Voor problemen met leren en/of gedrag Nieuwsbrief 5, jaargang 3, 27 november 2016.

Transcriptie

1 Voor problemen met leren en/of gedrag Nieuwsbrief 5, jaargang 3, 27 november Een nieuwsbrief voor iedereen die op welke manier dan ook betrokken is bij opvoeding en onderwijs, zowel zakelijk als privé. Vijfde nieuwsbrief, jaargang 3. Het thema van deze nieuwsbrief is: Zelfkritiek helpt niet, maar een positieve Mindset helpt wel!! Sinterklaas is al in het land en dit kan ik goed merken aan de jongere leerlingen die opeens wat vaker naar het toilet lijken te moeten!! In mijn praktijk brengt de goedheiligman met zijn pieten geen bezoek, maar de kerstman doet dit wel! En dat is ook leuk, niet dan?? Allereerst hartelijk bedankt voor alle reacties op mijn vorige nieuwsbrief met als titel: Té snel boos. Veel ouders herkenden hun kind hier in. Enkele ouders hebben me gevraagd om hier toch nog dieper op in te gaan. Overigens zijn veel lezers van deze brieven ook nog nieuwsgierig naar meer feiten en tips om pesten nog beter te kunnen herkennen bij hun kind en vragen deze ouders ook naar nog meer tips om hun kinderen hiermee te kunnen helpen. Erg fijn dat deze brieven goed worden gelezen. Nieuws vanuit mijn praktijk. De tweede periode van dit schooljaar is inmiddels begonnen op 14 november jl. en eindigt op 6 februari Ik deel een schooljaar in vier periodes van ongeveer tien weken in en maak voor iedere periode voor mijn leerlingen een evaluatie en handelingsplan. Na een les stuur ik de ouders, de leerkracht(en) of mentor en de intern begeleider of andere docenten een korte mail over hoe mijn RT les aan de leerling is verlopen. Hierdoor kunnen we allemaal op elkaar reageren en kan e.e.a. direct worden aangepakt als het nodig is. De eerste groepslessen voor RT zijn inmiddels van start gegaan. De leerlingen maken dan gebruik van elkaars kwaliteiten, eigenlijk net zoals in de klas. De leerlingen in deze groepjes zijn hier zelf ook enthousiast over. Afgelopen week sloot ik Snel leren is leuk leren weer af. Over drie weken wordt de uiteindelijke leessnelheid bepaald en geef ik de gelegenheid om alle vragen te stellen die er nog zijn. In de kerstvakantie gaan we samen de proefwerkweek plannen van januari 2017, want die viel toevallig midden in deze cursus. Twee andere cursussen lopen momenteel nog en een nieuwe cursus Snel leren is leuk leren start binnenkort weer. Bewegen en leren zijn goede vriendjes. Dit is al vaak wetenschappelijk bewezen. Ook in mijn praktijk beweeg ik met mijn leerlingen op o.a. mijn Bellicon (soort van trampoline), springen we, rennen we, etc. terwijl we ondertussen tafels opzeggen, woordjes spellen en nog veel meer doen. Bewegend leren, zoals ik dat doe, is nog niet hetzelfde als Braingym. Ook begin ik mijn lessen bijna altijd met een aandachtsconcentratie- of een mindfulloefening, waardoor de leerling alles los kan laten en de aandacht op de RT les kan richten. Eventuele problemen proberen we even te parkeren, nadat ik de leerling hier kort over heb laten vertellen. Dit is natuurlijk ook afhankelijk van de hulpvraag voor de RT les.

2 Hartelijk gefeliciteerd: Tijn met je 15 de verjaardag, John met je 18 de verjaardag en Sinterklaas met je 21 ste verjaardag. Veel plezier allemaal. Maak er maar een hele fijne dag van. Zelfkritiek bij kinderen, pubers en volwassenen. Zelfkritiek is niet zo goed voor je zelfvertrouwen. Ook laat het je altijd slechter presteren. Het is een soort van kritische coach in je eigen hoofd. Al vanaf ongeveer twee of drie jaar praten we tegen ons zelf als we iets doen. Dit ontdekte de Russische psycholoog Lev Vygotsky. Hij observeerde kinderen die aan het spelen waren en hoorde hoe ze zichzelf instructies gaven, iets wat ze vooral tijdens lastige taakjes deden. Volgens Vygotsky hebben deze gesprekken een belangrijke functie: ze helpen kinderen om hun gedrag te sturen en hun gedachten te ordenen. Vanaf een jaar of zeven voeren we nog steeds die gesprekken met onszelf, maar dan stil en haast automatisch. In de loop van de tijd ontwikkelen we ook een bepaalde toon. Hier zijn we ons eigenlijk helemaal niet van bewust. Ben jij bijvoorbeeld iemand die tegen jezelf zegt: Jij kunt echt helemaal niks! als iets helemaal mis gaat? Of ben jij iemand die dan tegen jezelf zegt: Geeft niet hoor, want je hebt je best gedaan! Als je iemand bent die dit laatste doet of als jouw kind iemand is die dit doet, dan bof jij en je kind boft ook! Je bent dan wat positiever ingesteld en gebruikt al helpende gedachten en eigenlijk ook een positieve Mindset. Als je als kind door je ouders vaak streng of afkeurend werd toegesproken, dan zal jouw innerlijke stem dat nu ook vaker doen! Als je als kind door je ouders juist veel werd geprezen en vriendelijk werd toegesproken, dan zul je minder kritisch jezelf toespreken! Het is echter weer gemakkelijk om de ouders weer de schuld of de lof te geven, want vaak is ook helemaal niet bekend waar die innerlijke stem bij die ene persoon nu vandaan komt. Hij is er gewoon. Het maakt natuurlijk wél veel uit hoe je jezelf toe spreekt. Als je een presentatie moet houden, kun je tegen jezelf zeggen: Je kunt het, je hebt je goed voorbereid. Het gaat vast en zeker lukken. In mijn praktijk noem ik dat vaak ook helpende gedachten gebruiken. Als je dezelfde presentatie aangaat en tegen jezelf zegt: Wow, wat zijn er veel mensen. Ik ga vast af als een gieter. Ik kan het niet. ik durf het niet. Ik doe het niet, want het wordt toch niks. Dit noem ik dan niet-helpende gedachten gebruiken. Helpende en niet helpende gedachten hebben invloed op je presteren. Een motiverende, positieve innerlijke stem levert minder angst op en een betere focus. Jezelf positief toespreken, overal, is dus goed. Als je boeken leest over hoe je je innerlijke stem het beste kunt motiveren om jou voortaan positief toe te spreken en jou helpende gedachten te geven, of hoe je dit kunt stimuleren bij je kind, dan lees je vaak over positieve affirmaties. Denk dan bijvoorbeeld aan uitspraken als Ik mag er zijn, Ik ben geliefd, Niets houdt mij nog tegen, etc. Sommige psychologen zijn van mening dat we in onze innerlijke stem vooral de stem van onze ouders horen...

3 moeilijks moet doen, bedenk dan wat je wat voor prima partner of kok of leerkracht je bent. In deze boeken lees je dan bijvoorbeeld ook dat je deze positieve affirmaties dan op de spiegel of in je agenda moet plakken of schrijven, want hoe vaker je ze leest, hoe meer je er in gaat geloven. Helaas blijkt uit onderzoek dat deze affirmaties alleen helpen bij mensen die al veel zelfvertrouwen hebben. Mensen die deze positiviteit eigenlijk het hardste nodig hebben, voelen zich juist slechter over zichzelf bij het gebruiken van deze affirmaties. Jezelf wijsmaken dat je enorm waardevol bent, terwijl dat niet zo voelt, werkt dus averechts. Hetzelfde geldt voor het zeggen van dit soort van complimenten tegen je kinderen, terwijl je ze niet helemaal echt meent!! Echt, ze hebben dit door en dan werkt het dus averechts! Alleen een echt welgemeend compliment werkt... Wat wél werkt om zelfkritiek tegen te gaan en dingen met meer zelfvertrouwen aan te kunnen pakken is meer psychologische afstand nemen van onszelf. Dit werd ontdekt door psycholoog Ethan Kross. I.p.v. tegen jezelf te zeggen: Ik kan het zou je dan moeten zeggen: Anneke, je kunt het. Je observeert jezelf dan eigenlijk vanaf een kleine afstand. We doen dan een kleine stap terug. Wij, mensen en dat geldt zeker weten ook voor je kinderen, zijn altijd al slimmer geweest als we ánderen advies geven en die slimheid krijgen we terug als we in lastige situaties onze blik breed houden door onszelf met onze voornaam aan te spreken. Ook helpt dit om je zelfbeheersing te vergroten. ( Anneke, je kunt deze chocolade letter best laten liggen! ) Als je kijkt naar andere zaken die ook belangrijk voor je zijn, verbreed je de kijk op jezelf en heb je ook minder last van zelfkritiek. Als je dus iets Hoe kunnen kinderen niet-helpende gedachten omzetten in helpende gedachten, of de positieve Mindset gebruiken? Ik ben hier niet goed in Wat mis ik nog? Wow, ik ben echt waardeloos Ik doe al mijn best om het goed aan te pakken. Ik geef het op Ik gebruik één van de dingen die ik al heb geleerd! Dit is veel te moeilijk Dit zou wel eens wat tijd en moeite kunnen gaan kosten! Dit kan ik echt niet beter Ik kan altijd proberen om nog enkele kleine dingen te verbeteren. Wiskunde: ik snap er echt helemaal niks van en zal dit ook nooit gaan begrijpen Ik ga mijn hersenen trainen om wiskunde te gaan leren begrijpen. Oké, wat weet ik al wel? Ik maakte een fout Fouten helpen mij om beter te worden en kunnen worden hersteld. Zij is zó slim. Ik zal nooit zo slim worden Ik ga uitzoeken hoe zij dat doet en ga proberen of ik dat ook op die manier kan gaan doen. Het is ook nooit goed genoeg Kan ik dit echt niet beter? Plan A werkte niet Oké, niet erg, het alfabet heeft nog 25 letters!! Mindset. Onze gewoontes, gedachten en geloof in onszelf worden onze Mindset genoemd. Vooral bij het jezelf aansturen bij het leren en het moeten presteren is de Mindset erg belangrijk. Over het algemeen wordt er met Engelse termen over de Fixed Mindset en de Growth Mindset gesproken. De Fixed Mindset zou je de niet-helpende gedachten of soms ook de zelfkritiek kunnen noemen. Je gelooft dan dat je bent geboren met

4 een zekere dosis intelligentie en mogelijkheden en dat is het dan. Enkele kenmerken van zo n persoon: - je bent arrogant - je denkt dat je altijd gelijk hebt - je geeft snel op - je voelt je verdrietig als blijkt dat je ongelijk hebt - je spreekt jezelf negatief toe als dingen niet goed gaan - belemmeringen om nieuwe dingen aan te gaan en te leren De Growth Mindset zou je helpende gedachten kunnen noemen en is dan ook het geloof dat we in staat zijn om onze intelligentie en mogelijkheden te kunnen vergroten als we ons goed en positief inzetten en hard werken. We kunnen altijd nóg slimmer worden. Enkele kenmerken van zo n persoon: - je bent nederig - je leert van je fouten - je staat open om nieuwe dingen te leren - je gelooft in je eigen kunnen en denkt dat je nog slimmer kunt worden en nog meer vaardigheden kunt leren - je spreekt positief over jezelf - je voelt je niet rot als je fouten maakt Aan jou en aan jouw kind de keus: het woord TOS steeds vaker opduikt en ouders mij vragen wat dit betekent? het de afkorting is voor taalontwikkelingsstoornis? er dan sprake is van productieproblemen in de spraak en/of taal en dat degene met een TOS communicatief onvoldoende in staat is om zich te redden? ik ben aangesloten bij de Landelijke Beroepsvereniging voor Remedial Teachers? zij ook een eigen tijdschrift uitgeven, waarop ik natuurlijk geabonneerd ben? hierin deze maand een artikel staat over de werkgeheugentraining Jungle Memory, die ik in mijn praktijk ook mag aanbieden, omdat ik deze opleiding ook heb gevolgd, dat de resultaten bij alle kinderen enorm toenemen? er dan wel aan de juiste voorwaarden en begeleiding moet worden voldaan? er al meerdere leerlingen ook deze cursus in mijn praktijk hebben gevolgd? dit het broertje genoemd kan worden van de Cogmed Training die o.a. door Liesbeth van Waterschoot wordt aangeboden? je mij gerust allerlei vragen mag stellen? je gerust aan anderen over deze brieven en over mijn praktijk en mijn werk mag vertellen? Hartelijke groeten van Fridy van Bokhoven.

5