ACTIVITEITENPLAN EN ONDERNEMINGSPLAN; LSO EN HBO IN EEN ORGANISATIE

Transcriptie

1 ACTIVITEITENPLAN EN ONDERNEMINGSPLAN; LSO EN HBO IN EEN ORGANISATIE LIMBURGS SYMFONIE ORKEST 30 januari :0.2 - Definitief C

2 Inhoud Inleiding... 2 Inleiding Aanleiding Uitgangspunten... 2 Kwaliteit en (inter)nationaal belang... 3 Kwaliteit en (inter)nationaal belang Inleiding Missie, visie en hoofddoelstelling (Inter)nationaal belang van het LSO Activiteiten in de periode Inhoudelijke keuzes Gebruik van nieuwe media Samenwerking met partners Nieuwe organisatie... 9 Publiek en publieksbereik Publiek en publieksbereik Inleiding Bereik, educatie en talentontwikkeling Doelgroepenbeleid Publieksbereik en klanttevredenheid Publieksontwikkeling, klantenwerving en binding Educatieve activiteiten voor schoolgaande kinderen Professionele talentontwikkeling Ondernemingsplan Ondernemingsplan Verdienmodel en ondernemerschap Marketing strategie en marketingmix Management, organisatie en kwaliteitsborging :0.2 - Definitief ARCADIS 1

3 Inleiding HOOFDSTUK Management, organisatie en kwaliteitsborging Tot slot Tot slot Colofon AANLEIDING Het ministerie van OCW heeft de Regeling op Cultuurbeleid gewijzigd met gevolgen voor de vierjaarlijkse subsidieverstrekking aan symfonieorkesten. Het Limburgs Symfonie Orkest (LSO) heeft een plan opgesteld dat beschrijft hoe het LSO wordt vormgegeven zodat het een duurzame en levensvatbare toekomst heeft. We gaan uit van een nieuwe geïntegreerde organisatie waarin het Limburgs Symfonie Orkest en het Brabants Orkest samengaan, omdat daardoor het meest bijgedragen kan worden aan het symfonisch aanbod in het zuiden van Nederland. 1.2 UITGANGSPUNTEN In het ondernemingsplan wordt aangesloten op de uitgangspunten zoals geformuleerd door het ministerie van OCW in de regeling nr. WJZ/ (8313). De volgende aspecten worden besproken: Artistieke kwaliteit; Ondernemerschap; Publieksbereik; Educatie- en participatiebeleid; Nationaal en internationaal belang; Geografische spreiding; Behoudt van identiteit; Onderdeel zijn van de (Limburgse) samenleving. Om een breed symfonisch aanbod in regio Zuid te kunnen realiseren is een nieuwe organisatie nodig. In dit ondernemingsplan worden deze organisatie en de activiteiten in de :0.2 - Definitief ARCADIS 2

4 Kwaliteit en (inter)nationaal belang HOOFDSTUK periode beschreven. 1.3 INLEIDING Het probleem waarmee de Nederlandse symfonische orkesten worden geconfronteerd gaat verder dan de reductie van (rijks)subsidies; het is een wereldwijd probleem. De eerste faillissementen van orkesten zijn reeds een feit. Toch heeft muziek nog nooit zo n belangrijke rol in het leven van mensen gespeeld. Iedereen heeft zijn eigen muziekbibliotheek bij zich en muziek is in korte tijd oproepbaar en te beluisteren. Tegelijkertijd komt de akoestische beleving van muziek in de concertzaal steeds verder van ons af te staan. Slechts een klein deel van de bevolking heeft ooit een symfonieorkest live gehoord. De afstand tussen deze akoestische beleving en de digitale oproepbaarheid wordt steeds groter. 1.4 MISSIE, VISIE EN HOOFDDOELSTELLING Het is voor het LSO dan ook niet de vraag hoe symfonische orkesten kunnen voortbestaan, maar kan de symfonische muziek maatschappelijke een grotere betekenis worden gegeven. Hoe realiseren we dat ook over twintig jaar de symfonische muziek daadwerkelijk bestaansrecht heeft en niet slechts een museaal gegeven is geworden? Dat probleem kan maar op één manier worden opgelost: de symfonische muziek terugbrengen naar de mensen, ze betrekken bij wat we doen en ze verleiden om naar ons te komen luisteren op de plek waar we het beste klinken: de concertzaal en dat op een manier die past in de hedendaagse leefwereld. Dit houdt in: spelen op scholen, spelen met leerlingen, spelen bij harmonieën en fanfares in dorpen waar het orkest nooit hoorbaar is, in kerken, op pleinen en tegelijkertijd programma s bieden voor andere doelgroepen; groepen die anders nooit komen luisteren. Zo spelen we meer populaire programma s om grotere groepen mensen kennis met ons te laten maken, treden, zoeken we digitale verbindingen met nieuw publiek, we meer buiten de paden met jazz- en popprogramma s en wordt de beschikbaarheid van het orkest voor bedrijven en zorginstellingen vergroot. En dit alles met behoud van een prachtig symfonisch kernprogramma. Missie We willen terug in de haarvaten van de samenleving, een nieuwe balans vinden tussen muziek en publiek. De bevolking van de provincie Limburg en de aangrenzende regio s in contact brengen met, betrekken bij, en voeden met symfonische muziek. En dit doen op een financieel verantwoorde manier in samenwerking met relevante partijen :0.2 - Definitief ARCADIS 3

5 Eén organisatie, twee orkesten Het terugkeren in de haarvaten van de samenleving in Zuid-Nederland (3,5 miljoen inwoners) kan niet vanuit één plek gebeuren. Dat moet vanwege efficiency vanuit twee plekken gebeuren, Maastricht en Eindhoven. Daar is de verbinding met culturele infrastructuur (podia, conservatoria, opera-zuid) van cruciaal belang en zetelen de twee orkesten. LSO en HBO gaan samen in een geïntegreerde organisatie waarbij in de reguliere programmering beide orkesten gelijktijdig een volwaardig symfonisch programma kunnen bieden. Met het behoud van beide orkesten in een kleinere basisbezetting met 60 (LSO) en 60 (HBO) fte kan de in vele jaren opgebouwde klankcultuur blijven bestaan en worden verbeterd. De uitwisseling van musici tussen de twee orkesten zorgt voor een substantiële besparing op remplaçanten en voor een meer constante klankkwaliteit. De omvang van de orkesten is zodanig dat beide een volwaardig symfonisch aanbod kunnen verzorgen waarbij ook het grotere repertoire tot de mogelijkheden behoort. Bij een programma met 95 musici blijven er nog 25 over om in een kamermuziek bezetting te spelen. Een basisbezetting van 60 fte is de kleinste bezetting om een doorsnede uit de symfonische muziekgeschiedenis te kunnen spelen. Noodzakelijke vernieuwing Het orkestleven heeft vernieuwing nodig. Er moet nieuw publiek worden gevonden dat financieel meer bijdraagt en de noodzaak van ondersteuning door private fondsen wordt groter. We moeten dus anders omgaan met dat publiek. Specialismen in onder andere innovatieve marketing, endowment (giften/schenkingen), sponsoring en nieuwe media, vergen investeringen die wij nu niet kunnen doen. Gezamenlijke vormgeving van een grotere afdeling met deze expertise geeft een vernieuwingskracht die (beide) orkesten nodig hebben om hun maatschappelijke functie goed te kunnen vervullen. Daarbij geldt dat hoe beter de zaken zijn georganiseerd hoe beter de orkesten functioneren. Met erkenning van de eigen identiteit van Limburg wil het LSO zich op deze provincie concentreren, maar zich er niet toe beperken. Het orkest wil in de gehele regio Zuid- Nederland bijdragen aan het culturele leven. Daarnaast wil het orkest een rol spelen in de Euregio Rijn-Maas. HBO is op soortgelijke wijze verankerd in haar provincie. Het onderbrengen van beide orkesten in één nieuwe organisatie komt het culturele leven in Zuid-Nederland ten goede. Een goede verankering in de samenleving door samenwerking met andere orkesten, amateurmusici, onderwijs, vrienden van het LSO/HBO en het bedrijfsleven is hierbij het vertrekpunt. Het realiseren van de missie is een continue opdracht en vindt stapsgewijs plaats. Voor de periode hebben wij de volgende doelen: Verbeterde verankering in de samenleving en vergroting publieksbereik. Realisatie van een geïntegreerde organisatie met twee orkesten. Verhogen van de kwaliteit in de nieuwe organisatie, artistiek en bedrijfsmatig. Een kostendekkende exploitatie :0.2 - Definitief ARCADIS 4

6 De hoofddoelstellingen worden uitgewerkt in de paragrafen en hoofdstukken hierna. 1.5 (INTER)NATIONAAL BELANG VAN HET LSO Het LSO presenteert zich zowel nationaal als internationaal. De jaarlijkse concerten in Amsterdam (Concertgebouw), Rotterdam (de Doelen) en Utrecht (Vredenburg) en de begeleiding van Opera Zuid in vele steden maken het orkest hoorbaar in het hele land. De buitenlandse concerten zijn gericht op de buurlanden en de Euregio Rijn-Maas. Concerten worden gegeven in Luik en het LSO is vaste bespeler van de podia in Belgisch Limburg: Hasselt en Tongeren (Basilica Festival). Regelmatig toert het orkest in Duitsland. Eenmaal per twee jaar werkt het LSO met het orkest van Luik aan een gezamenlijk programma. Het LSO onderhoudt goede contacten met gastdirigenten en solisten in de internationale muziekwereld. Het aantal concerten in de Euregio Rijn-Maas (Luik en Aken) wordt vergroot. Het LSO is ook ambassadeur voor Maastricht Culturele Hoofdstad van Europa ACTIVITEITEN IN DE PERIODE Om het orkest te laten terugkeren in de haarvaten van de samenleving, meer te mensen inspireren en te binden wordt de programmering ingrijpend bijgesteld. Er wordt substantieel meer aandacht besteedt aan jongeren en educatie, aan nieuwe doelgroepen en aan een betere verankering in de regio. Het aantal activiteiten stijgt: door de gezamenlijke programmering met HBO vallen vier weken repetitievrij, waardoor substantieel meer kan worden geprogrammeerd. Door een vernieuwde CAO (in concept gereed) en door andere lokale CAO-afspraken komen meer uren beschikbaar. de vernieuwde CAO biedt mogelijkheden om meer activiteiten in klein verband te spelen. - door een efficiencywinst te halen uit een verbeterde organisatie en planning. De inhoudelijke sturing voor de activiteiten is de Schijf van vijf, een opdeling van de programmering in vijf onderdelen met de volgende kenmerken: de schijven zijn inhoudelijk onderscheidend en aanvullend; de schijven maken een onderscheid in genre en vormen muzikaal-inhoudelijk een logisch verband; de schijven zijn de basis voor een gericht doelgroepenbeleid in zowel inhoudelijke als marketingtechnische zin; de schijven hebben intern een logische opbouw in de leeftijd van de bezoekers. Met deze nieuwe doelgroepbenadering stijgt het bereik van het LSO van naar bezoekers :0.2 - Definitief ARCADIS 5

7 Tabel 1 Kernactiviteiten LSO Activiteit Realisatie 2009 Realisatie 2010 Symfonische programma s Ballet, koor en operabegeleidingen 95 (10 met HBO) 138 (20 met HBO) Ensembles Totaal De hier gepresenteerde programmering is geen weergave van de activiteiten van beide orkesten. In de programmering zijn de activiteiten van LSO en de gezamenlijke activiteiten opgenomen. HBO vult haar eigen deel van de programmering in. 1.7 INHOUDELIJKE KEUZES Het LSO wil de artistieke kwaliteit verbeteren door heldere inhoudelijke programmeringslijnen waarbij de Schijf van vijf richtinggevend is. Deze uitgangspunten leiden tot een andere programmering. Educatie en jong talent nemen een meer prominente plaats in en het aantal regionale activiteiten neemt sterk toe. Door samenwerking met HBO kunnen ook de grotere symfonische werken worden gespeeld. Tabel 2 Schijf van vijf : Jong Schijf: Doel: Activiteiten: 1. Jong inhoud: 1. Symfonische programma's voor en met jeugd en jongeren 2. Muziek door de eeuwen heen 3. Met presentator, acteur(s), visuele media leeftijd doelgroep: 4-26 jaar 1. Muzikale educatie van jong publiek door met hen te spelen. 2. Integratie (en opleiding) van jong talent in en voor het orkest. - LSO speelt op scholen ism met leerlingen; - Scholen bezoeken LSO; - Familie programma s; - Peuter/kleuter concerten voorafgaand aan symfonische programma's; - Jonge solisten met het orkest; - Studenten in het orkest in stageen werkervaringsplekken; - Jonge dirigenten voor het orkest; - jonge componisten proberen werk uit. aantal concerten: :0.2 - Definitief ARCADIS 6

8 Tabel 3 Schijf van vijf : Buiten de paden Schijf: Doel: Activiteiten: 2. Buiten de paden inhoud: 1. Symfonische programma's die verbonden zijn aan andere genres; 2. Spelen waar het symfonieorkest nooit te horen is. leeftijd doelgroep: jaar 1. Vergroten van het aantal concertbezoekers door het spelen op bijzondere locaties; 2. Benaderen van nieuwe doelgroepen in andere genres muziek; 3. Verbindingen entameren met andere muzikale genres en disciplines. - Jazz concerten; - Cross-over concerten; - Popconcerten (Pinkpop); - Dansbegeleidingen; - Verwenzorg-concerten; - Concerten in dorpen met plaatselijke harmonie of fanfare - Buitenconcerten op pleinen en lokale festivals; - Deelname in zomerfestivals; - Buitenlandse concerten en - tournees. - Koorbegeleidingen. aantal concerten: 19 Tabel 4 Schijf van vijf : Populair Schijf: Doel: Activiteiten: 3. Populair inhoud: 1. Toegankelijke programma's die een groot publiek aanspreken; 2.Programma's ism populaire artiesten waarbij de helft van het programma symfonisch is. leeftijd doelgroep: jaar 1. Vergroten aantal concertbezoekers door benadering van doelgroepen die normaliter niet naar symfonische concerten komen 2. Verbindingen zoeken tussen 'hoge' en 'lage' muziek. - Kerstconcerten; - Nieuwjaarsconcerten; - Carnavalsconcerten; - Filmmuziekbegeleidingen - LSO samen met populaire artiesten (Kraayenhof, Gé Reinders e.a.); - Gamemuziek concert (Mario, World of Warcraft). aantal concerten: :0.2 - Definitief ARCADIS 7

9 Tabel 5 Schijf van vijf : Groots Schijf: Doel: Activiteiten: 4. Groots inhoud: 1. Spelen van het 'groots' belangrijk symfonisch repertoire; 2. Spelen van groter bezet symfonisch repertoire met HBO leeftijd doelgroep: jaar 1. Vergroten aantal concertbezoekers door het spelen van groot symfonisch werk en belangrijke stukken. 2. Verbindingen tussen symfonische muziek en andere genres. - Groot bezet symfonisch werk in samenwerking met HBO (Mahler, Bruckner, Strawinsky e.a.); - Scan door de geschiedenis, symfonisch werk uit de afgelopen 300 jaar; - Mattheus Passion, Margraten Requiem etc. aantal concerten: 48 Tabel 6 Schijf van vijf : LSO Verfijnd Schijf: Doel: Activiteiten: 5. LSO Verfijnd inhoud: 1. Klein bezette programma's 2. Programma's voor de liefhebber/specialist leeftijd doelgroep: jaar 1. Versterking inhoudelijke profiel; 2. Verlagen kosten door spelen in kleinere samenstelling; 3. Met gespecialiseerd repertoire andere doelgroepen; 4. Inhoudelijke vernieuwingen door gericht opdrachtenbeleid. - Kamerorkestbezetting; - Blaasprogramma s; - Strijkprogramma s; - Klein bezet werk; - Componistendag; - De Limburgse Componistendag; - Festivals voor hedendaagse muziek (November Music, Gaudeamus Muziekdagen) aantal concerten: 13 Naast de concerten worden 75 ensemble-activiteiten geëntameerd. Deze ensembles van gemiddeld vier personen spelen vijf keer per jaar op plaatsen waar ze een rol van betekenis kan vervullen (scholen, buurthuizen, verzorgingscentra, etc.). Het orkest blijft het opdrachtenbeleid uitvoeren. Beurtelings krijgen regionale, landelijke en internationale componisten een opdracht om werk te schrijven. De afgelopen drie jaren werden opdrachten verstrekt aan Tom Holkenborg (Junkie XL), Eric Vloeimans, Martin Fondse, Bart Visman, etc. Zo wordt bijgedragen aan de ontwikkeling van de Nederlandse muziekcultuur. 1.8 GEBRUIK VAN NIEUWE MEDIA De website is de informatiebron over de activiteiten van het orkest. De website wordt nu gebruikt als marketing-, communicatie- en verkoopkanaal en zal in de komende periode nieuwe audiovisuele content bieden :0.2 - Definitief ARCADIS 8

10 We ontwikkelen een digitale leeromgeving waar mensen op laagdrempelige wijze kennis kunnen maken en zich verdiepen in symfonische muziek. Deze leeromgeving maakt gebruik van sociale media, zoals Facebook, Twitter en YouTube. Hierdoor wordt alleen geïnvesteerd in het verschaffen van inhoud (content) die aansluit bij technische mogelijkheden van vandaag en de behoeften van het publiek. 1.9 SAMENWERKING MET PARTNERS Het LSO heeft een verscheidenheid aan partners waarmee wordt samengewerkt. Van overheden, personeelsvereniging tot sponsoren. De belangrijkste zijn de conservatoria van Maastricht, Den Haag en Amsterdam, Opera Zuid, de diverse podia in Limburg en Belgisch Limburg, landelijke podia als Vredenburg, Concertgebouw en de Doelen, afdelingen cultuureducatie van diverse gemeenten. Uiteraard werkt LSO ook samen met diverse onderwijsinstellingen en koren. We gaan nog intensiever samenwerken met genoemde partners. Zo zijn o.a. met de drie genoemde conservatoria en Opera Zuid structurele stage-afspraken gemaakt en zijn er vele concerten vrijgemaakt voor samenwerkingsprojecten. Door het ontwikkelen van speciale activiteiten voor het bedrijfsleven willen we de contacten met deze doelgroep aanhalen. Inmiddels is hiervoor een businessclub opgericht NIEUWE ORGANISATIE Het LSO en HBO gaan samen in een geïntegreerde organisatie. Door de regionale verankering blijft de identiteit van beide orkesten gewaarborgd. Deze nieuwe constellatie verbetert de kwaliteit van beide orkesten en de (inter)nationale slagkracht. Ook wordt het publieksbereik vergroot en beheers- en activiteitenlasten verminderd. Met deze ene organisatie kan de noodzakelijke vernieuwing worden gerealiseerd. De organisatie wordt sterker, stabieler en de stafafdelingen worden groter waardoor specialisaties binnen innovatieve marketing, nieuwe media, publieksontwikkeling en sponsorwerving ontwikkeld kunnen worden :0.2 - Definitief ARCADIS 9

11 Publiek en publieksbereik HOOFDSTUK 1.11 INLEIDING Voor de realisatie van de missie wordt aan publieksontwikkeling gedaan. We zullen nieuw publiek aantrekken en anders met dat publiek omgaan. De oorspronkelijke doelstelling van het orkest (zoveel mogelijk symfonische muziek laten klinken voor zoveel mogelijk mensen) wordt in balans gebracht met de potentiële belangstelling bij het publiek BEREIK, EDUCATIE EN TALENTONTWIKKELING DOELGROEPENBELEID Uitgaande van de Schijf van vijf wordt de programmering vernieuwd. Zowel jong als oud, amusement als diepgang, de experimentele functie als de museumfunctie komen aan bod. De muziekliefhebber kan geclassificeerd worden door middel van de luisterpiramide. Voor elke laag in de piramide creëert het orkest aanbod PUBLIEKSBEREIK EN KLANTTEVREDENHEID Jaarlijks bezoeken personen de concerten van het LSO. Het potentiele publieksbereik is volgens onderzoek personen. Als realistische doelstelling hanteren wij bezoekers in Naast het concertbezoek neemt het publiek ook via diverse media kennis van het LSO. Via de website, Facebook en Twitter worden maandelijks duizenden mensen bereikt. De activiteiten op dit vlak worden uitgebreid. Klanttevredenheidsonderzoek Klanten kunnen direct bij de medewerkers Communicatie & Marketing terecht met klachten, problemen en opmerkingen. Klachten worden binnen een week opgelost. Daarnaast zijn vertegenwoordigers van het orkest bij concerten aan te spreken. De meting van klanttevredenheid wordt uitgebreid met een doorlopende peiling. In de periode wordt bij het meten van klanttevredenheid gebruik gemaakt van de 'Schijf van vijf'. Per schijf wordt klanttevredenheid vastgesteld aan de hand van evaluatiegesprekken. De huidige transparante en open klachtenprocedure blijft gehandhaafd :0.2 - Definitief ARCADIS 10

12 PUBLIEKSONTWIKKELING, KLANTENWERVING EN BINDING Het LSO wil haar huidige klanten behouden en nieuw publiek aantrekken. Voorlichting en communicatie zullen dusdanig worden aangepast dat dit door de klant als persoonlijke communicatie wordt ervaren. De communicatie wordt flexibeler ingezet om sneller in te spelen op actuele ontwikkelingen. Informatie wordt ook aangeboden in apps voor smartphones (Maastricht Map en Uitburo app). Het werven van nieuw publiek geschiedt via bestaande contacten. Zij worden ingezet als ambassadeurs. Daarnaast wordt het bedrijfsleven in Zuid-Nederland benaderd met een toegespitst aanbod. Door geregeld informatie te verstrekken, het creëren van voordelen voor vaste klanten en speciale activiteiten vergroot het LSO de binding met haar publiek. In de periode sluit de communicatie aan op de informatiebehoeften van de doelgroepen EDUCATIEVE ACTIVITEITEN VOOR SCHOOLGAANDE KINDEREN Het LSO betrekt mensen bij het maken van muziek. Dat begint al op jonge leeftijd door kinderen in aanraking te brengen met muziek. Kinderen dragen vroege ervaringen met klassieke muziek en het LSO hun hele leven mee en dit legt de basis voor nieuw publiek. Met de educatie-activiteiten worden personen bereikt. Ruim hiervan zijn jeugdigen. Het LSO wil in de periode dit aantal verdubbelen (zie activiteitenoverzicht). De muzikale ontwikkeling van jongeren vormt het uitgangspunt voor de eerste Schijf van vijf : LSO Jong. Door intensieve samenwerking met het onderwijs en andere instellingen blijft LSO Jong vernieuwen en aansluiten op de actualiteit. Het LSO richt zich met haar activiteiten op de volgende leeftijdscategorieën: 0 6 jaar: Verwondering. Speciale peuter/kleuterinleidingen bij concerten en familievoorstellingen. Beeldende muziek, een pakkend verhaal en visuele ondersteuning zijn daarbij belangrijk. Het delen van de ervaring met ouders en grootouders is wezenlijk jaar: Interactie. Leerlingen uit het basisonderwijs kunnen het hele jaar door repetities bezoeken en het LSO geeft 10 schoolconcerten. Buiten schooltijd geven wij jaarlijks een serie familieconcerten waar kinderen samen met hun (groot)ouders naar het theater of concertzaal komen. Verbinding van klassieke muziek met eigen belevingswereld jaar: Participatie. Actieve betrokkenheid van middelbare scholieren. Kunstdisciplines worden gecombineerd in CKV-projecten. Ook is het LSO beschikbaar als begeleidingsorkest voor artistieke avonden op middelbare scholen. 19 jaar en ouder: Verbreding en verdieping. Voorafgaand aan concerten krijgt het publiek de gelegenheid om bij inleidingen extra uitleg te krijgen over het programma. Hierdoor wordt de beleving van het concert meer intens. Er zijn ook intensieve samenwerkingsverbanden met mbo en hbo. Hierbij ligt de nadruk op het vormgeven van lesmateriaal en producties. Door de samenwerking met partners in voor- en naschoolse opvang en centra voor kunsteducatie zijn de activiteiten meer regionaal verspreid :0.2 - Definitief ARCADIS 11

13 Het LSO investeert in een digitale (leer)omgeving om de doelgroep LSO Jong enthousiast te maken voor symfonische muziek. Per leeftijdscategorie wordt een digitale (leer)omgeving ontwikkeld. Communicatie over en weer, meedenken, meepraten met het LSO vormen de kernbegrippen. Het LSO haalt de banden aan met amateurmusici en het Limburgs Jeugd Symfonie Orkest. Met dit laatste orkest wordt minimaal één keer per jaar gezamenlijk aan een productie gewerkt. Om het aantal activiteiten te kunnen realiseren zal de personele inzet voor educatie toenemen van 0,4 naar 0,8 fte. Het educatieprogramma wordt intern geëvalueerd en uiteraard ook met het betrokken onderwijs, subsidiënten en sponsoren. Tabel 7 Activiteiten Schijf Jong en bereik. Leeftijdscategorie Activiteiten Bereik 2011 Doelstelling bereik 0 6 jaar: Verwondering Kleuter- en peuter concerten 7 12 jaar: Interactie Repetitiebezoeken Schoolconcerten Familieconcerten Schoolbezoeken jaar: Participatie CKV-projecten (dans, museum, ed.) 19 jaar en ouder: Verbreding en verdieping Amateurmusici Repetitiebezoeken Concertinleidingen 1283 Concerten met LSJO Hafa-participatie Kinderen Totaal PROFESSIONELE TALENTONTWIKKELING Talentontwikkeling is voor de toekomst van de symfonische muziek van belang. Het begeleiden en verbinden van talent aan het orkest, zijn uitgangspunten die sterker organisatorisch worden geborgd. Dat doen we in nauwe samenwerking met de conservatoria van Maastricht, Den Haag en Amsterdam, het Prinses Christina Concours, stichting Intro-Insitu en Opera Zuid. Minimaal 4 stageplekken per jaar in het orkest en 2 in de organisatie; 1 à 2 werkervaringsplekken in het orkest worden ingericht; Minimaal 2 jonge solisten per jaar leveren een bijdrage aan het programma; Student-dirigenten mogen met het orkest afstuderen; Minimaal 1 aankomende dirigent krijgt de gelegenheid om als gastdirigent op te treden; Het LSO biedt ruimte aan jong compositorisch talent. Een dag per jaar mogen zij fragmenten uit eigen werk uitproberen met het orkest en een ervaren dirigent :0.2 - Definitief ARCADIS 12

14 Ondernemingsplan HOOFDSTUK In de concertreeksen komt aandacht voor jong talent expliciet naar voren in de programmeringsschijf LSO Jong VERDIENMODEL EN ONDERNEMERSCHAP Het onderbrengen van de twee orkesten in één organisatie zorgt voor lagere kosten en meer inkomsten. De eigen inkomsten van de nieuwe organisatie bedragen in ,7 % van de subsidies. In 2016 is dit 31,9%. Het aantal activiteiten wordt vergroot (output). De afgestemde, samenhangende programmering betekent dat er gestuurd wordt op de totale formatie van beide orkesten. Deze programmering levert meer tijd op voor activiteiten, een groter publieksbereik, besparingen op personeelskosten in de flexibele schil en biedt een grotere potentie tot inkomstenvergroting. Nadeel is een toename van reistijd en reiskosten door repetities en optredens in de andere provincie(s). Anderzijds biedt het voordelen ten opzichte van de situatie waarin één orkest alle zuidelijke provincies moet bedienen. De reistijden worden dan een belemmering en het aantal beschikbare uren voor feitelijke muziekproductie neemt af. Het LSO investeert in in activiteiten waarmee het minder afhankelijk wordt van subsidieverstrekkers. Hiervoor worden meer inkomstengenererende activiteiten in de programmering opgenomen. Ook wordt meer ruimte gereserveerd voor lokale educatieve activiteiten. Hoewel hier minder inkomsten te verwachten zijn, is dit belangrijk voor de publieksontwikkeling en is het daarmee een investering in de toekomst. De exploitatierekeningen voor 2010 en 2013 zijn gebaseerd op de jaarrekeningen 2010 van beide orkesten. De exploitatierekening voor 2016 is een prognose. Publieksinkomsten Publieksinkomsten worden vergroot doordat de nieuwe cao en samenwerking met HBO leidt tot meer activiteiten die inkomsten genereren. Bovendien vervalt gedeeltelijk de begeleiding van Opera Zuid door LSO (1 serie van 12 concerten). In 2013 stijgen de publieksinkomsten met , 00. Eenzelfde stijging is voorzien voor Sponsoring Met één organisatie komt slagkracht beschikbaar voor marketing en sponsoring ,00 meer sponsorinkomsten in 2013 t.o.v In 2016 is een stijging van ,00 t.o.v :0.2 - Definitief ARCADIS 13

15 voorzien :0.2 - Definitief ARCADIS 14

16 Indirecte inkomsten en overige private inkomsten De indirecte zijn inkomsten uit de verkoop van beeld- en geluidmateriaal. Deze inkomsten zullen niet veranderen. Overige private inkomsten zijn voornamelijk giften die particulieren doen aan het LSO. In 2013 stijgen de sponsor/vrienden-inkomsten met ,00. In 2016 nemen deze inkomsten, ten opzichte van 2010, met ,00 toe. Subsidie OCW De subsidie van het ministerie van OC&W is geraamd op 7 mln. In dit bedrag is 1 mln opgenomen voor de samenwerking LSO/HBO. Subsidie regionale en lokale overheden Van de regionale en lokale overheden Limburg wordt jaarlijks een bedrag van 1,75 mln gevraagd. Vanuit de Brabantse overheden wordt eenzelfde bedrag verwacht. Dan vragen we van deze beide overheden ook een tijdelijke subsidie van ,00 per jaar. Dit bedrag is bestemd om de organisatie zodanig te ontwikkelen dat een lagere structurele bijdrage van het Rijk kan worden opgevangen (vanaf mln minder). Beheerslasten In de nieuwe organisatie wordt de ondersteunende organisatie 2 fte kleiner. Dit betekent een jaarlijkse besparing van ,00. Echter, de nieuwe directiestructuur kost per jaar ,00 meer. Daarnaast wordt ,00 geïnvesteerd in de afdeling Marketing & Educatie. Per saldo stijgen de beheerslasten personeel met ,00. De materiele kosten dalen met ,00. Dit komt door het realiseren van inkoopvoordelen. Activiteiten De personele inzet zijn de grootste lasten van de activiteiten. In 2010 ging het om ruim 10 mln. Deze lasten zullen in 2013 en 2016 dalen. De belangrijkste redenen: Het afvloeien van 20 fte levert besparing op van 1,1 mln; Samenwerking met HBO bespaart in ,00 op de inhuur van remplaçanten. In 2016 is dit ,00 ten opzichte van 2010; Op de inhuur van solisten/dirigenten wordt jaarlijks ,00 bespaard; Door extra concerten stijgen de kosten voor personeel met ,00 in Eenzelfde stijging is voorzien voor De materiele kosten zullen door toegenomen reiskosten in 2016 stijgen met , :0.2 - Definitief ARCADIS 15

17 Tabel 8 Exploitatierekening LSO/HBO 1.14 MARKETING STRATEGIE EN MARKETINGMIX Het LSO is uniek in Limburg. De naamsbekendheid van het orkest is groot. Het huidige communicatiebeleid blijft gericht op de naamsbekendheid. Het toekomstige marketing- en communicatiebeleid staat in dienst van publieksontwikkeling en gebaseerd op de Schijf van vijf'. Terwijl nieuw publiek wordt aangetrokken, zal marketingbeleid er mede op gericht zijn het bestaande publiek te blijven binden aan het orkest. De opgebouwde klantrelaties worden behouden, bestendigd en uitgebouwd. Drukwerk blijft belangrijk in de communicatie, maar daarnaast wordt ook een groter aanbod digitale informatie verzorgd. Om klantcontacten te intensiveren wordt Customer Relationship Management (CRM) beleid opgesteld en uitgevoerd. Hiertoe wordt een nieuwe database met klantgegevens opgebouwd waardoor klantcontacten kunnen worden gebaseerd op klantprofielen en :0.2 - Definitief ARCADIS 16

18 Management, organisatie en kwaliteitsborging programmering. De afdeling Communicatie & Marketing wordt opnieuw vormgegeven. Omdat educatie een belangrijk aandeel heeft in bezoekersaantallen (20%) zal hier meer aandacht aan worden geschonken. Dit houdt een personele en budgettaire uitbreiding in. De educatieve doelgroep, vooral jongeren, ontmoeten we zowel fysiek als digitaal. Elementen die een rol spelen zijn een digitale speel- en leeromgeving waarin games, muziekspelletjes, interviews, lesmateriaal zijn opgenomen. Ook speelt het orkest samen met jeugdorkesten, harmonieën, etc. LSO moet toegankelijk zijn. Dat betekent dat de toegangsprijs varieert tussen laag voor een eerste kennismaking met het orkest en hoog voor de populaire onderdelen van de programmering. Prijsdifferentiatie zal worden uitgewerkt per serie, per theater en per stoel. Bestuursmodel Conform de regels van Cultural Governance wordt in de nieuwe organisatie het Raad van Toezicht-model gehanteerd. De algemeen directeur organisatie vormt tevens het bestuur. Er wordt een nieuwe Raad van Toezicht samengesteld die het functioneren van de nieuwe organisatie beoordeelt en de algemeen directeur benoemt. Organisatiestructuur Vertrekpunt bij de nieuwe organisatie is: Afgestemde, samenhangende en deels geïntegreerde programmering; Gecoördineerde, wederzijds aanvullende, en gezamenlijke uitvoeringen; De orkesten hebben een gelijkwaardige taakverdeling; De orkesten krijgen een gelijkwaardige artistieke taak en functie; Bundeling van organisatorische, administratieve en technische ondersteuning; Gelijkluidende procedures en arbeidsvoorwaarden volgens de landelijk af te stemmen CAO, lokale CAO-afspraken vervallen waarvoor nieuwe in de plaats komen; Eenduidige algehele bestuurlijke coördinatie; Eenduidige representatie naar het rijk. Voor het personeel zullen nieuwe, gezamenlijk vast te stellen arbeidsvoorwaarden gelden, waarin onder andere is opgenomen dat personeel kan worden gedetacheerd bij het andere orkest. De volgende keuzes zijn richtinggevend voor de structuur van de organisatie: Ondersteunende taken zonder lokale binding worden centraal uitgevoerd; Medewerkers die centrale taken uitvoeren blijven in hun huidige standplaats werkzaam, maar werken voor beide orkesten; :0.2 - Definitief ARCADIS 17

19 Chef-dirigent leidt de programma s waarin de twee orkesten in grotere bezetting samengevoegd zijn; Er is een eenhoofdige directie. Lokale directietaken worden ondergebracht bij twee locatiedirecteuren Eén gezamenlijke Raad van Toezicht; Eén centrale OR met vertegenwoordigers van twee orkesten; Eén Artistieke Commissie met daarin vertegenwoordigers van PR & Marketing en Planning & Organisatie. Eventuele lokale AC s kunnen ondersteuning bieden. De volledige orkestformatie betreft 120 fte. De basisbezetting van de orkesten gaat uit van een vaste bezetting van 60 fte voor het LSO en 60 fte voor HBO. De bezetting van het LSO krimpt met 5 fte en die van HBO met 15 fte. Daarnaast is er een flexibele schil van 20 musici (remplaçanten). De verhouding vaste kern - flexibele schil garandeert een minimaal gelijkblijvende kwaliteit van uitvoering. Voor het opstellen van een optimaal afgestemde, samenhangende programmering is het gewenst dat die centraal wordt aangestuurd. Voor de 'eigen' concerten is de identiteit van beide orkesten richtinggevend. De nadere uitwerking van de planning gebeurt lokaal. De organisatiestructuur omvat naast het orkest, de stafafdelingen Planning & Organisatie, Marketing & Communicatie, Financiën, Personeel en Orkestinspectie. Er is een managementteam waarin de directie en de hoofden van de afdelingen zitting hebben. De interne communicatie steunt op een helderde overlegstructuur. De nieuwe indeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden en de overlegstructuur worden in de loop van 2012 verder uitgewerkt en geformaliseerd. Sturing, managementstijl en onderlinge samenwerking Het managementteam geeft helderheid over verantwoordelijkheden en bevoegdheden en er zal sprake zijn van een duidelijke sturing. Een open managementstijl, die eigen verantwoordelijkheid en positief gedrag benadrukt, is vertrekpunt. De Artistieke Commissie en de Ondernemingsraad spelen een actieve rol, wat de betrokkenheid van musici en andere personeelsleden ten goede komt en draagvlak geeft voor toekomstig beleid. De structuur van de samenwerking is weergegeven in onderstaande figuur :0.2 - Definitief ARCADIS 18

20 Figuur 1 Samenwerking LSO-HBO De komende periode van vier jaar wordt genomen voor het implementatietraject van de samenwerking :0.2 - Definitief ARCADIS 19

21 Tot slot HOOFDSTUK Met dit plan vormen het Limburgs Symfonie Orkest en het Brabants Orkest de muziekvoorziening van Zuid-Nederland. Met dit plan wordt bezuinigd (meer dan een miljoen!) maar tegelijkertijd klinkt er meer muziek dan ooit in Zuid-Nederland en daarmee in Limburg. Er klinkt muziek die we zonder elkaar nooit konden spelen, we komen op plekken waar we nog nooit geweest zijn en we genereren zowel een muzikale als organisatorische kracht die we nooit gekend hebben. Nieuwe publieksgroepen worden bereikt met de media van deze tijd en met dat publiek wordt de toekomst vormgegeven. En dat wat klinkt, klinkt door in de haarvaten van onze samenleving, waarmee we de symfonische muziek weer een maatschappelijke betekenis geven en daarmee die toekomst :0.2 - Definitief ARCADIS 20

22 Colofon ACTIVITEITENPLAN EN ONDERNEMINGSPLAN; LSO EN HBO IN EEN ORGANISATIE OPDRACHTGEVER: Limburgs Symfonie Orkest STATUS: Definitief AUTEUR: Ron Vreeker Sophie Plantinga GECONTROLEERD DOOR: VRIJGEGEVEN DOOR: Ron Vreeker 30 januari :0.2 ARCADIS NEDERLAND BVLichtenauerlaan 100Postbus AE RotterdamTel Fax ARCADIS. Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitzonderingen door de wet gesteld, mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbenden niets uit dit document worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, digitale reproductie of anderszins :0.2 - Definitief ARCADIS 21