Advies aan de gemeenteraad

Transcriptie

1 Advies aan de gemeenteraad Postregistratienummer * * Raadsvergadering: 17 maart 2016 Voorstel: 2.41 Agendapunt: 8 Onderwerp Vaststelling Regionale detailhandelsvisie West-Friesland. Datum 8 maart 2016 Beslispunten Vaststelling van de Regionale detailhandelsvisie West Friesland inclusief het onderzoeksrapport (d.d. 30 september 2015). Inleiding De Regionale detailhandelsvisie West Friesland is één van de projecten van Regionale economische agenda (onderdeel Pact van West-Friesland). De Regionale Economische Agenda (REA) is één van de middelen om de ambitie uit het Pact waar te maken. Daarnaast staat in het detailhandelsbeleid Noord Holland van de provincie dat regio s een detailhandelsvisie moeten opstellen en aan welke eisen deze moet voldoen. Elke vijf jaar is een actualisatie of beoordeling van de noodzaak tot actualisatie nodig. De huidige regionale detailhandelsvisie stamt uit In opdracht van de 7 West-Friese gemeenten heeft bureau Stedelijke Planning de regionale detailhandelsvisie opgesteld, samen met een begeleidings- en klankbordgroep. De visie kijkt vooruit tot ongeveer 2020, met een doorkijk tot Beoogd effect - Behoud en versterking van de winkelgebieden volgens de gewenste winkelstructuur; - Het voorkomen en zo mogelijk verminderen van overaanbod van vierkante meters en leegstand en het behouden van koopkrachtbinding in de regio; - Een goede afstemming over, en toetsing van nieuwe initiatieven. Klaproos VS Opmeer Postbus ZK Spanbroek telefoon: fax: gemeente@opmeer.nl KvK nummer IBAN-nummer NL94 BNGH

2 Argumenten 1.1. In het Portefeuillehoudersoverleg Verkeer en Vervoer, Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening, Economie (VVRE) op 15 oktober 2015 is ingestemd met de regionale detailhandelsvisie. De conceptvisie is voorgelegd aan de Regionale Adviescommissie Detailhandel, aan de provincie (ambtelijk) en in de regionale raadsledenbijeenkomst op 16 september In de VVRE vergadering van 15 oktober 2015 is ingestemd met de regionale detailhandelsvisie en besloten deze visie vrij te geven voor besluitvorming in de 7 West-Friese gemeenteraden Een breed gedragen nieuwe visie op de Westfriese detailhandelsstructuur, waarbij behoud van koopkrachtbinding voorop staat, is nodig. Sinds de regionale detailhandelsvisie uit 2009 is de detailhandel drastisch veranderd. De verkoop via internet heeft een vlucht genomen, er is een structureel lagere behoefte aan fysieke winkels, er is veel leegstand, beleving wordt belangrijker dan alleen verkoop, het bestedingsvermogen van de consument is verminderd en onzeker voor de toekomst en de bevolking vergrijst waardoor de afgelopen jaren minder is besteed in de retail. Daarnaast hebben er regionaal enkele ontwikkelingen plaatsgevonden die het winkellandschap in de regio hebben beïnvloed. Te denken valt aan gegroeide leegstand, de groei van enkele buurtcentra en de uitbreidingsplannen in enkele winkelcentra. Door deze ontwikkelingen is er sprake van een overaanbod van vierkante meters in de detailhandel. Er wordt niet verwacht dat de vraag naar vierkante meters fysieke winkelruimte dermate zal aantrekken dat deze het overaanbod oplost. De leegstand ligt in een aantal winkelgebieden boven het landelijke gemiddelde van 7,8%. Voorkomen moet worden dat voor leegstand wordt gebouwd en bestaande winkelgebieden verzwakken. Het maken van keuzes over waar wel en waar geen detailhandelsontwikkelingen gewenst zijn, is daarmee van belang gezien de genoemde ontwikkelingen in deze branche. De visie richt zich daarom op behoud van de hoofdstructuur. Op deze manier blijft het voorzieningenniveau zoveel mogelijk op peil. In de Regionaal Economische Agenda is aangegeven dat regionale inzet voor onderlinge afstemming nodig is om de regionale voorzieningenstructuur in stand te houden. In de visie staat een toetsingskader beschreven om een goede afweging te maken bij nieuwe initiatieven tot detailhandelsontwikkelingen. Kaders Het opstellen van de visie is een onderdeel van de Regionaal Economische Agenda en tevens een vereiste van de Provincie Noord-Holland. In deze visie wordt dezelfde lijn aangehouden als het provinciale detailhandelsbeleid. De provincie kiest ook voor prioriteit aan de hoofdwinkelgebieden en zet in op het voorkomen van leegstand als gevolg van overprogrammering.

3 De inhoud van de visie op hoofdlijnen Visie op de gewenste winkelstructuur 1. Een kwalitatieve versterking van het (recreatieve )centrum van Hoorn als winkelhart van West Friesland en van de twee ondersteunende recreatieve centra, Enkhuizen en Medemblik; 2. Behoud en alleen waar nodig versterking van een zo gevarieerd mogelijk winkelaanbod met een duidelijke bovenlokaal verzorgende functie in de grootste dorpscentra in de regio: Opmeer/ Spanbroek, Avenhorn/De Goorn, Wervershoof, Obdam, Wognum en Hoogkarspel; 3. Inzetten op behoud en alleen waar nodig versterking van de dagelijkse winkelvoorzieningen in de ondersteunende wijkcentra in Hoorn en Enkhuizen en kleinere dorpscentra waaronder Hoogwoud; 4. Bij nieuwe ontwikkelingen concentratie van winkels in volumineus aanbod zo veel als mogelijk in het Hof van Hoorn, of in de Woon- & Autostraat/Industrieweg in Grootebroek, met een functie voor een kleiner gebied; 5. Een afname van het aanbod aan verspreide winkels in de regio (de verplaatsing van de Aldi naar het centrum van Hoogwoud is hier een voorbeeld van); 6. Geen nieuwvestiging van tuincentra of bouwmarkten op solitaire locaties; 7. Internetverkoop met afhaalpunt beperkt tot afhalen/retourneren: bij voorkeur vestiging binnen de hoofdstructuur. Hiermee wordt extra loop in deze centra georganiseerd en daarmee de mogelijkheid voor de aankoop van andere producten. Dit werkt ondersteunend aan de bestaande centra; 8. Internetverkoop met afhaallocatie met eventueel activiteiten als showroom, demonstreren, kopen, bestellen, ruilen): alleen op locaties waar detailhandel als hoofdactiviteit is toegestaan, met inachtneming van de ter plaatse geldende branchebeperkingen. Dat wil zeggen alleen volumineuze branches op de Perifere Detailhandels Vestigingslocaties (PDVlocaties). Dit is ook onderdeel van het provinciale beleid. Een (toetsings)kader om marktinitiatieven te beoordelen 1. Nieuwe initiatieven dienen bij te dragen aan versterking van de gewenste structuur (schaalvergroting door het samenvoegen van vierkante meters is mogelijk). 2. Nieuwe clusters van detailhandel buiten de hoofdstructuur zijn niet gewenst. Een Uitzondering geldt voor kleinschalige detailhandel, als ondergeschikte gemaksfunctie bij een andere hoofdactiviteit (bijv. benzinestation, OV-knooppunt) of als ondergeschikte functie bij een verwante hoofdactiviteit (bijvoorbeeld bij een agrarisch bedrijf). 3. Initiatieven die voorzien in realisering of uitbreiding van verspreid gevestigde bewinkeling zijn niet gewenst. De Provincie stelt de Regionale Detailhandelsvisie vast. De Provincie stelt als eis dat elk initiatief waarvoor een wijziging van het bestemmingsplan nodig is en dat groter is dan m2 winkelvloeroppervlakte (wvo), aan de Regionale Adviescommissie Detailhandel (RAC) wordt voorgelegd. Voor winkelgebieden van m2 geldt dit voor initiatieven groter dan m2 wvo (in de regio is dit alleen het centrum van Hoorn). De RAC brengt advies uit aan de betreffende gemeente en de provincie. De RAC baseert haar advies op het provinciale-, regionale- en

4 gemeentelijke beleid. In de visie is opgenomen dat ontwikkelingen die niet aan de RAC hoeven te worden voorgelegd, maar wel een regionale uitstraling hebben, worden voorgelegd aan de VVRE. Daarnaast geldt dat moet worden voldaan aan de Ladder van duurzame verstedelijking zoals opgenomen in het Besluit Ruimtelijke Ordening. Hierin staat dat nieuwe stedelijke ontwikkelingen voldoen aan een actuele regionale behoefte. Voor detailhandel moet daarbij worden gemotiveerd dat rekening is gehouden met het voorkomen van leegstand. De gemeenten in West-Friesland houden rekening met de beleidskaders uit de regionale visie bij het uitwerken van nieuwe gemeentelijke visies, lokaal beleid en actieplannen voor winkelgebieden die behoren tot de hoofdstructuur. Invloed nieuwe visie op de Opmeerse winkelgebieden In de visie worden naast het centrum Opmeer/Spanbroek ook 5 andere centra (Avenhorn/De Goorn, Wervershoof, Obdam, Wognum en Hoogkarspel) als bovenlokaal verzorgende status aangewezen. In de voorgaande visie had Opmeer/Spanbroek samen met de Streekhof in Bovenkarspel alleen deze status. Beoordeeld is of deze wijziging invloed heeft op de ontwikkelingsmogelijkheden voor het centrum Opmeer/Spanbroek. Gezien deze visie voor deze bovenlokale verzorgende boodschappencentra twee supermarkten toestaat met een moderne omvang (tot ca m2 wvo per supermarkt) leidt deze nieuwe visie niet tot een beperking voor de verdere ontwikkeling van het centrum Opmeer/ Spanbroek (het vigerende bestemmingsplan en het voorontwerp bestemmingsplan centrum Opmeer/ Spanbroek staat een tweede supermarkt toe (1.050 m2 wvo op basis van een uitgevoerde DPO). Ook is de verplaatsing van de Aldi naar het centrum van Hoogwoud opgenomen in het concept regionale detailhandelsvisie (relocatie van detailhandelsvestigingen naar centra past binnen de doelstellingen van deze visie). Om langdurige leegstand te beperken hebben wij voor een aantal locaties in de centra van Opmeer/ Spanbroek en Hoogwoud tevens het beleid te transformeren van detailhandel naar andere centrumfuncties (wonen, centrumfuncties, horeca, dienstverlening etc.). Tevens past deze visie binnen de doelstellingen van de Structuurvisie Opmeer Maatschappelijk draagvlak Deze visie is opgesteld in sterke interactie met ambtelijke en bestuurlijke vertegenwoordigers van de gemeenten en de provincie. Voor het verkrijgen van een breed gedragen regionale detailhandelsvisie zijn ondernemers (incl. ondernemersvereniging De Westfriese Bedrijvengroep en MKB Nederland), winkeliersverenigingen, vastgoedeigenaren, en koepelorganisaties betrokken in dit proces. Dit is gedaan middels regelmatige bijeenkomsten met de begeleidingsgroep en klankbordgroep, twee interactieve workshops en een consultatieronde onder de belanghebbenden. Tot slot is er via internet een burgerpanel georganiseerd onder de inwoners van West-Friesland. In dat burgerpanel werd de bewoners gevraagd naar gedrag en oordelen over winkelen en boodschappen doen in de regio.

5 Kanttekeningen Na vaststelling door de gemeenteraden zal de visie worden voorgelegd aan de Regionale Adviescommissie Detailhandel (RAC). De RAC brengt advies uit aan Gedeputeerde staten of de visie past binnen de provinciale beleidskaders, inhoudelijk voldoende is uitgewerkt en als toetsingskader kan dienen voor de komende vijf jaar. Deze toetsing achteraf houdt een risico in dat de visie achteraf nog aangepast dient te worden. Dit risico is zoveel mogelijk verkleind door: 1. Strikt de voorwaarden te hanteren die de provincie in haar beleid stelt aan regionale detailhandelsvisies. 2. De provincie ambtelijk te betrekken bij de totstandkoming van de visie. 3. Concepten van de visie twee maal te bespreken in de RAC, en de opmerkingen van deze commissie te verwerken in het rapport. Financiën Met het opstellen en begeleiden van het proces om tot een gedragen regionale detailhandelsvisie te komen is een totaal regionaal bedrag van ,- gemoeid. De gemaakte kosten vallen binnen het begrote budget van de regionale economische agenda voor het jaar Uitvoering Na vaststelling door de gemeenteraden zal de visie formeel worden voorgelegd aan de RAC. De RAC brengt advies aan GS uit, waarna deze toetst of de visie past binnen de provinciale beleidskaders, inhoudelijk voldoende is uitgewerkt en als toetsingskader kan dienen voor de komende vijf jaar. Communicatie Na akkoord van alle colleges, en voor behandeling in de raden, volgt een persgesprek en een regionaal persbericht via de gebruikelijke gemeentelijke kanalen. Tevens worden de betrokken stakeholders per brief geïnformeerd. Nadat alle Westfriese gemeenteraden akkoord zijn volgt nogmaals een regionaal persbericht. Bijlagen digitaal en in raadsleeskamer - Visiedocument: de Regionale Detailhandelsvisie West Friesland, d.d. 30 september Onderzoeksrapport: de Regionale Detailhandelsvisie West Friesland, d.d. 30 september Burgemeester en wethouders gemeente Opmeer

6 Raadsbesluit De raad van de gemeente Opmeer, gelezen het voorstel van de burgemeester en wethouders van 8 maart 2016, besluit: De Regionale detailhandelsvisie West Friesland inclusief het onderzoeksrapport (d.d. 30 september 2015) vast te stellen. Dit is besloten in de openbare vergadering van de gemeenteraad van Opmeer op: Mevrouw M.C.G.M. de Vree-Bekker Raadsgriffier de heer G.J.A.M. Nijpels Raadsvoorzitter