Regionaal Kompas Flevoland

Transcriptie

1 Regionaal Kompas Flevoland Versie 20 mei 2015 Regionaal beleid Maatschappelijke Opvang, OGGz, Vrouwenopvang, zwerfjongeren, nazorg ex-gedetineerden, verslavingszorg, Huiselijk Geweld/Kindermishandeling en beschermd wonen Regio Flevoland; Gemeente Almere Gemeente Dronten Gemeente Lelystad Gemeente Noordoostpolder Gemeente Urk Gemeente Zeewolde

2 Inhoudsopgave Deel I: Kader 1. Inleiding en aanleiding 2. Beleidskaders 3. Regionale ondersteuningsstructuur (deelplannen) 4. Financiën Deel II: Deelplannen A. MO/OGGZ/nazorg ex-gedetineerden/ zwerfjongeren Preventie Hulpverlening nazorg B. Verslavingsbeleid Preventie Hulpverlening nazorg C. Vrouwenopvang, huiselijk geweld en kindermishandeling Preventie Hulpverlening nazorg Deel III: Bijlagen Analyse van de regio Vastgesteld beleidsplan Beschermd Wonen 2015 Verklarende woordenlijst Evaluatie Stedelijk Kompas Context relevante wetgeving Lijst voorzieningen Regio Flevoland

3 DEEL I Kader

4 1. Inleiding 1.1 Aanleiding Sinds 1 januari heeft de Rijksoverheid drie transities in gang gezet, om de ontstane fragmentatie op het gebied van zorg, welzijn en werk en inkomen (participatie) tegen te gaan. Deze transities houden alle drie een bezuiniging, een decentralisatie en een kanteling in. Een decentralisatie van verantwoordelijkheden van rijk en provincie naar de gemeente en een kanteling in die zin dat de overheid minder voor burgers gaat zorgen en hen meer gaat aansporen om in de samenleving actief te zijn (participatie), zelfredzaam en voor anderen te zorgen (sociaal netwerk). Een kanteling die uitgaat van een focus op datgene wat mensen wél kunnen in plaats van het focussen op de onmogelijkheden of beperkingen die iemand heeft. Dit alles is gekoppeld aan flinke bezuinigingen. 1.2 Regionaal beleid De regiogemeenten Flevoland grijpen de transities aan om de ondersteuning van kwetsbare groepen in de samenleving anders en beter in te richten en hun participatie te vergroten. Zij willen de versnippering in de ondersteuning tegengaan en de eigen mogelijkheden van mensen om zelf een oplossing te vinden voor hun problemen versterken. Daarbij willen zij uitgaan van de mogelijkheden en talenten van mensen en hun vermogen om zich samen voor de samenleving in te zetten. Voorheen was enkel het Stedelijk Kompas het beleidskader voor kwetsbare doelgroepen zoals dak- en thuislozen en OGGZ, en hadden we aanpalend de regiovisies Huiselijk geweld en Verslavingsbeleid. De decentralisaties en transities in het Sociale Domein vanaf 2015, en de toevoeging van het Beschermd Wonen, geven aanleiding om te kijken wat de gevolgen hiervan zijn voor het regionale beleid. In overleg met de regiogemeenten is daarom gekozen om een regionaal (integraal) beleidsplan op te stellen, met een duidelijke overkoepelende ondersteuningsstructuur. Het beleid is getoetst aan het jeugdbeleid. Dit document vormt de kapstok voor de nadere uitwerking in een Uitvoeringsplan tot en met Het bevat de hoofdlijnen van de nieuwe regionale zorgstructuur inclusief beleidsplannen maatschappelijke opvang, openbare geestelijke gezondheidszorg, verslavingsbeleid, huiselijk geweld/ kindermishandeling/ vrouwenopvang en beschermd wonen. Deze plannen zijn in samenspraak met de regiogemeenten gemaakt. De evaluaties van het Stedelijk Kompas, verslavingsbeleid en beleid huiselijk geweld, en de daaruit voortgekomen aandachtspunten (zie bijlage Evaluaties), zijn een belangrijke leidraad voor dit nieuwe regionale kader. Het beleid is naast regionaal opgesteld, ook regionaal getoetst. Door middel van een adviesaanvraag hebben wij een goed onderbouwd advies gekregen van alle regionale wmoraden. Het was voor zowel de raden als voor ons een primeur die we als zeer constructief en prettig hebben ervaren. Mede door dit advies is het beleidsplan sterker geworden. Aangezien het nog niet duidelijk is of de centrumgemeente-constructie na 2017 nog bestaat en de transities in het Sociale Domein in alle gemeenten nog volop bezig zijn, is de looptijd van dit regionale beleidsplan van 2015 tot en met In de loop van 2016 zal opnieuw bekeken worden welke beleidstaken regionaal zullen worden opgepakt en welke financieringsconstructie hier het beste bij past.

5 1.3 Leeswijzer Alvorens de nieuwe regionale zorgstructuur en beleid te omschrijven, geven we eerst een nadere omschrijving van bovenstaande ontwikkelingen gelieerd aan de transities in het Sociale Domein en de nieuwe (regionale) taken. We sluiten deel I af met een financieel overzicht. Vervolgens gaan we in deel II in op beleidsprioriteiten voor de komende jaren (tot en met 2017) die zijn ondergebracht als aparte hoofdstukken voor maatschappelijke opvang/ oggz, verslavingsbeleid, huiselijk geweld en beschermd wonen. Laatstgenoemde betreft een reeds vastgesteld beleidsplan voor 2015, met ruimte voor herziening in Daarom is besloten deze apart op te nemen als bijlage. Deel III ten slotte bestaat uit enkele bijlagen waar in de tekst naar verwezen wordt. Daar waar in dit document gesproken wordt over lokale ondersteuningsteams bedoelen we de lokale wijkteams, sociale teams of andere varianten, omdat deze in elke gemeente een andere benaming heeft.

6 2. Beleidskaders In dit hoofdstuk schetsen we het beleidskader. Dit is van belang om tot aansluitende beleidsplannen te komen waarin de ambities, beleidsdoelstellingen en prioriteiten worden vastgesteld. Daartoe schetsen wij eerst de gevolgen van de transities van het sociale domein die ons werkveld en de keten raken. Op basis hiervan hebben de zes gemeenten van Flevoland een aantal uitgangspunten geformuleerd, waarop we verder kunnen werken naar een passende regionale ondersteuningsstructuur die zoveel mogelijk aansluit bij de lokale situatie. We werken toe naar een structuur voor kwetsbare groepen waarbij er kwalitatief goede regionale voorzieningen en specialistische expertise voorhanden is en waarbij tegelijkertijd ruimte is voor couleur locale per gemeente. 2.1 Gevolgen van de transities in het Sociale Domein voor het regionale beleid De decentralisaties hebben tot gevolg dat verschillende taken nu onder verantwoordelijkheid van de gemeenten vallen. De verschillende wetten (zie ook bijlage Wettelijk Kader) vertonen sterke samenhang. De hoofddoelen participatie, zelfredzaamheid, eigen kracht van elke wet overlappen elkaar grotendeels en leiden in de beleidsuitvoering tot talloze verbindingen in de keten van preventie, opvang en hulpverlening en wonen met dagbesteding, werk en inkomen. In onderstaande figuur wordt duidelijk wat de veranderende wetgeving tot gevolg heeft voor de beleidsopgaven, onderlinge samenhang en de noodzaak tot transformatie en innovatie. De belangrijkste nieuwe uitgangspunten zoals in de Wmo, Jeugdwet en Participatiewet zijn opgenomen, richten zich op eigen kracht, integrale oplossingen, de gemeente als meest nabije overheid en waar nodig maatschappelijke ondersteuning. In deze nieuwe structuur is samenwerking tussen gemeenten niet langer optioneel. Door zowel regionale als lokale financiering, en de uitwerking van andere regionale beleidsplannen, gaan we de komende jaren intensief onderling afstemmen en besluiten. Almere als centrumgemeente blijft voorlopig bestaan voor Maatschappelijke Opvang, Vrouwenopvang, Verslavingsbeleid en Beschermd Wonen (nieuwe taak per 2015). De rol van de centrumgemeente bestaat uit het voeren van regie met betrekking tot het beleid van het Regionaal Kompas in overleg met de regiogemeenten en stakeholders, de verdeling van de regiomiddelen, het afleggen van verantwoording aan het Rijk hierover en bijdragen aan de landelijke monitor van behaalde resultaten.

7 2.2 Nieuwe regionale opgave: Beschermd Wonen Bij beschermd wonen gaat het om het bieden van onderdak en begeleiding aan personen met een psychische aandoening (huidig ZZP GGZ categorie C). Het gaat om personen bij wie op participatie gerichte ondersteuning vanuit een beschermde woonomgeving centraal staat. Deze vorm van wonen en zorg is per overgeheveld naar gemeenten. Voor wat betreft de regionale aanpak en inzet van de regionale rijksmiddelen is het beschermd wonen toegevoegd aan de centrumtaak voor de maatschappelijke opvang. Het (vastgestelde) beleidsplan beschermd wonen is daarom onderdeel van dit kompas (zie bijlage). 2.3 MO/ OGGZ/ nazorg ex-gedetineerden en zwerfjongeren Sinds 2008 zijn Maatschappelijke opvang, Openbare geestelijke gezondheidszorg en verslavingsbeleid opgenomen in regionaal beleid met Almere als centrumgemeente. Tot nog toe werden doelen en acties opgenomen in het Stedelijk Kompas. Vanuit de gedachte integraler te gaan werken, is dit beleidsveld nu deel van dit regionale kompas. Voor alle beleidsvelden, ook verslavingszorg, huiselijk geweld en beschermd wonen, geldt dat we maximaal willen inzetten op preventie. Ook de nazorg zal een vorm van preventie zijn, om zo te voorkomen dat mensen terugvallen. De hulpverlening richt zich op de hoofddoelen geen mensen tussen wal en schip, eigen kracht en participatie, en een sluitende aanpak waar er raakvlakken zijn met andere beleidsterreinen. 2.4 Verslavingszorg Verslavingsbeleid was niet eerder integraal opgenomen in het Regionaal Kompas. Voorheen bestonden er regiovisies. Omdat de beleidsterreinen en de doelgroepen veel overlap met elkaar hebben, is in overleg met de regio besloten om vanaf 2015 verslavingsbeleid onderdeel te laten worden van het regionale plan. Ook hier laten de hoofddoelen zich vertalen in nadruk op preventie, passende nazorg en integrale hulpverlening.

8 2.5 Huiselijk geweld, kindermishandeling Ook het beleid op het terrein van huiselijk geweld en kindermishandeling was tot dusver niet opgenomen in het regionaal kompas. Met ingang van 1 januari 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de organisatie van een Advies en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (AMHK). Dit is de samenvoeging van het Advies en Meldpunt Kindermishandeling en de Steunpunten Huiselijk Geweld. De naam van de nieuw te ontwikkelen organisatie is Veilig Thuis Flevoland. De nieuwe aanpak van geweldsvormen met behulp van Veilig Thuis is primair gericht op het signaleren, melden en stoppen van geweld, crisisinterventie en bieden van veiligheid en ambulante hulpverlening, procesregie op de ketenaanpak en deskundigheidsbevordering. 2.6 Uitgangspunten In samenspraak met de regio zijn vijf uitgangspunten geformuleerd. Zij dienen als handvatten die richting geven aan al het beleid voor kwetsbare mensen en ons handelen in de praktijk met en rond hen. We doen zo alles wat nodig is om de mensen om wie het gaat in staat te stellen zelfredzaam en samen met hun sociaal netwerk zo maximaal mogelijk op eigen kracht te leven. 1 We handelen als de meest nabije overheid De nieuwe wetgeving, waarin elke gemeente geheel verantwoordelijk is voor zijn kwetsbare burgers, ondersteunt ons om het beleid, lokaal en gemeentelijk, krachtig in te richten en uit te voeren. Dichtbij de bewoners die het betreft en rekening houdend met de couleur locale. We willen deze lokale focus versterken door de transitieplannen/ het beleid van de gemeenten als basis te nemen voor de invulling van het regionale beleid. Dit betekent dat de lokale ondersteuningsstructuur dient te voorzien in het voeren van regie op de ondersteuningsbehoefte, samen met de cliënt in zijn leefwereld. Dit kan bijvoorbeeld door aan elk cliëntsysteem een begeleider te verbinden die altijd samen met de cliënt, in elke fase van hulpverlening, ongeacht waar, optreedt. Het betekent dat onze drive en verantwoordelijkheid is dat de professionals elkaar kennen en we geen enkele cliënt loslaten voordat hij op de juiste plek met de juiste ondersteuning is. We stimuleren de juiste houding om integraal en grensverleggend te werken en elkaar te kunnen aanspreken. We hebben hiermee al geëxperimenteerd de afgelopen jaren met inzet van zorgcoördinatoren vangnet & advies. We willen deze manier van werken verder verbeteren en waar nodig uitbreiden en beter aansluiten in de gemeenten. We gaan samenwerkingsafspraken maken met de lokale ondersteuningsteams over opschalen en afschalen van hulpverlening. We gaan deze nabije manier van samenwerken met cliënten jaarlijks een aantal keren toetsen met behulp van casuïstiek. 2 We doen lokaal wat kan en regionaal wat nodig is Historisch hebben de gemeenten in Flevoland als afspraak dat preventie en nazorg behoren tot de lokale verantwoordelijkheid. De gespecialiseerde opvangvoorzieningen die moeten voldoen aan de landelijke toegankelijkheid hebben een (boven)regionale functie. Deze gebouwde voorzieningen zijn relatief duur en kunnen in principe alleen uit de rijksmiddelen gefinancierd worden. Tweedelijns jeugdhulpvoorzieningen zijn weliswaar in regio verband ingekocht, maar de toegang tot deze voorzieningen is een lokale verantwoordelijkheid. Gemeenten kunnen zo

9 zorgen dat het gespecialiseerde aanbod aansluit bij wat door de lokale structuur wordt geboden. De meldpunten voor kindermishandeling en huiselijk geweld (Veilig Thuis Flevoland), openbare geestelijke gezondheidszorg (Vangnet & Advies) en de Centrale Toegang voor de opvang en het beschermd wonen zijn regionale voorzieningen, die behalve de wettelijke taken ook functioneren als expertise centra. We willen daarom als zes gemeenten extra inzetten op de lokale deskundigheidsbevordering van professionals, zodat zij beter toegerust zijn om te bepalen wanneer gespecialiseerde deskundigheid nodig is (opschalen) en wanneer lokaal (afschalen). Daarnaast is er aandacht voor wanneer er sprake is van onveiligheid voor een kind, het opvangen van signalen en adequaat kunnen handelen. We gaan hiermee inzetten op vroegsignalering. In 2015 werken we naar een aanbod jeugdhulp dat past bij wat nodig is; geen strakke schotten meer op basis van diagnoses. We willen een indeling in 'zorgproducten' die het doorlopende traject van ambulant naar- zo nodig- residentieel en van residentieel terug naar de wijk mogelijk maken. Daarnaast willen we een uitbreiding van de doelen van de hulp naar de leefdomeinen werk/dagbesteding en wonen. We werken toe naar een structuur die flexibel in te richten is en die aansluit bij het lokale beleid. Wat goed is, moet goed blijven; we gaan uit van de huidige uitvoering en passen dit aan wanneer dit nodig is. Daarbij is innovatie een belangrijke voorwaarde. 3 We voeren cyclisch beleid met extra inzet op preventie en participatie We verwachten dat de lokale/ sociale ondersteuningsteams in een eerder stadium in aanraking komen met mensen die steun nodig hebben. Dit moet meer dan voorheen voorkomen dat zwaardere en duurdere hulpverlening nodig is. De Participatiewet biedt daarbij nieuwe kansen door mensen dagbesteding, werkervaringsplaatsen of garantiebanen aan te bieden. Daarom sluiten we in ons regionale beleid nauw aan op de Participatiewet. De preventieve mogelijkheden van de sociale wijkteams willen we versterken door voorlichting en advies over de kwetsbare doelgroepen. Daarnaast willen we ook de koppeling leggen met het lokaal preventieve aanbod zoals schuldhulpverlening, ambulante verslavingszorg, vangnet etc. We continueren de aandacht voor nazorg, waardoor we terugval willen voorkomen. Zowel preventie als nazorg zijn dus gericht op het voorkómen van hulpverlening daarom spreken we van cyclisch beleid. 4 Geen mensen tussen wal en schip We willen de stagnatie van de instroom in de opvangvoorzieningen opheffen. Verbetering van door- en uitstroom naar zelfstandige, begeleide en beschermde woonruimte is daarvoor noodzakelijk. In relatie met het nieuwe regionale beleid Beschermd wonen moeten samenhangende afspraken gemaakt worden met woningcorporaties en andere partners in de gemeenten. Voor zwerfjongeren maken we een sluitende aanpak, zodat jongeren in onze regio een dak boven het hoofd hebben. Ook werken we aan passende huisvesting voor dakloze gezinnen vanuit het uitgangspunt dat gezinnen/kinderen niet in de opvang horen.

10 5 We pakken huiselijk geweld en kindermishandeling integraal en innovatief aan In de wijkteams ontstaat capaciteit om (potentieel) huiselijk geweld te herkennen, en zo nodig met het gezin een plan van aanpak te ontwikkelen of gespecialiseerde hulpverlening in te zetten. Zo komt preventie van geweld dichterbij. We realiseren het Oranje Huis: een (boven)regionale 24 uurs crisisopvang voorziening en begeleiding van slachtoffers na huiselijk geweld. Centrumgemeenten Almere (Flevoland) en Hilversum (Gooi & Vechtstreek) werken hierin intensief samen. De bijbehorende nieuwbouw (Almere Poort) zal mogelijk eind 2016 opgeleverd worden. Met deze ontwikkeling kunnen we beter inzetten op regionale en landelijke versterking van de expertise en aanpak van huiselijk geweld, eer-gerelateerd geweld en mensenhandel. Veilig Thuis Flevoland wordt in 2015 doorontwikkeld in samenwerking met Samen Veilig, wat in dit overgangsjaar nog een verantwoordelijkheid heeft voor het advies en onderzoek kindermishandeling. De Jeugdwet is in deze opdracht mede richtinggevend. We beogen te onderzoeken of een integrale aanpak van crisissituaties en positionering in Veilig Thuis een optie is. Ook onderzoeken we of interregionale samenwerking meerwaarde heeft, zowel inhoudelijk als financieel. 6 We sturen op langere termijn op maatschappelijke effecten De gemeenten willen gaan sturen op het bereiken van maatschappelijke effecten in het sociaal domein. Almere is begonnen haar beleid in te richten op basis van onderstaande ambities, de maatschappelijke effecten. Deze maatschappelijke effecten kunnen ook regionaal van toepassing zijn op het sociale domein. Het is de intentie dat alle ketenpartners bijdragen aan de maatschappelijke effecten. De 10 maatschappelijke effecten in het sociale domein 1. Ontwikkelkansen van kinderen en jongeren zijn vergroot 2. Kinderen groeien gezond en veilig op 3. Iedereen doet naar eigen kunnen mee, ongeacht zijn of haar beperkingen 4. Inwoners en het bedrijfsleven zijn meer betrokken bij de eigen leef en woonomgeving, ter verbetering van de buurten, wijken en de stad en totstandkoming van sociale verbanden in de buurten 5. Meer mensen nemen deel aan vrije tijdsactiviteiten in de eigen stad 6. Het aanbod van (vrijetijds)voorzieningen is beter afgestemd op de vraag van inwoners 7. Meer inwoners hebben een gezonde leefstijl 8. Meer inwoners hebben toegang tot informatie en noodzakelijk advies, bemiddeling en zorg 9. Minder overlast door bepaalde doelgroepen; zoals jongeren, verslaafden 10. Meer inwoners zijn financieel zelfredzaam In 2015 ligt het accent van de beleidsdoelen vooral op het realiseren en goed inregelen van de nieuwe lokale en regionale ondersteuningsinfrastructuur. Vanaf 2016 en verder kunnen we stappen zetten om concreet te gaan sturen op het maatschappelijk effect, waarbij elke gemeente zijn eigen aanpak kan ontwikkelen. 2.7 Cliëntenparticipatie Inspraak en brede vertegenwoordiging van cliënten is van groot belang. Afgezien van reguliere instrumenten bij instellingen zoals audits en klanttevredenheidsonderzoeken willen we de kwetsbare doelgroepen ook vertegenwoordigd zien in de verschillende gemeentelijke adviesorganen.

11 Zo is in de Regionale stuurgroep OGGZ begonnen met cliëntenparticipatie. Deze cliëntenparticipatie heeft een meerwaarde om bottom up informatie en inzicht te krijgen in hoe gewerkt wordt in de keten en of dit voldoet voor de doelgroep. Het gaat om het laten voeden door cliëntenorganisaties waarbij echt daadwerkelijke cliëntenparticipatie plaats vindt. Met de nieuwe Wmo-raden en de cliëntenraden kunnen beleidstukken en visies eerst langs de werkgroepen ten aanzien van input. Op deze manier ontwikkelen we transparant beleid en komen we tot beleidsparticipatie. 2.8 Kwaliteit Gemeenten worden wettelijk verantwoordelijk voor de ondersteuning op het gebied van zorg, jeugd en inkomen. De centrale gedachte is dat het zorgaanbod zoveel mogelijk uit gaat van de eigen kracht van mensen. Een aantal kwaliteitseisen is in de Wmo, de jeugdwet en de wet professionalisering jeugdzorg wettelijk bepaald: Wettelijk bepaald: - inzet gekwalificeerd personeel - van toepassing zijnde kwaliteitskeurmerken - certificering van instellingen - effectiviteit van de geboden zorg - wijze van verantwoording afleggen over inzet van middelen aan het Rijk. Instellingen; De meeste instellingen zijn HKZ-gekwalificeerd, ook het OGGz team / CT is HKZ gekwalificeerd. Flevoland De regiogemeenten hebben gezamenlijk uitgesproken dat we de kwaliteitseisen vanuit de Wmo en de jeudgwet volgen. Daarnaast zijn gezamenlijk nog de volgende aanvullende eisen geformuleerd: - Evidend-based (gebruik van een gevalideerde methodiek) - Klanttevredenheid en klantbeleving - Onderschrijving van kwaliteitsmanifest door partners (op basis van de Almeerse visie Sociaal Domein waar 10 principes zijn omschreven) Monitoren De Flevolandse gemeenten hebben de afgelopen jaren de Flevomonitor kwetsbare groepen en huiselijk geweld gefinancierd, die jaarlijks waardevolle informatie geeft over de specifieke doelgroepen met unieke geregistreerde personen bij de instellingen. In 2015 zullen we het gebruik van deze monitor voortzetten. In de loop van dat jaar zullen we bekijken of we deze monitor blijven gebruiken of dat we een ander type monitor willen die meer aansluit bij de nieuwe (integrale) aanpak van het sociale domein. Verder wordt er momenteel op landelijk niveau gewerkt aan een nieuwe manier van monitoring en mogelijk een benchmark. Handhaving en toezicht op kwaliteit is opgenomen in de Wmo.

12 2.9 Transformeren en innoveren Bovenstaande veranderingen leiden tot een andere manier van werken. Zo beogen we voor onze doelgroepen om tot een nog meer integraal samenhangend beleid en daarmee ontschotting te komen. We willen zoveel mogelijk lokale inzet daar waar dat kan; dit wordt primair geboden door de lokale ondersteuningsteams. Waar nodig schalen we op naar regionale inzet van opvang en hulpverlening. De nieuwe manier van werken geldt zowel binnen organisaties, als met partners in de stad, als met de regiogemeenten. Transformatie - en als uitwerking daarvan innovatie - reikt echter verder dan een nieuwe manier van werken. Transformatie gaat over: van zorgen voor naar zorgen dat. Door middel van het scheppen van voorwaarden voor participatie, ondersteuning en sociaal netwerk, kunnen mensen zelfredzaam zijn. Innovatie richt zich op de organisatie van die ondersteuning: waar transformatie het perspectief van de klant bedient, komt innovatie vooral van gemeenten, partners en andere instellingen die zich richten op hulpverlening. Conclusie Het regionale beleid moet goed aansluiten op het lokale beleid. Voor jeugd geldt dat het lokale beleid leidend is hier is geen sprake van een regionaal kader. Zo is het ook in afspraken tussen gemeenten (centrumregeling) bepaald. Elke gemeente gaat zelf over de toegang, aansluiting lokale structuur en gespecialiseerde jeugdhulp, en ook over de volumes. Aangezien dit laatste in alle gemeenten in volle ontwikkeling is, willen we in 2015 en in 2016 goed de vinger aan de pols houden. Dit betekent dat we indien nodig jaarlijks kunnen bijstellen. Het belangrijkste uitgangspunt bij het regionale beleid is dat we de behoefte en de leefwereld van de inwoner centraal stellen, en de ambtelijke systeemwereld daaraan ondergeschikt maken.

13 3. Regionale ondersteuningsstructuur In het algemeen willen we de structuur behouden zoals die nu ook al regionaal is opgesteld. Daarnaast hebben we te maken met een aantal wettelijke kaders. Van belang in de nieuwe structuur is de aansluiting met de lokale wijkteams (1). Als in een wijkteam wordt geconstateerd dat er specialistische zorg nodig is kunnen zij opschalen naar het regionale meldpunt OGGZ/ Vangnet en Advies. Daarnaast is ter verbetering van de aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling het Advies en Meldpunt Kindermishandeling doorontwikkeld samen met de Steunpunten Huiselijk naar het Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling (AMHK) onder de naam Veilig Thuis Flevoland. Visie Met onderstaande visie hebben we gezamenlijk geprobeerd om een passende regionale structuur neer te zetten waaronder we verschillende beleidsplannen hangen met ieder een eigen uitwerking. De gemeenten in Flevoland willen daar waar mogelijk het leven van alle mensen zo normaal mogelijk laten zijn en het perspectief op herstel, ontwikkeling en integratie in de samenleving bevorderen. Hierbij wordt de benodigde ondersteuning georganiseerd, zo laagdrempelig mogelijk, dicht bij de cliënt, waar mogelijk in de wijk, waar niet mogelijk met specialisme regionaal. 3.1 Nieuwe ondersteuningsstructuren in schema In onderstaand schema is geprobeerd een overzicht te bieden van de lokale en bovenlokale ondersteuning en opvang. Voor de kwetsbare doelgroepen is het noodzakelijk dat er expertise blijft die regionaal beschikbaar is. Deze regionaal ingerichte specialistische zorg zoals bemoeizorg, outreachende hulpverlening, Vangnet en Advies, Veilig Thuis Flevoland en de toegang tot de Maatschappelijke Opvang willen de regiogemeenten behouden. De aansluiting tussen regionaal en lokaal zullen we in 2015 nog tegen het licht houden. Gezien de vele veranderingen in het sociale domein, gaan we eerst kijken hoe de samenwerking, het op- en afschalen en de uitvoering in de praktijk werken. Na een tussenevaluatie kunnen we besluiten om waar nodig aan te passen. 1 In dit document wijkteams genoemd maar dit kunnen ook sociale teams zijn of teams in de wijk met andere naam.

14 Regionaal meldpunt OGGZ Er is één regionaal telefoonnummer bij de GGD. Het regionale meldpunt kan gebeld worden door de wijkteams in geval van: - dak en thuisloosheid (inclusief zwerfjongeren) - zorgmijdend gedrag en/of complexe problematiek op het gebied van OGGZ of verslavingszorg; - dreigende dak/thuisloosheid (overlast) en complexe problematiek die hieraan gerelateerd kan zijn; - vermoeden van zware psychiatrie in combinatie met verslaving en vaak ook nog zorgmijdend gedrag; - bij GGZ problematiek waarbij het wijkteam inschat dat Beschermd Wonen noodzakelijk is. Het gaat hier om mensen waarbij reguliere zorg vaak niet voldoende is.

15 Het Regionale Meldpunt richt zich op onderstaande taken: Vangnet en Advies Inzet van specialistische kortdurende (outreachende) bemoeizorg blijft regionaal ten behoeve van toeleiding naar hulpverlening lokaal (langdurige (bemoei) zorg). Wanneer iemand wordt toegeleid naar reguliere zorg lokaal moet er waarborg zijn van continuïteit van zorg: dus geen wachttijd, maar een warme overdracht naar het wijkteam of een gezinsbegeleider. Nieuw is dat nu van het door de gemeente ingekochte aanbod gespecialiseerde jeugdhulp gebruik kan worden gemaakt. Centrale Toegang Flevoland De Centrale Toegang Flevoland is gepositioneerd bij de GGD en verleent in de huidige situatie de toegang tot de opvang in het kader van de Landelijke Toegankelijkheid en regiobinding voor maatschappelijke opvang. De CT analyseert gegevens en signaleert knelpunten en trends, controleert en registreert aanmeld- en diagnoseformulieren van daken thuislozen die zich melden bij de maatschappelijke opvang in Flevoland, monitort de uitvoer van plannen van aanpak en neemt waar nodig contact op met de betreffende opvanginstelling. Zij zijn gemandateerd om besluiten te nemen voor de toegang tot de maatschappelijke opvang en beschermd wonen. Ondersteuning De ondersteuning die geboden wordt, is er altijd op gericht toe te leiden naar reguliere hulp. Waar mogelijk wordt afgeschaald. 5-6% van de bevolking heeft te maken met psychische aandoeningen en/ of ernstige psychosociale problematiek in combinatie met beperkingen bij zelfredzaamheid, participatie en/ of wonen. Ook kan er nog sprake zijn van verslavingsproblematiek. Ketensamenwerking en aansluiting keten De ketensamenwerking zal meer geïntensiveerd moeten worden. Dit betekent dat nauw samenwerken van belang is om er gezamenlijk voor te kunnen zorgen dat de kwaliteit en continuïteit van zorg geborgd blijft. In de uitwerking op het schema is inzichtelijk gemaakt hoe de keten zou moeten werken. De lokale ondersteuningsstructuur ziet er in elke gemeente anders uit. Vaak bestaat het deze uit vrijwilligers, maatschappelijk werkers, huisartsen. Ex-gedetineerden en veiligheid De coördinatie nazorg ex gedetineerden is gepositioneerd bij de GGD. Voor deze doelgroepen is er ook een regionale samenwerking met het Veiligheidshuis. De invulling van veiligheid is veelal lokaal. In het kader van focus op delicten zoals high impact crimes, overvallen, inbraken en andere delicten is er vaak een couleure locale aanpak. Het Veiligheidshuis bespreekt waar nodig cliënten die delicten hebben gepleegd, zoals top X cliënten 2, waar reeds specialisten bij betrokken zijn. Deze specialisten zijn vaak al bekend 2 Top X is de benaming voor lik-op-stuk beleid waarbij jonge daders zo snel mogelijk worden gestraft en vervolgens wordt gekeken hoe zij weer op het rechte pad kunnen worden gebracht. De aanpak bestaat uit een dadergerichte aanpak (of Top-X aanpak), een slachtoffergerichte aanpak en een aanpak gericht op hotspots.

16 met het OGGZ-team/ regionale meldpunt OGGZ en kunnen via die weg weer lokaal afschalen. Aansluiting op jeugdketen Voor het overgangsjaar 2015 is een regionaal beleidsplan opgesteld. Daarin is opgenomen op welke wijze de regio gemeentes de uitvoering van de gezamenlijke ingekochte jeugdhulp vorm willen geven. Toegang vrouwenopvang; Iedereen die een vraag of een melding heeft met betrekking tot huiselijk geweld of kindermishandeling of die een (zorg)melding wil doen kan daarvoor vanaf 2015 terecht bij het regionale meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling (Veilig Thuis). Afhankelijk van de ernst van de melding wordt toegeleid naar specifieke hulpverlening, ambulant of intramuraal, of teruggeleid naar de lokale zorgstructuur. Aan Veilig Thuis Flevoland is een 24-uurs crisisdienst verbonden, die kan zorgen voor onmiddellijke opvang van slachtoffers huiselijk geweld of kindermishandeling.

17 4. Financiën 4.1 Verdeling van middelen Centrumgemeente Almere ontvangt jaarlijks de middelen van de decentralisatie-uitkeringen voor de opvang. Deze middelen worden na overleg met de regiogemeenten jaarlijks besteed. Decentralisatie-uitkeringen zijn net als de algemene uitkering vrij besteedbaar en er vindt geen verantwoording naar het Rijk plaats, zoals bij specifieke uitkeringen wel het geval is. De uitkeringen zijn verbonden met een zeker doel. Vanuit dat perspectief kan de bestedingsvrijheid formeel niet, maar materieel wel begrensd zijn 3. De decentralisatie-uitkering vrouwenopvang is in 2015 met 0,931 miljoen verlaagd. Dit bedrag wordt aan de VNG uitgekeerd. De Algemene ledenvergadering van de VNG heeft op 18 juni 2014 besloten om de inkoop van landelijke functies bij de VNG te beleggen. Hierdoor kunnen de landelijke functies door de gezamenlijke centrumgemeenten efficiënt worden ingekocht. In de meicirculaire 2014 is al eerder melding gemaakt van middelen die aan de VNG worden uitgekeerd. Voor het financieren van de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling hebben we te maken met de volgende geldstromen: 1. De decentralisatie-uitkering vrouwenopvang die de centrumgemeente Almere ontvangt; 2. De financiële middelen van de huidige AMK s die met ingang van 2015 worden overgedragen aan alle gemeenten; 3. De middelen die gemeenten nu bijdragen voor de Steunpunten Huiselijk Geweld en hulpverlening bij huiselijk geweld. Almere is een voordeelgemeente vanwege de rol als centrumgemeente. Dit betekent dat de middelen die vanuit de decentralisatie uitkering vrouwenopvang kunnen worden ingezet voor de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling de komende jaren zullen stijgen. De decentralisatie uitkering vrouwenopvang bedraagt : , , , ,-.. Voor beide decentralisatie-uitkeringen maatschappelijke opvang (inclusief de oggz, verslavingsbeleid en groot stedelijke problematiek) en de vrouwenopvang geldt dat met ingang van 2016 een ophoging (indien van toepassing) volgens de objectieve verdeelmodellen maatschappelijke opvang en vrouwenopvang worden verdeeld. 3 September circulaire 2014

18 Met name de regionale opvang zal met de decentralisatie-uitkeringen bekostigd worden. Ook Beschermd Wonen zal regionaal worden ingekocht. De verhoging van de decentralisatie uitkering in 2015 zal, conform het besluit van het bestuurlijk overleg Sociaal Domein van 8 mei 2014, worden gebruikt als investeringsbijdrage voor het Oranje Huis, waardoor de financiële bijdrage vanuit de decentralisatie uitkering vrouwenopvang in 2015 gelijk is aan Ambulante producten zoals ambulante begeleiding, waarvoor middelen bij elke gemeente binnenkomen, zullen apart worden bekostigd. Om continuïteit van zorg te waarborgen worden maatschappelijke opvang instellingen in de regio niet gekort op de subsidie. De subsidie zal hetzelfde blijven als het jaar daarvoor. In onderstaande tabel wordt een overzicht geboden van inkomsten en uitgaven 2015 tot en met maart Gedetailleerde overzichten op programma niveau (activiteiten) worden opgenomen in de uitvoeringsplannen. Tabel 1: overzicht decentralisatie-uitkeringen Overzicht decentralisatie-uitkeringen Regionaal Kompas 2015 maatschappelijke opvang-grootstedelijke problematiek-oggz-verslavingsbeleidpsychosociaal maatschappelijke opvang uitgaven apparaat subsidies subtotaal grootstedelijke problematiek uitgaven subsidies reservering winteropvang - bedrag zal lager uitvallen subtotaal oggz uitgaven apparaat subsidies subtotaal verslavingsbeleid uitgaven subsidies subtotaal ophoging mo psychosociaal - awbz uitgaven subsidies subtotaal totaal maatschappelijke opvang

19 ophoging mei en september circulaire subtotaal totaal mo cf september circulaire totaal uitgaven saldo overheveling eenmalig positief saldo 2014 mo / collegebesluit Almere april subtotaal saldo maatschappelijke opvang / te besteden beschermd wonen raming uitgaven / op basis van uitgaven in 2015 en landelijke ontwikkelingen beschermd wonen 2015 kunnen bedragen nog wijzigen besteed t/m apparaat indicatiestelling expertteam saldo / te besteden vrouwenopvang / september circulaire uitgaven apparaat subsidies saldo / te besteden Locale middelen - regionale inzet - geen decentralisatie uitkering nazorg ex-gedetineerden cf afspraak met regio gemeenten uitgaven subsidies subtotaal Regionale Subsidie motie TK van der Staaij periode 1 juli juli Ontvangen Totaal = (deel Lelystad) ,00 (inzet Almere) = rest ,--. Over inzet restant wordt nog regionaal een besluit genomen. Regionale Subsidie motie TK van der Staaij periode 1 januari juli 2016 / aangevraagd, nog geen besluit bijdragen regio gemeenten 2014 = saldo / te besteden Risico s In 2015 wordt het bestedingsplan 2016 door centrumgemeente Almere met de regio gemeenten opgesteld. Voor de beleidsgevolgen van de nieuwe Wmo, de vertaling ervan in 2016 en verder, is een nadere financiële uitwerking noodzakelijk. Zoals boven aangegeven moeten voldoende regionale middelen beschikbaar blijven voor de regionale functies toegang en daadwerkelijke opvang. Lokaal zijn gemeenten primair verantwoordelijk voor de functies preventie, ambulante begeleiding, nazorg en uitstroom naar wonen. In de bestuurlijk regionale overleggen in 2015 worden nadere afspraken gemaakt over de spelregels die nodig zijn voor een adequate verdeling van de rijksmiddelen die past bij de gewijzigde wetgeving, beleidsontwikkelingen (zowel landelijk als regionaal) en beschikbare budgetten mede met het oog op de bezuinigingen die plaatsvinden bij gemeenten. De doorontwikkeling van de crisisdienst Jeugd in relatie tot de ontwikkeling Veilig Thuis Flevoland en vrouwenopvang - huiselijk geweld zal (nieuwe) kosten met zich meebrengen. Deze kosten zijn medio 2015 in beeld gebracht, waarna in het najaar 2015 besluitvorming

20 kan volgen met het oog op financiering vanaf Bureau Jeugd Zorg Flevoland voert tot heden de crisisdienst Jeugd budget neutraal uit. Mogelijk kan een kostenvoordeel gehaald worden uit een bovenregionale samenwerking met andere regio s. Dit is onderwerp van onderzoek eerste helft Beschermd wonen voor zowel jongeren als volwassenen is een nieuwe taak voor centrumgemeente Almere. Het betreft uitgaven voor zorg in natura (onder andere de RIBW) en het persoonsgebonden budget (PGB). De hoogte van het overgehevelde budget is nog niet definitief. Landelijk wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een nieuw (landelijk) verdeelmodel beschermd wonen. Uitgangspunt is dat gemeenten in ieder geval niet erop achteruit gaan. In 2015 wordt het budget op basis van ramingen van uitgaven en inkomsten (eigen bijdragen) besteed. 4.3 Overzicht gesubsidieerde instellingen MO/OGGZ Almere ontvangt voor de Maatschappelijke opvang als centrumgemeente een decentralisatie uitkering van het Rijk. Uit deze uitkering financieren we maatschappelijke opvang voorzieningen in de gehele regio. De decentralisatie uitkering maatschappelijke opvang wordt als volgt besteed. (Hier zijn niet de lokale middelen in meegenomen, dit gaat om de regionale voorzieningen) Maatschappelijke Opvang Leger des Heils Kwintes Tikvah Woonbegeleiding Iriszorg Waypoint GGD -Dag- en nachtopvang Almere -Dag- en nachtopvang Lelystad - Noodopvang perspectief -Room4U -10 voor toekomst -Zij aan Zij -preventieve ambulante gezinsbegeleiding -Begeleid Wonen Zwerfjongeren -Nachtopvang Vovend-J -Nachtopvang WAT - Noodopvang en servicepunt Emmeloord - vaardigheidstraining medewerkers zelfbeheer (Almere en lelystad) -Trajecten voor jongeren - Crisisopvang en ambulante hulpverlening Dagopvang en activiteiten -Centrale Toegang -Vangnet en Advies -Regionale outreach capaciteit ( subsidie gelijkelijk verdeeld over instellingen)

21 OGGZ GGZ Centraal MEE Tactus Waypoint -Extra onderzoek LVb in de keten - Regionaal basispakket preventie algemeen - Preventie Jeugd regionaal - Preventie maatwerk regionaal - Dagopvang/inloop - Begeleid wonen - Huur kantoor - Preventie Urk Reservering Eigen Bijdrage (vanwege de verordening) Decentralisatieuitkering VO Blijfgroep Zorggroep Oude en Nieuwe Land Reclassering Nederland Ouderenmishandeling Stichting Mentorschap - Begeleid wonen 17 plaatsen - Noodbed (Amsterdam) - Ambulante hulpverlening HG (Steunpunten Lelystad en Almere) - Oranje Huis Thuis (intensief ambulant) - Aware - En nu ik Lelystad (kindhulpverlening) - Tijdelijk huisverbod - Ambulante hulpverlening Steunpuntfunctie HG - Tijdelijk huisverbod - Tijdelijk huisverbod - Vrijwillige trajecten daderhulpverlening - Inhuur projectleider tbv deskundigheidsbevordering - Voorlichtingsactiviteiten aan ouderen

22 Beschermd Wonen - Iris Zorg - Kwintes - Leger des Heils - Philadelphia Zorg - PI Groep - Tikvah Woonbegeleiding - Triade - Woonzorgcentra Flevoland - Omega groep - s Heerenloo - Zorggroep ONL - InteraktContour - Stichting Zorgcentrum Talma huis - Coöperatie Boer en Zorg - ZSV Onderzoek Budget voor Flevomonitor Voorzieningen uit lokale middelen - Zwerfjongerenbeleid (bijvoorbeeld inloop voorzieningen zoals huiskamers, extra opvangvoorzieningen) - Voorzieningen lokaal gericht op preventie en nazorg (ook bijvoorbeeld inloopvoorzieningen) - Preventie huisuitzetting - OGGZ - Nazorg ex-gedetineerden (proces coördinatie) - Lokaal verslavingsbeleid (lokaal preventie aanbod) - Lokale inzet Huiselijk geweld

23 DEEL II Deelplannen

24 Inleiding In dit onderdeel van het beleidsplan formuleren we alleen de hoofddoelstellingen voor de komende jaren. Daarnaast zullen er uitvoeringsplannen gemaakt worden waar de uitwerking, acties, resultaten, begroting, planning en fasering in worden opgenomen. Dit wordt een apart document en vormt geen deel van deze kadernota met het beleid in hoofdlijnen. Openbare Geestelijke Gezondheidszorg OGGz is het bereiken en begeleiden van kwetsbare personen en risicogroepen, het functioneren als meldpunt voor signalen van crisis of dreiging van crisis bij kwetsbare personen en risicogroepen, het signaleren en bestrijden van risicofactoren en het tot stand brengen van afspraken tussen betrokken organisaties over de uitvoering van de openbare geestelijke gezondheidszorg. Op het terrein van de OGGz en de maatschappelijke zorg zijn drie beleidsfuncties te onderscheiden: 1. preventie en maatschappelijke uitval; 2. opvang en maatschappelijk herstel; 3. maatschappelijk herstel. Preventie behelst het voorkomen, signaleren en snel aanpakken van multiprobleemsituaties. Herstel bestaat uit het ondersteunen van cliënten die via woonbegeleiding in de (regio)gemeente maatschappelijk herstellen. Maatschappelijke opvang is begrensd tot de periode van opvang; OGGz omvat ook de periode ervoor (preventie van dakloosheid) en erna (herstel dakloosheid). Maatschappelijke Opvang De Maatschappelijke Opvang is al lang veel meer dan het helpen van dak- en thuislozen aan bed, bad en brood. De kerntaak van de maatschappelijke opvang is het bieden van een tijdelijk verblijf aan mensen zonder dak boven hun hoofd, gekoppeld aan zorg en begeleiding en/of het verhelpen van een crisis. Het betreft mensen die al dan niet gedwongen de thuissituatie hebben verlaten en niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven in de samenleving. Cliënten in de maatschappelijke opvang kampen vaak met meerdere problemen, zoals een combinatie van dak- en thuisloosheid, schulden, psychiatrische, somatische en/of verslavingsproblemen en/of werkloosheid of het ontbreken van een zinvolle dagbesteding. De maatschappelijke opvang is een ruim begrip voor verschillende opvangvoorzieningen. Verslavingszorg Sinds 1994 zijn gemeenten verantwoordelijk voor het verslavingsbeleid, bestaande uit verslavingspreventie en ambulante hulpverlening, inclusief activiteiten in het kader van de bestrijding van overlast door verslaving. Het gebruik en misbruik van alcohol en drugs is diepgeworteld in onze maatschappij. Het drinken van alcohol is algemeen geaccepteerd. Ook het gebruik van drugs is in de afgelopen decennia steeds algemener geworden. Naast alcohol en drugs kennen we ook andere verslavingsvormen, zoals medicijnen, gokken, game- en eetverslaving. Almere ontvangt als centrumgemeente een decentralisatie-uitkering van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) voor de ambulante verslavingszorg in Flevoland. Jaarlijks wordt hiermee preventie en dienstverlening bij Amethist en Tactus verslavingszorg ingekocht. De gemeente Urk ontvangt een bijdrage voor de inzet van Waypoint. Gemeenten

25 dragen bij aan preventie uit eigen middelen voor bijvoorbeeld jeugdbeleid, gezondheidsbeleid en veiligheidsbeleid. De inzet van de middelen uit de decentralisatieuitkering wordt door de gemeenten gezamenlijk bepaald. Alle vormen van geïndiceerde medische en preventieve behandeling vallen buiten deze financiering. Huiselijk geweld Huiselijk geweld en kindermishandeling zijn een groot maatschappelijk probleem, dat veel persoonlijk leed veroorzaakt. De gevolgen daarvan werken vaak een leven lang door. Jaarlijks worden ruim personen slachtoffer van ernstig huiselijk geweld. Ruim kinderen worden jaarlijks verwaarloosd of mishandeld en ruim kinderen zijn jaarlijks getuige van huiselijk geweld. Naar schatting krijgen tussen de en ouderen in Nederland te maken met ouderenmishandeling. Om het melden te bevorderen is de wet Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling in werking getreden per 1 juli Almere is centrumgemeente voor Flevoland. Voor de functie advies en melding kindermishandeling is de samenwerking geregeld middels een centrumregeling en financiering uit het regiobudget jeugd. Ook onder de Wmo 2015 blijven deze centrumgemeenten gehandhaafd en blijven zij de uitkering (inmiddels een decentralisatieuitkering) ontvangen. Landelijk is tussen VWS en de VNG afgesproken dat de centrumgemeenten in elk geval tot en met 2017 blijven doorgaan met het opstellen van vierjarige regiovisies. De landelijke ontwikkelingen hebben inmiddels voorzien in de integratie van de aanpak kindermishandeling en huiselijk geweld door de vorming van de regionale samenwerkingsverbanden Veilig Thuis in heel Nederland. Bovendien heeft uitbreiding plaatsgevonden naar andere vormen van relationeel geweld namelijk mensenhandel, eerwraak en ouderenmishandeling. In de lokale ondersteuningstructuren ontstaat capaciteit om (potentieel) huiselijk geweld te herkennen, en zo nodig met het gezin een plan van aanpak te ontwikkelen of gespecialiseerde hulpverlening in te zetten. Zo komt preventie van geweld dichterbij. We realiseren het Oranje Huis: een (boven)regionale 24 uurs crisisopvang voorziening en begeleiding van slachtoffers na huiselijk geweld. Centrumgemeenten Almere (Flevoland) en Hilversum (Gooi & Vechtstreek) werken hierin intensief samen. De bijbehorende nieuwbouw (Almere Poort) zal mogelijk eind 2016 opgeleverd worden. De Blijf Groep zal het Oranje Huis uitvoeren. Met deze ontwikkeling kunnen we beter inzetten op regionale en landelijke versterking van de expertise en aanpak van huiselijk geweld, eer-gerelateerd geweld en mensenhandel. Veilig Thuis Flevoland wordt in 2015 doorontwikkeld binnen het kader van de in 2014 in Flevoland vastgestelde centrumgemeente-regeling. Centrumgemeente Almere heeft aan de Blijf Groep de opdracht verstrekt tot de vorming van Veilig Thuis, in samenwerking met Samen Veilig, wat in dit overgangsjaar nog een verantwoordelijkheid heeft voor het advies en onderzoek kindermishandeling. De Jeugdwet is in deze opdracht mede richtinggevend. In 2015 ligt de focus op organisatie en inrichting van de front-office Veilig Thuis Flevoland en uitvoering van wettelijke taken, het doen van onderzoek en leggen van verbindingen met de ketenpartners. De Veilig Thuis organisatie zal 24/7 bereikbaar zijn. Het bestaande crisisteam Jeugd biedt hulp bij alle crises waar een kind bij betrokken is. Deze dienst wordt vooralsnog budget neutraal aangeboden door Bureau jeugdzorg. Aangezien de gemeenten verantwoordelijk zijn voor de organisatie van een crisisdienst wordt in 2015 gewerkt aan planvorming om tot een integrale aanpak van crises te komen en positionering in Veilig Thuis. Ook onderzoeken we of interregionale samenwerking meerwaarde heeft, zowel inhoudelijk als financieel.

26 Leeswijzer In dit beleidsplan zetten we ook in op persoonsgerichte trajecten die de situatie van dak- en thuislozen (ook zwerfjongeren) fundamenteel moeten verbeteren. Perspectief daarbij is zoveel mogelijk een zelfstandig bestaan. Hierbij kijken we naar alle relevante leefgebieden (wonen, inkomen, schulden, werk, dagbesteding en zorg). Op basis van de evaluatie van het Stedelijk Kompas en de ontwikkelingen in het sociaal domein kunnen we tot in de deelplannen genoemde doelstellingen komen. Ook de resultaten uit de Flevomonitor 2013 zijn vertaald in de doelstellingen. De doelstellingen zijn globaal geformuleerd, omdat bij de verdere uitwerking in de Uitvoeringsplannen in veel meer detail op de aangegeven acties ingegaan wordt. Tevens zijn de doelstellingen globaal geformuleerd zodat de komende jaren ruimte is om de doelen in de uitvoering bij te stellen en aan te scherpen op de actualiteit. De doelstellingen worden op hoofdthema s ondergebracht, te weten: 1. Preventie 2. Hulpverlening 3. Nazorg

27 A. Beleidsplan Maatschappelijke Opvang/ OGGZ/ Zwerfjongeren, nazorg ex-gedetineerden 1. Preventie Hoofddoelstelling: Voorkomen dak- en thuisloosheid Verwachte resultaten: Dakloosheid ten gevolge van huisuitzettingen komt vrijwel niet meer voor Activiteiten: Meer focus preventie De uitdaging zal zijn om ervoor te zorgen dat mensen niet in problemen komen waardoor ze hun huis uit gezet worden. Preventie zal voornamelijk een lokale taak zijn. Een voorbeeld hiervan is schuldhulpverlening en psychosociale ondersteuning. Met de vormgeving van bijvoorbeeld wijkteams komt er een grotere verantwoordelijkheid lokaal te liggen. Vroegsignalering: Verbinden lokale en regionale structuur Soms is de problematiek dermate complex dat de benodigde expertise niet in een wijkteam of lokaal aanwezig is. Daarom is het van belang dat er een sluitende keten is die continuïteit van zorg kan waarborgen en vroegtijdig kan signaleren. Het is noodzakelijk dat de lokale (wijk)teams, indien reguliere inzet onvoldoende werkt, kan opschalen. Dit kan door het regionale meldpunt OGGZ in te schakelen. Voorkomen van huisuitzettingen Om dak- en thuisloosheid te voorkomen willen we nog meer en vroegtijdiger inzetten op het voorkomen van huisuitzettingen. Dat kunnen we als gemeenten niet alleen, daar hebben we onze ketenpartners en met name ook de woningcorporaties steeds meer bij nodig. De ketenafspraken rondom het voorkomen van huisuitzettingen zullen worden versterkt. De financiële crisis heeft ertoe geleid dat er nieuwe groepen daklozen zoals de eigen woning bezitters en zelfstandig ondernemers zonder personeel zijn ontstaan, die vaak hun koopwoning uit moeten omdat zij hypotheeklasten niet meer kunnen betalen. Dit zijn huisuitzettingen die moeilijk voorkomen kunnen worden omdat er weinig mogelijkheden zijn in deze omstandigheden dakloosheid te voorkomen. 2. Hulpverlening Hoofddoelstelling: Geen mensen tussen wal en schip Verwachte resultaten: 1.1. Voldoende opvang voor zowel volwassenen (inclusief gezinnen) als zwerfjongeren als uitgeprocedeerde asielzoekers 1.2. Hulpverlening op maat; inzet van het aanbod jeugdhulpverlening indien nodig

28 1.3. Snelle doorstroming naar structurele oplossing Activiteiten 2.1: Continueren huidige opvang We beogen de opvangvoorzieningen zoals die in de huidige keten bestaan te behouden. Dit geldt voor de nachtopvang, dagopvang, jongerennachtopvang, 24 uurs-noodopvang, begeleid wonen jongeren, opvang voor tienermoeders en ambulante begeleiding. Capaciteitsonderzoek opvangvoorzieningen Er bestaat nog steeds geen betrouwbare informatie over de benodigde capaciteit voor de maatschappelijke opvang in de regio. De Centrale Toegang geeft aan dat, hoewel er is afgesproken dat cliënten maximaal 12 weken in de nachtopvang verblijven, de doorstroom mogelijkheden niet optimaal zijn. Ook instellingen zelf geven dit aan. Nu de instroom met de ontwikkeling van de Centrale Toegang en de invoering van de code Landelijke Toegankelijkheid en regiobinding geoptimaliseerd wordt, komt de druk de komende jaren steeds meer te liggen op een goede doorstroming. Al jaren wordt in de keten aangegeven dat Flevoland onvoldoende opvangcapaciteit heeft maar concreet is dit door de instellingen niet aangetoond. Daarom is besloten tot het bijhouden en registreren van een wachtlijst met als doel aantoonbaar maken of de Flevolandse opvangcapaciteit onvoldoende is. Onderzoek naar passende oplossing voor dakloze gezinnen, met als uitgangspunt: geen gezinnen in de maatschappelijke opvang In Almere is de gezinsopvang afgebouwd waardoor dakloze gezinnen niet meer opgevangen kunnen worden. De druk op gezinsopvang komt daarmee elders in de regio te liggen zoals bij Iriszorg in Lelystad. In samenwerking met de maatschappelijke partners willen we zoeken naar passende oplossingen. Hierbij is het uitgangspunt dat gezinnen en kinderen niet in de opvang horen, maar dat integraal gekeken wordt naar preventie, hulpverlening en nazorg aan gezinnen. Activiteiten 2.2 Integrale persoonsgerichte trajecten Een plek in de opvang dient hooguit een korte tussenstop te zijn waarna men weer perspectief krijgt en naar vermogen participeert. Dit vereist maatwerk ofwel een persoonlijk integraal traject dat tot stand dient te komen in nauwe samenwerking tussen Flevolandse gemeenten, instellingen, woningcorporaties en inwoners. De doelstelling is hetzelfde als die in de bijstelling Plan van Aanpak Evaluatie Stedelijk Kompas : 95% van degenen die een integraal traject doorlopen hebben een inkomen, passende woonvoorziening, begeleiding/zorg, vorm van dagbesteding. Onderzoek naar Regionaal Vangnet In Almere is in 2014 gestart met een opschalingsmodel. Daar waar men in de keten vastloopt omdat er meerdere problemen spelen en mogelijk meerdere instellingen met dezelfde