Nieuwsbrief. Gebiedscommissie Bûtefjild. Voorzitter Bilijam: Er wordt gewerkt in het Bûtefjild

Transcriptie

1 Nieuwsbrief Gebiedscommissie Voorzitter Bilijam: Er wordt gewerkt in het Gebiedscommissie ers, De tiid hald gjin skoft, maar de grootste inspanningen zijn gedaan. Daarmee bedoel ik het intensieve overleg met de boeren over ingrijpende veranderingen van boerenland naar nieuwe natuur en alles wat daarmee samenhangt. Overleg, vaak niet gemakkelijk. Teleurstellingen. Aanpassingen bedenken en toch overeenstemming bereiken. Natuurlijk in de verwachting dat we goede dingen kunnen achterlaten. De metamorfose van het vindt niet ongemerkt plaats. Vanaf november vorig jaar is hard gewerkt aan de realisering van het natuurgebied Klyndobbe. Nadat eerder al de gebieden in Over de Wiel waren ingericht, is nu ruim 50 hectare boerenland omgevormd tot natuur. Ondertussen gaat ook de planvorming gewoon verder. Het ministerie van Economische Zaken heeft in 2013 extra geld beschikbaar gesteld om de natuur een impuls te geven. Hiervoor zijn in Fryslân vijf zogenaamde icoonprojecten aangewezen, en het is daar één Opdrachtgever Opdrachtnemer/uitvoerder van. De provincie Fryslân heeft ons in dit kader de financiële middelen toegezegd om de resterende maatregelen uit het Raamplan uit te kunnen voeren. In deze nieuwsbrief vertellen we wat de maatregelen inhouden. Velen van u hebben hierover al informatie gekregen tijdens de voorlichtingsavond in Feanwâlden op 9 oktober Daar hebben de aanwezigen nog een paar aanvullende voorstellen gedaan. Deze voorstellen betrekken we bij het overleg met belanghebbende partijen over de uitwerking van de maatregelen. Maar zoals we ook op de informatieavond hebben aangegeven, hangen de mogelijkheden af van de beschikbaarheid van extra budget. Ik vertrouw erop dat we de voorgenomen maatregelen in goed overleg met betrokkenen kunnen uitvoeren. Heeft u vragen of opmerkingen? Neem dan contact op met iemand van de gebiedscommissie. Met vriendelijke groeten, Arjen Bilijam voorzitter Gebiedscommissie Maart

2 Werk in uitvoering Het kan bewoners en bezoekers niet zijn ontgaan: er wordt gewerkt in het. Vanaf begin november 2013 is er in het gebied Klyndobbe zo n kubieke meter grond verzet. Daarmee is dit gebied, dat ongeveer 50 hectare groot is, omgevormd van boerenland naar natuurgebied. Het ziet er nu nog wat kaal en onnatuurlijk uit, maar met het voorbeeld van Over de Wiel voor ogen kunnen we ervan uitgaan dat ook Klyndobbe zich zal ontwikkelen tot een mooi natuurgebied. Ongeveer de helft van het gebied zal veranderen in natuurlijk, vochtig grasland; de andere helft in water en moeras. De kades zijn op dit moment nog vrij grof afgewerkt, omdat de grond in de eerste periode na aanleg nog flink inklinkt. Voordat het broedseizoen begint worden de kades, in totaal zo n meter, verder afgewerkt en ingezaaid. Binnenkort worden de kunstwerken voor het waterbeheer aangelegd, zoals stuwtjes en inlaten, en wordt ook de Boargemaster Nautawei aangepakt. In deze weg komen twee bruggen: de ene bij de boerderij van de familie De Groot, de andere bij het Krúswetter. Daardoor wordt het water achter de boerderij bereikbaar voor de kleine vaarrecreatie. Tussen deze twee punten wordt de weg over ongeveer 700 meter veranderd in een (versmald) fietspad. Wandelaars kunnen straks genieten van het gebied over een eenvoudig wandelpad over de kade aan de noordkant van het water. Dit pad wordt in het broedseizoen afgesloten om verstoring van vogels te voorkomen. Het bestaande gemaal Buitenveld verliest zijn functie. Wetterskip Fryslân en de gemeente Dantumadiel hebben afspraken gemaakt om dit cultuurhistorisch interessante gebouw te behouden. Parallel aan de weg, langs de rand van het natuurgebied, kan men straks ook wandelen. Dit pad sluit aan op het wandelpad door Over de Wiel en komt langs het gemaal te liggen. Op verzoek van de gemeente wordt de trailerhelling voor bootjes bij het Krúswetter aangepast. In deze omgeving komt ook een voorziening voor mindervalide liefhebbers van hengelsport. Ook deze maatregelen zullen later dit jaar gerealiseerd worden. Uitvoeringsplan De Gebiedscommissie is bezig met de voorbereiding van het laatste pakket maatregelen uit het Raamplan. Hiervoor hebben we een uitvoeringsplan opgesteld, dat we op 9 oktober 2013 hebben gepresenteerd op een goed bezochte voorlichtingsbijeenkomst in Feanwâlden. Er waren ruim zeventig bezoekers. Hieronder beschrijven we het uitvoeringsplan in hoofdlijnen. Houtwiel west Tussen de Falomsterfeart en Feanwâlden ligt een aanzienlijke oppervlakte die begrensd is als nieuwe natuur: het gebied Houtwiel west. Aan de oostzijde sluit het aan op het bestaande natuurgebied De Houtwiel. Het grootste deel van Houtwiel west is al in eigendom van Staatsbosbeheer. De overige gronden komen beschikbaar na afronding van een kavelruil die momenteel in een afrondende fase is. Het gebied zal grotendeels ingericht worden als moeras en natuurlijk grasland met hogere waterpeilen. De Dienst Landelijk Gebied werkt samen met provincie, Staatsbosbeheer en Wetterskip de concrete invulling uit. Werkzaamheden Klyndobbe 2

3 Swarte Broek Boargemaster Nautawei Klyndobbe Houtwiel - West Feanwâldster Feart Houtwiel passage op de overgang naar het westelijk deel van Bouwe Pet. Deze maatregelen verminderen de barrièrewerking aanmerkelijk. Ze maken ook het beeld aantrekkelijker omdat het water doorloopt. Daarnaast bekijken we of er mogelijkheden zijn om de barrièrewerking van de Ottemawei te verkleinen, bijvoorbeeld door aanpassing van de bermen. Hierover overleggen we met de gemeente Tytsjerksteradiel en het Wetterskip. Bouwe Pet Ottemawei Over de Wiel Falomster Feart Parkeerplaats aan Ottemawei / Koekoekspaed Voor bezoekers van het natuurgebied de en omgeving ontbreekt een goede parkeervoorziening. De zijn bereikbaar vanaf de Ottemawei via het Koekoekspaed. Parkeren kan nu alleen op het zandpad en langs de Ottemawei. Dit veroorzaakt schade aan de berm en leidt tot gevaarlijke situaties. In het plan is een parkeervoorziening voor ongeveer tien auto s opgenomen bij de aansluiting van het Koekoekspaed op de Ottemawei. Feanewâlden OttemaWiersma reservaat Koekoekspaed Opheffen kruising landbouwlossing Parkeerplaats Vispassage Aan de zuidkant van het gebied wordt een kade aangelegd en de scheidingssloot met het landbouwgebied wordt verruimd. Dit werk wordt dit voorjaar al uitgevoerd, vooruitlopend op de uitvoering van Houtwiel west. Dat geldt ook voor de aanpassing van de detailontwatering in het landbouwgebied ten noorden van Feanwâlden. Door de uitvoering van maatregelen in Klyndobbe is de waterafvoer van dit gebied verstoord. Aan de zuidwestzijde van het plangebied Houtwiel west wordt een wandelpad aangelegd. Dit zogenaamde laarzenpad (een natuurlijk pad over en door het grasland) is een vervolg op het wandelpad dat de gemeente ten noorden van Feanwâlden heeft aangelegd. Dat pad kan nu nog niet gebruikt worden omdat de verbinding naar de weg nog ontbreekt. Na realisering van de ontbrekende schakel is er een verbinding richting Over de Wiel en Klyndobbe. Aansluitende wandelpaden Aan te leggen wandelpad Aanleg/verbeteren Wandelpad/Beheerpad Swarte Broek Bij het water van het Swarte Broek is een oppervlakte van 9 hectare gereserveerd voor de ontwikkeling van natuur. Door een kavelruil kunnen we deze gronden daarvoor vrijmaken. Het is de bedoeling dat de natuur in eigendom en beheer komt bij een particulier. Het gebied zal in hoofdzaak worden ingericht voor natuurlijk grasland. Langs het water komt een strook moeras en op de scheiding tussen natuur en landbouwgebied wordt een kade aangelegd. Deze zal ook dienen als beheerpad. Over de kade komt een laarzenpad, waar men buiten het broedseizoen kan wandelen. Dit pad sluit aan op het laarzenpad dat eerder in het gebied Over de Wiel is aangelegd. Om te zorgen dat zich in de toekomst een moerasoever kan ontwikkelen en om te voorkomen dat er nog meer land afslaat, wordt er oeverbescherming aangebracht. Aan te leggen watergang Bestaande kade Aan te leggen kade Nieuwe Natuur Maatregelen i.k.v. droogtebestrijding Water Bouwe Pet Het natuurgebied Bouwe Pet is onderdeel van de ecologische verbindingszone tussen de Groote Wielen en het en op grotere schaal tussen de Nationale Parken De Alde Feanen en Lauwersmeer. In Bouwe Pet spelen verschillende problemen. Het grootste probleem is de versnippering. Vlak naast elkaar zijn er verschillende waterpeilen en het gebied wordt doorsneden door een diepe hoofdwatergang voor landbouwwater. Daarnaast is er de doorsnijding door de Ottemawei. Het gebied oogt hierdoor niet alleen versnipperd, maar de onderbrekingen vormen ook belemmeringen voor trekkende dieren, zoals de otter. Het voorstel is om de waterpeilen in de beide waterbassins gelijk te maken en de hoofdwatergang aan te passen, waardoor er minder verschillende peilvakken nodig zijn. Daarnaast komt er een vis- Locatie parkeerplaats Het gebied de is ongeveer 93 hectare groot en vormt samen met het Ottema-Wiersma reservaat, d Ammelannen en de Looden Hel een aaneengesloten natuurgebied van It Fryske Gea. Het is een onderdeel van de ecologische hoofdstructuur tussen de Natura 2000-gebieden Groote Wielen en Lauwersmeer. Vroeger kwamen in de goed ontwikkelde blauwgraslanden voor. In de sloten groeiden bijzondere planten als galigaan en wilde gagel. Nu is het gebied echter verdroogd en verandert het steeds meer in bos. In opdracht van de provincie Fryslân is een plan opgesteld om de verdroging in de tegen te gaan. De maatregelen uit dit plan zijn overgenomen in het Uitvoeringsplan. Er is gekozen voor een scenario met als uitgangspunt behoud en versterking van de huidige natuurwaarden. Vernatting wordt vooral bereikt door water vast te houden binnen het gebied, met in beperkte mate verbinding met de Falomsterboezem. Op een beperkt aantal plaatsen worden maatregelen uitgevoerd om de diversiteit te vergroten en het gebied beter te 3 4

4 kunnen beheren. Daarbij moet u denken aan: Rooien van bos en struweel Graven, verruimen en baggeren van sloten Plaggen en afgraven Aanleg van petgaten Herstel van het beheerpad Het doel is een moerasgebied met een afwisseling van rietland, ruigte, bos, grazige delen, hooilandjes, jonge verlandingen en ondiep water met waterplanten. Recreatief medegebruik Het gebied is momenteel slecht bereikbaar voor wandlaars. Het is de bedoeling om bij de huidige draaibrug een oversteek voor wandelaars te maken, bijvoorbeeld door een trekschouwtje. Het beheerpad wordt verbeterd en met vrijkomende grond wordt een rondgaande wandelroute aangelegd. Financiering van het uitvoeringsplan Het overgrote deel van de kosten komt voor rekening van de provincie Fryslân. De provincie krijgt hiervoor een bijdrage van het rijk (Economische Zaken) in het kader van de zogenaamde Icoonprojecten. Daarnaast dragen Wetterskip Fryslân, de gemeenten Dantumadiel en Tytsjerksteradiel en It Fryske Gea bij in de kosten Uitvoering en tijdsplanning Lisdodde Zoals gezegd werken we op dit moment aan de voorbereiding van de uitvoering. We maken nadere afspraken met de verschillende partijen: Wetterskip Fryslân, Staatsbosbeheer, It Fryske Gea, gemeenten Tytsjerksteradiel en Dantumadiel en de betrokken particulieren. De werkzaamheden worden vastgelegd in één of meerdere bestekken en daarna kan het werk uitbesteed worden aan een aannemer. Het is de bedoeling dat de voorbereiding rond de zomer gereed is, zodat de uitvoering in de herfst kan beginnen. De commissie gaat ervan uit dat de werkzaamheden eind 2015 klaar zijn. Dat hangt natuurlijk nog wel af van de noodzakelijke vergunningenproce- 5 Moderne landbouw in de Lemsterpolders

5 Dit is een uitgave van de Gebiedscommissie Samenstelling van de gebiedscommissie: Bouwe Pet waterbassin Arjen Bilijam Voorzitter Christine Deinum-Kloosterman Landbouw Durk Bakker Landbouw Dick Jongman Natuur Marjan Vroom (vaste vervangster) Natuur Jan Hoitinga Dorpsbelangen Aaltje Rispens Wetterskip Fryslân Roelof Bos Gemeenten Gerco Dam, secretaris (Dienst Landelijk Gebied) Yep Zeinst, adviseur (provincie Fryslân) dures en geschikte uitvoeringsperiodes. Voorafgaand aan de uitvoering worden de noodzakelijke onderzoeken gedaan, onder meer naar de aanwezigheid van archeologische waarden en milieuverontreiniging. Ook worden de gevolgen voor de natuur in kaart gebracht (de zogenaamde natuurtoets ). Het secretariaat van de Gebiedscommissie wordt verzorgd door: Meer informatie Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Gerco Dam van Dienst Landelijk Gebied, tel , of een van de commissieleden. Secretariaat van de Gebiedscommissie Dienst Landelijk Gebied Postbus JA Leeuwarden In opdracht van: Tekstredactie: Henk van denbrink Foto s en vormgeving: Dienst Landelijk Gebied Druk: Hellinga Grafische Specialisten Maart 2014 Informatiebord bij 6 Aan de inhoud van deze nieuwsbrief kunnen geen rechten worden ontleend.