Sport en Recht. Mr. A.H.A. Beijersbergen van Henegouwen

Transcriptie

1 Sport en Recht Mr. A.H.A. Beijersbergen van Henegouwen

2 Sportrecht Wat is sportrecht? Verenigingsrecht Aansprakelijkheid Bestuursaansprakelijkheid Sport en spel ISR/ dopingreglement uitstapje naar België Tijd voor discussie en vragen

3 Wat is sportrecht? In Nederland kennen wij geen apart sportrecht De sport wordt beheerst door: - de eigen spelregels; - de reglementen van de Nationale en Internationale federatie; - Nationale en Internationale wetgeving en verdragen.

4 De sporter kan dan ook bestraft worden door de arbiter/ jury, door zijn/ haar eigen (nationale) bond, door de civiele nationale rechter (bijv. op grond van onrechtmatige daad) maar ook (naast elkaar) door de nationale strafrechter (mishandling) Het is de vraag of één regelgeving (sportrecht) dan ook niet wenselijker is. Nu hangt veel af van de verbondenheid aan een vereniging en of bond en de wil om bepaalde zaken op te pakken of niet. - het is de bond geweest (zowel op nationaal als internationaal) om de helm verplicht te stellen. De overheid heeft zich hier nooit druk om gemaakt, laat staan dat zij dat doet om de gewone fietser hier buiten op straat. Sport en spel worden al lang niet meer uitsluitend gedomineerd door haar eigen spelregels.

5 Verenigingsrecht Vrijheid van vereniging: - artikel 8 Grondwet; - Wetgeving: -grondwet en verenigingsrecht (boek 2:1 t/m52) -speciale wetgeving (verdragen)

6 Artikel 2:27 Burgerlijk Wetboek 1.Wordt een vereniging opgericht bij een notariële akte, dan moeten de volgende bepalingen in acht worden genomen. 2.De akte wordt verleden in de Nederlandse taal. Indien de vereniging haar zetel heeft in de provincie Fryslân kan de akte in de Friese taal worden verleden. Een volmacht tot medewerking aan de akte moet schriftelijk zijn verleend. 3.De akte bevat de statuten van de vereniging. 4.De statuten houden in: a. de naam van de vereniging en de gemeente in Nederland waar zij haar zetel heeft; b. het doel van de vereniging; c. de verplichtingen die de leden tegenover de vereniging hebben, of de wijze waarop zodanige verplichtingen kunnen worden opgelegd; d. de wijze van bijeenroeping van de algemene vergadering; e. de wijze van benoeming en ontslag van de bestuurders; f. de bestemming van het batig saldo van de vereniging in geval van ontbinding, of de wijze waarop de bestemming zal worden vastgesteld. 5.De notaris, ten overstaan van wie de akte wordt verleden, draagt zorg dat de akte voldoet aan het in de leden 2-4 bepaalde. Bij verzuim is hij persoonlijk jegens hen die daardoor schade hebben geleden, aansprakelijk.

7 Aansprakelijk sportbestuurders en organisatoren van sportevenementen CIVIELRECHTELIJK: Interne aansprakelijkheid Externe aansprakelijkheid STRAFRECHTELIJK: Commune strafrecht; Wet wegenverkeerswet; ECLI:NL:RBALK:2010:BM8142: dodelijk ongeval; artikel 6 WvW

8 Interne aansprakelijkheid Elke bestuurder is tegenover de rechtspersoon gehouden tot een behoorlijke vervulling van hem opgedragen taak. Indien het een aangelegenheid betreft die tot de werkkring van twee of meer bestuursleden behoort, is ieder van hen voor het geheel aansprakelijk ter zake van een tekortkoming, tenzij deze niet aan hem is te wijten en hij niet nalatig is geweest in het treffen van maatregelen om de gevolgen daarvan af te wenden (art. 2:9 BW)

9 Hoge Raad 10 januari 1997 (Staleman/ Van der Ven) Het maken van een fout mag, er moet sprake zijn van een ernstig verwijt. Hierbij hangt de ernstige verwijtbaarheid af van alle omstandigheden van het geval: - de aard van de door de rechtspersoon uitgeoefende activiteiten; - de daaruit vloeiende risico s - de taakverdeling binnen het bestuur; - Maar ook het handelen in strijd met de Statuten, die juist een beschermende bedoeling hebben.

10 Externe Aansprakelijkheid Onrechtmatige daad (6:162 BW) Kennelijke onbehoorlijke taakvervulling i.g.v. Faillissement (art. 2:138/248 BW) Niet voldoening van sociale premies, loon- en omzetbelasting en verplichte deelneming in bedrijfspensioenfonds (art 36 Inv. Wet);

11 Contract vs. Onrechtmatige daad Artikel 6:74 BW(tekortkoming ) 1. Iedere tekortkoming in de nakoming van een verbintenis verplicht de schuldenaar de schade die de schuldeiser daardoor lijdt te vergoeden, tenzij de tekortkoming de schuldenaar niet kan worden toegerekend. ( ) Artikel 6:162 BW(onrechtmatige daad) 1. Hij die jegens een ander een onrechtmatige daad pleegt, welke hem kan worden toegerekend, is verplicht de schade die de ander dientengevolge lijdt, te vergoeden.( )

12 SPORT EN SPEL Gedragingen in Sport niet automatisch onrechtmatig. - Het spel mag niet zo ruw of gevaarlijk zijn dat deelname op zichzelf onrechtmatig is (takkenspelarrest); - Vrijwillige deelname aan het spel; - Spelregels van belang. (als je sport accepteert, accepteer je ook bepaalde gedragingen)

13 Spelsituatie? - Judoarrest, enkele overtreding spelregel, gedrag hoeft niet te worden verwacht; - Tennisspelarrest, spelsituatie duurt voort tussen twee games, gedraging kan nog worden verwacht; - Natraparrest: de enkele overtreding van een spelregel leidt niet tot aansprakelijkheid, maar dit ging het om abnormaal gevaarlijke gedraging onrechtmatige daad; - Witmarsumermerke, spelsituatie voort ook na luiden van de bel; - Schaatsongeval, schaatser en uitrijder wedijveren niet met elkaar toch kunnen zij over en weer risicogedragingen verwachten.

14 Casus ride of the Roses Tijdens een poging het tempo wat op te voeren, ruim na de start, is partij X met zijn voet uit de toeclip (een kliksysteem waarmee de schoenen van de wielrenner aan de trapper vast klikken) geschoten, waarna hij met zijn fiets zijn evenwicht heeft verloren en is gevallen. Als gevolg daarvan is ook partij Y gevallen. Zowel partij X als partij Y hebben lichamelijk letsel opgelopen als gevolg van het ongeval. De rechtbank is van mening dat voor een sport- en spelsituatie een wedstrijdelement of competitief element niet noodzakelijk is. De rechtbank verwijst hiervoor naar een uitspraak van de Hoge Raad waarin De Raad aangeeft dat er voor de vraag of sprake is van een sport- en spelsituatie niet vereist is dat de bij een ongeval betrokkenen rechtstreeks met elkaar aan het wedijveren zijn (HR 20 februari 2004, LJN: AO1239). Het deelnemen aan een toertocht moet daarom volgens de rechtbank gezien worden als een sport- en spelsituatie waarvoor de verhoogde aansprakelijkheidsdrempel geldt. De verhoogde aansprakelijkheidsdrempel houdt in dat aan de vraag of de veroorzakende partij onrechtmatig heeft gehandeld zwaardere (verhoogde) eisen worden gesteld.

15 Wie aansprakelijk? Lidmaatschap, vereniging? Vereniging niet aansprakelijk voor schadeveroorzakend gedrag geleden tijdens wedstrijd Overeenkomst van opdracht 6:171. afhankelijk van overeenkomst. Niets geregeld, veroorzaker schade. Arbeidsovereenkomst: opzet of bewuste roekeloosheid dan werknemer schade vergoeden. Sporter blijft aansprakelijk te stellen, ongeacht of sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid. In praktijk wg aansprakelijk gesteld o.g.v. 6:170 i.v.m. beschikbaarheid financiële middelen.

16 Skeeler arrest HR 25 november 2005, NJ 2007, 141 Vrouw geeft zich op voor beginnerscursus skeeleren. Komt in derde les ten val en overlijdt aan hoofdletsel. Zij droeg geen helm.

17 Vraag: hoever gaat zorgplicht? Was de ernst van het gevaar van een val op het hoofd en de te verwachten gevolgen van zo n val zo groot dat de organisatie van de cursus een valhelm voor de deelnemers verplicht had moeten stellen, of, in ieder geval, het gebruik dringend had moeten adviseren?

18 Rechtbank De Rechtbank kwam tot oordeel geen aansprakelijkheid. Er was immers geen wettelijke plicht een helm te dragen, het was dus de eigen verantwoordelijkheid van de deelnemer om een helm te dragen, er waren voldoende helmen beschikbaar en er was gewezen op het risico.

19 Hof Advies om een helm te dragen was te vrijblijvend. Er was immers geen dringend advies gegeven om een helm te dragen. Het beroep op deelname voor eigen risico was onaanvaardbaar.

20 Hoge Raad Er is in strijd gehandeld met de maatschappelijke zorgplicht. Eurosportief had dringend helm moeten adviseren. Dat zij zich vrijwillig heeft bloot gesteld aan val op hoofd, bevrijdde Euroform niet van aansprakelijkheid. De maatregelen waren ontoereikend. Exoneratiebeding, deelname op eigen risico op inschrijfformulier is onvoldoende bij zeer ernstige vormen van schade.

21 Punten van aandacht Org. als professionele partij moet rekening houden met verhoogde zorgplicht. Org. moet zorgen voor veiligheid (voldoende veiligheidmaatregelen treffen, voldoende opgeleid personeel, deugdelijk en voldoende materiaal etc.). Vrijwillige deelname bevrijdt de organisator niet maatregelen te treffen. Verhoogde zorgplicht org. t.a.v. jeugdige en onervaren deelnemers. Uitdrukkelijke waarschuwingsplicht gevaren-risico s. Deelname op eigen risico als exoneratiebeding is onvoldoende. Verzekering is belangrijk.

22 Dopingreglement/ ISR Korte uitleg afspraken KNWU vs. ISR Naast het Nationale doping reglement moeten wij ook rekening houden met het dopingreglement van de UCI (zijn deze dan niet gelijk gezien de WADA code?) België? Ooooh België (zucht) Waarschuwing!!!

23 Welkom Ausma de jong advocaten Axel Beijersbergen van Henegouwen Maliesingel 2, 3581 BA Utrecht