landbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE BB

Transcriptie

1 Examen VMBO-BB 2015 gedurende 240 minuten landbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE BB Naam kandidaat Kandidaatnummer Bij dit examen horen een uitwerkbijlage en een digitaal bestand. Dit examen bestaat uit 10 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 88 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden. PB-0941-b-15-1-o

2 Onderdeel A gedrag dieren tijdsduur ongeveer 50 minuten Voor dit onderdeel heb je het filmpje diergedrag nodig. 12p 1 Maak de minitoets bij opdracht 1. Wilde dieren trekken rond, zoeken de hele dag naar voedsel en zoeken soortgenoten op of ontlopen die juist. In gevangenschap wordt het eten gebracht en is de ruimte beperkt. Het wordt dan voor dieren moeilijker om natuurlijk gedrag te vertonen en dit geeft stress. Stress kan leiden tot abnormaal gedrag zonder functie, stereotiep gedrag. Stereotiep gedrag willen we voorkomen door de huisvesting en voeding van dieren te verrijken. Dat kan bijvoorbeeld door voedsel te verstoppen op verschillende plekken in het verblijf, door met regelmaat het dierverblijf te veranderen of door te trainen met dieren. Nog een voorbeeld van verrijking: ijsblokken met fruit erin voor chimpansees. Voordat je aan de volgende opdracht begint De examinator vertelt je waar je het benodigde bestand kunt vinden. Open het filmpje diergedrag. PB-0941-b-15-1-o 2 / 12 lees verder

3 Uitvoering van de opdracht 11p 2 Bekijk het filmpje over diergedrag. Tip: bekijk het filmpje eerst helemaal, lees vervolgens de opdrachten. Bekijk het filmpje opnieuw en zet het tussendoor stil om de opdrachten te maken. Geef bij elke diersoort een korte beschrijving van het gedrag in het filmpje. Geef vervolgens aan of dit gedrag stereotiep is of niet. Bekijk het filmpje nogmaals en geef in de laatste kolom aan waar je verrijking ziet voor de dieren. Is er geen verrijking, vul dan niets in. diersoort korte beschrijving gedrag ijsbeer stereotiep ja/nee korte beschrijving verrijking olifant jaguar / panter zebra kip tijger aap wolf ijsbeer lama / vicuña zebra giraffe bruine beer PB-0941-b-15-1-o 3 / 12 lees verder

4 Als je klaar bent met de opdracht Sluit het bestand. Ook landbouwhuisdieren kunnen stereotiep gedrag vertonen. Geef een voorbeeld van stereotiep gedrag bij elk van de volgende landbouwhuisdieren. paard:... varken:... koe:... PB-0941-b-15-1-o 4 / 12 lees verder

5 Onderdeel B gezondheid ooien en lammeren tijdsduur ongeveer 90 minuten Voor dit onderdeel heb je nodig: een koppel van 3 ooien met lammeren materialen voor het bekappen van klauwen de uitwerkbijlage Je gaat drie ooien met lammeren beoordelen op gezondheid. De examinator geeft aan welk koppel van drie ooien met lammeren je tijdens dit onderdeel controleert. 16p 3 Beoordeel de gezondheid en conditie van jouw koppel. Tel hoeveel lammeren elke ooi in jouw koppel heeft en vul de nummers van de lammeren in op de ooikaarten in de uitwerkbijlage. Beoordeel de uiers van de ooien en vul de uierkwaliteit op de ooikaarten in. Bepaal het geslacht en beoordeel de conditie van elk lam en vul dit in op de ooikaarten. Laat de drie ooien en hun lammeren rustig door het hok rondlopen. Beoordeel de beweging van de ooien en lammeren. Zijn er dieren kreupel, vul dit dan in op de ooikaarten. Laat je werk beoordelen door de examinator. Geef van elke ooi en haar lammeren aan of deze volgens jou een goede gezondheid hebben. Leg ook uit waarom. ooi rood met lammeren:... PB-0941-b-15-1-o 5 / 12 lees verder

6 ooi blauw met lammeren:... ooi groen met lammeren:... De examinator geeft aan van welke ooi je de klauwen gaat bekappen. Let op je eigen veiligheid en die van de ooi. 6p 4 Schrijf het nummer van de ooi op. nummer:... Bekap een voor- en achterpoot van de ooi. Laat de klauwen controleren door de examinator. PB-0941-b-15-1-o 6 / 12 lees verder

7 2p 5 Beoordeel je eigen werk. Je hebt drie ooien met lammeren bekeken en beoordeeld. In het schema staan hierover drie beoordelingspunten. Beoordeel jezelf. Gebruik hierbij één van de volgende cijfers: 2 goed 1 gedeeltelijk goed 0 slecht of niet gedaan Geef een toelichting bij elke beoordeling. beoordelingspunt cijfer toelichting Ik heb de ooien op de juiste manier gehanteerd om de kwaliteit van de uiers te kunnen beoordelen. Ik heb de conditie van de lammeren juist beoordeeld. Ik heb tijdens het bekappen van de klauwen van de ooi veilig gewerkt. PB-0941-b-15-1-o 7 / 12 lees verder

8 Onderdeel C huisvesting ooien en lammeren tijdsduur ongeveer 40 minuten Voor dit onderdeel heb je nodig: een schapenstal een meetlint de uitwerkbijlage Let op: bij deze opdracht word je beoordeeld op werktempo. Als je de opdracht binnen 12 minuten hebt uitgevoerd, krijg je het maximumaantal punten voor werktempo. 6p 6 Maak een tekening van de stal. Maak op de uitwerkbijlage eerst een tekening van de situatie en schrijf er de globale lengte en breedtematen bij. Maak ook een legenda met de verschillende types hokken, looppaden, drinkwaterpunten, materialen, dieren en dergelijke. Laat je werk beoordelen door de examinator. Hier staan een aantal kengetallen voor de huisvesting van ooien met lammeren: * Per drie ooien is er minimaal één aflammerhok. * De aflammerhokjes zijn minimaal 1,5 m 2. * Drachtige ooien in groepshokken moeten minimaal 1 m 2 ruimte hebben per dier. * Ooien met lammeren in groepshokken moeten minimaal 3 m 2 hebben per ooi met lammeren. De examinator geeft aan hoeveel ooien er op het bedrijf aanwezig zijn. 8p 7 Beoordeel de huisvesting van de ooien. Beantwoord de volgende vragen met behulp van je tekening, de gegevens van het bedrijf en de kengetallen. Omcirkel het juiste antwoord. Hoeveel ooien zijn er in totaal op het bedrijf aanwezig? Zijn er genoeg aflammerhokjes? voldoende onvoldoende PB-0941-b-15-1-o 8 / 12 lees verder

9 Hoeveel meter breed en diep is een aflammerhok? breed:... diep:... Is het aflammerhok groot genoeg? ja nee Hoeveel ooien zitten er in het groepshok voor drachtige ooien? Hoeveel meter breed en diep is het groepshok voor drachtige ooien? breed:... diep:... Is het groepshok voor drachtige ooien groot genoeg voor de ooien die er in staan? ja nee Hoeveel ooien zitten er in het groepshok voor de ooien met lammeren? PB-0941-b-15-1-o 9 / 12 lees verder

10 Onderdeel D voeding rundvee tijdsduur ongeveer 60 minuten Voor dit onderdeel heb je nodig: drie verschillende graskuilvoermonsters brok een weegschaal 4p 8 Beoordeel drie verschillende soorten graskuilvoer. Vul het schema in en geef een eindbeoordeling van de kwaliteit van het kuilvoer. kuilvoermonster 1 kwaliteitscontrole structuur geur afwijkingen 2 3 Welke graskuil is het meest geschikt voor melkkoeien? Leg uit waarom je dit kuilvoer kiest. Een veehouder wil het rantsoen van één van zijn koeien op zijn bedrijf nader bekijken. De gegevens van deze koe staan in de tabel. gegevens koe gewicht 650 kg leeftijd 5 jaar melkproductie 30 kg per dag vet % melk 4,5 eiwit % melk 3,6 maximale ds-opname per dag 20 kg PB-0941-b-15-1-o 10 / 12 lees verder

11 tabel: normen voor de voederbehoefte per dag van melkvee bij stalvoedering; lichaamsgewicht 650 kg kg melk 4,00% vet 3,32% eiwit 4,25% vet 3,45% eiwit 4,50% vet 3,60% eiwit VEM gdve VEM gdve VEM gdve p 9 Bepaal het dagrantsoen van de koe. Wat is de eiwitbehoefte (gdve) en energiebehoefte (VEM) van de koe? eiwitbehoefte:... gdve energiebehoefte:... VEM tabel: VEM en gdve toeslagen per dag bovenop de norm voor onderhoud en melkproductie maand van de dracht VEM toeslag (per dag) gdve 6e maand e maand e maand (droogstand) e maand (droogstand) De koe zit in de 7e maand van haar dracht. Wat is de toeslag in energiebehoefte (VEM) die de koe nodig heeft voor onderhoud en melkproductie per dag? Bereken de totale energiebehoefte (VEM) van de koe. PB-0941-b-15-1-o 11 / 12 lees verder

12 tabel: voederwaarde van twee ruwvoeders en een krachtvoeder samenstelling in g/kg voederwaarde per kg DS VEM gdve ruwvoeders snijmaiskuil DS PR graskuil DS PR krachtvoeder eiwitbrok PR Deze koe krijgt 10 kg snijmaiskuil en 35 kg graskuil per dag. Bereken hoeveel VEM de koe krijgt uit de snijmaiskuil. Bereken hoeveel VEM de koe krijgt uit de graskuil. Bereken hoeveel VEM de koe totaal krijgt uit het ruwvoer. Stel de koe komt 4888 VEM te kort. Dit moet worden aangevuld met eiwitbrok. Bereken hoeveel kg brok de koe bijgevoerd moet krijgen. Weeg voor de koe de hoeveelheid brok voor een dag af. 14p 10 Maak de minitoets bij opdracht 10. einde PB-0941-b-15-1-o 12 / 12 lees verder