VERSLAG KENNISTAFEL RISICOCOMMUNICATIE. Deelnemers. Datum: 2 november 2010 Locatie: Vergadercentrum Hoog Brabant, Utrecht

Transcriptie

1 VERSLAG KENNISTAFEL RISICOCOMMUNICATIE Datum: 2 november 2010 Locatie: Vergadercentrum Hoog Brabant, Utrecht De volgende bijeenkomst is nader te bepalen Deelnemers Naam Organisatie Tel. Nr. Aanwezig Astrid van Schaijk Hulpverlening Gelderland Midden astrid.van.schaijk@hvdgm.nl Eva Doornbos GGD Flevoland e.doornbos@ggdflevoland.nl Lianne Terpstra Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid l.terpstra@vrzhz.nl Lindy Schotman Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond e.schotman@veiligheidsregio-rr.nl Madelon Noordover-Keulen Veiligheidsregio Haaglanden m.noordover@hrh.denhaag.nl Marjo Peters Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant marjo.peters@veiligheidsregiomwb.nl Rika Leijstra Hulpverleningsdienst Fryslan R.Leijstra@hvdfryslan.nl Simone Schouten Veiligheidsregio Gelderland Zuid simone.schouten@vrgz.nl Willemien Bouwers Hulpverleningsdienst Groningen willemien.bouwers@hvd.groningen.nl Anne-Marie van het Erve Voorzitter vanheterve@inconnect.nl Dagmar van den Brule Secretaris brule@mmgadvies.nl Naam Organisatie Tel. Nr. Afwezig Agaat van der Veer Brandweer Flevoland a.vanderveer@brandweerflevoland.nl Anne-Marie Vermeulen Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant anne-marie.vermeulen@veiligheidsregiomwb.nl Anna Linmans Ministerie van Veiligheid en Justitie anna.linmans@minbzk.nl Atze Schuiringa Provincie Overijssel aj.schuiringa@overijssel.nl Barry van t Padje Brandweer Amsterdam Amstelland b.vantpadje@brandweeraa.nl Chris Smit Veiligheidsregio Ijsselland c.smit@veiligheidsregio-rr.nl Elsa Tan Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond e.tan@veiligheidsregio-rr.nl Ingrid van den Berg Veiligheidsregio Hollands Midden iberg@ghor.hollands-midden.nl Jacco Rodermond Veiligheidsregio Drenthe jacco.rodermond@hvd-drenthe.nl Kenneth Goedhard Gemeente Amsterdam k.goedhard@amsterdam.nl Leo Huijs Brandweer Brabant Noord l.huijs@brwbn.nl Leon van Eummelen Brandweer Zuid Limburg l.eummelen@brwzl.nl Liesbeth van Greuningen Milieudienst West-Holland l.vangreuningen@mdwh.nl Lodewijk van Wendel de Joode Ministerie van Veiligheid en Justitie lodewijk.wendeldejoode@minbzk.nl Maarten van Wieringen Hulpverleningsdienst Groningen m.van.wieringen@hvd.groningen.nl Peter Niekerk Gemeente Almere pmniekerk@almere.nl Ronald van Miltenburg Brandweer Gooi- en Vechtstreek ronald.vanmiltenburg@brandweergooivecht.nl Sibyl Kosutic Veiligheidsregio Utrecht s.kosutic@vru.nl Naam Organisatie Tel. Nr. Verslag kennistafel Risicocommunicatie pagina 1 van 10

2 Naam Organisatie Tel. Nr. Gast Herma van Eijk Robert Aartsen Sabine Roeser Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland Provincie Gelderland TU Delft Samenvatting Starttijd Eindtijd Onderwerp Samenvatting uur uur Opening van de bijeenkomst Anne-Marie van het Erve opent de bijeenkomst en neemt de agenda kort door. Het agendapunt NL-alert gaat in verband met ziekte vandaag niet door en wordt verschoven naar de volgende bijeenkomst. Verslag vorige bijeenkomst Het verslag van de vorige bijeenkomst (6 september 2010) wordt doorgenomen en vastgesteld uur uur Pilot Zelfredzaamheid bij natuurbranden in Noord- en Oost- Gelderland Mededelingen: Op 2 december is er een congres Zelfredzaamheid in Amsterdam. Het boek Zelfredzaamheid van Ira Helsloot en Barry van t Padje staan onder meer op de agenda. Dit is de laatste kennistafel voor Madelon Noordover-Keulen. Zij gaat een andere functie bekleden. Daniëlle Keukenmeester zal in haar plaats aan de kennistafel deelnemen. Willemien Bouwers zal in verband met haar nieuwe baan ook niet langer deelnemen aan de kennistafels. Herma van Eijk (veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland) en Robert Aartsen (provincie Gelderland) presenteren de resultaten van deze pilot. De vraag of camping- of landgoedgasten weten wat ze moeten doen bij grote natuurbranden staat centraal in de pilot Zelfredzaamheid bij natuurbranden - Veluwe. De provincie Gelderland, enkele Veluwse gemeenten, recreatieondernemers, natuurbeheerders, hulpdiensten en het Ministerie van BZK hebben gezamenlijk een aantal ontruimingsoefeningen georganiseerd om in beeld te brengen hoe het staat met de zelfredzaamheid van onder andere campinggasten bij onbeheersbare natuurbranden. Het succes van de pilot is onlangs bekroond met de Publieke Veiligheid Award Natuurbranden is een actueel thema, gezien de diverse branden die zich in 2009 en 2010 hebben voltrokken. Maar natuurbrand is een onderschat risico dat omvangrijke gevolgen kan hebben. Tijdens de zomerperiode zijn er op de Veluwe 5 tot 10 keer meer recreanten aanwezig. Een overgrote meerderheid van deze recreanten Verslag kennistafel Risicocommunicatie pagina 2 van 10

3 is niet bekend in het gebied en zal in geval van brand de beste vluchtweg moeilijk kunnen vinden. Bovendien hebben ze weinig tijd om te vluchten. Enerzijds omdat brand soms lastig te constateren is en anderzijds omdat vuur zich snel kan verplaatsen. Er wordt dan ook vanuit gegaan dat het vuur binnen een uur de recreanten heeft bereikt. Om de gevolgen daarvan te overzien moet het terrein binnen dat uur verlaten zijn. Dit waren de eerste natuurbrand evacuatieproeven die in Nederland zijn uitgevoerd. Het idee om een zelfredzaamheidpilot uit te voeren werd dan ook direct gesteund door het ministerie van BZK. In drie weken tijd is er een plan van aanpak geschreven, bestaande uit het uitvoeren van een nul-meting aan de hand van de eerste proef en het bieden van een aantal maatregelen voor de tweede proef die na invoering moesten leiden tot bewustwording en betrokkenheid van de recreanten. Circa 30 partijen hebben aan de pilot meegewerkt, waaronder TNO, diverse adviesbureaus, het ministerie van Defensie, een zorgcentrum voor gehandicapten, ANWB, etc. Voorafgaand aan de proef werden alle betrokken partijen uitgenodigd om deel te nemen aan de velddagen die op de geselecteerde locatie plaatsvonden. Tijdens deze dagen werd bestudeerd welke problemen er op het terrein bestonden. Mogelijke maatregelen hiervoor werden door een werkgroep nader uitgewerkt, met als doel mensen zo goed als mogelijk te informeren en daarmee de zelfredzaamheid van het publiek te vergroten. Uiteindelijk is er voor de volgende instrumentenmix gekozen: Poster bij het entree van de camping, Folder bij de registratiebalie, Registratie, waarbij onder andere het mobiele nummer gevraagd werd zodat meldingen van brand of andere noodgevallen via SMS-Alert onder de aandacht gebracht konden worden, Speelse emmer, die men tussen de eerste en tweede proef kreeg, met daarop en daarin alle benodigde informatie voor wat betreft de locatie en wat te doen bij brand, Sirene en megafoon. De evacuatieproef werd toegepast op 200 kampeerders, die een week gratis op het terrein mochten kamperen en voorzien werden van gratis ontbijt, diner en entertainment. In ruil daarvoor werden de kampeerders gevraagd mee te werken aan twee evacuatieproeven. In totaal zijn er zes proeven uitgevoerd. Er waren circa 30 waarnemers aanwezig tijdens de proeven om de reactie van de kampeerders vast te leggen. Tijdens de eerste ontruiming (de nul-meting) werden mensen zonder enige voorkennis op het terrein geëvacueerd. Dit duurde meer dan een uur. Het viel op dat mensen elkaar, omdat ze elkaar niet kenden, niet Verslag kennistafel Risicocommunicatie pagina 3 van 10

4 waarschuwden. Bij de tweede ontruiming werd hen instrumenten aangereikt ten behoeve van het vergroten van de zelfredzaamheid. Met succes, want de evacuatie duurde dit maal maar 17 minuten. Er is inmiddels een DVD en een rapport met de resultaten hiervan verschenen. Samen met TNO is er een analyse uitgevoerd naar het zelfredzame groepsgedrag dat zich tijdens deze dagen voltrok. De resultaten waren als volgt: De proef heeft geleid tot een verhoogd risicobewustzijn van de deelnemers. Duidelijk werd dat gebruik gemaakt moet worden van een instrumentenmix bij dergelijke evacuaties. Er moet namelijk keuze zijn uit mogelijk in te zetten instrumenten, omdat iedere situatie een unieke combinatie van instrumenten behoeft. Zo bleek er in het bos problemen te zijn met de portofoon en SMS-Alert. Mannen en vrouwen bleken verschillend op de boodschap via SMS te reageren; vrouwen namen de boodschap gelijk aan en handelden daarnaar, terwijl mannen op onderzoek gingen om na te gaan of de boodschap wel correct was. De sirene bleek effectief te zijn, maar de boodschap daarvan is lastig. Bij een sirene denkt men eerder aan schuilen dan aan vluchten. Het markeren van de gecheckte gebieden van het terrein met een sticker werkte goed. Het met kleur zichtbaar maken van de vluchtroute werkte ook goed. Dit met het oog op de veiligheid van kinderen. Natuurbranden is een actueel thema dat hoog op zowel de provinciale als landelijke agenda staat. Zo heeft één van de gedeputeerden van de provincie Gelderland natuurbranden in zijn portefeuille en is er een landelijke kwartiermaker Bosbranden, Alette Getz, aangesteld, die als opdracht heeft natuurbranden onder de aandacht te brengen. Leerpunten: Betrokkenheid van de gemeenten is belangrijk. De burgemeesters waren in dit geval erg actief met het informeren van hun burgers over de verschillende gevaren in hun omgeving. De media hebben bij het overbrengen van de boodschap in het geval van een incident ook een verantwoordelijkheid. Het is belangrijk daarom de media in het proces mee te nemen. De veiligheidsregio organiseert in het vroege najaar van 2011 een bijeenkomst, met als bedoeling de media te informeren over natuurbranden en hierover met hen verder te spreken. De eigenaren van de recreatieterreinen zijn verantwoordelijk voor het overbrengen van een duidelijke boodschap in geval van natuurbrand en andere rampen. De aangewezen en Verslag kennistafel Risicocommunicatie pagina 4 van 10

5 opgeleide BHV medewerkers dienen ervoor te zorgen dat mensen zelfredzaam worden. Het beschikbaar stellen van een instrumentenmix wordt het meest effectief geacht bij de voorbereiding op een ramp uur uur Rondje regio s Welke initiatieven lopen er op het moment en welke leerpunten kunnen hieruit gehaald worden? De aanwezige leden vertellen in het kort over hun regio. Veiligheidsregio Haaglanden De regio is recent aan de gang geslagen met het nieuwe communicatiemiddel Yammer, waarvoor veel mensen zich inmiddels hebben aangemeld. Een aantal daarvan zijn actief en posten daarop berichten. Met deze mensen is er een project gestart om te kijken hoe social media in de VRH kunnen worden ingezet. Nut van dit middel is bijvoorbeeld om aansluiting te zoeken bij de beleving van mensen. Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid Momenteel is de regio bezig met een risicobelevingonderzoek om onder andere te kijken of de ingezette middelen hebben geleid tot een toename in de zelfredzaamheid van burgers. Hulpverleningsdienst Fryslan Het besuur heeft onlangs het regionaal uitvoeringsplan vastgesteld. Er is gekozen voor een twee sporen aanpak, waarbij de regio faciliteert en ondersteunt en de gemeente fungeert als afzender. Er is ingezet op vier thema s: natuurbranden, incidenten op water, paniek in menigten en LPG tankstations. Op basis van de PUEV gelden zal gekeken worden naar het aantal pilots dat opgezet kan worden. Daarnaast is men in de regio bezig een communicatienetwerk voor gemeenten op te zetten. De aftrap vindt plaats in januari tijdens de voor de gemeentelijke communicatiemedewerkers georganiseerde bijeenkomst. Ten slotte is men bezig met het opstellen van een paragraaf over risicocommunicatie voor het projectplan ten behoeve van het verkrijgen van PUEV gelden. Veiligheidsregio Gelderland Zuid Medio 2009 is het uitvoeringsplan vastgesteld. Er is op basis hiervan een pakket samengesteld van de voor de regio belangrijkste thema s en van de ontwikkelde middelen. Dit pakket is naar de verschillende gemeenten toegestuurd. Helaas is er hierop geen vervolg gekomen, omdat de toenmalige projectleider na vertrek nooit is vervangen. De taak is nu aan Simone Schouten om te inventariseren hoe gemeenten hier mee omgaan. Tevens is de regio bezig met het risicoprofiel en het opstellen van een beleidsplan. Wel zijn de werkzaamheden erg versnipperd. Er moet momenteel dus naar de mogelijkheden worden gekeken om deze te integreren. Verslag kennistafel Risicocommunicatie pagina 5 van 10

6 Hulpverleningsdienst Groningen Hulpverleningsdienst Groningen heeft voor haar regionale campagne je hebt meer in huis dan je denkt op 14 oktober de Galjaardprijs 2010 gewonnen. Uit de 17 opgegeven campagnes heeft de overheid er drie voor de prijs genomineerd. De andere genomineerden waren de campagnes Taalmere van het bureau Tekst met Effect en de gemeente Almere en de campagne Veilig Internetten van het ministerie van Justitie. De jury keek naar innovatie, effectiviteit en de mate van gedragsverandering. De campagne van Groningen was innovatief met betrekking tot de gebruikte toon en de positieve insteek van de campagne (men heeft meer in huis dan ze denken en hoeft daarom alleen het noodpakket aan te vullen). Tevens was de campagne effectief betreft gedragsverandering: 25% van de mensen heeft het noodpakket aangevuld en 43% is nagegaan wat er van het noodpakket al in huis is. Een andere belangrijke doorslaggever was het bescheiden budget van de campagne. De hulpverleningsdienst is momenteel erg druk met presentaties over de campagne. Dit jaar wordt met het resterende budget de campagne in afgeslankte vorm herhaald. Hierbij is gekozen om geen verdere samenwerking aan te gaan met supermarktketen Jumbo. Er wordt met name ingezet op de middelen die het beste tijdens de vorige campagne gescoord hebben. De campagnematerialen zijn ook te gebruiken door andere regio s. De kosten blijven voor andere regio s dan slechts beperkt tot de productiekosten. Voor de rest is de regio bezig met het opstellen van het jaarplan van volgend jaar. Flevoland Risico- en crisiscommunicatie wordt sinds een paar maanden in de regio opgepakt door een daarvoor opgerichte expertisegroep risico- en crisiscommunicatie. De expertisegroep maakt zich onder andere hard om risico- en crisiscommunicatie op te laten nemen in het regionaal beleidsplan en regionaal crisisplan. Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant Het risicobelevingsonderzoek is inmiddels gepubliceerd. Hieruit bleek dat met name ouderen over risico s geïnformeerd willen worden en daarin behoefte hebben aan traditionele informatie, bijvoorbeeld huisaan-huis bladen en kranten. Jongeren zijn niet zo bezig met risico s maar staan wel open voor het ontvangen van informatie over risico s. De gemeente wordt daarbij als een betrouwbaardere afzender gezien dan bedrijven, maar het omgekeerde geldt voor het verstrekken van inhoudelijke informatie. Daarvoor zouden gemeenten en bedrijven moeten samenwerken. De resultaten van het onderzoek worden geborgd in het beleidsplan om risicocommunicatie onder de aandacht te krijgen en daarvoor Verslag kennistafel Risicocommunicatie pagina 6 van 10

7 benodigde gelden te verkrijgen. De regio is nog wel erg zoekende naar de rol van de veiligheidsregio. Momenteel wordt de aandacht gevestigd op gemeenten die enthousiast zijn en al zelf met risicocommunicatie bezig zijn. Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond In de regio worden de EV gelden voor risicocommunicatie volledig geschrapt. De regio moet daarom haar pijlen richten op projecten waar wel geld beschikbaar is en daarbij aansluiting zoeken. Een voorbeeld is het project Veiligheid voorop van de brandweer. Tevens heeft de regio een verzoek ingediend bij het ministerie van BZK voor een pilot om social media op grotere schaal in te zetten. Men hoopt hiermee in januari of februari mee van start te gaan uur uur Lunch uur uur Workshop Relevant Het jaarlijkse congres van Netwerk Relevant vindt dit jaar plaats op dinsdag 7 december. Zoals elk jaar, zal ook dit jaar de kennistafel Risicocommunicatie verantwoordelijk zijn voor het verzorgen van een workshop. De opzet van de workshop is als volgt: De deelnemers worden verdeeld in groepen van 8 man. Gezamenlijk moeten zij een risicocommunicatie paragraaf opstellen voor een EV advies. Een aantal keer tijdens de sessie worden de deelnemers in het opstellen daarvan onderbroken met een aantal tips dat het voor hen gemakkelijker moet maken uur uur Risicocommunicatie beleid in Gelderland Midden De aanwezige leden bespreken een geschikt scenario voor de workshop. Astrid van Schaijk van Hulpverlening Gelderland Midden vertelt over de wijze waarop men het risicobeleid heeft ingericht. In 2007 is er een nulmeting gedaan bij 9 gemeenten in de regio. In totaal waren er 1000 respondenten. Uit deze meting bleek dat burgers over het algemeen niet angstig zijn, maar dat er wel een grote informatiebehoefte bestaat onder burgers. Het gaat hierbij om informatie over welke risicobronnen er zijn, wat de gemeenten en bedrijven doen om de risico s en de gevolgen te beperken en wat burgers zelf kunnen doen. Het liefst ontvangen burgers hierover een brief van de burgermeester. Op basis van deze nulmeting is er een regionale visie opgesteld. De focus ligt daarbij op risico s waarbij gevlucht moet worden: overstromingen, natuurbranden en LPG tankstations. Hiervoor is namelijk weinig aandacht bij de landelijke Denk Vooruit campagne. Er zijn projectgroepen op elk prioritaire thema opgesteld die bestaan uit twee leden van de veiligheidsregio en 1 à 2 personen van elke gemeente (AOV er en communicatiemedewerker). Verslag kennistafel Risicocommunicatie pagina 7 van 10

8 Met het oog op de rol van de regio was er keuze uit drie verschillende niveaus: 1. De regio voert alle taken uit, 2. De regio voert verschillende taken uit en de gemeenten voeren taken uit als het verzorgen en versturen van algemene informatie, 3. Niveau 2 + de informatie is toegespitst op doelgroepen. De regio heeft gekozen voor niveau 2. De regio kijkt uit naar de lancering van NL-alert en wacht dat af alvorens van start te gaan met de campagne. In de planning van het ministerie van Veiligheid en Justitie staat dat het systeem in het voorjaar van 2011 getest zal worden bij één van de veiligheidsregio s. Als blijkt dat NL-Alert volgend jaar nog niet gereed is, zal de regio naar SMS-Alert moeten kijken uur uur Voorstel Risicocommunicatie Externe Veiligheid Haaglanden Het regionaal beleidsplan is vastgesteld door het bestuur van de veiligheidsregio en die van de gemeenten. De aftrap vond in maart 2010 plaats met een vlottenactie ( hoe vlot ben jij? ). Daarnaast is de site mijnrisico.info online. Op deze site kunnen bewoners van de regio Gelderland Midden hun postcode invoeren om een voor hun wijk relevante lijst van risico s, waarbij gevlucht of geschuild moet worden, te zien te krijgen. In verband met kosten is het op dit moment alleen te gebruiken voor bewoners met postcodes die vallen onder de regio Gelderland Midden. Ten slotte zijn er computerspellen gemaakt voor jongeren waarmee op een speelse manier wordt omgegaan met het bevorderen van en informeren over zelfredzaam gedrag. Madelon Noordover-Keulen van de veiligheidsregio Haaglanden vertelt over het voorstel en legt het aan de leden van de kennistafel voor. Vragen daarbij zijn: Wat vinden de leden goed, wat niet, wat wordt er gemist en is het duidelijk (en zo nee, wat niet)? De aanwezigen stellen de volgende verbeterpunten voor: Voorzichtigheid is geboden bij de ambitie die gesteld wordt met betrekking tot de doelgroepen waarop gericht wordt. (Dit is echter bewust gedaan om te voorkomen dat doelgroepen vergeten worden.) Ambiëren om een representatief beeld te vormen van de informatiewensen van burgers over risico s is niet realistisch. De groep respondenten van zo n onderzoek is namelijk niet volledig willekeurig, omdat alleen de geïnteresseerden in het onderzoek de vragenlijst invullen. Dit is deels tegen te gaan door willekeurige, algemene telefonische interviews af te leggen, waarbij de burger gevraagd wordt naar een onderwerp dat hen op positieve wijze aanspreekt, bijvoorbeeld de leefomgeving of cultuur. Vragen over risico s kunnen dan in die vragenlijst worden opgenomen. Er zou geformuleerd moeten worden waarom er, bovenop de Verslag kennistafel Risicocommunicatie pagina 8 van 10

9 15.10 uur uur Evaluatie kennistafel Risicocommunicatie 2010 risicokaart, aan risicocommunicatie gedaan zou moeten worden. De leden van de kennistafel zijn erg enthousiast over het verloop van de bijeenkomsten van de kennistafel. Ten opzichte van vorig jaar heeft de kennistafel dit jaar een positieve boost gekregen. Men kan veel van elkaar leren, waarmee voorkomen wordt dat het wiel in iedere regio opnieuw uitgevonden wordt. Sommige leden spijkeren de bijeenkomsten van te voren al vast in hun agenda s. Ook vinden zij dat de verschillende regio s in Nederland goed zijn vertegenwoordigd. In de toekomst zou gedacht kunnen worden om er een Multi-platform van te maken, waarbij milieudiensten en leden van het veiligheidsberaad zich zouden kunnen aansluiten. Iemand van het GHOR of de politie zou voor de volgende bijeenkomst ook kunnen worden uitgenodigd uur uur Het belang van morele emoties in risicobeleid Het idee wordt geopperd om een Google discussiegroep op te richten, waarbij tevens documenten met elkaar uitgewisseld kunnen worden. Sabine Roeser is gepromoveerd aan de Vrije Universiteit Amsterdam op het onderwerp Ethical Intuitions and Emotions. Momenteel is zij universitair hoofddocent aan de TU Delft en sinds kort bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Twente. Zij presenteert de resultaten van haar onlangs verschenen boek Emotions and Risky Technologies. Emoties zijn een belangrijke bron van informatie als het gaat om risico s. Risicobeleid is vaak gebaseerd op kwantitatieve methoden, terwijl er bij risicoperceptie ook emoties zoals angst komen kijken. Te doorlopen processen zoals een kosten-baten analyse van een bepaald risico dienen daarom niet geheel rationeel te worden benaderd. Deze gedachtengang dateert uit de jaren 70 toen Professor Slovic ontdekte dat er bij besluitvorming een afwijkende perceptie bestond tussen leken en experts; Leken bleken een beter beeld te hebben van risico s dan experts. Leken doen dat namelijk intuïtief, terwijl experts waarschijnlijk beperkt worden door tunnelvisie. Volgens dual proces theory kunnen mensen waarnemen aan de hand van twee verschillende systemen: systeem 1 (emotioneel) en systeem 2 (rationeel en analytisch). Daaruit volgt dat men bij het maken van beslissingen in geval van twijfel terugvallen op het meer tijdrovende systeem 2. Het benutten van emoties in besluitvorming is volgens filosofen en psychologen noodzakelijk voor praktische rationaliteit. Emoties dienen gekoesterd te worden en gezien te worden als de missing link in het besluitvormingsproces. Het is een bron van informatie, maar zoals alle bronnen van informatie zijn emoties niet altijd volledig betrouwbaar. Casus Barendrecht Het creëren van draagvlak was in deze casus een belangrijke taak. Verslag kennistafel Risicocommunicatie pagina 9 van 10

10 Daarin is echter gefaald. Het naar de mensen toe laten blijken dat er in feite al een beslissing is genomen, heeft waarschijnlijk een wig gedreven tussen Shell, de overheid en de burgers. Daarvan in plaats had men de burgers in eerste instantie moeten vragen of zij überhaupt wel willen dat er in hun gemeente ondergronds CO 2 wordt opgeslagen en daarmee gehoor geven aan hun zorgen. Het is belangrijk te begrijpen welke overwegingen er spelen bij burgers en die als beginpunt van de discussie te nemen, niet als eindpunt wat bij het proces in Barendrecht wel gebeurde. Emoties van de burgers werden weggerationaliseerd. Met averechtse gevolgen. Het behalen van consensus is alleen mogelijk als leken en experts tijdens de discussie op dezelfde aspecten focussen. Casus vaccin baarmoederhalskanker Een voorbeeld van een middel dat ingezet had kunnen worden in deze casus, om in te spelen op de emoties van burgers, is het tonen van een filmpje van een vrouw met baarmoederhalskanker uur Sluiting Tot slot Sabine Roeser heeft een promovenda gevonden die debatten gaat analyseren op de rol die emoties daarin spelen. Zij doet een oproep aan de leden van de kennistafel om haar op de hoogte te stellen van interessante debatten voor dit onderzoek. Afspraken en acties Anne-Marie van het Erve neemt contact op met Aafke Schaapherder om te peilen hoe het ervoor staat met NL-Alert. Zij laat de uitkomst van dit gesprek weten aan de leden van de kennistafel. Agendapunten voor de volgende bijeenkomsten Onderwerp In bijeenkomst Lobbyist Hoe breng ik risicocommunicatie onder de bestuurlijke aandacht? Hoe kan je de bestuurder beïnvloeden? Hoe verkoop je het onderwerp? Angstcommunicatie NL-alert Verslag kennistafel Risicocommunicatie pagina 10 van 10