PirDAP Regiobijeenkomst. Beter adviseren vanuit de duurzaamheidsmonitor

Transcriptie

1

2 PirDAP Regiobijeenkomst Beter adviseren vanuit de duurzaamheidsmonitor Betsie Krattley Rundvee dierenarts September 2016

3 Universitaire Landbouwhuisdieren Praktijk (ULP) Sinds 1 april 2009 Fusie: Buitenpraktijk en Westelijk Weidegebied 1 juli 2010 overname DAP Woerden BV binnen de Holding Universiteit Utrecht 3 kerntaken Onderwijs Dienstverlening Onderzoek

4 Huidig praktijkgebied ULP

5 Inhoud 1. Duurzaamheid melkvee in de LH praktijk 2. Gebruik duurzaamheidsmonitor 3. Advisering melkvee bedrijven Pauze Interactieve casus

6 Duurzaamheid melkvee in de LH praktijk Meerdere beleidsvisies: Zuivel Toename gemiddelde leeftijd met 6 maanden in 2020 (peiljaar 2011 was 2079 dagen (5jr, 8 mnd, 11 dagen)). Den Haag 50% antibioticumreductie in % in 2015 niet behaald 2017: sectorspecifieke aanpak Beperken emissie

7 FrieslandCampina: Focus Planet

8 Levensduur definities Actuele levensduur Productieve levensduur Totale levensduur (doelstelling Duurzame Zuivelketen)

9 Opbouw levensduur Totale levensduur produktieve levensduur actuele levensduur geboorte 1e afkalving vandaag afvoer

10 Totale levensduur in dagen Totale levensduur landelijk - geboorte tot afvoer Jaar

11 Levensproductie sinds 1995 Landelijke gegevens (CRV): Jaar afvoer Aantal Kalvingen Dagen levensduur Kg melk per melkdag Levensproductie kg vet + eiwit , , , , , , Doel 2020: 6 jaar, 2,5 maand (± dagen) Gegevens ULP (CRV): Levensproductie kg melk Jaar Dagen Levensproductie kg afvoer levensduur melk jr, 5 maanden

12 Provincie % v.d. Gemiddelde koeien leeftijd bij Zuid-Holland 6% Utrecht 5% Noord-Holland 5% Groningen 6% Friesland 17% Overijssel 17% Gelderland 16% Drenthe 7% Flevoland 2% Zeeland 1% Limburg 3% Noord Brabant 14% Zuid-Holland: dagen -275

13 Dierdagdosering Dierdagdosering per bedrijfsgrootte binnen ULP 7 Dierdagdosering per bedrijfsgrootte Aantal aanwezige melkkoeien DDDJ Lineair (DDDJ)

14 Dierdagdosering Dierdagdosering t.o.v. productie niveau ULP 6 DDDJ per productie niveau Rollend jaargemiddelde DDDJ Lineair (DDDJ)

15 Afvoerleeftijd in dagen Afvoerleeftijd t.o.v. productie niveau ULP LEEFTIJD_BIJ_AFVOER_ Rollend jaargemiddelde LEEFTIJD_BIJ_ AFVOER_2015 Lineair (LEEFTIJD_BIJ_ AFVOER_2015)

16 Levensproductie Levensproductie per bedrijfsgrootte ULP Levensproductie per bedrijfsgrootte Aantal melkkoeien PRODUCTIE_AFG EVOERDE_KOEIE N Lineair (PRODUCTIE_AF GEVOERDE_KOEI EN)

17 Welke factoren bepalen de levensduur van een koppel? Afvoer Gezondheid / gezondheidsstatus Keuze / visie Marktwerking Insteek Strategie / groei Opfok / beschikbaarheid

18 2. Duurzaamheidsmonitor Levensproduktie en levensduur: Aanwezige koeien Afgevoerde koeien (incl. levend afgevoerd!) Kengetal: Netto dagrendement Veevervanging: Lijst afgevoerde dieren (* levend afgevoerd)

19 Duurzaamheidsmonitor oude versie

20 Duurzaamheidsmonitor nieuwe versie

21 Netto Dagrendement (NDR): Totale netto opbrengst Leeftijd(dagen) Eenheid: /dag Totale netto opbrengst = melkopbrengst minus voerkosten. Berekening gelijk aan jaaropbrengst en Lactatiewaarde

22 3. Bedrijfsadvisering duurzaamheidsmonitor BGP Koekompas Bedrijfsbegeleiding: Jaarplannen/doelstellingen Tip: plan het BGP/Koekompas niet achter een bedrijfsbezoek aan. Koeien los in de stal bekijken!

23 Wat levert een langere levensduur veehouders op? Meer oudere koeien t.o.v. vaarzen: Hogere dagproductie Meer melk per aanwezige ligplaats Minder opfok/aankoop kosten Eventueel minder dieren (robot) Eventueel meer dieren (ivm fosfaat) Betere voerefficiëntie Lagere kostprijs per liter melk

24 Productie per lactatie kg melk 305 dagen per lactatie 100 tonners 6000 kg melk 305 dagen Bron: CRV 2015

25 Kostprijs Jongvee opfok Tabel: opfokkosten per kilo melk in relatie tot levensproductie ( 1540,- per vaars, H. Hogeveen 2014) Levensproductie (kg melk) Opfokkosten per kg melk (eurocenten) ,4 ct ,1 ct ,1 ct

26 Duurzaam = minder vervanging/minder jongvee Bedrijf met 100 melkkoeien % Vervanging ALVA 25% 30% 35% 22 maanden maanden maanden maanden maanden Stel: De vervanging wordt verlaagd van 30% naar 25% en de ALVA van 26 naar 24 maanden, dan kunnen er 17 kalveren minder worden aangehouden. Dit is 24%!

27 Aantal dagen opfok Dagen opfok landelijk Jaar

28 Landelijke afvoerpercentages (bron CRV, januari 2016) % Vruchtbaarheid 19 Hoog celgetal/mastitis 13 Overig 10 Klauwgezondheid 11 Afmesten 7 Lage productie 6 Overtollig 5 Ouderdom 3 Melkbaarheid 3 Voedingsstoornis 1 Afkalfproblemen 1 Onbekend 21!!

29 Welke eisen stellen we aan de koe? Goede productie Goede vruchtbaarheid Hoge ruwvoer opname Gezonde klauwen Goed uier/celgetal Afkalfgemak

30 Belangrijkste gezondheidsproblemen Kreupelheden Uiergezondheid (celgetal/klinische mastitis) Vruchtbaarheid Oorzaak gevolg?

31 Uitdaging oudere koe Veel zwaarder meer belasting klauwen Groter boxafmeting passend Gevoeliger melkziekte transitie en veel grip Groter uier Eerder melklekken Lagere genezingskans Preventieve aanpak nog belangrijker!

32 Welke eisen stelt de (oudere) koe? Geen stress, goed klimaat Sociaal contact Vers voer, veel structuur, fris water Voer en water goed bereikbaar Zacht, droog, ruim ligbed

33 Dierwelzijn: tijdsbesteding Inside outside Liggen en herkauwen: uur 1 uur meer liggen 2 liter melk meer Vreten: 5-6 uur maaltijden Bron: Lely Drinken: 5-10 minuten liter per minuut Melken en socialiseren:5-6 uur 42

34 Aanpak duurzame koppel Inventariseren probleem: Bespreek kengetallen uit de duurzaamheidsmonitor Vraag naar doelstelling veehouder Belangrijkste afvoerredenen in kaart brengen Jongvee opfok: kwaliteit en benodigd aantal stuks jongvee Aanvullende informatie verzamelen: Sensor data 24-uurs camera Ligtijden meten Locomotiescore Speenpuntvereelting Hygiene score Jongvee tellen, Als dierenartsen weten we vaak al waar het beter kan op een bedrijf. Neem je veehouder hierin mee door het te laten zien.

35 Advisering bedrijven Plan Do Act: - Planmatige aanpak: - Inventariseren huidige situatie (samen doen!) - Doelstellingen formuleren - Streefwaarden opstellen - Plan van Aanpak maken - Regelmatig monitoren - Evalueren en bijsturen

36 Ligmeting procent meter koe dgn lactatie lactatie nummer staan liggen staan ligge n ,4% 47,6% 12,6 11, ,2% 51,8% 11,6 12, ,9% 31,1% 16,5 7, ,9% 55,1% 10,8 13, ,3% 22,7% 18,6 5, ,4% 31,6% 16,4 7, ,3% 56,7% 10,4 13, ,3% 46,7% 12,8 11, ,8% 55,2% 10,8 13, ,5% 34,5% 15,7 8,3 uren gemiddelde 56,7% 43,3% 13,6 10,4 46

37 Ligmeting 47

38 Interactieve Casus Gas geven op Levensduur! 3 groepen, elk een verschillende casus Korte introductie Casus uitwerken Casus bespreken

39 Gas geven op Levensduur! 3 hoog productieve bedrijven: A B - C Hoge gezondheidsstatus 3 verschillende doelstellingen Hoe: Beschrijving van het bedrijf Pir-dap gegevens Subvragen Vraag: Waar liggen kansen voor verlengde levensduur? Welke voordelen kan het bedrijf behalen met verlengde levensduur?

40 Gas geven op Levensduur! Groepen indelen en iemand aanwijzen die casus gaat presenteren!

41 Bedrijf A

42 Bedrijf A

43 Bedrijf A

44 Bedrijf A?

45 Bedrijf A 16 (v.d. 40): 0 inseminaties 24 (v.d. 40): te hoog celgetal 27 (v.d. 40): >200 DIM bij afvoer

46 Conclusie bedrijf A Bedrijf A: Conclusie: - Veel dieren SAU besmet - Huisvesting SAU dieren samen met verse koeien - Hoge dagdosering/zeer veel klinische mastitis (40-50%)/veel herhalingsgevallen - Kunnen slecht afscheid nemen: koe mag pas weg als productie <20kg is. Willen zoveel mogelijk aanhouden om te groeien. - Vicieuze cirkel: veel insteek/vervanging veel jongvee nodig geen ruimte voor aparte hoog celgetal groep veel vervanging! Plan: - Pinken verplaatsen, zodat hoog celgetal dieren apart kunnen. - Hoog celgetal dieren beter opvolgen en eerder behandelen. - Eerder in lactatie afscheid nemen.

47 Bedrijf B

48 Bedrijf B

49 Bedrijf B

50 Bedrijf B

51 Bedrijf B 14 (v.d. 25): 0 inseminaties 10 (v.d. 25: te hoog celgetal 18 (v.d. 25): >200 DIM bij afvoer

52 Casus: vergelijking 3 bedrijven Bedrijf B: - Doelstelling: koeien 6 maanden ouder later worden van Doelstelling wordt ruim gehaald - Voeren met mengvoerwagen - Ligboxen worden allemaal aangepast naar diepstrooisel - Mastitis wordt onderzocht: speenpuntvereelting gescoord/melkmonsters worden genomen van alle mastitis gevallen.

53 Bedrijf C

54 Bedrijf C

55 Bedrijf C

56 Bedrijf C

57 Bedrijf C 1 (v.d. 14): 0 inseminaties 5 (v.d. 14: te hoog celgetal 5 (v.d. 14): >200 DIM bij afvoer

58 Casus: vergelijking 3 bedrijven Bedrijf C: - Doelstelling: groeien en productie handhaven. - Levensproductie 2 jaar geleden besproken aanleiding voor aanpassing droge koeien huisvesting en droogstandsrantsoen. Diep strooisel boxen en ruimere afstelling. - Vruchtbaarheid (mn inseminatie beleid) blijft aandachtspunt. - Uiergezondheid opgepakt net voor opvolging: ligt nu stil. Teveel koeien lopen uit. - Bedrijfsbegeleiding!

59 Take home message - De duurzaamheidsmonitor kan een mooi uitgangspunt zijn voor een adviesgesprek. - Neem standaard de duurzaamheidsmonitor mee met BGP of koekompas. - Tip: print hem uit, want niet alle gegevens zijn later nog zichtbaar.