De leden van Provinciale Staten van Groningen. Nr.: /46/A.13, MB Groningen, 14 november 2002

Transcriptie

1 De leden van Provinciale Staten van Groningen Nr.: /46/A.13, MB Groningen, 14 november 2002 Behandeld door : mw. L. Smit Telefoonnummer : (050) Antwoord op : Bijlage : 1 Onderwerp : Villach Resolutie Geachte dames en heren, In de statencommissie Milieu, Verkeer en Vervoer van 23 mei 2002 zijn er vragen gesteld naar de betekenis van de Villach Resolutie voor de provincie Groningen. In bijgaande notitie gaan wij kort in op de inhoud van de Villach Resolutie. Vervolgens hebben wij enkele belangrijke provinciale projecten geselecteerd en hebben wij nagegaan of en in hoeverre de doelstellingen van de Villach Resolutie terug te vinden zijn in deze projecten. Gaarne verwijzen wij u naar de inhoud van de notitie die wij u hierbij ter kennis neming aanbieden. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten der provincie Groningen:, voorzitter., griffier. Bijlage: De Villach Resolutie

2 Procedureel Sinds 1993 wordt elke twee jaar (1993 Brussel; 1995 Valencia; 1997 Gothenburg; 1999 Wexford; 2001 Villach) een conferentie georganiseerd voor Regionale milieuministers en Politieke leiders van alle regio's binnen de Europese Unie: "Environment Conference of the Regions in Europe" (ENCORE). ENCORE 2001 in Villach is door bestuurlijke of ambtelijke vertegenwoordiger van bijna alle Nederlandse provincies bijgewoond. Namens het college van gedeputeerde staten van de Provincie Groningen heeft gedeputeerde mw. Jansen deelgenomen. Aan het slot van deze conferentie is een resolutie aanvaard. Deze zogenaamde Villach Resolutie is nadat de IPO-Adviescommissie Milieu, water, landbouw en natuur (MWLN) haar instemming met deze resolutie heeft betuigd, door het dagelijkse bestuur van het IPO aan alle provincies toegezonden met de aanbeveling haar eveneens te aanvaarden, haar uit te voeren en aan de desbetreffende statencommissie voor te leggen. GS heeft bij de brief van 22 maart de Villach Resolutie, mede op uitnodiging van het IPO, aanvaard. Op 8 april 2002 hebben GS de Villach Resolutie te kennisneming voorgelegd aan de statencommissie Milieu, Verkeer en Vervoer (MVV). Inhoud De Villach Resolutie, (in de Nederlandstalige versie) kent naast een preambule drie onderdelen: (1) Duurzame economie de integratie van milieuoverwegingen in de economie, (2) Naar een duurzaam proces van uitbreiding van de Europese Unie, (3) Evaluatie en toekomst van ENCORE. In onderdeel (1) wordt een beroep op de verschillende actoren gedaan om instrumenten te ontwikkelen en te gebruiken, die gericht zijn op de integratie van milieuoverwegingen in de economie. Onder de noemer eco-effiëncy kan aldus een grotere welvaart worden nagestreefd met gebruikmaking van minder natuurlijke hulpbronnen. Onderdeel (2) besteedt uitvoerig aandacht aan duurzame ontwikkeling in de regio's van vooral de kandidaat-lidstaten van de Europese Unie. Deze ontwikkeling kan in het bijzonder worden gestimuleerd door de milieusamenwerking te verbeteren tussen regio's van de Unie en de regio's in de kandidaat-lidstaten. Tenslotte wordt in onderdeel (3) de toekomst van de ENCORE mede in het licht van de toekomstige uitbreiding van de Europese Unie besproken. Voorst wordt het aanbod van de provincie Gelderland aanvaard om de zesde ENCORE-conferentie in 2003 te organiseren. Vastgesteld kan worden, dat het in de resolutie neergelegde gedachtegoed in het provinciale beleid wordt ondersteund c.q. kan worden onderschreven. Gevolgen van de Villach Resolutie voor de Provincie Groningen Aan de hand van de drie onderdelen die in de resolutie zijn onderscheiden zijn hieronder de gevolgen van de resolutie voor de Provincie Groningen per onderdeel weergeven: (1) op weg naar een duurzame economie, (2) aanbevelingen over duurzame ontwikkeling in relatie tot de uitbreiding van de EU, (3) evaluatie en toekomst van ENCORE. ad 1. Duurzame Economie De regio's zijn van mening dat:

3 - het hier gaat het om de integratie van milieuoverwegingen in economie en wel via de methode van "eco-efficiëncy"; dit houdt in dat door het duurzame gebruik van natuurlijke bronnen en van de stofstromen per product of dienst de productiviteit van die bronnen kan worden verhoogd (lees: verlengd). Ook wel geformuleerd als: het creëren van meer welvaart met minder bronnen, - men de duurzame ontwikkeling hier in samenhang ziet met de economische en sociale dimensie, - financiële instrumenten (kostendoorberekening, groene belastingen e.a.) deel uitmaken van eco-efficiëncy, - implementatie van eco-efficiëncy de bestaande en nieuwe regio's aantrekkelijker zal maken, omdat het gebruik van hulpbronnen wordt verminderd en er meer gelegenheid zal komen voor technische innovatie en er meer concurrentie ontstaat voor industrie en bedrijf, - het concept van "Integrated Product Policy" van de Europese Commissie uit het EU Groenboek zorgvuldige overweging door de regio's verdient, - ondersteuningsprogramma's aan (nieuwe) regio's ook eisen op gebied van eco-efficiëncy zouden moeten bevatten, - de regio's onderling vergelijkbare hoofdindicatoren voor duurzame ontwikkeling zouden moeten overwegen om zo de integratie van milieubeleid tussen bestaande en nieuwe EU-lidstaten te vergemakkelijken. De regio's zullen, voor zover hun bevoegdheden dat toelaten, streven naar: - vergroten van de eco-efficiëncy, - regionale financiering en wetgeving daar op aan te passen, - eco-efficiëncy van producten en diensten als criterium opnemen voor overheidsopdrachten; - het stimuleren van projecten ter bevordering van eco-efficiëncy met andere (nieuwe) EU- en Europese regio's, - programma's initiëren om het bewustzijn van het publiek t.a.v. eco-efficiëncy te vergroten, - deelnemen aan en ondersteunen van projecten gericht op het ontwikkelen van hoofdindicatoren voor duurzame ontwikkeling. De regio's vragen o.m. aan de Europese Commissie om: - de activiteiten van de regio's op gebied van incatoren voor duurzame ontwikkeling te steunen, - specifieke programma's voor eco-efficiëncy te ontwikkelen op regionaal niveau, - overige acties om "groene" inkoop en consumptie te bevorderen. ad 2. Uitbreiding van de EU Het Europese Forum van Triëst ging over samenwerking tussen de oude en nieuwe EU-regio's op milieugebied. Men sprak daar uit dat: - de milieukwesties tot de grootste uitdagingen van de nieuwe regio's behoren om het EU niveau op dat gebied te bereiken, - de nieuwe regio's financiële ondersteuning en menskracht nodig hebben om met hun nieuwe verantwoordelijkheden om te aan, - milieusamenwerking tussen regio's kan bijdragen om duurzame ontwikkeling te realiseren. De Villach Conferentie concludeert dat het versterken van contacten, uitwisselen van ervaringen en gezamenlijke projecten tussen oude en nieuwe regio's moet worden gestimuleerd, met name op gebied van: - implementatie van EU-milieunormen, - ontwikkelen van vaardigheden bij milieuorganisaties, - verbeteren van milieubewustzijn, onderwijs, informatieoverdracht en grotere rol van NGO's en burgers bij planning en besluitvorming,

4 - het bevorderen van de opbouw van de organisatie in de milieusector, - het bevorderen van een regionaal en lokaal Agenda 21 proces. Activiteiten die aan de Villach Resolutie voldoen Binnen de afdeling Milieubeleid en Bodemsanering zijn er meerdere projecten die binnen de afspraken van onderdeel (1) de Villach Resolutie vallen. Een selectie van voorbeelden hiervan zijn: Duurzaam Groningen, Ketenbeheer Grond, Van preventie naar duurzaam ondernemen, NME 21 leren voor duurzaamheid, Convenant duurzame energie, Bedrijfsinterne Milieuzorg, Pilotproject Eemsmond. Het laatst genoemde project is geen project van de afdeling Milieubeleid en Bodemsanering, maar van de afdeling Milieuvergunningen. Duurzaam Groningen Duurzaam Groningen is een project dat ondernemers in de provincie Groningen helpt duurzaam te ondernemen. Duurzaam Groningen helpt de ondernemingen door investeringen in milieu en innovatie met forse bijdragen te ondersteunen. Dit project valt binnen het onderdeel van de Villach Resolutie: Duurzame ontwikkeling in samenhang zien met de economische en sociale dimensie. Ketenbeheer Grond Het project Ketenbeheer Grond brengt in kaart waarin de provincie Groningen met name (vervuilde) grond vrij komt. Wanneer de vrijgekomen grond vervuild is, wordt deze gesaneerd. Daarnaast wordt gekeken waar grond nodig is in de provincie. De vrijgekomen grond wordt naar de plek gebracht waar de grond nodig is en hier verder toegepast bij de hier uit te voeren werkzaamheden. Het project Ketenbeheer Grond valt onder het onderdeel van de Villach Resolutie: Vergroten van de eco-efficiëncy. Van preventie naar duurzaam ondernemen Het plan van dit project is er op gericht dat de provincie Groningen bedrijven in staat stelt om waar mogelijke kansen en mogelijkheden op het gebied van ketenbeheer te benutten. Ketenbeheer omvat binnen dit project de thema's Integraal Ketenbeheer, Milieugerichte Productontwikkeling en Productgerichte Milieuzorg. Dit project valt onder het onderdeel van de Villach Resolutie: De integratie van milieuoverwegingen in economie en wel via de methode van "eco-efficiëncy"; dit houdt in dat door het duurzame gebruik van natuurlijke bronnen en van de stofstromen per product of dienst de productiviteit van die bronnen kan worden verhoogd (lees: verlengd). Ook wel geformuleerd als: het creëren van meer welvaart met minder bronnen. NME 21 leren voor duurzaamheid Het doel van dit project is om de leerprocessen op het gebied van duurzaamheid te versterken. Dit gebeurt door middel van een nauwe samenwerking tussen verschillende partijen. Dit project valt onder het punt van de Villach Resolutie Programma's initiëren om het bewustzijn van het publiek t.a.v. eco-efficiëncy te vergroten. Convenant duurzame energie

5 Binnen dit convenant zijn enkele afspraken gemaakt omtrent duurzame energie en het verminderen van CO2-uitstoot. De doelstellingen komen voort uit het Kyoto verdrag, het POP en de doelstellingen die de betrokken partijen zelf hebben gesteld. Het convenant heeft een duur van vier jaar. Dit initiatief valt onder het onderdeel van de Villach Resolutie: Deelnemen aan en ondersteunen van projecten gericht op het ontwikkelen van hoofdindicatoren voor duurzame ontwikkeling. Bedrijfsinterne milieuzorg Binnenkort wordt gestart met het invoeren van een bedrijfsinterne milieuzorgsysteem bij de provincie Groningen. Bedrijfsinterne Milieuzorg valt binnen het punt van de Villach Resolutie: Eco-efficiëncy van producten en diensten als criterium opnemen voor overheidsopdrachten. Pilotproject Eemsmond De provincies hebben in IPO-verband besloten gezamenlijk een offerte aan te bieden aan het rijk voor de uitvoering van (12) projecten voor duurzame ontwikkeling in de regio. Daarmee wordt invulling gegeven aan het advies van de IPO-cie Alders over de rol van de provincies bij de uitvoering van het NMP4-beleid. Het provinciebestuur heeft ervoor gekozen dat de Groningse bijdrage aan de IPOofferte zich richt op duurzame ontwikkeling van de Eemsmond-regio. Dit project, dat de provincie Groningen aanbiedt, beoogt vanuit de Eemsmond uiteindelijk substantieel bij te dragen aan een duurzame energievoorziening en tegelijk de regio en de provincie duurzaam economisch te versterken. De focus ligt daarbij op import en conversie van biomassa tot grondstoffen en energiedragers voor de gassector, de basischemie en de transportsector. CO 2 kan worden opgeslagen. Vanwege de beperkte looptijd richt het project zich op de kiemfase van die transitie, met ondermeer een unieke monitoringpilot rond transitiemanagement. Dit project valt binnen het volgende onderdeel van de Villach Resolutie: Duurzame ontwikkeling in samenhang zien met de economische en sociale dimensie. Onderdeel (2) is geen echt beleidsthema van de provincie Groningen. Dit onderdeel bevat namelijk de vaststelling van de resultaten van een eerdere conferentie. Verder worden er conclusies getrokken over de wenselijkheid van interregionale samenwerking. Daarnaast is onderdeel (2) gericht op de regio's in de kandidaat-lidstaten. Tenslotte bevat dit onderdeel een uitnodiging aan de Europese Commissie. Wel is het zo dat in het kader van de Nieuwe Hanze Interregio wordt gewerkt aan de opstelling van een programma binnen Interreg IIIC voor samenwerking tussen de NHI-provincies en partner-regio's in Midden- en Oost-Europa. Ook heeft de provincie Groningen het Handvest van Valencia onderschreven. Dit handvest is een document waarin een groot aantal Europese regio's aangeeft dat zij zich verantwoordelijk voelen voor de bescherming van het milieu, dat zij een doelmatig communautair milieubeleid zullen ontwikkelingen en dat zij milieuoverwegingen zullen betrekken bij sectorale beslissingen. Omdat onderdeel (3) is gericht op de toekomst van de ENCORE-conferentie en de rol van de Stuurgroep daarbij, noodzaakt dit onderdeel evenmin tot specifieke acties in Groningen.