,35% 1,31% Totaal 234 9% 33% 31 4% 76% 20 4% 18% 110 5% 21% Tabel 11: Perspectieven na stopzetting arbeidszorg Vlaanderen Verdeling per sector 34

36 Wanneer naar de doorstroom wordt gekeken, dan is deze in het algemeen welzijnswerk en andere procentueel gezien het hoogst: 26% van alle mensen die hun activiteiten hebben beëindigd, hebben een perspectief op doorstroom. Voor 13,27% van deze mensen betekent dit een artikel 60, voor 4,42% gaat het over een tewerkstelling in het reguliere arbeidscircuit en voor 0,88%% van deze mensen is het perspectief op doorstroom een job in een beschutte werkplaats. De uitstroom is in de zorg voor personen met een handicap het grootst (76%) in vergelijking met de andere sectoren. Dit bekent voor 53,66% van de mensen dat ze in plaats van arbeidszorg een andere vorm van dagactiviteit (dagactiviteitencentrum) gaan doen Beëindiging: inhoudelijk Stopzetting door In arbeidszorg hebben zowel de arbeidszorgmedewerkers als de arbeidszorgbegeleider een stem. Beide partijen kunnen de beëindiging initiëren en de activiteiten in arbeidszorg stopzetten. Ook is het steeds mogelijk dat deze beslissing in overleg genomen wordt. Hieronder wordt per sector weergegeven hoe deze stopzetting gebeurde: Figuur 37: Beëindiging/stopzetting door - Vlaanderen - Verdeling per sector Figuur 37 geeft weer dat op Vlaams niveau 45,3% van de arbeidszorgmedewerkers in overleg met het arbeidszorginitiatief hun activiteiten stopzetten. In de sector zorg voor personen met een handicap stijgt dit cijfer naar 63,4% en in het algemeen welzijnswerk daalt het naar 38,9%. In vergelijking met 2011, blijken over het algemeen meer begeleidingen stopgezet in overleg of door de arbeidszorgmedewerker zelf. Uit Figuur 38 blijken deze verschillen onmiddellijk. Figuur 38: Beëindiging/stopzetting door - Vlaanderen Verdeling per sector

37 Reden stopzetting De reden voor het beëindigen van de arbeidszorgactiviteiten kunnen verschillend zijn voor elke arbeidszorgmedewerker. In het registratiesysteem zijn volgende mogelijkheden opgenomen: 1) Mogelijkheid tot doorstroom 2) Attitudeproblemen 3) Arbeidszorg niet haalbaar 4) Financieel 5) Herval ziekte of problematiek 6) Mobiliteit 7) Omgevingsfactoren/sociale context 8) Onvoldoende gemotiveerd 9) Onvoldoende stabiel 10) Overleden 11) Juridische maatregelen 12) Andere In onderstaande tabel worden de redenen voor het stopzetten van de activiteiten weergegeven GGZ ,1% 24 3,4% 74 10,4% 1 0,1% ,8% 12 1,7% 41 5,8% ,9% 32 4,5% 11 1,6% 8 1,1% 68 9,6% VAPH ,9% 1 2,4% 1 2,4% 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% 8 19,5% 4 9,8% 2 4,9% 1 2,4% 0 0,0% 22 53,7% AWW en onafh ,9% 8 7,1% 5 4,4% 1 0,9% 25 22,1% 0 0,0% 4 3,5% 10 8,8% 2 1,8% 4 3,5% 2 1,8% 16 14,2% Sociale Economie ,5% 48 9,0% 48 9,0% 6 1,1% ,8% 7 1,3% 10 1,9% 38 7,1% 31 5,8% 3 0,6% 10 1,9% 76 14,2% Totaal ,6% 81 5,8% 128 9,1% 8 0,6% ,7% 19 1,4% 63 4,5% ,8% 67 4,8% 19 1,4% 20 1,4% ,0% Tabel 12: Reden stopzetting Vlaanderen Verdeling per sector 36

38 Voor 26,6% van alle Vlaamse arbeidszorgmedewerkers die hun activiteiten hebben beëindigd, is de mogelijkheid tot doorstroom hier de reden voor. Voor 19,7% van de mensen was herval de reden voor stopzetting en op de derde plaats staat andere, met 13,0%. Wanneer ingezoomd wordt op de sectoren, vallen volgende elementen op: - De sociale economie sluit het dichtste aan bij het Vlaamse gemiddelde - In het algemeen welzijnswerk en andere blijkt de mogelijkheid tot doorstroom het sterkst in vergelijking met de andere sectoren (31, 9%). - In de arbeidszorginitiatieven binnen de VAPH liggen de redenen voor stopzetting iets anders dan in de andere sectoren. Hier worden veel minder begeleidingen stopgezet omwille van mogelijkheden tot doorstroom (4,9%). Er werden 19,5% van de arbeidszorgactiviteiten stopgezet o.w.v. omgevingsfactoren/sociale context. 53,7% van de beëindigingen was omwille van een andere reden. - Het onvoldoende gemotiveerd zijn staat enkel in de geestelijke gezondheidszorg in de top 3 van de redenen voor stopzetting. Wanneer de vergelijking met 2011 wordt gemaakt, merken we dat: - Er meer begeleidingen worden stopgezet omwille dat arbeidszorg niet haalbaar blijkt (6,41% in 2011 vs. 9,1% in 2012). Dit verschil laat zich vooral zien in de geestelijke gezondheidszorg (5,66% in 2011 vs. 10,4% in 2012). - Binnen de sector voor personen met een handicap zien we dat meer mensen hun arbeidszorgactiviteiten stopzetten o.w.v. andere redenen (29,41% in 2011 vs. 53,7% in 2012). Omgevingsfactoren/sociale context bleek in 2012 de tweede grootste reden waarop personen stopten met arbeidszorg (8,82% in 2011 vs. 19,5% in 2012). Stopzetting o.w.v. overlijden daalt in 2012 naar 2,4% (t.o.v. 11,76% in 2011). - In de sectoren algemeen welzijnswerk en andere en sociale economie merken we kleine maar geen noemenswaardige verschillen tussen 2011 en

39 4 Bijlagen 4.1 Structuur registratiesysteem Het registratiesysteem is zo opgebouwd dat elk arbeidszorginitiatief een eigen login en elke arbeidszorgmedewerker een eigen identificatienummer heeft. De gegevens van een arbeidszorgmedewerker zijn enkel raadpleegbaar door het arbeidszorginitiatief dat deze gegevens in het systeem heeft ingegeven. Door te werken met een identificatienummer en niet met bijvoorbeeld het rijksregisternummer van een persoon, kunnen de gegevens op een anonieme wijze verwerkt worden. Het registratiesysteem bestaat uit drie luiken, nl. een intake, opvolging en een beëindiging van de lopende begeleidingsperiode. Deze komen hieronder kort aan bod Intake cliënt Als een arbeidszorgmedewerker start, wordt deze intake geregistreerd in het registratiesysteem. Volgende gegevens worden hierbij gevraagd: o Identificatienummer arbeidszorgmedewerker o Geslacht o Geboortejaar o Postcode van de woonplaats o Postcode van de locatie van tewerkstelling o Burgerlijke staat o Startdatum in arbeidszorg o Overeengekomen aantal uren arbeidszorg per week, zoals vermeld in de arbeidszorgovereenkomst o Problematiek o Leefsituatie o Hoogst beëindigde onderwijsniveau o Belangrijkste verwijzer o Inkomstenbron arbeidszorgmedewerker o Vergoeding die arbeidszorgmedewerker ontvangt van arbeidszorginitiatief o Werkverleden in bezoldigde circuit o Externe subsidie die het arbeidszorginitiatief ontvangt uit hoofde van de arbeidszorgmedewerker o PEC-erkenning arbeidszorgmedewerker 3 Voor een uitgebreidere omschrijving, zie de handleiding op 38

40 4.1.2 Opvolging cliënt Gedurende een begeleidingsperiode wijzigen vaak elementen in de socio-economische situatie van de cliënt. Deze kunnen aangepast worden in het registratiesysteem. De gegevens die bij de intake van de medewerker werden ingevuld, worden automatisch weergegeven. De vragen waar er wijzigingen mogelijk zijn, dienen elk jaar bevestigd te worden. Er wordt telkens gevraagd naar de situatie van het voorbijgaande jaar (vb: in december 2011 worden de gegevens van het jaar 2011 opgevraagd). Wanneer er meerdere aanpassingen zijn gebeurd tijdens het referentiejaar, wordt aan het arbeidszorginitiatief gevraagd de meest recente toestand te registreren Lopende begeleidingsperiode beëindigen Wanneer de arbeidszorgmedewerker in het afgelopen jaar zijn activiteiten heeft beëindigd, wordt dit luik van het systeem ingevuld. Volgende gegevens dienen dan ingevoerd te worden: o Datum stopzetting o Stopzetting door medewerker zelf, arbeidszorginitiatief of in onderling overleg o Reden van stopzetting o Perspectieven na het verlaten van het arbeidszorginitiatief 39

41 4.2 Bijlage 2: Overzicht arbeidszorginitiatieven Antwerpen Activering De Link MIVAS ANA Atelierwerking OCMW Mechelen Beschut Wonen De Sprong SAS Den Leeuweric De Sleutel De Rusthuif De Galbergen (= nieuwe naam) De Troef Den Travoo OCMW Balen Fietsenatelier Mol IMSIR Kringwinkel WRAK Klimop Levanto-fixit Kringwinkel WEB Kringwinkel Zuiderkempen Kringwinkel De Cirkel Kinderboerderij Mikerf Opnieuw en co OPZ Geel PC Sint Amedeus Pegode t Karwei t Werk t Twijgje Wotepa Limburg Aktief Arbeidskansen Labor Ter Engelen Atelier Alternatief Basis Bewel De Biehal De Oogst De Ploeg De Schans De Sluis De Springplank 40

42 De Winning groenwerk De Wroeter AC De Wroeter dagcentrum Fietsbasis Het Heft Intesa KW Maasland KW West Limburg Locomotief Mané Sociaal Bedrijvencentrum Stichting Ommersteyn Wiric Oost-Vlaanderen Ateljee Beschut Wonen Waasland Broeder Ebergiste Buurtdiensten Gent Noord Caw t Dak centrum arbeidszorg Oostkade De Heide De Loods De Sleutel De Sperwer De Triangel De Vierklaver Den Azalee Den Dries dienstencentrum Mozaiek Diggie Emiliani GGZ Waas en Dender Grijkoort-werkplaats Hand in Hand Heuvelheem Home Thaleia JOMI KW Brugse Poort KW t Vierkant Mariaheem Ter WIlgen OCMW Dendermonde OCMW Gent Oranje Begeleid Werken PC Caritas Pro Natura 41

43 PZ Sint Fransiscus Reymeers Sint Hieronymus SOC De Hagewinde Spoor twee Volwassenenwerking Lokeren Werken Wijkresto en co Zagan Vlaams-Brabant Ak Cent Boerderij De Brabander De Raster De Vlaspit Delta Den Diepen Boomgaard Echo-Walden Hestia IGO-W Job-Link Kringwinkel Hageland Leren Ondernemen MAGDA Halle-Vilvoorde MAGDA Leuven Spectrum SPIT Tewerkstelling Televil Velo Wonen en Werken West-Vlaanderen AC Travo De Bieweg De Groene Kans De Klus De Kruiderie De Lochting Izegem De Oesterbank De Lochting Roeselare Den Tatsevoet Domino Kringwinkel Midden-West-Vlaanderen Mariasteen Molendries Pas Par Toe Sobo at Werk 42

44 Sowepo Stuurkracht 2 t Veer Toemaatje Ubuntu Vereniging Wok Vzw Hise Vzw Kringloopcentrum Leefbaar Wonen Westlandia InterWest Kringloopcentrum Zuid-West-Vlaanderen 43