Subarachnoïdale bloedingen zonder aneurysma op het angiogram: de waarde van herhalingsangiografie
|
|
- Eva Kuipersё
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Oorspronkelijke stukken Subarachnoïdale bloedingen zonder aneurysma op het angiogram: de waarde van herhalingsangiografie m.p.w.a.houben, w.j.j.van rooij, m.sluzewski en c.c.tijssen Een spontane subarachnoïdale bloeding is meestal het gevolg van een gebarsten aneurysma. De gevolgen zijn ernstig: ongeveer 50% van de patiënten overlijdt en 10-20% is blijvend gehandicapt. 1 Bovendien komen complicaties veelvuldig voor. Daarbij gaat het met name om recidiefbloedingen, hydrocefalus en ischemie van het hersenweefsel. 2 Ongeveer 10% van de patiënten met een subarachnoïdale bloeding heeft een zogenaamde perimesencefale bloeding, een goedaardig verlopende subarachnoïdale bloeding waarbij het bloed op de CTscan rond het mesencefalon gelokaliseerd is en waarbij altijd nagenoeg volledig herstel optreedt zonder recidieven. 3 Deze bloedingen zijn niet van aneurysmatische oorsprong, maar waarschijnlijk veneus van origine. 4 Incidenteel (3%) wordt een subarachnoïdale bloeding met een perimesencefaal bloedingspatroon veroorzaakt door een aneurysma, 5 om welke reden bij deze patiënten toch eenmaal een angiogram wordt aanbevolen. 4 Als door middel van een CT-scan of onderzoek van de liquor een subarachnoïdale bloeding is vastgesteld, volgt, zodra de conditie van de patiënt dat toelaat, angiografie van de cerebrale vaten om een aneurysma als oorzaak van de bloeding aan te tonen. Bij 15-20% van de patiënten met een subarachnoïdale bloeding wordt geen aneurysma gevonden. 6 Een deel van deze angiogramnegatieve subarachnoïdale bloedingen blijkt bij herhalingsangiografie of na een recidiefbloeding toch op een aneurysma te berusten, zodat het eerste angiogram als fout-negatief moet worden beschouwd. De in de literatuur gerapporteerde opbrengst van herhalingsangiografie loopt uiteen (0-30%) en ligt waarschijnlijk rond de 17%. 278 Er bestaat geen consensus over de vraag of het zinvol is angiografie te herhalen na een eerste negatief angiogram Wij hebben daarom voor de afdeling Neurologie van het St. Elisabeth Ziekenhuis te Tilburg retrospectief onderzocht hoe vaak bij patiënten met een niet-perimesencefale subarachnoïdale bloeding en een negatief eerste angiogram bij herhalingsangiografie alsnog een aneurysma gevonden was. St. Elisabeth Ziekenhuis, Postbus , 5000 LC Tilburg. Afd. Neurologie: M.P.W.A.Houben, assistent-geneeskundige; dr.c.c. Tijssen, neuroloog. Afd. Radiologie: dr.w.j.j.van Rooij en dr.m.sluzewski, neuroradiologen. Correspondentieadres: dr.c.c.tijssen (c.tijssen@elisabeth.nl). Zie ook het artikel op bl samenvatting Doel. Bepalen hoe vaak bij patiënten met een niet-perimesencefale subarachnoïdale bloeding en een negatief eerste cerebraal angiogram bij herhalingsangiografie alsnog een aneurysma gevonden wordt. Opzet. Retrospectief. Methode. Van alle patiënten met een subarachnoïdale bloeding die waren opgenomen op de afdeling Neurologie van het St. Elisabeth Ziekenhuis te Tilburg in de periode 1 januari juni 2000 werden de diagnostische gegevens geanalyseerd. Perimesencefale bloedingen werden uitgesloten en de follow-up werd gecompleteerd. Een negatief angiogram werd als fout-negatief beschouwd, indien op een herhalingsangiogram alsnog een aneurysma werd gevonden of als zich een recidiefbloeding had voorgedaan. Deze angiogrammen werden opnieuw beoordeeld. Resultaten. Er waren 333 patiënten met een subarachnoïdale bloeding geregistreerd. Bij 249 waren één of meer angiogrammen gemaakt, waarvan bij 59 patiënten het eerste angiogram negatief was (24%). Van hen hadden 36 patiënten een nietperimesencefale subarachnoïdale bloeding (26 vrouwen en 10 mannen; gemiddelde leeftijd: 54 jaar (uitersten: 25-77)). Bij 25 van deze 36 patiënten was angiografie herhaald, waarbij 9 keer een aneurysma was gevonden. Er kregen 4 patiënten een recidiefbloeding na een eerder negatief angiogram. In totaal was aldus bij 13 van deze 36 patiënten het eerste negatieve angiogram fout-negatief (36%). In 9 gevallen waarbij een aneurysma was gevonden op een herhalingsangiogram, was bij 5 datzelfde aneurysma ook te zien op een eerder als negatief beoordeeld angiogram. Conclusie. Van 36 patiënten met een niet-perimesencefale subarachnoïdale bloeding en een niet-afwijkend angiogram bleken 13 een aneurysma te hebben. Van de 13 aneurysmata waren er 9 aangetoond door herhalingsangiografie. Technische factoren en beoordelingsfactoren bleken een belangrijke rol te spelen bij het negatief uitvallen van het eerste angiogram. methode Patiënten met de diagnose subarachnoïdale bloeding die op de afdeling Neurologie in het St. Elisabeth Ziekenhuis werden opgenomen in de periode van 1 januari juni 2000 werden opgespoord in de medische registratie van het ziekenhuis. De diagnose subarachnoïdale bloeding werd gesteld op grond van het klinisch beeld aangevuld met een CT-scan (zichtbaar bloed in de subarachnoïdale ruimte) en, in geval van een negatieve CT-scan, met een lumbaalpunctie (toename van bloedpigmenten in de liquor). Patiënten met een bekende 804 Ned Tijdschr Geneeskd april;146(17)
2 oorzaak van de subarachnoïdale bloeding anders dan een aneurysma werden uitgesloten. Vervolgens werden patiënten met een compleet en negatief eerste angiogram geselecteerd waarbij op de CT-scan bloed zichtbaar was volgens een niet-perimesencefaal patroon. Van de geselecteerde patiënten werden retrospectief de diagnostiek en het klinisch beloop geanalyseerd. Het eerste negatieve angiogram werd als fout-negatief beschouwd indien op een herhalingsangiogram alsnog een aneurysma werd gevonden of indien een recidiefbloeding was opgetreden, aangezien dit het bestaan van een aneurysma aannemelijk maakt. Patiënten van wie de follow-up niet compleet was of die nog in leven waren zonder dat een aneurysma was gevonden, werden telefonisch benaderd en gevraagd naar eventuele nadien verrichte diagnostiek en het optreden van recidiefbloeding(en) of acute hoofdpijn. De fout-negatieve angiogrammen werden opnieuw beoordeeld door een neuroradioloog (W.J.J.v.R.) en vergeleken met de herhalingsangiogrammen. resultaten In de onderzochte periode waren 363 patiënten met een subarachnoïdale bloeding geregistreerd; 26 patiënten hadden een bekende oorzaak van de bloeding anders dan een aneurysma en van 4 patiënten waren onvoldoende gegevens beschikbaar. Van de overige 333 patiënten waren 84 overleden voordat angiografie verricht was en bij 249 was ten minste 1 angiogram gemaakt. Bij 59 van de 249 patiënten (24%) was het eerste angiogram negatief. Van hen hadden 14 een perimesencefale bloeding; geen van deze 14 patiënten had een recidief gekregen en bij 6 herhalingsangiogrammen (die in die periode nog werden verricht) was geen aneurysma gevonden. Bij 5 patiënten was geen bloed zichtbaar op de CT-scan. Van 1 patiënt was de uitslag van de CT-scan niet te achterhalen. Bij 3 patiënten was een verdachte afwijking gezien op het eerste angiogram, maar kon niet met zekerheid worden vastgesteld wat de betekenis hiervan was; bij hen was herhalingsangiografie verricht waarbij bij alle 3 een aneurysma van de A. cerebri media was gevonden. De andere 36 patiënten met een negatief eerste angiogram hadden een niet-perimesencefale subarachnoïdale bloeding. De gemiddelde leeftijd was 54 jaar (uitersten: 25-77), met een man-vrouwverdeling van 10:26. Een overzicht van de verrichte angiografische diagnostiek en het klinisch beloop is weergegeven in figuur 1. Bij 11 van deze 36 patiënten was geen tweede angiogram gemaakt vanwege opgetreden complicaties of een slechte klinische toestand. Van deze 11 patiënten kregen 3 een recidiefbloeding na het eerste negatieve angiogram. Bij 25 patiënten was een tweede angiogram gemaakt en bij 8 van hen was een aneurysma gevonden (32%). Er kreeg 1 patiënt na 2 negatieve angiogrammen een recidiefbloeding. Een derde angiografie na 2 eerdere negatieve angiogrammen hadden 7 patiënten ondergaan en bij 1 van deze 7 was alsnog een aneurysma aangetoond (14%). In totaal bleek aldus na 9 positieve herhalingsangiogrammen en 4 recidiefbloedingen bij 13 van de 36 patiënten het eerste angiogram fout-negatief (36%). Bij de 68 angiogrammen die waren verricht bij de 36 patiënten trad 1 maal een blijvende complicatie op (infarct van de A. cerebri media; 1,5%). Het tijdstip waarop het eerste angiogram na de subarachnoïdale bloeding was gemaakt was mediaan dag 2 (uitersten: 0-74); het tweede angiogram volgde mediaan 15 dagen (1-44) na het eerste angiogram. Deze tijdstippen waren weinig verschillend in de groep met een positief en de groep met een negatief tweede angiogram, mediaan respectievelijk op dag 16 en 13. Zoals vermeld was bij 8 patiënten op het tweede angiogram voor het eerst een aneurysma aangetoond. Bij herbeoordeling van de angiogrammen was bij 4 patiënten datzelfde aneurysma ook zichtbaar op het eerste angiogram. In deze gevallen betrof het kleine en moeilijk zichtbare aneurysmata. Bij 1 van de andere 4 patiënten was een aneurysma niet zichtbaar op het eerste angiogram door een verkeerd gekozen projectierichting, bij 2 was een aneurysma voor het eerst zichtbaar op het herhalingsangiogram in dezelfde projectierichting als bij 1e angiogram geen aneurysma (n = 36) 2e angiogram niet gemaakt (n = 11) overleden zonder recidiefbloeding (n = 4) recidiefbloeding (n = 3; op dag 9, 11 en 50 na de eerste bloeding) geen recidiefbloeding (n = 4; follow-upduur: maanden) geen aneurysma (n = 17) 3e angiogram aneurysma (n = 8; van wie 2 een recidiefbloeding kregen op dag 29 en 59 na de eerste bloeding) niet gemaakt (n = 10) overleden zonder recidiefbloeding (n = 1) recidiefbloeding (n = 1; 7 maanden na de eerste bloeding) geen recidiefbloeding (n = 8; follow-upduur: maanden) geen aneurysma (n = 6; geen recidiefbloeding na 9-60 maanden) aneurysma (n = 1) figuur 1. Beloop en angiografische bevindingen bij 36 patiënten met een niet-perimesencefale subarachnoïdale bloeding en geen aneurysma op het eerste angiogram, op de afdeling Neurologie van het St. Elisabeth Ziekenhuis te Tilburg, 1 januari juni Ned Tijdschr Geneeskd april;146(17) 805
3 het eerste angiogram en bij 1 werd het angiogram niet herbeoordeeld, omdat de opnamen niet meer beschikbaar waren. Bij 1 patiënt was op het derde angiogram voor het eerst een aneurysma van de A. inferior posterior cerebelli gezien. Bij herbeoordeling was dit aneurysma ook zichtbaar op het tweede angiogram, maar niet op het eerste, door overprojectie van een gevulde kies (figuur 2). In totaal was bij 5 van 8 patiënten bij wie een aneurysma eerst werd gevonden op een herhalingsangiogram datzelfde aneurysma ook zichtbaar op een eerder angiogram. Een overzicht van de gevonden aneurysmata na herhalingsangiografie is weergegeven in de tabel. beschouwing In het St. Elisabeth Ziekenhuis bleken 59 van de 249 eerste angiogrammen na een subarachnoïdale bloeding negatief (24%). Van de 36 niet-perimesencefale bloedingen met een negatief eerste angiogram waren 13 van die angiogrammen fout-negatief (36%). Deze getallen zijn niet goed te vergelijken met die uit de literatuur, aangezien de meeste studies geen onderscheid maken tussen de verschillende soorten bloedingen. Hierdoor komen in gepubliceerde patiëntengroepen in sterk wisselende mate perimesencefale bloedingen voor, waarbij vrijwel nooit een aneurysma wordt gevonden. Er zijn dus geen nauwkeurige gegevens bekend over het aantal (fout-)negatieve angiogrammen bij alleen de niet-perimesencefale subarachnoïdale bloedingen. Het algemeen geaccepteerde gemiddelde van 15-20% negatieve angiogrammen na een subarachnoïdale bloeding ligt iets lager dan de door ons gevonden 24%. 6 Het door ons gevonden aantal fout-negatieve angiogrammen blijkt hoog te zijn in vergelijking met dat uit de literatuur (36 versus gemiddeld 17%). 2 Dit kan deels verklaard worden door het uitsluiten van perimesencefale bloedingen in deze studie, waarbij een negatief angiogram immers zelden fout-negatief zal zijn wegens het ontbreken van een aneurysma. Verschillende factoren kunnen het optreden van foutnegatieve angiogrammen verklaren: trombose van het a A. basilaris b A. vertebralis aneurysma kiesvullingen kiesvullingen figuur 2. Eerste (a) en derde (b) angiogram na een subarachnoïdale bloeding. Bij de eerste opname is er overprojectie waarbij een aneurysma van de A. inferior posterior cerebelli wordt gecamoufleerd door een gevulde molaar. 806 Ned Tijdschr Geneeskd april;146(17)
4 Gevonden aneurysmata na herhalingsangiografie bij 9 patiënten met een niet-perimesencefale subarachnoïdale bloeding en een niet-afwijkend eerste angiogram, op de afdeling Neurologie van het St. Elisabeth Ziekenhuis te Tilburg, 1 januari juni 2000 locatie van aneurysma herbeoordeling van methode aneurysma van op een eerder angiogram bevestiging A. communicans anterior * obductie A. communicans anterior niet zichtbaar recidiefbloeding A. communicans anterior niet zichtbaar operatie A. cerebri media zichtbaar operatie A. communicans posterior en A. cerebri media beide zichtbaar operatie A. communicans posterior zichtbaar operatie A.-basilaristop niet zichtbaar operatie A.-basilaristop zichtbaar operatie A. inferior posterior cerebelli zichtbaar operatie *Niet herbeoordeeld. Bloeding uit aneurysma van A. communicans posterior. aneurysma, hematoomvorming met compressie van het aneurysma, vasospasmen en interpretatiefouten. In onze studie werden bij de patiënten met een fout-negatief angiogram geen vasospasmen vermeld, zodat dit mechanisme hier waarschijnlijk geen invloed heeft gehad. Belangrijker lijken factoren die samenhangen met de gebruikte techniek en de beoordeling van de angiogrammen. Dit wordt ondersteund door het feit dat bij 5 van de 8 herbeoordeelde fout-negatieve angiogrammen het aneurysma achteraf gezien zichtbaar was op een eerder angiogram, ook al ging het om kleine aneurysmata. De projectierichting was er 2 keer de oorzaak van dat een aneurysma onopgemerkt bleef. Een beperking van dit onderzoek was dat herbeoordeling van de fout-negatieve angiogrammen niet blind gebeurde. Hierdoor is moeilijk te voorspellen of een fout-negatief angiogram een volgende keer overeenkomstig zou zijn beoordeeld. De door ons toegepaste manier van herbeoordelen geeft echter wel een redelijke indicatie van het aantal aneurysmata dat wordt gemist tijdens de beoordeling van het angiogram of door technische factoren. Of een herhalingsangiogram zinvol is, is afhankelijk van de kans op het vinden van een aneurysma (en de mogelijkheid een recidiefbloeding te voorkomen door tijdig te behandelen) en de kans op complicaties van de angiografie. Het aantal verrichte angiografieën in deze studie is te klein om uitspraken te kunnen doen over het complicatierisico, maar volgens de literatuur gaat het om kleine percentages. 12 Hoewel deze getallen per centrum kunnen verschillen, lijkt dit niet op te wegen tegen het rendement van herhalingsdiagnostiek. Het tijdsinterval waarmee de herhalingsangiografie werd verricht lijkt in ons onderzoek van weinig invloed op de uitslag daarvan, aangezien dit interval niet verschilde tussen patiënten met een positief en patiënten met een negatief herhalingsangiogram. Hieromtrent bestaat geen consensus; in de praktijk wordt een interval variërend van enkele dagen tot enkele maanden aangehouden. De resultaten in dit onderzoek suggereren dat 2 weken na het eerste negatieve angiogram reeds herhalingsangiografie verricht kan worden, zonder dat deze korte termijn leidt tot een verhoogde kans op wederom een fout-negatief angiogram. Concluderend blijkt herhalingsangiografie zinvol bij patiënten met een niet-perimesencefale angiogramnegatieve subarachnoïdale bloeding. Technische factoren en beoordelingsfactoren spelen een belangrijke rol bij het negatief uitvallen van het eerste angiogram. Onze recente ervaringen met nieuwe ontwikkelingen, zoals driedimensionale rotatieangiografie, waarbij driedimensionale afbeeldingen van de hersenvaten worden verkregen met hoge resolutie, wijzen erop dat deze technieken in de toekomst zullen helpen om het aantal fouten te verminderen bij de detectie van cerebrale aneurysmata. abstract Angiogram-negative subarachnoid haemorrhage: the value of repeat angiography Objective. To determine the yield of repeated angiography in patients with a non-perimesencephalic subarachnoid haemorrhage (SAH) and a negative first cerebral angiogram. Design. Retrospective. Method. All diagnostic data of patients with a spontaneous SAH admitted to the Department of Neurology, St. Elisabeth Hospital, Tilburg, the Netherlands, in the period 1 January June 2000 were analysed. Patients with a perimesencephalic haemorrhage on a CT-scan were excluded and followup was completed. A negative angiogram was considered false-negative, if an aneurysm was shown on a repeat angiogram or after a rebleed. These angiograms were reviewed. Results. A total of 333 patients with a spontaneous SAH were registered. Of these, 249 patients had one or more angiograms made, which resulted in 59 first angiograms being negative (24%). A total of 36 patients had a non-perimesencephalic SAH (26 women and 10 men; mean age: 54 years (range: 25-77)). In 25 of these 36 patients, angiography was repeated revealing 9 aneurysms. Four patients suffered from a rebleed after a previous negative angiogram. Altogether, in 13 of these 36 patients the first negative angiogram was false-negative (36%). In 5 of the 9 patients with a positive repeat angiogram, the first angiogram had been incorrectly assessed as negative. Conclusion. Of the 36 patients with a non-perimesencephalic subarachnoid haemorrhage and a negative angiogram, 13 were revealed to have an aneurysm. Nine of these 13 aneurysms were demonstrated on a repeat angiogram. Technical and interpretation factors appeared to play an important role in missing an aneurysm on a cerebral angiogram. literatuur 1 Hop JW, Rinkel GJE, Algra A, Gijn J van. Case-fatality rates and functional outcome after subarachnoid hemorrhage: a systematic review. Stroke 1997;28: Gijn J van, Rinkel GJE. Subarachnoid haemorrhage: diagnosis, causes and management. Brain 2001;124: Rinkel GJE, Wijdicks EFM, Gijn J van. De perimesencefale bloeding: een goedaardige subarachnoïdale bloeding. Ned Tijdschr Geneeskd 1992;136: Rinkel GJE, Wijdicks EFM, Vermeulen M, Ramos LMP, Tanghe HLJ, Hasan D, et al. Nonaneurysmal perimesencephalic subarachnoid hemorrhage: CT and MR patterns that differ from aneurysmal rupture. AMJR Am J Neuroradiol 1991;12: Ned Tijdschr Geneeskd april;146(17) 807
5 5 Pinto AN, Ferro JM, Canhão P, Campos J. How often is a perimesencephalic subarachnoid haemorrhage CT pattern caused by ruptured aneurysms? Acta Neurochir (Wien) 1993;124: Kassell NF, Torner JC, Jane JA, Haley EC, Adams HP. The international cooperative study on the timing of aneurysm surgery. Part 2: surgical results. J Neurosurg 1990;73: Farrés MT, Ferraz-Leite H, Schindler E, Mühlbauer M. Spontaneous subarachnoid hemorrhage with negative angiography: CT findings. J Comput Assist Tomogr 1992;16: Mesnil de Rochemont R du, Heindel W, Wesselmann C, Kruger K, Lanfermann H, Ernestus RI, et al. Nontraumatic subarachnoid hemorrhage: value of repeat angiography. Radiology 1997;202: Cloft HJ, Kallmes DF, Dion JE. A second look at the second-look angiogram in cases of subarachnoid hemorrhage. Radiology 1997; 205: Urbach H, Zentner J, Solymosi L. The need for repeat angiography in subarachnoid haemorrhage. Neuroradiol 1998;40: Stevens J. The need for repeat angiography in subarachnoid haemorrhage. Neuroradiol 1998;40: Cloft HJ, Joseph GJ, Dion JE. Risk of cerebral angiography in patients with subarachnoid hemorrhage, cerebral aneurysm, and arteriovenous malformation: a meta-analysis. Stroke 1999;30: Aanvaard op 27 september 2001 Casuïstische mededelingen Epileptische aanval na drinken van Sterrenmixthee: intoxicatie met Japanse steranijs g.j.biessels, f.h.vermeij en f.s.s.leijten In oktober 2001 verschenen berichten in de pers over mensen die onwel waren geworden na het nuttigen van zogenaamde Sterrenmixthee. 1 Sterrenmix is een kruidenthee die verondersteld wordt rustgevend te zijn. Ingrediënten zijn onder meer steranijs, venkelzaad, anijszaad, brandnetel, pepermunt en zoethout. Naar later bleek, bevatte de verdachte Sterrenmix Japanse steranijs (Illicium anisatum), in plaats van de gebruikelijke Chinese steranijs (Illicium verum). 2 Japanse steranijs is ongeschikt voor consumptie en bevat anisatine, een potente non-competitieve antagonist van de A-receptor voor gamma-aminoboterzuur (GABA A ). Wij presenteren de ziektegeschiedenis en EEGbevindingen van twee patiënten die na het drinken van de thee een gegeneraliseerde tonisch-klonische epileptische aanval doormaakten. Voorzover wij hebben kunnen nagaan, is dit, samen met het artikel van collega Johanns et al. elders in dit nummer, 3 de eerste melding van de epileptogene effecten van anisatine bij mensen in de medische literatuur. ziektegeschiedenissen Patiënt A, een 58-jarige vrouw met een blanco voorgeschiedenis, werd s nachts misselijk en moest overgeven. Hierbij was zij suf en duizelig. Er waren schokken aan beide armen zonder bewustzijnsverlies, waarbij patiënte gelijktijdig door de benen zakte. De schokken werden voorafgegaan door een brandnetelgevoel in de buik, optrekkend naar de tong. Toen de huisarts s ochtends kwam, kreeg patiënte in zijn aanwezigheid een Universitair Medisch Centrum, afd. Neurologie, Postbus , 3508 GA Utrecht. Dr.G.J.Biessels, assistent-geneeskundige; dr.f.s.s.leijten, klinisch neurofysioloog. Sint Franciscus Gasthuis, afd. Neurologie, Rotterdam. F.H.Vermeij, neuroloog. Correspondentieadres: dr.g.j.biessels (g.j.biessels@neuro.azu.nl). Zie ook het artikel op bl samenvatting Twee patiënten, een 58-jarige vrouw en een 40-jarige man, kregen na het drinken van zogenoemde Sterrenmixthee een epileptische aanval. Laboratoriumonderzoek en beeldvormend onderzoek van de hersenen leverden geen verklaring op. De EEG s lieten epileptiforme afwijkingen zien, bij een sterk gestoord achtergrondpatroon, wijzend op een diffuse cerebrale aandoening. Deze bevindingen en het braken voor de aanval wezen op een intoxicatie. De patiënten werden behandeld met anti-epileptische medicatie. Er deden zich geen aanvallen meer voor. Toen bleek dat verontreiniging van de Sterrenmix met anisatinebevattende Japanse steranijs de oorzaak was, werd de medicatie gestaakt. Intoxicaties zijn relatief zeldzaam, maar horen in de differentiële diagnose van een epileptische aanval. gegeneraliseerde tonisch-klonische epileptische aanval. Zij was niet bekend wegens epilepsie en had nooit koortsconvulsies of myoklonieën. Zij rookte niet en gebruikte geen alcohol of medicijnen. Wel gebruikte zij Chinese kruiden en kruidenthee. De avond voor de aanval had zij 4 koppen Sterrenmixthee gedronken, uit een nieuwe verpakking. De thee had een paar uur staan trekken. Haar echtgenoot had vroeger op de avond 2 koppen genomen en had geen klachten. Op de afdeling Spoedeisende Hulp werden bij algemeen lichamelijk onderzoek geen afwijkingen gevonden. Tijdens het neurologisch onderzoek had zij een aantal maal een serie van ritmische contracties in het middenrif, 10 tot 15 achter elkaar in een frequentie van 2 per seconde welke geduid werden als myoklonieën. Zij was georiënteerd in tijd, plaats en persoon, maar wel traag en suf. Er was geen meningeale prikkeling. Aan hersenzenuwen en extremiteiten werden geen afwijkingen geconstateerd. Algemeen laboratoriumonderzoek, een CT en een MRI van de hersenen lieten geen afwijkingen zien. Een EEG op de ochtend van opname toonde een afwijkend grondpatroon met een 808 Ned Tijdschr Geneeskd april;146(17)
Chapter Fourteen. General discussion Samenvatting Summary Dankwoord List of publications Curriculum Vitae
Chapter General discussion Samenvatting Summary Dankwoord List of publications Curriculum Vitae Het eerste deel van dit proefschrift beschrijft de gevolgen op de lange termijn bij een subarachnoïdale bloeding
Nadere informatieSubarachnoidale bloedingen onderzoek in UMCU: toekomst. G.J.E. Rinkel Hoogleraar en hoofd Neurologie afdeling Neurologie & Neurochirurgie
Subarachnoidale bloedingen onderzoek in UMCU: toekomst G.J.E. Rinkel Hoogleraar en hoofd Neurologie afdeling Neurologie & Neurochirurgie 1984 2014 29-11-2014 - # 2 2014 29-11-2014 - # 3 2014 2024 29-11-2014
Nadere informatieMDO september 2014 CAT: bewijs voor nimodipine bij SAB
MDO september 2014 CAT: bewijs voor nimodipine bij SAB B. J. Snel AIOS anesthesiologie Rowland MJ, Hadjipavlou G. Delayed cerebral ischemia after subarachnoid haemorrage: looking beyond vasospasm. Br J
Nadere informatieThema: Beroerte. Nieuwe ontwikkelingen. Maarten Uyttenboogaart Neuroloog in opleiding. 3 maart 2010 16-3-2010 2
Thema: Beroerte Nieuwe ontwikkelingen Maarten Uyttenboogaart Neuroloog in opleiding 3 maart 2010 16-3-2010 2 Inhoud Behandeling acuut herseninfarct: - stroke unit - trombolyse - dotteren - schedeldaklichting
Nadere informatieNimodipine. Luuk van den Bersselaar, ANIOS IC April 2019
Nimodipine Luuk van den Bersselaar, ANIOS IC April 2019 Inleiding, profylaxe van vasospasmen SAB à nimodipine CABG met art revascularisatie à diltiazem Amlodipine, nifedipine, nicardipine? Nimodipine Calciumantagonist
Nadere informatieNew developments in imaging and treatment of intracranial aneurysms
Anjob Laurent de Gast New developments in imaging and treatment of intracranial aneurysms Sinds de introductie van loslaatbare coils in het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw, heeft de endovasculaire
Nadere informatieEen verkeerde diagnose met vreselijke gevolgen. Marc Engelen (Kinder)neuroloog AMC
Een verkeerde diagnose met vreselijke gevolgen Marc Engelen (Kinder)neuroloog AMC Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Opbouw van de presentatie 1. Feitelijke beschrijving
Nadere informatieSubarachnoidale bloedingen onderzoek in UMCU. G.J.E. Rinkel Hoogleraar en hoofd Neurologie afdeling Neurologie & Neurochirurgie
Subarachnoidale bloedingen onderzoek in UMCU G.J.E. Rinkel Hoogleraar en hoofd Neurologie afdeling Neurologie & Neurochirurgie Belangenverstrengeling Geen subsidies of betalingen van bedrijven Gezondheidsonderzoek
Nadere informatieVolwassenen met licht traumatisch hoofd-/hersenletsel
Volwassenen met licht traumatisch hoofd-/hersenletsel U heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel opgelopen door een ongeval of een klap tegen uw hoofd. Deze folder informeert u over de mogelijke
Nadere informatieLicht traumatisch hersenletsel
Neurologie i Licht traumatisch hersenletsel Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen U heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel opgelopen door een ongeval of een klap tegen uw hoofd. In
Nadere informatieJo Peluso. Endovascular treatment of posterior circulation aneurysms
Jo Peluso AVM PICA SAB arterioveneuze malformatie posterior inferior cerebellar artery subarachnoïdale bloedingen Endovascular treatment of posterior circulation aneurysms Sinds de introductie van loslaatbare
Nadere informatieLicht traumatisch hoofd/hersenletsel (LTH)
Licht traumatisch hoofd/hersenletsel (LTH) Afdeling Spoedeisende Hulp Locatie Veldhoven U heeft een ongeval gehad waarbij u mogelijk letsel aan het hoofd/hersenen heeft opgelopen. In deze folder kunt u
Nadere informatieULTRA Ultra-early tranexamic acid after subarachnoid hemorrhage
ULTRA CRF INVULINSTRUCTIES ULTRA Ultra-early tranexamic acid after subarachnoid hemorrhage CASE RECORD FORM INSTRUCTIES Dit Case Record Form (CRF) moet worden ingevuld door de behandelend arts die bekend
Nadere informatieBloodpressure target in symptoma2c vasospasm pa2ent
Bloodpressure target in symptoma2c vasospasm pa2ent Willem- Jan Schellekens CASUS van de Dag 9-9- 2015 Casus 47 jarige pa+ënte: D1 SAB obv vertebralisdissec+e wv coiling en EVD Dag 7 na SAB: neurologische
Nadere informatieLange termijneffecten van een subarachnoïdale bloeding
Lange termijneffecten van een subarachnoïdale bloeding Mervyn Vergouwen, neuroloog 29 november 2014 Belangenverstrengeling Geen - # 2 Inhoud Inleiding: aneurysma s subarachnoidale bloedingen (SAB s) Resultaten
Nadere informatieSpoedeisende hulp. Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel volwassenen
Spoedeisende hulp Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel volwassenen Inhoudsopgave Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel...4 Verschijnselen eerste 24 uur...5 Verschijnselen eerste dagen...5 Wat u wél
Nadere informatieULTRA Ultra-early tranexamic acid after subarachnoid hemorrhage
ULTRA CRF INVULINSTRUCTIES ULTRA Ultra-early tranexamic acid after subarachnoid hemorrhage CASE RECORD FORM INSTRUCTIES Dit Case Record Form (CRF) moet worden ingevuld door de behandelend arts die bekend
Nadere informatiePatiënteninformatie. Hersenschudding (Licht traumatisch schedel-/hersenletsel) Hersenschudding (Licht traumatisch schedel-/hersenletsel) 1
Patiënteninformatie Hersenschudding (Licht traumatisch schedel-/hersenletsel) Hersenschudding (Licht traumatisch schedel-/hersenletsel) 1 Hersenschudding (Licht traumatisch schedel-/hersenletsel) Spoed
Nadere informatieLicht traumatisch hoofd-/hersenletsel
Patiënteninformatie Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel Informatie over mobilisatie na een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel
Nadere informatieNederlanse Samenvatting. Nederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting 197 198 Samenvatting In het proefschrift worden diverse klinische aspecten van primaire PCI (Primaire Coronaire Interventie) voor de behandeling van een hartinfarct onderzocht.
Nadere informatieHydrocefalus bij volwassenen
Hydrocefalus bij volwassenen Samen met uw behandelend arts heeft u besloten tot opname op de afdeling Neurochirurgie van het UMC St Radboud voor de behandeling van een hydrocefalus (waterhoofd). Om u
Nadere informatieVolwassenen met licht traumatisch hoofd / hersenletsel
Volwassenen met licht traumatisch hoofd / hersenletsel Neurologie alle aandacht U heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel door een ongeval of een klap tegen uw hoofd. Deze folder beschrijft de
Nadere informatieLicht Traumatisch. adviezen na een hernia-operatie. Hoofd-/Hersenletsel. (LTH, hersenschudding) Spoedeisende Hulp (SEH) ZorgSaam
Licht Traumatisch adviezen na een hernia-operatie Hoofd-/Hersenletsel (LTH, hersenschudding) Spoedeisende Hulp (SEH) ZorgSaam 1 2 Licht Traumatisch Hoofd-/Hersenletsel (Lth) U heeft een Licht Traumatisch
Nadere informatieAchtergrond. capitatum lunatum. trapezoideum. duim scafoïd. pink. trapezium
Chapter 11 Samenvatting Achtergrond Het scafoïd (scaphoideum) is een van de 8 handwortelbeenderen en vormt de belangrijkste schakel tussen de hand en pols (Figuur 11.1). Scafoïdfracturen komen veel voor
Nadere informatieLicht traumatisch hoofd-/hersenletsel volwassenen
Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel volwassenen Door een ongeval of door een klap tegen uw hoofd heeft u licht traumatisch hoofd- of hersenletsel opgelopen. In deze folder vindt u informatie over de
Nadere informatieInformatie lichttraumatisch hoofd-/hersenletsel
Informatie lichttraumatisch hoofd-/hersenletsel PATIENTENINFORMATIE AAN VOLWASSENEN MET LICHT TRAUMATISCH HOOFD-/HERSENLETSEL U heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel opgelopen door een ongeval
Nadere informatiePatiënteninformatie. Hersenbloedingen
Patiënteninformatie Hersenbloedingen Inhoud Praktische informatie... 3 Inleiding... 4 Informatie over het ziektebeeld... 4 Soorten... 4 1. Chronisch subduraal hematoom... 5 Definitie... 5 Diagnose... 5
Nadere informatieEen bloeding tussen de hersenvliezen (subarachnoïdale bloeding of SAB) is
Samenvatting 229 230 Samenvatting Een bloeding tussen de hersenvliezen (subarachnoïdale bloeding of SAB) is een vorm van beroerte die vaak op jonge leeftijd optreedt en meestal ernstige gevolgen heeft:
Nadere informatieEén of meerdere De meeste kinderen hebben één caverneus hemangioom. Een klein deel van de kinderen heeft meerdere caverneus hemangiomen.
Caverneus hemangioom Wat is een caverneus hemangioom? Een caverneus hemangioom is een kluwentje van afwijkende kleine bloedvaatjes die vooral in de hersenen en in het ruggenmerg voorkomt. Een caverneus
Nadere informatieLicht traumatisch hoofd-/ hersenletsel. Volwassen
Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel Volwassen Inhoud Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel... 3 Verschijnselen eerste 24 uur... 3 Verschijnselen eerste dagen... 3 Wat u wél en niet mag doen... 4 Eerste
Nadere informatieVELE HANDEN. In kader van CVA. Chinette Verhagen, Physician Assistant neurologie
VELE HANDEN In kader van CVA Chinette Verhagen, Physician Assistant neurologie Informatiebijeenkomst 14-12-2010 aan wijkverpleegkundige betrokken bij CVA patiënten. Inhoud presentatie Wat is CVA Verschillende
Nadere informatieLicht traumatisch hoofd- of hersenletsel
SPOEDEISENDE HULP Licht traumatisch hoofd- of hersenletsel U heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel opgelopen door een ongeval of door een klap tegen uw hoofd. Deze folder geeft informatie over
Nadere informatieScreening op aneurysmata in families met subarachnoïdale bloedingen
Screening op aneurysmata in families met subarachnoïdale bloedingen Dr Y Ruigrok, neuroloog 29 november 2014 Belangenverstrengeling Geen - # 2 Inhoud Inleiding Onderzoek naar familiair voorkomen en screening?
Nadere informatieThe clinical efficacy of chest computed tomography in trauma patients
Monique Brink AP CT TRACT-studie UMC anterior-posterior computed tomography TRauma CT-studie Universitair Medisch Centrum The clinical efficacy of chest computed tomography in trauma patients Dat multidetector
Nadere informatieSamenvatting in het Nederlands. Samenvatting
Samenvatting Dit proefschrift bevat de resultaten van enkele wetenschappelijke studies over magnetische resonantie (MR) enteroclyse en video capsule endoscopie (VCE). Deze twee minimaalinvasieve onderzoeksmethoden
Nadere informatiePatiëntgerichte Zorg voor Epilepsie. 23 oktober 2012 Willem-Jan Hardon, Neuroloog
Patiëntgerichte Zorg voor Epilepsie 23 oktober 2012 Willem-Jan Hardon, Neuroloog Patiëntgerichte Zorg voor Epilepsie + Algemeen + Diagnostiek + Behandeling + StartPoliEpilepsie + Marjolein Kalse, Epilepsieconsulent
Nadere informatieDe Carotis (halsvaat OK) WJ Schuiling Anja van Schelven
De Carotis (halsvaat OK) WJ Schuiling Anja van Schelven Oorzaken van het herseninfarct 1. artherosclerose grote vaten 2. aantasting kleine bloedvaten (lacunes) 3. cardiaal embool 4. niet-atherosclerotische
Nadere informatieLicht Traumatisch Hoofd-/ Hersenletsel (LTH)
SPOEDEISENDE HULP Licht Traumatisch Hoofd-/ Hersenletsel (LTH) bij volwassenen Licht Traumatisch Hoofd-/ Hersenletsel (LTH) Door een ongeval of een klap tegen het hoofd hebt u een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Ontslagadvies bij licht traumatisch hersenletsel volwassenen
Ontslagadvies bij licht traumatisch hersenletsel volwassenen ONTSLAGADVIES BIJ LICHT TRAUMATISCH HERSENLETSEL VOLWASSENEN INLEIDING U heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel opgelopen door een
Nadere informatieCover Page. The following handle holds various files of this Leiden University dissertation:
Cover Page The following handle holds various files of this Leiden University dissertation: http://hdl.handle.net/1887/61127 Author: Hulle, T. van der Title: The diagnostic and therapeutic management of
Nadere informatieVereniging voor Ziekenhuisgeneeskunde
Vereniging voor Ziekenhuisgeneeskunde SHELLEY METSELAAR AIOS SOZG Achtergrond Incidentie - 5-11 per 1000 per jaar 1 Diagnose - Combinatie kliniek, lab, X-thorax Sensitiviteit X-thorax 2 - Pneumonie +/-
Nadere informatieJournalclub jan 2013. Prognose bepalen na reanimatie in het hypothermie tijdperk
Journalclub jan 2013 Prognose bepalen na reanimatie in het hypothermie tijdperk AAN guidelines: Wijdicks Wijdicks, Neurol 2006 2 Hypothermie Meer en langer sedatie Stapeling van sedatie door verandering
Nadere informatieKinderen met hoofd-/hersenletsel
Patiënteninformatie Kinderen met hoofd-/hersenletsel 1234567890-terTER_ Kinderen met hoofd-/hersenletsel U heeft een afspraak in Tergooi gehad voor meer informatie over hoofd-/hersenletsel bij uw kind.
Nadere informatieChapter 8. Samenvatting en conclusie
Chapter 8 Samenvatting en conclusie 110 Doel van het promotieonderzoek was (1) evaluatie van het resultaat van vroege abciximab toediening vóór primaire percutane coronaire interventie (PPCI) in patiënten
Nadere informatiehoofdstuk 3 Hoofdstuk 5
Samenvatting Patiënten met een vernauwing of afsluiting van de voorste halsslagader lopen een verhoogd risico op het krijgen van een herseninfarct, ook wel cerebrale ischemische beroerte genoemd. Hierdoor
Nadere informatieLicht traumatisch hoofdletsel (hersenschudding)
Licht traumatisch hoofdletsel (hersenschudding) Wat is een hersenschudding Een hersenschudding of licht traumatisch hersenletsel is het gevolg van een klap of stoot tegen het hoofd, maar kan ook optreden
Nadere informatieFactsheet Indicatoren CVA (CVAB) 2016
Factsheet en CVA (CVAB) 2016 Registratie gestart: 2014 In- en exclusiecriteria Definities: - CVA (Beroerte): intracerebrale bloeding of herseninfarct. - Intracerebrale bloeding: spontane bloeding in het
Nadere informatieFibromusculaire dysplasie (FMD) Peter W de Leeuw Afd Interne Geneeskunde Maastricht Universitair Medisch Centrum Maastricht
Fibromusculaire dysplasie (FMD) Peter W de Leeuw Afd Interne Geneeskunde Maastricht Universitair Medisch Centrum Maastricht Wat is FMD niet? Wat is FMD? Ontsteking van het bloedvat Atherosclerose ( aderverkalking
Nadere informatieLange termijn follow up van coarctatio aorta
Diagnostiek en chirurgie in de levensloop van een patiënt met een aangeboren hart-afwijking. Coarctatio Aortae Lange termijn follow up van coarctatio aorta Toon (A.L.) Duijnhouwer, cardioloog Take home
Nadere informatieFactsheet Indicatoren CVA (CVAB) 2016
Factsheet en CVA (CVAB) 2016 Registratie gestart: 2014 In- en exclusiecriteria Definities: - CVA (Beroerte): intracerebrale bloeding of herseninfarct. - Intracerebrale bloeding: spontane bloeding in het
Nadere informatieEn plots lig je op de stroke Wat nu?
En plots lig je op de stroke Wat nu? Over verschillende trajecten bij CVA. dr. Peter Soors, neuroloog, Jessa Ziekenhuis CVA in cijfers (voor België) Incidentie (per jaar): 19000/jaar Mortaliteit: Eerste
Nadere informatieHersenletselcongres
B6b "Kop d'r veur": Gevolgen en herstel na een subarachnoïdale bloeding (potentiële) belangenverstrengeling - De betrokken relaties bij dit project zijn: - Sponsoring of onderzoeksgeld: Honorarium of andere
Nadere informatieResearch. Diny Heiden Neural Practitioner i.o. Erasmus MC
Vrijuit reizen 1 1 Research Diny Heiden Neural Practitioner i.o. Erasmus MC 2 Inhoud presentatie Inleiding Probleem en doel stelling Onderzoeksmethode en resultaten Conclusie en aanbevelingen Rol en taak
Nadere informatieDUIZELIGHEID Keel-, Neus- en Oorheelkunde FRANCISCUS VLIETLAND
DUIZELIGHEID Keel-, Neus- en Oorheelkunde FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Iedereen is wel eens duizelig geweest. Toch is het moeilijk om het begrip duizeligheid duidelijk te omschrijven. Er kan van alles
Nadere informatieTB zonder positieve kweek: hoe hard is de diagnose? Cecile Magis-Escurra, longarts Consulent klinische tuberulose KNCV/NVALT NTDD 20 juni 2013
TB zonder positieve kweek: hoe hard is de diagnose? Cecile Magis-Escurra, longarts Consulent klinische tuberulose KNCV/NVALT NTDD 20 juni 2013 Gouden standaard TB diagnose: positieve kweek Mycobacterium
Nadere informatieHartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken
1 Hartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken Smoking Cessation in Cardiac Patients Esther Kers-Cappon Begeleiding door:
Nadere informatieKinderneurologie.eu. www.kinderneurologie.eu. Arterioveneuze malformatie
Arterioveneuze malformatie Wat is een arterioveneuze malformatie? Een arterioveneuze malformatie is een aangeboren afwijking van de bloedvaten waarbij er een directe verbinding ontstaat tussen kleine slagaders
Nadere informatieLicht traumatisch hoofd-/hersenletsel (LTH)
Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel (LTH) U heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel (LTH). Bij een LTH worden de hersenen voor korte tijd letterlijk door elkaar geschud en treedt een kortdurend
Nadere informatieEen hersentumor. En nu?
Een hersentumor. En nu? Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Aanvullend onderzoek en waarschijnlijke diagnose... 2 3 Wachttijd tot opname UMCG... 3 4 Klachten, die meteen behandeld (moeten) worden... 3 5 Tot
Nadere informatieFactsheet Indicatoren CVA (CVAB) CVAB 2015 [2015.5.ZIN besluit verwerkt; 05-11- 2015] Registratie gestart: 2014
Factsheet en CVA (CVAB) CVAB 2015 [2015.5.ZIN besluit ; 05-11- 2015] Registratie gestart: 2014 pagina 1 van 10 enoverzicht Nr. 1. Percentage TIA- en CVA patiënten ingevuld in de CVAB (2014) vergeleken
Nadere informatieSubduraal hematoom. Bloeduitstorting tussen de hersenvliezen.
Subduraal hematoom Bloeduitstorting tussen de hersenvliezen www.nwz.nl Inhoud Wat is een subduraal hematoom? 3 Welke onderzoeken krijgt u? 6 Behandeling 7 Mogelijke complicaties na een operatie 9 Naar
Nadere informatieCasusbespreking Sinustrombose of Trombosehoofd
Casusbespreking Sinustrombose of Trombosehoofd Lotte Sondag, AIOIS neurologie Ewoud van Dijk, neuroloog Inhoud Casusbeschrijving Cerebraal veneuze sinustrombose Anatomie Pathofysiologie Epidemiologie en
Nadere informatieLicht traumatisch schedelhersenletsel
Spoedeisende Hulp / Spoedpost Licht traumatisch schedelhersenletsel www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl SEH015 / Licht traumatisch schedelhersenletsel
Nadere informatieAneurysma Bloedvatmisvorming in de hersenen
Aneurysma Bloedvatmisvorming in de hersenen Neurochirurgie polikliniek 512 5114 INLEIDING Onder een aneurysma in de hersenen wordt verstaan een uitstulping van de wand van een hersenslagader. Het aneurysma
Nadere informatieMRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie
MRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie Department of Pediatrics / Child Neurology Center for Childhood White Matter Disorders VU University Medical Center Amsterdam, NL Hersenen en
Nadere informatieInvloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur
Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur M. Zander MSc. Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. W. Waterink drs. J. Eshuis Oktober 2014 Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen
Nadere informatieGeautomatiseerde medicatiereviews bij polyfarmacie patiënten in de eerstelijn: een retrospectieve studie Eerstelijnsgeneeskunde (ELG) Radboudumc
Geautomatiseerde medicatiereviews bij polyfarmacie patiënten in de eerstelijn: een retrospectieve studie Eerstelijnsgeneeskunde (ELG) Radboudumc Jorrit Harms OSV: Dr. Kees van Boven Inhoud Achtergrond
Nadere informatieNederlandse Samenvatting. Chapter 5
Nederlandse Samenvatting Chapter 5 Chapter 5 Waarde van MRI scans voor voorspelling van invaliditeit in patiënten met Multipele Sclerose Multipele Sclerose (MS) is een relatief vaak voorkomende ziekte
Nadere informatieKinderen met licht traumatisch hoofd of hersenletsel
Kinderen met licht traumatisch hoofd of hersenletsel Spoedeisende Hulp alle aandacht Uw kind heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel doorgemaakt ten gevolge van een ongeval of een klap tegen zijn
Nadere informatieLicht traumatisch hoofd- of hersenletsel
Licht traumatisch hoofd- of hersenletsel Ziekenhuis Gelderse Vallei Uw kind heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel opgelopen door een ongeval of een klap tegen zijn hoofd. Deze folder beschrijft
Nadere informatieDoelstellingen basisstage neurologie
Doelstellingen basisstage neurologie Zoals voor elke basisstage wordt het accent gelegd op vaak voorkomende problemen en op urgente problemen waarbij het van belang is ze tijdig te herkennen. Het is de
Nadere informatieLicht Traumatisch Hoofd-/ Hersenletsel (LTH)
SPOEDEISENDE HULP Licht Traumatisch Hoofd-/ Hersenletsel (LTH) bij kinderen van 6 jaar en ouder KINDEREN Licht Traumatisch Hoofd-/ Hersenletsel (LTH) Uw kind heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel
Nadere informatieTime is brain J.M.P. Rovers, Clinic Allemaal Transmuraal,
Time is brain Getallen, waar doen we het voor Prevalentie en incidentie beroerte Sterfte NL / Lokaal Prevalentie en incidentie, NL 2015 437.100 mensen met een beroerte 53.800 nieuwe TIA patiënten 41.300
Nadere informatieOseltamivir. Herjan Bavelaar AIOS MMB
Oseltamivir Herjan Bavelaar AIOS MMB Inhoudsopgave à Introduc5e à Globaal overzicht evidence algemene popula5e à IC- specifieke literatuur à Conclusie/ discussie Introduc5e Influenza Familie: Orthomyxoviridae
Nadere informatieDiagnostiek VTE: 1 e of 2 e lijn?
Diagnostiek Diagnostiek VTE: 1 e of 2 e lijn? Dr. Geert-Jan Geersing huisarts Universitair Medisch Centrum Utrecht Julius Center for Health Sciences and Primary Care Longembolie en de huisarts Iedereen
Nadere informatieSamenvatting. Nijkeuter_V4.indd :10:09
Nijkeuter_V4.indd 137 02-05-2007 15:10:09 Een longembolie is een potentieel fatale aandoening waarbij vroege herkenning en het starten van behandeling met anticoagulantia mortaliteit kan doen voorkomen.
Nadere informatieLeefregels na opname kind met licht traumatisch hoofd-/hersenletsel
Leefregels na opname kind met licht traumatisch hoofd-/hersenletsel Uw kind is in het ziekenhuis opgenomen geweest met een licht traumatisch hoofd- of hersenletsel en mag weer naar huis. In deze folder
Nadere informatieBijwerkingen van psychotrope geneesmiddelen. Nikkie Aarts
Bijwerkingen van psychotrope geneesmiddelen Nikkie Aarts Afdeling Epidemiologie & Inwendige Geneeskunde 3 de Lustrum Farmacovigilantie Platform Nederland Dinsdag 19 mei 2015 Promotietraject In de dagelijkse
Nadere informatieSubarachnoïdale bloeding bij patiënten op de afdeling intensive-care en medium-care
Subarachnoïdale bloeding bij patiënten op de afdeling intensive-care en medium-care Uw familielid, vriend of vriendin is opgenomen op de afdeling met een zogenoemde subarachnoïdale bloeding. Dit is een
Nadere informatieINHOUD Dit protocol is gebaseerd op de NVN richtlijn 2011 Prognose van post-anoxisch coma. 1 september 2012
INHOUD Dit protocol is gebaseerd op de NVN richtlijn 2011 Prognose van post-anoxisch coma. 1 september 2012 Inleiding: Een post-anoxisch coma wordt veroorzaakt door globale anoxie of ischemie van de hersenen,
Nadere informatieHersenonderzoek bij de ziekte van Rendu-Osler-Weber
LONGGENEESKUNDE Hersenonderzoek bij de ziekte van Rendu-Osler-Weber ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak
Nadere informatieSAMENVATTING bijlage Hoofdstuk 1 104
Samenvatting 103 De bipolaire stoornis, ook wel manisch depressieve stoornis genoemd, is gekenmerkt door extreme stemmingswisselingen, waarbij recidiverende episoden van depressie, manie en hypomanie,
Nadere informatieSekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen. bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar
Sekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar Gender Differences in Crying Frequency and Psychosocial Problems in Schoolgoing Children aged 6
Nadere informatieDe Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior
De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:
Nadere informatieKaren J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon
Zelfwaardering en Angst bij Kinderen: Zijn Globale en Contingente Zelfwaardering Aanvullende Voorspellers van Angst bovenop Extraversie, Neuroticisme en Gedragsinhibitie? Self-Esteem and Fear or Anxiety
Nadere informatieSophia Kinderziekenhuis. Waterhoofd (Hydrocephalus)
Sophia Kinderziekenhuis Waterhoofd (Hydrocephalus) Bij uw kind is de diagnose 'waterhoofd' gesteld. De neurochirurg heeft mogelijk al een afspraak met u gemaakt voor behandeling. In deze folder kunt u
Nadere informatieLicht traumatisch hoofd-/ hersenletsel. Kinderen
Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel Kinderen Inhoud Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel... 3 Verschijnselen eerste 24 uur... 3 Wekadvies (alleen voor kinderen t/m 5 jaar)... 3 Verschijnselen eerste
Nadere informatiePostanoxische myoclonieën
Postanoxische myoclonieën Michaël Kuiper MOVEMENT DISORDER EMERGENCIES 5 februari 2015 Driebergen Medisch Centrum Leeuwarden Disclosure belangen spreker (poteniële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieSubarachnoidale bloeding: eens maar nooit weer. G.J.E. Rinkel Hoogleraar en hoofd Neurologie afdeling Neurologie & Neurochirurgie
Subarachnoidale bloeding: eens maar nooit weer G.J.E. Rinkel Hoogleraar en hoofd Neurologie afdeling Neurologie & Neurochirurgie statistiek 9 april 2016 - # 2 statistiek 9 april 2016 - # 3 statistiek 9
Nadere informatie2
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Vergelijkende studie om de effectiviteit van natuurlijke enzymen oraal versus injectiepreparaat en valproïnezuur te vergelijken in tonisch clonische aanvallen bij primaire systemische
Nadere informatieOpvang van beroerte op de spoedgevallen Status praesens 2016
Opvang van beroerte op de spoedgevallen Status praesens 2016 Voortgezette opleiding Urgentiegeneeskunde Ann De Smedt Neurologie, UZ Brussel Overzicht 1. Inleiding 2. Time = brain 3. Competence = brain
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
amenvatting Het aantal mensen met dementie neemt toe. De huisarts speelt een sleutelrol in het (h)erkennen van signalen die op dementie kunnen wijzen en hiermee in het stellen van de diagnose dementie,
Nadere informatieEen hersentumor Symptomen Doel van de operatie
Hersenoperatie Uw neuroloog heeft een tumor in uw hersenen geconstateerd. Hiervoor moet u binnenkort een operatie ondergaan (craniotomie genoemd). De ingreep wordt uitgevoerd door de neurochirurg. In deze
Nadere informatieINVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren
De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren Sociale Steun The Effect of Chronic Pain and the Moderating Effect of Gender on Perceived Social Support Studentnummer:
Nadere informatieCT-SCAN VAN HET HART CT-CARDIO
CT-SCAN VAN HET HART CT-CARDIO 856 Inleiding Op de Röntgenafdeling worden verschillende onderzoeken verricht met behulp van röntgenstralen (röntgenfoto, CT), ultrageluidsgolven (echografie) of magnetische
Nadere informatieSummary & Samenvatting. Samenvatting
Samenvatting De meeste studies na rampen richten zich op de psychische problemen van getroffenen zoals post-traumatische stress stoornis (PTSS), depressie en angst. Naast deze gezondheidsgevolgen van psychische
Nadere informatieOpvang van beroerte op de spoedgevallen
Opvang van beroerte op de spoedgevallen Status praesens 2013 Voortgezette opleiding Urgentiegeneeskunde Raf Brouns Overzicht Deel I: Theorie 1. Inleiding 2. Time = brain 3. Competence = brain 4. Klinisch
Nadere informatieStroke basisprincipes en nieuwe ontwikkelingen. Dr. S. (Sander) M. van Schaik Neuroloog Zaans Medisch Centrum & OLVG 24 november 2017
Stroke basisprincipes en nieuwe ontwikkelingen Dr. S. (Sander) M. van Schaik Neuroloog Zaans Medisch Centrum & OLVG 24 november 2017 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen
Nadere informatiekno specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Duizeligheid
kno haarlemmermeer specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Duizeligheid Wat is duizeligheid? Normaal gesproken krijgt ieder mens voortdurend informatie over de ruimte om zich heen en over de positie
Nadere informatieAcknowledgement. Acknowledgement
Acknowledgement Acknowledgement This study is part of TREND (Trauma RElated Neuronal Dysfunction), a Dutch Consortium that integrates research on epidemiology, assessment technology, pharmacotherapeutics,
Nadere informatie