Een enigszins aangepaste structuur voor samenwerking met de gemeenten in het Euregiogebied wordt aan u voorgelegd ter beoordeling.

Transcriptie

1 Commissie Alle commissies Gedeputeerde belast met behandeling: L. Coppoolse vergadering PS: 17 september 1999 nr: WEB-60 agenda nr: Middelburg, 17 augustus 1999 Onderwerp: Tweede Gemeenschappelijk Ontwikkelingsconcept Euregio Scheldemond nr: /16 BESLUIT Aan de Provinciale Staten van Zeeland Samenvatting: Voorgesteld wordt in te stemmen met bijgaand Tweede Gemeenschappelijk Ontwikkelingsconcept Euregio Scheldemond (GOC) voor de komende vijf jaar met bijbehorende afsprakenregeling. Met uw goedkeuring zullen wij op 27 oktober 1999 met de provincies Oost-Vlaanderen en West-Vlaanderen dit Tweede GOC ondertekenen. Het Tweede GOC geeft een inhoudelijke bijstelling en een nieuwe structuur voor samenwerking. Daarbij is gebruik gemaakt van de praktijkervaringen van de afgelopen tien jaar en is rekening gehouden met toekomstige wensen en verwachtingen. 1. Inleiding De Scheldemondraad, het grensoverschrijdende overlegplatform van de provincie Zeeland met de naaste buren over de grens, de provincies Oost- en West-Vlaanderen, heeft ons gevraagd om het, bij dit voorstel gevoegde, beleidsdocument met als titel "Tweede Gemeenschappelijk Ontwikkelingconcept Euregio Scheldemond" (GOC) aan u ter goedkeuring voor te leggen. Het document, waarvan u de volledige tekst als bijlage bij dit voostel aantreft, is een herijking van de eerste oefening in grensoverschrijdend samenwerken die dateert van Dit herziene concept legt de beleidsdomeinen en -procedures vast waarbinnen de partners willen samenwerken. Aan de totstandkoming ervan hebben meegewerkt,een speciaal daartoe door het Dagelijke Bestuur van de Schedemondraad geformeerde werkgroep onder leiding van onze directeur WEB, een ingehuurde externe procesbegeleider en vooral de vakgroepen van de Raad. Met name aan de formulering van de beleidsprioriteiten voor grensoverschrijde samenwerking per beleidsveld hebben de vakgroepen een grote eigen bijdrage geleverd. Een enigszins aangepaste structuur voor samenwerking met de gemeenten in het Euregiogebied wordt aan u voorgelegd ter beoordeling. Het is de bedoeling om de vernieuwde vorm van samenwerking, die formeel vastgelegd wordt in een eveneens geactualiseerde Afsprakenregeling uit 1993, te laten ondertekenen door alle partners in de Scheldemondraad op 27 oktober Het GOC wordt op die dag definitief vastgesteld.

2 2. Voorgeschiedenis Euregio Scheldemond is het grensoverschrijdende samenwerkingsverband tussen de provincies Oost- en West-Vlaanderen en de provincie Zeeland. Dit samenwerkingsverband verwierf, zoals u weet, een formele status eind 1993 met de installatie van de Scheldemondraad en de ondertekening van een Afsprakenregeling tussen de drie provincies. Deze structurering van de grensoverschrijdende samenwerking was mede het gevolg van het formuleren van een gemeenschappelijke visie. Deze oefening resulteerde reeds in 1991 in een eerste Gemeenschappelijk Ontwikkelingsconcept voor de Euregio Scheldemond. Dit concept omkrijtte de beleidsvelden en legde de methoden vast waarbinnen de drie provincies wilden samenwerken. Na tien jaar praktijkervaring met grensoverschrijdende samenwerking in een dubbel kader, namelijk dat van twee elkaar opvolgende Europese Interreg-programma's voor de termijnen en en dat van de Scheldemondraad bleek de tijd rijp voor een actualisering van het oorspronkelijke concept. 3. De inhoud van het hernieuwde tweede concept. Naast een inhoudelijke bijstelling voorziet het geactualiseerde Gemeenschappelijke Ontwikkelingsconcept in een nieuwe structuur van samenwerking, die tijdens een Euregiodag in Blankenberge op 1 maart 1999 met alle direct betrokkenen is besproken en vervolgens aangepast op basis van de gedachtenwisseling. Het GOC is samengesteld uit zes hoofdstukken: 1. Algemene inleiding; 2. Grensproblemen: welke zijn de domeinen waar de grens een hinderlijke rol speelt?; 3. Leermomenten: hoe kunnen de partners van elkaar leren om bestaande problemen op te lossen?; 4. Schaalvoordelen: welke zijn de domeinen waar samenwerking tussen de partners efficiënter is dan het apart voortzetten of ontwikkelen van beleid?; 5. Samenvatting van de door de vakgroepen naar voren gebrachte beleidsvelden met de drie hoogste prioriteiten per vakgebied; 6. Structuur van samenwerking binnen Euregio Scheldemond. 4. Verschilpunten met het eerste GOC 1. Verbreding van de taakstelling. De aanzet voor de Scheldemondraad is gegeven in De eerste Afsprakenregeling dateert uit De initiële doelstelling is samen te vatten als een platform tot: a. informatie-uitwisseling en b. beleidsafstemming, daar waar mogelijk en gewenst. In het voorliggende document wordt nadrukkelijk geopteerd voor een actievere rol van de Raad door aan de twee genoemde elementen het element van programmabeheer en projectbeheer toe te voegen. 2. Verbreding naar alle beleidsvelden, onafhankelijk van de Europese subsidiemogelijkheden Tot nu toe heeft de samenwerking zich in hoge mate gericht op die beleidsterreinen waar Europese subsidiemogelijkheden aanwezig waren. In het nieuwe document wordt de samenwerking nadrukkelijk uitgebreid tot alle beleidssectoren waar de provincies een rol spelen. Vanzelfsprekend moet de samenwerking wel altijd een meerwaarde opleveren. 2

3 Dit uitgangspunt sluit niet uit dat altijd gekeken zal blijven worden of externe financiering mogelijk is (rijk, Europa) als projecten worden geïnitieerd door de Raad. Daar waar geen externe financiering voor handen is en de Raad het wenselijk acht samenwerkingsprojecten op te zetten zal dit mogelijk moeten zijn met provinciale middelen. 3. Formatie ambtelijke ondersteuning van de Raad en de vakgroepen. In de oude situatie was er vanwege de Scheldemondraad formeel geen formatie beschikbaar voor het internationale secretariaat te Gent; de formatie werd bekostigd uit de INTERREG programma s. Door de wens de samenwerking onafhankelijk te laten zijn van Europese programma s is nu een structurele formatie voorzien van het internationale secretariaat te Gent van 5 fte s. Voorshands is voorzien de kosten gelijkelijk te verdelen tussen de drie provincies. Naast de secretariële ondersteuning van de Raad behoort het ook tot de opdracht van het secretariaat ondersteuning te verlenen aan de vakgroepen en de Permanente Kamer van Advies. Voorts kan het beheer van projecten en programma s worden toegewezen aan het secretariaat. Eventuele baten daaruit voortvloeiende drukken vanzelfsprekend de werkingskosten van het secretariaat. Gedurende de looptijd van Interreg zullen de formatiekosten grotendeels ten laste van Interreg komen. 4. Functie van de vakgroepen. De sectoraal geformeerde vakgroepen hebben een grote rol gespeeld bij de totstandkoming van het nieuwe GOC, dit in tegenstelling met het voorgaande GOC dat uitsluitend is opgesteld geweest door een extern deskundige. Het zijn m.n. de beleidssectoren van de drie provincies geweest die mogelijkheden tot zinvolle samenwerking hebben onderkend en daarin voor hen geldende prioriteiten hebben aangegeven. Het is dan ook aan de sectoren om een actieve rol te spelen voor wat betreft de realisatie van de genoemde prioriteiten. 5. Integraal werken. Het feit dat de provincie-apparaten nog steeds overwegend sectoraal zijn georganiseerd verklaart het feit dat de vakgroepen op die basis zijn samengesteld. Toch hebben alle vakgroepen de opdracht gekregen om bij de totstandkoming van hun bijdragen werk te maken van het begrip integrale beleidsbenadering. De integrale beleidsbenadering loopt als een rode draad door het gehele stuk, dit in tegenstelling met het vorige GOC. Het komt m.n. tot uitdrukking in de opgesomde prioriteiten, waar over het algemeen gekozen is voor die onderdelen die zich bij uitstek lenen voor een multi-disciplinaire aanpak. 6. Positie gemeenten. In de oude situatie was niet geregeld op welke titel de gemeenten in de Raad zetelden. In de huidige voorstellen wordt een Permanente Kamer van Advies voorzien waarin alle gemeenten (kunnen) zetelen. Zij vaardigen een aantal vertegenwoordigers af naar de Raad. Op die manier kunnen de gemeentelijke vertegenwoordigers in de Raad de belangen van de gemeenten vertegenwoordigen. In de eerste helft van 1999 is vanuit de Vereniging voor Zeeuwse Gemeenten het signaal gekomen dat zij op gelijkwaardige wijze - ook financieel - wensten te participeren in de werking van de Scheldemondraad. Samen met de VZG zal nader worden onderzocht hoe deze wens gestalte kan worden gegeven. Daarbij wordt ook nagegaan hoe de 3

4 Vlaamse gemeenten hierover denken. Eventueel kan de structuur op dit punt worden aangepast. 5. Een eerste toetsing: de Euregiodag van 1 maart 1999 Op 1 maart 1999 is een Euregiodag te Blankenberge in Vlaanderen gehouden door de Scheldemondraad. Uitgenodigd waren burgemeesters en wethouders van gemeenten, gedeputeerden van de deelnemende provincies, raadsleden en beleidsambtenaren vanuit de drie provincies, vertegenwoordigers van waterschappen en polders en vertegenwoordigers van hogere overheden. Onder de 150 aanwezigen waren ook vertegenwoordigers vanuit Havenbesturen, de Kamers van Koophandel, VDAB-diensten, Export Vlaanderen, de NMBS, Toerisme Vlaanderen, Benelux, Rijn Schelde Delta en Milieufederaties. Al deze vertegenwoordigers hebben in verschillende werkgroepen, ingedeeld per beleidsveld, hun visie gegeven op enerzijds de vakgroepbijdrage op het eigen werkgebied, en anderzijds op de toekomstige structuur van samenwerking binnen de Euregio Scheldemond. Opzet was drie prioriteiten voor grensoverschrijdende samenwerking per beleidsveld vast te stellen. Deze zijn terug te vinden in hoofdstuk 5 van het GOC en in het onderdeel "Uitgangspunten van het GOC". Er diende voorts een keuze gemaakt te worden uit de verschillende alternatieven voor een toekomstige structuur voor samenwerking over de grens. De uiteindelijke keuze, waarbij gemeenten en andere lokale overheden nauwer bij de samenwerking zullen worden betrokken, is te vinden in het hoofdstuk 6 van het GOC en in de vernieuwde Afsprakenregeling. Voor een nadere beoordeling ervan uwerzijds zouden wij hier kortheidshalve willen volstaan met u er naar te verwijzen. 6. De vernieuwde Afsprakenregeling van Omdat de actualisering van het GOC toch een groot aantal consequenties inhoudt voor de structuur van de samenwerking achtte het Dagelijks Bestuur van de Scheldemondraad het wenselijk om ook de Afsprakenregeling van 13 december 1993 te vernieuwen. Basis voor de vernieuwde opzet ervan is de oude regeling en de vertaling van een aantal essentiële uitgangspunten van het voorliggende herziene GOC. De uitgangspunten zullen bij de nieuwe Afsprakenregeling als aanhangsel worden gevoegd (zie bijlage). De belangrijkste verschillen met de oorspronkelijke Afsprakenregeling zijn de artikelen met betrekking tot de structuur van samenwerking over de grens. De Euregio Scheldemond functioneerde oorspronkelijk via de Scheldemondraad, het Dagelijks Bestuur, de vakgroepen en het secretariaat. Deze organen blijven bestaan, maar worden uitgebreid met een permanente Kamer van Advies en ad hoc Werkgroepen. Wij kunnen ons verenigen met de voorgestelde opzet van het geheel. De nieuwe Afsprakenregeling is het document dat mede door een vertegenwoordiger van ons college, namens u, formeel zal worden ondertekend tijdens de vergadering van de Scheldemondraad van 27 oktober Wij stellen u voor in te stemmen met het besluit dat hierna in ontwerp volgt. GEDEPUTEERDE STATEN VAN ZEELAND, DRS. W. T. VAN GELDER, voorzitter DR. S. KNIGGE, wnd. griffier 4

5 Ontwerpbesluit De Staten van de Provincie Zeeland, gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten van Zeeland van 17 augustus 1999, nr /16; in te stemmen met: Besluiten 1. de tekst van het " Tweede Gemeenschappelijke Ontwikkelingsconcept (GOC)" Euregio Scheldemond, zoals voorgesteld door het Dagelijks Bestuur van de Scheldemondraad bij brief van 7 juli 1999, en zoals dat als bijlage bij dit voorstel is gevoegd; 2. de inhoud van de vernieuwde Afsprakenregeling van 1993 zoals die eveneens als bijlage aan dit voorstel is toegevoegd; 3. de formele afhandeling van de punten 1 en 2 door het college van Gedeputeerde Staten. 5