publiek-privatesamenwerking samen werken samen winnen

Transcriptie

1 publiek-privatesamenwerking samen werken samen winnen Brian Pepijn Vos 11 december 2013 Nationale Kennisdag Sport en Bewegen in de Buurt Superior performance= f(alliance objective + ADF) Wat is PPS? Een tijdelijk samenwerkingsverband tussen twee of meer organisaties uit de publieke én private sectoren die middelen, risico s en opbrengsten delen om individuele organisatiedoelen, gezamenlijke samenwerkingsdoelen en maatschappelijke doelen te behalen CONCESSIE-MODEL 1

2 Wat is PPS niet? Uitbesteden/ inkopen Sponsoring/donatie Inkoopovereenkomst Licentie of franchise Fusie of overname PPS is slechts één van de manieren om externe partijen te betrekken! Andere vormen van participatie, maar geen PPS: Informeren van partijen Consulteren van partijen Delegeren aan partijen PPS NIET DOEN!! 2

3 Oplevering HSL 1,5 jaar vertraagd, met flinke kostenstijging Germans feel shame as computerised road-toll system flops Ontwikkeling allianties gehinderd door interne blame culture, slecht verandermanagement en ontwikkelingsgat in denken tussen beleidsmakers PPS zorgt voor meer en meer legitieme branding van schadelijke producten Effect van PPS op gedragsverandering onbekend PPS -falen 1. Afwezigheid van hiërarchische aansturing (geen baas) 2. Coöperatie en competitie (taart en verdeling van de taart) Formatiefase Verkeerde strategie en partner(s) Verkeerd ontwerp Welke uitdagingen ervaren jullie in proces van formeren, managen en beëindigen van PPS? Uitvoeringsfase Mismanagement lancering / dagelijks werk Mismanagement evaluatie Beëindigingsfase Conflicten over beëindigen/ verlaten Negatief effect op reputatie 3

4 PPS DOEN!! Realisatie van een complex infrastructureel werk: De Waardse Alliantie verdient navolging JOGG-gemeente Utrecht: Pilot Makkelijke Moestuinen voor peuters succesvol Veghel bindt strijd aan met overgewicht Eneco gaat associate partnerschap met Energy Institute aan 4

5 Mythe 1 Samenwerken is dé oplossing Ongekende mogelijkheden, biedt vele kansen, staat in beleidsnota s, MVO als trend, co-creatie/ participatie/ samenwerken als hype Hoge coördinatiekosten, andere alternatieven, gebrek aan vaardigheden, tegengestelde belangen, gedeelde controle/sturing Mythe 2 Ongeïnteresseerde boeven en bureaucratische monsters 5

6 Mythe 3 Meer is beter Mythe 4 Het is een maatschappelijk probleem van iedereen! 6

7 Succesvolle PPS vraagt om. Inzicht in PPS prestatie Realisatie van doelen ( triple win ) Individueel: naamsbekendheid / kostenreductie Gezamenlijk: lesprogramma Maatschappelijk: reductie overgewicht onder jongeren Functioneren van het samenwerkingsproces naar tevredenheid Relationele aspecten (bv. vertrouwen en conflict) Taak aspecten (bv. besluitvorming, communicatie en afstemmen) Leren van/over samenwerking Dit betekent: Ambities en doelen zijn door de partners (SMART) geëxpliciteerd en gecommuniceerd Helderheid verwachtingen over functioneren van samenwerking Succesvolle PPS vraagt om. PPS raamwerk (systematisch) Samenwerkings -condities (rekening houden met) PPScompetenties (beschikken) Creativiteit, Expertise, Ervaring 7

8 PPS-raamwerk 1. Formuleren strategie 2. Selecteren 3. Onderhandelen 4. Ontwerpen Activiteiten, resultaten en beslissingen in de ene fase hebben direct effect op de volgende fase(s) Elke fase kent algemene samenwerkingsuitdagingen en specifieke PPS-uitdagingen Ontwikkeling van een PPS is iteratief van aard 5. Managen 6. Evalueren Managen is vooruitkijken, beslissen en doen! 7. Beëindigen Formuleren strategie Is PPS een geschikte instrument om beoogde doelen te realiseren? Gemeenten Veghel Zelf Ontwikkelen beleid Samen Interventies Gezondgewicht --- Gekookte gehaktballen bij cursus gezond koken Inkopen Schoonmaak Als geschikt zorg dat Activiteit en organisatiedoel helder is Inzicht hebt in noodzakelijke middelen Inzicht in middelen die je mist als organisatie Duidelijkheid waarom PPS beste optie is Potentiele risico s/ consequentie aangaan PPS geëxpliciteerd zijn 8

9 Selecteren partners Welke partner(s) past(passen) het best? Alleen persoonlijk klik het belangrijkste? Overgewicht te stabiliseren en bewegingsarmoede te verminderen onder de Rotterdamse jeugd door het bevorderen van gezonde voeding en beweging. Zorg dat o.a. helder is: Middelen-fit Verschillen tussen organisatiekenmerken (strategie, organisatie, operatie, cultuur) Potentiële risico s Potentiële maatregelen Onderhandelen Onder welke voorwaarden wordt samengewerkt? Goed voorbereiden van de onderhandeling is cruciaal! Win-win resultaat betekent o.a. : Samenwerkingsvoorwaarden naar tevredenheid van alle partners Voldoende korte- én langetermijn prikkels voor samenwerken Voldoende basisvertrouwen Afspraken zijn vastgelegd 9

10 Ontwerpen Wat is een geschikte samenwerkingsstructuur? Verhogen van (internationale) veiligheid en economische ontwikkeling PPS vraagt om dikke contracten? Enkele partners: Gemeente Den Haag Thales Nederland TNO Fox IT Trigion Haagse hogeschool Siemens Capgemini PPS structuren betekent oa. : Expliciteren gedeelde ambitie en doelen Vormgeven organisatiestructuur Kiezen juridische vorm Vastleggen contractuele afspraken Formuleren gedragsregels Managen Hoe wordt de samenwerking opgestart en gemanaged? Goede afstemming binnen de samenwerking is niet voldoende! Managen betekent o.a.: Lanceren van de PPS Behouden en ontwikkelen kwaliteit van de relatie Stimuleren onderling leren en ontwikkelen samenwerking Voorkomen en managen van conflicten Bewaken en behartigen individuele en gezamenlijke belangen Tijdig bijsturen 10

11 Evalueren Met wie, hoe en hoe vaak wordt de samenwerking geëvalueerd? Niet alleen evalueren op maatschappelijke effecten! Monitor ook voortgang realisatie kortetermijn doelen! Systematisch evalueren betekent o.a.: Heldere evaluatiedoelen (triple-win) Expliciete meetindicatoren Frequent evalueren Gezamenlijk afspraken maken hoe evalueren en rapporteren Op basis van resultaat adequate beslissingen/ maatregelen nemen Beëindigen Wanneer en hoe wordt de samenwerking beëindigd? Beëindigen samenwerking is niet beëindigen relatie! Netjes (voortijdig)stoppen/ er uit stappen: Vooraf beëindigingsafspraken expliciteren Maak afgewogen keus Bewaak onderlinge relatie en reputatie Zorg voor netjes ontrafelen/ afbouwen activiteiten Trek lessen over formeren, managen en beëindigen PPS lessen Zorg voor interne en externe communicatie 11

12 PPS-raamwerk PPS Eén van de instrumenten om organisatiedoelen te realiseren Voordelen, nadelen en risico s Benutten kracht van private partijen Overbruggen van werelden Loslaten van volledige controle Systematische benadering Excellente PPS-prestatie vraagt ook om Creativiteit, expertise en ervaring TRIPLE WIN!? Maatschappelijk Gezamenlijk Individuele organisatie 12

13 Opdracht 1 Verkenning van de Triple Win! Formeer teams van 3-4 personen Zoek een sjabloon (aan de muur) Vervolgens: Beschrijf een situatie Bepaal individuele doelen partner A en B Bepaal gezamenlijke doelen Bepaal maatschappelijke doel 15 minuten Plenair afronding Tot Slot 13

14 Spanningen Ambitie Resultaat Zorg dat uw organisatie op bestuurlijk en uitvoerend niveau zowel de ambitie als het gewenste resultaat van de samenwerking helder voor ogen hebt Bepaal in hoeverre uw en uw partners ambities/resultaten aansluiten Zoek tijdens de formatie van de samenwerking en gedurende het management vanuit gedeelde ambities win-win oplossingen Spanningen Ontwikkelaanpak Blauwdruk - aanpak Ontwerp een samenwerkingsstructuur waarin ruimte zit voor aanpassingen, maar ook voldoende kader biedt om efficiënt te werken Kies partners die flexibel zijn en ruimte hebben om te leren en aan te passen gedurende de samenwerking Evalueer periodiek en indien nodig pas samenwerkingsstructuur en management aan 14

15 Conclusie Do s Wees helder wat u als organisatie middels samenwerken wilt bereiken!! Zorg dat u komt tot een win-win situatie en een gedeelde ambitie Evalueer regelmatig op de realisatie van individuele, gezamenlijke en maatschappelijke doelen en functioneren Maak heldere afspraken over het beëindigen van de samenwerking Blijf constructief communiceren! Dont s Verkennende gesprekken over PPS zonder een helder motief Doorgaan met een PPS formatie zonder heldere PPS-strategie Vervallen in vooroordelen en louter bevestiging zoeken daarvoor Alleen eigenbelang nastreven en niet inleven in de partner Het niet nakomen van verwachtingen en afspraken Te lang doorgaan met een PPS, bijvoorbeeld door persoonlijke relatie Vragen? Brian Tjemkes (VU) Pepijn Vos (TNO) 15