Raadsvoorstel. 1. Samenvatting. 2. Voorstel. 3. Inleiding. 3.1 Aanleiding, achtergrond. 3.2 Centrale vraag

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Agenda nr. 4 Onderwerp: Regionale en subregionale visie detailhandel Soort: Kaderstellend en besluitvormend Opsteller: G. Hoeben Portefeuillehouder: W.L.G. Hanssen Zaaknummer: SOM/2015/ Documentnummer: SOM/2015/ Datum: 27 juli Samenvatting De provincie heeft in de Verordening Ruimte 2014 verplicht gesteld dat de regio afspraken maakt over detailhandelsontwikkelingen. Het MRE heeft daartoe een regionale detailhandelsvisie opgesteld, welke is opgebouwd vanuit subregionale visies van de Peel, de Kempen, het Stedelijk Gebied en de A2-gemeenten. De afspraken die in deze visies worden gemaakt sluiten prima aan bij ons huidige detailhandelsbeleid en leveren geen extra belemmeringen op voor ontwikkelingen in Someren. 2. Voorstel 1. Instemmen met de regionale detailhandelsvisie van de Metropool Regio Eindhoven; 2. Vaststellen van de subregionale detailhandelsvisie van De Peel, onder de voorwaarde dat de meest actuele cijfers van de bevolkingsprognoses worden gebruikt. 3. Inleiding 3.1 Aanleiding, achtergrond De provincie heeft in de Verordening Ruimte 2014 vastgelegd dat regionale afspraken worden gemaakt over de programmering en planologische voorbereiding van detailhandelsontwikkelingen. Een regionale detailhandelsvisie en afsprakenkader is verplicht gesteld. 3.2 Centrale vraag U wordt gevraagd in te stemmen met de Regionale Detailhandelsvisie van de MRE. U wordt gevraagd de Subregionale Detailhandelsvisie van De Peel vast te stellen. 3.3 Relatie met eerder gestelde kaders en wetgeving Verordening Ruimte 2014 Ruimtelijk-functionele visie centrum Someren, het vigerende detailhandelsbeleid van de gemeente Someren

2 4. Probleemstelling (huidige situatie) De economische crisis, internetwinkelen en gewijzigd consumentengedrag, maar ook demografische ontwikkelingen als vergrijzing en een veranderde huishoudensamenstelling zorgen ervoor dat de retailsector in de huidige vorm enorm onder druk staat. Het fysieke winkellandschap verandert: grote en bekende winkelketens zijn failliet of dreigen failliet te gaan. De leegstand is groot en dreigt alleen nog maar groter te worden. Niet alleen de retailsector in de steden staat onder druk, ook in dorpen zijn de gevolgen merkbaar. Maar ondanks deze ontwikkeling liggen er in sommige gemeenten toch nog veel m 2 aan uitbreidingsplannen op de plank. Dit terwijl de vraag naar fysieke winkels naar verwachting alleen nog maar kleiner wordt. Om dit gezamenlijke probleem samen te tackelen, heeft de provincie het maken van regionale afspraken verplicht gesteld. Zij heeft elf uitgangspunten opgesteld waaraan de verschillende (sub)regionale visies moeten voldoen: 1. Streef naar concentratie van detailhandel en voorkom gespreide bewinkeling; 2. Scherp de toepassing van de ladder van duurzame verstedelijking aan door detailhandelsontwikkelingen in of aansluitend aan bestaande winkelgebieden te accommoderen; 3. Wees terughoudend met perifere detailhandelsontwikkelingen (zowel wat uitbreiding als branchering betreft); 4. Voeg per saldo géén extra winkelmeters toe; 5. Benoem perspectiefrijke en perspectiefarme winkelgebieden; 6. Investeer in perspectiefrijke gebieden en bied alternatieven voor perspectiefarme gebieden; 7. Speel in op de ruimtelijke effecten van internetwinkelen: bestem showrooms of afhaalpunten van internetwinkels zo veel mogelijk in of aansluitend aan winkelgebieden (geen showrooms buiten bestaande winkelgebieden); 8. Bied ruimte aan innovatieve concepten; 9. Verbind nieuwe ontwikkelingen met (de effecten op) de bestaande detailhandelsstructuur; 10. Laat detailhandelsinitiatieven aansluiten bij de specifieke kwaliteit en uniciteit (het DNA) en de ambities van de regio; 11. Betrek marktpartijen, kennisinstellingen en centrummanagement bij de opstelling van regionale detailhandelsvisies en de vormgeving van nieuwe detailhandelsontwikkelingen. Vanuit de Werkplaats werklocaties van de MRE is afgesproken dat de regionale detailhandelsvisie wordt opgebouwd vanuit de subregionale visies. Een proces vergelijkbaar met hoe de regio in 2013 afspraken heeft gemaakt over de bedrijventerreinenprogrammering. De Peel heeft haar subregionale detailhandelsvisie en afsprakenkader opgesteld in een interactief proces met ondernemers, centrummanagers, vastgoedeigenaren, gemeentebestuurders en raadsleden. Deze visie is, samen met de visies van de Kempen, het Stedelijk Gebied en de A2-gemeenten, samengevoegd tot de regionale detailhandelsvisie. De subregionale visie ligt nu ter vaststelling aan u voor. De regionale visie ligt ter instemming aan u voor. Deze wordt vastgesteld in het Regionaal Ruimtelijk Overleg met de provincie in december /6

3 5. Doelstelling (gewenste situatie) Het doel van deze gezamenlijke afspraken is om er samen voor te zorgen dat we een goed en toekomstbestendig voorzieningenniveau houden voor de inwoners van onze regio. 6. Mogelijke oplossingen en effecten Inhoud regionale en subregionale visie In beide visies is een analyse gemaakt van de huidige detailhandelsstructuur van de regio en subregio, de trends en ontwikkelingen in retailland en de verwachte gevolgen hiervan voor het retaillandschap. De algemene conclusie is als volgt: de retailsector staat regionaal, subregionaal en lokaal enorm onder druk. Keuzes zijn nodig om een gezond en vitaal voorzieningenniveau voor onze inwoners te behouden. Uiteindelijk heeft dit geleid tot de volgende regionale en subregionale afspraken. Regionale afspraken - Detailhandel wordt geconcentreerd / geclusterd in bestaande winkelgebieden (ruimtelijke concentratie) om zo de hoofdstructuur te behouden en versterken; - Nieuwe detailhandelsontwikkelingen moeten passen bij het verzorgingsgebied en aantoonbaar kwaliteit toevoegen en de structuur versterken (bij bovenlokale en regionale ontwikkelingen eventueel te toetsen door de Regionale Adviescommissie Detailhandel); - Nieuwe detailhandelsontwikkelingen vinden in principe alleen plaats in de concentratiegebieden of op plekken waar dat voor de leefbaarheid noodzakelijk is (uitzonderingen getoetst door de Regionale Adviescommissie Detailhandel); - Supermarkten worden gerealiseerd in of aan de rand van bestaande winkelgebieden; - Solitaire supermarkten op bedrijventerreinen / perifere detailhandelslocaties zijn niet toegestaan; - Perifere detailhandel met een bovenlokale impact wordt geclusterd op bestaande locaties (uitzonderingen getoetst door de Regionale Adviescommissie Detailhandel). Er worden in principe geen nieuwe PDV-locaties met een bovenlokale functie toegevoegd; - Er komt geen Retail Park of mega mall in de regio; - Internetwinkels zonder fysieke bezoekmogelijkheid voor de consument zijn toegestaan op bedrijventerreinen (passen in reguliere bestemming); - Zuivere afhaalpunten (pick-up points) worden geconcentreerd op bestaande detailhandelslocaties of op een kruispunt van passanten; - Internetwinkels met een fysieke bezoekmogelijkheid en een showroom worden gezien als reguliere winkels en worden gerealiseerd op een bestaande detailhandelslocatie; - Ontwikkelingen met een bovenlokale impact worden subregionaal afgestemd, ontwikkelingen met een regionale impact worden regionaal afgestemd; - Deze regionale afspraken vormen de regionale kaders. In de subregionale detailhandelsvisies zijn deze afspraken op onderdelen nader uitgewerkt. De uitgangspunten zullen ook verankerd moeten worden in lokaal beleid. Daarnaast is ook de Ladder van Duurzame Verstedelijking van toepassing op detailhandel. Subregionale afspraken - Er wordt gestreefd naar ruimtelijke concentratie van detailhandel en het voorkomen van gespreide bewinkeling; - Detailhandelsgebieden in of aansluitend aan bestaande winkelgebieden worden geaccommodeerd; 3/6

4 - Er wordt terughoudend omgegaan met perifere detailhandelsontwikkelingen. Tuincentra en megabouwmarkten worden niet uitgesloten op PDV-locaties, maar worden beoordeeld op locatievoorwaarden en effecten op de detailhandelsstructuur; - Per saldo worden geen extra winkelmeters toegevoegd; - Per hoofdwinkelgebied in de Peel is de toekomstige functie geschetst. Helmond heeft hierbij een regionaal verzorgend centrum, de andere Peelgemeenten een lokaal verzorgend centrum. - We investeren in perspectiefrijke gebieden, voor perspectiefarme gebieden worden alternatieven geboden; - Internetwinkels zonder een fysieke bezoekmogelijkheid zijn mogelijk op een bedrijventerrein. Internetwinkels met fysieke bezoekmogelijkheden (afhaalpunt, showroom) zijn alleen mogelijk bij een bestemming detailhandel; - We faciliteren en spelen in op innovatieve concepten; - Nieuwe detailhandelsontwikkelingen die niet passen in het bestemmingsplan worden regionaal afgestemd: o tussen 150 m2 en 1000 m2 bvo via melding buurgemeenten o tussen 1000 m2 en 2500 m2 bvo toetsing in bestuurlijk Economische Peeloverleg o boven 2500 m2 bvo verplichte toetsing in Regionale Adviescommissie Detailhandel - Supermarkten worden enkel in of aan de rand van een winkelgebied gesitueerd; - Productiegebonden detailhandel op een bedrijventerrein en boerderijwinkels in het buitengebied zijn toegestaan, mits er sprake is van rechtstreekse verkoop van op het bedrijf vervaardigde, danwel gerelateerde producten. - De Ladder van Duurzame Verstedelijking is op deze afspraken van toepassing. Effect op lokaal beleid Het detailhandelsbeleid van Someren is vastgelegd in de Ruimtelijk-functionele visie centrum Someren (2011). De kern van ons beleid is een verdere versterking van de bestaande detailhandelsstructuur, door een clustering van detailhandelsactiviteiten en een functiemix met horeca en dienstverlening. Het kernwinkelgebied, dat loopt van Wilhelminaplein tot Postelplein, moet daarmee een aantrekkelijk winkelgebied blijven, waarbij dit gebied ook meer een recreatieve functie krijgt. Het haltermodel, met de Jumbo als trekker aan de noordzijde en de Albert Heijn als trekker aan de zuidzijde, vormt de drager voor de winkelstructuur in Someren. De afspraken die nu zijn opgenomen in de regionale en subregionale visie, sluiten goed aan bij het huidige detailhandelsbeleid van Someren. We streven immers zelf al naar een concentratie van detailhandel in ons kernwinkelgebied en ook de plaatsing van supermarkten buiten het kernwinkelgebied past niet binnen onze kaders. Onze huidige belangen in perifere detailhandel aan de Lage Akkerweg en Witvrouwenbergweg zijn reeds gewaarborgd in de ter plaatse vigerende bestemmingsplannen. Productiegebonden detailhandel is ook al mogelijk, zowel op het bedrijventerrein als bijv. bij een agrariër in het buitengebied. De afspraak om in principe geen extra winkelmeters toe te voegen vormt voor ons kernwinkelgebied ook geen belemmering. In het bestemmingsplan centrum Someren heeft het gehele kernwinkelgebied de bestemming centrum gekregen. In deze bestemming zijn onder meer de functies detailhandel, wonen, horeca en dienstverlening mogelijk. Voorbeeld: mocht een woning in de Postelstraat willen wijzigen naar detailhandel, dan is dat volgens het bestemmingsplan mogelijk. Fysiek worden winkelmeters toegevoegd, maar planologisch niet. Omdat we planologisch geen winkelmeters toevoegen, hoeft dat ook niet subregionaal afgestemd te worden. 4/6

5 Aanpassing subregionale visie: figuren 6 en 7 Geconcludeerd is dat figuren 6 en 7 van de subregionale visie (inwonertal en prognose) niet overeen komen met de meest recente cijfers. Waar in deze figuren nog wordt uitgegaan van een daling in inwoneraantal tot 2025, gaat de nieuwe prognose van de provincie uit van een stijging tot Omdat de stukken in alle gemeenten reeds het besluitvormingstraject zijn ingegaan en dus niet op voorhand meer aangepast kunnen worden, is het advies aan uw raad om deze visie vast te stellen onder de voorwaarde dat figuren 6 en 7 worden aangepast. 7. Consequenties van de oplossingen 7.1 Financiële aspecten Geen. 7.2 Juridische aspecten De regionale en subregionale afspraken moeten, voor zover nog niet gedaan, juridisch-planologisch verankerd worden in de diverse bestemmingsplannen. 7.3 Risico s en kansen De risico s van deze regionale en subregionale afspraken is beperkt. Immers, deze afspraken sluiten heel goed aan bij het vigerende detailhandelsbeleid van Someren (zoals verwoord in de Ruimtelijkfunctionele visie centrum Someren). 8. Communicatie en participatie De subregionale detailhandelsvisie is tot stand gekomen door middel van een interactief proces. De volgende inspraakmomenten zijn er geweest: In december 2014 is er een bustour in de Peel geweest met ondernemers (o.a. winkeliers en vastgoedeigenaren) en bestuurders. In januari 2015 is een workshop gehouden over dit onderwerp met ondernemers en bestuurders. In februari 2015 is een raadsledenbijeenkomst gehouden voor alle raadsleden in de Peel. In april 2015 is er een raadsledenbijeenkomst geweest voor alle raadsleden in de MRE. Alle aanwezigen bij de bustour en de workshop hebben een reactie kunnen geven op de concept visie en afsprakenkader. Daar waar mogelijk zijn deze reacties verwerkt. De betrokken partijen zijn op de hoogte van het besluitvormingstraject. Wij zullen na uw besluitvorming over beide documenten de lokale partijen daarvan op de hoogte stellen. 9. Planning De regionale detailhandelsvisie wordt aan alle 21 gemeenteraden in de MRE aangeboden, met het verzoek daarmee in te stemmen. Uiteindelijk wordt de regionale visie in het RRO van december 2015 vastgesteld, waarna de regionale visie een gezamenlijk kader wordt voor provincie en gemeenten. De subregionale detailhandelsvisie zal lokaal verankerd moeten worden in bestemmingsplannen. De afspraken uit deze visie worden in de herzieningen van de bestemmingsplannen meegenomen. 5/6

6 Burgemeester en wethouders van Someren, de secretaris, de burgemeester, Drs. A.P.M. de Kok A.P.M. Veltman Bijlagen: O NO Concept raadsbesluit Regionale visie detailhandel Subregionale visie detailhandel Subregionale visie detailhandel bijlage 1 Subregionale visie detailhandel bijlage 2 6/6

7 Besluit gemeenteraad Titel: Instemmen met regionale detailhandelsvisie MRE en vaststellen subregionale detailhandelsvisie De Peel Zaaknummer: SOM/2015/ Documentnummer: SOM/2015/ Datum besluit: 24 september 2015 De raad van de gemeente Someren; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 26 augustus 2015; b e s l u i t : 1. In te stemmen met de regionale detailhandelsvisie van de Metropool Regio Eindhoven; 2. Onder de voorwaarde dat de meest actuele cijfers van de bevolkingsprognoses worden gebruikt, vast te stellen de subregionale detailhandelsvisie De Peel. Aldus besloten in de vergadering van de raad van de gemeente Someren, de raadsgriffier, de voorzitter, J. Laurens Janse-Oostdijk A.P.M. Veltman * *