Weten welk profiel bij je past?

Transcriptie

1 Weten welk profiel bij je past? Lesprogramma voor het Voortgezet Onderwijs Ontwikkeld door SamCoaching i.o.v. Windesheim Flevoland SamCoaching

2 Lesprogramma Weten welk profiel bij je past? Inleiding De profielkeuze is de eerste officiële stap richting de toekomstige loopbaan. In dit lesprogramma worden profielkiezers op speelse wijze aan het denken gezet over hun persoonlijke profiel. Vervolgens leggen zij zelf de link naar het vakkenprofiel dat hier het meest op aansluit. Leerkrachten kunnen dit lesprogramma downloaden op de website van Windesheim Flevoland en de lessen naar eigen inzicht invullen in een lessenserie of een projectweek. Het lesprogramma Weten welk profiel bij je past? is ontwikkeld door SamCoaching in opdracht van Windesheim Flevoland. SamCoaching verzorgt coaching en workshops voor jongeren, gericht op de thematiek keuzes maken. Eigenaar Samantha Bakker is o.a. workshopbegeleider tijdens de Profielkeuzedagen. Deze dagen vormen een mooie aansluiting op dit lesprogramma. Doelstellingen lesprogramma Doelen en subdoelen Pagina 3, 4 Stap 1: Willen Invulopdracht, introductie profielen Pagina 5-9 Stap 2: Kunnen Moodboard, complimenten geven Pagina Stap 3: Kiezen Ná mijn middelbare school Pagina 16, 17, 18 Stap 4: Testen en ervaren Profielkeuzedagen en SamCoaching Pagina 19 Stap 5: Evaluatie Evaluatieformulier Pagina 20, 21 Pagina 2

3 Doelstellingen lesprogramma Dit lesprogramma is opgebouwd uit vijf verschillende onderdelen die van belang zijn voor het keuzeproces: Willen, Kunnen, Kiezen, Ervaren en Testen. Naast het hoofddoel worden hieronder de subdoelen van het lesprogramma omschreven. Pagina 3

4 Hoofddoel: De leerling kan zijn belangrijkste kwaliteiten, leerwensen en keuzefactoren benoemen en deze koppelen aan een vakkenprofiel dat hij hierbij vindt passen.. Subdoelen: De leerling kan de vakken waar hij goed in is, onderscheiden van de vakken die hij leuk vindt. De leerling kan markeren welke vakken hij relevant vindt om te leren en van welke vakken hij denkt dat ze later van pas kunnen komen. De leerling is bekend met de (algemene) inhoud van de vier vakkenprofielen. De leerling kan foto s uitzoeken en woorden en vaardigheden opschrijven die hij bij zichzelf vindt passen en deze verdelen over de vier profielen. De leerling kan een compliment opschrijven voor een medeleerling en hij kan een relatie leggen tussen zijn ontvangen compliment en zijn kwaliteiten. De leerling kan opschrijven of tekenen hoe hij zichzelf het liefst voor zich ziet als hij aan de toekomst denkt en wat hij zou willen bereiken. De leerling kan zich voorbereiden op de Profielkeuzedagen bij Windesheim Flevoland, door specifieke vragen over zijn profielkeuze op te schrijven. De leerling weet waar hij vijf korte tips kan vinden die hij thuis kan gebruiken bij zijn profielkeuze (filmpje Windesheim Flevoland) Pagina 4

5 Stap 1: Willen Doelen De leerling kan de activiteiten en vakken waar hij goed in is, onderscheiden van de activiteiten en vakken die hij leuk en interessant vindt. De leerling kan (binnen de wolkjes van de invulopdracht) markeren welke activiteiten en vakken volgens hem later van pas kunnen komen. Duur: 45 min. Invulopdracht De leerlingen vullen deze opdracht individueel in (Tip: Druk de opdracht van tevoren af op A3 formaat). Na het invullen van de tekstwolkjes, markeren de leerlingen met een groene stift de vakken die zij interessant vinden om te leren én de vakken die later van pas kunnen komen. De vakken waar zij later zeker niets mee willen doen markeren zij ook, maar dan met roze. De klas wordt verdeeld in tweetallen. Het is nu de bedoeling dat de leerlingen de ingevulde opdrachten, voor elkaar verborgen houden. De leerlingen raden welke activiteiten en vakken de ander relevant vindt voor de toekomst (de groene vlakken). Daarna wordt deze keuze toegelicht. Pagina 5

6 Invulopdracht 1. Waar ben ik (op school en buiten school) goed in? 2. Wat vind ik (op school en buiten school) leuk om te doen en te leren? 3. Wat wil ik later goed kunnen? Pagina 6

7 Lesvoorbereidingsformulier FASE TIJD LEERPROCES WERKVORMEN MATERIAAL Van tot Deelnemersactiviteit Docentenactiviteit Oriëntatiefase 15 min. Nadenken over de vragen op het bord. De antwoorden op deze vragen opschrijven in de wolkjes op de sheet. Verwelkomen, uitleg belang profielkeuze, klassikaal gesprek hierover: Wie weet al (ongeveer) welk profiel bij hem of haar past? Sheet Invul-opdracht uitdelen. Uitleg opdracht en vragen opschrijven op het bord: Klassikaal Individueel Sheet Invulopdracht 1. Vul de wolkjes in naar aanleiding van de volgende vragen. Waar ben ik (binnen en buiten school) goed in? Wat vind ik (binnen en buiten school) leuk om te doen en te leren? Wat wil ik later goed kunnen? Uitvoeringsfase 15 min. De opgeschreven woorden (activiteiten en vakken) in de wolkjes een kleur geven. Deze gemarkeerde wolkjes niet aan je buurman/vrouw laten zien. Raden welke activiteiten en vakken jouw buurman/vrouw interessant vindt voor 'in de toekomst (groen heeft gemarkeerd). Terugkijkfase 15 min. Klassikaal vertellen: - Hoeveel wolkjes zijn er goed geraden? - Vertellen welke woorden in de 'wolkjes later voor jou relevant kunnen zijn. - Voorbeeld noemen van een activiteit die je leuk vindt om te leren en een activiteit waar je goed in bent. Markeerstiften uitdelen. Uitleg van de kleuren: - Groen = dit wil ik nog leren; deze vakken en activiteiten kunnen later voor mij van pas komen; - Roze = met deze vakken en activiteiten wil ik later zeker niets doen. Leerlingen vragen om de (inmiddels gemarkeerde) wolkjes niet aan anderen te laten zien. Klas in tweetallen verdelen. Uitleg groene wolkjes van de ander raden: Raad welke vakken je buurvrouw/man interessant vindt voor later. Vertel welke activiteiten of vakken je bij je buurman/vrouw vindt passen en leg uit waarom. Evalueren met de klas: 1. Hoeveel wolkjes zijn er goed geraden? 2. Welke woorden in de 'wolkjes' kunnen voor jou relevant zijn, in de toekomst? 3. Noem een voorbeeld van een verschil tussen iets dat je leuk vindt en iets waar je goed in bent? Individueel Tweetallen Klassikaal - Pen, twee markeerstiften p.p. (groen en roze) Pagina 7

8 Stap 1: Willen (vervolg) Doelen De leerlingen kennen de inhoud van en de verschillen tussen de vier vakkenprofielen Duur: 45 min. Opdracht introductie vakkenprofielen In de volgende opdracht staat een kennismaking met de vier profielen en de inhoud ervan centraal. Deze opdacht kan worden overgeslagen als de leerlingen al over voldoende kennis beschikken van de vakkenprofielen. Pagina 8

9 Lesvoorbereidingsformulier FASE TIJD LEERPROCES WERKVORMEN MATERIAAL Van tot Deelnemersactiviteit Docentenactiviteit Oriëntatiefase 10 min. Nadenken over de vier profielen: Polsen: wat weten de leerlingen al over de vier profielen? Klassikaal Schoolbord/digibord Welke profielen zijn er? Wat houden ze in? Wat weet ik allemaal al over de profielen? Welke profielen zijn er? Wat houden ze in? Wat weet je al van deze profielen? (steekproef in de klas) De afkortingen van de vier vakkenprofielen (C&M, E&M, N&T, N&G) opschrijven. Uitvoeringsfase 15 min. In groepjes gaan staan bij een profiel. Op een flipover alles opschrijven wat ik al weet over dit profiel, bijvoorbeeld: - De (uitgeschreven) naam van het profiel opschrijven - Vakken - Beroepskansen - Voorbeelden van beroepen - Alles wat verder bij dit profiel hoort De klas in vier groepen verdelen. Elke groep krijgt een profiel toegewezen, deze staat bovenaan geschreven op een flap (flip-over formaat). Uitleg profielen-speeddate oefening: Schrijf, op de flip-over van jouw groepje, zoveel mogelijk op over wat jullie denken te weten over dit profiel (tijd: 10 min.) Bijvoorbeeld: De (uitgeschreven) naam van het profiel Bijbehorende vakken Beroepskansen bij dit profiel Alles wat verder bij dit profiel hoort Staand, zonder tafels o.i.d. In vier groepjes (per profiel één groepje) Vier flappen (flip-over formaat papier) Stiften In de resterende 5 min. schrijft ieder groepje de 3 belangrijkste vragen bij dit profiel op. Terugkijkfase 10 min. Met groepje kort presenteren welke drie belangrijkste vragen er zijn. Eén van de groepsleden schrijft de antwoorden op deze vragen op. Tot slot maken de leerlingen een foto van de profielen informatie op de flipovers. Presentaties begeleiden en direct antwoorden op de vragen geven. Eventuele fouten op de flip-overs corrigeren. De klas vragen om de antwoorden die je geeft, op de flip-overs te schrijven. Hier kan de klas een foto van maken. De klas uitdagen om deze foto te gebruiken in de afweging van de profielkeuze. Klassikaal, in groepjes Vier flappen (flip-over formaat papier) Stiften Pagina 9

10 Stap 2: Kunnen Doelen De leerling kan foto s opzoeken en woorden en vaardigheden opschrijven die hij bij zichzelf vindt passen. Vervolgens kan hij deze verzameling vastleggen op een moodboard. De leerling kan eerdergenoemde woorden en vaardigheden verdelen over de vier profielen (met behulp van verschillende kleuren). Duur: 45 min. Opdracht Moodboard van mijn vaardigheden De leerlingen denken na over de vragen wie ben ik?, wat maakt mij anders dan de rest? en waar ben ik goed in?. De antwoorden op deze vragen verwerken zij in een moodboard. Dit doen zij met potlood en d.m.v. knippen en plakken. Daarna trekken zij de opgeschreven woorden over met de kleur(en) van het profiel dat zij hierbij vinden passen. (Deze legenda wordt van tevoren op het schoolbord omschreven.) Zij brengen met behulp van deze kleuren hun vaardigheden onder, bij de vier profielen. Welke profielen komen het meest overeen met jouw moodboard? NB: Voorbereiding is belangrijk bij deze opdracht: zorg voor voldoende tijdschriften, plaatjes of ander materiaal dat gebruikt kan worden bij het maken van een moodboard. Pagina 10

11 Opdracht moodboard mijn vaardigheden Zie hier een voorbeeld: Pagina 11

12 Lesvoorbereidingsformulier FASE TIJD LEERPROCES WERKVORMEN MATERIAAL Van tot Deelnemersactiviteit Docentenactiviteit Oriëntatiefase 15 min. Nadenken over de vragen op het bord. Tafels neerzetten in groepen van vier. Vragen op het bord schrijven: Klassikaal Groepjes van vier 1 A3 blad p.p. 1 Potlood p.p. Voorbeeld moodboard bekijken. N.a.v. de vragen woorden opschrijven (met potlood) op A3. Wie ben ik? Waar ben ik goed in? Wat maakt mij anders dan de rest? Voorbeeld moodboard laten zien. Uitnodigen om woorden op A3 blad te schrijven. Uitvoeringsfase 15 min. Elke opgeschreven vaardigheid linken aan een profiel (door het potlood over te trekken met kleur). Elk profiel een kleur geven op het bord. Uitleg: Groepjes van vier Gekleurde stiften (vier verschillende kleuren p.p.) - De woorden (die je hebt opgeschreven in potlood) ga je nu overtrekken, met de kleur van het profiel dat jij bij die vaardigheid vindt passen. (Eventueel: *Oude tijdschriften) * Eventueel: Foto s en woorden die bij vaardigheden passen uitknippen en toevoegen. Terugkijkfase 15 min. Vraag beantwoorden: Per groep evalueren: Groepjes van vier - Welk profiel past het best bij welke vaardigheden van mij en waarom? - Welk profiel past het best bij mijn vaardigheden en waarom? Klassikaal Aangeven: volgende keer gaan we verder met de moodboards. Pagina 12

13 Opdracht complimenten geven Doel De leerling kan een compliment opschrijven voor een medeleerling en hij kan een relatie leggen tussen zijn ontvangen compliment en de kwaliteiten die hij heeft. Duur: 45 min. Opdracht complimenten geven (en moodboard aanvullen) De leerlingen gaan in tweetallen zitten. Ieder geeft de ander (zonder naar zijn/haar moodboard te kijken) twee complimenten. Zie op de volgende bladzijde een overzicht van kernkwaliteiten die hierbij van pas kunnen komen. De leerlingen kunnen dit formulier voor elkaar invullen (welke kernkwaliteiten vind jij het meest bij de ander passen?). Deze complimenten worden verwerkt in het moodboard en krijgen ook een kleur op basis van de profielen. Pagina 13

14 Opdracht complimenten geven Vink de kwaliteiten aan die jij bij de ander vindt passen: Accuratesse Autonoom Bedachtzaam Beheerst Behulpzaam Bescheiden Beschouwend Besluitvaardig Betrokken Betrouwbaar Consensusgericht Daadkracht Daadkrachtig Efficiënt Empathisch Flexibel Gedisciplineerd Gehoorzaam Gestructureerd Gezagsgetrouw Harmonisch Idealistisch Ingetogen Innovatief Kritisch Loyaal Meegaand Moed(ig) Optimistisch Ordenend Profilerend Rationeel Realistisch Relativerend Rust(ig) Service-gericht Spontaniteit Stabiel Toegewijd Volgzaam Zelfverzekerd... Pagina 14

15 Lesvoorbereidingsformulier FASE TIJD LEERPROCES WERKVORMEN MATERIAAL Van tot Deelnemersactiviteit Docentenactiviteit Oriëntatiefase Uitvoeringsfase Terugkijkfase 15 min. In tweetallen zitten. De ander vier complimenten geven, die nog niet op het moodboard staan. Uitleg geven bij de complimenten. 10 min. Moodboard aanvullen met de ontvangen complimenten. Zowel de complimenten als de woorden vanuit de invulopdracht een kleur geven, aan de hand van de vier profielen (vier kleuren). De leerlingen vragen om in tweetallen te gaan zitten en vier complimenten voor elkaar op te schrijven (p.p.). Vervolgens worden deze complimenten uitgelegd. De leerlingen rouleren na 7 min. NB: de complimenten zijn aanvullend aan het moodboard. Moodboards uitdelen. Uitleg en voorbereiding: - Het moodboard kan worden aangevuld met de complimenten. - Vier kleuren op het bord noteren (legenda: elke kleur staat voor een profiel). Sheets invulopdracht uitdelen. Uitleg: Tweetallen Tweetallen - Aanvullen moodboard met relevante woorden, vanuit de invul-opdracht. Geef deze en de complimenten, een kleur (van één van de profielen per vak). 20 min. Het leukste Het leukste compliment Uitleg: Uitleg: Klassikaal Klassikaal - - klassikaal klassikaal toelichten. Vertellen Vertellen bij bij welk welk profiel profiel dit compliment dit past past Welk Welk compliment dat je dat hebt je hebt ontvangen, vond vond je je en waarom en waarom dit dan dit dan zo is. zo is. het leukst? het leukst? Bij welk Bij welk profiel profiel vind vind je dit je compliment dit het best het best passen passen waarom? en waarom? Klassikaal Klassikaal vragen vragen opstellen: opstellen: Wat Wat vind vind je nu je nog nu het nog lastigst het lastigst of wil of je wil nog je weten nog weten over over Wat Wat vind vind ik nu ik nog nu nog het het jouw jouw profielkeuze? lastigst lastigst of wil of ik wil nog ik nog weten weten over over mijn mijn profielkeuze? Klassikaal Klassikaal vragen vragen beantwoorden Moodboarden (opdracht 2) Post-its of papier om de complimenten op te schrijven Gekleurde stiften (minimaal vier verschillende kleuren p.p.) Ingevulde vakkenchecklist Pagina 15

16 Stap 3: Kiezen Doel De leerling kan opschrijven, of tekenen, hoe zij zichzelf na de middelbare school het liefst voor zich ziet en wat hij zou willen bereiken. Duur: 45 min. Opdracht ideale situatie ná mijn middelbare school Over 5 jaar zie ik mijzelf het liefst dit doen. Elke leerling beschrijft deze situatie (als verhaal of in steekwoorden) in het vakje Ideale situatie. De docent daagt de leerlingen uit met vragen als: - Wil je dan een kantoorbaan of juist iets anders (en wat dan ongeveer)? - Wat voor vaardigheden zet je dan in tijdens je ideale studie/beroep (sociaal, technisch, wiskundig, medisch)? - Op welke tijden werk je dan het liefst? - Wat is voor jou dan een ideale werkomgeving? Schrijf op welk profiel het meest overeenkomt met wat er getekend of opgeschreven is. Pagina 16

17 Opdracht ideale situatie ná mijn middelbare school... Profielen die hier het meest bij passen: Pagina 17

18 Lesvoorbereidingsformulier FASE TIJD LEERPROCES WERKVORMEN MATERIAAL Van tot Deelnemersactiviteit Docentenactiviteit Oriëntatiefase 10 min. Nadenken over de vraag (eerst klassikaal, dan individueel): Wat voor soort studie/werk zie ik mijzelf het allerliefst doen ná mijn profielkeuze? Vraag op het bord schrijven: Wat voor soort studie/werk zie jij jezelf het liefst doen ná je profielkeuze? Wanneer leerlingen het absoluut nog niet weten, hen uitdagen met vragen (zie beschrijving van de opdracht op de vorige bladzijde). Klassikaal Individueel Format De ideale situatie ná mijn middelbare school. Uitvoeringsfase 15 min. Vakje invullen op eigen manier. Uitleg: Individueel Pen/potlood p.p. Je bent vrij om de sheet op je eigen manier in te vullen. Met steekwoorden/een schets/een verhaal Alles mag! De moodboards mogen gebruikt worden als inspiratie. Leerlingen uitdagen om het format op hun eigen manier in te vullen (zie vragen vorige blz.!) Terugkijkfase 20 min. Schrijf onder het vakje ideale situatie de profielen die jij hierbij vindt horen. Vertel aan de klas waarom je voor deze profielen hebt gekozen. Stel zo nodig vragen aan je docent. Schrijf vragen op die je nog graag wilt stellen als het gaat om je profielkeuze. Uitleg: Bedenk welk(e) profiel(en) bij jouw ideale situatie horen. Klassikaal laten vertellen: Waarom heb je voor deze profielen gekozen bij jouw ideale situatie? Lesprogramma afsluiten: vertellen over vervolg tijdens de Profielkeuzedagen bij Windesheim. Schrijf vragen op die je zou willen stellen bij Windesheim Flevoland. Klassikaal evalueren (invullen evaluatieformulier lesprogramma). Individueel Klassikaal Evaluatieformulier lesprogramma Pagina 18

19 Stap 4: Testen en ervaren Doelen De leerling kan zich voorbereiden op de Profielkeuzedagen bij Windesheim, door specifieke vragen over zijn profielkeuze op te schrijven. De leerling weet waar hij vijf korte tips kan vinden die hij thuis kan gebruiken bij zijn profielkeuze. De profielkeuze De Profielkeuzedagen zijn door Windesheim Flevoland georganiseerd om de laatste twijfels bij leerlingen weg te nemen over hun profielkeuze. Vragen en laatste twijfels n.a.v. dit lesprogramma zijn een goede input voor de workshops tijdens de Profielkeuzedagen. Tijdens de speeddate met studenten van Windesheim Flevoland kunnen leerlingen vragen stellen over hun opleidingen. Tot slot heeft Windesheim Flevoland i.s.m. SamCoaching een filmpje ontwikkeld met tips bij het maken van een profielkeuze. Hiermee kunnen leerlingen thuis aan de slag met oefeningen. Link naar filmpje: tips bij het maken van een profielkeuze Activiteit vanuit SamCoaching: Coaching bij profielkeuze Activiteiten vanuit Windesheim Flevoland (Profielkeuzedagen): Speeddaten met studenten Workshop Droomwolk Workshop Motivatie en Profielkeuze Profielkeuzerad-spel Pagina 19

20 Stap 5: Evaluatie Doel De leerlingen kunnen hun laatste vragen met betrekking tot de profielkeuze in kaart brengen en de antwoorden hierop ontdekken met behulp van een aantal opdrachten. Reflectievragen De reflectievragen op de volgende pagina zijn bedoeld om de leerlingen aan het denken te zetten over de kennis die ze hebben vergaard, de keuzes die ze tot nu toe hebben gemaakt en de manier waarop ze die keuzes hebben gemaakt. Tijdlijn Met behulp van de tijdlijn kan de leerling zelf zijn ontwikkeling zichtbaar maken, in het keuzeproces tijdens dit lesprogramma. Uitnodigen (oud)leerling Nodig een leerling uit die eerder succesvol een vakkenprofiel heeft gekozen en die graag wil vertellen over deze ervaring. Hij of zij kan worden uitgenodigd tijdens de laatste les. De klas kan aan deze leerling vragen stellen die tot nu toe nog niet zijn beantwoord. Windesheim Flevoland en SamCoaching stellen het enorm op prijs als u de ingevulde evaluatieformulieren (blz. 21) wilt mailen; bijvoorbeeld in de vorm van een screenshot. U kunt de evaluaties mailen naar info@samcoaching.nu. We zullen de uitkomsten gebruiken om het lesprogramma te verbeteren. Suggesties ter verbetering van het lesprogramma zijn hiernaast natuurlijk heel welkom. Veel lesplezier en nieuwe inzichten gewenst namens Windesheim Flevoland en SamCoaching! Pagina 20

21 Evaluatieformulier Wat werkte het meest aan de opdrachten?... Wat zou anders of beter kunnen aan de opdrachten?... Geef jouw ontwikkeling aan het begin van van de de opdrachten op op de de tijdlijn tijdlijn aan aan (1). (1). Geef jouw ontwikkeling na afronding de afronding van alle van opdrachten alle opdrachten de op tijdlijn de tijdlijn aan (2). aan (2). 0 Geen idee wat ik moet kiezen 100% Ik weet welk profiel het best bij mij past Welke stappen heb ik gezet om tot mijn profielkeuze te komen?... Met welke stap (actie) kom ik nu dichterbij het profiel dat het best bij mij past?... Ik beoordeel de lessen met een Pagina 21 SamCoaching 2016