Beschutte werkplaatsen

Transcriptie

1 Beschutte werkplaatsen Het programma Beschutte werkplaatsen (BW) zijn wellicht de oudste vorm van sociale economie ondernemingen. Ze bestonden reeds in de jaren vijftig, maar werden voor het eerst gereglementeerd in In 1990 werd de erkenning en de financiering overgedragen aan het Vlaams Fonds voor de Sociale Integratie van Personen met een Handicap (nu het Vlaams Agentschap) dat de BW's erkende en betoelaagde. Sinds april 2006 worden ze gefinancierd vanuit het Vlaams Subsidieagentschap Werk en Sociale Economie, en sinds 1 oktober 2008 bepaalt de VDAB welke personen met een arbeidshandicap voor subsidies in aanmerking komen. Voorts wordt ook het kaderpersoneel gefinancierd en kan een BW nog ander personeel in dienst nemen (al dan niet gesubsidieerd uit andere bronnen). Er zijn 67 erkende BW's, die werk bieden aan meer dan werknemers met een handicap. Begunstigden Er zijn meerdere bronnen om de omvang van de tewerkstelling in de BW te meten: Gegevens van het Vlaams Subsidieagentschap Werk en Sociale Economie in Voltijdsequivalenten (tabel 1) tonen aan dat de tewerkstelling van doelgroepwerknemers en ook van de omkadering tijdens de crisis lichtjes terugliep, maar zich ondertussen weer heeft hersteld. Tabel 1 : Personen met een arbeidshandicap en omkadering in de BW : Ingevulde en gesubsidieerde VTE op 31/ Doelgroep PmAh Omkadering Totaal Bron : VSAWSE : jaarverslagen Een tweede bron zijn de gegevens die het VSAWSE elk jaar via een enquête opvraagt Dit is de bron voor tabel 2 en grafiek 1. Het gaat hier om alle personen die op 31/12 van het jaar ingeschreven zijn in het personeelsregister van een BW, ongeacht of ze gesubsidieerd worden of uit welke bron en ongeacht of ze op dat moment aan het werk waren. Dit omvat dus ook langdurig zieken (1.355 VTE eind 2012, waarvan 93% PmAh). Personen met een arbeidshandicap (PmAh) zijn zij die gesubsidieerd worden door het VSAWSE op basis van een erkenning als Persoon met een arbeidshandicap door de VDAB. De meesten werken in de productie; een kleine groep behoort tot de omkadering (met een gecombineerde subsidie als persoon met een arbeidshandicap en als kaderlid). Voor de meeste Validen is er een omkaderingssubsidie van het VSAWSE maar er zijn ook Validen die, zonder subsidie, in de omkadering of in de productie werken. Tot de risicogroep behoren SINE-werknemers, Gesco's, Plan Activa Werknemers en Moeilijk te Plaatsen Werklozen. Zij werken vooral in de productie. Het algemeen totaal groeide in de periode met 10%, met een kleine daling in Het aantal personen met een handicap, ingeschreven in het personeelsregister, is alle jaren blijven stijgen, maar tijdens de crisis was er wel veel economische werkloosheid. 1

2 Tabel 2 : (Alle) Werknemers in de BW Toestand op 31/12 ( ) Algemeen totaal PmAh Totaal Omkadering Produktie Validen Totaal Omkadering Produktie Risicogroep Totaal Omkadering Produktie enquête Grafiek 1: (Alle) Werknemers in de BW - Toestand op ( ) -enquête Een derde bron van gegevens zijn de betaalgegevens van het VSAWSE op basis waarvan jaarlijks een bestand wordt opgemaakt dat te raadplegen is in de interactieve monitor sociale economie op We nemen hier enkele tabellen op voor heel Vlaanderen, maar in de monitor kan dit ook op het niveau van de provincies en de Resoc s. 2

3 De volgende tabellen bevatten gegevens over de leeftijd en de sekse van Personen met een handicap in productie die begin 2012 aan het werk waren in een BW, die in 2012 instroomden of uitstroomden en over zij die eind 2012 aan het werk waren. 1 Tabel 3: Verdeling naar leeftijd en sekse van PmAh in BW (stock begin 2012) en Totaal Tabel 4: Verdeling naar leeftijd en sekse van PmAh in BW (instroom 2012) en Totaal Tabel 5: Verdeling naar leeftijd en sekse van PmAh in BW (uitstroom 2012) en Totaal Tabel 6: Verdeling naar leeftijd en sekse van PmAh in BW (stock eind 2012) en Totaal Op basis van het bestand met de financiële gegevens werden 3 deelbestanden gemaakt: - bestand1: personen met betaling in KW bestand2: personen met betaling in 2012 (KW1+KW2+KW3+KW4) - bestand3: personen met betaling in KW Stock begin 2012: al wie zowel in bestand1 als in bestand2 voorkomt. Instroom 2012: wie in het bestand2 voorkomt maar niet in bestand1 Uitstroom 2012: wie in bestand2 voorkomt maar niet in bestand3 Stock einde 2012 : wie zowel in bestand 2 als bestand 3 voorkomt 3

4 Zoals verwacht is het leeftijdsprofiel van de instromers jonger dan dit van de uitstromers, en aangezien er meer instroom is dan uitstroom is het gevolg dat de globale groep op het einde van het jaar meer jongeren en minder ouderen omvat dan in het begin van het jaar. Naar geslacht is er een status quo, 6 op de tien zijn mannen. Bestedingen Tussen 2001 en 2012 stegen de uitgaven aan loonpremies voor de doelgroep en de omkadering van 166 miljoen euro naar 242 miljoen euro. Diversiteit Tenzij anders vermeld zijn onderstaande gegevens berekend op de medewerkers die ingeschreven waren in het personeelsregister op 31/ (VSAWSE-enquête). Arbeidsgehandicapten: per definitie zijn 100% van de doelgroepwerknemers die via het VSAWSE worden betoelaagd mensen met een handicap. Uit vroeger onderzoek weten we ongeveer drie op de vier daarvan mensen zijn met een verstandelijke (mentale) handicap. Op basis van diverse soorten attesten kan iemand aangemerkt worden als 'zwakke werknemer' wat in een hogere loonkostensubsidie resulteert. In 2012 waren 52% van die doelgroepwerknemers zwakkere werknemers. Ouderen: 25.9% van de BW-werknemers met een handicap (in productie + omkadering) is méér dan vijftig jaar, enkel voor de PmAH in productie is dit 25.6% (zie tabel 6). Dit loopt gelijk met het aantal oudere werknemers in de hele werkende bevolking (26% 50 jaar en meer in EAK2012 / jaar) Vrouwen: 40% van de BW-werknemers met een handicap (in productie + omkadering) zijn vrouwen, enkel voor de PmAH in productie is dit 39.3% (tabel 6). Dit is iets minder dan het aandeel vrouwen onder alle werkenden in Vlaanderen (46% in EAK2012 / jaar). Allochtonen: 3.2% van alle BW-werknemers is allochtoon (niet EU-27 nationaliteit van de persoon zelf of van één ouder of minstens twee grootouders), onder de werknemers met een handicap is dit 2,7%, onder de validen 3,4% en onder de risicogroepen 15,3%. (vergelijk met 7,3% in EAK2012 of 12,9% in 2008 volgens rapport FOD WASO Socio-Economische monitoring) Doorstroming Uit de jaarlijkse enquête van het VSAWSE bij de BW's blijkt dat er 45 doelgroepwerknemers zijn die in 2012 doorstroomden naar de reguliere arbeidsmarkt (0,3% van alle PmAh in productie). In de voorgaande jaren was dit : 68 (2011), 63 (2010), 51 (2009), 128 (2008), 119 (2007), 58 (2006), 47 (2005) en 38 (2004). 4

5 Regionale verdeling Verdeling op basis van de gemeente waar de BW gevestigd is. Tabel 7 : Werknemers in de BW Toestand op 31/ WVL OVL ANTW VL-BRAB LIM Totaal Algemeen totaal PmAh Totaal Omkadering Produktie Validen Totaal Omkadering Produktie Andere Totaal Omkadering Produktie enquête (VL-BRAB omvat ook één werkplaats die in Brussel gevestigd is) Voor de regionale verdeling van de PmAh in productie op basis van de woonplaats van de werknemer zie bestand BW in de interactieve monitor sociale economie op Woonplaats en Werkplaats van de BW-doelgroepwerknemers met arbeidsprestaties in 2012 (VSAWSE) 5