Budgetteringstraining

Transcriptie

1 Budgetteringstraining Module Thuisadministratie, financiën en budgettering V.1 21 aug Stichting Simpel Huishoudboekje. Dit cursusmateriaal mag vrij gebruikt worden bij niet-commerciële trainingen, etc. die tot doel hebben de financiële zelfredzaamheid van particulieren te verhogen.

2 Inhoudsopgave 1. THUISADMINISTRATIE OPZETTEN... 3 OPGAVE 1.1 REKENINGEN... 3 OPGAVE 1.2 INHOUDSOPGAVE TABBLAD... 4 OPGAVE 1.3 BANKAFSCHRIFTEN... 5 OPGAVE 1.4 HUISWERK FINANCIËN IN KAART BRENGEN BUDGETTERINGSTOOL SIMPEL HUISHOUDBOEKJE... 6 OPGAVE 2.1 GEPLANDE KOSTEN IN SIMPEL HUISHOUDBOEKJE... 9 OPGAVE 2.2 BETAALDE KOSTEN IN SIMPEL HUISHOUDBOEKJE... 9 OPGAVE 2.3 BANKSALDO CONTROLE VAN HET FINANCIËLE OVERZICHT OPGAVE 2.4 HUISWERK SIMPELE BUDGETTERING OPGAVE 3.1 ANALYSE VAN GEMAAKTE OVERZICHT BUDGETTEREN OPGAVE 3.2 PRIORITEITEN STELLEN OPGAVE 3.3 NIEUWE BEGROTING OPSTELLEN OPGAVE 3.4 HUISWERK BIJLAGEN BIJLAGE 1 GEBRUIKERSHANDLEIDING BIJLAGE 2 BANKAFSCHRIFTEN BIJLAGE 3 REKENINGEN

3 1. Thuisadministratie opzetten Opgave 1.1 Rekeningen Je krijgt een stapel rekeningen (bijlage 3), een ordner, een perforator, tabbladen en een inhoudsopgave tabblad. Bestudeer alle rekeningen van Jan Jansen (28 jaar, alleenstaand zonder kinderen) en sorteer ze in categorieën (inkomsten, belastingen, huur, gas, water, elektriciteit, tv-, telefoon-, internetabonnementen etc). Berg vervolgens de rekeningen op in de door ons verstrekte ordner. Ordner Veel plezier met stapel-klimmen! 3

4 Tip! Aanbeloven opbergvolgorde in de ordner: A. Inkomsten (salarisstrookjes) B. Belastingen (toeslagen, teruggaven etc.) C. Huur D. Gas E. Elektriciteit F. Water G. Tv abonnement H. Telefoon I. Internet J. Mobiel K. Zorgverzekering L. Andere verzekeringen (inboedel, aansprakelijkheid, rechtsbijstand etc) M. Etc. Inhoudsopgave tabblad Opgave 1.2 Inhoudsopgave tabblad Vul de inhoudsopgave tabblad van je ordner met bovenstaande categorieën. Inhoudsopgave tabblad met letters Tip! Download gratis een inhoudsopgave tabblad van onze website: 4

5 Tip! Zie video-uitleg van deze opgave op onze website: Opgave 1.3 Bankafschriften Je krijgt bankafschriften (zie bijlage 2). Controleer of je alle rekeningen in je bezit hebt. Pak een (rode) pen en ga elke rekening na of die op je bankafschriften voorkomt. Vink de rekeningen op je bankafschriften aan en beantwoordt de volgende vraag: Hoe komt het dat niet alle rekeningen op het bankafschrift voorkomen? Opgave 1.4 Huiswerk Individueel huiswerk. Maak opgaven 1.1, 1.2, en 1.3 thuis met je eigen rekeningen en (online) bankafschriften. 5

6 2. Financiën in kaart brengen 2.1 Budgetteringstool Simpel Huishoudboekje Je krijgt een memory-stick met een budgetteringstool Simpel Huishoudboekje. Steek je memory-stick in een vrije USB port van je computer. Je krijgt een keuzemenu op het scherm te zien*: Tip! De software en budgetteringstool Simpel Huishoudboekje voor je memory-stick kun je gratis downloaden van onze website: Klik op de smiley van Mijn digitale kluis van Simpel Huishoudboekje. Er verschijnt een window van Mijn Digitale Kluis : 6

7 Kies punt 2 Mijn Simpel Huishoudboekje. Afhankelijk van beschikbaarheid van Microsoft Excel of Open Office op je computer kunt je kiezen voor Simpel Huishoudboekje Excel of OpenOffice. Volg instructies van de trainer. Let op! Voorkom rekenfouten! Gebruik nooit Simpel Huishoudboekje Excel in OpenOffice en vice versa! *Een andere manier om je Simpel Huishoudboekje te openen: 1. Ga naar Deze computer 2. Open je memory-stick (meestal drive E ) 3. Klik op START 4. Kies punt 2 Mijn Simpel Huishoudboekje. 7

8 Simpel Huishoudboekje (Basisversie) Tip! Zie video-uitleg van deze opgave op onze website: 8

9 Een maand-tabblad van Simpel Huishoudboekje bestaat uit 4 gedeeltes: 1. Vaste kosten 2. Overige kosten 3. Inkomsten 4. Stand van zaken: Saldo op de bankrekening, het bedrag wat in deze maand nog betaald moet worden en een bedrag wat je deze maand overhoudt. De vaste kosten en Overige kosten hebben twee kolommen; Te betalen en Gepland. Deze kolommen vertegenwoordigen je vooruit geplande budget. Meer gedetailleerde informatie over gebruik van de budgetteringstool Simpel Huishoudboekje kun je vinden in de bijlage 1 (Handleiding van Simpel Huishoudboekje ). Verdere uitleg over Simpel Huishoudboekje krijgt je van de trainer. Opgave 2.1 Geplande kosten in Simpel Huishoudboekje Als het goed is heb je alle rekeningen gesorteerd, gecategoriseerd en in een ordner opgeborgen. Je gaat gegevens in Simpel Huishoudboekje invoeren met als doel om overzicht te krijgen van inkomsten en uitgaven. Vul de kolommen Te betalen en Gepland en Inkomsten in. Gebruik daarvoor de rekeningen uit je ordner. Let op de kwartaal en jaarkosten. Die moeten ingevuld worden op aparte tabbladen van Simpel Huishoudboekje. Opgave 2.2 Betaalde kosten in Simpel Huishoudboekje Je hebt nagegaan* of alle rekeningen op de bankafschriften voorkomen. Vul de kolommen Betaald in met de gegevens van de bankafschriften. Ook de afschrijvingen die door jou in de opgave 1.3 niet afgevinkt zijn moeten ingevuld worden in Simpel Huishoudboekje. Let ook op de uitgaven die per pin betaald zijn. Contante opnames (uit de muur pinnen) vul je ook in Simpel Huishoudboekje in: 9

10 Tip! Zie video-uitleg van deze opgave op onze website: *In deze training wordt er vanuit gegaan dat alle (vaste) rekeningen niet contant maar per overboeking, overschrijving of afschrijving worden betaald. Opgave 2.3 Banksaldo Vergelijk het Saldo op rekening in Simpel Huishoudboekje met het banksaldo op de bankafschriften. Je zult zien dat er een verschil is tussen deze twee bedragen. Dit komt door het Saldo vorige maandag die nog in Simpel Huishoudboekje ingevuld moet worden. Het Saldo vorige maand kun je zelf uitrekenen. Voordat je dat gaan doen, controleer met een andere deelnemer of de volgende getallen kloppen: 1. Totaal inkomsten: 1.200,87 euro 2. Totaal vaste kosten: 924,50 euro (kolom Te betalen ) 3. Totaal overige kosten: 447,35 euro (kolom Gepland ) Berekenen Saldo vorige maand Saldo vorige maand is het banksaldo van het begin van de maand. Het eenvoudigste manier om Saldo vorige maand te bereken is het verschil tussen het Saldo op rekening in Simpel Huishoudboekje (SH) en het banksaldo op de bankafschriften uit te rekenen: Voorbeeld 1 (Banksaldo positief, saldo van SH positief): Saldo op rekening van SH is 235 euro. Het saldo op de bankafschriften is 456 euro. Je rekent het verschil uit. Het Saldo vorige maand is 221 euro. Voorbeeld 2 (Banksaldo negatief, saldo van SH positief): Saldo op rekening van SH is 235 euro. Het saldo op de bankafschriften is euro (negatief, of te wel 456 in het rood staan). Je telt beide bedragen bij elkaar op en vult de uitkomst met het minteken in Simpel Huishoudboekje in. Het Saldo vorige maand is euro (negatief, vul dit getal met minteken in!). Voorbeeld 3 (Banksaldo negatief, saldo van SH negatief): Saldo op rekening van SH is -235 euro. Het saldo op de bankafschriften is euro (negatief, of te wel 456 in het rood staan). Je rekent het verschil tussen beide getallen uit en vult de uitkomst met het minteken in Simpel Huishoudboekje in. Het Saldo vorige maand is -221 euro. 2.2 Controle van het financiële overzicht Wanneer weet je zeker dat je niets vergeten bent of niets verkeerd ingevuld hebt en je financiële overzicht klopt? 10

11 Het Saldo op rekening van Simpel Huishoudboekje moet altijd overeenkomen met het banksaldo op je bankafschrift. Zolang dat zo is heb je zeker controle over je uitgaven en kosten. Opgave 2.4 Huiswerk Individueel huiswerk. Maak opgaven 2.1, 2.2 en 2.3 thuis met je eigen ordner en (online) bankafschriften. Vul je gegevens in je eigen Simpel Huishoudboekje in. 11

12 3. Simpele Budgettering Opgave 3.1 Analyse van gemaakte overzicht Je hebt een overzicht gemaakt van de inkomsten en de kosten van Jan Jansen. Bespreek dit overzicht met de andere deelnemers en de trainer. Beantwoorde de volgende vragen: 1. Kan Jan rondkomen? 2. Heeft hij volgens jou voldoende inkomen om rond te kunnen komen? 3. Kan Jan zijn kwartaal- en jaarrekeningen betalen? 4. Wat vind je van zijn uitgavenpatroon? 5. Wat kan hij doen om rond te kunnen komen? 3.1 Budgetteren Wat is een begroting, budgetteren en een budget? Wat betekenen deze woorden? Deel je mening met anderen in de discussie met de klas. Begroting Begroting is een overzicht van de te verwachte inkomsten en uitgaven over een bepaalde periode. Binnen een begroting kun je geldbedragen vrijmaken die je mag besteden; het budget. Budget Een budget (oud Franse woord bougette, portemonnee) is een bedrag aan toegestane kosten, waarbinnen een taak uitgevoerd moet worden. Meer geld krijg je meestal niet ook al zijn de kosten hoger dan begroot. Metafoor Annie heeft drie portemonnees in haar tasje. Eén voor de boodschappen waar 150 euro in zit, een andere voor de kleding waar 200 euro inzit en de derde voor het uitgaan met 175 euro. Zij heeft dus een begroting van 525 euro met drie budgetten van 150, 200 en 175 euro. Budget voor het uitgaan wil zeggen dat zij niet meer dan 175 euro per maand aan uitgaan mag uitgeven. Budgetteren 12

13 Wat betekent dit? Hieronder vind je een omschrijving van dit woord uit verschillende online encyclopedieën: - Het plannen, coördineren en toewijzen van financiële middelen en uitgaven. Bron: - Afstemmen van inkomsten en uitgaven op korte en lange termijn voor particuliere huis. Bron: - Het overzichtelijk opstellen van een compleet van maandelijkse in- en uitgaven in de oude en nieuwe situatie. Bron: - Opmaken van een begroting. Bron: Waarschijnlijk heb je al vaker in de media een term Sluitende begroting gehoord. Dat wil zeggen dat je kosten niet hoger zijn dan je opbrengsten. Dit geldt zowel voor staatsbegroting als voor je eigen begroting. Het doel van budgetteren dus is om alle geplande kosten en inkomsten in balans te brengen en te houden. Met budgetteren bereik je dat je: 1. ter alle tijden kunt rondkomen 2. onnodige schulden kunt voorkomen 3. financiële problemen kunt ontkomen Opgave 3.2 Prioriteiten stellen Voordat je met een begroting begint, moet je voor jezelf duidelijk krijgen wat de prioriteiten in je waarden en normen zijn. Vul dit lijstje in: Ik vind belangrijk: Warm onderdak hebben Altijd en overal kunnen bellen Elke dag kunnen internetten X-keer per week op stap kunnen gaan (hoevaak?) Goed verzekerd zijn voor ongevallen Goed verzekerd zijn voor medische kosten Altijd geld achter de hand hebben (hoeveel zet je opzij p.m.?) Mijn hobby kunnen uitoefenen Minimaal 1 keer per jaar op vakantie kunnen gaan Een auto kunnen rijden Sporten Enz. Stel prioriteiten Wat kost het op dit moment? 13

14 Stel prioriteiten. Geef een cijfer voor elke post: Belangrijkste 1, minder belangrijk 2, enz. Maak dezelfde lijst voor Jan Jansen. Bespreek verschillen met de andere deelnemers. Opgave 3.3 Nieuwe begroting opstellen Maak een nieuwe begroting voor Jan Jansen. Gebruik daarvoor de volgende maand van Simpel Huishoudboekje en het prioriteitenlijstje van Jan Jansen uit opgave 3.2. Voordat je begint, bespreek met de andere deelnemers: 1. Op welke uitgaven\kosten kan Jan Jansen besparen? 2. Stel limieten in deze uitgaven\kosten. Hoe hoog moeten die limieten zijn om hem rond te laten komen? 3. Hoe moet hij zijn budget handhaven? Hoe moet hij zorgen dat hij binnen de gestelde limieten blijft? Geef hem praktische tips die hij in zijn dagelijkse leven kan gebruiken. 4. Welke bedragen moet hij maandelijks opzij zetten om zijn kwartaal en jaarrekeningen te betalen? 5. Welk bedrag moet hij volgens jou gespaard hebben voor onvoorziene uitgaven? Welk advies zou je hem geven? Opgave 3.4 Huiswerk Individueel huiswerk. Maak opgaven 3.1, 3.2 en 3.3 thuis met je eigen gegevens. Analyseer je huidige overzicht, maak een lijstje met je prioriteiten, stel een nieuwe begroting met limieten in de uitgaven in je eigen Simpel Huishoudboekje op. Aan de tekst van dit document kunnen geen rechten worden ontleend 14

15 Bijlagen Bijlage 1 Gebruikershandleiding Simpel Huishoudboekje (SH) is een gratis softwareprogramma op Excel en OpenOffice basis. Het programma is bedoeld voor privé gebruik en kan gedownload worden op onze website 15

16 Inhoudsopgave 1. Snel beginnen 2. Inkomsten 3. Saldo van vorige maand 4. Saldo op rekening 5. Nog te betalen 6. Geld over 7. Vaste kosten 8. Overige kosten 9. Kwartaalkosten 10. Jaarkosten 11. Kolom Te betalen 12. Kolom Gepland 13. Kolom Betaald 14. Geplande en feitelijke kosten 15. Tabbladen Sparen en Schulden 16. Vragen? 16

17 1. Snel beginnen Je budget samenstellen: Je kunt beginnen met het invullen van je maandelijkse uitgaven in de kolommen Te betalen en Gepland. Onderaan vindt je de tabbladen Kwartaalkosten en Jaarkosten. Deze tabellen zijn bedoeld voor de rekeningen die 1 keer per kwartaal en per jaar betaald moeten worden. Na het invullen van deze kosten worden er in je maandoverzicht twee maandelijkse bedragen berekend (kwartaal- en jaarkosten) die je elke maand apart kunt zetten (b.v. op een spaarrekening). Je spaart als het ware deze bedragen op voor het moment wanneer deze rekeningen betaald dienen te worden. Meer uitleg vindt je in onze online video training op onze website Simpel Huishoudboekje parallel met je bankrekening laten lopen: SH berekent zelf een aantal zaken zoals Nog te betalen, Saldo op rekening en Geld over. De laatste twee worden nog niet correct weergegeven omdat het Saldo van vorige maand en Inkomsten nog niet ingevuld zijn. Vul inkomsten en dit saldo in en vergelijk Saldo op rekening met het huidige saldo van je bankrekening. Als die twee aan elkaar gelijk zijn, dan heb je een reëel beeld van je huishouding. Voor meer uitleg zie een video van de vraag 2 op 2. Inkomsten Alle binnenkomende bedragen op je rekening dienen in deze kolom ingevuld te worden. Je vult deze bedragen in op het moment wanneer ze op je rekening binnen komen. 3. Saldo van vorige maand Dit is het saldo van de vorige maand van je bankrekening. Dit saldo moet overeenkomen met Saldo op rekening van de vorige maand in SH. 4. Saldo op rekening Dit is het huidige saldo op je bankrekening. Dit saldo moet overeenkomen met Saldo op rekening in SH. Zie ook de video van de stap 4 op 5. Nog te betalen Dit is een bedrag wat je in deze maand nog moet gaan betalen. 6. Geld over 17

18 Dit is een bedrag wat je in deze maand overhoudt. 7. Vaste kosten Alle bedragen die tot je vaste kosten behoren (abonnementen, huur, hypotheek, verzekeringen, elektra etc). 8. Overige kosten Al je overige kosten (boodschappen, pinnen, kleding, uitgaan, vakantie, benzine etc) 9. Kwartaalkosten Dit zijn de rekeningen die je 1 keer per kwartaal betaalt. Deze rekeningen dienen in een apart tabel onder het tabblad Kwartaalkosten (zie tabbladen onderaan) ingevuld te worden. 10. Jaarkosten Dit zijn de rekeningen die je 1 keer per jaar betaalt. Deze rekeningen dienen in een aparte tabel onder het tabblad Jaarkosten (zie tabbladen onderaan) ingevuld te worden. 11. Kolom Te betalen Dit zijn je vaste kosten die je elke maand betaalt. 12. Kolom Gepland Dit zijn de kosten die je van plan bent om te gaan maken. Dat zijn geschatte kosten. Bijvoorbeeld: Boodschappen 150 euro, benzine 200 euro, uitgaan 100 euro. Aan het einde van de maand kunt je deze kosten bijstellen. 13. Kolom Betaald In deze kolom worden werkelijk afgeschreven bedragen ingevuld. 14. Geplande en feitelijke kosten Geplande kosten is de som van alle geplande en te betalen kosten. Feitelijke kosten zijn werkelijk gemaakte (afgeschreven van je bankrekening) kosten. 15. Tabbladen Sparen en Schulden Deze tabbladen zijn bedoeld om je spaartegoeden en schulden in kaart te brengen. Vervolgens kun je de saldi van je spaartegoeden en schulden in de vakjes sparen saldo en schulden (onderaan) in de huidige maand invullen. 16. Vragen? 18

19 In je SH vindt je onderaan de pagina help-links: Video-uitleg, moeite met rondkomen, besparingstips, extra geld en hulp nodig? Klik op een van deze links voor meer info. Raadpleeg ook meest voorkomende vragen op onze website: Of volg onze online videotraining: Let op! Kleine lettertjes: Aan dit document kunnen geen rechten worden ontleend. Wijzigingen en typefouten zijn voorbehouden. 19

20 Bijlage 2 Bankafschriften Bankafschrift Rekeningoverzicht van dhr J.Jansen Datum Rekening Naam/Omschrijving Bedrag, euro xx.xxx.xxx Woonbedrijf, huur -425, xx.xxx.xxx ING card aflossing -150, xx.xxx.xxx Salaris IKEA + 939, xx.xxx.xxx Inboedelverzekering -17, xx.xxx.xxx DELA, maandpremie -4, xx.xxx.xxx Ah boodschappen -39, xx.xxx.xxx AnderZorg -83, xx.xxx.xxx Debitel -134, xx.xxx.xxx UPC, Alles in 1 pakket -45, xx.xxx.xxx Elektran, voorschot -11, xx.xxx.xxx Huurtoeslag, belastingdienst +199, xx.xxx.xxx Zorgtoeslag, belastingdienst +62, xx.xxx.xxx Gepind, uitgaan-straat -100, xx.xxx.xxx Lidl, boodschappen -25, xx.xxx.xxx V&D, Spijkerbroek -75, xx.xxx.xxx NS, kaartje -13, xx.xxx.xxx Efteling -27, xx.xxx.xxx Bioscoop Pathe -8, xx.xxx.xxx C1000, boodschappen -31, xx.xxx.xxx Ah boodschappen - 45, xx.xxx.xxx Mcdonalds -9, xx.xxx.xxx Lidl, boodschappen -37, xx.xxx.xxx C1000, boodschappen -22, xx.xxx.xxx Kroeg, gepind -12,00 De banksaldo op 01.02: - 269,52 (negatief) 20

21 Bijlage 3 Rekeningen Tip! Bijlage 3 kun je gratis downloaden van onze website: 21

22 OPGAVEN TRAINING SIMPELHUISHOUDBOEKJE.NL

32 L.N E E J K O U U I LH PE G IN N I A A N E V O PG TR M I S SH D BO