Handleiding ValueSelections

Transcriptie

1 VALUESELECTIONS.NET Handleiding ValueSelections Hendrik Oude Nijhuis ValueSelections.net Juni 15

2 I NHOUD Handleiding ValueSelections... 3 Bijlage 1: Anatomie van een superaandeel... 8 Bijlage 2: Kent u Mr. Market? Bijlage 3: Handige checklist: beoordeling competitieve positie Bijlage 4: Handige checklist: beoordeling management

3 H ANDLEIDING V ALUES ELECTIONS Beste belegger, Van harte welkom bij ValueSelections! De doelstelling die we met ValueSelections voor ogen hebben is tweeledig: Ten eerste willen we u informeren over bedrijven met sterke competitieve posities waarvan de aandelen aantrekkelijk gewaardeerd zijn. In iedere editie van ValueSelections komen drie van dergelijke selecties aan bod. Ten tweede willen wij u research en inzichten aanreiken waarmee u zich de achterliggende beleggingsfilosofie (value- beleggen) eigen kunt maken. De informatie in de ValueSelections- rapporten vormen hiervoor een belangrijke basis evenals de bonusrapporten welke u aantreft op de ValueSelections- ledenpagina (bereikbaar via In deze bondige handleiding leest u meer achtergrondinformatie over ValueSelections. Zo leest u onder meer over de opzet van de analyses, onze favoriete aandelen en over de achterliggende beleggingsfilosofie. Om alvast wat meer bekend te worden met onze value- beleggen - filosofie raden wij bovendien aan de bijlages achterin deze handleiding door te lezen. Tot slot, mocht u nu gelijk of later nog eens vragen of opmerkingen over ValueSelections hebben dan horen wij graag van u. Reageren kan via het contactformulier op U kunt mij ook direct bereiken door een e- mail te sturen naar h.oudenijhuis@beterinbeleggen.nl. Nogmaals hartelijk dank voor uw vertrouwen en welkom bij de club! Vriendelijke groet, drs. Hendrik Oude Nijhuis Founding partner Kingfisher Capital 3

4 A NALYSES ValueSelections verschijnt maandelijks (meestal in het laatste weekend van de maand). Wanneer een nieuwe editie beschikbaar is ontvangt u van ons gelijk bericht per e- mail. In de e- mail staat ook alvast aangegeven wanneer u de eerstvolgende editie van ValueSelections verwachten mag. Deze informatie is eveneens op de ValueSelections- ledenpagina terug te vinden. In iedere editie van ValueSelections worden drie bedrijven op heldere geanalyseerd. Deze analyses geven u snel een goed beeld van de bedrijven in kwestie. De analyses kennen een duidelijke structuur met telkens aandacht voor de volgende vijf aspecten: 1) bedrijfsmodel, 2) competitieve positie, 3) bedrijfscijfers, ratio s en waardering, 4) kansen en bedreigingen en 5) management. F AVORIETEN Alle aandelen voor ValueSelections geselecteerd zijn naar ons oordeel aantrekkelijk gewaardeerd op het moment van selectie (anders worden ze simpelweg niet geselecteerd). In vrijwel alle gevallen ramen wij de intrinsieke (oftewel werkelijke) waarde ten minste 40% boven het actuele koersniveau. De door ons geraamde intrinsieke waarde wordt vanzelfsprekend eveneens vermeld. Aandelen waarvan de geraamde intrinsieke waarde ten miste 40% boven de actuele beurskoers ligt beoordelen wij als koopwaardig. In iedere editie van ValueSelections wordt eveneens een Top 5 en Nederlandse Top 3 weergegeven. Deze aandelen zijn vaak al eerder voor ValueSelections geanalyseerd. De analyses van onze favorieten vindt u eenvoudig terug op de ValueSelections- ledenpagina waar u alle analyses aantreft die vanaf de start van ValueSelections (december 2007) verschenen zijn. 4

5 F ILOSOFIE De beleggingsfilosofie achter ValueSelections wordt wel value investing of value- beleggen genoemd. Benjamin Graham ( ) geldt als de grondlegger van deze filosofie. Graham, Warren Buffet s leermeester, stelt dat het van groot belang is te beseffen dat er een verschil bestaat tussen de werkelijke waarde (intrinsieke waarde) van een bedrijf enerzijds en de beurswaarde anderzijds. De intrinsieke waarde van een bedrijf is doorgaans vrij stabiel. De beurswaarde daarentegen fluctueert voortdurend. Graham stelt dat beleggers niet de fout dienen te maken zich te laten leiden door het manisch- depressieve karakter van de aandelenmarkt. In plaats daarvan dienen koersfluctuaties te worden benut om aandelen te kopen wanneer ze in de uitverkoop zijn om ze op een later moment te kunnen verkopen wanneer dat niet langer het geval is. L EDENPAGINA Als lid van ValueSelections heeft u toegang tot de ValueSelections- ledenpagina. Op deze pagina treft u de honderden analyses aan die sinds de start van ValueSelections in 2007 verschenen zijn. Op de ledenpagina treft u bovendien een aantal interessante bonusrapporten aan, evenals een digitaal exemplaar van onze bestseller over Warren Buffett s investeringsstrategie (ook in audioboek- formaat). De ledenpagina is bereikbaar via P ROCES De aandelen voor ValueSelections geselecteerd vormen de meest aantrekkelijke aandelen die we in de voorgaande maand zelf zijn tegengekomen. De meeste van deze selecties komen we op het spoor middels screening op aandelen van bedrijven die bovengemiddeld goed zijn in het verdienen van geld en lager dan gemiddeld gewaardeerd zijn. Hoewel we via de screenings de meeste selecties op het spoor komen vormen deze niet de enige bron. Wij volgen voortdurend het (financiële) nieuws, lezen vele analistenrapporten, boeken, analyses en nieuwsbrieven, bezoeken conferenties wereldwijd, doen zelf ook (wetenschappelijk) onderzoek en houden uiteraard onze ogen en oren voortdurend open. Ook op deze wijze komen we soms aandelen op het spoor die we voor ValueSelections analyseren. 5

6 Daarnaast is nog een andere bron van ideeën. Heel dikwijls ontvangen we namelijk ook van leden van ValueSelections de vraag een bepaald aandeel eens nader te bekijken. Indien interessant genoeg bevonden worden zulke aandelen soms ook voor ValueSelections geanalyseerd. R ISICO S Beleggen brengt risico s met zich mee en op ValueSelections is dan ook een disclaimer van toepassing (zie Risico s trachten we bij ValueSelections op een drietal manieren in te perken: Focus op kwaliteit Kwaliteitsbedrijven (bedrijven met sterke competitieve posities) gaan in de meeste gevallen niet gelijk ten onder wanneer de marktomstandigheden enige tijd tegenzitten. Doorgaans weten zulke bedrijven dan juist marktaandeel te winnen, wat zich later wanneer de markt weer aantrekt vaak uitbetaalt. Focus op waardering Het kopen van aandelen tegen een aantrekkelijke waardering vormt de basis van het value- beleggen. Door aandelen te kopen die aantrekkelijk gewaardeerd zijn is het risico op aanhoudende koersdalingen duidelijk minder dan bij aandelen gekocht tegen een torenhoge waardering. Spreiding Risico s vallen te reduceren door spreiding. Met 20 tot 25 verschillende aandelen in portefeuille is het individuele aandelenrisico voor de portefeuille in totaliteit al sterk gereduceerd. Niet alleen is het verstandig te spreiden tussen verschillende aandelen en verschillende sectoren maar eveneens te overwegen is om een portefeuille gespreid in de tijd op te bouwen. Zo n aanpak biedt antwoord op het risico juist in aandelen te gaan net op het moment dat sprake is van een (tijdelijke) piek op de aandelenmarkt. 6

7 R ENDEMENT Aandelen vormen over lagere periodes bezien met afstand de best renderende beleggingscategorie. Ziet u hiervoor ook onderstaande Figuur 1. Opgemerkt is dat bij het weergegeven rendement voor inflatie al gecorrigeerd is. AFBEELDING 1 HET RENDEMENT VAN VERSCHILLENDE BELEGGINGSCATEGORIEËN SINDS 1802 (BRON: SIEGEL, JEREMY, THE FUTURE FOR INVESTORS, CROWN BUSINESS, 2005 [DATA BIJGEWERKT TOT 2013]). Overigens is opgemerkt dat value- aandelen, het type aandelen waar we met ValueSelections op richten, bovengemiddeld renderen (nog wat beter dus dan de aandelenmarkt in totaliteit). Omdat dit niet per definitie voor ieder afzonderlijk jaar geldt en aandelenmarkten op jaarbasis zelf ook behoorlijk kunnen fluctueren, is het raadzaam enkel in aandelen te beleggen wanneer uw beleggingshorizon voldoende lang is. Wij beschouwen een beleggingshorizon van ten minste vijf jaar als wenselijk. 7

8 B IJLAGE 1: ANATOMIE VAN EEN S UPERAANDEEL Eigenlijk zijn het maar vier factoren die van een gewoon aandeel een 'superaandeel' maken. We lopen deze factoren hieronder eens kort met u langs, zodat u zo'n aandeel kunt herkennen wanneer die zich aandient. Verwacht u overigens niet veel van dit soort superaandelen aan te treffen. Warren Buffett heeft eens aangegeven dat het in de meeste jaren slechts om een handjevol aandelen gaat die aan alle vier de criteria voldoen. CRITERIUM 1: DUURZAAM COMPETITIEF VOORDEEL Om als 'superaandeel' in aanmerking te komen dient allereerst van een duurzaam competitief voordeel sprake te zijn. Wellicht is het u al eerder opgevallen dat wij nogal eens de nadruk leggen op duurzame competitieve voordelen terwijl er in sommige beleggingsmagazines maar amper of zelfs helemaal geen aandacht voor is. De reden is simpel: wanneer een bedrijf zonder competitief voordeel winst maakt, trekt dit ogenblikkelijk concurrentie aan. De behaalde winsten zullen als sneeuw voor de zon verdwijnen omdat het bedrijf zich niet van zijn concurrenten kan onderscheiden. Dit is voor de aandeelhouders erg slecht nieuws... Bedrijven die wel over een duurzaam competitief voordeel beschikken kunnen iets speciaals, iets wat andere bedrijven niet zomaar kunnen kopiëren. Hiermee kunnen zij hun hoge winstgevendheid wél vasthouden en de jaarlijkse winsten telkens verder opschroeven. Enkele voorbeelden van competitieve voordelen: * BEKENDE MERKNAMEN * Vanwege gewoonte en vertrouwen in de kwaliteit van een bepaald product of bepaalde dienst is men bereid daar iets extra's voor te betalen. Denkt u bijvoorbeeld aan Coca- Cola. * PATENTEN * Bedrijven die patenten bezitten worden als het ware van rechtswege beschermd tegen concurrentie. Bijvoorbeeld middels patenten voor medicijnen maar eveneens middels patenten voor allerlei handige vindingen. Let er echter op wanneer patenten aflopen, met de grote winsten kan het dan namelijk wel eens snel afgelopen zijn... * DISTRIBUTIENETWERKEN * Bij sommige bedrijven vormt het distributienetwerk een belangrijk aspect van het competitieve voordeel. Denk bijvoorbeeld aan Heineken, die met veel cafés schriftelijk is overeengekomen dat zij enkel haar dranken mag schenken. Voor een bedrijf als Diageo (actief in sterke dranken lange tijd een van onze meer favoriete aandelen) geldt overigens hetzelfde. 8

9 * LOCK- IN EFFECTEN * In sommige situaties is het voor een bedrijf uiterst moeilijk en kostbaar om van het ene product op het andere over te stappen. Denk bijvoorbeeld aan een bedrijf dat software van Oracle organisatiebreed geïmplementeerd heeft. Het veranderen van softwareleverancier is vanwege praktische en kostenoverwegingen bijna onmogelijk. Vandaar ook dat de winstgevendheid bij Oracle al jarenlang op een bijzonder hoog niveau ligt. * NETWERKEFFECTEN * De waarde van sommige producten of diensten neemt toe naarmate het aantal gebruikers ervan toeneemt. Denk bijvoorbeeld aan het Windows besturingssysteem van Microsoft of het gebruik van e- mail. Dit economische principe heeft ook aan de basis gestaan van de sterke groei van zogeheten social network sites als Facebook. * SCHAALVOORDELEN * Hoewel vaak genoemd als HET voorbeeld van een competitief voordeel, zijn schaalvoordelen misschien wel het minst sterke competitieve voordeel. De grote Amerikaanse supermarktketen Wal- Mart vormt echter wel een aardig voorbeeld: door haar enorme inkoopkracht en efficiency kan het bedrijf haar klanten producten tegen zeer lage prijzen leveren. Wal- Mart, maar tevens vele andere bedrijven, beschikken vaak over meerdere van bovengenoemde competitieve voordelen tegelijk. Overigens, het beschikken over competitieve voordelen wil nog niet direct zeggen dat dit zich ook altijd financieel uitbetaalt. Controleert u daarom altijd in het jaarverslag of het zogeheten rendement op het eigen vermogen van de onderneming over een reeks van jaren minimaal een procent of 15 bedraagt. CRITERIUM 2: GOEDE VOORUITZICHTEN Bij sommige bedrijven met een sterke competitieve positie zijn de vooruitzichten goed, bij andere wat minder. Hoe komt u hierachter? Eigenlijk gaat het vooral om een combinatie van veel lezen en toepassen van gezond verstand... CRITERIUM 3: AANDEELHOUDERSVRIENDELIJK MANAGEMENT Het management van een onderneming dient gericht te zijn op de lange termijn belangen van aandeelhouders. Zij zijn immers de eigenaren van een bedrijf. De Raad van Commissarissen is ervoor om het management op haar kerntaak te controleren, niet om samen met hen onder één hoedje te spelen... Wie enige tijd uittrekt om zich te verdiepen in het management en met name ook de bestuursvoorzitter krijgt vaak al snel een aardig beeld. Wanneer het bedrijf nog gerund wordt door de oprichter, zogeheten insiders zelf grote belangen in het bedrijf hebben of wanneer zij recent zelf voor eigen rekening (bij)kopen zijn dat nogal eens indicaties van een aandeelhoudersvriendelijk management. 9

10 CRITERIUM 4: AANTREKKELIJKE WAARDERING Veel waarderingenmodellen zijn uiterst complex met honderden in te voeren variabelen en met ingewikkelde formules waarin zelfs voor de kleinste financiële details aanpassingen gemaakt kunnen worden. Details die in het grote geheel eigenlijk nauwelijks relevant zijn... Maar wees gerust: het waarderen van zeer stabiele kwaliteitsbedrijven is lang niet zo ingewikkeld als het op het eerste gezicht misschien lijkt. Onstabiele bedrijven die NIET over competitieve voordelen beschikken zijn daarentegen wel aanmerkelijk lastiger te waarderen. Maar er is gelukkig niemand die zegt dat u dat moet doen... 10

11 B IJLAGE 2: KENT U M R. MARKET? Stel, u heeft samen met een zakenpartner een bedrijf. Een degelijk, stabiel bedrijf met eveneens een stabiele, vaste klantenkring. Het bedrijf groeit langzaam maar gestaag. Kortom, stabiliteit alom. Uw zakenpartner echter is allerminst stabiel... De ene keer is hij uitermate positief en bereid u een bijzonder hoge prijs te betalen voor uw aandeel in de onderneming. De andere keer ziet hij juist niets dan ellende voor de toekomst. Op die momenten kunt u het belang van uw zakenpartner, Mr. Market, voor een habbekrats krijgen. En uw zakenpartner heeft nog een bijzondere eigenschap. Iedere dag, ongeacht uw aanwezigheid, maakt Mr. Market zijn prijs aan u bekend. De prijs waarvoor hij zijn belang aanbiedt, en bereid is uw belang van u te kopen. Het aardige is, deze eigenschappen van onze zakenpartner Mr. Market vindt u exact terug op de beurs! En dit biedt u de kans te profiteren van zowel overdreven lage waarderingen, alsook van overwaarderingen. Echter, voor één ding moet u oppassen... De manische depressiviteit van Mr. Market is zeer aanstekelijk: u dient constant te waken om zelf niet beïnvloed te worden door de snel wisselende stemmingen van uw zakenpartner, Mr. Market. U dient te allen tijde te voorkomen aandelen boven intrinsieke waarde te kopen, wanneer uw zakenpartner, Mr. Market, weer eens manisch is. En u dient tevens te allen tijde te voorkomen aandelen te verkopen tegen een prijs onder de intrinsieke waarde, wanneer Mr. Market weer eens in depressieve gemoedstoestand verkeert. Wanneer u deze analogie van Mr. Market gaat toepassen op uw aan- en verkoopbeslissingen op de beurs zult u op een geheel andere wijze tegen de beurs gaan aankijken. Wanneer uw zakenpartner weer eens een tijdlang depressief is... en de koersen flink dalen... weet u dat dit waarschijnlijk een moment is om wat aandelen van Mr. Market over te nemen... en niet om zelf ook depressief te worden! En wanneer de aandelenkoersen weer een tijdlang onafgebroken oplopen, en ruim boven de intrinsieke waarde noteren, dan is het moment daar om uw aandelen aan uw zakenpartner aan te bieden. Hij is op dat moment manisch over de toekomst... en bereid u een bijzonder goede prijs voor uw aandelen te betalen! 11

12 B IJLAGE 3: HANDIGE CHECKLIST: BEOORDELING COMPETITIEVE POSITIE Met enige regelmaat wijzen wij op het belang van competitieve voordelen voor ondernemingen. En niet voor niets: om structureel winst te kunnen behalen is een (duurzaam) competitief voordeel simpelweg een vereiste... Wanneer zo'n competitief voordeel ontbreekt, zal van een economische winst eigenlijk geen sprake kunnen zijn. En mocht dat toch wél het geval zijn, dan zal de markt er snel voor zorgen dat deze situatie ophoudt te bestaan. Bijvoorbeeld doordat meer bedrijven hetzelfde product gaan aanbieden, waardoor de prijs zakt en daarmee dus ook de (economische) winst. Van een economische winst is overigens sprake wanneer een bedrijf geld overhoudt, NADAT alle kosten vergoed zijn. Hierbij gaat het naast de kosten van kapitaal ook om schappelijke lonen en eveneens om het gedeelte van de winst dat beschouwd kan worden als vergoeding voor genomen risico's. Als een bedrijf 8% rendement op het vermogen weet te genereren, en de kosten (rente) van dit vermogen eveneens 8% zijn, dan heeft groei - financieel bekeken - eigenlijk helemaal geen zin. Wanneer een bedrijf structureel 30% rendement op het vermogen weet te genereren, terwijl ook hier de kosten van het vermogen 8% zijn, doet zich vanuit het perspectief van de investeerder een veel interessantere situatie voor. In dit artikel staan we specifiek stil bij de bedreigingen die te onderscheiden zijn voor de competitieve positie van een bedrijf. Dit doen we aan de hand van het wellicht bekende krachtenraamwerk van Porter. Michael Porter (1947) studeerde economie en is hoogleraar aan de prestigieuze Harvard Business School te Boston. Porter onderscheidt bij het bereiken en handhaven van een competitief voordeel een vijftal krachten: 1) De rivaliteit tussen bestaande, concurrerende organisaties 2) De onderhandelingsmacht van afnemers 3) De onderhandelingsmacht van leveranciers 4) Vervangende producten of diensten 5) Potentiële toetreders tot de markt Aan de hand van het bedrijf Coca- Cola als concreet voorbeeld - een bedrijf met een sterke competitieve positie - zullen we deze vijf krachten kort langslopen. Voor wat betreft de rivaliteit tussen bestaande concurrenten komt Pepsico, waar het merk Pepsi onder valt, al snel in beeld. Beide bedrijven hebben sterke competitieve posities. De markt voor frisdranken lijkt ruimte te bieden aan een tweetal grote cola- merken. 12

13 De onderhandelingsmacht van afnemers is vrij beperkt. Weinig retailers zullen zich kunnen permitteren géén Coca- Cola in hun assortiment te hebben. Wel geldt dat bij hele grote retailers, zoals Wal- Mart, de nodige onderhandelingsmacht aanwezig is. Ook is het zo dat hoewel de positie van Coca- Cola bijzonder sterk is, afnemers als restaurantketens wel de mogelijkheid hebben om te switchen naar Pepsico (of hiermee kunnen dreigen). De onderhandelingsmacht van leveranciers lijkt nauwelijks een bedreiging voor Coca- Cola: deze zijn te gefragmenteerd waardoor Coca- Cola zelf de optie heeft om over te gaan tot zogeheten achterwaartse integratie (en zodoende haar eigen leverancier kan worden). Bovendien heeft het bedrijf een dermate groot inkoopvolume dat we de onderhandelingsmacht aan de kant van de leveranciers van de benodigde grondstoffen beperkt achten. Het risico van vervangende producten is iets wat bij Coca- Cola consequent aandacht verdient. Consumentenvoorkeuren veranderen en een trend naar gezondere dranken of energiedranken zien we op de Westerse markten reeds terug. En hoewel Coca- Cola een bijzonder sterke positie bezit op de markt van frisdranken, is haar positie op de markt van andere soorten dranken veel minder sterk. De competitieve positie van Coca- Cola op de markt van frisdranken, en specifiek op de markt van cola, is echter dermate sterk dat het voor potentiële toetreders nauwelijks mogelijk zal zijn een positie op deze markt te verwerven. Warren Buffett merkte hierover al eens op: "If you gave me $100 billion and said take away the soft drink leadership of Coca- Cola in the world, I'd give it back to you and say it can't be done." - Warren Buffett Zoals aan de hand van het besproken vijf krachtenraamwerk - en onze bondige toepassing daarvan op het bedrijf Coca- Cola - duidelijk wordt, vormt het model van Porter een eenvoudige checklist om snel enig inzicht te krijgen in de sterkte van de competitieve positie van een bedrijf. En dat is essentieel want een competitief voordeel vormt immers de basis voor het winstgenererende vermogen van een onderneming. 13

14 B IJLAGE 4: HANDIGE CHECKLIST: BEOORDELING MANAGEMENT Buffett's beoordelingsvermogen van het management is één van de aspecten die nogal eens onderbelicht blijven. Volkomen ontrecht, aangezien Buffett zich vrijwel niet met de operationele gang van zaken van zijn Berkshire- bedrijven bezighoudt. Tot nu toe is nog nooit een bestuurder van één van de vele bedrijven die onder Berkshire Hathaway vallen overgestapt naar een concurrent. Aangezien we regelmatig vragen van beleggers ontvangen over hoe het management beoordeeld kan worden hebben we een checklist opgesteld van 10 vragen. Met het systematisch beantwoorden van deze 10 vragen valt in de meeste gevallen al vrij snel een redelijk goed beeld van het management te verkrijgen. VRAAG 1 Bestaat het management uit de oorspronkelijke oprichters van het bedrijf? VRAAG 2 Hoelang is men bij het desbetreffende bedrijf actief? Wanneer het huidige management bestaat uit de oorspronkelijke oprichters is dat vaak een goed teken. Denk bijvoorbeeld aan Michael Dell van computerfabrikant Dell of de lange tijd dat Bill Gates bij Microsoft bestuursvoorzitter was. Of Warren Buffett zelf, die sinds de jaren '60 bij Berkshire Hathaway aan het roer staat. VRAAG 3 Hoe zit het met de hoogte van de beloning? VRAAG 4 Zijn de belangen van de aandeelhouder en het management parallel? VRAAG 5 Hebben de bestuurders zelf veel aandelen in bezit? VRAAG 6 Hebben zij recent voor eigen rekening aandelen gekocht of juist verkocht? Een goede beloning voor goede prestaties is in de ogen van Buffett prima. Echter, zeer forse en soms zelfs exorbitante beloningen bij slechte prestaties vindt Buffett maar niets. Buffett zelf verdient niet meer dan $ per jaar als bestuursvoorzitter van Berkshire Hathaway. Een fractie van het bedrag dat bestuursvoorzitters van bedrijven van gelijke omvang elders verdienen. Wanneer insiders zoals bestuursvoorzitters zelf veel aandelen van het betreffende bedrijf in bezit hebben is dat vaak een goed teken. De belangen van het management en die van de externe aandeelhouders zijn dan in relatief hoge mate parallel. Extra interessant wordt het wanneer insiders ook nog eens extra aandelen voor eigen rekening bijkopen. Blijkbaar vinden zij de aandelen dan aantrekkelijk gewaardeerd. VRAAG 7 Heeft het management eerdere doelstellingen weten waar te maken? VRAAG 8 Wat is de visie voor de toekomst van het bedrijf? VRAAG 9 Gedraagt het managementteam zich als lemmingen? Een aardige manier om te beoordelen of het management haar doelstellingen heeft weten waar te maken is door oude jaarverslagen te bestuderen. Hierin worden 14

15 veelal doelstellingen voor komende jaren opgesomd. Door vervolgens de latere jaarverslagen erbij te pakken kunt u beoordelen of het management haar eerdere doelstellingen ook daadwerkelijk heeft weten waar te maken. Soms komt het voor dat topbestuurders zich als lemmingen gedragen. Wanneer een concurrent een overname doet, volgen anderen zonder daar zelf verder goed over na te denken. Tientallen miljarden betalen voor UMTS- frequenties? Veel telecombedrijven creëerden enorme schuldenlasten voor zichzelf doordat men deze frequenties - tegen wat voor prijs dan ook - wilde bemachtigen, alleen omdat anderen dat ook deden... VRAAG 10 Weet het management de ingehouden winsten goed te laten renderen? De ultieme test van het management is om ook de ingehouden winsten goed te laten renderen. Met ingehouden winsten bedoelen we het gedeelte van de winst dat niet als dividend aan de aandeelhouders wordt uitgekeerd. U kunt dit beoordelen door te kijken of het rendement op het geïnvesteerde kapitaal in de loop der tijd niet afneemt. Door lange tijd veel van de winsten in te houden (en dus nauwelijks dividend uit te keren) en deze winsten telkens tegen hoge rendementen te herinvesteren kan een bedrijf exponentieel groeien. Het Amerikaanse detailhandelsconcern Wal- Mart, een bedrijf opgericht in 1962 en lange tijd geleid door haar oprichter Sam Walton, is hiervan een goed voorbeeld. Uiteraard geldt dat het management slechts één van de factoren is waarvoor u aandacht dient te hebben bij het beoordelen van potentiële beleggingskandidaten. Andere belangrijke factoren zijn bijvoorbeeld het bedrijfsmodel, de sterkte en duurzaamheid van de competitieve positie van de onderneming, mogelijke kansen en bedreigingen en natuurlijk ook de waardering. Tot slot: Buffett merkte eens op dat wanneer een managementteam met een briljante reputatie een bedrijf gaat leiden in een industrie die bekendstaat vanwege het ontbreken van competitieve voordelen (denk aan de auto- of luchtvaartindustrie) het de reputatie van de industrie zal zijn die intact zal blijven en niet die van het management... 15

16 D ISCLAIMER Aan deze informatie kunnen op geen enkele wijze rechten worden ontleend. Dit rapport is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies. De consequenties van het op welke wijze dan ook toepassen van de u toegezonden informatie blijven volledig voor uw eigen rekening. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Voor meer informatie, zie 16