Versie: Definitief - dinsdag 6 oktober Hotelstudie Lochem

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Versie: Definitief - dinsdag 6 oktober Hotelstudie Lochem"

Transcriptie

1 Versie: Definitief - dinsdag 6 oktober 2015 Hotelstudie Lochem

2 Inhoud 1 Aanleiding Achtergrond Vraagstelling Locatie Hotelmarktontwikkeling Algemeen Nederlandse economie Nederlandse hotelmarkt Conclusie Regionale hotelmarkt Algemeen Regionale economie Aanbodzijde Vraagzijde Hotelontwikkelingen Conclusie Potentiele kamervraag Algemeen Theoretisch model Uitgangspunten Uitkomsten Conclusie Conclusie Conclusie Aanbevelingen Disclaimer Hotelstudie Lochem

3 1 Aanleiding 1.1 Achtergrond Castella Vastgoed B.V. is de ontwikkelaar van een hotel in Epse, gemeente Lochem. De hotelontwikkeling is gepland aan de grens van de gemeente Deventer aan de N348 te Epse, ten zuiden van de snelweg A1. De totale ontwikkeling bestaat uit een hotel van circa 80 kamers in het drie/viersterrensegment met 20 zogenaamde lofts. Naast hotelkamers biedt het hotel congresruimte, spa & wellness, sportfaciliteiten en een restaurant. Het hotel richt zich op zowel de zakelijke als toeristische markt. Naast hotelgasten van buiten de regio richt de ontwikkeling zich ook op een lokale doelgroep. 1.2 Vraagstelling Op donderdag 17 september 2015 heeft een gesprek over de geplande ontwikkeling plaatsgevonden tussen De Brug Projecten B.V. en JLL. De Brug Projecten B.V. participeert in Castella Vastgoed B.V.. JLL adviseerde in dit gesprek de huidige markthaalbaarheid van deze ontwikkeling te onderzoeken. Dit onderzoek is bedoeld om beter inzicht te krijgen in de haalbaarheid van de geplande hotelkamers. Castella Vastgoed B.V. heeft vervolgens aan JLL gevraagd een onderzoek uit te voeren naar de haalbaarheid van deze hotelontwikkeling. Tegen de geschetste achtergrond is de volgende onderzoeksvraag geformuleerd: Wat is de markthaalbaarheid van de hotelontwikkeling in de gemeente Lochem binnen de huidige markt? 1.3 Locatie De hotelontwikkeling is gepland in Epse in de gemeente Lochem. De onderhavige ontwikkellocatie ligt aan de oostzijde van de doorgaande weg N348 tussen Zutphen en Deventer, op circa 1 km van Deventer en circa 10 km van Zutphen, zie Figuur 1. Figuur 1: Locatie hotelontwikkeling Locatie hotelontwikkeling Bron: Kadaster (2015), aangepast door JLL (2015) 3 Hotelstudie Lochem

4 2 Hotelmarktontwikkeling 2.1 Algemeen Traditioneel is de hotelmarkt afhankelijk van de prestaties van de economie. In dit hoofdstuk wordt kort ingegaan op de algemene ontwikkelingen binnen de Nederlandse economie en hotelmarkt. 2.2 Nederlandse economie Sinds de financiële crisis in 2008 fluctueerde de Nederlandse economische groei met een dubbele recessie tot gevolg. Desalniettemin lijkt de Nederlandse economie sinds het tweede kwartaal van 2014 te herstellen. Over het jaar 2014 kende de Nederlandse economie een groei van 0,88%. Deze economische groei zet zich voort in het eerste halfjaar van 2015, en zal volgens Oxford Economics naar schatting eind 2015 uitkomen op 1,85%. De economische groei in Nederland is te merken op verschillende fronten. Uit cijfers van Oxford Economics blijkt dat werkeloosheid, na een lange periode van stijging, daalt van 7,43% in 2014 naar 6,6% eind Eveneens de huizenprijzenindex liet een herstel zien. In 2013 bereikte de huizenprijzenindex het laagste niveau van 85,3 (2010=100). Gedurende 2014 is de index gestegen naar 86,1 en zal naar verwachting de komende vijf jaar verder toenemen. Ondanks de drukkende werking van de vermindering van de gasproductie op het economisch resultaat is de Nederlandse economie aan het herstellen. Door de lage inflatie trekken de bestedingen aan. Cijfers tonen aan dat de consumenten weer vertrouwen beginnen te krijgen in de economie. In 2013 daalden de consumentenbestedingen met 1,57%, maar kende in 2014 een lichte groei van 0,08%. Over 2015 wordt een groei van circa 0,96% verwacht, aldus Oxfords Economics. Figuur 2: Nederlandse economische ontwikkeling Nederlandse Economie Q2 5% 120 4% 3% 2% % 0% -1% -2% % -4% Bruto Binnenlands Product Consumentenbestedingen Consumentenprijzen index Huizenprijzen index (2010=100) Bron: Oxford Economics (2015), aangepast door JLL (2015) 4 Hotelstudie Lochem

5 2.3 Nederlandse hotelmarkt De positieve economische ontwikkelingen hebben ook een positief effect op de Nederlandse hotelmarkt. Door de wereldwijd aantrekkelijke economie vinden steeds meer toeristen Nederland. Waar tijdens de financiële crisis in 2008 en 2009 de hotels genoodzaakt waren hun prijzen te verlagen om hun bezettingsgraden op niveau te houden, is de zakelijke hotelmarkt sinds 2013 uit de recessie geklommen. Uit cijfers van Horwarth HTL blijkt dat de bezettingsgraad binnen de totale Nederlandse hotelmarkt is toegenomen van 67,5% in 2013 naar 69,7% in 2015 (mei 2015). De bezettingsgraad verschilt echter per locatie, in Amsterdam ligt de bezettingsgraad momenteel op 81% tegen 63% in de provincies. Naast de locatie van de hotelmarkt is er ook een verschil waarneembaar per segment. Volgens KMPG is er een opmerkelijk verschil tussen de bezettingsgraad in het goedkopere segment en het hogere. Waar in 2013 viersterrenhotels hun bezettingsgraad zagen stijgen, kende de driesterrenhotels nog een lichte daling. Een verklaring voor deze daling is de toenemen concurrentie van goedkopere overnachtingsmogelijkheden zoals Airbnb, couchsurfing en bed & breakfasts. Naast locatie en segment kent de hotelmarkt ook verschillende gastprofielen, de hoofdvormen hiervan zijn zakelijk en vrije tijd. De gastprofielen verschillen per type hotel en locatie. Een lagere sterrenclassificatie trekt doorgaans meer vrije tijd gasten (45% tegen 36% bij een vijfsterrenhotel) en een hogere sterrenclassificatie trekt doorgaans meer zakelijke gasten (36% tegen 30% bij een driesterrenhotel). Vrije tijd gasten zijn doorgaans prijsbewuster, terwijl zakelijke gasten gaan voor kwaliteit. Daarnaast heeft de regio Amsterdam doorgaans een groter aandeel vrije tijd gasten (48% tegen 42% in lokaal gelegen hotelmarkten) en lokaal gelegen hotelmarkten kennen op hun beurt weer meer aandeel zakelijke gasten (38% tegen 22% in de regio Amsterdam). Figuur 3: Nederlandse hotelmarkt ontwikkeling Indicatoren Nederlandse hotelmarkt * Segmentatie Nederlandse hotelmarkt * Gemiddelde kamerprijs ( ) RevPAR Bezettingsgraad * tot 1 mei 2015 Bron: Horwarth HTL (2015), aangepast door JLL (2015) 72% 70% 68% 66% 64% 62% 60% 58% 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Nederland Regio Amsterdam Provincies Oost Nederland Vrije tijd individueel Vrije tijd groep Zakelijke individueel Zakelijk groep Overig 2.4 Conclusie Na jaren van onstabiele economische groei, zit de Nederlandse economie sinds 1,5 jaar weer in de lift. Deze ontwikkeling heeft een positief effect op de hotelmarkt, waarbij voornamelijk het zakelijke segment verantwoordelijk is voor stijgende bezettingsgraden. Daarnaast trekken naar verwachting de consumentenbestedingen gedurende 2015 ook verder aan, waardoor de vraag vanuit het vrije tijd segment verwachting ook toeneemt. De totale Nederlandse hotelmarkt laat sinds 2013 een stijging zien in de bezettingsgraad. De gemiddelde groei verschilt echter nog per locatie, waar de regio Amsterdam in 2015* een bezettingsgraad kent van 81%, tegen 63% bezettingsgraad in de provincies. 5 Hotelstudie Lochem

6 3 Regionale hotelmarkt 3.1 Algemeen De gemeente Lochem is gelegen in het oosten van Nederland. Uit het voorgaande hoofdstuk blijkt dat het herstel van de Nederlandse hotelmarkt verschilt per locatie. In dit hoofdstuk wordt dieper ingegaan op de ontwikkelingen van regionale hotelmarkt rondom de gemeente Lochem. De gemeente Lochem is gelegen in het COROP gebied Achterhoek in de provincie Gelderland. Ten Noorden van Lochem loopt de grens met het COROP gebied Zuidwest-Overijssel in de provincie Overijssel. Aangezien de onderhavige ontwikkeling gelegen is nabij de provinciegrens van Overijssel/Gelderland wordt in deze analyse gesproken over de ontwikkelingen binnen het gecombineerde COROP gebied Achterhoek/Zuidwest-Overijssel. 3.2 Regionale economie Volgens Oxford Economics groeit de regionale economie de komende jaren gestaag met gemiddeld circa 1,5%. In 2015 wordt verwacht dat de economie in Oost-Nederland groeit met 1,94%. Voor het gecombineerde COROP gebied Achterhoek en Zuidwest Overijssel wordt een iets lagere economische groei van 1,80% verwacht. Tabel 1: Jaarlijkse economische groei per regio Regio Gebiedstype Oost-Nederland NUTS1 1,94% 1,88% 1,47% 1,28% Overijssel NUTS2 1,97% 1,92% 1,53% 1,34% Zuidwest-Overijssel NUTS3 1,69% 1,61% 1,23% 1,05% Gelderland NUTS2 1,83% 1,77% 1,36% 1,16% Achterhoek NUTS3 1,85% 1,77% 1,38% 1,17% Gecombineerd COROP gebied - 1,80% 1,72% 1,33% 1,13% Bron: Oxford Economics (2015) De stad Deventer is voor de onderhavige ontwikkeling van groot belang voor de vraag naar overnachtingen. Deventer heeft momenteel een aantal bouwontwikkelingen, waaronder het bedrijvenpark A1 en het Havenkwartier. Door de goede ontsluiting per spoor, weg en water is Deventer een vestigingsplaats van een groot aantal landelijk bekende maakindustrieën en adviesbureaus. Mede door de vraag naar uitgeefbaar bedrijventerrein in Deventer wordt aan de zuidkant van de A1, naast Epse, momenteel het bedrijvenpark A1 ontwikkeld, welke zich richt op duurzame logistiek. Het havenkwartier, een verouderd havengebied in Deventer, wordt in de komende jaren ontwikkeld naar een woon/werkgebied. Het Havenkwartier richt zich met name op creatieve ondernemers en dienstverleners. De kaders van het ontwikkelingsplan Havenkwartier Ruimte voor ideeën richten zich op behoud van industrieel erfgoed, toevoegen van woningen, herstructurering haveneiland, doorontwikkeling broedplaats en (her)ontdekking van de haven. Binnen de gemeentelijke grenzen van Deventer is de kantorenleegstand een probleem. Deventer kent een hogere leegstand dan het Nederlands gemiddelde van 16%. Om de leegstand tegen te gaan heeft de gemeente een plan van aanpak voor de leegstandsbestrijding opgesteld. Mede hierdoor is in september 2012 besloten het kantorenprogramma op het nieuwe bedrijvenpark A1 te schrappen. 6 Hotelstudie Lochem

7 3.3 Aanbodzijde In de gemeente Lochem en Deventer zijn verschillende accommodatietypes aanwezig: hotels, pensions/bed-andbreakfast, groepsaccommodaties en campings. Vanwege de groene en bosrijke omgeving heeft de regio een grote aantrekkingskracht op toeristen en recreanten. Met name binnenlandse recreanten trekken naar het gebied toe. De activiteiten van de recreant bestaan doorgaans uit fietsen/wandelen door de natuur en het bezoeken van gebouwen met cultuur historische waarde. Daarnaast zijn er in de regio verschillende accommodaties met congresfaciliteiten gericht op de zakelijke markt. De grootste stad in de directe nabijheid van de onderhavige ontwikkeling is Deventer. De gemeente Deventer telt 215 kamers verdeeld over 7 hotels, zie Tabel 2. De gemeente kent twee viersterrenhotels met gezamenlijk 40 kamers en drie driesterrenhotels met gezamenlijk 142 kamers. Daarnaast kent de gemeente twee tweesterrenhotels met gezamenlijk 33 kamers. De hotelmarkt van de gemeente van de onderhavige ontwikkeling is groter dan Deventer. De gemeente Lochem telt 337 kamers verdeeld over 9 hotels. Er zijn twee viersterrenhotels met gezamenlijk 96 kamers en zes driesterrenhotels met gezamenlijk 227 kamers in de gemeente. Daarnaast kent de gemeente één tweesterrenhotel met 14 kamers. Ondanks dat de gemeente Lochem meer kamers heeft in het hogere segment, kent de gemeente een lagere kamerprijs. De kamerprijzen in de gemeente liggen doorgaans 30% tot 45% lager dan de gemeente Deventer. Het verschil in prijs is deels te verklaren door de ligging. De gemeente Deventer kent meer binnenstedelijke hotels, waar in de gemeente Lochem hotels voornamelijk gelegen zijn aan de rand van de stad. Tabel 2: Regional kameraanbod Gemeente Deventer Gemeente Lochem Totaal Segment Hotels Kamers % Totaal Prijs* Hotels Kamers % Totaal Prijs* Hotels Kamers 4 - sterren % % sterren % % sterren % % Totaal % % * Rackrate: gemiddelde van de hoogste kamerprijs Bron: Booking.com (2015), Bedrijfschap Horeca en Catering (2013) Tabel 3: Overzicht van de 13 regionale drie- en viersterrensegmenthotels Hotelaccomodatie Plaats Classificatie Kamers Rackrate Landhotel de Hoofdige Boer Almen Landgoed Ehzerwold Almen de Lochemse Berg Barchem Landgoedhotel Barchem Barchem Sandton IJsselhotel Deventer Grand Boutique huis Vermeer Deventer Fletcher Hotel Gilde Deventer Postillion Hotel Deventer Deventer Hotel De Vischpoorte Deventer De Slaapfabriek Eefde Fletcher Hotel-Restaurant Paasberg Lochem Fletcher Hotel De Scheperskamp Lochem Hampshire Hotels 't Hof van Gelre Lochem Bron: Booking.com (2015), Bedrijfschap Horeca en Catering (2013) 3.4 Vraagzijde In de beschrijving van de hotelmarktontwikkelingen uit het vorige hoofdstuk blijkt dat de bezettingsgraad van de Nederlandse hotelmarkt herstellende is. De cijfers van Horwarth HTL uit 2013 lieten daarentegen voor de regio s Oost Nederland en de provincies Overijssel en Gelderland nog geen duidelijk herstel zien met respectievelijk 7 Hotelstudie Lochem

8 58,3%, 61% en 56,3%. De gemiddelde bezettingsgraad over 2013 bedroeg 58,5%, net onder de bezettingsgraad van 60%, welke normaliter als gezond wordt ervaren. De meest recente cijfers van Horwarth laten daarentegen een stijging zien van de gemiddelde bezettingsgraad in de provincies van 61% in 2013 naar 63% 2015*. Het herstel is deels te verklaren door het gastenprofiel. Sinds 2013 is het aantal buitenlandse gasten in Nederland gestegen en dat heeft direct invloed op hotelmarkten met een groot aandeel buitenlandse gasten. De provincies kennen doorgaans minder buitenlandse gasten dan de regio Amsterdam. Uit onderzoek van Horwarth HTL in 2013 betrof het aandeel buitenlandse gasten circa 46,3% in de provincies, tegen 83,1% in de regio Amsterdam. Uit onderzoek van CBS (juli 2015) betrof het voor de lokale hotelmarkt van de provincie Overijssel en Gelderland respectievelijk 19,7% en 16,9%. Figuur 4: Regionale hotelmarkt ontwikkeling Indicatoren Regionale hotelmarkt * Afkomst hotelgasten % 65% 60% 55% 50% * tot 1 mei 2015 Bron: Horwarth HTL (2015), aangepast door JLL (2015) 3.5 Hotelontwikkelingen Naast de onderhavige ontwikkeling zijn er binnen de gemeente Lochem en Deventer andere hotelontwikkelingen bekend. Het hotel de Postillion in Deventer is onlangs grondig gerenoveerd en heeft de viersterrenclassificatie gekregen. Daarnaast hebben twee viersterrenhotels een doorstart gemaakt. Het eerste hotel betreft het horecaetablissement De Roskam in Gorssel. Het tweede hotel betreft het Hampshire Hotel Bon'Aparte, welke momenteel wordt gerenoveerd, en wordt geopend begin 2016 onder de nieuwe naam Boetiek Hotel Bon Aparte. Het hotel heeft circa 40 kamers en congreszalen die de ruimte kunnen bieden voor 250 personen. Daarnaast zijn er plannen voor het viersterrenhotel Van der Valk aan de A1 afslag 24 Deventer Oost. De ontwikkeling van het Van der Valk hotel betreft 100 kamers en een optionele uitbreiding van 40 kamers. De start van de bouw staat gepland eind 2016 en oplevering eind Conclusie * Bezettingsgraad Overijssel Bezettingsgraad Gelderland Bezettingsgraad Oost Nederland Bezettingsgraad Nederland Bezettingsgraad Provincies De hotelmarkt is sterk afhankelijk van de economische groei. Doordat de regio voornamelijk binnenlandse toeristen trekt is de nationale en regionale economische groei van significante invloed op de vraag naar kamers. Sinds de financiële crisis in 2008 kende de regionale hotelmarkt een moeilijk tijd met teruglopende bezettingsgraden. Desalniettemin lopen sinds 2013 de bezettingsgraden op in de regio en heeft de regionale economie een positieve vooruitzicht met een groei van gemiddeld 1,6% per jaar. Op het huidige moment kent de regio 16 hotels met in totaal 552 kamers. In 2013 bedroeg de gemiddelde bezettingsgraad in de regio 58,5%, wat overeenkomt met 331 bezette kamers. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Nederland Amsterdam Provincies Binnenlands Buitenlands 8 Hotelstudie Lochem

9 4 Potentiele kamervraag 4.1 Algemeen In de voorgaande hoofdstukken zijn de Nederlandse en regionale hotelmarktontwikkelingen toegelicht. In dit hoofdstuk wordt de markthaalbaarheid van de hotelontwikkeling in Lochem getoetst aan de hand van het in kaart brengen van de potentiele kamervraag. De potentiele kamervraag wordt vervolgens vertaald naar de marktruimte voor extra hotelkamers in de regio. 4.2 Theoretisch model Om de markthaalbaarheid van de hotelontwikkeling in de gemeente Lochem te toetsen wordt gebruik gemaakt van een theoretisch model. In dit model wordt het huidige vraag en aanbod getoetst op basis van het toekomstige vraag en aanbod. Voor de huidige marktomstandigheden wordt gebruik gemaakt van de gerealiseerde regionale marktcijfers van Horeca Nederland, Horwarth HTL en KPMG. Voor de toekomstige marktomstandigheden wordt gebruik gemaakt van regionale prognoses van Oxford Economics, welke zijn verwerkt in twee scenario s: conservatieve en opportunistische groei. Deze twee scenario s leiden vervolgens tot een bandbreedte van de toekomstige vraag welke op basis van de toekomstige bezettingsgraad resulteren in het toekomstige aanbod. Het verschil tussen het huidige en toekomstige aanbod resulteert in de marktruimte voor extra kamers. De gemiddelde kamerprijs en RevPAR worden in dit model buiten beschouwing gelaten. Figuur 5: Theoretisch model Huidige en toekomstige vraag- en aanbodanalyse Huidige vraag (2013) Economische groei Toekomstige vraag (2025) Huidige bezettingsgraad Mismatch Toekomstige bezettingsgraad Huidig aanbod (2013) Marktruimte voor extra kamers Toekomstig aanbod (2025) Bron: JLL (2015) 4.3 Uitgangspunten Huidige aanbod op basis van het aantal hotelkamers in de gemeente Deventer en Lochem van Bedrijfschap Horeca en Catering. Economische groei op basis van de gezamenlijk economische groeiprognose van de COROP gebieden Zuidwest-Overijssel en Achterhoek van Oxford Economics. Conservatief scenario waarbij wordt uitgegaan dat de vraag naar hotelkamers gelijk staat aan de regionale economische groeiprognose. Opportunistisch scenario waarbij wordt uitgegaan dat de vraag naar hotelkamers sterker (+1,0%) is dan de regionale economische groeiprognose. Huidige bezettingsgraad van 58,5% op basis van de cijfers uit 2013 van Overijssel 61,0% (KPMG), Gelderland 56,3% (KMPG) en Oost Nederland 58,3% (Horwarth HTL). Toekomstige bezettingsgraad waarbij wordt uitgegaan van een gezonde bezettingsgraad van 60%. 9 Hotelstudie Lochem

10 4.4 Uitkomsten De vastgestelde uitgangspunten zijn verwerkt in het theoretische model. Uit de berekeningen van de twee scenario s blijkt dat er in 2013, door een lagere bezettingsgraad dan 60%, een overschot was van 13 hotelkamers. Op basis van het theoretisch model ligt de marktruimte voor extra kamers in 2020 binnen de bandbreedte van 49 tot 92 en voor 2025 tussen de 99 en 181, rekening houdend met een gezonde toekomstige bezettingsgraad van 60%. In de prognose is geen rekening gehouden met mutaties van het aanbod in het drieen viersterrensegment in de regio en/of onvoorziene wijzigingen die de groeiprognose aan de vraagzijde beïnvloeden. Figuur 6: Uitkomst theoretisch model Huidige en toekomstige vraag- en aanbodanalyse Marktruimte voor extra hotelkamers bezette kamers 1,6% - 2,6% bezette kamers ,5% Mismatch 60,0% beschikbare kamers Bron: JLL (2015) beschikbare kamers extra kamers Extra kamers (conservatief) Extra kamers (opportunistisch) Tabel 4: Marktruimteprognose per jaar Indicator Aanbod Groeiverwachting Oxford Economics 0,0% 1,4% 1,8% 1,5% 1,5% 1,6% 1,6% 1,7% 1,9% 1,8% 1,6% 1,4% 1,3% Beschikbare kamers Gewenste bezette kamers Vraagscenario conservatief Groeiverwachting 0,0% 1,4% 1,8% 1,5% 1,5% 1,6% 1,6% 1,7% 1,9% 1,8% 1,6% 1,4% 1,3% Gewenste bezette kamers Vraagscenario opportunistisch Groeiverwachting 0,0% 2,4% 2,8% 2,5% 2,5% 2,6% 2,6% 2,7% 2,9% 2,8% 2,6% 2,4% 2,3% Gewenste bezette kamers Potentiele vraag Extra vraag (conservatief) Extra vraag (opportunistisch) Potentiele kamers Extra kamers (conservatief) Extra kamers (opportunistisch) Conclusie Op basis van het theoretisch model ligt de marktruimte voor extra kamers in 2020 binnen de bandbreedte van 49 tot 92 en voor 2025 tussen de 99 en 181, uitgaande van een toekomstige bezettingsgraad van 60%. Wanneer de onderhavige ontwikkeling omtrent eind 2017 haar deuren opent, is er theoretisch gezien voldoende vraag naar extra hotelkamers. Echter moet er rekening gehouden worden met de ontwikkeling van viersterrenhotel Van der Valk. De concurrentie neemt hierdoor toe en de onderhavige ontwikkeling zal daarom voldoende eigen vraag moeten genereren om een rendabele bezettingsgraad te realiseren. 10 Hotelstudie Lochem

11 5 Conclusie 5.1 Conclusie Castella Vastgoed B.V. heeft aan JLL gevraagd een onderzoek uit te voeren naar de haalbaarheid van een hotelontwikkeling in Epse, gemeente Lochem. Na jaren van onstabiele economische groei, zit de Nederlandse economie sinds 1,5 jaar weer in de lift. Deze ontwikkeling heeft een positief effect op de hotelmarkt, waarbij voornamelijk het zakelijke segment zorgt voor stijgende bezettingsgraden. De consumentenbestedingen trekken naar verwachting over 2015 ook aan, waardoor de vraag vanuit het vrije tijd segment naar verwachting ook toeneemt. Dit is ook van groot belang voor de onderhavige ontwikkeling, gezien het hoge percentage binnenlandse gasten. De afgelopen jaren is de regionale economie licht hersteld, waardoor de vraag naar hotelkamers is gestegen en de bezettingsgraad opliep. Volgens Oxford Economics groeit de regionale economie met gemiddeld 1,6% per jaar tot 2025, dit heeft een positief effect op de vraag naar hotelkamers in de regio. Op basis van het theoretisch model ligt de marktruimte voor extra kamers in 2020 binnen de bandbreedte van 49 tot 92 en voor 2025 tussen de 99 en 181, rekening houdend met een gezonde toekomstige bezettingsgraad van 60%. In de prognose is geen rekening gehouden met mutaties van het aanbod in het drie- en viersterrensegment in de regio en/of onvoorziene wijzigingen die de groeiprognose aan de vraagzijde beïnvloeden. Wanneer de onderhavige ontwikkeling omtrent eind 2017 haar deuren opent, is er theoretisch gezien voldoende vraag naar extra hotelkamers. Echter moet er rekening gehouden worden met de ontwikkeling van viersterrenhotel Van der Valk. De concurrentie neemt hierdoor toe en de onderhavige ontwikkeling zal daarom voldoende eigen vraag moeten genereren om een rendabele bezettingsgraad te realiseren. 5.2 Aanbevelingen Op de korte termijn is er marktruimte voor extra hotelkamers in de regio, echter met een eventuele komst van het Van der Valk hotel wordt de marktruimte wel beperkt. JLL adviseert daarom om een alternatieve onderscheidende marktpositionering te kiezen welke voldoende eigen vraag genereert. Binnen het twee-en driesterrensegment voor vrije tijd gasten winnen concepten zoals van Airbnb, couchsurfing en bed & breakfasts aan populariteit. Concurrentie in dit segment wordt hierdoor zwaar geacht. Binnen het vieren vijfsterrensegment zijn grotere (internationale) hotelketens over het algemeen beter in staat een eigen vraag te realiseren, maar vaak minder actief in de regio. Gezien de huidige marktomstandigheden adviseert JLL om een nationale hotelformule met een uniek concept te exploiteren. De ligging van de onderhavige ontwikkeling, met de nabijheid van de A1 en de doorgaande weg richting Zutphen en Lochem, is zeer aantrekkelijk voor een nationale hotelformule. Daarnaast is het mogelijk, door een uniek concept te exploiteren, extra eigen vraag te generen. Dit draagt bij aan een rendabele exploitatie en een betere toekomstige positionering ten opzichte van eventuele andere latere ontwikkelingen, waardoor de onderhavige ontwikkeling haalbaar wordt geacht. Het is daarbij wel van belang om de onderhavige ontwikkeling op korte termijn te realiseren. 11 Hotelstudie Lochem

12 5.3 Disclaimer Het onderzoeksrapport is door JLL met grote zorg samengesteld in opdracht van Castella Vastgoed B.V.. Echter om tot de resultaten te komen zijn uitgangspunten aangenomen op basis van de hedendaagse marktomstandigheden. De in de rapportage genoemde prognose is indicatief en kan daarom afwijken van de werkelijkheid. 12 Hotelstudie Lochem

13 Sven Bertens Head of Research Advisory Research Advisory Timo van den Noort Senior Research Consultant Research Advisory Thomas Kal Research Analyst Research Advisory + 31 (0) sven.bertens@eu.jll.com + 31 (0) timo.vandennoort@eu.jll.com + 31 (0) thomas.kal@eu.jll.com COPYRIGHT JONES LANG LASALLE IP, INC This publication is the sole property of Jones Lang LaSalle IP, Inc. and must not be copied, reproduced or transmitted in any form or by any means, either in whole or in part, without the prior written consent of Jones Lang LaSalle IP, Inc. The information contained in this publication has been obtained from sources generally regarded to be reliable. However, no representation is made, or warranty given, in respect of the accuracy of this information. We would like to be informed of any inaccuracies so that we may correct them. Jones Lang LaSalle does not accept any liability in negligence or otherwise for any loss or damage suffered by any party resulting from reliance on this publication.

Special huurprijzen winkelmarkt

Special huurprijzen winkelmarkt januari 2016 Special huurprijzen winkelmarkt Huurprijsdaling zet zich gestaag door in 2015 Voor de Nederlandse winkelmarkt geldt, zoals ook zichtbaar binnen de andere commerciële vastgoedsectoren, dat

Nadere informatie

Kansen voor leegstand

Kansen voor leegstand Juni 2015 Kansen voor leegstand Transformatie- en sloopkansen voor leegstaand kantorenvastgoed Afbeeldingen voorblad: Transformatieprojecten Admiraliteit, een project van Citypads, in Rotterdam en Mathildelaan

Nadere informatie

Provada 2014 Hotelmarkt Nederland en Den Haag

Provada 2014 Hotelmarkt Nederland en Den Haag Provada 2014 Hotelmarkt Nederland en Den Haag Ewout Hoogendoorn 4 juni 2014 Programma Resultaten 2013 Verwachtingen 2014 & 2015 Omzet, kosten en resultaat Vraag en aanbod Hotelmarkt Den Haag 2 The New

Nadere informatie

Hotels. Rabobank Cijfers & Trends. Trends. Kansen en bedreigingen. Branche-informatie

Hotels. Rabobank Cijfers & Trends. Trends. Kansen en bedreigingen. Branche-informatie Hotels Hotels hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van logies. Logiesverstrekkers zonder sterclassificatie (dit loopt van één ster tot vijf sterren) mogen zich geen hotel noemen. Dit geldt bijvoorbeeld

Nadere informatie

BIJLAGE D KANTOREN-, HOTEL- EN WONINGMARKT WEERT

BIJLAGE D KANTOREN-, HOTEL- EN WONINGMARKT WEERT BIJLAGE D KANTOREN-, HOTEL- EN WONINGMARKT WEERT Kantorenmarkt Weert Tot 2020 zeer beperkte behoefte aan nieuwe kantoorruimte in Weert, er is al meer dan voldoende aanbod van kantoorruimte, toevoegen van

Nadere informatie

2008 2012 % Groei verblijf locaties 11% Groei aantal hotel kamers 4% Groei van marktaandeel in de logies verstrekkende markt -6%

2008 2012 % Groei verblijf locaties 11% Groei aantal hotel kamers 4% Groei van marktaandeel in de logies verstrekkende markt -6% Inleiding Hieronder zult u een opsomming zien van trends in de Nederlandse hotel markt. Ook geeft het een beknopt verslag van de verschillende ontwikkelingen in deze markt. Ook de regio waar het hotel

Nadere informatie

Horwath HTL Hotel Event 2014

Horwath HTL Hotel Event 2014 Horwath HTL Hotel Event 2014 Investeren in hotels Ewout Hoogendoorn Programma Opening door Ralph Lange, ING Presentatie Ewout Hoogendoorn, Horwath HTL Presentatie Casper Banz, Houthoff Buruma Presentatie

Nadere informatie

Inspelen op authenticiteit en beleving: het creatieve aanbod wint het van de massa;

Inspelen op authenticiteit en beleving: het creatieve aanbod wint het van de massa; Hotels Hotels hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van logies. Logiesverstrekkers zonder sterclassificatie (dit loopt van één ster tot vijf sterren) mogen zich geen hotel noemen. Dit geldt bijvoorbeeld

Nadere informatie

Provada 2015 Hotelmarkt Nederland / Den Haag

Provada 2015 Hotelmarkt Nederland / Den Haag Provada 2015 Hotelmarkt Nederland / Den Haag Ewout Hoogendoorn 3 juni 2015 Hotelmarkt Resultaten Prognoses Vraag en aanbod Transacties Hotelmarkt Den Haag 2 Bezettingsgraad: 69% 90 85 80 78 75 72,5 70

Nadere informatie

Factsheets Overnachtingsbeleid Amsterdam

Factsheets Overnachtingsbeleid Amsterdam Factsheets Overnachtingsbeleid Amsterdam OKTOBER 2018 Factsheets Overnachtingsbeleid Amsterdam Hilversum, oktober 2018 Drs. E.G. Hoogendoorn MRICS RV M.C. van Bruggen S.B. Boogaarts Horwath Consulting

Nadere informatie

Bedrijfsprofiel. 1 & 2 sterrenhotels in beeld. Anders denken, anders doen. In dit profiel: Van Spronsen & Partners horeca-advies December 2006

Bedrijfsprofiel. 1 & 2 sterrenhotels in beeld. Anders denken, anders doen. In dit profiel: Van Spronsen & Partners horeca-advies December 2006 Bedrijfsprofiel 1 & 2 sterrenhotels in beeld Van Spronsen & Partners horeca-advies December 26 In dit profiel: Aanbod - - - - - - - - - - - - - - - -2 Ontwikkeling - - - - - - - - - - - - 3 Branche onder

Nadere informatie

Samenvatting Monitoring Hotelmarkt Gemeente Utrecht

Samenvatting Monitoring Hotelmarkt Gemeente Utrecht Samenvatting Monitoring Hotelmarkt Gemeente Utrecht 15 JUNI 2017 Samenvatting Monitoring Hotelmarkt Gemeente Utrecht Hilversum, 15 juni 2017 Drs. E.G. Hoogendoorn M.C. van Bruggen Samenvatting Achtergrond

Nadere informatie

FOTO COPYRIGHT JITSKE SCHOLS IN OPDRACHT VAN GEMEENTE AMSTERDAM. Dynamiek Nederlandse kantorenmarkt evenaart recordjaren

FOTO COPYRIGHT JITSKE SCHOLS IN OPDRACHT VAN GEMEENTE AMSTERDAM. Dynamiek Nederlandse kantorenmarkt evenaart recordjaren FOTO COPYRIGHT JITSKE SCHOLS IN OPDRACHT VAN GEMEENTE AMSTERDAM Dynamiek Nederlandse kantorenmarkt evenaart recordjaren 2006-2007 Markt in beweging Dynamiek op Nederlandse kantorenmarkt vergelijkbaar met

Nadere informatie

De Watersector Exportindex (WEX)

De Watersector Exportindex (WEX) De Watersector Exportindex (WEX) Prognose 2005 drs. P. Gibcus drs. W.H.J. Verhoeven Zoetermeer, februari 2006 Dit onderzoek is gefinancierd door het programma Partners voor Water. De verantwoordelijkheid

Nadere informatie

HOSTA 2013 The Benelux Hotel Industry

HOSTA 2013 The Benelux Hotel Industry HOSTA 2013 The Benelux Hotel Industry Ewout Hoogendoorn 5 juni 2013 HOSTA 2013 Resultaten 2012 Verwachtingen 2013 & 2014 Omzet, kosten en resultaat Vraag en aanbod Hotelvastgoed en contracten 2 Houdt het

Nadere informatie

Inspelen op authenticiteit en beleving: het creatieve aanbod wint het van de massa;

Inspelen op authenticiteit en beleving: het creatieve aanbod wint het van de massa; Hotels Hotels hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van logies. Logiesverstrekkers zonder sterclassificatie (dit loopt van één ster tot vijf sterren) mogen zich geen hotel noemen. Dit geldt bijvoorbeeld

Nadere informatie

Verificatie van de investeringen van het 380kV traject Maasvlakte Westerlee

Verificatie van de investeringen van het 380kV traject Maasvlakte Westerlee DTe Den Haag Verificatie van de investeringen van het 380kV traject Maasvlakte Westerlee Project Nr. : 64112-00 Document Nr. : 64112-00-5200-06-002 Revisie : B Revisie omschrijving: Eindrapport Gemaakt

Nadere informatie

Bron: Kees Hummel in opdracht van Kroonenberg Groep. Special huurprijzen winkelmarkt 2016

Bron: Kees Hummel in opdracht van Kroonenberg Groep. Special huurprijzen winkelmarkt 2016 Bron: Kees Hummel in opdracht van Kroonenberg Groep Special huurprijzen winkelmarkt 2016 Normalisatie van winkelhuren biedt retailers perspectief De winkelhuurprijzen zijn in tweederde van de door JLL

Nadere informatie

Hotelvastgoed transacties 2017: alle records verbroken!

Hotelvastgoed transacties 2017: alle records verbroken! Hotelvastgoed transacties 2017: alle records verbroken! Invast Hotels voorspelde halverwege het jaar al dat 2017 een recordjaar zou gaan worden voor hotel(vastgoed) transacties. Deze voorspelling is meer

Nadere informatie

MKB-index april 2017

MKB-index april 2017 MKB-index april 2017 Zoetermeer, 4 mei 2017 De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij Panteia. Het gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of ondersteuning in artikelen, scripties en

Nadere informatie

HOSTA 2013. The Benelux Hotel Industry. 4 juni 2013

HOSTA 2013. The Benelux Hotel Industry. 4 juni 2013 HOSTA 2013 The Benelux Hotel Industry 4 juni 2013 Programma Opening door Geert van de Guchte, ING Inleiding Jan van der Doelen, ING Presentatie Ewout Hoogendoorn, Horwath HTL Presentatie Kim van den Wijngaard,

Nadere informatie

Horwath HTL Hotel Event 2013. De Kunst van Hotels

Horwath HTL Hotel Event 2013. De Kunst van Hotels Horwath HTL Hotel Event 2013 De Kunst van Hotels Programma Opening door Karin van Gilst, Stedelijk Museum Presentatie Ewout Hoogendoorn, Horwath HTL Presentatie Bart Lukaszewicz, Houthoff Buruma Presentatie

Nadere informatie

Overview. Urenregistratie. Microsoft Dynamics NAV. 2007 dvision Automatiseringsbureau.

Overview. Urenregistratie. Microsoft Dynamics NAV. 2007 dvision Automatiseringsbureau. Microsoft Dynamics NAV Urenregistratie Overview 2007 dvision Automatiseringsbureau. All Rights Reserved. No part of this document may be photocopied, reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted,

Nadere informatie

Programma. Economie en toerisme Aanbodzijde Vraagzijde Marktpotentie Trends Concepten Conclusie. 11 november 2010

Programma. Economie en toerisme Aanbodzijde Vraagzijde Marktpotentie Trends Concepten Conclusie. 11 november 2010 Hotelsector Provincie Zeeland Programma Economie en toerisme Aanbodzijde Vraagzijde Marktpotentie Trends Concepten Conclusie 2 Horwath HTL 3 Horwath HTL Hotel, Tourism & Leisure Markt studies, haalbaarheid

Nadere informatie

Analyse. Teksten op documenten. Microsoft Dynamics NAV dvision Automatiseringsbureau.

Analyse. Teksten op documenten. Microsoft Dynamics NAV dvision Automatiseringsbureau. Microsoft Dynamics NAV 2008 dvision Automatiseringsbureau. All Rights Reserved. No part of this document may be photocopied, reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by

Nadere informatie

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Onderzoek

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Onderzoek Toerisme in perspectief NBTC Holland Marketing Afdeling Onderzoek Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren

Nadere informatie

Sectorrapport Hotelmarkt VOORJAARS UPDATE 2017

Sectorrapport Hotelmarkt VOORJAARS UPDATE 2017 Sectorrapport Hotelmarkt VOORJAARS UPDATE 2017 46 SPF Nederlandse Sectorrapport Slagersbedrijven Vastgoedmarkt Kantorenmarkt 2017 Voorjaarsupdate Stand van zaken GEBRUIKERSMARKT Nederland trekt meer hotelgasten:

Nadere informatie

De Watersector Exportindex (WEX)

De Watersector Exportindex (WEX) De Watersector Exportindex (WEX) prognose 2006 drs. P. Gibcus drs. W.H.J. Verhoeven Zoetermeer, februari 2007 Dit onderzoek is gefinancierd door het programma Partners voor Water. De verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Overview. Ingekomen facturen registratie. Microsoft Dynamics NAV. 2006 dvision Automatiseringsbureau.

Overview. Ingekomen facturen registratie. Microsoft Dynamics NAV. 2006 dvision Automatiseringsbureau. Microsoft Dynamics NAV Ingekomen facturen registratie Overview 2006 dvision Automatiseringsbureau. All Rights Reserved. No part of this document may be photocopied, reproduced, stored in a retrieval system,

Nadere informatie

Landbouw richting 2020

Landbouw richting 2020 A Landbouw richting 2020 Bert-Jan Aling Rabobank Nederland Sectormanager Food & Agri Financieringsvolume 1996-2009 30,0 28,1 30,1 28,0 26,0 23,4 25,8 24,0 22 22,2 22,0 19,7 20,5 20,0 18,2 19 18,0 17,1

Nadere informatie

Overview. Zorgsector. Microsoft Dynamics NAV. 2006 dvision Automatiseringsbureau.

Overview. Zorgsector. Microsoft Dynamics NAV. 2006 dvision Automatiseringsbureau. Microsoft Dynamics NAV Overview 2006 dvision Automatiseringsbureau. All Rights Reserved. No part of this document may be photocopied, reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form

Nadere informatie

Overview. Beveiligde functies. Microsoft Dynamics NAV. 2007 dvision Automatiseringsbureau.

Overview. Beveiligde functies. Microsoft Dynamics NAV. 2007 dvision Automatiseringsbureau. Microsoft Dynamics NAV Overview 2007 dvision Automatiseringsbureau. All Rights Reserved. No part of this document may be photocopied, reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form

Nadere informatie

Eindresultaten Hotelstrategie MRA. BCI Horwath HTL

Eindresultaten Hotelstrategie MRA. BCI Horwath HTL Eindresultaten Hotelstrategie MRA BCI Horwath HTL Juni 2016 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Aanbodanalyses 3 Vraaganalyses 4 Match vraag en aanbod 5 Trends 6 Marktruimte Buck Consultants International,/ Horwath

Nadere informatie

provincie limburg Toeristische Cijfers Limburg 2017

provincie limburg Toeristische Cijfers Limburg 2017 provincie limburg Overnachtingen Accommodaties & Slaapplaatsen Economische Betekenis Stijgers & Dalers Verblijfsbezoek Nederlandse & buitenlandse gasten Provincie 3.707.000 gasten 1.293.000 gasten 11,0

Nadere informatie

Haarlem en Zandvoort zetten in op hotels

Haarlem en Zandvoort zetten in op hotels U kunt de nieuwsbrief ook downloaden als pdf op www.horwathhtl.nl. Horwath HTL Nieuwsbrief - oktober 2011 In deze editie van de Horwath HTL Nieuwsbrief: Haarlem en Zandvoort zetten in op hotels HOSTA 2011

Nadere informatie

Eerste helft 2018 & Q Graydon kwartaal monitor

Eerste helft 2018 & Q Graydon kwartaal monitor Eerste helft & Q2 Graydon kwartaal monitor Eerste helft & Q2 1 Eerste helft & Q2 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Faillissementen per branche 23 Opheffingen per branche 24 Netto-groei per branche 25 Overzicht

Nadere informatie

SECTORRAPPORT HOTELMARKT

SECTORRAPPORT HOTELMARKT SECTORRAPPORT HOTELMARKT AUGUSTUS 2017 www.colliers.nl 34 TOERISME IN NEDERLAND Nederland in trek bij toeristen: Na een record jaar in 2016 wist Nederland in het eerste kwartaal van 2017 opnieuw meer toeristen

Nadere informatie

RAPPORTAGE Checklist haalbaarheidsstudies hotelbouwplannen Maastricht

RAPPORTAGE Checklist haalbaarheidsstudies hotelbouwplannen Maastricht RAPPORTAGE Checklist haalbaarheidsstudies hotelbouwplannen Maastricht Hotel, Tourism and Leisure 12 Juni 2009 Drs. Ewout G. Hoogendoorn Drs. Rachèl Lardenoye MBA CHECKLIST HAALBAARHEIDSSTUDIES

Nadere informatie

Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven

Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven In het eerste kwartaal 2014 waren

Nadere informatie

Hospitality Benchmark 2014

Hospitality Benchmark 2014 2014 KPMG Accountants N.V., alle rechten voorbehouden. TRAVEL, LEISURE & TOURISM Hospitality Benchmark 2014 Cijfers maken het duidelijk! kpmg.nl Jos Sweers Ilse de Graaff 2 Hospitality Benchmark 2014 2014

Nadere informatie

Notitie verkeersaantrekkende werking bestemmingsplan Hotel Gronsveld

Notitie verkeersaantrekkende werking bestemmingsplan Hotel Gronsveld Bijlage 1 Notitie verkeersaantrekkende werking bestemmingsplan Hotel Gronsveld Datum en plaats: Projectnummer Kenmerk: Born, 18 december 2007 07.106 07.106.M001.PG INLEIDING Wyckerveste BV is voornemens

Nadere informatie

provincie limburg Toeristische Trends Limburg

provincie limburg Toeristische Trends Limburg provincie limburg Toeristische Trends 2016-2017 Overnachtingen Verblijfsbezoek Nederlandse & buitenlandse gasten Provincie 3.542.000 gasten 1.186.000 gasten 10,9 miljoen overnachtingen 3,4 miljoen overnachtingen

Nadere informatie

provincie limburg Toeristische Trends Limburg

provincie limburg Toeristische Trends Limburg provincie limburg Toeristische Trends 2016-2017 Toeristische Trends 2016-2017 Overnachtingen Verblijfsbezoek Nederlandse & buitenlandse gasten Provincie 3.542.000 gasten 1.186.000 gasten 10,9 miljoen overnachtingen

Nadere informatie

HOSTA 2012. The Benelux Hotel Industry. 5 juni 2012

HOSTA 2012. The Benelux Hotel Industry. 5 juni 2012 HOSTA 2012 The Benelux Hotel Industry 5 juni 2012 Programma Opening door Ralph Lange, ING Inleiding Jan van der Doelen, ING Presentatie Ewout Hoogendoorn, Horwath HTL Presentatie Michel Geurts, Inntel

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor Q1 2018

Graydon Kwartaalmonitor Q1 2018 Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud Als u ooit een bedrijf heeft gestart, dan is de kans het grootst dat u dat in het eerste kwartaal van het jaar heeft gedaan. Veel ondernemers starten traditiegetrouw

Nadere informatie

Ontwikkelingen op de agrarische grondmarkt tot 1 juli 2003.

Ontwikkelingen op de agrarische grondmarkt tot 1 juli 2003. Ontwikkelingen op de agrarische grondmarkt tot 1 juli 2003. In deze notitie wordt een beeld geschetst van de ontwikkelingen op de agrarische grondmarkt. De notitie is als volgt ingedeeld: 1. Samenvatting.

Nadere informatie

Overview. HP - Horti Productie. Microsoft Dynamics NAV. 2009 dvision Automatiseringsbureau.

Overview. HP - Horti Productie. Microsoft Dynamics NAV. 2009 dvision Automatiseringsbureau. Microsoft Dynamics NAV HP - Horti Productie Overview 2009 dvision Automatiseringsbureau. All Rights Reserved. No part of this document may be photocopied, reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted,

Nadere informatie

Detailed View. Transportplanning Inkoop. Microsoft Dynamics NAV. 2007 dvision Automatiseringsbureau.

Detailed View. Transportplanning Inkoop. Microsoft Dynamics NAV. 2007 dvision Automatiseringsbureau. Microsoft Dynamics NAV Transportplanning Inkoop 2007 dvision Automatiseringsbureau. All Rights Reserved. No part of this document may be photocopied, reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted,

Nadere informatie

SAMENVATTING MONITOR VRIJETIJDSECONOMIE RIVIERENLAND 2014

SAMENVATTING MONITOR VRIJETIJDSECONOMIE RIVIERENLAND 2014 SAMENVATTING MONITOR VRIJETIJDSECONOMIE RIVIERENLAND 2014 In 2015 heeft het Regionaal Bureau voor Toerisme Rivierenland, in opdracht van Regio Rivierenland, de Monitor Vrijetijdseconomie over 2014 laten

Nadere informatie

Kostenontwikkeling binnenvaart 2015 en raming 2016

Kostenontwikkeling binnenvaart 2015 en raming 2016 Kostenontwikkeling binnenvaart 2015 en raming 2016 Uitgave januari 2016 Rapport uitgebracht aan: Centraal Bureau voor de Rijn- en Binnenvaart W. van der Geest C11540/2016/0188 Zoetermeer, 29 januari 2016

Nadere informatie

Marktonderzoek bedrijventerreinen gemeente Dalfsen. Bestuurlijke eindrapportage 28 februari 2014

Marktonderzoek bedrijventerreinen gemeente Dalfsen. Bestuurlijke eindrapportage 28 februari 2014 Marktonderzoek bedrijventerreinen gemeente Dalfsen Bestuurlijke eindrapportage 28 februari 2014 Inleiding BMC heeft in opdracht van de gemeente Dalfsen een marktonderzoek uitgevoerd naar de lokale behoefte

Nadere informatie

Overview. Tableau Software. Microsoft Dynamics NAV. 2007 dvision Automatiseringsbureau.

Overview. Tableau Software. Microsoft Dynamics NAV. 2007 dvision Automatiseringsbureau. Microsoft Dynamics NAV Tableau Software 2007 dvision Automatiseringsbureau. All Rights Reserved. No part of this document may be photocopied, reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in

Nadere informatie

BNA Conjunctuurmeting

BNA Conjunctuurmeting BNA Conjunctuurmeting September 2011 Koninklijke Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst Bond van Nederlandse Architecten Jollemanhof 14 Postbus 19606 1000 GP Amsterdam T 020 555 36 66 F 020 555 36

Nadere informatie

1 Inleiding. 2 Uitgangspunten. Ontwikkeling Winthonlaan 4-6 4. te Utrecht. 2.1 Toelichting programma. BJZ.nu bestemmingsplannen

1 Inleiding. 2 Uitgangspunten. Ontwikkeling Winthonlaan 4-6 4. te Utrecht. 2.1 Toelichting programma. BJZ.nu bestemmingsplannen Deventer Den Haag Eindhoven Snipperlingsdijk 4 Verheeskade 197 Flight Forum 92-94 7417 BJ Deventer 2521 DD Den Haag 5657 DC Eindhoven T +31 (0)570 666 222 F +31 (0)570 666 888 Leeuwarden Amsterdam Postbus

Nadere informatie

Figuur 1: Ontwikkeling aantal leerlingen Figuur 2: Prognose aantal leerlingen (index: 2011 = 100) (index: 2016 = 100)

Figuur 1: Ontwikkeling aantal leerlingen Figuur 2: Prognose aantal leerlingen (index: 2011 = 100) (index: 2016 = 100) Het aantal leerlingen in het basisonderwijs is tussen 2011 en 2015 gedaald. In de provincie Limburg nam het aantal leerlingen in deze periode het sterkst af. In het voortgezet onderwijs is het aantal leerlingen

Nadere informatie

Conjunctuurenquête Nederland. Tweede kwartaal Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1

Conjunctuurenquête Nederland. Tweede kwartaal Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1 Conjunctuurenquête Nederland Tweede kwartaal 11 Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1 3-5-11 :36 Economisch herstel zet door Horeca en detailhandel haken aan Na een lichte afzwakking in het eerste kwartaal

Nadere informatie

Demografische ontwikkeling Gemeente Koggenland

Demografische ontwikkeling Gemeente Koggenland Demografische ontwikkeling Gemeente Koggenland 211-225 Inhoud blz. Colofon 1. Bevolkingsontwikkeling 1 1.1 Aantal inwoners 1 1.2 Componenten van de groei 3 2. Jong en oud 6 3. Huishoudens 8 Uitgave I&O

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor Q3 2018

Graydon Kwartaalmonitor Q3 2018 Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud De economie zit duidelijk in de lift. Na eerdere positieve berichten over de groeiende omvang van het Nederlandse bedrijfsleven, blijkt ook uit deze Graydon

Nadere informatie

Marktverslag Week 4. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal. Emissierechten. Weer & temperatuur. Macro economisch. Bullish.

Marktverslag Week 4. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal. Emissierechten. Weer & temperatuur. Macro economisch. Bullish. Verwachtingen voor week 4 Verwachtingen Komende week Power NL Power BE Power DE Gas TTF Crude Oil Coal Emissierechten Weer & temperatuur Macro economisch Bullish Neutraal Bearish 1 Power NL Power NL, spot

Nadere informatie

SECTORRAPPORT HOTELMARKT

SECTORRAPPORT HOTELMARKT SECTORRAPPORT HOTELMARKT UPDATE NOVEMBER 2017 www.colliers.nl 34 TOERISME IN NEDERLAND Nederland onverminderd populair: Na een groei in het aantal reizigers in het eerste kwartaal van 2017, laat het tweede

Nadere informatie

igg bouweconomie marktanalyse

igg bouweconomie marktanalyse igg bouweconomie marktanalyse indices en prognoses kwartaalbericht, - Het herstel van de bouwmarkt krijgt steeds duidelijker vormen. Na een periode van circa zeven jaar waarin de prijzen eigenlijk continu

Nadere informatie

Hypotheek Index Q2 2017

Hypotheek Index Q2 2017 Hypotheek Index Q2 2017 De Hypotheker vergeleek de cijfers in 2017 met die van 2016. Sterke groei jonge huizenkopers Het aandeel jonge starters op de woningmarkt is in het tweede kwartaal van 2017 sterk

Nadere informatie

Monitoring Hotelmarkt Gemeente Utrecht

Monitoring Hotelmarkt Gemeente Utrecht Monitoring Hotelmarkt Gemeente Utrecht 15 JUNI 2017 Monitoring Hotelmarkt Gemeente Utrecht Hilversum, 15 juni 2017 Drs. E.G. Hoogendoorn M.C. van Bruggen Horwath Consulting bv Van Hengellaan 2 1217 AS

Nadere informatie

Kwartaalmonitor detacheringsbranche Rapportage Q4 2016

Kwartaalmonitor detacheringsbranche Rapportage Q4 2016 www.pwc.nl Kwartaalmonitor detacheringsbranche Rapportage Q4 2016 29 maart 2017 Beste deelnemer, Bijgaand ontvangt u de "Kwartaalmonitor voor de Detacheringsbranche". De monitor ziet toe op het vierde

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal Graydon kwartaal monitor Kwartaal 1 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Per branche Overzicht Q3 216, Q4 216 en Q1 6 Starters per branche 7 Faillissementen per branche 8 Opheffingen per branche 9 Netto-groei

Nadere informatie

De stand van Mediation in Nederland

De stand van Mediation in Nederland De stand van Mediation in Nederland drs. R.J.M. Vogels Zoetermeer, 17 november 2011 In opdracht van het Nederlands Mediation Instituut (NMI). De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij Stratus.

Nadere informatie

Figuur 1: Ontwikkeling aantal leerlingen Figuur 2: Ontwikkeling aantal leerlingen 2009-2013 1 (index: 2009 = 100) 2014-2019 (index: 2014 = 100)

Figuur 1: Ontwikkeling aantal leerlingen Figuur 2: Ontwikkeling aantal leerlingen 2009-2013 1 (index: 2009 = 100) 2014-2019 (index: 2014 = 100) Het aantal leerlingen in het basisonderwijs is tussen 2010 en 2014 gedaald. In de provincie Limburg nam het aantal leerlingen in deze periode het sterkst af. In het voortgezet onderwijs is het aantal leerlingen

Nadere informatie

Binnenlandse hotelvakanties Het groeisegment op de Nederlandse vakantiemarkt

Binnenlandse hotelvakanties Het groeisegment op de Nederlandse vakantiemarkt Binnenlandse hotelvakanties 2013 Het groeisegment op de Nederlandse vakantiemarkt Inhoudsopgave Aanleiding p.3 1. Inhoud nieuw themarapport p.4 Positie binnenlandse hotelmarkt Distributiekanalen van hotelvakanties

Nadere informatie

Personeelsmonitor Provincies. Benchmarkrapport Provincie Gelderland

Personeelsmonitor Provincies. Benchmarkrapport Provincie Gelderland Personeelsmonitor Provincies Benchmarkrapport Zoetermeer, september 2014 De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij Panteia. Het gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of ondersteuning

Nadere informatie

Afschaffen vrije keuze zorgverlener: wat vindt de burger?

Afschaffen vrije keuze zorgverlener: wat vindt de burger? Afschaffen vrije keuze zorgverlener: wat vindt de burger? Opdrachtgever: VvAA Groep B.V. 23 April 2014 ALL RIGHTS RESERVED. No part of this publication may be produced or transmitted, in any form or by

Nadere informatie

KWARTAALMONITOR APRIL Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland

KWARTAALMONITOR APRIL Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland KWARTAALMONITOR APRIL 2017 Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland Inhoud 3 VRAAG NAAR FLEX BLIJFT STIJGEN, MAAR VOOR HOELANG? 4 FREELANCERS EN FLEXWERKERS OOK IN 2017 ONVERMINDERD

Nadere informatie

Vierde kwartaal 2013. Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Limburg

Vierde kwartaal 2013. Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Limburg Vierde kwartaal 2013 Conjunctuurenquête Nederland Inhoud rapport COEN in het kort Economisch klimaat Omzet Export Personeelssterkte Investeringen Winstgevendheid Toelichting De Conjunctuurenquête Nederland

Nadere informatie

Woningmarkt landelijk 2018 (KW3)

Woningmarkt landelijk 2018 (KW3) In het derde kwartaal van 218 werden volgens het CBS/Kadaster 56.921 woningen verkocht. Dat is 7,3% minder dan in het derde kwartaal van 217 en 7,5% meer dan in het tweede kwartaal van 218. De verkoop

Nadere informatie

Personeelsmonitor Provincies. Benchmarkrapport Provincie Zuid-Holland

Personeelsmonitor Provincies. Benchmarkrapport Provincie Zuid-Holland Personeelsmonitor Provincies Benchmarkrapport Zoetermeer, september 2014 De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij Panteia. Het gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of ondersteuning

Nadere informatie

Regiobericht 1.0 Noord

Regiobericht 1.0 Noord Economie, innovatie, werk en inkomen 1 Kenmerken van het landsdeel Het landsdeel Noord bestaat uit de provincies Groningen, Friesland en Drenthe. De provincies werken samen in het Samenwerkingsverband

Nadere informatie

Groei aantal overnachtingen

Groei aantal overnachtingen Memo Datum : 14 februari 2017 Bestemd voor : Bouwgroep De Nijs - Soffers Van : AGEL adviseurs Projectnummer : 20070039-03 Betreft : Ladder duurzame verstedelijking Hotel de Jonckheer 1 Inleiding Hotel

Nadere informatie

Toerisme in perspectief

Toerisme in perspectief Toerisme in perspectief NBTC afdeling Research Leidschendam 30-1-2012 Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en

Nadere informatie

Regio Amsterdam. Kantorenvisie. Januari 2010. Amstelveen. 40% minder opname kantoorruimte. Grootste transacties. 40% minder opname kantoorruimte

Regio Amsterdam. Kantorenvisie. Januari 2010. Amstelveen. 40% minder opname kantoorruimte. Grootste transacties. 40% minder opname kantoorruimte Research Kantorenvisie Regio Amsterdam Januari 2010 40% minder opname kantoorruimte De negatieve economische ontwikkelingen in Nederland in 2009 hebben bijgedragen aan een terugval in de opname van kantoorruimte

Nadere informatie

Koopsom per maand, Nederland 2012-2013

Koopsom per maand, Nederland 2012-2013 Persbericht Woningmarktcijfers.nl, Heerlen 21-01-2014 Nederlandse woningmarkt stabiel in tweede halfjaar 2013 De gemiddelde koopsom van de door het Kadaster geregistreerde woningtransacties kwam in december

Nadere informatie

Management samenvatting Onderzoek

Management samenvatting Onderzoek Management samenvatting Onderzoek Hotelbeleid MRA Uitgevoerd in opdracht van: Metropoolregio Amsterdam Buck Consultants International/Horwath HTL Nijmegen/Hilversum, april 2016 Inleiding Dit document bevat

Nadere informatie

Research NL. Economic outlook 3e kwartaal 2010 Nederland

Research NL. Economic outlook 3e kwartaal 2010 Nederland Research NL Economic outlook 3e kwartaal 2010 Nederland Herstel economie zet aarzelend door Economische situatie Huishoudens zijn nog steeds terughoudend met hun consumptie en bedrijven zijn terughoudend

Nadere informatie

Trendstudie I 2015: De appartementenmarkt in Zuidoost-Brabant

Trendstudie I 2015: De appartementenmarkt in Zuidoost-Brabant Trendstudie I 215: De appartementenmarkt in Zuidoost-Brabant Terug van weggeweest De komende maanden zal het Kenniscluster Wonen Zuidoost-Brabant een aantal trendstudies uitbrengen om meer inzicht te krijgen

Nadere informatie

Horwath HTL Hotel Event HOSTA 2015 rapport. Ewout Hoogendoorn

Horwath HTL Hotel Event HOSTA 2015 rapport. Ewout Hoogendoorn Horwath HTL Hotel Event HOSTA 2015 rapport Ewout Hoogendoorn 8 september 2015 HOSTA 2015 rapport Cijfers hotellerie Disruptors / Sharing economy 2 Cijfers hotellerie 3 Aanbod blijft groeien 100,000 90,000

Nadere informatie

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research Toerisme in perspectief NBTC Holland Marketing Afdeling Research Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren

Nadere informatie

Toeristisch bezoek aan Dordrecht

Toeristisch bezoek aan Dordrecht Toeristisch bezoek aan Dordrecht Besteding van toeristische bezoekers groeit naar meer dan 100 miljoen In 2010 zorgde het toeristisch bezoek in Dordrecht voor een economische spin-off van ruim 73 miljoen.

Nadere informatie

/ /-- --/--

/ /-- --/-- Overnachtingenmarkt Annemiek Bronsema De leden van de raad 050 367 8209 --/-- 6932624 --/-- --/-- Geachte heer, mevrouw, Eind vorig jaar heeft u tijdens de commissie Ruimte & Wonen vragen gesteld om te

Nadere informatie

Regionale economische prognoses 2016

Regionale economische prognoses 2016 Regionale economische prognoses 2016 Themabericht Rogier Aalders De breed gedragen economische groei in 2016 leidt tot productiegroei in alle sectoren en in alle regio s De Randstad, en daarbinnen vooral

Nadere informatie

Conjunctuurpeiling BNA Voorjaar 2015

Conjunctuurpeiling BNA Voorjaar 2015 Conjunctuurpeiling BNA Voorjaar René Vogels Zoetermeer, 10 april De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij Panteia. Het gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of ondersteuning in artikelen,

Nadere informatie

10-jaars rente Duitsland. 10-jaars rente VS. Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 4 e kwartaal 2017

10-jaars rente Duitsland. 10-jaars rente VS. Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 4 e kwartaal 2017 In onze tweede nieuwsbrief nieuwe stijl blikken wij terug op het afgelopen kwartaal, lichten wij ons beleggingsbeleid nader toe en presenteren wij onze visie op de financiële markten voor het komende kwartaal.

Nadere informatie

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research Toerisme in perspectief NBTC Holland Marketing Afdeling Research Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor

Graydon Kwartaalmonitor Graydon kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud Aan het begin van dit jaar maakte Graydon al bekend dat we hebben kunnen afsluiten met het laagste aantal faillissementen sinds 2. Dit goede nieuws vertaalt

Nadere informatie

Eindhovense Gemeenteraad. meets Eindhovens Hoteliers Overleg

Eindhovense Gemeenteraad. meets Eindhovens Hoteliers Overleg { Eindhovense Gemeenteraad { meets Eindhovens Hoteliers Overleg Werkbezoek i.h.k.v. de ontwikkelingen van de (regionale) hotelmarkt d.d. 30 september 2014 Agenda Welkom Eindhovens Hoteliers Overleg, wie

Nadere informatie

Ontwikkelingen op de agrarische grondmarkt tot 1 januari 2004.

Ontwikkelingen op de agrarische grondmarkt tot 1 januari 2004. Ontwikkelingen op de agrarische grondmarkt tot 1 januari 2004. In deze notitie wordt een beeld geschetst van de ontwikkelingen op de agrarische grondmarkt over de jaren 2002 en 2003. De notitie is als

Nadere informatie

Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca

Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca Omslagpunt voor de horeca: volumeherstel van 0,5% verwacht in 2014. Opleving van consumentenvertrouwen en groei in aantal buitenlandse

Nadere informatie

Daling cafés zet door, maar stagneert

Daling cafés zet door, maar stagneert Cafésector in cijfers Na een zeer forse daling in 2008 en 2009, is het caféaanbod in 2010 slechts met 0,8% gedaald. Absoluut gezien hebben 74 cafés hun deuren gesloten. Dat blijkt uit een analyse van het

Nadere informatie

Demografische ontwikkeling Gemeente Hoorn 2011-2025

Demografische ontwikkeling Gemeente Hoorn 2011-2025 Demografische ontwikkeling Gemeente Hoorn 211-225 Inhoud blz. Colofon 1. Bevolkingsontwikkeling 1 1.1 Aantal inwoners 1 1.2 Componenten van de groei 3 2. Jong en oud 6 3. Huishoudens 8 Uitgave I&O Research

Nadere informatie

Kerncijfers toerisme Zeeland 2014

Kerncijfers toerisme Zeeland 2014 Kerncijfers toerisme Zeeland 214 Oriëntatiefase Informatiebronnen tijdens de oriëntatiefase van de se toerist in Zeeland (aantallen zijn gebaseerd op toeristische vakanties) 3 Rechtstreeks bij accommodatieverschaffer

Nadere informatie

Recreatief Frontoffice. GOE Commercieel handelen en uitvoeren van backofficewerkzaamheden in een hotel. Instructie-/werkboek

Recreatief Frontoffice. GOE Commercieel handelen en uitvoeren van backofficewerkzaamheden in een hotel. Instructie-/werkboek Recreatief Frontoffice GOE Commercieel handelen en uitvoeren van backofficewerkzaamheden in een hotel Instructie-/werkboek 1 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. Auteur: Hans Veelers Redactie: Edu Actief

Nadere informatie

Situatie Hotelmarkt MRA www.shjarkgroup.com

Situatie Hotelmarkt MRA www.shjarkgroup.com JULI 2013 Situatie Hotelmarkt MRA www.shjarkgroup.com Opdracht: De analyse beschrijft de situatie van de hotelmarkt in de komende jaren in de Metropool Regio Amsterdam, en specifiek de regio Haarlemmermeer/

Nadere informatie

De Amsterdamse woningmarkt: voorzichtige stabilisatie

De Amsterdamse woningmarkt: voorzichtige stabilisatie De Amsterdamse woningmarkt: voorzichtige stabilisatie De problemen op de wereldwijde financiële markten hebben de economie inmiddels meer dan twee jaar in haar greep. Vanaf oktober 28 zijn de gevolgen

Nadere informatie