In control of our future

Transcriptie

1 In control of our future jaarverslag 2009 Tessenderlo Group jaarverslag 1

2 De groep in enkele cijfers De groep in enkele cijfers over 10 jaar(*) (miljoen EUR) Opbrengsten Rebitda Rebit Niet-reccurente bestanddelen Ebit Winst (+) / verlies (-) Nettocashflow Winst (+) / verlies (-) /Opbrengsten (%) Rebit/Opbrengsten (%) Nettocashflow/Opbrengsten (%) Capital Employed (CE) Bedrijfskapitaal Roce (%) Investeringen (materiële) Eigen vermogen toerekenbaar aan aandeelhouders van de groep Return on equity (ROE) (%) Netto financiële schulden Netto financiële schulden/eigen vermogen (%) Netto financiële schulden/rebitda Interestdekking Betaald dividend Pay out ratio (%) Personeel (*) Een woordenlijst met financiële definities kan u vinden op pg 200

3 IFRS , , , , , , , , , ,0 63,4 344,7 261,6 188,4 191,8 220,8 204,0 259,0 230,0 251,0-51,4 239,1 152,3 72,3 67,4 106,2 82,0 115,0 109,0 135,0-99,8-26,9 35,1-76,9-8,2-25,0-151,2 212,2 187,4-4,6 59,2 81,2-166,7 140,4 128,7-24,3 35,1 53,6 43,0 71,0 65,0 90,0 45,9 280,1 248,1 142,8 161,0 195,6 162,0 207,0 168,0 211,0-8,0 5,1 5,3-1,1 1,6 2,6 2,2 3,7 3,4 5,0-2,5 8,6 6,3 3,2 3,1 5,1 4,2 5,9 5,8 7,4 2,2 10,1 10,3 6,4 7,5 9,5 8,2 10,7 8,9 11, , , , , , , , , , ,0 283,7 552,5 367,0 392,7 447,0 413,2 425,0 436,0 521,0 452,0-4,7 18,6 13,6 6,1 5,4 9,1 7,2 10,1 8,7 12,1 112,4 94,2 98,6 119,3 172,5 171,1 119,0 110,0 133,0 137,0 705,2 900,0 800,2 709,5 774,3 755,5 756,0 758,0 836,0 796,0-20,8 16,5 17,0-3,3 4,6 7,2 5,7 9,5 9,2 13,3 209,0 294,6 243,8 411,0 428,9 351,4 339,0 303,0 341,0 242,0 29,6 32,7 30,4 57,8 55,4 46,5 44,8 40,0 41,0 30,0 3,3 0,9 0,9 2,2 2,2 1,6 1,7 1,2 1,5 1,0-17,3 14,3 10,9 0,5 3,9 5,2 5,0 8,0 5,0 7,0 37,1 36,9 35,0 33,3 32,7 32,7 30,7 30,6 30,5 30,3 n/a 26,3 27,2 n/a 94,4 58,0 71,5 43,1 46,9 33,

4 In control of our future 4 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

5 INHOUDSTAFEL De groep in enkele cijfers Kerncijfers uitvouw Financiële kalender p. 7 Woord van de voorzitter en de CEO p Algemene voorstelling p.14 Bedrijfsprofiel p. 15 Strategie p. 16 Tessenderlo Group in de wereld p. 18 Markten en toepassingen p Activiteitenverslag p. 26 Markante feiten van 2009 p. 27 Minerale chemie p. 30 Pvc/Chloor-alkali p. 34 Tessenderlo Kerley p. 40 Kunststof leidingsystemen en Profielen p. 46 Gelatine en Producten van natuurlijke oorsprong p. 54 Andere activiteiten p. 62 Farma p. 63 Organische chloorderivaten p. 65 Compounds p Engagement p. 72 Human resources p. 73 Innovatie p. 77 Milieu, kwaliteit en veiligheid p. 81 Risicobeheer p. 86 Verklaring inzake deugdelijk bestuur p Informatie voor de aandeelhouders p Financieel verslag p. 108 Geconsolideerd financieel verslag p. 112 Statutair financieel verslag p Algemene inlichtingen p. 188 Productievestigingen en hun producten p. 188 Adressen productievestigingen en verkoopkantoren p. 192 Index p. 198 Financiële woordenlijst p. 200 Tessenderlo Group jaarverslag

6 De groep in enkele grafieken Opbrengsten (miljoen EUR) IFRS Rebitda (miljoen EUR) IFRS Winst (+) /verlies (-) (miljoen EUR) IFRS , jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

7 ROCE (%) 0 IFRS Bedrijfskapitaal / Opbrengsten (%) IFRS -4, ,5 Eigen vermogen toerekenbaar aan de aandeelhouders van de groep (miljoen EUR) IFRS Netto financiële 0 schulden / Eigen 800 vermogen (%) IFRS Return on equity (%) IFRS , Investeringen (materiële) (miljoen EUR) IFRS Tessenderlo Group jaarverslag

8 Beknopte geconsolideerde balans (miljoen EUR) 2009 % 2008 % Materiële vaste activa 694,7 652,0 Goodwill 53,6 38,3 Immateriële vaste activa 67,4 39,9 Overige vaste activa 68,3 79,9 Vaste activa 884, ,1 45 Voorraden 361,1 473,7 Handels- en overige vorderingen 286,9 474,9 Geldmiddelen en kasequivalenten 44,3 53,5 Vlottende activa 692, ,1 55 Vaste activa aangehouden voor verkoop 0,3 0,7 0 Activa 1 576, ,9 100 Geplaatst kapitaal en uitgiftepremies 182,9 181,3 Reserves 373,1 313,4 Overgedragen winst 149,2 405,3 Minderheidsbelangen 2,3 2,0 Eigen vermogen 707, ,0 50 Voorzieningen en uitgestelde belastingen 251,4 171,9 Financiële schulden - Lange termijn 11,6 96,7 - Korte termijn 241,7 251,4 Overige schulden 364,4 390,9 Schulden 869, ,9 50 Passiva 1 576, ,9 100 Geconsolideerde resultatenrekening Opbrengsten 2 093, ,0 Kostprijs verkopen , ,5 Brutowinst 280,8 614,5 Distributiekosten - 112,6-144,6 Verkoop- en marketingkosten - 57,8-62,7 Administratieve kosten - 152,9-141,5 Overige bedrijfsopbrengsten/kosten - 8,9-26,6 REBIT - 51,4 239,1 Niet-recurrente bestanddelen - 99,8-26,9 EBIT - 151,2 212,2 Financieringskosten - 11,2-21,6 Aandeel in het resultaat van deelnemingen opgenomen volgens de 1,0 11,5 vermogensmutatiemethode Winst (+) / verlies (- ) vóór belastingen - 161,4 202,1 Belastingen op het resultaat - 5,3-61,7 Winst (+) / verlies (- ) - 166,7 140,4 Toerekenbaar aan : Aandeelhouders van de groep - 167,0 140,5 Minderheidsbelangen 0,3-0,1 4 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

9 Verdeling van de opbrengsten 2009 Per bedrijfssegment Per bestemming Andere activiteiten 13 % Minerale Chemie 14 % Rest van de wereld 8 % Verenigde Staten 14 % Kunststof leidingsystemen en Profielen 26 % PVC/Chloor-alkali 21 % Tessenderlo Kerley 9 % Gelatine en producten van natuurlijke oorsprong 17 % Europa 78 % Per land van productie Per verbruikersmarkt Groot-Brittannië 12 % Italië 4 % Nederland 6 % Andere landen 6 % België 38 % Gezondheid & hygiëne 11 % Huishouden 7 % Bouwsector & openbare werken 36 % Verenigde Staten 13 % Industrie 20 % Frankrijk 21 % Meststoffen & veevoeders 26 % Tessenderlo Group jaarverslag

10 Cijfers per bedrijfssegment Investeringen materieel vast actief Andere activiteiten 10 % Kunststof leidingsystemen en profielen 20 % Minerale Chemie 6 % PVC/Chloor-Alkali 25 % Andere activiteiten 12 % Personeelsbestand Minerale Chemie 17 % PVC/Chloor-Alkali 3 % Tessenderlo Kerley 12 % Kunststof leidingsystemen en profielen 37 % Gelatine & Producten van natuurlijke oorsprong 27 % Tessenderlo Kerley 5 % Gelatine & Producten van natuurlijke oorsprong 26 % Kerncijfers per aandeel EUR Gewone winst per aandeel (Basic EPS) -6,02 5,08 Nettocashflow per aandeel 1,65 10,11 Eigen vermogen per aandeel 25,45 32,55 Nettodividend per gewoon aandeel 1,00 1,00 Nettodividend per gewoon aandeel met VVPR-strips 1,13 1,13 Aantal maatschappelijke aandelen Evolutie van het nettodividend per aandeel (EUR) 1,0 0,8 IFRS 1,00 0,6 0,4 0,2 0, jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

11 Financiële kalender Resultaten De geconsolideerde resultaten van Tessenderlo Group worden elk kwartaal gepubliceerd door middel van een persbericht. De publicatiedata zijn: resultaten op 31 december februari 2010 resultaten 1ste kwartaal april 2010 resultaten 1ste jaarhelft augustus 2010 resultaten 3de kwartaal november 2010 Algemene vergadering goedkeuring van de jaarrekening juni 2010 goedkeuring van de jaarrekening juni 2011 Dividend Uitkering dividend juni 2010 (coupon n 73) Persberichten: zie onder News & Media - News Contacten Dienst aan de aandeelhouders Jo VERSPECHT Tel.: jo.verspecht@tessenderlo.com Investeerdersrelaties Philip LUDWIG Tel.: philip.ludwig@tessenderlo.com Persrelaties Geert DUSAR Tel: geert.dusar@tessenderlo.com Tessenderlo Group jaarverslag

12 Gérard Marchand Voorzitter van de raad van bestuur 8 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

13 Frank Coenen CEO In control of our future Tessenderlo Group jaarverslag

14 In control of our future Geachte lezer, De wereldwijde economische en financiële crisis heeft Tessenderlo Group in 2009 sterk getroffen. De inkomsten daalden met 24 %. Het nettoresultaat van -167 miljoen EUR was het slechtste sinds de beursgang in 1937, maar wel pas het tweede verlies dat in al die jaren geboekt werd. Chemie, dat in 2008 nog een recordresultaat kende, werd het hardst geraakt. De volumes van de kaliummeststoffen vielen terug tot 35 % van een normaal jaar, omdat de vraag in oktober 2008 wereldwijd in elkaar was gestort. De verkoop van veevoederfosfaten voelde minder sterk de impact van de crisis. Toch daalde de rentabiliteit in Chloor-alkali zag de vraag binnen haar voornaamste markten aanzienlijk krimpen. De verkoopcijfers en de marges van pvc lagen op hun beurt flink lager omdat de sectoren van de bouw en de openbare werken wereldwijd vertraagden. Dit laatste had ook een negatieve impact op de activiteit Kunststofverwerking. Zowel de volumes als de marges werden hierdoor getroffen. De Organische specialiteiten hielden in 2009 dan weer stevig stand. De gelatineactiviteit boekte in 2009 een recordresultaat, dankzij de gunstige prijzen van zowel de grondstoffen als de afgewerkte producten. Wat de opwaardering van de producten van natuurlijke oorsprong betreft, was 2009 globaal een sterk jaar ondanks een vrij zwak eerste semester. Alleen de tussenproducten voor de farmaceutische industrie vormden een uitzondering. Deze activiteit verloor in 2008 belangrijke volumes, en ondervond daar ook in 2009 nog de gevolgen van. Intussen wordt volop gewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe tussenproducten, en tegelijk worden kostenbesparende maatregelen doorgevoerd. Tessendero Kerley Inc. (TKI) tekende het voorbije jaar sterke resultaten op door de positieve impact van de prijzen van zwavel en van meststoffen voor gespecialiseerde teelten in het eerste semester en de sterke groei van de gewasbeschermingsproducten. Het kostenbesparingsprogramma Oxygen dat doorheen de hele groep werd uitgevoerd zorgde voor een besparing van 40 miljoen EUR. Alle afdelingen droegen hun steentje bij. In sommige gevallen, betekende dit het stopzetten van activiteiten. De Franse fabrieken voor compounds in Straatsburg (Saplast) en kunststof leidingsystemen in Quincieux (Sotra Seperef) werden in de loop van 2009 gesloten. Daarnaast werd beslist dat de productie van glycine in het Belgische Tessenderlo tegen einde 2010 zal worden stopgezet. Ondanks de crisis zien we geen reden om onze strategie aan te passen. Ons streefdoel blijft onveranderd: het aandeel van de commodities in de omzet moet dalen tot onder de 30 %, terwijl elke business een rendement op geïnvesteerd kapitaal ( roce ) van 12 % moet behalen. Met dit doel hebben we in 2009 een aantal belangrijke stappen gezet. Zo heeft 10 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

15 Tessenderlo Kerley (TKI) de Linuronproductlijn overgenomen van DuPont. Hierdoor werd de portefeuille van TKI op het vlak van de gespecialiseerde gewasbeschermingsmiddelen zowel binnen de Verenigde Staten als internationaal versterkt. In het Belgische Ham werd een productie-eenheid opgestart voor gespecialiseerde vloeibare meststoffen, om van hieruit de Europese markt verder te ontwikkelen. In oktober werd de eerste steen gelegd van een nieuwe gelatinefabriek in Brazilië. Hierdoor kan Tessenderlo Group haar positie als de derde grootste gelatineproducent ter wereld versterken. Op het vlak van de producten van natuurlijke oorsprong, heeft Akiolis de resterende 50 % in de joint-venture Groupe Fiso overgenomen. De Franse markt wordt nu vrijwel helemaal bediend, en voor Akiolis ligt de leidende positie in Frankrijk binnen handbereik. Door uit de joint-venture Zeoline te stappen, hebben we tenslotte het belang van de commodities verder afgebouwd. Hoewel 2009 een zeer moeilijk jaar was, is Tessenderlo Group er ook in geslaagd haar schuldenlast drastisch te verkleinen. Kortom, we zijn op de goede weg belooft wat rooskleuriger te worden dan De verkoop van meststoffen begint voorzichtig weer aan te trekken. Een aantal activiteiten zoals TKI, gelatine en de producten van natuurlijke oorsprong hebben bewezen dat ze de crisis de baas kunnen. Het zijn stuk voor stuk groeipolen voor de toekomst, en we verwachten dat ze goed zullen blijven presteren. Voor de kunststofverwerking is het moeilijk in te schatten wanneer het tij zal keren, omdat deze activiteit sterk afhangt van het herstel van de bouwindustrie en de sector van de openbare werken. Samengevat kunnen we zeggen dat 2010 globaal een beter jaar zal worden, maar dat er verschillen zullen zijn tussen de diverse activiteiten. Precies omdat we vol vertrouwen zijn naar de toekomst toe, zal de raad van bestuur de algemene vergadering voorstellen het nettodividend te behouden op 1,00 EUR per aandeel. Tot slot wensen we, namens de raad van bestuur, alle medewerkers te danken voor hun onafgebroken inzet en toewijding tijdens het voorbije, uiterst moeilijke jaar. We zijn ervan overtuigd dat we op iedereen kunnen blijven rekenen om samen versterkt uit de crisis te komen. Frank Coenen, CEO Gérard Marchand, Voorzitter van de raad van bestuur 28 februari 2010 Tessenderlo Group jaarverslag

16 12 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

17 Team spirit, a key value for success Tessenderlo Group jaarverslag

18 1. Algemene voorstelling 14 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

19 Bedrijfsprofiel Een wereldspeler in diverse markten Tessenderlo Group is een gediversifieerde, internationale groep die actief is in verschillende takken van de scheikundige industrie, de kunststofverwerking en in gelatine, farma en de verwerking van producten van natuurlijke oorsprong. Deze activiteiten zijn: Enkele cijfers Meer dan werknemers wereldwijd Meer dan 100 vestigingen wereldwijd 2,1 miljard EUR geconsolideerde opbrengsten in 2009 Voorgesteld nettodividend per aandeel voor 2009 van 1,00 EUR Tessenderlo Group als marktleider Tessenderlo Kerley met zwavelhoudende derivaten (vloeibare meststoffen, zwavelhoudende oplossingen voor industriële toepassingen), diensten aan raffinaderijen en Novasource (gewasbeschermingsproducten) Organische specialiteiten met gelatine, producten van natuurlijke oorsprong en farma; Kunststofverwerking met kunststof leidingsystemen, profielen en compounds Minerale chemie, pvc/chloor-alkali en organische chloorderivaten Thuis op vele markten De producten van Tessenderlo Group zijn terug te vinden in alle facetten van het dagelijks leven en worden gebruikt in uiteenlopende toepassingen, gaande van hoogwaardige meststoffen en veevoeders tot waterzuiveringsproducten, geneesmiddelen en dashboards van auto s. Ook in snoepgoed, parfums, batterijen, bloedzakjes, waspoeders en raamprofielen om er maar enkele te noemen, is steeds een stukje Tessenderlo Group aanwezig. Voor een groot deel van haar producten bekleedt Tessenderlo Group een leiderspositie. Op wereldvlak is Tessenderlo Group: De grootste producent van vloeibare zwavelhoudende meststoffen en van benzylacetaat, benzylchloride, alfahexylcinnamaldehyde De tweede grootste leverancier van kaliumsulfaat voor gespecialiseerde meststoffen en van triacetine De derde fabrikant van hoogwaardige gelatines en van fosfaten voor veevoeders Eén van de marktleiders op wereldvlak voor compounds bestemd voor dashboards Op Europees niveau is de groep: De nummer één inzake kaliloog De nummer twee voor ijzerchloride De derde grootste ophaler en verwerker van bijproducten van natuurlijke oorsprong Tessenderlo Group jaarverslag

20 De strategie van Tessenderlo Group De strategische lijnen kunnen als volgt worden samengevat: Leidersposities in nichemarkten Versterking en verdere diversificatie van een evenwichtige activiteitenportefeuille Verhoging van het aandeel van de specialiteiten tot 70 % van de opbrengsten tegen 2012 door: - de activiteiten die dienstverlening en valorisatie van bijproducten combineren, verder ontwikkelen - de positie van de gelatine in de top drie van de wereld versterken - de activiteiten van de kunststof leidingsystemen verder ontwikkelen in Europa Continue verbetering van de rentabiliteit Een rendement op het ingezet kapitaal (roce) van minimum 12 % in alle activiteiten tegen 2012 Een dividendbeleid gericht op stabiele groei 16 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

21 Voornaamste troeven van Tessenderlo Group Het wereldleiderschap en Europees leiderschap voor het overgrote deel van het productengamma, voornamelijk in nichemarkten Een ruime waaier van producten en markten De oriëntatie naar producten met een hoge toegevoegde waarde en een niet-cyclische markt Een strak financieel beleid Dicht bij verbruikersmarkten en sterke ontwikkeling van distributiekanalen in de sector van de kunststofverwerking Gerichte investeringen ter waarde van gemiddeld 100 miljoen EUR per jaar (overnames uitgezonderd) De toewijding van ervaren en hooggekwalificeerde medewerkers; Permanente aandacht voor kostenbeheersing om een zo groot mogelijke rentabiliteit te realiseren Tessenderlo Group jaarverslag

22 Tessenderlo Group op de wereldkaart FABRIEKEN: 58 Canada 1 Verenigde Staten van Amerika 12 Argentinië 1 Groot-Brittannië 5 België 6 Nederland 5 Polen 2 Duitsland 1 Frankrijk 20 Italië 3 China 2 VERKOOPKANTOREN EN VERDEELCENTRA 1 Canada 12 Verenigde Staten België Chili China Duitsland Frankrijk Groot-Brittannië Hongarije Italië Libanon Mexico Nederland Polen Roemenië Slovakije Spanje Tsjechië Turkije Zwitserland 1 Argentinië 18 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

23 5 Groot-Brittannië 5 2 Nederland Polen 1 Duitsland 20 Frankrijk 3 Italië 6 België 2 China Tessenderlo Group jaarverslag

24 Tessenderlo Group TESSENDERLO CHEMIE NV WYMAR INTL. (BE) TESSENDERLO NL HOLDING BV (NL) TESSENDERLO HOLDING UK (GB) TEFIPAR (FR) DYNAPLAST EXTRUCO 82 % (CA) PB LEINER ARGENTINA (AR) PB GELATINS UK (GB) S.A.V. (FR) TC ROTTERDAM (NL) TESSENDERLO FINE CHEMICALS (GB) PC LOOS (FR) CALAIRE CHIMIE (FR) DYKA BV (NL) EUROCELL (GB) PLASTIVAL (FR) CHEMILYL (FR) John Davidson Pipes (GB) SOTRA- SEPEREF (FR) AKIOLIS GROUP (FR) TESSENDERLO FINANCE NV (BE) THERMO- PLASTIQUES COUSIN-TESSIER (FR) FERSO (FR) LVM LIMBURG (NL) PROFEX (FR) TESSENDERLO SERVICES (FR) TESSENDERLO CHEMIE MAASTRICHT (NL) PB GELATINS GmbH (DE) PB GELATINS PINGYANG Co. Ltd 80% (CN) TESSENDERLO TRADING SHANGHAI (CN) NYLOPLAST EUROPE (NL) 20 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

25 TESSENDERLO PARTICIP. (IT) TESSENDERLO USA (US) LVM (BE) TESSENDERLO ITALIA (IT) PB LEINER USA (US) IMMO WATRO (BE) FARCHEMIA (IT) CHELSEA B.P. (US) TAILE (CN) ALIPHOS ITALIA (IT) TESSENDERLO KERLEY (US) JUPITER SULPHUR 50 % (US) TCT POLSKA (PL) ALKEMIN 49 % (MX) DYKA PLASTICS (BE) MPR SERVICES (US) DYKA POLSKA (PL) TESSENDERLO AGROCHEM (TR) TERELUX (LU) WOLFMOUNTAIN PRODUCTS LLC 45% TCI (BE) Holding Chemie Organische specialiteiten Kunststofverwerking Tessenderlo Kerley Dienstenvennootschap T-POWER 33% (BE) TESSENDERLO KERLEY EUROPE Tessenderlo Group jaarverslag

26 Markten en toepassingen Tessenderlo Group: Bringing Chemistry to Life c: Chemie k: Kunststofverwerking s: Organische Specialiteiten tk: Tessenderlo Kerley De bouwnijverheid Pvc en compounds (c) (k) kunststof leidingsystemen, deur- en raamprofielen, gevelbekleding, lambrisering, kabelbekleding en -isolatie, vloerbekleding, veranda s De landbouw Ammonium, calcium- en (tk) gespecialiseerde en grootschalige teelten kaliumthiosulfaat Bijproducten afkomstig van granen (s) veevoeders Gewasbeschermingproducten (c)(tk) bescherming van speciale gewassen Glycine en afgeleide producten (s) veevoeders, gewasbeschermingsmiddelen Dierlijke vetten (s) veevoeders Gedehydrateerde proteïnen (s) meststoffen, compostering Kaliloog (c) tuinbouw, meststoffen voor irrigatiesystemen Kaliumsulfaat (c) gespecialiseerde meststoffen die bijzonder geschikt zijn voor groenten, fruit en bloemen en voor irrigatiebemesting Mono-ammoniumfosfaat (c) gespecialiseerde meststoffen Organische chloorderivaten (s) gespecialiseerde tussenproducten voor gewasbeschermingsmiddelen Triazone stikstofmeststof (tk) gespecialiseerde en grootschalige teelten Voederfosfaten (c) veevoederingrediënten Zwavelzuur (c) meststoffen, gewasbeschermingproducten De industrie Acetaten (c) antivriesproducten voor bijvoorbeeld landingsbanen Benzylalcohol (s) verven Dierlijke vetten (s) biodiesel, lipochemie, groene energie (verbranding) Elektrolyseproducten (c) fotografie, leerlooierij, waterzuivering, koperontginning Gelatine (s) fotopapier en -films, paintballs Gedehydrateerde proteïnen (s) groene energie Ijzerchloride (c) waterbehandeling 22 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

27 Kaliloog (c) batterijen, olieboring, biodiesel, detergenten Kaliumsulfaat (c) gipsplaten Mono-ammoniumfosfaat (c) brandblusapparaten, brandvertrager Natronloog (c) aluminium, rayon, papier, pulp Organische chloorderivaten (s) verf, fotografie, coatings Pvc en compounds (c) (k) auto-industrie: dashboardhuiden, airbagdeksels, dichtingen, interieurbekleding andere: verkeerskegels, meubilair, schoenzolen, dekzeilen, kabels, omheiningen Zwavelzuur (c) batterijen, autoruiten, biljartballen Gezondheid en hygiëne Actieve farmaceutische ingrediënten (s) geneesmiddelen Calciumthiosulfaat (afval)-waterbehandeling/zuivering Chloor (c) waterzuivering, desinfectans, pvc Farmaceutische tussenproducten (s) geneesmiddelen Gelatine (s) capsules voor geneesmiddelen, huidverzorgingscrèmes, wondverzorging Glycine (s) geneesmiddelen (product gebruikt als buffer in isotonische oplossingen) Natriumhypochloriet (javel) (c) waterzuivering, bleken, ontsmetting Natronloog (c) detergenten, zepen Organische chloorderivaten (s) diverse farmaceutische producten voor mens, plant en dier, parfum, shampoos, UV-stabilisator Pvc en compounds (c) (k) bloedzakjes, infuuszakken en leidingen, katheters, handschoenen, verpakkingen voor douchezeep en badschuim, handgreep van tandenborstels Het huishouden Dierlijke vetten (s) petfood Elektrolyseproducten (c) detergenten Gelatine (s) voedingsmiddelen zoals melk- en light producten, snoepgoed, energierepen en drankjes, aspics Glycine (s) voedingsmiddelen, petfood Natronloog (c) detergenten Gedehydrateerde proteïnen (s) petfood Pvc en compounds (c) (k) verpakkingsfolies, tafelkleden, douchegordijnen, kredietkaarten, meubilair, opblaasbare artikelen als ballen, zwembanden, zwembaden, boten, dichtingen van koelkasten, handgreep van gereedschap, flessen. Voederfosfaten (c) petfood Tessenderlo Group jaarverslag

28 Tough times, opportunities to grow 24 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

29 Tessenderlo Group jaarverslag

30 2. Activiteitenverslag 26 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

31 Markante feiten van 2009 Januari De fosfaatactiviteiten van de Tessenderlo Group worden gegroepeerd in een nieuwe onafhankelijke organisatie Aliphos genaamd. Maart Eurocell Profiles Ltd een Brits filiaal van Tessenderlo Group en toonaangevende producent en verdeler van pvc profielen in het Verenigd Koninkrijk, neemt Merritt Plastics Ltd over. Merritt Plastics is een verwerker van pvc-afval uit de bouwsector en een door Recovinyl gecertifieerd recyclagebedrijf uit Ilkeston, Derbyshire. Deze overname versterkt de recyclage-activiteiten van Eurocell en bevestigd haar engagement op het vlak van milieuinspanningen. April Tessenderlo Group kondigt de sluiting aan van haar Franse vestigingen Saplast (compounds) en Sotra-Seperef Quincieux (kunststof leidingsystemen). Juni Tessenderlo Kerley, Inc. (TKI) een Amerikaanse dochteronderneming van Tessenderlo Group - neemt de Linuron activiteiten van DuPont Crop Protection, Delaware (VS) over. Met de overname van Linuron breidt TKI zijn assortiment op het vlak van gewassenbescherming verder uit. Tessenderlo Group jaarverslag

32 De aandeelhouders van Tessenderlo Chemie NV bekrachtigen op de algemene vergadering van 2 juni 2009 de vernieuwing van het mandaat van Valère Baron Croes en benoemen Antoine Gendry, voorzitter van de Franse groep SNPE en Frank Coenen, COO van Tessenderlo Group als lid van de raad van bestuur. De raad van bestuur kondigt daarnaast haar intentie aan om Frank Coenen in januari 2010 te benoemen als gedelegeerd bestuurder (CEO) van Tessenderlo Group. Zijn benoeming als lid van de raad van bestuur past hierin. Juli Mel de Vogue volgt Christian Vrebosch op als Chief Financial Officer (CFO) bij Tessenderlo Group. Mel de Vogue, 47 jaar en van Franse nationaliteit, werkte voordien als CFO voor Arjowiggings (FR) en Suez groep in het Verenigd Koninkrijk en in de Verenigde Staten. Akiolis - een 100 % Frans filiaal van Tessenderlo Group dat actief is in de inzameling en verwerking van bijproducten van dierlijke en plantaardige oorsprong verwerft de resterende 50 % in Groupe Fiso, en bedient hierdoor vrijwel de volledige Franse markt. September Plastival (FR), Profex (FR) en Wymar (BE), filialen binnen de kunststofverwerkende tak van Tessenderlo Group die zich specialiseren in de productie en de verkoop van pvc profielen groeperen zich in een nieuwe organisatie die de naam Profialis draagt. Profialis richt zich voornamelijk tot de Franse, Belgische en Nederlandse markt. 28 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

33 Tessenderlo Group verkoopt haar niet-strategische participatie in Zeoline - een joint-venture (50/50) met Prayon NV (Engis) Luik - aan Prayon NV en stapt zo uit de zeoliet activiteit. Oktober Tessenderlo Group start met de bouw van een nieuwe fabriek voor de productie van gelatine in Brazilië. De nieuwe productie-eenheid zal operationeel zijn in De groep beschouwt de gelatineacitiviteiten als één van de groeipolen voor de toekomst. Bovendien past de bouw van de nieuwe productie-eenheid in Brazilië in de strategie van de groep om het aandeel van specialiteiten in de opbrengsten van de groep te verhogen tot 70 % en haar positie als s werelds derde grootste gelatineproducent te versterken. December Door structurele problemen op de Europese markt en Chinese concurrentie zal Tessenderlo Group zich tegen einde 2010 terugtrekken uit glycinebusiness. Tessenderlo Group is de enige Europese producent van glycine, een zoetsmakend aminozuur dat wordt aangewend in diverse toepassingen, zoals pet food en farma. Tessenderlo Group jaarverslag

34 Minerale chemie Kerncijfers Opbrengsten (miljoen EUR) Rebit (miljoen EUR) Personeelsbestand Opbrengsten over 5 jaar (miljoen EUR) Minerale chemie Chloor-Alkali/Pvc Gelatine & Producten van natuurlijke oorsprong Tessenderlo Kerley jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

35 Minerale chemie De minerale chemie zag in 2009 de prijs van haar grondstoffen dalen. De verkoopprijzen van de veevoederfosfaten daalden in verhouding jammer genoeg nog sneller waardoor de marges van deze producten een historisch dieptepunt kenden. Na een gevoelige daling heeft de vraag naar veevoederfosfaten zich vanaf het tweede semester gedeeltelijk hersteld. Het uitblijven van de vraag en hoge voorraadafschrijvingen zetten de prestaties van de kaliumsulfaat onder druk. De marges voor de kalimeststoffen kenden een behoorlijk niveau maar toch onvoldoende. Activiteiten en producten De business unit Minerale chemie is actief op diverse afzetmarkten. Kaliumsulfaat is als meststof bijzonder geschikt in droge gebieden, en voor erg gevoelige teelten zoals bloemen, groenten en fruit. Tessenderlo Group investeerde voornamelijk in kaliumspecialiteiten voor de moderne landbouw. Minerale fosfaten worden gebruikt in de veevoederindustrie. Het gamma fosfaatproducten is zo uitgebreid dat Tessenderlo Group voor alle soorten voedertoepassingen een gepaste kwaliteit kan aanbieden. Door een optimale verteerbaarheid van de veevoederfosfaten wordt een juist evenwicht nagestreefd tussen de ontwikkeling van het dier en respect voor het milieu. Trends en feiten in 2009 De grondstoffenprijzen zijn doorheen het jaar gestaag gedaald. Omdat Tessenderlo Group eind 2008 over grote voorraden beschikte, heeft zij belangrijke afschrijvingen Tessenderlo Group jaarverslag

36 op de stocks moeten nemen. Dit heeft de resultaten sterk belast. genomen worden. Dit heeft de resultaten in de tweede helft van het jaar sterk belast. De markt van kalium in het algemeen, en daarmee ook die van kaliumsulfaat, kende in 2009 wereldwijd een sterke terugval. De lage prijzen voor de meeste landbouwgewassen, en de hoge kaliumprijzen in vergelijking met de andere meststoffen, hebben de boeren ervan weerhouden de normale bemestingschema s te volgen. Zij concentreerden zich voornamelijk op stikstofbemesting, waardoor het verbruik van kaliummeststof met meer dan de helft verminderd is. De marges van producten voor de landbouw zijn ingestort Tessenderlo Group is aan deze tendens niet ontsnapt. Omdat de groep zich toespitst op het duurdere segment van de kaliumsulfaten, zag zij haar verkopen zelfs nog iets sterker dalen. Dit was vooral het geval in het tweede kwartaal. Naarmate de prijzen van kalium in de loop van het jaar zakten, moesten bovendien belangrijke afschrijvingen op de hoge stocks Naar het einde van het jaar toe kenden de verkopen opnieuw een duidelijke stijging, al bleven ze ook dan nog ver onder de historische niveaus. De verkoop van veevoederfosfaten is doorheen Europa met meer dan 20 % gedaald. Omwille van de crisis in de landbouwsector hebben de boeren de aankoop van productiemiddelen tot een strikt minimum beperkt. Nadat de voederproducenten hun stocks aan veevoederfosfaten in het eerste trimester hadden opgebruikt, steeg de vraag opnieuw. Het meststoffengamma evolueert verder in de richting van hoogwaardige specialiteiten Vooruitzichten voor 2010 Er is geen reden waarom de vraag naar kaliummeststoffen in het algemeen, en kaliumsulfaat in het bijzonder, niet terug naar haar historische volumes zou stijgen. Fundamenteel is er immers niets veranderd 32 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

37 aan de stijgende wereldbevolking, de toenemende schaarste aan landbouwgronden en water. Het totale herstel van de markt kan echter wel 2 tot 3 jaar duren. Na de daling van de contractprijs voor kaliummuriaat (MOP) eind december 2009 begin 2010 verwacht de markt dat de bodemprijs nu bereikt is. Er wordt dan ook geen verdere daling van de kaliummeststofprijzen in de wereld verwacht. Dit, samen met de aangehouden focus op het topsegment van de wateroplosbare meststoffen, moet ertoe leiden dat niet alleen de volumes, maar ook het resultaat in 2010 beduidend hoger zullen liggen dan in Naast haar sterke positie op de Europese landbouwmarkt, zal Tessenderlo Group de volgende jaren haar aanwezigheid in verschillende groeimarkten verstevigen. Met de oprichting van een afzonderlijke afdeling die de ingrediënten voor veevoeders groepeert, namelijk Aliphos, toont Tessenderlo Group dat zij de efficiëntie van haar productieinstallaties voor veevoederfosfaten wil vergroten. De vraag naar veevoeders is sterk gedaald, en dat zal zo blijven zolang de wereldwijde economische crisis aanhoudt. De vraag naar vlees daalt immers ook. Gezien de stijging van de grondstoffenprijzen wordt verwacht dat de fosfaatprijzen gevoelig zullen stijgen in vergelijking met Hoogstwaarschijnlijk zal het verbruik van minerale fosfaten stagneren op het niveau van het tweede semester van Omdat de verbruikers over weinig stocks beschikken, zullen zowel de volumes, de prijzen als de marges in 2010 hoger liggen dan in Volumes en resultaat van kaliumsulfaat zullen in 2010 beduidend hoger liggen Focus Doorheen de waardeketen de productiekosten zo veel mogelijk verlagen. Allianties zoeken om de concurrentiepositie te verstevigen. Tessenderlo Group jaarverslag

38 Pvc/ Chloor-alkali Kerncijfers Opbrengsten (miljoen EUR) Rebit (miljoen EUR) Personeelsbestand Opbrengsten over 5 jaar (miljoen EUR) Chloor-Alkali/Pvc Tessenderlo Kerley jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

39 PVC 2009 was een erg zwak jaar voor de activiteit pvc. De dalende vraag zorgde voor een overaanbod op de markt, wat op zijn beurt leidde tot lagere productieniveaus en kleinere marges. De daling van de volumes zorgde bovendien voor een sterke stijging van de vaste kosten per eenheid. Activiteiten en producten De belangrijkste grondstof voor de productie van polyvinylchloride (pvc) is monomeervinylchloride (mvc). Mvc wordt op zijn beurt gemaakt uit chloor of zoutzuur en ethyleen. Chloor en zoutzuur worden op dezelfde site te Tessenderlo (België) geproduceerd. Hiermee worden transporten over de weg voorkomen. Ethyleen wordt extern aangekocht en door een speciaal pijpleidingsysteem veilig en milieuvriendelijk aangevoerd. Chloor wordt vervaardigd in de elektrolyseafdelingen van de groep, terwijl zoutzuur een bijproduct is van de aanmaak van sulfaten. Zo wordt een unieke integratie van grondstoffen gerealiseerd. De jaarlijkse mvc-productiecapaciteit van Tessenderlo Group bedraagt ton. De polymerisatie van mvc tot pvc gebeurt op twee locaties, in Zuid-Nederland en Noord- Frankrijk. Deze twee fabrieken behoren tot de grootste productie-eenheden van Europa, met een totale capaciteit van ton. PVC is een van de veelzijdigste kunststofharsen ter wereld. De toepassingsmogelijkheden zijn zeer uitgebreid. Zij variëren van kunststof leidingsystemen, raam- en deurprofielen, soepele en harde folies tot mantels voor kabels en draden. Trends en feiten in 2009 In het eerste kwartaal was de vraag naar pvc in West-Europa zo n 25 % kleiner dan Tessenderlo Group jaarverslag

40 normaal. Dit leidde tot een overaanbod, met lage productieniveaus en geringe contributiemarges. Later op het jaar verbeterde de situatie lichtjes, maar van een echte heropleving was geen sprake. Door technische problemen bij enkele concurrenten was er een tijdelijk herstel van het evenwicht tussen vraag en aanbod in de loop van het tweede semester. De marges trokken aan en bereikten een bescheiden piek in oktober, maar kalfden daarna opnieuw af als gevolg van import uit Amerika en Azië. bijgevolg ook die van ethyleen, opnieuw in een opwaartse trend. De financiële crisis en haar naweeën hebben heel wat bedrijven zodanig verzwakt dat faillissementen in het klantenbestand een belangrijke bedreiging kunnen vormen. Verwacht wordt dat de vraag in West-Europa de komende tijd het niveau van 2007 niet meer zal halen, terwijl Oost-Europa voorlopig niet voor voldoende tegengewicht kan zorgen. Crisis leidt tot sterke daling van het pvc-verbruik Enkel de maanden november en december waren iets beter dan dezelfde periode in 2008, maar vooral omdat de crisis toen erg hard toesloeg. Vooruitzichten voor 2010 De verwachtingen in de bouwnijverheid, de belangrijkste afnemer van pvc, blijven weinig rooskleurig. De invoer vanuit Noord-Amerika en Azië, waar de productiekosten aanzienlijk lager liggen, kan de druk op de prijzen verhogen. Tegelijk zitten de olieprijzen, en Focus De kosten doorheen de hele waardeketen zo laag mogelijk maken. Zoveel mogelijk toegevoegde waarde bieden met de huidige producten en middelen. 36 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

41 Chloor-alkali De gunstige evolutie van de prijzen van natronloog in het begin van 2009 werd ongedaan gemaakt door een scherpe daling in het tweede kwartaal. Kaliloog kampte met een zeer lage vraag, die gepaard ging met een lokaal overaanbod. In beide gevallen leidde dit tot een verzwakking van de marges. De daling van de volumes deed bovendien de vaste kosten per eenheid sterk stijgen. Bij de derivaten deden ijzerchloride en javel het goed, zowel wat volume als prijs betreft. Activiteiten en producten De elektrolyseafdelingen van Tessenderlo Group hebben een jaarlijkse capaciteit van ton chloor. Die wordt hoofdzakelijk intern gebruikt voor de aanmaak van monovinylchloride (mvc), de basis van polyvinylchloride (pvc), en in de fijnchemie. Bij de chloorproductie komt kaliloog en natronloog vrij. Kaliloog wordt aangewend in voeding en meststoffen, alkalibatterijen, ontdooiproducten voor luchthavens, detergenten en de chemische industrie. Natronloog wordt gebruikt voor waterzuivering en bij de productie van zepen en detergenten. Daarnaast vindt het tal van toepassingen in de chemische, de aluminiumen de papierindustrie. Van deze basisproducten van de elektrolyse worden verschillende producten afgeleid die gebruikt worden in de fotografie, de voedingssector, de waterzuivering en de ertsontginning. Naast de klassieke elektrolyseproducten worden ook ijzerchloride en aluminiumchloride aangemaakt. Beide zijn onmisbaar in de sterk groeiende sector van de waterbehandeling. Tessenderlo Group jaarverslag

42 Trends en feiten in 2009 De prijzen van natronloog lagen in het eerste kwartaal ver boven het gemiddelde, dankzij een tekort aan product in de Verenigde Staten. Dit positieve effect verdween echter in de lente. In Europa werd het verwachte tekort nooit acuut, in tegenstelling tot vroegere recessies. Bij het begin van het tweede kwartaal stortten de prijzen in. Het herstel in de tweede jaarhelft was onvoldoende om dit te compenseren. Hoewel de voorraden voortdurend laag tot zeer laag bleven, was de concurrentie ongewoon hardnekkig. Prijsherstel van natronloog in het tweede semester kon eerdere sterke daling niet goedmaken Het effect van het tekort aan de grondstof kaliumchloride - dat de prijzen van kaliloog in 2008 naar nooit geziene hoogten dreef - werd in 2009 tenietgedaan door de zeer lage vraag. De prijzen van zowel kaliumchloride als kaliloog daalden gedurende het hele jaar, wat leidde tot een belangrijk verlies op de voorraden. De vraag naar kaliloog bleek zwakker dan voor de meeste andere producten. Het lokale overaanbod werd nog versterkt door invoer vanuit Azië en het Midden-Oosten. De derivaten ijzerchloride en javel blijven het goed doen, zowel op het vlak van volume als prijs. De uitbreiding van de ijzerchloridecapaciteit was een succes dat enkel afgeremd werd door een gebrek aan grondstoffen. Natriumsulfiden voor de mijnbouw en de leerlooierijen hadden het dan weer moeilijk. Bouw van T-Power zit op schema De bouw van T-Power, een 420 MW aardgasgestookte elektriciteitsinstallatie op de site in Tessenderlo, verloopt volgens plan en moet tegen midden 2011 gerealiseerd zijn. De moderne, hoogefficiënte centrale zal een vermindering van de transportkosten van elektriciteit met zich meebrengen, en zo de competitiviteit van activiteiten van de vestiging in Tessenderlo verhogen. 38 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

43 Vooruitzichten voor 2010 De vraag naar natronloog stijgt opnieuw. Hierdoor blijft de kans op schaarste en hoge prijzen reëel. In het begin van het jaar waren de marges echter nog altijd onvoldoende. Kaliloog plukte de vruchten van de strenge winter waardoor er een grote behoefte was aan ontdooiproducten - maar die toegenomen vraag heeft voorlopig nog niet tot een herstel van de marges geleid. Focus De kosten doen dalen en zo veel mogelijk toegevoegde waarde bieden met de huidige producten en middelen. De concurrentiële troeven zo goed mogelijk uitspelen. De volumes van de derivaten evolueren gunstig. Voor natriumsulfiden werden grote, nieuwe contracten afgesloten, terwijl een nieuwe uitbreiding van de ijzerchloridecapaciteit zich opdringt. Globaal ziet 2010 er voor chloor-alkali beloftevol uit, al zal veel afhangen van het antwoord op de vraag of het prille herstel van de conjunctuur zich doorzet. Tessenderlo Group jaarverslag

44 Tessenderlo Kerley Chloor-Alkali/Pvc 600 Kerncijfers Opbrengsten 200 (miljoen EUR) Rebit (miljoen EUR) Personeelsbestand Tessenderlo Kerley Opbrengsten over 5 jaar (miljoen EUR) Andere activiteiten 40 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

45 Tessenderlo Kerley Tessenderlo Kerley Inc. (TKI) plukte in 2009 de vruchten van een sterke vraag naar meststoffen in de Verenigde Staten. Bij meststoffen voor gespecialiseerde teelten oversteeg de vraag soms zelfs het aanbod. Ook de gewasbeschermingsmiddelen kenden een sterke groei. Enkele nieuwe overnames zorgden voor een uitbreiding van de productenportefeuille en een versterking van de internationale positie van TKI. In diverse vestigingen werden investeringen doorgevoerd. Activiteiten en producten Tessenderlo Kerley (TKI) produceert vloeibare zwavelhoudende meststoffen (waaronder ammonium-, kalium-, calcium- en magnesiumthiosulfaat) die wereldwijd worden aangewend als meststof voor het verbouwen van granen en grootschalige teelten, de boomkwekerij en de groenteteelt. Andere zwavelhoudende derivaten worden gebruikt in een waaier van industriële toepassingen waaronder de mijnbouw, de water- en afvalwaterbehandeling, bodemverbetering en diverse chemische processen. Trends en feiten in 2009 Ondanks de moeilijke marktomstandigheden presteerden Tessenderlo Kerley Inc. en zijn filialen in de Verenigde Staten en daarbuiten in 2009 uitstekend. De vraag naar meststoffen steeg, onder impuls van de hogere prijzen voor landbouwproducten in de eerste helft van het jaar. Wel was het moeilijk de marges te bewaren. Tessenderlo Group jaarverslag

46 De gespecialiseerde meststoffen KTS (kaliumthiosulfaat), CaTs (calciumthiosulfaat) en MagThio (magnesiumthiosulfaat) kenden een uitstekend jaar. Binnen alle toepassingsgebieden was de vraag groot. Voor een aantal grootschalige en gespecialiseerde teelten oversteeg zij zelfs het aanbod. De meststoffen die langzaam stikstof vrijgeven, zoals N-Sure en Trisert, presteerden daarentegen minder goed. Dit is enerzijds te verklaren door het extreem natte weer, en anderzijds door de hogere kostprijs van deze producten waardoor de telers er minder gebruik van maakten. Thio-Sul meststoffen (ammoniumthiosulfaat) begonnen sterk in de eerste helft van 2009, maar deden het daarna geleidelijk minder goed omdat de klanten in het tweede semester hun aankopen uitstelden. Desondanks kon TKI de marges op peil houden. TKI verzorgde in 2009 in totaal verzendingen, met een klantentevredenheidsgraad van 99,98 %. Meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen deden het in 2009 goed in de VS NovaSource, de busines unit die de gespecialiseerde gewasbeschermingsmiddelen groepeert, kende een jaar van sterke groei. De rentabiliteit lag in 2009 boven het gemiddelde dankzij de acquisities uit het recente verleden: de merken Surround en Sinbar eind 2007, en de productlijnen Linex en Lorox van DuPont in Hierdoor werd de portefeuille van TKI zowel binnen de Verenigde Staten als internationaal versterkt, wat een gunstige impact zal hebben op de toekomstige financiële resultaten. Bovendien tekende ook het bestaande gamma van bodemontsmettingsmiddelen (Sectagon 42 en Sectagon-K54 ) een groei op. In 2009 nam TKI de activa van Agrochem in Turkije over. Tessenderlo Agrochem is sinds 1994 een producent en invoerder van vloeibare meststoffen voor de geïrrigeerde 42 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

47 landbouwgebieden in het land. Omdat het veel van TKI s gespecialiseerde producten op de markt brengt, versterkt Tessenderlo Kerley met deze acquisitie zijn internationale aanwezigheid. Integratie van Tessenderlo Agrochem vergroot de internationale aanwezigheid van TKI In 2009 trok TKI zijn aandeel in Wolf Mountain Products op, een producent van mulch en topdressings voor de professionele aanleg van grasvelden, landschappen en golfterreinen in de Verenigde Staten. Dankzij de gespecialiseerde meststoffen van TKI kon Wolf Mountain zijn productengamma uitbreiden. De fabriek in Burley, Idaho, hernieuwde haar OSHA VVP Star Status ( Occupational Safety and Health Administration, Voluntary Protection Programs ). Via MPR Services Inc. levert TKI diensten en technieken voor een optimale behandeling van rookgassen en solventen aan raffinaderijen, gas- en ammoniakfabrieken, staalbedrijven en LNG-installaties. Zowel wat de mobiele als de permanente installaties op de sites betreft, werd de wereldwijde groei voortgezet. Via MPR Middle East WLL, een joint-venture tussen Gulf Technologies WLL en Tessenderlo NL Holding BV met zetel in Bahrein, werkt MPR sinds 2009 voor de energie-industrie in de Arabische Golfstaten en Egypte. De dienstverlening aan raffinaderijen (TKI Refinery Services) wordt zowel in de Verenigde Staten als in de rest van de wereld uitgebouwd via Tessenderlo Kerley Services (TKS). Als bouw- en engineeringbedrijf werkt TKS voor TKI en externe klanten in de sectoren van de mijnbouw, raffinage, gasverwerking, petrochemische en chemische industrie. TKI heeft in de loop van 2009 aanzienlijke investeringen doorgevoerd op de sites in Finley (Washington) en Fresno (Californië). De productietechnieken voor CaPS (calciumpolysulfide), CaTs en KTS konden verder verbeterd worden. In 2009 startte ook de productie van Surround, terwijl in Eufaula Tessenderlo Group jaarverslag

48 (Alabama) een fabriek voor de extra aanmaak van KTS van start ging. Vooruitzichten voor 2010 Het blijft voorlopig afwachten hoe de wereldwijde financiële markten de prestaties van Tessenderlo Kerley en zijn business units zullen beïnvloeden. Het wordt een jaar vol uitdagingen, waarin veel zal afhangen van de prijzen van commodities, de beschikbaarheid van grondstoffen, dalende olieprijzen en de beschikbaarheid van water voor de landbouwsector in de Verenigde Staten. De meststoffen van TKI lenen zich trouwens uitstekend voor een efficiënt en zuinig watergebruik, via irrigatiesystemen. TKI zal zijn strategie van diversificatie en winstgevende groei via acquisities voortzetten, en zijn positie als lagekostenproducent in de belangrijkste markten handhaven. Wat de Thio-Sul meststoffen betreft, wordt verwacht dat de verkopen in 2010 naar een normaal peil zullen terugkeren. In het eerste kwartaal zal TKI zich toespitsen op de uitbouw van voorraden bij de verdelers en de dealers. Elke verbetering van de meststoffenmarkt in 2010 zal Thio-Sul ten goede komen. Lagere prijzen voor landbouwproducten zullen ook in 2010 een impact hebben op de investeringen van de boeren in meststoffen. Ook in 2010 zal TKI trachten te voldoen aan de sterke vraag naar gespecialiseerde meststoffen. De afwerking van de productieinstallaties voor KTS en CaTs in Ham (België) in 2009 zal het evenwicht tussen vraag en aanbod op de internationale markten alvast voor een deel herstellen. De beschikbaarheid en de prijzen van grondstoffen vormen hier de grootste uitdaging. Verkopen Thio-Sul meststoffen zullen in 2010 naar een normaal peil terugkeren Voor de gewasbeschermingsmiddelen zal het er in 2010 op aankomen de toepassingen uit te breiden naar nieuwe producten. TKI wil ook de laagstekostenproducent worden binnen het hele NovaSource -gamma en wil nieuwe, winstgevende producten toevoegen aan haar productgamma. Tegelijk moeten de internationale markten in Centraal- en Zuid- 44 jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

49 Amerika verder worden uitgebreid, net als in de rest van de wereld waar gespecialiseerde teelten gebeuren. In tegenstelling tot andere producten van de businessgroep Chemie - die commodities zijn - zijn de producten van TKI specialiteiten, met heel wat groeipotentieel. Daarom zal Tessenderlo Group vanaf 1 januari 2010 verslag uitbrengen over TKI als een afzonderlijke activiteit. Focus De posities als lagekostenproducent behouden in de markten waar TKI actief is. De verkochte volumes op peil houden aan aanvaardbare marges. Nieuwe activiteiten ontwikkelen en uitbreiden, en nieuwe toepassingen zoeken voor de technologieën en producten in het bestaande gamma. Tessenderlo Group jaarverslag

50 Kunststof leidingsystemen en Profielen Minerale chemie Gelatine & Producten van natuurlijke oorsprong Chloor-Alkali/Pvc Tessenderlo Kerley Kerncijfers Opbrengsten (miljoen EUR) Rebit (miljoen EUR) Personeelsbestand Opbrengsten over 5 jaar (miljoen EUR) Kunststof leidingsystemen & Profielen Andere activiteiten jaarverslag 2009 Tessenderlo Group

51 Kunststof leidingsystemen Door de terugval van de vraag in de bouw en de sector van de openbare werken, zijn de verkochte volumes gevoelig gezakt. De lagere grondstoffenprijzen zorgden weliswaar voor hogere marges, maar de rentabiliteit is in 2009 gedaald. De activiteiten verzwakten vooral in Frankrijk, Groot-Brittannië en Polen. In de Benelux kon de daling beperkt worden, dankzij de hoge kwaliteit van de producten en de excellente dienstverlening. Binnen de activiteit kunststof leidingsystemen werd de aandacht toegespitst op de ontwikkeling van nieuwe producten, vooral op het gebied van watermanagement. Om de capaciteit en de kosten in lijn te brengen met de marktevolutie werd in Frankrijk een vestiging gesloten. Activiteiten en producten De activiteit Kunststof leidingsystemen is actief in de productie van buizen en hulpstukken voor de aan- en afvoer van water, en van leidingsystemen voor onder meer gas en telecommunicatie. De grondstoffen zijn pvc, polyethyleen en polypropyleen. Trends en feiten in 2009 Nyloplast Europe BV, dat in oktober 2008 werd overgenomen, is intussen volledig geïntegreerd in de Benelux-structuur. In 2009 werd hier ook gestart met een plan om de synergieën tussen de verschillende ondernemingen optimaal te benutten, vooral dan op het gebied van de verkoop. Voor Nyloplast bleek dit alles echter onvoldoende om de daling van de markt te compenseren. Nieuwe producten voor watermanagement moeten verkoop stimuleren Tessenderlo Group jaarverslag