Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.4 - Januari

Transcriptie

1 Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.4 - Januari VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS EN VORMING Vraag nr. 78 van 12 november 2008 van HELGA STEVENS Volwassenenonderwijs - Tolkuren Aangaande het volwassenenonderwijs verneem ik volgende knelpunten. 1. Er is nu reeds tolkondersteuning voor het volwassenenonderwijs maar dit blijft toch wel vrij beperkt en bovendien is de huidige situatie niet aangepast aan de modulaire organisatie van de opleidingen. Ik verwijs ook naar het gecoördineerde antwoord op mijn voorgaande schriftelijke vraag ter zake (nr. 337, Websitebulletin publicatiedatum ) waarin enerzijds wordt gesteld dat "het contingent tolkuren die het CAB ter beschikking kan stellen voor het volwassenenonderwijs momenteel onvoldoende is om iedereen van de nodige tolkuren te voorzien. Daarom hebben we prioriteit gegeven aan sommige opleidingen die kaderen binnen het Tweedekansonderwijs en de specifieke lerarenopleiding. Doven of slechthorenden die een andere opleiding volgen, beschikken dus over een kleiner pakket aan tolkuren.". En anderzijds: "Voor het begrotingsjaar 2009 is er geen budgetverhoging nodig. Het voorziene budget is toereikend.". Kan de minister dit verduidelijken? 2. De ontwikkeling van het lesmateriaal en ander didactisch materiaal is geen evidentie voor de opleidingen gebarentaal. De investering ligt enerzijds in de materialen op zich (opnames, monteren,...) en anderzijds in bijkomende lestijden om deze materialen te ontwikkelen. Dit lesmateriaal is nu nog niet voorhanden (cfr. in de toekomst kan dit mogelijk ondervangen worden door de erkende instantie binnen het VGT-decreet). Wordt er tot dan in een bijkomende omkadering voorzien? 3. Het inschrijvingsgeld voor het volwassenenonderwijs is verhoogd en vanaf 1 september 2008 bedraagt dit 1 euro per lesuur. Is er reeds zicht op het aantal cursisten in het volwassenenonderwijs? Welke evolutie is er ten opzichte van de voorgaande schooljaren? Zo er een daling is, welke oorzaken ziet de minister daarvoor? 4. Het decreet volwassenenonderwijs heeft de deler van bepaalde studiegebieden verhoogd en zo is de deler van de tolkopleiding (binnen het studiegebied sociaal-agogisch) verhoogd van 13 naar 15. Dit betekent dat er (indien er ook coördinatie wordt voorzien) gewerkt moet worden met een gemiddelde groepsgrootte van 18 cursisten. Voor bepaalde modules is dit haalbaar, maar voor de

2 -222- Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.4 - Januari 2009 taalmodules en de tolkmodules is dit niet de ideale aanpak. Ik veronderstel dat dit gelijkgeschakeld kan worden met het studiegebied talen richtgraad 3 en 4 met een deler 13. Neemt de minister initiatieven om dit te herbekijken? N.B. Deze vraag werd gesteld aan de ministers Vandenbroucke (nr. 78) en Vanackere (nr. 75).

3 Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.4 - Januari FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS EN VORMING ANTWOORD op vraag nr. 78 van 12 november 2008 van HELGA STEVENS 1. De vraagsteller stelt dat de huidige situatie binnen de tolkondersteuning in het volwassenenonderwijs niet is afgestemd op de modulaire organisatie van dit onderwijsniveau. Vorig schooljaar was er op mijn initiatief voor het eerst tolkondersteuning mogelijk in het volwassenenonderwijs. Bij het vastleggen van de procedures om de tolkondersteuning aan te vragen hebben we ons toen gebaseerd op de bestaande procedure in het voltijds secundair onderwijs. Na dit eerste schooljaar hebben we deze procedure geëvalueerd en ook ernstig bijgestuurd. Het resultaat van deze bijsturing kan u terugvinden in de nieuwe omzendbrief (VWO/2008/01). De procedure is nu veel meer afgestemd op de modulaire organisatie van het volwassenenonderwijs. Deze nieuwe omzendbrief geldt zowel voor Centra voor Basiseducatie als voor Centra voor Volwassenenonderwijs. Met deze bijgestuurde procedure, die vanaf dit schooljaar van kracht is, tracht ik maximaal in te gaan op de vraag naar flexibiliteit. Men kan nu veel vlotter een aanvraag indienen, tot uiterlijk zes weken vóór de aanvang van een module. Hierbij wordt enerzijds rekening gehouden met vier weken voor de administratieve afhandeling van het dossier en anderzijds met twee weken voor de praktische organisatie van het CAB bij het voorzien van een tolk voor de toegekende uren. Voor onvolledige aanvragen kan men tot uiterlijk tien werkdagen vóór de aanvang van de module de ontbrekende documenten aan mijn administratie bezorgen. Daarna zijn onvolledige aanvragen onontvankelijk. De vraagsteller wil ook de relatie weten tussen de stelling dat het contingent tolkuren die het CAB ter beschikking kan stellen onvoldoende is en anderzijds dat er in 2009 geen budgetverhoging nodig is. De tolkondersteuning die in het volwassenenonderwijs in de periode 1 februari juni 2008 werd toegekend, is inderdaad beperkt. De reden hiertoe is dat het CAB een beperkt volume aan tolkuren heeft kunnen onderhandelen. De vraag naar tolkuren is groter dan het beschikbare aanbod, waardoor wij prioriteiten hebben moeten inbouwen. Het betreft hier echter geen budgettair probleem (het budget voor SOL in het volwassenenonderwijs is ruim voldoende), maar wel een probleem van beschikbaarheid van tolken. Ik hoop bij het afsluiten van volgende beheersovereenkomsten met het CAB een groter contingent tolkuren voor het volwassenenonderwijs te kunnen realiseren. Om te komen tot een grotere beschikbaarheid van tolken, heb ik het aantal opleidingen Vlaamse Gebarentaal in Vlaanderen uitgebreid van 2 naar 4. Ik ben bereid om ook in andere regio s nieuwe opleidingen Vlaamse Gebarentaal of doventolk te voorzien, mits de aanvragende Centra voor Volwassenenonderwijs een voldoende expertise kunnen aantonen. Wegens bovenvermelde redenen is het voorziene budget voor 2009, met name euro, hoe dan ook toereikend.

4 -224- Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.4 - Januari Het is niet gebruikelijk dat de overheid investeert in lesmateriaal of ander didactisch materiaal voor scholen. De inrichtende machten stellen heel duidelijk dat de ontwikkeling van lesmateriaal tot hun autonome bevoegdheid behoort en geen overheidsopdracht is. De overheid neemt dan ook zeer zelden dergelijke initiatieven. Onze ervaring leert ons dat waar de overheid wel lesmateriaal gaat ontwikkelen, dit dan vaak niet gebruikt wordt. De vraag stelt zich m.i. eerder welke ondersteuning we moeten voorzien om volwassenen met specifieke leernoden beter op te vangen in het volwassenenonderwijs. In mijn antwoord op de schriftelijke vraag die u mij stelde over de zogenaamde afschaffing van GON-uren in het volwassenenonderwijs, heb ik meegegeven dat ik er mij toe wil engageren een breed debat op te starten m.b.t. de opdrachten en ondersteuning van het volwassenenonderwijs t.a.v. volwassenen met specifieke leernoden. Hierbij moet niet alleen onderzocht worden hoe volwassenen met specifieke leernoden (o.m. volwassenen met een functiebeperking) gestimuleerd en ondersteund kunnen worden om met gelijke kansen op succes een opleiding in het volwassenenonderwijs te volgen, maar ook hoe centra (zowel Centra voor Basiseducatie als Centra voor Volwassenenonderwijs) hiervoor voldoende geprofessionaliseerd kunnen worden. 3. Voor het antwoord op deze vraag verwijs ik graag naar de nota en cijfertabel in bijlage bij dit antwoord die ik n.a.v. een vraag om uitleg van mevrouw Kathleen Helsen over de evaluatie van het decreet volwassenenonderwijs (1513, behandeld in de commissie op 26 juni 2008) aan de leden van de commissie Onderwijs, Vorming, Wetenschap en Innovatie bezorgde. Het cijfermateriaal en nota geven aan dat er globaal gezien geen daling van de participatie aan het volwassenenonderwijs vastgesteld kan worden, maar probeert ook een genuanceerd beeld te brengen per regio, studiegebied en koepel. 4. Vooreerst wil ik de stelling van de vraagsteller dat het decreet volwassenenonderwijs de deler van bepaalde studiegebieden verhoogd heeft nuanceren. De delers over alle studiegebieden heen bekeken zijn immers gedaald. Voor sommige studiegebieden is er t.o.v. de deler voorzien in het vroegere decreet volwassenenonderwijs wel een stijging. Dat geldt inderdaad voor de deler van de vroegere categorie Sociaal HOKTSP die nu omgevormd is tot het studiegebied sociaal-agogisch werk van het hoger beroepsonderwijs. Het vroegere financieringssysteem van het volwassenenonderwijs dat we overigens nog aan het afbouwen zijn was bijzonder complex en vooral ontransparant. De delers voorzien in het decreet van 2 maart 1999 betreffende het volwassenenonderwijs waren fictieve, theoretische delers. Anders dan bij de huidige delers waren er sterke afwijkingen per centrum. Het was immers zo dat in 1999 bij de totstandkoming van het decreet tal van beschermende maatregelen zijn genomen waardoor sommige Centra voor Volwassenenonderwijs konden beschikken over zogenaamde historische lestijdenpakketten die gegarandeerd werden ongeacht het aantal cursisten dat zich inschreef. Daarnaast voorzag het decreet niet in een lineair groeimodel zoals dat nu bestaat, maar in een getrapt groeimodel, waarbij de lesurencursist in een bepaald volume dienden toe te nemen vooraleer dit zich ook vertaalde in een groei van de lestijdenpakketten. Bijgevolg bestonden er naast de in het decreet theoretisch vastgelegde delers, ook per studiegebied effectieve delers die de werkelijke norm vormden voor de berekening van de omkadering. Die vindt u niet terug in de regelgeving, maar vormen het resultaat van de toepassing van die regelgeving. Dit financieringssysteem heeft er toe geleid dat centra bijzonder verschillend omkaderd werden voor dezelfde opleidingen. Daarbij werden vooral de opleidingen en studiegebieden die een sterke groei kenden na 1999 en dus minder beschermd werden door de historische forfaits sterk

5 Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.4 - Januari benadeeld. Het betrof hier studiegebieden als Nederlands tweede taal, maar ook sociaal-agogisch werk. Het nieuwe financieringsysteem wil komaf maken met dit complexe en oneerlijke systeem. Het nieuwe decreet volwassenenonderwijs voert een zeer transparant en eenvoudig financieringssysteem in waarbij alle centra op een gelijke wijze gefinancierd worden. Dit betekent dat de vroegere historische forfaits afgeschaft worden. Daarbij hebben we altijd vooropgesteld dat het verschil tussen het vroegere financieringssysteem en het nieuwe, uitgedrukt in leraarsuren nul moet zijn. Dit betekent dat het nieuwe financieringssysteem geen besparing mag inhouden, maar ook geen extra groei voorziet naast wat reeds vastgelegd is in de meerjarenbegroting voor volwassenenonderwijs. Dit is zo afgesproken in onderwijs-cao VIII. Het afbouwen van de historische forfaits geeft eigenaardige effecten. Sommige studiegebieden die een lagere deler krijgen dan in 1999 vastgelegd, hebben toch nog te maken met een netto verlies aan leraarsuren als gevolg van het feit dat zij sterk beschermd werden door die historische forfaits. Bij andere studiegebieden doet zich dan weer een omgekeerd effect voor. Dat was duidelijk het geval bij het studiegebied sociaal-agogisch werk. Al onze simulaties hebben aangegeven dat de omkadering voor dit studiegebied er als gevolg van het nieuwe financieringssysteem sterk op vooruit gaat. Elke insinuatie dat er in dit studiegebied zou bespaard zijn door het verhogen van de deler is dus niet correct. De effectieve deler voor dit studiegebied lag voor de implementatie van het nieuwe decreet een stuk hoger dan 15. Bijgevolg hebben de centra globaal genomen meer leraarsuren toegekend gekregen voor de opleidingen in het studiegebied sociaal-agogisch werk dan vroeger het geval was. Het vastleggen van de nieuwe delers in het nieuwe decreet volwassenenonderwijs is een bijzonder moeilijke evenwichtsoefening geweest. Er zijn vele tientallen simulaties gemaakt en alle mogelijke scenario s zijn bekeken. Uiteraard wil iedere betrokkene liefst voor zijn opleidingen en studiegebieden een nog gunstiger financieringssysteem. In de maanden van onderhandelingen en debat die voorafgingen aan de goedkeuring van het decreet volwassenenonderwijs hebben we bijna voor elk studiegebied de vraag gekregen om een lagere deler te kunnen verkrijgen. Men vergeet daarbij dat een deler van een studiegebied met 1 eenheid doen dalen een kost van meerdere miljoenen euro s genereert. Uiteindelijk hebben de onderhandelingen over het decreet volwassenenonderwijs geleid tot het huidige resultaat. Daar wil ik niet meer op terugkomen. In 2009 en 2012 wordt het decreet volwassenenonderwijs, in bijzonder het nieuwe financieringssysteem, grondig geëvalueerd. Pas dan zullen we kijken of het nieuwe financieringssysteem geen al te grote organisatorische problemen oplevert voor de centra. Maar we moeten ons nu al de vraag stellen dat wanneer het volwassenenonderwijs opleidingen op het niveau van het hoger onderwijs wil organiseren, we voor die opleidingen naar nog lagere delers moeten gaan? Een gemiddelde klasgrootte van 15 is voor een opleiding op niveau van het hoger onderwijs echt niet overdreven hoog. Zeker wanneer ook hogescholen opleidingen van het hoger beroepsopleidingen zullen kunnen inrichten, zal blijken dat de omkaderingsnormen voor het volwassenenonderwijs gunstig zijn. Waar ik in elk geval geen gevolg wens aan te geven is de vraag om de delers los te koppelen van studiegebieden en per module te gaan vastleggen. Gelet op de duizenden modules die we in het volwassenenonderwijs kennen is dit onmogelijk uitvoerbaar. Het zou het financieringssysteem terug enorm complex en vooral onbeheersbaar maken. De planlast voor centra, maar ook voor overheid zou exponentieel toenemen. Bijgevolg is het niet mogelijk gevolg te geven aan uw vraag. BIJLAGEN 1. Toelichting overzicht lesurencursist in het volwassenenonderwijs schooljaar Overzichtlijst

6 -226- Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.4 - Januari 2009 Bijlage(n):