Kwaliteitswaarborgen. Programma. Seminar tuchtrecht VSK (17 april 2013) Michiel van Dijk. 1. duiding tuchtrecht in de sport

Transcriptie

1 Kwaliteitswaarborgen Seminar tuchtrecht VSK (17 april 2013) Michiel van Dijk Programma 1. duiding tuchtrecht in de sport 2. sportbrede kwaliteitswaarborgen 3. de praktijk ( foto 2012 ) intermezzo 4. de toekomst ( foto 2016 ) 2

2 1. Duiding tuchtrecht in de sport Ontucht op de judomat, karate op het voetbalveld en illegaal gokken op eigen wedstrijden door de scheidsrechter, zaken voor de tucht-, burger-, en/ of strafrechter? (Prof. mr. H. de Doelder, Sporttuchtrecht, AA1996) 3 Kader: - open karakter gebaseerd op verenigingsrechtelijke vrijheid - sporters en verenigingen verplichten zich om de regels die hen worden opgelegd (door nf s en if s) in statuten / reglementen na te leven - (NB: dus monopolistisch!) - doel tuchtrecht: handhaving groepsnormen - als leden regels overtreden: tuchtrechtelijke sancties - definitie tuchtrechtspraak in de sport: bestraffen van overtredingen in verenigingsverband 4

3 Toetsing tuchtrechtelijke sancties, welke grondslag? Twee benaderingen; tuchtrechtelijke sancties: 1. besluit van orgaan van rechtspersoon (boek 2 BW) 2:14 / 2:15 BW (vernietigbare besluiten) 2. bindend advies als buitengerechtelijke geschillenbeslechting (boek 7 BW, titel 15) 7:904 BW (onaanvaardbaarheid op grond van strijd met redelijkheid en billijkheid) 5 Soorten overtreding: - overtreding spelregel - administratieve overtreding - wangedrag (incl. doping) toename waarborgen - misdragingen derden - fautes privées - maar ook schending fair play-beginselen (goed gedrag): disciplinaire commissie UEFA schorst Luiz Adriano één duel wegens onsportieve goal - soorten sanctie: boete, uitsluiting, ontzetting lidmaatschap 6

4 Tussenconclusies: - naarmate (zwaardere) sancties kunnen worden opgelegd, gelden meer procedurele aspecten - voorkoming willekeur - zorgvuldige tuchtprocedure in belang van alle betrokkenen, sporters en bonden - daarom gelden (ook) hier fundamentele beginselen van procesrecht - bij schending gang naar civiele rechter! 7 2. Sportbrede kwaliteitswaarborgen Welke waarborgen? - toegang tot de tuchtrechter (leden bekend met procedure? / reglement beschikbaar? publicatie op website?) - hoor en wederhoor (schriftelijke / mondelinge behandeling?) - recht op rechtsbijstand - motivering uitspraak - redelijke termijn - onafhankelijkheid en onpartijdigheid - openbaarheid - twee instanties - ne bis in idem te bespreken en uit te werken in petit comité 8

5 Uitgangspunten: - erkenning eisen van behoorlijke tuchtrechtspleging / elementaire beginselen tuchtrechtspraak - visie: tuchtrechtspraak biedt meerdere voordelen, immers - consequenties? - praktijk? 9 Besluit(van(orgaan((art.(2:14(en(2:15(BW):( Besluit(in(strijd(met(wet,(statuten,(intern(reglement(of(redelijkheid(en( billijkheid( Bindend(advies((art.(7:904( BW):( Zonder(toetsingsgrondslag((in( KG):( Formeel:( Materieel((marginaal):( Marginaal( Op(grond(van(maatstaven(van( redelijkheid(en(billijkheid( 1. Besluit(weAelijke(/(statutaire(/( reglementaire(grondslag?( 2. Orgaan(dat(straf(heeE(opgelegd( bevoegd?( 3. Besluit(genomen(op(de(in(de( statuten(of(reglementen( voorgeschreven(wijze?( 4. Procesrechtelijke( grondbeginselen(in(acht( genomen?( Beoordeling(of(vereniging(bij( afweging(van(alle(bij(het(besluit( betrokken(belangen(in( redelijkheid(en(naar(billijkheid( tot(besluit(heee(kunnen(komen( Gebondenheid(aan(beslissing,( gelet(op(haar(inhoud(of(de( wijze(van(totstandkoming( daarvan,(naar(maatstaven(van( redelijkheid(en(billijkheid( onaanvaardbaar( Concrete(toetsing(mogelijk(/( toetsingsgronden(duidelijk(in(de(wet( geformuleerd( NieOgheid(/(vernieOgbaarheid(besluit( (niet(in(kg(q>(verbod(tot( tenuitvoerlegging)( VernieOgbaarheid(vorderen(binnen(1( jaar((art.(2:15(lid((5(bw)(( Toetsing(minder(concreet( geformuleerd(/(rechter(meer( ruimte(voor(eigen(beoordeling( VernieOgbaarheid(beslissing( VernieOgbaarheid(vorderen( binnen(drie(jaar(((art.((3:52(lid(1( sub(d(bw)( Houdbaarheid(in(bodemzaak( 10

6 3. Praktijk ( foto 2012 ) Ne bis in idem? - in principe kan een overtreding maar eenmaal worden bestraft - sporter kan echter worden gestraft voor één overtreding door afzonderlijke geledingen: - scheidsrechter - vereniging (en/of de werkgever; BVO / Wielerploeg) - (internationale) sportbond - strafrechter, na vervolging door Openbaar Ministerie (NB: opportuniteitsbeginsel, ex art. 167 lid 2 SV) - civielrechtelijke procedure 11 - formeel geldt ne bis in idem in tuchtrecht niet - reflexwerking (CAS: double jeopardy) Twee uitspraken CAS: 1) USOC / IOC, 6 oktober 2011: Osaka Rule (rule 45 OC) LaShawn Merritt / Yuri v. Gelder / Justin Gatlin / Dwain Chambers / Jessica Hardy / Gregory Sedoc / David Millar 2) BOA / WADA, 30 april 2012: Bye-Law (rule 7.4 BOA Anti-Doping Bye-Law) Dwain Chambers / David Millar BOA en Italiaanse Wielerfederatie pasten eigen regels aan n.a.v. BOA/WADA uitspraak 12

7 Maar recent: 13 Onafhankelijke / onpartijdige instantie? - zaak Sedoc - zie whereabouts-bijlage - administratieve overtreding of wangedrag? 14

8 Openbaarheid? - interne (t.a.v. betrokkenen) vs. externe (t.a.v. derden) openbaarheid - controlefunctie / voorkomen van doofpot - zonder meer van toepassing? onderscheid algemene tuchtzaken en doping- & SI zaken? belangen bond vs. belang sporter (privacy) publicatie tuchtrechtelijke uitspraken op website tegenstrijdig met Wbp anonimiseren oplossing: rol NOC*NSF 15 Twee instanties? - mogelijkheid om eventuele tekortkomingen in eerste aanleg te corrigeren - voorbeeld NRB: Voorheen:( enkelq(en(meervoudige(kamer( zelfde(arbiters( tegen(beslissingen(compeooeleider( geen(appèl(mogelijk( Tegenwoordig:( tuchtcommissie(en(commissie(van( beroep( aparte(arbiters(per(instanoe( appèl(tegen(compeooeleider(mogelijk( 16

9 Intermezzo 17 De toekomst ( foto 2016 ) In het kader van handhaving en toezicht aansluiting zoeken bij Auditcommissies? Een voorbeeld: Auditcommissie Doping NOC*NSF - ingesteld door bestuur NOC*NSF (2000) - basis: Reglement Auditcommissie Doping (als bedoeld in art. 29 lid 1 sub a Statuten NOC*NSF) - daarmee bestuurscommissie in de zin van de statuten - onafhankelijke, externe toetsingscommissie voor de sportbonden - tegenstrijdigheidsbepaling / verbod op nevenfuncties - tenminste drie, maximaal vijf leden - benoeming, schorsing, ontslag door bestuur NOC*NSF - voor termijn van vier jaar, eenmaal herbenoembaar voor zelfde termijn Code goed sportbestuur 18

10 Doel- en taakomschrijving: Doel: het (mede)waarborgen van een reglementaire bestraffing van sporters die onder de bondsreglementering vallen, in het geval zij het door de sportbonden gehanteerde dopingreglement en/of van voor die sportbonden geldende aanverwante regelgeving overtreden Taak: toezien op de (uitvoering van de) betrokken procedures binnen sportbonden aangesloten bij NOC*NSF zoals deze zijn vastgelegd in het door die sportbonden gehanteerde dopingreglement en/of van voor die sportbonden geldende aanverwante regelgeving 19 Verschil in beoordeling uitspraken tuchtrechter bond en ISR: voorzover de tuchtrechtelijke afwikkeling geschiedt door het Instituut Sportrechtspraak, beperkt de controle van de Commissie zich tot de vraag of dopinggevallen door de betreffende sportbond aan het Instituut zijn voorgelegd en of er een beslissing terzake is genomen en zo ja, welke. De Commissie geeft in deze gevallen geen inhoudelijk oordeel over de vraag of de opgelegde sanctie conform de voor de betreffende sportbond geldende dopingreglementering is bij dopinggevallen die door de tuchtrechter binnen de betreffende sportbond worden afgewikkeld geeft de Commissie tevens een inhoudelijk oordeel over de hiervoor genoemde vraag 20

11 Concrete werkwijze: - jaarlijks (per geval en per sportbond) schriftelijk verslag over werkzaamheden en bevindingen aan de AV en rapporteert aan het bestuur NOC*NSF / Dopingautoriteit / VWS / Bondsdirecteuren overleg - aan hand van bij bonden opgevraagde geanonimiseerde gegevens - aanbevelingen - maar ook: voorlichting, klankborden, meedenken etc. 21 Waarborgen Auditcommissie Doping: - voldoet aan de Wbp geanonimiseerde gegevens - deskundigheid op gebied van verenigingsrecht (m.n. tuchtrecht), doping(reglementering), farmacie, medisch en (top)sport - vertrouwelijk advies inwinnen bij externe onafhankelijke deskundigen - jaarlijks driehoeksoverleg met Dopingautoriteit en ISR - strikte geheimhouding 22

12 In toekomst: per tuchtrechtonderdeel een soortgelijke auditcommissie invoeren die de gevolgde procedures (maar ook inhoudelijk) toetst aan de reglementen? Andere mogelijkheden: - invoering sportwet? - invoering vliegende brigade tuchtrechters? - blauwdruk nationaal tuchtreglement? 23 Vragen? Michiel van Dijk michiel.vandijk@cms-dsb.com 24