Nazending Ledenvergadering: Bestuursakkoord Water vrijdag 18 februari 2011

Transcriptie

1 Bijlage LV 11-2a Nazending Ledenvergadering: Bestuursakkoord Water vrijdag 18 februari Inleiding Vrijdag 11 februari jl. heeft u, ter voorbereiding op de ledenvergadering van 25 februari, het bestuursakkoord Water 3.0 ontvangen. Deze week is zowel in het overhedenoverleg als in de stuurgroep Doelmatig Waterbeheer gesproken. Zowel door de Unie van Waterschappen, als door andere betrokken partijen, zijn enkele wijzigingsvoorstellen voor de tekst van het bestuursakkoord gedaan. In deze notitie leest u zowel een kort verslag van beide vergaderingen als een inventarisatie van de (inhoudelijke) wijzigingen in het bestuursakkoord. Ook ontvangt u hierbij de gewijzigde versie van het Bestuursakkoord Water. Tijdens het overleg is opnieuw bevestigd dat het de bedoeling is tot afronden van het Waterakkoord te komen op 28 februari aanstaande tijdens het NWO (Nationaal Wateroverleg). Ondertekening vindt, ijs en wederdienende, plaats rond de tweede helft van maart in het komende overhedenoverleg. Daarbij zullen dan de premier, de Minister van Binnenlandse Zaken en de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu aanwezig zijn. Namens de Unie van Waterschappen neemt voorzitter Peter Glas aan het overleg deel. Het Waterakkoord wordt daarmee onderdeel van het Hoofdlijnenakkoord, dat tussen Rijk en medeoverheden wordt gesloten. Tenslotte geven we een toelichting op de passages in het Bestuursakkoord Water 4.0 over de doelmatigheidswinst. 2. Verslag overhedenoverleg Op woensdag 16 februari heeft het overhedenoverleg plaatsgevonden. Het kabinet was vertegenwoordigd door minister-president Rutte, minister Donner van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en staatssecretaris Weekers van Financiën. Namens de VNG namen voorzitter Jorritsma en vice-voorzitter Lamers deel. Het IPO werd vertegenwoordigd door voorzitter Franssen en vice-voorzitter Van Waveren. De Unie werd vertegenwoordigd door voorzitter Peter Glas. Albert Vermuë was ook aanwezig. Het overleg stond in het teken van de overdracht van taken en verantwoordelijkheden van het Rijk aan gemeenten, provincies en waterschappen en de voortgang van de bestuursakkoorden. In het overleg is afgesproken verder te werken aan het hoofdlijnenakkoord dat bij het volgende overhedenoverleg in de tweede helft van maart besproken zal worden. Ten aanzien van het Waterakkoord is nogmaals bevestigd dat gestreefd wordt naar afronding tijdens het NWO van 28 februari a.s. Formele ondertekening vindt dan tijdens het overhedenoverleg plaats. 3. Verslag stuurgroep Doelmatig Waterbeheer Op woensdag 16 februari heeft eveneens een vergadering van de stuurgroep Doelmatig Waterbeheer plaatsgevonden. De Unie werd daarbij vertegenwoordigd door Gert Verwolf en Albert Vermuë. Over het gehele bestuursakkoord bleek men zeer terughoudend in het toevoegen van nieuwe punten, er heeft immers reeds een uitgebreid proces van schrijven en onderhandelen plaatsgevonden. De aandacht ging vooral uit naar het wegnemen van de verschillende voorbehouden in de tekst. De Unie is er toch nog in geslaagd een aantal wijzigingen en aanvullingen toe te voegen. Concreet worden de volgende inhoudelijke onderwerpen in het bestuursakkoord gewijzigd en toegevoegd:

2 Pagina 2 van Wijzigingen bestuursakkoord 4.0 op initiatief van de Unie van Waterschappen (in volgorde van de tekst) Relatie KRW en rijksbezuinigingen op ILG en EHS verduidelijkt: Op pagina 4 wordt de volgende passage over de relatie tussen KRW, ILG en EHS toegevoegd: In het regeerakkoord zijn afspraken gemaakt over bezuinigingen op de KRW en het ILG. Wij zullen zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk eind 2011 de gevolgen van deze afspraken in beeld brengen en op basis hiervan bekijken we of de afspraken in het Nationaal Waterplan/ Stroomgebiedbeheerplannen van 2009 moeten worden herzien. Toelichting: Deze passage biedt de mogelijkheid om de ambities ter discussie te stellen, als bezuinigingen van het Rijk leiden tot fors hogere lasten om reeds vastgestelde doelen te bereiken. Monitoring voortgang uitvoering op basis van o.m. waterschapspeil Voor 1 november 2011 werken we een voorstel uit om mede op basis van de drie benchmarks de ontwikkeling van de lokale lasten en de bereikte doelmatigheidswinst door de jaren heen, inclusief een nulmeting, in beeld te brengen. Bestaande monitoringssystematieken worden hierbij betrokken. Toelichting: De presentaties, de kosten en lasten van de uitvoering van doelmatig waterbeheer conform dit akkoord zullen worden gemonitord. Hierbij zal worden uitgegaan van bestaande systematieken en benchmarks (o.a. Waterschapspeil). Profiel waterschappen aangescherpt Op pagina 7 wordt aan het profiel van de waterschappen toegevoegd: De regionale watertaken berusten dus primair bij het waterschap. Professionalisering, innovatie en samenwerking hebben ertoe geleid dat waterschappen grote opgaven in het waterbeheer hebben gerealiseerd. Toelichting: Dit positioneert en profileert waterschap beter in zijn rol. Schrappen goedkeuring beheerplan gehandhaafd Op pagina 10 komt de volgende tekst: Over de voortgang van de beheerprogramma s van de waterschappen vindt jaarlijks overleg plaats tussen provincies en waterschappen. Dit biedt de mogelijkheid actuele inzichten te verwerken en tegelijkertijd provinciaal beleid en de uitvoering door de waterschappen goed op elkaar af te stemmen. Het waterbeheerplan van het waterschap wordt nu nog goedgekeurd door de provincie. Dit komt te vervallen. Het waterschap kan zo zelfstandig invullen op welke wijze het beheer en de uitvoering gebeuren en het interbestuurlijke toezicht wordt eenvoudiger. We maken uiterlijk 1 november 2011 afspraken over wat in de beheerprogramma s dient te worden opgenomen. Toelichting: Dit vergroot de eigenstandige status van het waterschap en vergroot de positie van waterschappen als regionale waterautoriteit. Jaarlijks tweezijdig overleg tussen provincies en waterschappen is een uiting van volwassen verhoudingen tussen provincie en waterschap. Wegbeheer verbeterd Op pagina 12 wordt de paragraaf met betrekking tot wegbeheer als volgt aangevuld: Regionale differentiatie blijft mogelijk uit oogpunt van doelmatigheid. Toelichting: Deze toevoeging biedt de mogelijkheid om maatwerk te leveren in de wegbeheertaak, en bijvoorbeeld het wegbeheer te behouden als dit een doelmatige oplossing is. Hoogwaterbeschermingsprogramma

3 Pagina 3 van 8 Op p14-18 zijn de waterschappen op verschillende plaatsten nadrukkelijker in een pro-actieve rol geplaatst. Dit betreft alle fasen in het proces: programmering, normering en financiering. Solidariteit via verevening handhaven en projectgebonden bijdrage verbeteringsplannen uitzoeken Op pagina 15 wordt de volgende tekst toegevoegd: Conform het regeerakkoord dragen de waterschappen in miljoen euro en vanaf miljoen euro per jaar bij aan de waterschapsprojecten van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Deze bijdrage wordt gereserveerd voor dit programma en gaat in wanneer de benodigde wetswijziging in werking treedt. Vanaf 2014 levert het rijk een gelijke bijdrage (50/50 cofinanciering). Rijk en waterschappen werken voor de 50% waterschapsbijdrage een nadere verdeling uit tussen een solidariteitsdeel (via verevening) en een doelmatigheidsprikkel. Het vereveningsdeel van de waterschappen zal worden gebaseerd op de in de Spoedwet genoemde criteria (aantal inwoners en de WOZ-waarde per waterschap), tenzij op basis van de evaluatie van de Waterschapswet voor wat betreft het belastingstelsel wordt besloten tot een andere verdeelsleutel. Rijk en waterschappen gaan voor 1 november 2011 na hoe de doelmatigheidsprikkel met een projectbijdrage vorm krijgt. De financiering van de voorbereidingskosten zal hierbij betrokken worden. De doelmatigheidsprikkel zal worden getoetst op regionale lastenontwikkeling. Om de lastenstijging evenwichtig te verdelen over de belastingplichtigen als gevolg van deze waterschapsbijdrage aan het Hoogwaterbeschermingsprogramma, is een herziening van het belastingstelsel van de waterschappen nodig. De voorstellen die de waterschappen medio 2011 zullen doen vormen het vertrekpunt. De resultaten van de herziening zijn begin 2012 beschikbaar. Op basis hiervan wordt een wetsvoorstel in procedure gebracht. De bijdrage van waterschappen aan het Hoogwaterbeschermingsprogramma geldt voor de verbetering van primaire keringen in het beheer bij de waterschappen. Voor andere waterveiligheidsprogramma s, bijvoorbeeld naar aanleiding van de deltabeslissing normering, worden in het kader van het Deltaprogramma afspraken tussen betrokken overheden gemaakt over de aanpak, realisatie en financiering. Bovengenoemde afspraken over de financiering worden in 2016 geëvalueerd. Hierbij zullen toekomstige ontwikkelingen worden betrokken. Toelichting: Om de landelijke solidariteit in de financiering van de waterkeringszorg te handhaven (ook bij 50% financiering door de waterschappen) is er voor gekozen de verevening op basis van de Spoedwet (WOZ/inwoners) te markeren (tenzij uit de voorstellen voor een nieuw belastingstelsel voor de waterschappen een andere systematiek volgt). Wel is het nodig dat, gelet op de stijging van de waterschapsbijdrage van 81 naar 181 miljoen, de verdeling tussen de belastingcategorieën wordt aangepast. Dit gaat uiterlijk per 2014 in. Op verzoek van de staatssecretaris van I&M is de efficiencyprikkel via een projectgebonden bijdrage van het uitvoerende waterschap uit de Taskforce Ten Heuvelhof opgenomen. De hoogte van de bijdrage moet voor 1 november worden vastgesteld. Daarmee is de 25% van het rapprt Ten Heuvelhof van tafel, en zal bij de vaststelling van de hoogte van de bijdrage worden gekeken naar wat dit betekent voor de lokale lastenontwikkeling. De totale waterschapsbijdrage (via verevening en eventueel via een projectgebonden bijdrage) zal niet boven het maximumbedrag van ( 181 miljoen) uitstijgen.

4 Pagina 4 van 8 Onze voorstellen vormen de basis voor mogelijke herziening. Waterschappen hebben ruimte om voor 1 november (met het rijk) de projectgebonden bijdrage uit te werken. Belangrijk is ook de evaluatie in 2016 over de financiële afspraken (terugkijkend en ex ante), gelet op de komst van het Deltaprogramma en de Deltawet/het Deltafonds Met deze wijziging is het voorbehoud van de Unie komen te vervallen. Waterschappen mede verantwoordelijk voor programmering HWBP De rol van de waterschappen bij de programmering van het HWBP is duidelijker omschreven. Het rijk en de waterschappen stellen vervolgens een lijst van verbetermaatregelen op die in aanmerking komen voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma. De staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu stelt deze lijst vast en zendt deze naar de Tweede Kamer. (p.16) En: Rijk en waterschappen werken voor 1 november 2011 in overleg met de provincies een plan van aanpak voor het derde Hoogwaterbeschermingsprogramma uit. (p.17) Toelichting: Aangezien de waterschappen 50% van de financiering van de dijkverbeteringswerken van de waterschappen voor hun rekening gaan nemen is zeggenschap en verantwoordelijk over de programmering van het HWBP geëist. Duidelijk is dat het Rijk hierin ook een verantwoordelijkheid blijft houden: zij financiert immers ook 50% van de verbeteringswerken van de waterschappen en de staatssecretaris blijft politiek eindverantwoordelijk voor het programma. De rol van de provincies is hierbij nog genoemd vanwege het feit dat sommige verbeteringswerken een ruimtelijke component hebben. Beperking rol provincies goedkeuring versterkingsplannen Op pagina 17 wordt de tekst met betrekking tot de provinciale goedkeuringsbevoegdheid tot de MER als volgt gewijzigd: De provincies behouden de goedkeuringsbevoegdheid voor de versterkingsplannen met ruimtelijke consequenties. De bevoegdheden met betrekking tot de MER-procedure voor versterkingsplannen en ruimtelijke plannen blijven ongewijzigd. Toelichting: Op dit moment keuren provincies alle versterkingsplannen goed. De inperking tot versterkingsplannen met ruimtelijke consequenties past bij de terugtrekkende rol van provincies op het terrein van waterveiligheid en is passend bij hun ruimtelijke kerntaak. Overdracht areaal conform eerdere afspraken RWS-Unie Op pagina 18 wordt de paragraaf met betrekking tot dijkringen als volgt gewijzigd: Dijkringen, gebieden beschermd tegen buitenwater door een primaire waterkering, zijn voor het grootste gedeelte in beheer bij de waterschappen. Voorliggende keringen, zoals de stormvloedkeringen en de dammen zijn voor het grootste deel in beheer bij het rijk. We gaan toe naar een situatie waarbij in principe alle dijkringen volledig in beheer zijn bij de waterschappen en alle voorliggende keringen in beheer zijn bij het rijk. In 2011 zullen de waterschappen en Rijkswaterstaat conform de onderling gemaakte afspraken uit januari 2011 komen tot overdracht van keringen en wateren. Toelichting: Het betreft hier een principe afspraak, op basis waarvan regionaal maatwerk mogelijk is. De condities waaronder overdracht plaatsvindt zijn in de brief van januari vastgelegd (systeem op orde; geen achterstallig onderhoud). Afvalwaterketen: regio aan zet

5 Pagina 5 van 8 Op pagina 20 wordt in de paragraaf met betrekking tot besparingen in de waterketen het woord integratie gewijzigd in samenwerking. Dit levert de volgende nieuwe zin op: De drinkwaterbedrijven zullen mede op basis van deze afspraken zelf 70 miljoen euro besparen op de jaarlijkse kosten in De afvalwaterketen is het vertrekpunt, maar verdergaande samenwerking levert naar verwachting nog meer voordelen op. Van cruciaal belang is dat integratie binnen de waterketen niet leidt tot een vorm van suboptimalisatie en kostenverschuiving. Hierbij is met name de relatie tussen de waterketen en de inrichting van de openbare ruimte en het watersysteem van belang (regionaal maatwerk). Toelichting: Het woord verdergaande samenwerking vervang het eerdere verdergaande integratie, wat voor de Unie en VNG een stap te ver is. In lijn met eerdere tekst ligt de uitwerking in de regio, zonder blauwdruk van bovenaf. Elders is de de stok achter de deur (wetgeving) opgenomen (p.23). Uniformering regionale keringen Op pagina 24 wordt, in de paragraaf met betrekking tot regionale keringen, de laatste regel als volgt aangevuld: Dit zal resulteren in uniformering van de aanpak van de normering en de verbetering van de regionale waterkeringen. Toelichting: Hiermee wordt een perspectief gelegd waarin verschillende provincies niet met meerdere maten meten. Scherp voorbehoud t.a.v. indirecte verkiezingen Op pagina 27 heeft de Unie van Waterschappen het voorbehoud met betrekking tot een voorkeur voor directe verkiezingen verwoord in een voetnoot: De Unie van Waterschappen is van mening dat directe verkiezingen de beste manier is om de bestuurders van de waterschappen te kiezen. Directe verkiezingen geeft de beste garantie dat de belangen in het waterbeheer zijn gewaarborgd omdat daarmee inwoners van het waterschap een rechtstreekse invloed hebben op de samenstelling van het bestuur en het beleid van het waterschap. Toelichting: De Unie heeft zowel bij de stuurgroep als het overhedenoverleg gepleit voor directe verkiezingen. Het rijk blijft bij haar voornemen uit het regeerakkoord. Met deze formulering geeft de Unie aan nog steeds voorstander te zijn van directe verkiezingen. 3.2 Wijzigingen bestuursakkoord op initiatief van overige partijen Ook door andere partijen zijn enkele wijzigingsvoorstellen voor de tekst van het Bestuursakkoord Water gedaan, die in de nieuwe tekst zijn opgenomen. VEWIN: Profiel drinkwaterbedrijven verplaatst Op verzoek van de Vewin is de paragraaf met betrekking tot de drinkwaterbedrijven verplaatst van pagina 18 naar pagina 7. Hiermee is het profiel van de drinkwaterbedrijven versterkt. VNG: profiel gemeenten aangescherpt Het profiel van de gemeenten op pagina 7 aangevuld: Gemeenten kennen sinds 1993 een Gemeentelijk Rioleringsplan en daarmee een verplicht assetmanagement. Het inspecteren en onderhouden is een standaard beheeractiviteit. Toelichting: hiermee is het profiel van gemeenten meer toegesneden op de taakinvulling op water VNG: Regelgeving waterketen verduidelijkt

6 Pagina 6 van 8 Op verzoek van de VNG zijn de eerste twee bullets in de paragraaf over regelgeving (Waterketen) op pagina 23 als volgt gewijzigd: - De zorgplicht voor inzameling van stedelijk afvalwater wordt aangepast, zodat wanneer de gemeente om doelmatigheidsoverwegingen besluit in een deel van het buitengebied geen afvalwater in te zamelen, daarvoor geen provinciale ontheffing nodig is. - Waterschappen passen de aansluitverordening niet meer toe. In aanvulling hier op richten gemeenten en waterschappen hun verordeningen zo in dat de wederzijdse taakuitoefening niet belemmerd wordt en doelmatig plaats kan vinden. - Toelichting: Hiermee sluit de formulering directer aan bij actuele beleidsvorming. IPO: Profiel provincies grondwettelijk toezicht toegevoegd Op verzoek van het IPO is op pagina 6 de paragraaf over de provinciale rol als volgt uitgebreid: De provincie stelt de kaders voor het regionale waterbeheer. De provincies hebben een grondwettelijke verantwoordelijkheid ten aanzien van de waterschappen en voeren op basis hiervan toezicht uit op de waterschappen. In het kader van algemeen interbestuurlijk toezicht houden de provincies toezicht op de uitvoering van de taken door de gemeenten. Toelichting: IPO hecht aan het opnemen van de grondwettelijke rol van provincies. Na onderhandeling is deze formulering opgenomen. Ook een passage over toezicht op gemeenten is toegevoegd. IPO/rijk: muskusrattenbestrijding bij waterschappen per De volgende tekst op pagina 12 met betrekking tot de muskusrattenbestrijding opgenomen: De provincies hebben de bestrijding van muskus- en beverratten per 1 januari 2011 aan de waterschappen overgedragen. De waterschappen dragen hiervoor de kosten. Het provinciefonds wordt vanaf 2011 structureel met 19 miljoen euro gekort. Toelichting: hiermee moeten waterschappen per 1 januari 2011 de kosten voor de bestrijding voor hun rekening nemen. Dit op verzoek van provincies en rijk, die wezen op de letter en geest van de Spoedwet. IPO: uitstel overdracht grote grondwateronttrekkingen Op diezelfde pagina is eveneens de tekst met betrekking tot het grondwaterbeheer gewijzigd: De provincie heeft als taak de vergunning te verlenen voor de onttrekking van grondwater voor de grote industrie, drinkwater en warmte-koude opslag. De verantwoordelijkheidsverdeling maakt onderdeel uit van de evaluatie van de Waterwet in Toelichting: het onderwerp is niet van de baan, maar uitgesteld naar de evaluatie van de Waterwet. IPO: rol als gebiedsregisseur toegevoegd Tenslotte is op verschillende plaatsen in de tekst de rol van de provincie op het gebied van ruimtelijke ordening aangevuld met die van gebiedsregisseur. Toelichting: IPO hecht eraan dat met deze toevoeging een actieve rol van de provincies in de ruimtelijke ordening tot uiting komt.

7 Pagina 7 van 8 4. Toelichting op de passages in het Bestuursakkoord Water 3.0 over doelmatigheidswinst In de tekst van het Bestuursakkoord Water is opgenomen dat met de uitvoering van het bestuursakkoord wordt gestreefd in 2020 een doelmatigheidswinst van 750 miljoen te bereiken. In de tekst is deze als volgt verwoord: De totale jaarlijkse kosten voor het beheer van het watersysteem en de waterketen zijn in 2010 ongeveer 7 miljard euro. We verwachten dat dit bedrag zal oplopen tot 8 à 9 miljard euro in 2020 indien we geen maatregelen nemen. Met het uitvoeren van de maatregelen in dit Bestuursakkoord Water streven we naar een doelmatigheidswinst die geleidelijk oploopt tot jaarlijks 750 miljoen euro in Deze doelmatigheidswinst is opgebouwd uit 450 miljoen euro in de waterketen, waarvan 380 miljoen bij waterschappen en gemeenten en 70 miljoen bij drinkwaterbedrijven, en 300 miljoen euro in het beheer van het watersysteem door rijk, provincies, waterschappen en gemeenten. Van deze doelmatigheidswinst wordt 200 miljoen euro gebruikt om de rijksuitgaven op het gebied van waterveiligheid te verminderen. Deze 200 miljoen euro is als volgt opgebouwd (prijspeil 2010): De overdracht van de muskusratbestrijding van provincies naar waterschappen levert vanaf miljoen euro op. De gedeeltelijke decentralisatie van de aanleg en verbetering van de primaire waterkeringen van het rijk naar de waterschappen levert in de periode miljoen euro per jaar op, in miljoen en vanaf 2015 structureel 181 miljoen euro. De overige doelmatigheidswinst van 550 miljoen euro structureel komt ten goede aan het watersysteem en de waterketen. Hierdoor beperken we de kostenstijging en zorgen we ervoor dat de lokale lasten van burgers en bedrijven gematigd stijgen conform het gestelde in het regeerakkoord. Toelichting: Allereerst gaat het hier om een besparing op de exploitatiekosten (prijspeil 2010), waarmee partijen de autonome kostenstijging proberen te beperken (minder meerkosten dus). Het is daarbij goed te vermelden dat het hier een gezamenlijke opgave van alle overheden in het waterdomein betreft en dat de bedragen niet exact zijn toegerekend aan onderwerpen en specifieke overheidsorganisaties. Dit neemt niet weg dat we allemaal de plicht op ons nemen om ons tot het uiterste in te spannen om de 750 miljoen besparing te realiseren. Net zoals het gehele bestuursakkoord zijn ook de opgenomen bedragen met name gebaseerd op het plan Doelmatig waterbeheer, dat de waterschappen in de periode tot 1 april 2010 hebben ontwikkeld en uitgewerkt (zie Werkdocument Storm van de Unie van april 2010). Wel zijn de bedragen inmiddels aan de actualiteit aangepast 1. 1 Zo heeft de verhoogde bijdrage van de waterschappen aan het HWBP natuurlijk een grote impact op de bedragen. In april 2010 gingen we nog uit van een bijdrage van 75 mln per jaar in de periode , terwijl nu duidelijk is dat we vanaf mln per jaar moeten bijdragen en ook in de periode 2011 t/m 2014 een hogere bijdrage moeten leveren.

8 Pagina 8 van 8 De 750 miljoen is een netto-besparing van alle partijen. Dit bestaat voor de waterschappen uit: Besparingen door samenwerking in de afvalwaterketen; in het begin 2010 uitgevoerde Feitenonderzoek is berekend dat waterschappen 170 miljoen kunnen besparen 2 Vereenvoudiging en samenwerking conform de eerdere Stormbrief tot een bedrag van 155 miljoen. 3 Samen leidt dit tot een berekende besparing bij de waterschappen van afgerond ca 325 miljoen. De meerkosten zitten vooral bij de waterschappen en bedragen in 2020 ongeveer 125 miljoen en bestaan met name uit: de exploitatiekosten van de bijdrage aan het HWBP (afschrijvingen en rente; 100 miljoen.); de kosten van overname van de muskusrattenbestrijding ( 25 miljoen.). De netto-besparing bij de waterschappen komt daarmee op 200 miljoen in De overige 550 miljoen netto-besparingen kennen de volgende opbouw: Rijk (HWBP, muskusratten, inkoop met waterschappen, overig): 215 miljoen. provincies (toezicht toetsing, plannen) 10 miljoen. waterleidingbedrijven (eigen efficiency) 70 miljoen. gemeenten (samenwerking afvalwaterketen en belastingen) 255 miljoen. Totaal besparingen bij andere partijen in miljoen Totale doelmatigheidswinst in miljoen 2 Overige bezuinigingen in de waterketen: gemeenten: 210 miljoen, drinkwaterbedrijven 70 miljoen; samen met waterschappen in totaal 450 miljoen. Het bestuursakkoord is beperkt tot de afvalwaterketen (en niet de integratie van de gehele waterketen) waardoor de stap naar de in het feitenonderzoek genoemde besparing van 550 miljoen niet is gemaakt. 3 Verlaging toetsingsfrequentie ( 2 mln.), belastingsamenwerking ( 18 mln.), vereenvoudiging belastingstel ( 1 mln.), onderling samen inkopen ( 37 mln.),samen inkopen met RWS (40 mln.), shared services administraties 7 mln.), samenwerking ICT ( 35 mln.), fusies ( 15 mln.)