JAARVERSLAG. Bringing chemistry to life

Transcriptie

1 JAARVERSLAG Bringing chemistry to life

2 FINANCIELE KALENDER De geconsolideerde resultaten van Tessenderlo Group worden elk kwartaal gepubliceerd door middel van een persbericht. De volgende publicatiedata zijn: resultaten 1ste kwartaal 3 4 april 3 resultaten 1ste jaarhelft 3 11 september 3 resultaten 3de kwartaal 3 6 november 3 resultaten op 31 december 3 11 maart 4 resultaten 1ste kwartaal 4 9 april 4 Algemene vergadering goedkeuring van de jaarrekening 3 juni 3 Algemene vergadering goedkeuring van de jaarrekening 3 1 juni 4 Uitkering dividend: 6 juni 3 Zie onze website : onder Corporate News en Investor Relations. Contacten: Dienst aan de aandeelhouders Jos CNOPS Tel. : jos.cnops@tessenderlo.com Financieel Directeur Christian VREBOSCH Tel. : christian.vrebosch@tessenderlo.com Persrelaties Geert DUSAR Tel : geert.dusar@tessenderlo.com

3 BEKNOPTE GECONSOLI- DEERDE BALANS GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING (duizend EUR) % 1 % (duizend EUR) 1 Immateriële vaste activa Consolidatieverschillen Materiële vaste activa Bedrijfsopbrengsten Handelsgoederen Grond- en hulpstoffen Diensten en diverse goederen Financiële vaste activa Vaste activa Voorraden Vorderingen Eigen aandelen Geldbeleggingen en liquide middelen Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen Afschrijvingen Andere bedrijfskosten Bedrijfskosten Bedrijfsresultaat Vlottende activa Actief Kapitaal en uitgiftepremies Reserves Omrekeningsverschillen Belangen van derden Financiële opbrengsten en lasten Aandeel in resultaat van ondernemingen waarop een vermogensmutatie is toegepast Geconsolideerd resultaat van boekjaar uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen Eigen vermogen Uitzonderlijk resultaat Voorzieningen + uitgestelde belastingen Resultaat vóór belastingen Financiële schulden - Lange termijn - Korte termijn Overige schulden Schulden Passief Belastingen Geconsolideerd resultaat Aandeel van derden Geconsolideerd resultaat van de groep

4 TESSENDERLO GROUP IN ENKELE CIJFERS OVER 1 JAAR miljoen EUR Omzet Bedrijfsresultaat Nettowinst Nettocashflow Operationele cashflow (Ebitda) Cashflow/omzet (%) Nettowinst/omzet (%) Return on equity (%) (1) Bedrijfskapitaal Investeringen (materiële) Netto financiële schuldenlast Netto financiële schulden/eigen vermogen (%) Netto financiële schulden/ev () (%) Interestdekking (3) Vaste activa Vlottende activa Eigen middelen Belang van derden Voorzieningen Netto financiële schulden op LT Netto financiële schulden op KT Niet financiële schulden Totaal balans Personeel ,69 8,89 11,6 11,45 11,96 1,46 11,7 15,3 14,37 11,88 3,65 3,44 4,97 4,43 5, 5,37 4,99 6,49 4,55,78 9,5 9,16 13,6 1,5 1,86 13,9 1,1 16,3 11,6 6, ,7 41, 3, 8, 18, 9, 9, 7, 11, 36, 8, 8,68 3,11,1 15,3 8,36 8,17 6,83 1, 6, (4) Nettowinst/gemiddeld eigen vermogen. Waarde van de onderneming (EV) = Nettoschuld + eigen vermogen 3. Ebitda/Interestlasten 4. Vernietiging van reserve voor eigen aandelen 16,4 in

5 KERNCIJFERS PER AANDEEL 1 (in éénheden) EUR EUR EUR Nettowinst per aandeel (EPS),6,41 3,38 Nettocashflow per aandeel 7,66 6,5 7,88 Eigen middelen per aandeel 7,57 6,39 5,49 Nettodividend per gewoon aandeel,85,85,85 Aantal maatschappelijke aandelen Eigen aandelen VERDELING VAN DE GECONSOLIDEERDE OMZET Per activiteitssector Per verbruikersmarkt 3% Minerale chemie 6% Kunststofverwerking 34% Bouwsector & openbare werken 31% Meststoffen & veevoeders 15% PVC & compounds 14% Gezondheid & hygiëne 14% Fijnchemie 13% Industrie 13% Natuurlijke organische producten 8% Huishouden Per land van productie Per land van bestemming 38% België 5% Frankrijk 4% Frankrijk 15% Groot-Brittannië 14% Groot-Brittannië 8% Duitsland 9% Verenigde Staten 8% Nederland 7% Nederland 7% België 6% Italië 5% Italië % Andere landen 9% Andere EU-landen 4% Andere Europese landen 9% Verenigde Staten 1% Andere landen KERNCIJFERS PER DIVISIE Minerale chemie Fijnchemie 1 1 Omzetcijfer Omzetcijfer (miljoen EUR) (miljoen EUR) Ebitda Ebitda (miljoen (miljoen EUR) 71 8 EUR) 34 3 Materiële investeringen Materiële investeringen (miljoen EUR) (miljoen EUR) Personeelsbestand 5 63 Personeelsbestand PVC & compounds* Kunststofverwerking* 1 1 Omzetcijfer Omzetcijfer (miljoen EUR) (miljoen EUR) Ebitda Ebitda (miljoen (miljoen EUR) 15 - EUR) Materiële investeringen Materiële investeringen (miljoen EUR) (miljoen EUR) Personeelsbestand Personeelsbestand Natuurlijke organische producten 1 Omzetcijfer (miljoen EUR) Ebitda (miljoen EUR) Materiële investeringen (miljoen EUR) 3 18 Personeelsbestand * sinds zijn de compounds geïntegreerd in de PVC divisie iplv deze van kunststofverwerking cijfers 1 overeenkomstig aangepast. TESSENDERLO GROUP IN EEN NOTENDOP Tessenderlo Group is een gediversifieerde Belgische groep die internationaal actief is in verschillende takken van de scheikundige industrie en kunststofverwerking. Begin 3 telde de groep zowat 8 3 werknemers, verspreid over 115 vestigingen in 3 landen. De groep realiseerde in een geconsolideerde omzet van miljoen EUR. De nettowinst bedroeg 7,6 miljoen EUR, de nettowinst per aandeel,6 EUR. Het nettodividend per aandeel werd net zoals in en 1 vastgesteld op,85 EUR. De activiteiten van de groep zijn verdeeld over vijf divisies : minerale chemie (3% van de geconsolideerde omzet), fijnchemie (14%), PVC & compounds (15%), kunststofverwerking (6%) en natuurlijke organische producten (13%). Leiderschap Voor een groot deel van haar producten bekleedt Tessenderlo Group een leiderspositie. Zo is de groep op wereldvlak: - de grootste producent van zoutzuur, vloeibare zwavelhoudende meststoffen en natriumsulfhydraat en van benzylalcohol, benzylacetaat en benzylchloride ; - de tweede grootste leverancier van fosfaten voor veevoeders en van kaliumsulfaat voor gespecialiseerde meststoffen ; - de derde grootste producent van natriumsulfaat voor detergenten ; - de derde fabrikant van hoogwaardige gelatines. Op Europees niveau is Tessenderlo Group: - de belangrijkste producent van glycine ; - de nummer twee inzake kaliloog ; - de vijfde grootste fabrikant van compounds ; - de zesde grootste leverancier van PVC. OMZETVERDELING (% en miljoen EUR) 1 8 Kunststofverwerking PVC Natuurlijke organische producten Fijnchemie Minerale chemie Sinds maakt compounds deel uit van de PVC divisie en niet meer van kunststofverwerking % 15 % 13 % 14 % 3 %

6 OMZET (miljoen EUR) NETTOWINST (miljoen EUR) GECONSOLIDEERDE CASHFLOW (miljoen EUR) EBITDA (miljoen EUR) RESULTAAT/OMZET (%) 3, NETTO FINANCIËLE SCHULDEN/CASHFLOW 1, DE GROEP IN ENKELE GRAFIEKEN EIGEN MIDDELEN RETURN ON EQUITY (miljoen EUR) (%) , NETTO FINANCIËLE SCHULDENLAST/ WAARDE V/D ONDERNEMING INTERESTDEKKING (%) NETTO FINANCIËLE SCHULDEN/ EVOLUTIE VAN HET EIGEN VERMOGEN NETTODIVIDEND PER AANDEEL (%) (EUR) 1, 39,7,8,85,6,4,, STRATEGIE EN TROEVEN VAN DE GROEP Tessenderlo Group voert sinds jaren een consequente strategie, die als volgt kan worden samengevat : - wereldwijd streven naar een leiderspositie in nichemarkten ; - acquisities met een hoge toegevoegde waarde realiseren, meer bepaald binnen de divisies fijnchemie en kunststofverwerking ; - een beleid voeren met een minimum aan risico ; - de middelen die de aandeelhouders ter beschikking stellen optimaal laten renderen ; - onafgebroken aandacht hebben voor kostenbesparingen ; - een hoog rendement op het aandelenvermogen nastreven. Op basis van deze strategie wil Tessenderlo Group de volgende doelstellingen realiseren: - maximale aandacht hebben voor het milieu, en voor de veiligheid en gezondheid van elk individu zowel binnen als buiten het bedrijf ; - de klanten kwaliteitsproducten en een uitmuntende service bieden ; - een werkomgeving creëren waarin teamwork centraal staat, en die de persoonlijke ontwikkeling van de medewerkers stimuleert ; - een gestage winstgroei realiseren om het vertrouwen van de aandeelhouders verder te verstevigen. De strategie heeft de voorbije jaren haar vruchten afgeworpen, mede dankzij een aantal extra troeven waarover Tessenderlo Group beschikt: - het wereldleiderschap of minstens het Europees leiderschap voor het overgrote deel van haar producten, voornamelijk in nichemarkten ; - de industriële integratie van de verschillende productieprocessen, waarbij bepaalde eindproducten op hun beurt grondstoffen worden voor nieuwe producten. Dit betekent een aanzienlijke kostenbesparing; - de klemtoon die gelegd wordt op specialiteiten (6 %), waarvan de markt minder cyclisch is ; - de oriëntatie naar producten met een hoge toegevoegde waarde ; - het belang van export. +9 % van de groepsproductie wordt verbruikt buiten België ; - de gezonde financiële situatie ; - de jaarlijkse investeringen ter waarde van gemiddeld 14 miljoen EUR ; - de toewijding van ervaren en hooggekwalificeerde medewerkers

7 Financiële kalender Tessenderlo Group in een notendop Kerncijfers INHOUDSTAFEL cover uitvouw uitvouw Woord van de Voorzitter pagina 4 Bestuur, directie en toezicht pagina 7 Tessenderlo Group op de wereldkaart pagina 8 Tessenderlo Chemie op de beurs pagina 1 Markten en toepassingen pagina 18 Overzicht van de activiteiten minerale chemie pagina fijnchemie pagina 8 PVC & compounds pagina 3 kunststofverwerking pagina 38 natuurlijke organische producten pagina 44 Human resources pagina 5 Milieu en veiligheid pagina 54 Onderzoek en ontwikkeling pagina 6 Corporate Governance pagina 68 Groepsstructuur pagina 76 Jaarrekening geconsolideerd pagina 8 NV pagina 1 Algemene inlichtingen adressen pagina 11 index pagina 119 1

8

9 1 Georges Onderhoud sulfaat Tessenderlo Group is de grootste producent op Europees niveau voor glycine en een belangrijk leverancier van dierlijke eiwitten en vetten voor petfood.

10 WOORD VAN DE VOORZITTER De omzet van Tessenderlo Group is in gestegen tot miljoen EUR. Dat is een groei met,3 % in vergelijking met het jaar voordien. Deze toename is te danken aan de geboekte vooruitgang binnen de divisies fijnchemie, PVC en kunststofverwerking. De nettowinst is op haar beurt gestegen met 8,9 %. Dit is vooral toe te schrijven aan de heropleving van de PVC-activiteiten. Toch blijven die onbevredigend. Dit resultaat werd geboekt in een bijzonder matig presterende conjunctuur en blijft, ondanks deze verbetering toch aan de lage kant. De resultaten van de divisie minerale chemie lagen in lager dan in het voorgaande boekjaar. De prijsdaling van natronloog die de rentabiliteit van de elektrolyse naar beneden trok kon niet helemaal worden gecompenseerd door de betere prestaties op het vlak van kaliumsulfaat en de fosfaten voor veevoeders. Ook de cijfers van de divisie natuurlijke organische producten lagen enigszins lager in vergelijking met 1. Dit als gevolg van de gedaalde activiteit in de sector van de ophaling van dierlijke bijproducten. De volumes van de gelatineproductie zijn daarentegen gestegen. Deze activiteit behaalde terug een uitstekende rentabiliteit. De divisie fijnchemie zette betere cijfers neer. De chloortolueenderivaten genoten de positieve effecten van de recente acquisities in Groot- Brittannië. was een uitstekend jaar voor de tussenproducten voor de farmaceutische industrie. De volumes bleven er het hele jaar door op een hoog peil. Vooral het Italiaanse filiaal tekende uitstekende prestaties op. De divisie PVC kende in een erg zwakke start, maar kon vanaf de maand mei weer positieve resultaten voorleggen door een gestage stijging van de verkoopprijzen. In hun totaliteit zijn de cijfers aanzienlijk beter dan in het rampzalige jaar 1. Toch blijven zij onvoldoende. Een verder prijsherstel is meer dan ooit nodig nu we geconfronteerd zullen worden met een stijging van de petroleumprijzen. De divisie kunststofwerking presteerde aanzienlijk beter. We stelden met voldoening vast dat de situatie van de markt voor kunststofleidingsystemen in Frankrijk verbeterde. Tegelijk kende in de Verenigde Staten de vraag naar raamprofielen een heropleving. De verkoop van kunststofleidingsystemen in Noord-Europa daalde daarentegen. We hebben in onze aanwezigheid in de compoundmarkt aanzienlijk uitgebreid door een acquisitie in Frankrijk. We waren op dit terrein reeds actief via het filiaal Thermoplastiques Cousin-Tessier, maar dankzij deze aankoop staan we thans op de vijfde plaats op de Europese ranglijst. Begin 3 hebben we twee gelatinefabrieken, in de Verenigde Staten en Argentinië, overgenomen. Hierdoor versterkt Tessenderlo Group haar positie als derde grootste producent ter wereld, en mogen we onszelf een echte wereldspeler noemen. 4

11 was ook het jaar waarin een belangrijke herstructurering werd aangekondigd in de vestigingen in de Belgische provincie Limburg. Deze ingreep is echter noodzakelijk om competitief te blijven in een aantal sectoren waar we een concurrentieslag moeten leveren met producenten die zich niet aan dezelfde normen en wettelijke regels hoeven te houden. De beslissing werd ingegeven door onze bezorgdheid om de toekomst van deze fabrieken veilig te stellen. Zij blijven immers de belangrijkste binnen de groep. De raad van bestuur zal aan de algemene vergadering voorstellen het nettodividend te behouden op,85 EUR per gewoon aandeel. Het dividend vertegenwoordigt 44% van de geconsolideerde nettowinst van. Tenslotte wil ik van deze gelegenheid gebruik maken om in naam van de raad van bestuur alle 8 arbeiders, bedienden en kaderleden van de groep van harte te bedanken. Dankzij hun inspanningen kan Tessenderlo Group deze jaarrekening voorleggen. Ondanks een economisch minder gunstig klimaat hield Tessenderlo Group in goed stand. Gérard Marchand Voorzitter 5

12 Adrien Carton de Wiart Jozef Housen Matteusz Dubinski Christian Vrebosch Eddy Vandenbriele Pierre Ducuroir Gérard Marchand Philippe Pôlet 6

13 1. Raad van Bestuur (op 31 december ) Voorzitter Bestuurders BESTUUR, DIRECTIE EN TOEZICHT Gérard Marchand Pierre-Louis Boutonnat Pierre-François Couture Claude Niedergang Bernard Pache Valère Baron Croes Marc Lambrechts Paul Baron de Meester Thierry Piessevaux Karel Pinxten Commissaris Burgerlijke Coöperatieve Vennootschap (K.P.M.G.) Vaste vertegenwoordiger Klynveld, Peat, Marwick & Goerdeler L. Ruysen. Algemene directie van Tessenderlo Group (op 31 december ) Voorzitter van het management committee: Lid van het management committee: Divisie minerale chemie Gérard Marchand Matteusz Dubinski Lid van het management committee : Pierre Ducuroir * Divisie fijnchemie Lid van het management committee: Jozef Housen Divisie natuurlijke organische producten Lid van het management committee: Divisies PVC en kunststofverwerking Secretaris-generaal: Philippe Pôlet Adrien Carton de Wiart IT-, organisatie- en personeelsdirecteur: Eddy Vandenbriele Directeur financiën: Christian Vrebosch * David Poynton sinds 1 april 3 7

14 CANADA 1 VERENIGDE STATEN 16 MEXICO 1 BRAZILIË 8 FABRIEKEN : 69 VERKOOPKANTOREN IN: Argentinië Libanon Australië Nederland België Peru Chili Polen Denemarken Roemenië Duitsland Spanje Frankrijk Tsjechië Groot-Brittannië Turkije Hongarije Verenigde Staten Hong Kong Zwitserland Italië ARGENTINIË 1

15 TESSENDERLO GROUP OP DE WERELDKAART GROOT-BRITTANNIË 7 BELGIË 7 NEDERLAND 4 POLEN DUITSLAND 1 FRANKRIJK 3 ITALIË 3 CHINA 1

16

17 Michaël Corporate Communication Computerschermen, bekabeling, kabelpluggen, computerbehuizing, in elk van deze producten is telkens een stukje Tessenderlo Group aanwezig.

18 TESSENDERLO CHEMIE OP DE BEURS 1. Het aandeel en de kapitaalstructuur Het aandeel Tessenderlo Chemie is sinds 17 augustus 1937 genoteerd op de Beurs van Brussel. Het wordt verhandeld op de continumarkt en maakt deel uit van de indexen BEL, Next 15 en NextPrime. Op 16 december keurde een buitengewone algemene vergadering de vernietiging van eigen aandelen goed. Op 31 december werd het kapitaal van Tessenderlo Chemie NV vertegenwoordigd door aandelen zonder aanduiding van nominale waarde, waarvan met strips. De aandelen aan toonder zijn uitgegeven in coupures van 1, 1, 5 en 1. Eind december waren er aandelen op naam ingeschreven in het aandelenregister, met inbegrip van de effecten die in handen zijn van het personeel. Het aandeel is ook op de Amerikaanse markt vertegenwoordigd, door middel van American Depository Receipts (ADR). Vijf ADR s stemmen overeen met één aandeel Tessenderlo Chemie. EMC Parbel maakte op 9 oktober 1 bekend dat het 4,48% van Tessenderlo Chemie in handen heeft. Sinds de hierboven vermelde vernietiging van de eigen aandelen op 16 december, bedraagt het belang van EMC Parbel in Tessenderlo Chemie 44,4%.. Evolutie van het aandeel en van de markt in was opnieuw een erg middelmatig jaar voor de beurzen in Europa en in de rest van de wereld. Na eerdere dalingen met 5% in 1999, 1% in en 8% in 1, ging de BEL in versneld naar omlaag met een verder verlies van bijna 3%. Het aandeel Tessenderlo Chemie heeft beter gepresteerd dan de markt in zijn geheel. De koers steeg van 6,6 EUR eind 1 naar 8,6 EUR op het einde van december. Dit is een toename met 7,5%. Om zich nog meer en beter bekend te maken bij de beleggers, heeft Tessenderlo Group ook in deelgenomen aan tal van beleggersmanifestaties in binnen- en buitenland. Dit beleid zal ook in de toekomst worden voortgezet. 3. Aandelen voor het personeel Zoals elk jaar werd ook in juni een kapitaalverhoging doorgevoerd ten voordele van het personeel. Ditmaal ging het om aandelen op naam. Wanneer enkel rekening gehouden wordt met de effecten die zijn ingeschreven in het register, vertegenwoordigen de werknemers nu 1,7 % van het totale aandeelhouderschap. 1

19 Beurskapitalisatie (miljoen EUR) Omzet Beurskapitalisatie Eigen middelen Nettodividend per aandeel (EUR) 1,,85 1 5,8,6 1,4 5, , Beursgegevens (geconsolideerde jaarrekening) op 31 december Kapitaal (miljoen EUR) 16,43 18,9 13, Aantal effecten Waarvan eigen aandelen Uiterste koersen Gewoon aandeel op termijn 43,63/74,6 38,5/5,85 9,75/55,45,55/3, 3,/35, Sluitingskoers Termijnmarkt (continu) 49,58 51,5 31,65 6,6 8,6 Gemiddeld volume Gegevens per aandeel* Waarde van het eigen vermogen,5 3,68 5,49 6,39 7,57 Geconsolideerde nettowinst,88,49 3,38,41,6 Cashflow 6,56 6,44 7,88 6,5 7,66 Nettodividend gewoon aandeel,7,7,85,85,85 Kapitalisatie einde jaar 1 437,7 1 5,6 95, 78,6 771,5 * Zonder rekening te houden met de eigen aandelen op 31/1 van ieder jaar 13

20 Dividend/Netto geconsolideerd resultaat (%) Daarnaast werd op 8 november de eerste schijf van een obligatielening met warrants uitgeschreven voor de belangrijkste managers van de groep. Deze lening heeft een looptijd van 7 jaar, en zij wordt vertegenwoordigd door 1 5 obligaties van elk 5 EUR waaraan 4 warrants zijn gehecht. De jaarlijkse intrest bedraagt 4% en wordt gekapitaliseerd. Elke warrant geeft recht op de aankoop van een aandeel aan de uitoefenprijs van 5,87 EUR. 4. Dividend Op 3 juni 3 zal aan de algemene vergadering van de aandeelhouders een nettodividend van,85 EUR worden voorgesteld. Dit stemt overeen met een brutodividend van 1,1333 EUR. Voor de coupons met aangehechte strips zal het nettodividend,9633 EUR bedragen. Het nettodividend van,85 EUR betekent een status quo ten opzichte van het boekjaar en 1. Het vertegenwoordigt 44% van de geconsolideerde nettowinst (in 1 was dat 48%). 14

21 Beursgegevens (index = 1) Bel - Price Index Tessenderlo Group Rendement met opnieuw geïnvesteerde dividenden (index = 1) Tessenderlo Group 15

22

23 3 Greet Milieudienst Tessenderlo Group is een wereldspeler op de markt van de veevoederfosfaten en van kaliumsulfaat voor gespecialiseerde meststoffen.

24 MARKTEN EN TOEPASSINGEN Tessenderlo Group : Bringing Chemistry to Life Tessenderlo Group vervaardigt een waaier van producten die niet meer uit het dagelijkse leven weg te denken zijn hoewel de meeste consumenten zich hier niet van bewust zijn. Achter de vaak ingewikkelde scheikundige namen gaan immers stoffen schuil die gebruikt worden in uiteenlopende toepassingen, gaande van veevoeders tot antibiotica en dashboards van auto s. Ook in kauwgom, parfums, batterijen, bloedzakjes, waspoeders en dieetvriendelijke light producten om maar enkele voorbeelden te noemen is telkens een stukje Tessenderlo Group aanwezig. Hieronder vindt u een overzicht van de belangrijkste producten en hun toepassingen. Deze laatste kunnen worden gebundeld in een vijftal markten: De bouwnijverheid PVC & compounds: leidingsystemen, deur- en raamprofielen, gevelbekleding, telecommunicatie, kabelisolatie, vloerbekleding Natriumsulfaat en -carbonaat: glas De landbouw Ammoniumen kaliumthiosulfaat: Dicalciumfosfaat : Glycine en afgeleide producten: Kaliloog: Kaliumsulfaat: Zwavelzuur: vloeibare meststoffen voor grootschalige teelten veevoeders veevoeders, agrochemicaliën tuinbouw, meststoffen voor irrigatiesystemen gespecialiseerde meststoffen die bijzonder geschikt zijn voor de bloemen-, tabaks- en fruitteelt meststoffen De industrie 18 Acetaten : antivriesproducten voor bijvoorbeeld landingsbanen Elektrolyseproducten: fotografie, leerlooierij, waterzuivering Organische chloorderivaten: verf, fotografie Gelatine: fotografie, wijnproductie Kaliloog: batterijen, textielbehandeling Kaliumbicarbonaat: vuurdovend poeder Kaliumcarbonaat: glas, TV- en computerschermen Natriumsulfhydraat en natronloog: papier, pulp

25 Natronloog: PVC en PVC-compounds: Zwavelzuur : aluminium, rayon dashboards, meubilair, schoenzolen, dekzeilen, elektronica, kabels batterijen, autoruiten, biljartballen Gezondheid en hygiëne Farmaceutische tussenproducten: antibiotica, penicilline Organische chloorderivaten: antibiotica, diverse farmaceutische producten voor mens, plant en dier, parfum, cosmetica Gelatine: capsules voor onder andere geneesmiddelen Natriumsulfaat en natronloog: detergenten, zepen PVC: bloedzakjes, infuuszakken en - leidingen, katheters, handschoenen, verpakkingen voor douchezeep en badschuim Elektrolyseproducten: detergenten Het huishouden PVC: Elektrolyseproducten: Natriumsulfhydraat en natronloog: Dierlijke vetten: Gelatine: Glycine: Zeolieten: verpakkingsfolies, tafelkleden, douchegordijnen, opblaasbare artikelen als ballen, zwembanden, zwembaden, boten en dergelijke detergenten detergenten petfood voedingsmiddelen zoals melk- en light producten, snoepgoed voedingsmiddelen, petfood waspoeders 19

26 1. Activiteiten en producten MINERALE CHEMIE De divisie minerale chemie van Tessenderlo Group omvat de productie van anorganische zouten en alkalische basen verkregen door elektrolyse. Zij wordt gekenmerkt door een geïntegreerd productieproces, waarbij de diverse eind- en bijproducten intern worden gevaloriseerd om een maximale toegevoegde waarde te creëren. De twee pijlers van dit proces zijn de productie van zoutzuur en van chloor. Activiteiten en producten van de minerale chemie De activiteiten van de divisie minerale chemie rondom de pijler zoutzuur, zijn voor een belangrijk deel verantwoordelijk voor de leidende rol die Tessenderlo Group wereldwijd op diverse afzetmarkten speelt. Zo is de groep s werelds tweede grootste producent van kaliumsulfaat. Dit is als meststof bijzonder geschikt voor gebruik in droge gebieden, en voor teelten die erg gevoelig zijn voor de kwaliteit van de gebruikte bemesting, zoals bloemen, tabak, fruit en groenten. De groep speelt ook een vooraanstaande rol op de markt van natriumsulfaat, dat voornamelijk terug te vinden is in detergenten. Een bijproduct van de fabricage van sulfaten is zoutzuur. Tessenderlo Group is hiervan de grootste producent ter wereld. Het zoutzuur wordt verkocht, maar het wordt ook intern gevaloriseerd via de productie van fosfaten, die diverse toepassingen kennen in de veevoeder- en de meststoffenindustrie. De groep bekleedt de tweede plaats op de wereldmarkt van fosfaten voor veevoeder. Het gamma fosfaatproducten is zo uitgebreid dat Tessenderlo Group kan beantwoorden aan de eisen van bijna alle voedertoepassingen. Daarnaast is Tessenderlo Group de grootste wereldproducent van vloeibare zwavelhoudende meststoffen (waaronder ammoniumthiosulfaat). Die worden vooral in Noord-Amerika aangewend voor de teelt van granen en eiwitrijke gewassen, en voor de verbetering van natriumhoudende gronden. De andere zwavelhoudende derivaten, natriumsulfide en natriumsulfhydraat worden onder meer gebruikt in de mijnbouw, de fotografie, de papierindustrie en de leerlooierij. Een ander belangrijk product zijn zeolieten, die grotendeels de fosfaten vervangen in waspoeders. Activiteiten en producten van de elektrolyse De elektrolyseafdelingen van Tessenderlo Group produceren jaarlijks 3 ton chloor. Die wordt hoofdzakelijk intern gebruikt voor de aanmaak van monovinylchloride (MVC), de basis van polyvinylchloride (PVC), en voor de chlorering van tolueen en benzeen.

27 OMZET (miljoen EUR) Minerale chemie Omzetcijfer (miljoen EUR) Ebitda (miljoen EUR) Materiële investeringen (miljoen EUR) Personeelsbestand 5 63 Bij de chloorproductie komt tevens zowat 1 ton kaliloog en meer dan 35 ton natronloog vrij. Kaliloog wordt hoofdzakelijk aangewend voor de productie van kaliumnitraat en kaliumfosfaten, naast toepassingen in voeding en meststoffen, alkalibatterijen, ontdooiproducten voor luchthavens, detergenten en de chemische industrie. Deze basisproducten van de elektrolyse hebben bovendien verschillende derivaten met een waaier van toepassingen, gaande van de fotografie en de voedingssector tot waterzuivering en ertsontginning. Naast de klassieke elektrolyseproducten worden op basis van chloor ook ijzerchloride en aluminiumchloride aangemaakt. Beide zijn onmisbaar in de sterk groeiende sector van de waterbehandeling. 1

28 De belangrijkste vestigingen (*) De minerale chemie BELGIË De vestigingen van Tessenderlo Chemie in Ham en Tessenderlo verwerken jaarlijks miljoen ton grondstoffen waaronder zwavel, ruw fosfaat, kaliumchloride en natriumchloride. Tessenderlo Chemie in Ham produceert een aanzienlijk deel van de calciumfosfaten voor de veevoederindustrie. Het procédé waarbij zoutzuur inwerkt op natuurlijke fosfaatertsen, is door de groep zelf ontwikkeld. Het gamma fosfaten voor veevoer dat in België geproduceerd wordt, wordt aangevuld door de producten van de Nederlandse en Italiaanse vestigingen. De productie-eenheid Zeoline in Engis, nabij Luik, produceert zeolieten in een joint-venture met Prayon (5/5). EUROPA Tessenderlo Chemie Rotterdam produceert veevoederfosfaten door de chemische reactie van gezuiverd fosforzuur en een calcium-, magnesium- of ammoniumbron. De productie is ten dele bestemd voor de export. Tessenderlo Italia (Italphos) in Cologna Veneta maakt eveneens veevoederfosfaten op basis van gezuiverd fosforzuur. De productie gaat naar de markt in Italië en de omringende landen. Het Franse filiaal Aliphos in de Elzas vervaardigt kaliumcarbonaat en kaliumbicarbonaat, hoofdzakelijk voor de productie van beeldbuizen. Het Franse filiaal Produits Chimiques de Loos (PCL) in Loos, nabij Rijsel, produceert natriumsulfaat en minerale chloriden (ferri-, ammonium-, zinken aluminiumchloride). (*) Een volledig overzicht van de vestigingen en de verkoopskantoren binnen de groep vindt u op blz. 11

29 NOORD-AMERIKA Het Amerikaanse filiaal Tessenderlo Kerley Inc. (TKI) is gevestigd in Phoenix, Arizona. TKI is wereldwijd de belangrijkste producent van ammoniumthiosulfaat (ATS) en kaliumthiosulfaat (KTS). TKI telt 1 productiecentra in de Verenigde Staten en één in Mexico. Die centra bevinden zich meestal in de buurt van raffinaderijen waarvan ze de zure gassen verwerken tot vloeibare zwavelhoudende meststoffen en derivaten. Het overgrote deel daarvan (6%) gaat naar de landbouw. De elektrolyse BELGIË De vestiging Tessenderlo Chemie in Tessenderlo huisvest de grootste elektrolyse-eenheid van de groep, waar zowel natron- als kaliloog worden aangemaakt. Zij heeft een jaarlijkse capaciteit van 5 ton chloor. EUROPA Een tweede elektrolyse-eenheid is operationeel bij PCL in het Franse Loos, met een totale capaciteit van 18 ton chloor. Zij produceert kaliloog en kaliumhydroxideschilfers. Tessenderlo Italia te Pieve Vergonte, ten noorden van Milaan, heeft een capaciteit van 4 ton chloor die voornamelijk bestemd is voor intern gebruik. Trends en feiten in De divisie minerale chemie lanceerde het voorbije jaar een actieplan in de Belgische vestigingen te Ham en Tessenderlo om de vaste kosten te verlagen, wat moet leiden tot een betere rentabiliteit in de komende jaren. De verkoop van fosfaten van minerale oorsprong, die in 1 onder meer werd gestimuleerd door het Europees verbod op het gebruik van dierenmeel in veevoeders, kende in nog een lichte groei. Dit ondanks de druk op de prijzen in Oost-Europa en enkele traditionele markten waaronder Frankrijk. Terwijl in het eerste semester de prijzen globaal gezien nog omhoog gingen, was er in het tweede halfjaar een lichte neerwaartse trend in deze gebieden. De productie van kaliumsulfaten nam fors toe tegenover 1 : het grootste deel van die groei is toe te schrijven aan het stopzetten van de 3

30 activiteiten van Ercros, een Spaanse fabrikant waarvan Tessenderlo Group de markt overnam. Vanaf 1 januari nam Tessenderlo Group de commercialisering van de kaliumsulfaten in eigen handen. Zij slaagde erin de continuïteit van de marktposities te verzekeren én uit te breiden, onder meer in China. De marges stonden in onder druk door: - de grotere concurrentie ; - de lagere dollarkoers in de niet-europese markten ; - de prijs van bepaalde grondstoffen (onder andere zwavel) die in het begin van het jaar historisch laag was, maar in het tweede semester plots aan een scherpe stijging begon. De markt van natriumsulfaat was in erg stabiel, en de verkoop bleef op hetzelfde peil als in 1. Toch zijn de prijzen nog altijd onbevredigend. Daarnaast heeft de markt nog steeds te lijden onder de schommelingen en de steeds veranderende trends in de wasmiddelensector. De elektrolyse werd in maart getroffen door een brand in een van haar transformatoren. Daardoor lag de elektrolyse-eenheid Ely wekenlang stil, en kon zij ook de rest van het jaar maar maximaal voor 85% belast worden. Omdat de sulfaatdivisie op een hoger niveau kon draaien door de gestegen vraag naar kaliumsulfaat, kon het tekort aan chloor gecompenseerd worden door zoutzuur. Niettemin drukten de brand en de middelmatige prijs van natronloog die stortte in het tweede kwartaal in en bleef nadien onverantwoord laag op de rentabiliteit van de elektrolyse. Met betrekking tot de buitenlandse filialen, zette de Amerikaanse dochter Tessenderlo Kerley Inc na een moeilijk 1 weer positieve resultaten neer. Een doorgedreven rationalisering, onder meer op het vlak van structurele en logistieke kosten, leidde tot een aanzienlijke rentabiliteitsverbetering. Kerley plukte ook de vruchten van de diversifiëring naar dienstverlening aan de industrie, waardoor het minder afhankelijk werd van de meststoffenmarkt. Wat de vloeibare zwavelhoudende meststoffen betreft, was overigens bijna een recordjaar voor de verkoop van ammoniumthiosulfaat (ATS). Daardoor konden de hoge stocks uit 1 weer op een normaal niveau gebracht worden. Voor een aantal producten, waaronder ATS, werden trouwens prijsverhogingen doorgevoerd, onder meer als gevolg van de hogere zwavelprijzen. 4

31 Vorig jaar werd ook de basis gelegd voor een aantal toekomstgerichte investeringen: - met betrekking tot de beslissing van november 1 om op termijn een nieuwe elektrolyse-eenheid te bouwen in Tessenderlo (Ely III), werd in gewerkt aan het milieueffectrapport (MER) en het veiligheidsrapport (VR). (Zie in dit verband ook: Strategie en vooruitzichten.) - tegen midden 4 zal de productie van ijzerchloride in Tessenderlo en Loos aanzienlijk worden verhoogd. Strategie en vooruitzichten Vooruitzichten voor 3 De prijsstijging van natronloog bleef in het eerste kwartaal beneden de verwachtingen en de prijs van kaliloog stond lichtjes onder druk. De Europese vrije capaciteit voor kaliumhydroxide is zodanig beperkt dat de minste hapering in een productie-eenheid of een opstoot van de vraag voor een heropleving van de prijzen kan zorgen. Ook de prijzen van de fosfaten zullen onder druk blijven staan als gevolg van de uitbreiding van de bestaande capaciteiten en het opstarten van nieuwe productie-eenheden in het Middellandse-Zeegebied. Voor de markt van de vloeibare zwavelhoudende meststoffen zijn de vooruitzichten in de Verenigde Staten gunstig. Met de zogenaamde Farm Bill heeft de federale overheid veel steun aan de landbouw beloofd. Het jaar 3 zou een prijsverhoging van verschillende meststoffen voor gespecialiseerde culturen moeten kennen. Samengevat kunnen we stellen dat 3 een moeilijk jaar zal worden voor de divisie minerale chemie. De prijzen van de grondstoffen kennen een cyclische beweging en lijken na de globale daling van de voorbije jaren weer te gaan stijgen, en de lagere dollar heeft een negatieve impact op de rendementen van kaliumsulfaat en fosfaten. 5

32 Strategie Zoals hierboven vermeld, moet Tessenderlo Group het hoofd bieden aan verschillende uitdagingen met betrekking tot haar sulfaten- en fosfatenactiviteiten: - een stagnerende vraag in Europa naar meststoffen ; - de stijgende grondstoffenprijzen ; - een lagere dollar ; - een verlies aan afzetgebieden door de opkomst van nieuwe producten en producenten in landen met lage productiekosten. Precies daarom moet de groep haar productiviteit verder verbeteren en haar productiekosten verlagen teneinde haar Limburgse vestigingen te versterken. De belangrijke investering in een nieuwe elektrolyse, Ely III, gaat ook in die richting. Deze zal in de toekomst het hele geïntegreerde productieapparaat van Tessenderlo Group in West-Limburg ten goede komen. Wanneer meer chloor kan vervaardigd worden, verhoogt de flexibiliteit van Tessenderlo Chemie Tessenderlo, Tessenderlo Chemie Ham en de Limburgse Vinyl Maatschappij (LVM). Hierdoor kunnen de diverse productgroepen hun aanmaakritme nog beter dan voorheen op elkaar afstemmen. In het kader van de geplande uitbreiding van de chloorproductie in Tessenderlo werden in een Veiligheidsrapport (VR) en een Milieueffectenrapport (MER) opgesteld. Beide zijn noodzakelijk voor het bekomen van de milieuvergunning. Na uitgebreid overleg met diverse betrokken overheidsdiensten werden deze rapporten respectievelijk in januari en februari 3 goedgekeurd. In februari 3 werd het aanvraagdossier voor de exploitatievergunning ingediend bij de bestendige deputatie van de provincieraad van Limburg. Ely III onderstreept tevens de ambitie van Tessenderlo Group om een grotere speler te worden op de markt van kaliloog. 6

33 Tegelijk wil de groep in de toekomst de productie van ijzerchloride verder uitbreiden in Tessenderlo (België) en Loos (Frankrijk). Beide behoren tot de voornaamste productiecentra in Europa en zijn gevestigd in groeimarkten voor waterbehandelingschemicaliën. Met het oog hierop zullen in de eerste plaats de processen in de eigen centra herzien worden, met de bedoeling de productiecapaciteit te verhogen. Om ons leiderschap in de meeste van onze markten te verstevigen, moeten we onverminderd blijven werken aan een verbetering van de productiviteit en een verlaging van de productiekosten. Het actieplan dat in de Belgische vestigingen in Ham en Tessenderlo werd gelanceerd, is precies bedoeld om de positie van onze groep in de toekomst te versterken. Matteusz Dubinski, directeur van de divisie minerale chemie 7

34 Activiteiten en producten FIJNCHEMIE De divisie fijnchemie van Tessenderlo Group steunt op drie grote pijlers: organische chloorderivaten, tussenproducten bestemd voor de farmaceutische industrie en de parfumnijverheid, en glycine. Voor verschillende specialiteiten bekleedt Tessenderlo Group een leidende positie op de wereldmarkt. Organische chloorderivaten Tessenderlo Group maakt benzeen- en tolueenderivaten, evenals een aantal afgeleide producten zoals benzylalcohol, benzaldehyde, fenylazijnzuur en benzoylchloride. In totaal gaat het om zo n 1 ton op jaarbasis. De procédés die in de verschillende fabrieken worden toegepast, leveren uiterst zuivere producten op die geschikt zijn voor de farmaceutische en de fytosanitaire sector, de fotografie, de parfumindustrie en de fijnchemie in het algemeen. Tussenproducten voor de farmaceutische industrie en de parfumnijverheid Tessenderlo Group maakt organische tussenproducten en actieve stoffen voor de farmacie en de parfumindustrie. Twee fabrieken, met name Calaire in Frankrijk en Farchemia in Italië, leveren tussenproducten voor antibiotica en hebben bevoorrechte relaties met belangrijke internationale farmaceutische bedrijven. Tessenderlo Fine Chemicals in Groot-Brittannië is gespecialiseerd in synthetische producten voor de parfumnijverheid. De drie genoemde sites gebruiken grondstoffen die binnen Tessenderlo Group vervaardigd worden, en plukken zo de vruchten van de synergieën binnen de geïntegreerde groep. Glycine en derivaten Tessenderlo Group is de enige Europese producent van glycine. Met een productiecapaciteit van 5 à 6 ton is zij ook op wereldniveau een belangrijke speler op de glycinemarkt. Dankzij zijn eigenschappen als antioxidant, bewaarmiddel en zoetstof kent glycine heel wat toepassingen in voedingsmiddelen voor mens en dier. Daarnaast wordt het gebruikt in de geneesmiddelenindustrie en de agrochemie. 8

35 OMZET (miljoen EUR) Fijnchemie Omzetcijfer (miljoen EUR) Ebitda (miljoen EUR) 34 3 Materiële investeringen (miljoen EUR) Personeelsbestand De belangrijkste vestigingen (*) Organische chloorderivaten Chemielim in Maastricht, in Nederland, produceert benzylalcohol en benzylacetaat. Die worden verkregen op basis van benzylchloride afkomstig van de fabriek te Tessenderlo. Lianyungang Taile Chemical Factory in het Chinese Taile is de voornaamste producent van benzylchloride en benzaldehyde in China. De eenheid maakt deel uit van een joint-venture met Shuangling Chemical Industry. Tessenderlo Chemie in het Belgische Tessenderlo levert benzylchloride en bepaalde derivaten. De fabriek beschikt eveneens over een belangrijke pilooteenheid waar industriële processen verfijnd kunnen worden, en waar kleine series worden geproduceerd vooraleer zij in een later stadium mogelijk op grotere schaal worden aangemaakt. In Pieve Vergonte, ten noorden van Milaan, is Tessenderlo Italia gespecialiseerd in aromatische chloorproducten die voornamelijk gebruikt worden bij de vervaardiging van pesticiden. In Groot-Brittannië maakt Tessenderlo UK in Widnes chloortolueen, evenals diverse organische chloorderivaten. (*) In alfabetische volgorde per business unit. Een volledig overzicht van de vestigingen en de verkoopskantoren binnen de groep vindt u op blz. 11 9

36 Tussenproducten voor de farmaceutische industrie en de parfumnijverheid In Calais, in Frankrijk, synthetiseert Calaire fijnchemische producten voor de farmaceutische industrie. Hier wordt onder andere fenylazijnzuur een tussenproduct voor de aanmaak van antibiotica vervaardigd uit benzylchloride afkomstig van Tessenderlo. In Loos, nabij het Franse Rijsel, produceert Chemilyl oxalylchloride en derivaten voor de fijnchemie en de farmacie. Tessenderlo Fine Chemicals in Leek, in Groot-Brittannië, levert producten die bestemd zijn voor de parfum- en de tabaksindustrie en de farmaceutische sector. Ook hier zijn de grondstoffen grotendeels afkomstig van andere fabrieken binnen Tessenderlo Group. In Treviglio, nabij het Italiaanse Bergamo, vervaardigt Farchemia tal van tussenproducten en actieve stoffen voor de farmaceutische industrie. Glycine Tessenderlo Chemie in Tessenderlo is de enige producent van glycine in Europa, en een belangrijke speler op de wereldmarkt. Trends en feiten in Tessenderlo Group heeft ook in erg goed gepresteerd op het gebied van de tussenproducten voor de farmacie. De verkoop van organische chloorderivaten volgde de evolutie van de economische conjunctuur en vertoonde een pause in het begin van het jaar. De tolueen- en benzeenderivaten zijn op hun beurt gevoelig voor de schommelingen van de benzineprijs. Wat glycine betreft, blijft Tessenderlo Group geconfronteerd worden met de erg lage prijzen die de Chinese producenten hanteren. Dit heeft een impact op de rentabiliteit. In heeft Tessenderlo Group binnen de divisie fijnchemie geen overnames gedaan. Wel werd in verschillende vestigingen geïnvesteerd, met het oog op de vervaardiging van nieuwe derivaten. In Tessenderlo UK, dat sinds midden 1 deel uitmaakt van de groep, wordt een herstructurering doorgevoerd teneinde de productie van chloortoluenen binnen Tessenderlo Group te optimaliseren. 3

37 Strategie en vooruitzichten Tessenderlo Group streeft in de eerste plaats naar de uitbreiding van de productie op de bestaande sites, waar zij beschikt over faciliteiten voor de behandeling van reststoffen. Op basis van de resultaten van het doorgedreven en succesrijke onderzoek in de centrale laboratoria, zullen binnen de fijnchemie nieuwe derivaten aangemaakt worden. Daarbij is het steeds de bedoeling een zo hoog mogelijke toegevoegde waarde te geven aan organische stoffen die binnen de groep geproduceerd worden. Tessenderlo Group blijft geïnteresseerd in de overname van bedrijven die aanzienlijke synergieën opleveren met de huidige productie-eenheden. Een doorgedreven onderzoeksprogramma in onze laboratoria zal ons toelaten nieuwe derivaten binnen de fijnchemie te ontwikkelen - Pierre Ducuroir, directeur van de divisie fijnchemie. 31

38 Activiteiten en producten De divisie PVC & Compounds omvat de business units monovinylchloride (MVC), polyvinylchloride (PVC) en sinds begin ook compounds. MVC PVC EN COMPOUNDS De belangrijkste grondstoffen voor de productie van MVC zijn chloor of zoutzuur en ethyleen. Chloor en zoutzuur worden door de divisie minerale chemie op dezelfde site geproduceerd, en via een intern leidingensysteem aan de Limburgse Vinyl Maatschappij (LVM) geleverd. Hiermee worden transporten over de weg voorkomen. Ethyleen wordt aangevoerd via de Aethylen Rohrleitung Gesellschaft (ARG). Chloor wordt vervaardigd in de elektrolyseafdelingen van de groep, terwijl zoutzuur een bijproduct is van de aanmaak van sulfaten. Zo wordt een unieke integratie van grondstoffen gerealiseerd. De jaarlijkse MVC-productiecapaciteit van Tessenderlo Group bedraagt 55 ton. PVC De polymerisatie van MVC tot PVC gebeurt op twee lokaties, in Nederland en Frankrijk. Deze twee fabrieken behoren tot de grootste productieeenheden van Europa. Met een totale capaciteit van 45 ton bekleedt Tessenderlo Group de zesde plaats op de Europese PVC-markt. PVC, zoals het binnen Tessenderlo Group geproduceerd wordt door LVM, is een van de veelzijdigste kunststofharsen ter wereld. De toepassingsmogelijkheden zijn zeer uitgebreid en variëren van kunststofleidingsystemen, raam- en deurprofielen, soepele en harde folies tot mantels voor kabels en draden. Daarnaast heeft LVM zich, in nauwe samenwerking met de divisie kunststofverwerking van Tessenderlo Group, toegelegd op de ontwikkeling van nieuwe kwaliteiten voor spitstechnologische toepassingen in onder meer de auto-industrie en de elektronicasector. 3

39 OMZET (miljoen EUR) PVC & compounds* Omzetcijfer (miljoen EUR) Ebitda (miljoen EUR) Materiële investeringen (miljoen EUR) Personeelsbestand * sinds zijn de compounds geïntegreerd in de PVC divisie iplv deze van kunststofverwerking ; cijfers 1 overeenkomstig aangepast. Compounds De noemer compounds groepeert diverse gebruiksklare PVC-mengsels en mengsels van thermoplastische elastomeren, die hoofdzakelijk bestemd zijn voor de injectie- en de extrusiemarkt. Zij worden vooral gebruikt in de bouwnijverheid, de automobielsector en de schoenindustrie. De divisie PVC heeft een totale capaciteit van 155 ton compounds per jaar. Tessenderlo Group is daarmee de vijfde grootste producent in Europa. De verkoop van PVC en compounds gebeurt via een internationaal netwerk van eigen verkoopkantoren en lokale exclusieve agenten. 33

40 De belangrijkste vestigingen (*) MVC De productie-eenheid van Tessenderlo Group voor de aanmaak van MVC, met name de Limburgse Vinyl Maatschappij (LVM) in het Belgische Tessenderlo, heeft een capaciteit van 55 ton MVC per jaar. Zij is de grootste in Europa. PVC LVM Limburg in Beek, in Nederland, verwerkt MVC tot PVC. De MVC wordt aangevoerd via de langste MVC-pijpleiding ter wereld voor dit type transport. LVM Limburg heeft een capaciteit van 5 ton per jaar. Ook de Société Artésienne de Vinyle (SAV) in het Franse Mazingarbe polymeriseert MVC tot PVC, eveneens met een capaciteit van 5 ton. De MVC wordt vanuit Tessenderlo geleverd via bloktreinen. Compounds Saplast uit Straatsburg in Frankrijk en dochteronderneming Europolymers hebben een compoundingcapaciteit van ongeveer 75 ton op jaarbasis. Saplast produceert uitsluitend PVC-compounds in korrelvorm of als premix voor harde en geplastificeerde toepassingen, voornamelijk in de bouwsector en de aanmaak van kabels. 34 (*) In alfabetische volgorde per business unit. Een volledig overzicht van de vestigingen en de verkoopskantoren binnen de groep vindt u op blz. 11

41 TCT Polska in het Poolse Sochaczew, nabij Warschau, produceert jaarlijks 1 ton PVC-compounds. Technicompound, in het Franse Doué-la-Fontaine nabij Nantes, produceert jaarlijks 15 ton gebruiksklare PVC-mengsels en mengsels van thermoplastische elastomeren, die hoofdzakelijk bestemd zijn voor de injectie- en extrusiemarkt. In Tiffauges, eveneens in Frankrijk, is het filiaal Thermoplastiques Cousin- Tessier gespecialiseerd in PVC-compounds en thermoplastische elastomeren voor de auto-industrie, de bouwsector en de schoennijverheid. De capaciteit bedraagt er 55 ton per jaar. Trends en feiten in MVC en PVC Net als in 1 kampte de divisie PVC ook vorig jaar met lage prijzen voor PVC. In het tweede kwartaal leek het tij te keren en stegen de prijzen, maar in onvoldoende mate om de verliezen van de eerste jaarhelft goed te maken. In het laatste kwartaal begonnen zij weer te dalen. De voornaamste oorzaken waren de ongunstige internationale prijzen, onder meer in het Verre Oosten, en de zwakke prestaties van de Europese bouwsector, die vooral de leidingsystemen trof. Desondanks stegen de verkopen van de West-Europese PVC-producenten in met %, voornamelijk als gevolg van de gedaalde import. Ook het feit dat sommige producenten (onder andere in Tsjechië) getroffen werden door overstromingen en daardoor lange tijd gedwongen non-actief waren, en het faillissement van een Poolse onderneming, hadden een invloed op de verkoop. De blijvende hoge bezettingsgraad van de Europese PVC-producenten in 1 en was een onvoldoende basis voor een gezond prijsniveau. 35

42 Tessenderlo Group heeft het voorbije jaar de strategie van productiviteitsverbetering voortgezet via investeringen. Het ging in vooral om kleinere en courante projecten: - wat MVC betreft, hadden die vooral betrekking op de veiligheid en de aanpassing van de installaties aan de nieuwe eisen van de Vlaamse milieuwetgeving VLAREM ; - binnen de PVC-productie werd de klemtoon gelegd op verdere automatisering. Compounds Sinds begin maken ook de compounds deel uit van de divisie PVC. Tot voorheen behoorden zij tot de divisie kunststofverwerking, maar de sterke groei van deze divisie én van de compoundingactiviteit maakte een opsplitsing wenselijk. Omdat compounds op het vlak van marketing en verkoop zeer sterk aanleunen bij de PVC-sector, lag een overheveling naar deze divisie voor de hand. In juli werden Saplast uit Straatsburg, de grootste onafhankelijke Franse producent van PVCcompounds, en haar dochteronderneming Europolymers overgenomen. De jaarlijkse capaciteit van Tessenderlo Group groeide daarmee tot 155 ton, waardoor zij thans de vijfde grootste producent in Europa is. Als gevolg van deze acquisitie verwierf de divisie PVC ook een marktpositie in sectoren waar zij tot dusver niet vertegenwoordigd was, zoals bijvoorbeeld de aanmaak van kabels. Ondanks de achteruitgang van de automobielsector in werd de divisie niet getroffen, dankzij haar stevige positie in de nichemarkt van onder meer dashboardhuiden en airbagafdekkingen. De verkoop lag zelfs hoger dan in 1 als gevolg van een groter marktaandeel. ZODIAC De compounds bestemd voor de schoenindustrie presteerden daarentegen minder goed. De trend die reeds in het verleden merkbaar was, heeft zich in versneld doorgezet : meer en meer afgewerkte schoenen worden vanuit Azië geïmporteerd, met negatieve gevolgen voor de Europese producenten. 36

43 Strategie en vooruitzichten MVC en PVC Hoewel de divisie begin 3 nog geconfronteerd werd met hoge olieprijzen, wordt algemeen aangenomen dat de resultaten in 3 beter zullen zijn dan in. Voor alle duidelijkheid : bij deze vooruitzichten wordt uitgegaan van een hypothese van een niet ernstig verstoorde conjunctuur op wereldvlak. De komende jaren zal LVM zijn positie als specialist op het gebied van suspensie-pvc verder uitbouwen. Ook in de toekomst streeft Tessenderlo Group binnen de divisie PVC naar het behoud van een zo hoog mogelijke productiviteit, gekoppeld aan een constante verbetering van de kwaliteit van de producten. Tegelijk wil de groep de klanten een hoogwaardige service bieden, die op al de behoeften inspeelt. Compounds In 3 zal de aandacht vooral gaan naar de optimalisatie en de rationalisatie van het industriële apparaat, na de acquisitie van Saplast en Europolymers. Op commercieel gebied zullen de Franse dochters Saplast en Thermoplastiques Cousin-Tessier geïntegreerd worden in een samenhangend geheel, teneinde optimaal aan de wensen en behoeften van de klanten te kunnen beantwoorden. Dankzij een sterke industriële integratie heeft Tessenderlo Group ook in haar strategie van constante productiviteitsverbetering binnen de divisie PVC voortgezet, gekoppeld aan de levering van kwaliteitsproducten en -service. Philippe Pôlet, directeur van de divisie PVC en Compounds 37

44 Activiteiten en producten KUNSTSTOFVERWERKING Sinds meer dan vijftien jaar voert Tessenderlo Group een beleid van stroomafwaartse integratie. In Europa en de Verenigde Staten werden met dat doel diverse PVC-verwerkende bedrijven overgenomen die talrijke octrooien en gedeponeerde handelsmerken bezitten. Zij produceren voornamelijk buizen en hulpstukken voor de aan- en afvoer van water, evenals leidingsystemen voor onder meer gas en telecommunicatie. Daarnaast worden ook allerlei PVC-profielen voor de bouw gemaakt, zoals deur- en raamprofielen. Naast PVC verwerken deze bedrijven ook andere grondstoffen, waaronder polyethyleen en polypropyleen. Globaal gezien zijn de bouw- en renovatiesector goed voor vrijwel de volledige omzet van de divisie kunststofverwerking van Tessenderlo Group. De belangrijkste vestigingen (*) Profielen Chelsea Building Products (CBP), in Oakmont in de Verenigde Staten, is een van de belangrijkste Amerikaanse producenten voor deur- en raamprofielen in PVC. Tessenderlo Group is eveneens in Canada aanwezig via Dynaplast- Extruco, een filiaal van de Wymar Group dat gespecialiseerd is in PVCraamprofielen en andere profielen voor diverse sectoren. In Groot-Brittannië bekleedt Fairbrook een leiderspositie op de markt van de PVC-profielen. Onder de merknaam Eurocell Profiles produceert Fairbrook raam- en deurprofielen. Geschuimde profielen die gebruikt worden als dakelementen en gevelbekleding worden op de markt gebracht als Eurocell Building Plastics. Onder de naam HL Plastics vervaardigt Fairbrook op bestelling profielen voor uiteenlopende sectoren, waaronder de bouw en de meubelnijverheid. In samenwerking met de Braziliaanse vennootschap Medabil Plasticos werd in Brazilië het filiaal Medabil Tessenderlo opgericht, dat gespecialiseerd is in de productie en de commercialisering van PVC-profielen. Medabil Tessenderlo staat in voor de introductie van PVC-raamprofielen op de Zuid- Amerikaanse markten. In het Franse Clerval maakt Plastival raam- en deurprofielen, naast profielen voor omheiningen en gevelbekleding, en voor diverse industriële toepassingen. 38 (*) In alfabetische volgorde per business unit. Sinds begin maken de compounds deel uit van de PVC divisie. Een volledig overzicht van de vestigingen en de verkoopskantoren binnen de groep vindt u op blz. 11

45 OMZET (miljoen EUR) Kunststofverwerking* Omzetcijfer (miljoen EUR) Ebitda (miljoen EUR) Materiële investeringen (miljoen EUR) Personeelsbestand * sinds zijn de compounds geïntegreerd in de PVC divisie ipv deze van kunststofverwerking. Cijfers 1 overeenkomstig aangepast. Nog in Frankrijk commercialiseert Profex, een filiaal van de Wymar Group, raamprofielen die Wymar in België vervaardigt. De Wymar Group in het Belgische Oeselgem produceert PVC-profielen voor ramen en deuren en vervolgt haar ontwikkeling op Oost-Europese markten, als Polen, Hongarije, Roemenië en de Tsjechische Republiek. Kunststofleidingsystemen Het Nederlandse Dyka BV in Steenwijk produceert PVC-buizen en - hulpstukken. Dyka Plastics in Overpelt, in België, is een fabrikant van PVC- en polyethyleenbuizen voor de bouw en de burgerlijke bouwkunde. Dyka Polska in het Poolse Jelcz Laskowice maakt PVC-buizen, naast buizen van polyethyleen en polypropyleen. In Groot-Brittannië is John Davidson Pipes één van de belangrijkste verdelers van kunststofleidingsystemen in het Verenigd Koninkrijk, met depots die verspreid zijn over het hele land. 39

46 In Frankrijk heeft dochtermaatschappij Sotra-Seperef twee vestigingen. In Sainte-Austreberthe worden PVC-materialen voor de bouwindustrie en putboringen gefabriceerd. De fabriek in Quincieux produceert een gamma PVC- en polyethyleenleidingen voor de aan- en afvoer van water. Dit gamma wordt aangevuld met allerlei accessoires, en is vooral bestemd voor de sector van de openbare werken. Trends en feiten in Profielen De zwakke conjunctuur in de bouwsector had in niet al te veel weerslag op de markt van de PVC-profielen. Vooral dankzij het Verenigd Koninkrijk, dat beduidend minder te lijden had onder de terugval in de bouw, kon zelfs een toename van de verkoop worden opgetekend. Fairbrook slaagde er namelijk in verder te groeien dankzij de innovatie van het productengamma en de uitbreiding van het distributienetwerk. Met name nieuwe profielen voor de bouw van veranda s kenden in het Verenigd Koninkrijk succes. Wymar Group kon in Centraal- Europa, meer bepaald in Hongarije en Polen een groei optekenen ; in Rusland echter daalde de vraag. In Roemenië werd dan weer een nieuw verkoopspunt geopend. In de Verenigde Staten kon Chelsea Building Products (CBP) haar heropleving verderzetten dankzij de herstructureringen die binnen de onderneming en het management werden doorgevoerd. 4

47 In Brazilië werd een nieuw product gelanceerd, namelijk een snelbouw systeem voor woningen dat gebaseerd is op PVC-profielen en dat in licentie wordt aangemaakt. Het Zuid-Amerikaanse filiaal Medabil Tessenderlo beschikt daarmee over een nieuwe troef voor verdere groei, naast de bestaande traditionele PVC-profielen. Kunststofleidingsystemen In tegenstelling tot de PVC-profielen had de markt van de buizen en hulpstukken wel te lijden onder de lagere activiteit in de sectoren van de bouw en de grote openbare werken. Vooral in België, Frankrijk en Nederland daalde het volume gevoelig. De zwakkere markt in België en Nederland leidde er mee toe dat beslist werd de vestiging van Dyka BV in het Nederlandse Goor te sluiten. De productie werd deels overgebracht naar Steenwijk en deels naar Dyka Polska in Polen. Hiermee werd een dubbel doel bereikt : een betere rentabiliteit en een sterkere aanwezigheid op de Poolse markt. In Frankrijk, waar de markt voor kunststofbuizen gekenmerkt wordt door een hevige strijd tussen de producenten die vechten voor hun marktaandeel, kon de divisie goed standhouden dankzij een verbetering van de prijzen. Die blijven weliswaar laag, maar de toestand is niet meer zo dramatisch als voorheen. In Groot-Brittannië werden de activiteiten van dochteronderneming Dyka UK gefusioneerd met die van John Davidson Pipes Ltd, dat in april 1 was overgenomen. De twee netwerken van depots werden gereorganiseerd en beter op elkaar afgestemd, zodat het hele land thans vanuit opslagplaatsen kan bediend worden. In Polen bereikte de productie van PVC-buizen in de industriële fase. Tegelijk werd begonnen met de uitbouw van een distributienetwerk. Op dit ogenblik telt Dyka Polska drie depots. Dit aantal zal op termijn geleidelijk worden uitgebreid over het hele land. 41

48 Samengevat kunnen we stellen dat de lichte activiteitsdaling in de markt van de divisie kunststofverwerking in minstens gecompenseerd werd door de betere prestaties in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten (profielen) en in Frankrijk (kunststofleidingsystemen). De resultaten overtreffen dan ook die van 1. In werden in totaal voor 9 miljoen EUR investeringen doorgevoerd, teneinde beter aan de vraag van de klanten te kunnen beantwoorden. - Bij Fairbrook in het Verenigd Koninkrijk werd het investeringsprogramma uit 1 vorig jaar voortgezet. Een hogere extrusiecapaciteit en nieuwe gebouwen moeten mee de verdere groei in 3 ondersteunen. - Bij Chelsea Building Products in de Verenigde Staten zal een vernieuwing van het productengamma en een verdere verbetering van de productie de positieve evolutie versterken. Strategie en vooruitzichten De strategie van de divisie kunststofverwerking omvat voornamelijk: - de consolidatie van de bestaande posities ; - de verbetering van de rendabiliteit; - de bevordering van de interne groei; - de versterking van de aanwezigheid op opkomende markten, voornamelijk in Oost-Europa; - de aandacht voor acquisities. Bedrijven die hiervoor mogelijk in aanmerking komen, worden telkens streng beoordeeld op hun eigen verdiensten en op hun synergieën met de overige ondernemingen binnen Tessenderlo Group. De klemtoon ligt hierbij op de sector van de profielen, zonder evenwel overnames in de markt van de buizen en hulpstukken uit te sluiten. 4

49 Via investeringen wil de divisie: - de evolutie van de markten op de voet volgen, en er zoveel mogelijk op anticiperen ; - aan de technologische spits blijven ; - instrumenten ontwikkelen om de groei in de opkomende markten te verzekeren. In dit kader melden we dat Tessenderlo Group de resterende 5 % van de aandelen van Fairbrook Plc verwierf, zoals initieel voorzien Hoewel de prestaties in Frankrijk en de Verenigde Staten in beduidend beter waren dan in 1, zijn ze nog voor verdere optimalisering vatbaar. Voor de VS zijn de vooruitzichten gunstig, maar wat Frankrijk betreft, blijft het afwachten. De verbetering in was daar immers vooral toe te schrijven aan de hogere prijzen, en het is de vraag in welke mate die in 3 onder druk zullen staan door de economische situatie. Verwacht wordt dat de divisie kunststofverwerking ook in 3 zal aanknopen bij de groei en de hogere resultaten die in werden opgetekend. 43

50 NATUURLIJKE ORGANISCHE PRODUCTEN Activiteiten en producten De divisie natuurlijke organische producten van Tessenderlo Group is de derde grootste producent ter wereld van een volledig gamma hoogwaardige gelatines op basis van diverse grondstoffen. Ongeveer 5 % van de productie is bestemd voor de voedingsnijverheid, de overige 5 % wordt verdeeld over de farmaceutische en de fotografische industrie. Daarnaast speelt Tessenderlo Group een rol bij de inzameling en de verwerking van dierlijk afval. Een derde, weliswaar kleinere activiteit is het formuleren en produceren van voedingsingrediënten voor de eetwarenindustrie. Gelatine De productie van gelatine gebeurt door de hydrolyse van collageen uit restproducten van slachthuizen, meer bepaald de beenderen en huiden van varkens en runderen. De beenderen worden eerst ontvet en door de inwerking van zoutzuur gedemineraliseerd, zodat collageen overblijft in de vorm van osseïne, wat een basisgrondstof is voor gelatine. Deze osseïne wordt gewassen en voorts met zuur of kalk behandeld. Voor huiden en zwoerden wordt een gelijkaardig procédé toegepast, vanaf het stadium van de hydrolyse. Gelatine is een uitermate zuiver product. Ter illustratie : de vereiste zuiverheidnormen zijn tien- tot honderdmaal strenger dan die voor zuigelingenmelk, en dit ongeacht de bestemming van de gelatine. Vandaar dat de strengste criteria worden gehanteerd bij : - de selectie van de grondstoffen : alle gelatine wordt uitsluitend geproduceerd van varkenszwoerden, huiden of beenderen die afkomstig zijn van gezonde dieren die na officiële en interne keuring zijn vrijgegeven voor menselijke consumptie ; - het productieproces : dit combineert de onderdompeling in een zuurbad met het weken in kalkmelk (alleen voor de beendergelatine), gevolgd door UHT-sterilisatie op 14 C. Gelatine kent diverse toepassingen, die alle gebaseerd zijn op de typische kenmerken van gelatine, namelijk de geleerkracht, de viscositeit en de zuiverheid: 44 - in de voedingsindustrie : bij de vervaardiging van suikerwaren, desserten, melkproducten, gelei en light producten, bij het conserveren en semiconserveren van vlees, en bij het klaren van wijnen ; - in de farmacie en de parafarmacie : bij de aanmaak van harde en zachte capsules ; - in de fotografie : gelatine wordt verwerkt om de fotoactieve zilververbindingen te binden, en in de verschillende lagen van films en fotopapier ; - micro-encapsulering : microscopisch kleine capsules die bijvoorbeeld inkt kunnen bevatten voor kopieerpapier of vitamines die in veevoeder gemengd worden.

51 OMZET (miljoen EUR) 61 Natuurlijke organische producten 1 Omzetcijfer (miljoen EUR) Ebitda (miljoen EUR) Materiële investeringen (miljoen EUR) Personeelsbestand Bijproducten van dierlijke oorsprong Via de Franse dochteronderneming Caillaud speelt Tessenderlo Group een belangrijke rol bij de inzameling en verwerking van dierlijke bijproducten. De jaarlijkse capaciteit bedraagt 95 ton. Caillaud is actief in twee welbepaalde sectoren: - als vilbeluik zorgt het voor de ophaling en de verwerking van risicoafval, dat voornamelijk door de cementindustrie als brandstof gebruikt wordt. Deze activiteit is goed voor 35 % van de omzet. Het betreft een openbare dienstverlening, en Caillaud wordt hiervoor betaald door de Franse staat ; - de opwaardering van dierlijke materialen, afkomstig van dieren die geschikt zijn voor menselijke consumptie, tot : - beenderen die klaar zijn voor de aanmaak van gelatine ; - proteïnen en dierlijke vetten voor gebruik in petfood ; - vetten voor de zeepindustrie en de lipochemie ; - diepgevroren verwerkte dierlijke bijproducten voor de aanmaak van vochtig petfood. Voedingsadditieven Een derde activiteit van de divisie natuurlijke organische producten is het formuleren en produceren van voedingsingrediënten. Deze worden samengesteld volgens de individuele behoeften van de klant. Zij worden in vaste en in vloeibare vorm aangeboden, zowel voor zoete als voor zoute toepassingen. 45

52 In het gamma vinden we bijvoorbeeld: - kruidenmixen ; - ingrediënten die onder meer suikers, eiwitten en zetmelen bevatten ; - bereide sauzen in poedervorm ; - aromaten in vloeibare vorm ; - zoete mengsels voor de productie van bavarois, gebak, roomijs en dergelijke ; - zoute mengsels met smaakstoffen voor de bereiding van vleeswaren. De belangrijkste vestigingen (*) Gelatine In België maakt PB Gelatins in Vilvoorde zure gelatine uit zwoerden. In de beenderontvettingsinstallatie worden varkensbeenderen van alle vet ontdaan. Daarna worden ze in de afdelingen verzuring en kalking verder verwerkt tot osseïne. PB Gelatins GmbH in het Duitse Nienburg en PB Gelatins UK in het Britse Trefforest verwerken de osseïne uit Vilvoorde tot gelatine. In Nienburg wordt ook gelatine bereid uit runderhuiden en varkenszwoerden. Sinds de overname van de afdeling gelatine van het Australische Goodman- Fielder in januari 3, heeft de groep ook vestigingen in Davenport (Verenigde Staten) en Santa Fe (Argentinië). Meer hierover leest u in 4. Strategie en vooruitzichten. Bijproducten van dierlijke oorsprong In Frankrijk beschikt Caillaud over 13 verwerkingsbedrijven (4 vilbeluiken en 9 fabrieken voor de valorisatie van dierlijke materialen) en 8 ophaalcentra. Voedingsadditieven Nog in Frankrijk produceert PB Gelatins France in Fürdenheim, nabij Straatsburg, kruidenmengsels voor de voedingssector. Trends en feiten in De divisie natuurlijke organische producten zette het voorbije jaar ietwat lagere cijfers neer, als gevolg van een verminderde ophaling van dierlijke bijproducten. De gelatineproductie deed het daarentegen gevoelig beter. (*) In alfabetische volgorde per business unit. Een volledig overzicht van de vestigingen en de verkoopskantoren binnen de groep vindt u op blz

53 De meeste gelatinemarkten evolueerden in de goede richting: - de markt van de voedingsgelatine is in Europa maar weinig conjunctuurgevoelig, en kende een lichte groei van à 3%. De mogelijkheid om gelatine met lage geleerkracht (de zogenaamde Bloom-waarde ) te verkopen, werd bemoeilijkt door het verbod op het gebruik van gelatine bij de micro-encapsulatie van vitamines voor veevoeding; - de vraag naar harde capsules voor geneesmiddelen kende ook in een sterke groei. Hier is een verschuiving te merken van rundsgelatine naar gelatine die gewonnen wordt uit andere grondstoffen, vooral varkenszwoerden en -beenderen ; - ondanks het stijgend succes van de digitale fotografie bleef de markt van de fotografie voor PB Gelatins licht stijgen, met name in de sector van het fotografisch papier ; - de verkoop van de zachte capsules kende daarentegen een sterke terugval. Deze worden vooral gebruikt voor het capsuleren van voedingssupplementen en in bepaalde toepassingen zoals badparels en paintballs. Deze markten zijn erg conjunctuurgevoelig. Wat de grondstoffen voor gelatine betreft, was een kalm jaar. De prijzen van varkenszwoerden kenden een lichte daling, die van runderhuiden en -beenderen bleven stabiel. Hoewel de beschikbaarheid van grondstoffen steeds behoorlijk was, leidde de problematiek van de mestoverschotten in Noord-Europa tot een verschuiving in het aanbod van varkenszwoerd naar Zuid-Europa. PB Gelatins werd in de derde grootste fabrikant van gelatine ter wereld, met 8 % van de mondiale productie. Terwijl de nummers één en twee verspreid over de hele wereld produceren, had PB Gelatins vorig jaar enkel in Europa fabrieken. Precies om dit competitief nadeel weg te werken, werden in het najaar van onderhandelingen gestart voor de overname van productie-eenheden in de Verenigde Staten en Argentinië (zie in dit verband ook 4. Strategie en vooruitzichten ). In de loop van heeft Caillaud de verwerkingsbedrijven geoptimaliseerd door een gerichte verhoging van de productiecapaciteit, en door aanzienlijke investeringen teneinde te beantwoorden aan de nieuwe reglementering inzake gezondheid en milieu. De totale investeringen bedroegen 5 miljoen EUR, tegenover 15 miljoen EUR in 1. Het voorbije jaar heeft de Franse staat de steunmaatregelen voor de verwerking van dierlijke bijproducten geleidelijk teruggeschroefd. Die waren eind in het leven geroepen als gevolg van het verbod op het gebruik van dierenmeel en -vetten in veevoeder. Wel besliste de overheid eind dat Caillaud in aanmerking komt voor overheidssubsidies voor de verbranding van dierenmeel. 47

54 Strategie en vooruitzichten 3 kondigt zich aan als een jaar waarin de gelatineverkopen verder zullen groeien, vooral op het gebied van de voedingsgelatine, de harde capsules en de fotografie. Als gevolg van de BSE-problematiek werd de wetgeving met betrekking tot de voedselveiligheid de voorbije jaren erg uitgebreid. Terwijl dit aanvankelijk leidde tot soms tegenstrijdige bepalingen, kan thans een tendens tot rationalisering worden vastgesteld. Verwacht wordt dat de wetgeving voor respectievelijk voedings- en farmagelatine meer en meer gelijklopend zal worden. Dit biedt het voordeel dat de geproduceerde gelatine voor beide sectoren zal kunnen aangewend worden. De verstrenging van de hygiënische vereisten zowel vanwege de overheid als de klanten plaatst PB Gelatins voor de uitdaging hier optimaal aan te beantwoorden via opleidingen en investeringen. Nog als gevolg van de BSE-crisis blijft de vraag naar gelatine uit varkenszwoerden stijgen. Om die toenemende vraag te kunnen opvangen, is de capaciteit van varkenszwoerd gelatine in de vestiging in Nienburg begin 3 verhoogd. Eind januari 3 werd een principiële overeenkomst getekend voor de overname van de afdeling gelatine van het Australische Goodman-Fielder, met productie-eenheden in Davenport (VS) en Santa Fe (Argentinië). De vestiging in Davenport heeft een capaciteit van ongeveer 1 ton gelatine per jaar, uit varkenszwoerden. De eenheid in Santa Fe kan jaarlijks 5 ton gelatine produceren op basis van runderhuiden. De gelatine wordt gebruikt in de voedingsnijverheid en de farmaceutische industrie. Door deze acquisitie versterkt Tessenderlo Group haar positie als derde grootste leverancier op de internationale markt. De fabrieken in Noord- en Zuid-Amerika maken van PB Gelatins trouwens een echte wereldspeler. Zij openen bijvoorbeeld perspectieven op markten die gesloten bleven voor de Europese gelatineproductie. Bovendien kan voortaan tegemoet gekomen worden aan de wensen van klanten die een wereldwijde levering van gelatine vragen. In 3 zullen de fabrieken in de VS en Argentinië optimaal geïntegreerd worden in de groep. Voorts zal PB Gelatins ook in de toekomst trachten de concurrentiepositie op de markt te verbeteren, door te streven naar een nog hogere kwaliteit van de gelatine en door waar mogelijk ook de verkoopservice nog te verbeteren. Wat Caillaud betreft, steunt de strategie voor 3 op drie pijlers. 48

55 - Een optimaal beheer van de dierlijke bijproducten van de slachthuizen, door ze zo veel mogelijk te valoriseren. Met dit doel wordt in april 3 in Fougères een nieuwe werkplaats opgestart voor de behandeling van bijproducten van gevogelte, bestemd voor de productie van droog petfood. De capaciteit bedraagt 4 ton per jaar. Met hetzelfde doel zal een aantal fabrieken worden aangepast voor de vervaardiging van organische meststoffen. - Maximaal bijdragen tot het wegwerken van de toevloed aan niet te valoriseren dierenmeel. Hiervoor zal een actieplan in werking treden. Dat vloeit voort uit de keuze van de Franse overheid voor een voorstel van Caillaud voor de verbranding van dierenmeel. Tegelijk zal nauwer worden samengewerkt met de Europese verbrandingsinstallaties (bijvoorbeeld de cementindustrie en warmtecentrales). - op 1 mei 3 zal ook een nieuw Europees reglement met betrekking tot de verwerking van dierlijke bijproducten van kracht worden. De toepassing ervan in het bedrijf zal vergemakkelijkt worden door de aanwezigheid van de diensten Kwaliteit, Veiligheid en Milieu. Die werden in 1 in de fabrieken opgestart met het oog op het vlot verkrijgen van de nodige sanitaire vergunningen, en de implementatie van de risicoanalyses met betrekking tot voedselveiligheid (HACCP) in alle fabrieken en ophaalcentra. Om deze doelstellingen te kunnen realiseren, zullen opnieuw forse investeringen nodig zijn. Die worden voor 3 net als in op 5 miljoen EUR geraamd. Tessenderlo Group werd in de derde grootste producent van gelatine. De overname van de afdeling gelatine van Goodman-Fielder in januari 3 opent heel wat perspectieven en verstevigt onze positie in de gelatine-markt buiten Europa, en maakt van PB Gelatins nu ook letterlijk een wereldspeler. Jozef Housen, directeur van de divisie natuurlijke organische producten 49

56

57 4 Christel Boekhouding Antonio Electrolysis ELY II Luc Electriciteit Compounds worden gebruikt voor de productie van schoenzolen, maar ook voor een uitgebreid gamma hoogwaardige producten bestemd voor de bouw.

58 Tewerkstelling HUMAN RESOURCES In is het aantal arbeidsplaatsen bij Tessenderlo Group licht toegenomen tot medewerkers. Enerzijds was er een lichte stijging van het personeelsbestand. Dit kwam door de overname van de Franse PVC-compounder Saplast, met een 8-tal personeelsleden, en door de groei binnen bestaande vestigingen. Deze toename werd vooral in Frankrijk (divisie natuurlijke organische producten ) en het Verenigd Koninkrijk (business unit profielen) opgetekend. Deze natuurlijke aangroei werd echter geneutraliseerd door de afname van de tewerkstelling, meer bepaald bij de Limburgse vestigingen van Tessenderlo Chemie en LVM, en bij Chelsea Building Products in de Verenigde Staten. In het najaar van werden onderhandelingen gevoerd over de acquisitie van twee gelatinefabrieken, in Argentinië en in de Verenigde Staten. Eind januari 3 werd een principiële overnameovereenkomst getekend. Hierdoor neemt het personeelsbestand toe met ongeveer 15 in de Verenigde Staten en 13 in Argentinië. De VS worden zo binnen Tessenderlo Group het vierde land inzake tewerkstelling en overtreffen daarmee Nederland. Naar alle waarschijnlijkheid zullen deze acquisities ervoor zorgen dat de totale tewerkstelling binnen Tessenderlo Group in 3 op het niveau van gehandhaafd blijft. Dit niettegenstaande de herstructureringen die op til zijn. Sociale Relaties Op sociaal gebied werd getekend door herstructureringen in verschillende bedrijven van de groep in België, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Die zijn noodzakelijk om in een verslechterende economische omgeving toch competitief te blijven. In absolute cijfers is de reorganisatie in Tessenderlo op de platformen Tessenderlo, Ham en LVM de meest verregaande. Hier verdwijnen 3 arbeidsplaatsen tegen eind 3. Deze ingreep kadert in het FOCUS-plan, dat deze vestigingen meer rendabel dient te maken door de onderlinge synergieën optimaal te benutten. Niet minder ingrijpend is de sluiting van de Dyka productievestiging in het Nederlandse Goor. Daardoor gaan 75 arbeidsplaatsen verloren. Bij Tessenderlo UK in Widnes worden 3 van de 13 arbeidsplaatsen geschrapt. In beide gevallen zal de feitelijke afbouw in de loop van 3 gebeuren. 5 In de periode rond eind en begin 3 waren in alle betrokken ondernemingen de onderhandelingen rond, zonder dat dit aanleiding heeft gegeven tot sociale acties. Dit bewijst eens te meer de verantwoordelijkheidszin van de sociale partners. Die hebben zoals altijd blijk gegeven van hun bereidheid om constructief mee te werken aan het vinden van oplossingen.

59 Tewerkstelling per divisie Tewerkstelling per land Minerale chemie 593 Fijnchemie 1 4 PVC & compounds 596 Kunststofverwerking 489 Natuurlijke organische producten België Frankrijk Groot-Brittannië Nederland Verenigde Staten Italië Duitsland China Andere landen Evolutie gemiddeld geconsolideerd personeelsbestand en omzet België Buitenland Omzet (miljoen EUR) Gedurende het hele verloop van de besprekingen werd het personeel van de betrokken vestigingen doorlopend en onmiddellijk geïnformeerd over de staat van de onderhandelingen. Dit past in de geest van het COMO-proces dat enkele jaren geleden werd opgestart. Het heeft precies tot doel meer en beter te communiceren, zodat alle medewerkers dichter bij het reilen en zeilen van het bedrijf betrokken worden. Kapitaalverhoging ten voordele van het personeel De kapitaalverhoging die in werd doorgevoerd ten voordele van het personeel kende minder succes. Zij bedroeg 8 % van het gemiddelde van de voorbije vijf jaar. Het algemene beursklimaat is hier uiteraard niet vreemd aan. Ook nu schreven hoofdzakelijk Belgische werknemers (95 %) in op het aanbod, gezien de fiscale voordelen die eraan verbonden zijn. 53

60 Duurzaam ondernemen met aandacht voor mens en milieu MILIEU EN VEILIGHEID Produceren op een manier die verantwoord is voor het milieu, de veiligheid en de gezondheid van de werknemers en de bevolking, is een basisvoorwaarde voor de industriële activiteiten van Tessenderlo Group. Tessenderlo Group onderschrijft de Responsible Care -verbintenis die de chemische industrie wereldwijd is aangegaan om verantwoord en zorgvuldig om te springen met milieu, veiligheid en gezondheid. Binnen dit principe van duurzaam ondernemen engageert de groep zich al het nodige te doen om: - de impact van de activiteiten op milieu en gezondheid verder te verminderen; - de veiligheid en gezondheid van werknemers, toeleveranciers en omwonenden te garanderen ; - de wettelijke richtlijnen strikt na te leven, en indien mogelijk bijkomende maatregelen te nemen ; - een verdere afvalvermindering na te streven. De afvalverwerking gebeurt binnen de wettelijke normen en op een veilige en milieuvriendelijke manier; - natuurlijke grondstoffen en energie zo efficiënt mogelijk te gebruiken ; - een open en eerlijke dialoog te voeren met de overheid en andere betrokken partijen. Zo werkt Tessenderlo Group volgens het principe van de Beste Beschikbare Technieken. Dankzij permanent overleg tussen het milieudepartement, de laboratoria en de productie- en onderhoudsdiensten, worden de productieprocessen voortdurend aangepast aan de nieuwste technologische kennis. Hiervoor maakt de groep jaarlijks aanzienlijke middelen vrij. De ontwikkeling van milieuvriendelijke en duurzame technieken, en de optimalisatie van de installaties, zijn echter slechts haalbaar wanneer elke werknemer nauw bij het milieubeleid betrokken wordt. Tessenderlo Group investeert daarom ook in gerichte opleidingen voor haar medewerkers, zodat de Beste Beschikbare Technieken dagelijks ook zorgvuldig toegepast worden. Tessenderlo Group is zich ook bewust van de sociale taak die zij te vervullen heeft. Daarom worden diverse inspanningen gedaan naar de lokale gemeenschap rondom de verschillende vestigingen toe. Tessenderlo Group vindt het tevens belangrijk om een goede samenwerking met het onderwijs uit te bouwen. Zo hebben bij Tessenderlo Chemie in Tessenderlo en Ham jaarlijks tal van bedrijfsbezoeken plaats. Vaak gaat het om leerlingen van scholen uit de omgeving. Die kunnen op deze manier kennismaken met de wereld van de chemie, haar veelzijdige toepassingen in het dagelijks leven, en ook met de milieu-inspanningen van de groep. Medewerkers van Tessenderlo Chemie zetelen op hun beurt in lokale schoolraden om de samenwerking tussen het onderwijs en het bedrijfsleven te bevorderen. 54 Daarnaast verleent Tessenderlo Chemie steun aan allerlei caritatieve en culturele initiatieven in de plaatselijke gemeenschap. Bij steun aan sportverenigingen wordt bijzonder belang gehecht aan het engagement van deze clubs naar de jeugd toe.

61 Milieu Recente verwezenlijkingen en permanente inspanningen (*) Tessenderlo Group besteedde de voorbije 1 jaar ruim 15 miljoen EUR aan leefmilieuprojecten in de verschillende vestigingen. Dankzij deze investeringen werden de zuiveringsprocessen verder geoptimaliseerd. Dit leidde tot een gevoelige verbetering van de afvalwaterkwaliteit en tot een aanhoudende vermindering van de atmosferische uitstoot. Ook op het vlak van bodem- en geluidsemissie werd een belangrijke vooruitgang geboekt. Daarnaast worden de vaste afvalstoffen op een ecologisch verantwoorde wijze verwijderd. Lucht Nadat de geleide atmosferische emissies tijdens de voorbije decennia sterk werden teruggedrongen, wordt de jongste jaren meer en meer aandacht besteed aan de niet-geleide emissies. Bij de Limburgse Vinyl Maatschappij (LVM) werd in samenwerking met andere Europese MVC- en PVCproducenten een uitgebreid onderzoek uitgevoerd. Deze studie brengt de huidige situatie nauwkeurig in kaart. Zij biedt de mogelijkheid om door een gericht onderhoudsprogramma de fugitieve emissies op een gestructureerde wijze verder te verminderen. Water Door de toegepaste zuiveringsmethoden worden de aanwezige verontreinigende stoffen verregaand verwijderd. Bij de bedrijven van Tessenderlo Group in West-Limburg blijven de afvalwaters vergelijkbaar met zeewater, door de aanwezigheid van zouten. Maar ook in dit verband zijn er de voorbije jaren gunstige berichten. De impact van de zoutlozingen op de kwaliteit van het rivierwater blijft namelijk beperkt. Deskundigen van de Universiteit van Antwerpen hebben uitgebreid onderzoek verricht naar de visstand in de Nete. Daaruit blijkt dat de lozing van deze zoute afvalwaters geen invloed heeft op het visbestand in de Nete. Zowel vóór als na de monding van de Laak die het zoute water in de Nete voert komen er evenveel gezonde zoetwatervissen voor. (*) De resultaten van de milieu-inspanningen van Tessenderlo Group in West-Limburg worden uitgebreid toegelicht in het milieurapport, dat op regelmatige basis wordt gepubliceerd. Het rapport kan ook worden geraadpleegd op de website : De bezoeker vindt hier tevens tabellen en grafieken van de meest recente milieumetingen. 55

62 Bodem In samenwerking met de overheid en met externe deskundigen loopt een aantal bodemsaneringsprojecten in Tessenderlo en Ham. Op de site van Tessenderlo Chemie Ham zijn saneringsmaatregelen in uitvoering. In 3 zal een beschrijvend bodemonderzoek voor LVM worden uitgevoerd om de bestaande bodem- en grondwaterverontreiniging nauwkeurig in kaart te brengen, en om mogelijke saneringsmaatregelen voor te bereiden. In samenwerking met de Universiteit van Gent wordt gewerkt aan een methode om de dichloorethaanverontreiniging af te breken met behulp van bacteriën. PVC De divisies PVC en kunststofverwerking spannen zich permanent in om de gunstige aspecten van PVC op milieuvlak bij het publiek en de media bekend te maken. Tessenderlo Group ondertekende in 1995 mee het Vrijwillige Charter voor de productie van MVC en suspensie-pvc. Hierin verbinden de deelnemende bedrijven zich ertoe dat zij bij de productie milieunormen naleven die strenger zijn dan de lokaal of nationaal geldende voorschriften. In navolging van het charter onderschreef Tessenderlo Group in maart de zogenaamde Vrijwillige Verbintenis. Deze verenigt alle betrokken partijen van de PVC-keten: zowel de producenten van PVC als die van de weekmakers en de stabilisatoren, evenals de PVC-verwerkers. De Vrijwillige Verbintenis bevat formele en controleerbare doelstellingen in relatie tot de hele levenscyclus van PVC. In oktober 1 werd de oorspronkelijke Vrijwillige Verbintenis verbeterd na overleg met de Europese Commissie. Dit resulteerde in de publicatie van Vinyl 1 en de oprichting van een vzw met dezelfde naam. Tessenderlo Group werkt mee aan de verwezenlijking van de doelstellingen door de financiering van Vinyl 1 -projecten, zoals de recyclage van PVC na gebruik. De groep is ook actief betrokken bij het opzetten van nationale inzamelsystemen voor PVC-afval. De PVC-industrie wacht nog op een officieel standpunt van de Europese Commissie. Na de publicatie in juli van haar Groenboek PVC en Milieu volgde een publiek consultatieproces, dat resulteerde in een openbare hoorzitting in oktober. Dit heeft geleid tot de stemming van een resolutie in het Europees Parlement in april 1. De PVC-industrie ziet de Vrijwillige Verbintenis als het meest geschikte antwoord op de vragen die gesteld worden in het Groenboek PVC en Milieu, en verwacht dat dit ook bevestigd wordt in het officiële standpunt van de Commissie. 56

63 COD-concentratie*, mg/l, jaargemiddelden afvalwater TCT/LVM Stikstofconcentratie, mg/l, jaargemiddelden afvalwater TCT/LVM * COD: chemisch zuurstofverbruik Feiten in Op 5 april werd de milieuvergunning van LVM hernieuwd tot 11. In de sulfaatafdeling bij Tessenderlo Chemie te Tessenderlo werd de bestaande gaswassing verbeterd door een aangepaste druppelafscheider, zodat de HCl-emissie verder vermindert. Eveneens op de site van Tessenderlo Chemie in Tessenderlo zal een nieuwe elektrolyse-eenheid gebouwd worden: Ely III. In werden het Veiligheidsrapport (VR) en het Milieueffectrapport (MER) opgesteld die nodig zijn voor het bekomen van een milieuvergunning, en werden zij ter goedkeuring aan de overheid voorgelegd. De geplande eenheid zal chloor produceren op basis van de nieuwe milieuvriendelijke membraantechnologie. Deze investering illustreert nogmaals dat Tessenderlo Group ook inzake kwikemissies haar verantwoordelijkheid opneemt. Sinds 1976 werden uitgebreide maatregelen getroffen om de kwikemissie via het afvalwater en de lucht zoveel mogelijk te beperken. Op dit ogenblik zijn de kwikemissies zeer laag en stellen ze geen probleem voor de omgeving. Tessenderlo Chemie Vilvoorde nam in een nieuwe gaswasser in gebruik, met een betere werking van de biofilter als resultaat. 57

64 Wat de divisie PVC betreft, is de publicatie van het tweede vooruitgangsverslag in april een essentieel onderdeel van de Vrijwillige Verbintenis van Tessenderlo Group. Het toont aan dat zij op een open manier wil samenwerken met alle betrokken partijen. Het verslag beschrijft de stand van zaken betreffende de vooropgestelde doelen en projecten. Een onafhankelijke verificatie door Det Norske Veritas (DNV) geeft de betrokken partijen extra vertrouwen. Vooruitzichten en strategie Tessenderlo Group streeft ernaar om de impact van haar activiteiten op het leefmilieu zoveel mogelijk te beperken, en gaat hierin verder dan wat wettelijk wordt verplicht. Ook in de toekomst zullen grote inspanningen geleverd worden om de installaties aan de huidige stand van de techniek aan te passen, en om de atmosferische emissies en de afvalwaterlozingen tot de haalbare minima te reduceren. In verband met de bodem wordt de bestaande situatie in kaart gebracht en worden mogelijke bijkomende saneringsmaatregelen voorbereid. Bij LVM zal vooral aandacht besteed worden aan een verdere beperking van de fugitieve emissies en zullen saneringsmaatregelen in verband met de bodem- en grondwaterverontreiniging voorbereid worden. Voor de Limburgse vestigingen is er ook met de toepassing van de Best Beschikbare Technieken geen mogelijkheid om de lozing van zouten te vermijden. Dit wordt opnieuw bevestigd in een rapport dat het Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek (VITO) in heeft opgesteld. Wetenschappelijk onderzoek door de UIA (Universiteit Antwerpen) toonde reeds aan dat deze zouten geen invloed hebben op de vissen in de Nete. Tessenderlo Group streeft ernaar de mogelijke impact van de zoutlozingen verder te bestuderen. Het onderzoek zal worden uitgebreid naar het visbestand in de Demer, en er zal ook aandacht besteed worden aan de kleinere zijrivieren, Laak en Winterbeek. In verband met deze dossiers wenst Tessenderlo Group het overleg met de overheid op een constructieve manier voort te zetten, zoals dat de voorbije jaren al in het kader van de opvolgingscommissie het geval was voor haar Limburgse bedrijven. Wat tenslotte PVC betreft, gaat Tessenderlo Group samen met de PVCindustrie verder met de invulling van de doelstellingen die zijn vastgelegd in de Vrijwillige Verbintenis. De jaarlijkse vooruitgangsverslagen zijn hiervan het bewijs. Zo tracht de PVC-industrie een duidelijk signaal te geven naar de Europese Unie met betrekking tot haar inspanningen op het vlak van duurzame ontwikkeling. 58

65 Frequentiegraad arbeidsongevallen in België ,1 33,79 14,45 36,3 TC Tessenderlo TC Ham LVM TC Vilvoorde Veiligheid Recente verwezenlijkingen en permanente inspanningen Vanaf 1997 werd het veiligheidsbeleid voor de Belgische sites van Tessenderlo Group herwerkt tot een gestructureerd en dynamisch veiligheidsmanagementsysteem. Dit systeem beoogt ook voor de komende jaren een verdere daling van het aantal ongevallen en incidenten. Alle ongevallen kunnen voorkomen worden. Daarom worden niet enkel die met werkverlet systematisch onderzocht, maar worden ook de verzorgingen en incidenten geanalyseerd zodat de noodzakelijke preventiemaatregelen kunnen genomen worden. Indien nodig worden de getrokken lessen aan de zusterbedrijven meegedeeld. Op elke site wordt ook de melding van bijnaongelukken gestimuleerd. Dit is immers een sleutelelement voor de lerende organisatie. In de tabel hiernaast vindt u een statistiek van de ongevallen in de Belgische vestigingen van de groep. Elke onderneming heeft een jaarlijks veiligheidsactieplan dat gedestilleerd is uit een vijfjaarlijks Globaal Preventieplan, en dat aangevuld wordt met verbeteringsacties voor het beheersen van specifieke risico s. 59

66 Voor een aantal bedrijven van Tessenderlo Group is een Europese Seveso - richtlijn van kracht om mens en milieu te beschermen tegen de gevolgen van incidenten met gevaarlijke stoffen. Deze richtlijn is sinds kort aangepast, en de betrokken bedrijven binnen de groep zijn alle verplichtingen nagekomen. Concreet worden bijkomende eisen aan de veiligheidsrapporten en het veiligheidsmanagementsysteem gesteld. De toezichthoudende overheden voeren regelmatig audits uit, en inspecteren en controleren frequent de installaties en de veiligheidsmaatregelen. De dynamische aanpak rond veiligheid binnen deze bedrijven van de groep wordt gunstig beoordeeld. In geval van een incident dienen alle medewerkers te weten hoe zij moeten reageren. Met dat doel worden jaarlijkse oefeningen gehouden om de paraatheid te testen. Soms gebeuren de oefeningen in samenwerking met externe hulpdiensten. De opleidings- en trainingsprogramma s zijn net als de beschikbare middelen voor de interventieploegen afgestemd op de specifieke ongevallenscenario s van elke fabriek. De Belgische sites van Tessenderlo Group hebben ook een samenwerkingsakkoord ondertekend met het overheidsproject Belintra. Dit is een Belgisch gestructureerd systeem voor hulpverlening vanuit de chemische sector bij ongevallen met het transport van gevaarlijke producten. Tessenderlo Chemie werkt mee met de officiële hulpdiensten en stelt indien nodig gespecialiseerd personeel en materieel ter beschikking. Benny - BZC en Marnix - Atelier LVM 6

67 Op de West-Limburgse platformen is een controle- en preventiesysteem actief ter voorkoming van ongevallen op de weg. Vervoerders worden systematisch gecontroleerd op mogelijke inbreuken op de Europese wetgeving met betrekking tot het vervoer van gevaarlijke goederen over de weg (de zogenaamde ADR-wetgeving ). Daarnaast verzorgt Tessenderlo Chemie ADR-opleidingen voor zowel haar eigen personeel als voor externen. Feiten in Dankzij de strikte preventiemaatregelen bleef Tessenderlo Group ook in gevrijwaard van ernstige ongevallen. De elektrolyse-afdeling van Tessenderlo Chemie te Tessenderlo werd in maart echter getroffen door een brand in een transformatorgebouw. Bij het incident vielen geen slachtoffers en kwamen geen gevaarlijke stoffen vrij. Te Tessenderlo vond in november een rampenoefening plaats, die samen met de overheid werd uitgewerkt en waarbij interne en externe hulpdiensten werden ingeschakeld. Uit de evaluatie met de overheid en de betrokken diensten bleek dat de oefening zeer goed is verlopen. Het handboek bouw voor de Belgische filialen, een interne leidraad voor het veilig ontwerpen en bouwen van chemische installaties, werd in uitgebreid met het luik brandbeveiliging. In werd het percentage inbreuken door transporteurs op de ADRreglementering teruggebracht tot,7 %. Daarmee scoort Tessenderlo Chemie beter dan het landelijk gemiddelde. Vooruitzichten In april 3 zal er een audit uitgevoerd worden bij de Europese filialen van Tessenderlo Group, met betrekking tot de conformiteit met de ADRwetgeving. 61

68 ONDERZOEK EN ONTWIKKELING Het totale budget voor onderzoek en ontwikkeling benadert 6 miljoen EUR, met inbegrip van de lonen van in totaal 99 medewerkers. Gerichte investeringen staan borg voor modern uitgeruste labs en pilootlabs, die Tessenderlo Group in staat moeten stellen onafhankelijk de eigen toekomst te verzekeren. Het onderzoek binnen Tessenderlo Group wordt grotendeels gestuurd vanuit het centrale onderzoekslaboratorium in Tessenderlo. Daar werken zowat 14 mensen aan de voortdurende optimalisatie van de bedrijfseigen processen, om de slagkracht van de groep op de markt te versterken. Daarnaast wordt een aantal procédés bestudeerd voor de productie van derivaten die nieuw zijn voor de groep, en die meestal nauw aansluiten bij het bestaande gamma. Dit gebeurt in samenwerking met kleinere onderzoeksgroepen in het buitenland, voornamelijk in Groot-Brittannië, Frankrijk en Italië. Het grootste deel van het budget wordt besteed aan toegepast onderzoek, en aan technische bijstand aan de commerciële dienst en de productie. Met dat doel beschikt Tessenderlo Group over een aantal pilootlabs die vlug en flexibel aanzienlijke hoeveelheden van nieuwe producten kunnen aanmaken. Door zeer snel de fase van het laboratoriumonderzoek te overstijgen en commerciële hoeveelheden aan te bieden, kan efficiënt op de vragen van de markt gereageerd worden Het fundamenteel onderzoek gebeurt grotendeels in coöperatie met universiteiten en onderzoekscentra in binnen- en buitenland. Hier wordt gewerkt aan nieuwe technologieën die op middellange termijn het arsenaal technieken waarover de groep beschikt, zullen aanvullen. Het gaat onder meer om hydrogenaties, gasfasereacties en enzymatische reacties. Deze zullen Tessenderlo Group in staat stellen verder te evolueren in de richting van eindproducten met een hogere toegevoegde waarde. Door meer fundamentelere research naar de aard en de stabiliteit van de suspensie tijdens de polymerisatie van PVC, moet op termijn de productie van PVC beter beheerst en constant gehouden worden. Dit waren in de voornaamste aandachtspunten binnen de verschillende divisies: Minerale chemie. Om de rentabiliteit en de duurzaamheid van de minerale activiteiten in de West-Limburgse vestigingen te verzekeren, werd in de loop van het voorbije jaar een aantal bedrijfsparameters in de sulfaatafdeling bestudeerd en bijgesteld. Zo kan de zuiverheid van de restgassen beter onder controle gehouden worden, en verminderen de kwaliteitsschommelingen in de productie. Op termijn moet het aantal productkwaliteiten gereduceerd worden, wat de bedrijfskosten en de bedrijfszekerheid ten goede komt. 6

69 Uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling in 6 miljoen EUR % 8% 4% 9% Fijnchemie PVC & Kunststofverwerking Minerale chemie Natuurlijke organische producten Een reeks proeven werd opgezet om de bio-availability van de fosfaten uit de verschillende productie-eenheden te vergelijken. Hieruit kunnen de nodige conclusies getrokken worden in verband met de kwaliteit van de producten, zodat eventueel kan bijgestuurd worden. De mogelijkheid om de aanmaak van ijzerchloride te verhogen door andere dan de huidige grondstoffen te gebruiken, werd in het lab bestudeerd. In de loop van 3 zal in dit verband een pilootproject worden opgestart. Fijnchemie Het voorbije jaar werd de aanmaak van de gechloreerde tolueenderivaten in Groot-Brittannië, Italië en België beter onderling afgestemd, waardoor in Groot-Brittannië ruimte vrij kwam om nieuwe producten in de bestaande installaties te vervaardigen. Dit kon heel snel gebeuren dankzij een goede coördinatie tussen de onderzoeksactiviteiten in de verschillende landen, en een snelle uitwisseling van de resultaten die de researchers de jaren voordien onafhankelijk van elkaar hadden bekomen. Een minder gebruikelijke methode om benzaldehyde te maken uit gechloreerde tussenproducten zorgde voor een groter evenwicht in het productengamma, dat hierdoor beter werd afgestemd op de marktverhoudingen. Dit bood meteen de mogelijkheid een reeks nieuwe zuurchlorides aan te maken op een milieuvriendelijke manier, zonder grote investeringen. 63

70 Een nieuwe techniek van hydrodehalogenatie die ontwikkeld werd in het laboratorium, leidt tot een investering in Italië. Een aantal afvalstromen kan zo op een ecologisch verantwoorde wijze worden verwerkt, wat bovendien een besparing meebrengt op het verbruik van grondstoffen. Met diezelfde techniek wordt de verhouding tussen de gechloreerde eindproducten beter afgestemd op de vraag van de markt. Het onderzoeksteam is in de loop van gestart met de aanmaak van een reeks nieuwe geurstoffen. De expertise van de scheikundigen in Groot- Brittannië zal worden gecombineerd met de mogelijkheden van het pilootlab in Tessenderlo, zodat de productie van kleine hoeveelheden geurstoffen met een hogere toegevoegde waarde snel van start kan gaan. De studie van de ammoxidatie van een aantal gechloreerde tolueenderivaten zit in de pilootfase. Dit zal weldra kleine hoeveelheden eindproducten opleveren waarmee nieuwe klanten kunnen worden benaderd. Ook dit jaar werden in de farmaceutische filialen Farchemia (Italië) en Calaire Chimie (Frankrijk) enkele nieuwe actieve bestanddelen, of tussenproducten ervan, in productie genomen. Een aantal hiervan werd in eigen beheer ontwikkeld, andere werden aan Tessenderlo Group toevertrouwd door de farmaceutische bedrijven. Die schatten de samenwerking met de processchemici van de groep duidelijk naar waarde, en doen alsmaar meer een beroep op de divisie fijnchemie. Natuurlijke organische producten Het gamma aan specialties voor voedingstoepassingen werd verder Michel - Economaat uitgebreid, gebruik makend van de grote variëteit aan grondstoffen die vandaag al ingezet kunnen worden. Hierbij werd steeds de beste prijskwaliteitverhouding nagestreefd. De studie rond het gebruik van alternatieve, minder klassieke grondstoffen voor gelatine wordt voortgezet op laboratoriumschaal. Door in de toekomst een ruimere keuze van gelatines met verschillende korreling aan te bieden, hoopt Tessenderlo Group een breder toepassingsgebied voor haar producten te bestrijken. 64

71 De eerste pilootproeven rond een alternatieve receptuur voor de productie van hydrolysaten werden uitgevoerd in de productieplant van Nienburg. Zij moeten in 3 leiden tot een consistente kwaliteit die voldoet aan de hoge eisen qua optische en organoleptische eigenschappen. Op het gebied van de farmaceutische toepassingen werden de gezamenlijke inspanningen van de productie en het onderzoekslab beloond door de (her)kwalificatie van een aantal gelatines bij bepaalde klanten. Zo is een project opgestart voor de ontwikkeling van hydrolysaten die uiteindelijk aangewend kunnen worden als uitgangsmateriaal voor plasma-expander. Mede dankzij de performante service die het kwaliteits- en onderzoeksteam levert, zal een belangrijke klant uit de fotografische industrie de gelatinekwaliteit van Tessenderlo Group als referentie gebruiken in nieuwe ontwikkelingen. De samenwerking rond de introductie van een nieuwe gelatinekwaliteit in fotografische toepassingen begint reeds haar vruchten af te werpen, en zal geconcretiseerd worden vanaf midden 3. PVC en PVC-compounds In de pilootinstallatie werden het voorbije jaar enkele modificaties op de polymerisatiereactor uitgetest, zoals onder meer het gebruik van een topkoeler, gewijzigd roerwerk en een ander temperatuurprofiel. Daaruit bleek dat er nog mogelijkheden zijn om de conversie en de productiviteit te verhogen en het energieverbruik te optimaliseren. Een aantal van de voorstellen die door het onderzoeksteam zijn uitgewerkt, zal in de nabije toekomst ingang vinden in de productie. Door de recepturen aan te passen en de verhouding tussen vers en gerecycleerd monomeer variabel te maken, is men erin geslaagd de stabiliteit van de PVC-productie met gerecycleerd monomeer te verbeteren. Ook een betere beheersing van het onzuiverheidsprofiel in het verse en gerecycleerde monomeer heeft hier ongetwijfeld een positieve invloed gehad. Gericht onderzoek naar de meest geschikte formulering voor de polymerisatie-additieven voor de nieuwe gesloten reactortechnologie, en naar een andere doseertechniek hiervoor, leidde tot verbeterde processen met voordelen voor de veiligheid, het milieu en de stabiliteit van de productie. Het aanwenden van buffers, en een meer fundamenteel onderzoek naar de aard van de suspensie en manieren om die beter te beheersen, moet op termijn de kwaliteit van de PVC stabieler maken, en het gebruik van een ander type reactoren mogelijk maken. 65

72 Het aantal automodellen dat gebruik maakt van de PVC-dashboard compound van Tessenderlo Group blijft stijgen. Het onderzoeksteam zet alle zeilen bij om de hogere kwaliteitseisen, de groeiende afzet en het toenemend aantal modellen en kleuren te kunnen volgen. Intussen wordt ook meer fundamenteel onderzoek gedaan naar bepaalde vaste toestand overgangseffecten, met de bedoeling de kennis in dit domein te verbreden en de leiderspositie veilig te stellen. Nieuwe formuleringen voor compounds bestemd voor de productie van kabels en dichtingen, werden op punt gesteld. De overname van compoundfabrikant Saplast in Frankrijk leidde tot een interessante uitwisseling van knowhow tussen de Franse en de Belgische onderzoekers. Op termijn zal dit leiden tot een verbeterd, gezamenlijk productenpallet dat op groepsniveau aan de klanten kan worden aangeboden. Kunststofverwerking Het voorbije jaar werd in het lab voor toegepast onderzoek de techniek van de co-extrusie op punt gesteld. Hiermee kunnen meerlagige PVC-buizen worden geproduceerd waarvan de binnenste laag gerecycleerd PVC kan zijn. Ook een verbeterde receptuur voor geschuimde buizen werd ontwikkeld. Verder werd een studie opgezet om een aantal nieuwe stabilisatoren voor PVC te testen op hun waarde. Controlelabs en kwaliteit Gericht onderzoek is een garantie voor de slagkracht van Tessenderlo Group. Modern uitgeruste en efficiënte controlelaboratoria zijn hiervoor een onmisbaar instrument. Het voorbije jaar werd in het centrale controlelab verder gewerkt aan de invoering van de zogenaamde Good Laboratory Practices (GLP). Ook in werd in de controlelaboratoria voortgewerkt om de kwaliteit van de analyses te verhogen door verschillende analysemethoden te valideren. Het informaticasysteem LIMS, dat reeds in het milieucontrolelab was ingevoerd, zal ook worden toegepast op de productieanalyses. Een belangrijke stap in de verdere automatisering is de koppeling tussen LIMS en een reeks analysetoestellen. SAP zal ook worden aangewend voor de analyses van de grondstoffen. Het milieucontrolelab werd in met goed gevolg geauditeerd voor emissiemetingen volgens de kwaliteitsnorm ISO 175. Dit kwaliteitssysteem zal in 3 verder uitgebouwd worden voor wateranalyses. 66

73 Binnen het milieucontrolelab werd een EN-ISO 17 5-kwaliteitssysteem geïmplementeerd, waarvoor in de loop van een accreditatie werd gevraagd. Het milieucontrolelab is officieel goedgekeurd voor het uitvoeren van emissiemetingen bij alle filialen die aan de Vlaamse milieuwetgeving VLAREM moeten voldoen. Betere analysetechnieken hebben geleid tot een verhoogde efficiëntie in alle controlelaboratoria van Tessenderlo Group. Een vlotte communicatie tussen de verschillende controlelabs over de grenzen heen is hierbij onontbeerlijk. In de loop van het voorbije jaar heeft de kwaliteitsdienst verschillende afdelingen begeleid bij het op punt stellen, invoeren of in stand houden van een kwaliteitsmanagementsysteem volgens de internationaal erkende EN- ISO 9 norm en het bekomen van de vereiste productcertificaties.tevens werd gestart met de aanpassing van de systemen aan de nieuwe vereisten van de ISO 91: versie. De integratie van Good Manufacturing Practices (GMP) in onze kwaliteitssystemen en de uitvoering van de risicoanalyses met betrekking tot voedselveiligheid (HACCP), biedt een bijkomende kwaliteitsgarantie die de klanten ten zeerste op prijs stellen. Bij PB Gelatins werd de overschakeling naar de ISO norm met succes ingezet, terwijl de EDQM-certificaten die onontbeerlijk zijn voor de farmaceutische gelatines geactualiseerd werden. Voor de bijproducten met een afzet in de veevoederindustrie werd een dossier opgesteld dat voldoet aan de nieuwe overheidseisen (OVOCOM), en werd een certificaat afgeleverd door een erkend geaccrediteerd organisme. 67

74 Een transparant beheer CORPORATE GOVERNANCE In overeenstemming met de aanbevelingen van de beursautoriteiten en van de Belgische Commissie van Corporate Governance, zorgt Tessenderlo Group ervoor dat het bestuur en het beheer van de onderneming beter worden afgestemd op de principes van corporate governance. Dit is een basisvoorwaarde om de financiële middelen die de aandeelhouders ter beschikking stellen van het bedrijf, optimaal te gebruiken. Door het invoeren van organisatie- en werkingsregels wordt het beslissingsproces in de raad van bestuur en de verschillende comités transparanter. Tevens wordt ervoor gezorgd dat rekening wordt gehouden met de belangen van de aandeelhouders, en met die van alle partijen die rechtstreeks of onrechtstreeks bij de onderneming betrokken zijn, de stakeholders. Ook de kwaliteit van de informatie draagt bij tot deze doelstelling, aangezien dit een essentieel element van de bedrijfscommunicatie is. Op basis van de financiële agenda die bij elke jaarlijkse algemene vergadering van de aandeelhouders wordt meegedeeld, worden de geconsolideerde financiële resultaten, samen met een activiteitenverslag van de verschillende divisies, via een persmededeling verspreid. Deze wordt gelijktijdig gepubliceerd op de website van Tessenderlo Group : De jaarverslagen van de algemene vergadering worden naar alle aandeelhouders gestuurd die aandelen op naam hebben, en op aanvraag naar investeerders en andere geïnteresseerden. Ook de jaarverslagen kunnen worden geraadpleegd op de website. De vergoeding van de bestuurders en de leden van het management committee De bezoldiging van de leden van de raad van bestuur bestaat voor het overgrote deel uit winstaandelen. Sinds zijn die voor elke bestuurder op hetzelfde peil gebleven, goed voor een totaal bedrag van 533 EUR in het boekjaar. Geen enkele maatschappij binnen de groep heeft een lening of een waarborg toegekend aan een bestuurder. Het loon van de leden van het management committee is deels vast, en deels veranderlijk in functie van de groepsresultaten of van de individuele prestaties. Dit variabele deel kan tot % van het vaste loon bedragen. Daarnaast genieten zij de voordelen van een stock option plan. In totaal werden hen in 19 4 warrants toegekend in het kader van dit plan. Die warrants geven elk recht op de aankoop van één nieuw aandeel. Dit hele pakket is goedgekeurd door het vergoedingscomité. 68

75 De raad van bestuur In overeenstemming met artikel 15 van de statuten, telt de raad van bestuur minimum drie leden die worden aangeduid door de algemene vergadering van de aandeelhouders. Hun mandaat heeft een duur van zes jaar. De samenstelling van de raad van bestuur De raad van bestuur van Tessenderlo Chemie is als volgt samengesteld (situatie eind december ) : - Voorzitter, uitvoerend bestuurder : Gérard Marchand (einde mandaat juni 4) - Bestuurders zonder uitvoerende functie, vertegenwoordigers van de referentie-aandeelhouder : - Pierre-Louis Boutonnat (einde mandaat juni 7) - Pierre-François Couture (einde mandaat juni 6) - Claude Niedergang (einde mandaat juni 7) - Onafhankelijke bestuurders zonder uitvoerende functie : - Valère Croes (einde mandaat juni 3) - Marc Lambrechts (einde mandaat juni 7) - Paul de Meester (einde mandaat juni 7) - Thierry Piessevaux (einde mandaat juni 7) - Karel Pinxten (einde mandaat juni 7) - Bernard Pache (einde mandaat juni 7) De raad van bestuur wordt bijgestaan door de secretaris-generaal, Adrien Carton de Wiart. Het mandaat van commissaris wordt uitgeoefend door Klynveld Peat Marwick Goerdeler (KPMG), vertegenwoordigd door Ludo Ruysen. De commissaris ontving een bedrag van 5 34 EUR vanwege Tessenderlo Chemie NV als vergoeding voor bijzondere opdrachten. 69

76 De regels met betrekking tot de samenstelling en de taak van de raad van bestuur De raad van bestuur is bevoegd om alle handelingen te verrichten die nodig of nuttig zijn om de doelstellingen van de onderneming te realiseren, behalve wanneer de wet of de statuten bepalen dat de materie uitsluitend onder de bevoegdheid van de algemene vergadering valt. De vennootschap is geldig vertegenwoordigd door de voorzitter van de raad van bestuur of door twee bestuurders. Op dit ogenblik telt de raad van bestuur tien leden. In overeenstemming met de principes van corporate governance zetelen onafhankelijke bestuurders naast vertegenwoordigers van referentieaandeelhouder Entreprise Minière et Chimique (EMC). De raad kan slechts rechtsgeldig delibereren en beslissen wanneer minstens de helft van de bestuurders aanwezig of vertegenwoordigd is. De beslissingen van de raad worden genomen bij een gewone meerderheid van stemmen van de aanwezige of vertegenwoordigde leden. Bij staking van stemmen is de stem van de voorzitter doorslaggevend. In de loop van het boekjaar heeft de raad van bestuur viermaal vergaderd. Naast de aanwezigheid van onafhankelijke bestuurders staan ook een aantal comités borg voor een goede en onafhankelijke werking van de raad. Zij zijn uitsluitend samengesteld uit bestuurders zonder uitvoerende functie. Sinds 1999 heeft de raad van bestuur drie gespecialiseerde comités opgericht: - het auditcomité ; - het benoemingscomité ; - het vergoedingscomité. Het auditcomité Het auditcomité bestaat uit vier leden, waarvan drie onafhankelijke bestuurders. Het wordt bijgestaan door de secretaris van de raad. De leden van het comité zijn: - Valère Croes (voorzitter) - Marc Lambrechts - Claude Niedergang - Thierry Piessevaux 7 Het auditcomité heeft als doel de raad van bestuur bij te staan in zijn toezichthoudende functie, meer bepaald met betrekking tot: - financiële informatie die wordt verspreid aan de aandeelhouders en de personeelsleden en meer algemeen alle financiële informatie die publiek wordt gemaakt ; - de interne audit en het interne controlesysteem, evenals de bestaande of nieuwe controleprocedures ; - de externe audit.

77 Bij het uitvoeren van zijn taak raadpleegt het comité de verantwoordelijken, met name de financieel directeur, de beheerscontroleur van de groep, de interne auditor en de commissaris. Het comité vergadert minstens tweemaal per jaar om de halfjaarlijkse en jaarlijkse rekeningen na te kijken, en daarnaast wanneer de omstandigheden dit vereisen. In is het auditcomité driemaal samengekomen. Het benoemingscomité Het benoemingscomité werd opgericht om de raad van bestuur te adviseren over benoemingen die worden voorgedragen aan de algemene vergadering, evenals over eventuele voorstellen voor de vervanging van een bestuurder door coöptatie. Het comité telt drie leden: - Pierre-François Couture - Paul de Meester - Marc Lambrechts Het benoemingscomité vergadert wanneer de omstandigheden dit vereisen. Het vergoedingscomité Het vergoedingscomité is belast met voorstellen over de bezoldiging van de uitvoerende en de niet-uitvoerende bestuurders, en met het verlenen van advies over het loonbeleid dat de groep voor haar topmensen voert. Het comité is samengesteld uit drie bestuurders zonder uitvoerende functie: - Valère Croes - Paul de Meester - Karel Pinxten Tijdens het boekjaar is het vergoedingscomité tweemaal samengekomen. 71

78 Het management committee (*) De raad van bestuur heeft de dagelijkse leiding van de onderneming toevertrouwd aan één van zijn leden, Gérard Marchand, die tevens de functie bekleedt van voorzitter van het management committee. Naast de voorzitter telt het management committee vier leden: - Matteusz Dubinski, divisie minerale chemie - Pierre Ducuroir, divisie fijnchemie ** - Jozef Housen, divisie natuurlijke organische producten - Philippe Pôlet, divisies PVC en kunststofverwerking De maandelijkse vergaderingen van het management committee worden eveneens bijgewoond door: - Adrien Carton de Wiart, secretaris-generaal - Eddy Vandenbriele, IT-, organisatie- en personeelsdirecteur - Christian Vrebosch, financieel directeur Net als de belangrijkste directeuren van de groep ontvangen de leden van het management committee een vaste vergoeding. Daarnaast krijgen zij een variabele toeslag die rekening houdt met hun individuele prestaties en met de resultaten van de groep. Het dividendbeleid Het dividendbeleid blijft ongewijzigd. Een derde van het geconsolideerd nettoresultaat wordt gemiddeld als dividend uitgekeerd, het resterende bedrag wordt besteed aan de financiering van de groepsexpansie. Dit beleid kan echter worden aangepast zodat een stijging van het dividend, of tenminste de stabiliteit ervan, wordt verzekerd. De verdeling die voor het boekjaar aan de algemene vergadering wordt voorgesteld, vertegenwoordigt 44 % van de geconsolideerde winst. Dit komt overeen met een nettodividend per aandeel van,85 EUR, net zoals in en 1. Ter vergelijking : de dividenden die voor het boekjaar 1 verdeeld werden, bedroegen 48 % van het geconsolideerd nettoresultaat. 7 * Zie ook de foto op blz. 6 ** Sinds april 3 opgevolgd door David Poynton

79 73

80

81 5 Véronique Boekhouding Fotografische gelatine maar ook kaliloog, kaliumcarbonaatloog en benzylalcohol worden gebruikt bij de aanmaak van film en fotopapier.

82 TESSENDERLO CHEMIE NV WYMAR INTL. TESSENDERLO PARTICIP. LVM HOLD TESSENDERLO HOLDING UK (B) (BRAZIL) (NL) (UK) DYNAPLAST- EXTRUCO (CN) 5% IMMO WATRO (B) MEDABIL (BRAZIL) 8,57% TC ROTTERDAM (NL) PBG UK (UK) FAIRBROOK (UK) PROFEX (F) DYKA BV (NL) TESSENDERLO FINE CHEMICALS (UK) TESSENDERLO UK (UK) DYKA UK (UK) LVM LIMBURG (NL) HOLDING NATUURLIJKE ORGANISCHE PRODUCTEN MINERALE CHEMIE PVC & COMPOUNDS FIJNCHEMIE KUNSTSTOFVERWERKING 76

83 TESSENDERLO GROUP S.A.V. (F) TEFIPAR (F) Saplast (F) TESSENDERLO PARTICIP. (I) TESSENDERLO ITALIA (I) TESSENDERLO USA (USA) CHELSEA B.P. (USA) LVM (B) T.C.I. (B) PC LOOS CALAIRE CH. T. KERLEY CHEMIELIM (F) (F) (USA) (NL) PLASTIVAL (F) CHEMILYL (F) Jupiter Sulphur 5% (USA) TAILE 65,% (CHINA) SOTRA (F) CAILLAUD (F) Tessenderlo Davison Chemicals 5% (USA) FARCHEMIA (I) SEPEREF PBG FRANCE Alkemin PBG GmbH (F) (F) 49% (USA) (D) Thermoplastiques COUSIN- TESSIER (F) ALIPHOS (F) TCT POLSKA (PL) Technicompound DYKA PLASTICS (F) (B) DYKA POLSKA (PL) ZEOLINE (B) 5% TERELUX (L)

84

85 6 Bert Labo Tessenderlo Group is de derde grootste gelatineproducent ter wereld. Ongeveer 5% van de productie wordt verwerkt in voeding en 5% in geneesmiddelen.

86 GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA VASTE ACTIVA I. Oprichtingskosten (1) II. Immateriële vaste activa () III. Consolidatieverschillen (3) IV. Materiële vaste activa (4) A. Terreinen en gebouwen B. Installaties, machines en uitrusting C. Meubilair en rollend materieel D. Leasing en soortgelijke rechten E. Overige materiële vaste activa F. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen V. Financiële vaste activa (5) A. Vennootschappen waarop vermogensmutatie wordt toegepast 1. Deelnemingen B. Andere vennootschappen 1. Aandelen en deelbewijzen. Vorderingen VLOTTENDE ACTIVA VI. Vorderingen op meer dan één jaar A. Handelsvorderingen B. Andere vorderingen C. Uitgestelde belastingen (6) VII. Voorraden en bestellingen in uitvoering (7) A. Voorraden 1. Grond- en hulpstoffen. Goederen in bewerking 3. Afgewerkte producten 4. Handelsgoederen VIII. Vorderingen op ten hoogste één jaar (8) A. Handelsvorderingen B. Andere vorderingen IX. Geldbeleggingen A. Eigen aandelen (9) B. Overige beleggingen (1) X. Liquide middelen (1) XI. Overlopende rekeningen (in duizend EUR) Totaal Activa ( ) Zie commentaar blz. 71 en volgende

87 PASSIVA EIGEN VERMOGEN (1) I. Kapitaal A. Geplaatst kapitaal II. Uitgiftepremies IV. Reserves V. Consolidatieverschillen VI. Omrekeningsverschillen VII. Kapitaalsubsidies VIII. BELANGEN VAN DERDEN GECONSOLIDEERDE BALANS (in duizend EUR) VOORZIENINGEN, UITGESTELDE BELASTINGEN EN BELASTINGLATENTIES IX. Voorzieningen en uitgestelde belast. (11) A. Voorzieningen voor risico s en kosten 1. Pensioenen en soortgelijke verplichtingen. Belastingen 3. Grote herstellings- en onderhoudswerken 4. Overige risico s en kosten B. Uitgestelde belastingen en belasting-latenties SCHULDEN X. Schulden op meer dan één jaar (1). Niet achtergestelde obligatielening 3. Leasing- en soortgelijke schulden 4. Kredietinstellingen 5. Overige leningen XI. Schulden op ten hoogste één jaar A. Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen (1) B. Financiële schulden (1) 1. Kredietinstellingen. Overige leningen C. Handelsschulden (13) 1. Leveranciers. Te betalen wissels D. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen E. Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten (13) F. Overige schulden (13) XII. Overlopende rekeningen Totaal Passiva

88 GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 1 (in duizend EUR) I. Bedrijfsopbrengsten A. Omzet (14) B. Wijziging in de voorraad goederen in bewerking, afgewerkte producten en bestellingen in uitvoering (toename +, afname -) C. Geproduceerde vaste activa D. Andere bedrijfsopbrengsten II. Bedrijfskosten A. Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen 1. Inkopen. Wijziging in de voorraad (toename -, afname +) B. Diensten en diverse goederen C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen D. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa E. Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen (toevoegingen +, terugnemingen -) F. Voorzieningen voor risico s en kosten (toevoegingen +, bestedingen en terugnemingen -) G. Andere bedrijfskosten H. Geactiveerde exploitatiekosten III. BEDRIJFSWINST (15) IV. Financiële opbrengsten A. Opbrengsten uit financiële vaste activa B. Opbrengsten uit vlottende activa C. Andere financiële opbrengsten V. Financiële kosten A. Kosten van schulden C. Kosten uit vlottende activa D. Andere financiële kosten Financieel resultaat (16) VI. Winst uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting

89 GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING VII. Uitzonderlijke opbrengsten (17) D. Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico s en kosten E. Meerwaarden op realisatie van vaste activa F. Andere uitzonderlijke opbrengsten 1 (in duizend EUR) VIII. Uitzonderlijke kosten (17) A. Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa D. Voorzieningen voor uitzonderlijke risico s en kosten E. Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa F. Andere uitzonderlijke kosten Uitzonderlijk resultaat IX. Winst vóór belastingen X. Uitgestelde belastingen (18) A. Onttrekkingen aan de uitgestelde belastingen en belastinglatenties B. Overboeking naar uitgestelde belastingen en belastinglatenties XI. Belastingen (18) A. Belastingen B. Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen vóór belastingen XII. Winst van de geconsolideerde ondernemingen XIII. Aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop een vermogens-mutatie is toegepast XIV. Geconsolideerde winst A. Aandeel van derden B. AANDEEL VAN DE GROEP (19)

90 GECONSOLIDEERDE FINANCIERINGSTABEL (in duizend EUR) Exploitatie-activiteiten Winstaandeel van de groep Winstaandeel van derden Aandeel in resultaat van onderneming waarop vermogensmutatie is toegepast Afschrijvingen op materiële en immateriële vaste activa Voorzieningen voor risico s en kosten Uitgestelde belastingen Cashflow Wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal Wijzigingen in de consolidatiekring en omrekeningsverschillen Wijziging in de thesaurie voor exploitatie Investeringsactiviteiten Investering in materiële en immateriële vaste activa Investering in financiële activa deelnemingen Totaal Investeringen Overdrachten van materiële en immateriële vaste activa Vermindering financiële activa deelnemingen Totaal van de overdrachten Wijziging in de thesaurie voor investeringen Financieringsactiviteiten Kapitaalsverhoging Variatie kapitaalsubsidies Verhoging (+), Vermindering (-) schulden lange termijn Nieuwe leningen en vorderingen lange termijn Terugbetalingen leningen en vorderingen lange termijn Uitkering dividenden Dividenden uitgekeerd aan derden Wijziging in de thesaurie voor financiering Totale wijziging in de beschikbare middelen

91 Bespreking van de geconsolideerde rekeningen BALANS (in duizend EUR) (1) Oprichtingskosten De oprichtingskosten omvatten de kosten voor herstructureringen en de kosten voor kapitaalsverhoging. Tijdens het jaar werden in de groep herstructureringen doorgevoerd in verschillende landen, met name in België, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. De totale som van die herstructureringen bedraagt 16,7 en wordt op 5 jaar afgeschreven. () Immateriële vaste activa Deze posten omvatten de kosten voor onderzoek en ontwikkeling, waarden van octrooien en licenties evenals goodwill. Deze rubriek daalt met 8,9. Deze schommeling wordt (voor 5,7) verklaard door nieuwe octrooien, licenties, kosten voor onderzoek en ontwikkeling en het saldo omvat negatieve omrekeningsverschillen en de afschrijvingen van het boekjaar. (3) Consolidatieverschillen Deze rubriek vermeldt de goodwill ; namelijk het verschil tussen de betaalde prijs en de eventueel geherwaardeerde eigen middelen van de geconsolideerde ondernemingen. Dit consolidatieverschil wordt afgeschreven op 1 %. De evolutie van de rubriek is als volgt: Nettowaarde eind 1 19,1 Verwerving van nieuwe activiteiten 6,3 Afschrijvingen van het boekjaar 3,9 Nettowaarde eind 1,5 De verhoging situeert zich voornamelijk op de divisies van PVC & compounds en natuurlijke organische producten. (4) Materiële vaste activa De nettowaarde van de materiële vaste activa omvat de aanschaffingswaarde van investeringen van de groep, na aftrek van de gecumuleerde afschrijvingen. De investeringen op vaste activa tijdens het boekjaar bedragen 11 miljoen euro, dat is minder dan de voorgaande jaren. Deze investeringen per divisie zijn als volgt verdeeld : minerale chemie fijnchemie 14 natuurlijke organische producten 3 PVC & Compounds 15 kunststofverwerking 9 11 (5) Financiële vaste activa Deze post groepeert de vennootschappen waarop een vermogensmutatie wordt toegepast en de nietgeconsolideerde participaties die worden gewaardeerd volgens de historische waarde, na aftrek van de waardeverminderingen. De verhoging van deze rubriek is hoofdzakelijk te danken aan de verbetering van het geconsolideerde resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast. 85

92 (6) Actieve uitgestelde belastingen De actieve uitgestelde belastingen zijn hoofdzakelijk het resultaat van de boeking van de fiscale voordelen tengevolge van de over te dragen verliezen. (7) Voorraden Niettegenstaande de gewijzigde consolidatieperimeter vertonen de voorraden een daling van 6,1. (8) Vorderingen De handelsvorderingen zijn 7,3 hoger in vergelijking met 1, te wijten aan de gewijzigde consolidatieperimeter. Het gemiddelde toegestane klantenkrediet is precies hetzelfde als het vorige jaar, 73 dagen. De andere vorderingen omvatten BTW, andere te recupereren belastingen en de waarde van de overfunding van het pensioenfonds. Deze vorderingen dalen met 4,1. (9) Eigen aandelen De eigen aandelen werden op 16 december vernietigd. Op de actiefzijde werd het bedrag van 16,4 afgeboekt, en een zelfde bedrag van de reserves van de groep op de passiefzijde van de balans in het eigen vermogen. (1) Eigen kapitaal aandeel van de groep De variatie van het eigen vermogen wordt als volgt ontleed: Op 31/1/1 835,6 Verhoging van het kapitaal voor het personeel,6 Resultaat van het boekjaar aandeel groep 7,6 Winstverdeling 31,1 Omrekeningsverschillen 13,4 Annulatie reserve voor eigen aandelen -16,4 Op 31/1/ 757,9 De vermindering van de omrekeningsverschillen is hoofdzakelijk te wijten aan de USD en de GBP. (11) Uitgestelde belastingen en provisies Deze rubriek stijgt met 14,6. verhoging van de provisie voor pensioenen 8, ; alle verbintenissen voor pensioenen in het kader van IAS nr. 19 werden bijgewerkt en de nodige bedragen werden gestort of de nodige provisies werden aangelegd tijdens het jaar. verlaging van de provisie voor grote herstellingen en groot onderhoud 3,7 verhoging van de provisie voor andere risico s en kosten 6,5 ; deze verhoging is afkomstig van de toevoeging aan de provisies voor herstructureringskosten en in mindering gebracht de voorziening voor milieukosten. verhoging van de provisie voor uitgestelde belastingen en fiscale latenties 5, (1) Nettoschuldenlast De nettoschuldenlast van de groep, die 33,3 bedraagt in vergelijking met 34,9 voor het vorige jaar, is het resultaat van de compensatie tussen de financiële schulden 351,5 en het geheel aan beleggingen en van het beschikbare middelen 48,. Deze verbetering is te danken aan de cashflow van het boekjaar en de omzetting naar de euro van de schuld die in US dollars is aangegaan. Tijdens het jaar werden twee leningen op 5 jaar ter waarde van 4 miljoen EUR et 6 miljoen USD afgesloten. Dit heeft als effect dat de schulden op korte termijn verschuiven naar de schulden op lange termijn. 86

93 (13) Schulden De handelsschulden dalen met 4,4 ; de betalingstermijn bedraagt 54 dagen en is korter dan het vorige jaar (61 dagen). De fiscale en loonschulden zijn lichtjes verhoogd terwijl de andere schulden toenemen en omvatten het te betalen dividend (3,6). RESULTATEN (14) Omzet De omzet van de groep voor is bijna,3% hoger dan vorig jaar en bedraagt in vergelijking met 1.89 vorig jaar. Deze verhoging is te danken aan de gewijzigde consolidatieperimeter. De omzet per afdeling: 1 minerale chemie fijnchemie natuurlijke organische producten PVC & compounds * kunststofverwerking * * Sinds zijn de compounds geïntegreerd in de PVC divisie (i.p.v. kunststofverwerking ) ; cijfers 1 overeenkomstig aangepast. (15) Bedrijfswinst, bruto winstmarge en cashflow De exploitatiewinst stijgt met 5,4 % van 19, naar 114,9. De cashflow stijgt eveneens van 168, naar 6,7. De bruto winstmarge neemt met 1,6 % toe, per afdeling als volgt verdeeld: Ebitda per afdeling: 1 minerale chemie 71 8 fijnchemie 34 3 natuurlijke organische producten PVC & compounds 15 - kunststofverwerking (16) Financieel resultaat Deze post omvat de inkomsten uit niet-geconsolideerde participaties en financiële vorderingen, evenals andere financiële kosten. Het financiële resultaat is gelijk aan dat van vorig jaar; na vermindering van de financiële kosten op de netto schulden voornamelijk als gevolg van de daling van de intrestvoet. (17) Uitzonderlijke nettoresultaten In vergelijking met het vorige boekjaar zijn de uitzonderlijke nettoresultaten gelijk gebleven. (18) Belastingen De huidige gemiddelde aanslagvoet van de groep stijgt licht en gaat van 6,8 % in 1 naar 8,5 % in. (19) Geconsolideerd resultaat van de groep Het geconsolideerde resultaat van de groep is gestegen van 64,9 naar 7,6 ; dit is een verhoging met 8,9 %. 87

94 BIJLAGE I. CONSOLIDATIE CRITERIA 1. Definitie van de consolidatiekring De regels die de consolidatiekring vastleggen zijn de volgende : worden geconsolideerd die maatschappijen die aan een dubbele vereiste voldoen: - verwantschap tot de groep ; - representativiteit binnen het geheel van de dochterondernemingen die de groep samenstellen. Worden van deze consolidatiekring uitgesloten, alle maatschappijen die niet aan deze twee criteria beantwoorden, hetzij omdat hun belang te verwaarlozen is of onbestaand, hetzij omdat het toevoegen van hun rekeningen geen enkele bijkomende informatie bevat, m.a.w. ze geven geen getrouwer beeld van de groep. Kwantitatieve criteria (zoals daar zijn omzet, totaal van de balans of personeelsbestand) werden niet weerhouden voor de consolidatie der rekeningen. Hieruit vloeit voort dat dochterondernemingen waarvan de activiteiten vreemd zijn aan de chemische activiteit van de groep eveneens zouden kunnen uitgesloten worden in die mate dat hun belang of relatie tot het geheel van de groep niet voor de hand ligt. De meeste van de aldus weerhouden vennootschappen zijn vennootschappen van industrieel belang, die voor rekening van de moedermaatschappij een portefeuille met een louter industrieel karakter houden of die in de groep een specifieke rol spelen. De handelsfilialen die geen informatie aanbrachten omtrent bijkomende toegevoegde waarde zijn niet in de consolidatie opgenomen.. Wijziging van de consolidatiekring De wijzigingen zijn de volgende: Tijdens het jaar werden twee fusies gerealiseerd binnen de groep: - Sotra Industries SAS en Seperef SAS - Point SAS en Murgat SAS De acquisities van volgende maatschappijen : Saplast SAS vanaf 1 september en Société Rhodanienne Produits Alimentaires SAS worden voor het eerst in de consolidatiekring opgenomen volgens de globale integratie. 3. Consolidatiemethode Globale integratie : vennootschappen die rechtstreeks of onrechtstreeks gecontroleerd worden, in rechte of in feite. Proportionele integratie : vennootschappen die gezamenlijk gecontroleerd worden Integratie door vermogensmutatie : dochterondernemingen waarop door de groep een bepaalde invloed wordt uitgeoefend. 88

95 II. Exclusieve dochterondernemingen A. Integraal geconsolideerde dochterondernemingen Nr.BTW Groepsbelang Aliphos SAS, F Paris Cédex 13 FR , % Baert-Verlee BVBA, B-15 Brussel BE , % Baert-Verlee NV, B-15 Brussel BE , % Bouvart SAS, F-51 Venerolles FR , % Caillaud SAS, F-614 Saint-Langis-les-Mortagne FR , % Calaire Chimie SAS, F-614 Calais FR , % Charvet SAS, F-9149 Milly-La-Forêt FR ,9 % Chelsea Building Products Inc., U.S.A.-Oakmont, Pennsylvania , % Chemielim NV, B-15 Brussel BE , % Chemilyl SAS, F-591 Loos FR , % Cofipar NV, NL-4854 MT Bavel 1, % Compagnie Financière de Tessenderlo NV, B-15 Brussel BE , % Dyka BV, NL-8331 LJ Steenwijk NL B.1 1, % Dyka GmbH, D Teltow DE , % Dyka Plastics NV, B-39 Overpelt BE , % Dyka Polska Sp.zo.o., PL-55-1 Jelcz Laskowice NIP , % Dyka U.K. Ltd, UK-Ashford-Kent TN 3 6JU GB , % Eurocell Building Plastics Ltd, Alfreton Derbyshire UK-DE 55 4RF GB , % Eurocell Profiles Ltd, Alfreton Derbyshire UK-DE 55 4RF GB , % Fairbrook plc, Alfreton-Derbyshire UK-DE 55 4RF GB , % 89

96 Farchemia srl, I-447 Treviglio (BG) IT , % Fondoir Romanais SA, F-61 Romans/Isère FR , % France Gras SA, F-563 Le Sourn FR , % H.L. Plastics Ltd, Alfreton Derbyshire UK-DE 55 4RF GB , % Immo Watro, B-15 Brussel BE , % John Davidson Holding Ltd, UK-Edinburgh 1, % John Davidson Pipes Ltd, UK-Cumbria CA6 5LY GB , % Kerley Latinoamericana SA, 9358 Santiago Chili 1, % Kerley Trading Inc., U.S.A.-Phoenix Arizona , % Lianyungang Taile Chemical Factory, Lianyungang City Jiangsu Province China 65, % Limburgse Rubber Produkten NV, B-36 Rekem-Lanaken BE , % Limburgse Vinyl Maatschappij NV B-15 Brussel, BE , % LVM Holding BV, NL-4854 MT Bavel 1, % LVM Limburg BV, NL-6167 RZ Geleen NL B.1 1, % MPR Europe BV, NL-175 AD Amsterdam 1, % MPR Services Inc., U.S.A.- Phoenix Arizona , % Nordrohr GmbH, D-5355 Barmstedt DE , % PB Gelatins France SAS, F Furdenheim FR , % PB Gelatins GmbH, D-3158 Nienburg/Weser DE , % PB Gelatins UK Ltd, Trefforest-Mid Glamorgan UK-CF 375 SQ GB , % Plastival SAS, F-534 Clerval FR , % Point SAS, F-144 Viriat FR , % 9

97 Produits Chimiques de Loos SAS, F-591 Loos FR , % Profex SAS, F-61 Avion FR , % Progilor SAS, F-551 Charny sur Meuse FR ,9 % Société Rhodanienne de Produits Alimentaires SAS, F-6996 Corbas FR , % Société Artésienne de Vinyle SAS, F Paris Cédex 13 FR , % Saplast SAS, F-671 Strasbourg FR , % Sotra-Seperef SA, F-614 Ste Austreberthe FR , % T.C.T. Polska Sp.zo.o., PL-96-5 Sochaczew NIP , % Tarpey Harris Ltd, Alfreton Derbyshire UK-DE 55 4RF GB , % Technicompound SAS, F-497 Doué-la-Fontaine FR , % Tefipar SAS, F Paris Cédex 13 1, % Térélux SA, L-GD 633 Luxembourg 1, % Tessenderlo Chemie NV, B-398 Tessenderlo BE moederbedrijf Tessenderlo Chemie International NV, B-15 Brussel BE , % Tessenderlo Chemie Rotterdam BV, NL-3133 KA Vlaardingen NL B.1 1, % Tessenderlo Fine Chemicals Ltd, UK-ST13 8UZ Leek, Staffordshire GB , % Tessenderlo Holding UK Ltd, UK-CF 375 SU Trefforest GB , % Tessenderlo Italia srl, I-8886 Pieve Vergonte (VB) IT , % Tessenderlo Kerley Inc., U.S.A.-Phoenix-Arizona , % Tessenderlo Kerley Mexico SA de CV., 85 Ciudad Obregon,Sonora Mexico 1, % Tessenderlo Kerley Peru SAC, Arequipa-Peru 96,7 % 91

98 Tessenderlo Kerley Services Inc., U.S.A.-New Mexico-88 Carlsbad 1, % Tessenderlo Kerley Yildiz, 83 Gayrettepe Istanbul Turkey 1, % Tessenderlo Partecipazioni SpA, I-1 Milano IT , % Tessenderlo Participações Brasil Ltda, São Paulo, Brazil 1, % Tessenderlo U.S.A. Inc., U.S.A.-Phoenix-Arizona , % Tessenderlo UK Ltd, UK-Widnes, Cheshire, WA8 ONY GB , % Thermoplastiques Cousin-Tessier SAS, F-8513 Tiffauges FR , % Union de la Boucherie Lyonnaise SAS, F-6996 Corbas FR , % Wymar International NV, B-87 Oeselgem BE , % B. Dochterondernemingen buiten de consolidatie gelaten (a) Britphos Ltd, UK-Yeadon, Leeds LS 19 BY GB , % Dyka Milieusystems BV, NL-8331 LJ Steenwijk NL6844.B.1 1, % Dyka s.r.o., CZ-7351 Unhost (Rep. Czech) 3/ , % Kloek Grondstoffen BV, NL-4854 MT Bavel NL B.1 1, % LVM France SAS, F Paris Cédex 13 FR , % LVM Italia srl, I-159 Milano IT , % LVM Kunststoffe GmbH. & Co. KG., D-4878 Ratingen DE , % LVM Nederland BV, NL-4854 MT Bavel NL , % LVM United Kingdom Ltd, UK-Stevenage Herts SG1 EF GB , % Plastival Benelux SA, B-39 Overpelt BE , % 9 Plastival s.r.o., CZ-147 Praha 4 (Rep. Czech) 7, %

99 Sinopotash (China), Shatin, New Territories Hong Kong (China) 1, % Tessenderlo Chemie España SA, E-814 Madrid ESA , % Tessenderlo Chemie Hungaria Kft, H-1141 Budapest HU , % Tessenderlo Chemie Nederland BV, NL-313 AC Vlaardingen NL B.1 1, % Tessenderlo Polska Sp.zo.o., PL-6-46 Poznan NIP , % Tessenderlo Schweiz AG, CH-533 Zurzach CH5475 1, % Wymar Polska Sp.zo.o., PL-6-1 Wagrowiec Poland PL , % Wymar Systems Ltd, UK-DY13 9EZ Worcestershire 1, % III. Gemeenschappelijke dochterondernemingen A. Evenredig geconsolideerde dochterondernemingen De Hoeve kunststofrecycling BV, NL-777 BC Hardenburg NL B.1 5, % Dynaplast-Extruco Inc., Montréal (Québec) Canada 5, % Medabil Tessenderlo SA, CEP 9-9 Porto Alegre RS Brazil 8,57 % Siram sarl, F-539 St Sauveur le Vicomte FR , % Zéoline SA, B-448 Engis BE , % B. Dochterondernemingen buiten de consolidatie gelaten (a) HGS Handelsgesellschaft für Spezialfuttermittel GmbH, D-148 Hamburg DE , % Scanphos A/S, DK-346 Birkerod DK , % 93

100 IV. Ondernemingen volgens vermogensmutatie A. Verbonden ondernemingen waarop de vermogensmutatie-methode is toegepast Alkemin S de RL de CV, Mexico D.F , % Jupiter Sulphur LLC, U.S.A.-Phoenix-Arizona , % Tessenderlo Davison Chemicals LLC, USA-Rustson, LA 717 5, % B. Verbonden ondernemingen waarop geen vermogensmutatie wordt toegepast (a) Ekol SA, B-353 Houthalen, Helchteren BE (a) Ondernemingen zijn van te verwaarlozen betekenis VI. Waarderingsregels De afschrijvingen worden toegepast op basis van de lineaire methode tegen de volgende tarieven : terreinen, % gebouwen, woningen, constructies en herwaarderingsmeerwaarden 3, % gebouwen in huurfinanciering, herwaarderingsmeerwaarde op meubilair, vast materieel en installaties 5, % meubilair, vast materieel, installaties, aanpassingswerken aan gebouwen 1, % piloot-installaties, % wagenpark 5, % milieu-investeringen 33,33 % informatica materieel 33,33 % Er bestaan enkele afwijkingen met betrekking tot investeringen eigen aan bepaalde sectoren, maar hun invoed op de rekeningen of het resultaat is onbeduidend. 94

101 CONSOLIDATIEVERSCHILLEN De vastgestelde verschillen voor de in de loop van het boekjaar verworven dochterondernemingen worden ingeschreven onder de rubriek consolidatieverschillen. Consolidatieverschillen werden weerhouden en vertegenwoordigen het verschil tussen de aankoopprijs van een participatie die in consolidatie wordt opgenomen of de inventariswaarde ervan in portefeuille en het overeenkomstige evenredige aandeel in de netto-situatie van een vennootschap op het tijdstip van de eerste consolidatie. Wanneer dat verschil niet kan worden ingeschreven op de activa en/of passiva wordt het hernomen op de geconsolideerde balans onder de rubriek consolidatieverschillen. Deze consolidatie-goodwill leidt tot afschrijvingen. Het afschrijvingsplan hangt af enerzijds van een voorzichtige raming van de economische duur van deze immateriële activa, gebaseerd op de specifieke economische voordelen van elke aankoop en anderzijds van de geschatte tijd van de recuperatie van de betaalde meerprijs. Alle consolidatieverschillen worden momenteel afgeschreven op 1 %. Alle rekeningen van de geconsolideerde dochterondernemingen zijn afgesloten op 31/1/. De balansen van de buitenlandse dochterondernemingen in vreemde munten werden gewaardeerd aan de slotkoers van ieder jaar en de resultatenrekening volgens de gemiddelde koers. 1 Slotkoers Gemiddelde koers Slotkoers GBP/EUR,655,688,685 USD/EUR 1,487,9456,8813 CAD/EUR 1,655 1,4838 1,477 RMB/EUR 8,681 7,865 7,977 PLN/EUR 4,1 3,8574 3,4953 De koersschommelingen in de eigen middelen van de buitenlandse dochterondernemingen werden onder de rubriek omrekeningsverschillen geboekt en beïnvloeden rechtstreeks de eigen middelen van de groep. De voorstelling van de rekeningen van de buitenlandse dochterondernemingen werd herschikt om ze in overeenstemming te brengen met het Belgisch boekhoudplan. Transacties en saldi tussen groepsondernemingen werden geëlimineerd volgens de gebruikelijke methode. 95

102 VII. Oprichtingskosten Per einde van het vorig boekjaar 394 Mutaties tijdens het boekjaar Nieuwe kosten Afschrijvingen Omrekeningsverschillen -9 Netto boekwaarde per einde van het boekjaar VIII. Immateriële vaste activa Onderzoeks- Concessies, Goodwill TOTAAL en ontwikke- octrooien lingskosten en licenties a)aanschaffingswaarde Per einde van het vorig boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar : Wijziging consolidatiekring Aanschaffingen met inbegrip van geproduceerde vaste activa Overdrachten en buitengebruikstellingen 4 4 Overboeken van posten 5 5 Omrekeningsverschillen Per einde van het boekjaar b) Afschrijvingen en waardeverminderingen Per einde van het vorig boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: Wijziging consolidatiekring Geboekt Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen 4 4 Omrekeningsverschillen Per einde van het boekjaar c) Netto boekwaarde per einde van het boekjaar

103 IX. Materiële vaste activa Terreinen Installaties, Meubilair Leasing en Overige Activa in TOTAAL en gebouwen machines en rollend soortgelijke materiële aanbouw.- en uitrusting materieel rechten vaste activa vooruitbetaling a) Aanschaffingswaarde Per einde van het vorig boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: - Wijziging consolidatiekring Aanschaffingen met inbegrip van geproduceerde vaste activa Overdrachten en buitengebruikstellingen Overboekingen van een post naar een andere Omrekeningsverschillen Per einde van het boekjaar b) Afschrijvingen en waardeverminderingen Per einde van het vorig boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: - Wijziging consolidatiekring Geboekt Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen Overgeboekt van een post naar een andere Omrekeningsverschillen Per einde van het boekjaar c) Netto boekwaarde waaronder : - terreinen en gebouwen

104 X. Financiële vaste activa A1. Deelnemingen met vermogensmutatie Per einde van het vorig boekjaar 7.37 Resultaat van het boekjaar Omrekeningsverschillen Netto boekwaarde per einde van het boekjaar Verbonden Andere TOTAAL ondernemingen B1. Aandelen en deelbewijzen Per einde van het vorig boekjaar Wijziging Netto boekwaarde per einde van het boekjaar C. Schuldvorderingen Per einde van het vorig boekjaar Wijziging Netto boekwaarde per einde van het boekjaar XI. Staat van de reserves en het overgedragen resultaat A. Eigen middelen van de groep Kapitaal Uitgifte- Resultaten Consolidatie- Omrekenings- Kapitaal- Netto premies en reserves verschillen verschillen subsidies situatie Op 31/1/ Kapitaalsverhoging Resultaat boekjaar Winstverdeling Omrekeningsverschillen Variatie subsidies -8-8 Annulatie reserve eigen aandelen Op 31/1/ B. Belangen van derden Op 31/1/1 1.5 Resultaat boekjaar Dividend Omrekeningsverschillen Op 31/1/

105 C. Voorzieningen en uitgestelde belastingen 1 Voorziening voor sociale uitgaven voor fiscale lasten voor grote onderhouds- en herstellingswerken voor overige risico s en kosten uitgestelde belastingen XII. Staat van de consolidatieverschillen en de vermogensmutatie Consolidatieverschil Positief Negatief Netto boekwaarde aan het begin van het boekjaar Nieuwe aanschaffingen Afschrijvingen Netto boekwaarde op het einde van het boekjaar XIII. Financiële schulden Schulden op Schulden Schulden ten hoogste tussen één en op meer dan één jaar vijf jaar vijf jaar Schulden van huurfinanciering 1.6 Kredietinstellingen Andere leningen Niet achtergestelde obligatieleningen XIV. Resultaat van het boekjaar en van het vorig boekjaar 1 A. 1. Zakencijfer per divisie (in miljoen EUR) minerale chemie PVC & compounds 98 *94 kunststofverwerking 5 *498 fijnchemie natuurlijke organische producten * Sinds zijn de compounds geïntegreerd in de PVC divisie (i.p.v. kunststofverwerking ) ; cijfers 1 overeenkomstig aangepast. 99

106 . Zakencijfer volgens geografische markt Frankrijk 5 % UK 15 % Nederland 8% België 7% Duitsland 8% Andere landen van EU 14 % Tot. EU 77 % Buiten EU 3 % 1 % B. Gemiddeld personeelsbestand en personeelskosten 1 1. Gemiddeld bestand Arbeiders Bedienden Directieleden Personeelskosten lonen en wedden patronale bijdragen patronale verzekeringspremies andere kosten pensioenen Voorzieningen voor pensioenen Toelage van het boekjaar XV. Rechten en verplichtingen buiten de balans 1 1) Waarborgen gesteld door derden voor onze rekening ) Waarborgen gesteld voor rekening van derden ) Waarborgen verkregen van derden ) Leasing : aankoop overeenkomst ) Leasing : gebruiksrecht op lange termijn ) Deviezen verkocht op termijn 8.35 XVI. Financiele betrekkingen met de bestuurders of zaakvoerders van de consoliderende onderneming. A. Totaal bedrag van de toegekende bezoldigingen (zonder tantiemes) aan de bestuurders van de consoliderende onderneming uit hoofde van hun werkzaamheden is EUR. 1

107 Verslag van de Commissaris over de geconsolideerde jaarrekening van de Naamloze Vennootschap Tessenderlo Chemie NV voorgelegd aan de Algemene Vergadering van de Aandeelhouders Geconsolideerde jaarrekening afgesloten op 31 december Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, brengen wij U verslag uit over de uitvoering van de controleopdracht die ons werd toevertrouwd. Wij hebben de controle uitgevoerd van de geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar, afgesloten op 31 december, met een balanstotaal van () EUR en waarvan de resultatenrekening afsluit met een winst van het boekjaar (aandeel van de groep in het resultaat) van 7 638() EUR. Deze geconsolideerde jaarrekening is opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur van de vennootschap. De jaarrekeningen van sommige dochterondernemingen, opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening voor een totaal aan activa van 47 94() EUR en met een geconsolideerde winst van 1 31() EUR, werden gecontroleerd door andere commissarissen ; wij hebben ons gesteund op hun verklaring. Wij hebben eveneens de controle van het jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening uitgevoerd. Verklaring over de geconsolideerde jaarrekening, zonder voorbehoud Onze controles werden verricht overeenkomstig de normen van het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze beroepsnormen eisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de geconsolideerde jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat, rekening houdend met de Belgische wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. Overeenkomstig deze normen hebben wij rekening gehouden met de administratieve en boekhoudkundige organisatie van de groep, alsook met de procedures van interne controle. Wij hebben de voor onze controles vereiste ophelderingen en inlichtingen gekregen. Wij hebben op basis van steekproeven de verantwoording onderzocht van de bedragen opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. Wij hebben de waarderingsregels, de consolidatiegrondslagen, de betekenisvolle boekhoudkundige ramingen die de onderneming maakte en de voorstelling van de geconsolideerde jaarrekening in haar geheel beoordeeld. Wij zijn van mening dat onze werkzaamheden en deze van de andere commissarissen, die de rekeningen van sommige dochterondernemingen hebben gecontroleerd, een redelijke basis vormen voor het uitbrengen van ons oordeel. Op basis van onze controles en de controles van de commissarissen uitgevoerd ten aanzien van sommige dochterondernemingen, zijn wij van oordeel dat de geconsolideerde jaarrekening van Tessenderlo Chemie NV afgesloten op 31 december, een getrouw beeld geeft van het vermogen, van de financiële toestand en van de resultaten van de groep, in overeenstemming met de in België toepasselijke wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften, en een passende verantwoording wordt gegeven in de toelichting. Bijkomende verklaringen Overeenkomstig de controlenormen verstrekken wij volgende bijkomende verklaring. Deze is niet van aard om de draagwijdte van onze verklaring over de geconsolideerde jaarrekening te wijzigen. - Het jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening bevat de gegevens die vereist zijn door de wet, en het stemt overeen met de geconsolideerde jaarrekening. Antwerpen, 7 mei 3 Klynveld Peat Marwick Goerdeler Bedrijfsrevisoren Commissaris vertegenwoordigd door L. Ruysen Bedrijfsrevisor 11

108 TESSENDERLO CHEMIE NV (in duizend EUR) ACTIVA VASTE ACTIVA II. Immateriële vaste activa III. Materiële vaste activa A. Terreinen en gebouwen B. Installaties, machines en uitrusting C. Meubilair en rollend materieel D. Leasing en soortgelijke rechten E. Overige materiële vaste activa F. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen IV. Financiële vaste activa A. Verbonden ondernemingen 1. Deelnemingen a) Geconsolideerde ondernemingen c) Andere verbonden ondernemingen C. Andere financiële vaste activa 1. Aandelen en deelbewijzen. Andere vorderingen en borgtochten in contanten VLOTTENDE ACTIVA VI. Voorraden en bestellingen in uitvoering 1. Grond- en hulpstoffen. Goederen in bewerking 3. Afgewerkte producten 4. Handelsgoederen VII. Vorderingen op ten hoogste één jaar A. Handelsvorderingen B. Andere vorderingen VIII. Geldbeleggingen A. Eigen aandelen IX. Liquide middelen X. Overlopende rekeningen Totaal activa

109 PASSIVA EIGEN VERMOGEN I. Kapitaal A. Geplaatst kapitaal II. Uitgiftepremies IV. Reserves A. Wettelijke reserve B. Onbeschikbare reserve 1. Voor eigen aandelen. Andere C. Belastingvrije reserve V. Overgedragen winst VI. Kapitaalsubsidies VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN VII.A.Voorzieningen voor risico s en kosten A 1. Pensioenen en soortgelijke verplichtingen A 3. Grote herstellings- en onderhoudswerken A 4. Overige risico s en kosten B. Uitgestelde belastingen SCHULDEN VIII. Schulden op meer dan één jaar A. Financiële schulden. Niet-achtergestelde obligatieleningen 3. Leasing- en soortgelijke schulden 5. Overige leningen IX. Schulden op ten hoogste één jaar A. Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen B. Financiële schulden 1. Kredietinstellingen C. Handelsschulden 1. Leveranciers D. Ontv. vooruitbetalingen op bestellingen E. Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 1. Belastingen. Bezoldigingen en sociale lasten F. Overige schulden X. Overlopende rekeningen 1 BALANS (in duizend EUR) Totaal passiva

110 RESULTATENREKENING 1 (in duizend EUR) 14 I. Bedrijfsopbrengsten B. Wijziging in de voorraad goederen in bewerking, afgewerkt product en bestellingen in uitvoering (toename +/afname -) C. Geproduceerde vaste activa D. Andere bedrijfsopbrengsten II. Bedrijfskosten (-) A. Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen 1. Inkopen. Wijziging in de voorraad (toename -, afname +) B. Diensten en diverse goederen C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen D. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa E. Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen (toevoegingen +, terugnemingen -) F. Voorzieningen voor risico s en kosten (toevoegingen +, bestedingen en terugnemingen -) G. Andere bedrijfskosten III. Bedrijfswinst IV. Financiële opbrengsten A. Opbrengsten uit financiële vaste activa B. Opbrengsten uit vlottende activa C. Andere financiële opbrengsten V. Financiële kosten A. Kosten van schulden C. Andere financiële kosten Financieel resultaat VI. Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening, vóór belasting VII. Uitzonderlijke opbrengsten E. Andere uitzonderlijke opbrengsten VIII. Uitzonderlijke kosten D. Minderwaarden op realisatie van vaste activa E. Andere uitzonderlijke kosten IX. Winst vóór belasting IX Bis A. Onttrekkingen aan de uitgestelde belastingen B. Overboeking naar de uitgestelde belastingen X. Belastingen A. Belastingen B. Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen XI. Winst van het boekjaar XII. Onttrekking aan de belastingvrije reserves Overboeking naar de belastingvrije reserves XIII. Te bestemmen winst van het boekjaar

111 Winstverdeling Uw Raad stelt U voor te verdelen de winst van, zijnde 31.4 verhoogd met de overdracht van het vorige boekjaar zijnde een totaal van : op de volgende wijze : toevoeging aan de wettelijke reserve 1 tantiemes 533 dividenden over te dragen winst zijnde een totaal van : Indien U dit voorstel tot winstverdeling goedkeurt, zou het bruto dividend 1,1333 EUR bedragen ; dit geeft recht op een netto dividend van,85 EUR voor de gewone aandelen en voor de VVPR dividenden een netto bedrag van,9633 EUR, mits voorlegging van coupon nr. 66. VIII. STAAT VAN HET KAPITAAL (in duizend EUR) Bedragen Aantal aandelen A. MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL 1. GEPLAATST KAPITAAL (post 1 van de passiva) Per einde van het vorige boekjaar Wijzigingen tijdens het boekjaar : Kapitaalverhoging Annulatie eigen aandelen Per einde van het boekjaar SAMENSTELLING VAN HET KAPITAAL. 1. Soorten aandelen Gewone aandelen Z.V.N.W Voornaamste aandeelhouder : EMC Parbel S.A. : 4,34 % Troonstraat Brussel Datum van aangifte : /7/ Aandelen op naam of aan toonder Op naam Aan toonder Fluctuaties van de aandelen Aantal aandelen op 31/1/ Verhoging voorbehouden voor het personeel Annulatie eigen aandelen Totaal op 31/1/ E. TOEGESTAAN, NIET GEPLAATST KAPITAAL

112 XX. WAARDERINGSREGELS ACTIVA Oprichtingskosten : afschrijving 1 % Immateriële vaste activa : afschrijving % opzoekingskosten 1 % of rekening houdend met de fiscale bepalingen tot aanmoediging van het wetenschappelijk onderzoek. Materiële vaste activa : Deze worden op de actiefzijde van de balans ingeschreven tegen hun aankoopwaarde, daarin inbegrepen de bijkomende kosten en de niet-recupereerbare taksen, of tegen hun kostprijs of tegen hun inbrengwaarde. De afschrijvingen worden toegepast op basis van de lineaire methode tegen de volgende tarieven : terreinen, % gebouwen, woningen, constructies + herwaarderingsmeerwaarde 3, % gebouwen in huurfinanciering, herwaarderingsmeerwaarde op meubilair, vast materieel en installaties 5, % meubilair, vast materieel, installaties, aanpassingswerken aan gebouwen 1, % pilootinstallaties, % wagenpark 5, % informaticamaterieel (3 jaar) 33,33 % De versnelde of degressieve afschrijvingen worden toegepast rekening houdend met de fiscale bepalingen. Financiële vaste activa : Deelnemingen en andere financiële vaste activa : Deze worden ingeschreven op de actiefzijde van de balans tegen hun aankoopprijs, daarin inbegrepen de bijkomende kosten, of verwervingskosten en rekening houdend met de overblijvende, eventueel nog te storten bedragen Op het einde van het boekjaar maken de deelnemingen en de effecten het voorwerp uit van een individuele waardering gebaseerd op hun vermogenswaarde, te weten het boekhoudkundig netto actief verbeterd door de voorzichtig geschatte latente meer- of minderwaarden, en rekening houdend met de potentiële economische waarde van het betrokken bedrijf en met de rentabiliteitsperspectieven, in normale economische omstandigheden. De weerhouden regels sluiten alle uitzonderlijke of misleidende waarderingselementen uit. De Raad zal, zo hij het nuttig oordeelt, de zekere en vaststaande meerwaarden laten registreren. De eventuele vastgelegde minderwaarden zullen het voorwerp uitmaken van een waardevermindering zo de Raad oordeelt dat ze blijvend zijn. Een terugneming van waardevermindering wordt uitgevoerd wanneer een blijvende meerwaarde wordt vastgesteld bij effecten die voorheen het voorwerp hadden uitgemaakt van een dergelijke vermindering. Vorderingen op langer dan één jaar : De schuldvorderingen worden geregistreerd tegen hun nominale waarde. Indien zij opgesteld zijn in vreemde munten, zullen zij geregistreerd worden voor hun tegenwaarde in EUR, tegen de koers van de dag van de operatie. Op het einde van het boekjaar zullen zij gewaardeerd worden volgens de waarderingsregels vastgesteld voor de deelneming en effecten (zie voorafgaand). 16

113 Voorraden : De goederen in voorraad op het einde van het boekjaar worden gewaardeerd tegen de geïndividualiseerde verwervingsprijs, bijkomende kosten inbegrepen, voor wat de aangekochte goederen betreft en tegen de geïndividualiseerde kostprijs voor wat de afgewerkte producten betreft. De kostprijzen van de afgewerkte producten worden bepaald in functie van de directe fabrikagekosten met toevoeging van een quotum van ndirecte kosten. De toegestane methode is deze van de gewogen gemiddelde prijs. Bij de afsluiting van het boekjaar maken de voorraden van de grondstoffen en de afgewerkte producten het voorwerp uit van een individuele waardering in functie van de marktprijzen of van de realisatiewaarden. Indien deze waardering in vergelijking met de inventariswaarde een waardevermindering vertoont, wordt een waardeaanpassing doorgevoerd. De goederen in bewerking worden gewaardeerd volgens de kosten van de grondstoffen en de directe kosten. Vorderingen op ten hoogste één jaar : Deze worden in de boekhouding opgenomen tegen hun nominale waarde. De vorderingen in vreemde munten worden gewaardeerd tegen de laatste wisselkoers van het boekjaar. Een waardevermindering wordt doorgevoerd wanneer de realisatiewaarde op de datum van de afsluiting van het boekjaar lager ligt dan de boekhoudkundige waarde, een waardervermeerdering in het omgekeerde geval : de aldus vastgestelde wisselkoersverschillen worden opgenomen in het resultaat van het boekjaar. Liquide middelen : Worden gewaardeerd tegen nominale waarde en aan de laatste wisselkoers van het boekjaar voor de deviezen PASSIVA Voorzieningen en uitgestelde belastingen : Bij de afsluiting van elk boekjaar onderzoekt de Raad van Bestuur met voorzichtigheid, oprechtheid en te goeder trouw de voorzieningen die moeten opgesteld worden, om o.a. te dekken : de risico s voortvloeiend uit waarborgen andere risico s zo deze voorhanden zijn. De voorzieningen met betrekking tot vorige boekjaren worden regelmatig herzien en hernomen in de resultaten indien zij zonder voorwerp geworden zijn. Schulden op langer dan één jaar : Worden ingeschreven in de boekhouding tegen de nominale waarde. De schulden in vreemde munten worden behandeld op dezelfde wijze als de vorderingen. Schulden op ten hoogste één jaar : Worden ingeschreven in de boekhouding tegen de nominale waarde. De schulden in vreemde munten worden gewaardeerd tegen de laatste wisselkoers van het boekjaar. Een waardeverbetering wordt geboekt en in het resultaat van het boekjaar opgenomen. 17

114 RESULTATENREKENING Wisselkoersverschillen : De wisselkoersverschillen worden opgenomen in de financiële resultaten behalve wanneer deze wisselresultaten of resultaten uit de omrekening van vreemde valuta op specifieke wijze verband houden met andere posten uit de resultatenrekening en op grond daarvan er worden aan toegerekend. XXI. Aanvullend pensioenregime Een aanvullend pensioenregime werd opgericht in het kader van een regime te bereiken doel waarvan de prestaties worden berekend in functie van de bezoldiging en de anciënniteit. Voor het loontrekkend personeel werd een contract van gemengde kapitaalverzekering afgesloten tot garantie van een pensioenkapitaal berekend op basis van de anciënniteit. Conform de wetgeving worden het jaarverslag van de Raad van Bestuur, de jaarrekeningen van Tessenderlo Chemie NV. en het verslag van de commissaris gedeponeerd bij de Nationale Bank van België. Zij kunnen aangevraagd worden bij Tessenderlo Chemie NV. Troonstraat 13 B-15 Brussel 18

115 Verslag van de Commissaris over de jaarrekening voorgelegd aan de Algemene Vergadering van de Naamloze Vennootschap Tessenderlo Chemie NV Boekjaar afgesloten op 31 december Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, brengen wij u verslag uit over de uitvoering van de controleopdracht die ons werd toevertrouwd. Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarrekening over het boekjaar, afgesloten op 31 december met een balanstotaal van () EUR en waarvan de resultatenrekening afsluit met een winst van het boekjaar van () EUR. Deze jaarrekening is opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur van de vennootschap. Wij hebben eveneens de bijkomende specifieke controles uitgevoerd die door de wet zijn vereist. Verklaring over de jaarrekening, zonder voorbehoud Onze controles werden verricht overeenkomstig de normen van het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze beroepsnormen eisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat, rekening houdend met de Belgische wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften met betrekking tot de jaarrekening. Overeenkomstig deze normen hebben wij rekening gehouden met de administratieve en boekhoudkundige organisatie van de vennootschap, alsook met de procedures van interne controle. Wij hebben van de verantwoordelijken van de vennootschap de voor onze controles vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij hebben op basis van steekproeven de verantwoording onderzocht van de bedragen opgenomen in de jaarrekening. Wij hebben de waarderingsregels, de betekenisvolle boekhoudkundige ramingen die de onderneming maakte en de voorstelling van de jaarrekening in haar geheel beoordeeld. Wij zijn van mening dat deze werkzaamheden een redelijke basis vormen voor het uitbrengen van ons oordeel. Naar ons oordeel, rekening houdend met de toepasselijke wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften, geeft de jaarrekening afgesloten op 31 december, een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de vennootschap en wordt een passende verantwoording gegeven in de toelichting. Bijkomende verklaringen en inlichtingen Overeenkomstig de controlenormen verstrekken wij volgende bijkomende verklaringen en inlichtingen. Deze zijn niet van aard om de draagwijdte van onze verklaring over de jaarrekening te wijzigen. - Het jaarverslag bevat de door de wet vereiste inlichtingen en is in overeenstemming met de jaarrekening. - De resultaatbestemming die u wordt voorgesteld is in overeenstemming met de statuten en het Wetboek van vennootschappen. - Wij hebben geen kennis van verrichtingen of beslissingen die een inbreuk vormen op de statuten of op het Wetboek van vennootschappen. - Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang, wordt de boekhouding gevoerd en werd de jaarrekening opgesteld overeenkomstig de wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften die daarop van toepassing zijn in België. Antwerpen, 4 april 3 Klynveld Peat Marwick Goerdeler Bedrijfsrevisoren, Commissaris vertegenwoordigd door L. Ruysen Bedrijfsrevisor 19

116

117 7 Dominique ARTS Labo Dashboardhuiden, bekabeling, binnenbekleding, automatten en airbagafdekking zijn maar enkele van de producten van de automobielindustrie waartoe de PVC & compounds divisie bijdraagt.