Samenvatting Woonvisie

Transcriptie

1 Samenvatting Woonvisie D.d. 25 januari 2006 is het Woonplan door de gemeenteraad vastgesteld. Daarmee werd het volkshuisvestingsbeleid voor de gemeente Aa en Hunze voor de komende 10 jaren min of meer vastgelegd. Echter door recent vastgesteld, omgevingsbeleid van de Provincie en de demografische ontwikkelingen, de snel veranderende bevolkingssamenstelling en -aantallen in onze gemeente en de Strategische Toekomstvisie 2020 is een bijstelling van beleid gewenst. Uit de praktijk blijkt dat volkshuisvesting meer is als stenen stapelen alleen en het bouwen van aantallen woningen. Door de ingrijpende veranderingen in de zorg, de vergrijzing, de krimp van de bevolkingsaantallen en veranderende woonwensen zullen zowel de bestaande woningen als de nieuwbouw moeten worden afgestemd op de betreffende doelgroepen. Dat kunnen b.v. starters zijn, jonge gezinnen of senioren. Daarom denken we heden ten dage meer aan een kwalitatieve invulling in plaats van een kwantitatieve opgave van de woningbouw. Daarnaast zullen we oog moeten hebben voor de actuele ontwikkelingen op de woningmarkt en de economische recessie. Teveel nieuwbouw in de regio of het bouwen voor de verkeerde doelgroep betekent teveel aanbod, onrendabele exploitaties, onverkoopbare kavels, onderlinge concurrentie met als gevolg leegstand of verpaupering van woonbuurten. We zullen rekening moeten houden met de woningbouwprogramma s van onze buurgemeenten en over de grenzen heen durven te kijken. In het Woonplan wordt per kern en locatie de mogelijkheid aangegeven van het aantal te bouwen woningen/appartementen. Het Woonplan is gestoeld op het Provinciaal Omgevingsplan POPII, waarbij de bouwmogelijkheden in contingenten zijn vertaald. Het huidige omgevingsbeleid van de Provincie is meer gericht op eigen verantwoordelijkheid van de gemeente binnen bepaalde randvoorwaarden in combinatie met regionale afstemming van de woningbouwprogramma s met de omliggende gemeenten. Daarbij geldt steeds dat kwaliteit boven kwantiteit gaat. Gezien het bovenstaande is door het college besloten het Woonplan aan te passen middels een Woonvisie waarbij adequater kan worden ingespeeld op de actuele ontwikkelingen in de samenleving en de woningmarkt. Met de in onze gemeente actieve woningcorporaties worden gelijktijdig de overeengekomen prestatieafspraken geactualiseerd. De Woonvisie is de resultante van de Strategische Toekomstvisie voor de gemeente Aa en Hunze. De Toekomstvisie, Aa en Hunze 2020 Buitengewoon is d.d. 16 december 2009 door de Raad vastgesteld. De visie kleurt de identiteit van Aa en Hunze, geeft richting aan diverse strategische discussies en biedt een wenkend perspectief. Omtrent het wonen is in de Toekomstvisie een hoofdkeuze gemaakt; Investeren in de kwaliteit van wonen en voorzieningen. Aan deze hoofdkeuze wordt door ons college in de Woonvisie nader inhoud gegeven Alvorens te kunnen sturen op kwaliteit is een beeld vereist van de woningmarkt en de fricties van het woningbestand van de komende 10 jaren. In 2008 is in nagenoeg elke kern van de gemeente een zgn. quickscan van de woningmarkt uitgevoerd. Gelijktijdig is ten behoeve van de ouderen een woonzorgprognose opgesteld waaruit de meest gewenste woonvorm en zorgvoorziening kan worden gedistilleerd. Zowel de quickscan als de woonzorgprognose is benut als bouwsteen voor deze Woonvisie. Het volkshuisvestingsbeleid voor de komende jaren zal vooral gericht zijn op kwaliteit. De gemeente Aa en Hunze wil voor de eigen bevolking en instromers van buitenaf een aantrekkelijke woongemeente zijn. Daarbij sluit de gemeente haar ogen niet voor de veranderende bevolkingsaantallen en -samenstelling. Het mag niet leiden tot leegstand of verpaupering van woonbuurten. Door middel van herstructurering, vervangende nieuwbouw, aanpassing van de bestaande woningvoorraad en regionale afstemming van de woningbouw zullen de nadelige effecten Woonvisie

2 van genoemde ontwikkelingen, ook in de kleine kernen, omgezet worden in kansen. Behoud van de leefbaarheid en uitbreiding van landschappelijke en karakteristieke kwaliteiten van het plattelandswonen spelen daarbij een belangrijke rol. Door de ingrijpende veranderingen in de zorg zal naast een afstemming van wonen en zorg ook bijzondere aandacht besteed worden aan de bestaande woningvoorraad. Uitgangspunt daarbij is om particuliere woningbezitters te stimuleren de woning adequaat aan te passen opdat zolang mogelijk zelfstandig kan worden gewoond in eigen woning en woonomgeving. Met deze Woonvisie wordt de Strategische Toekomstvisie Aa en Hunze Buitengewoon nader uitgewerkt en vorm gegeven. Uitgangspunt daarvoor is het investeren in de kwaliteit van wonen en voorzieningen. Woonvisie

3 Inhoudsopgave Blz. Samenvatting Woonvisie 1 1. Inleiding Aanleiding en doel Opzet en werkwijze van de Woonvisie Prestatieafspraken Woningcorporaties Doelstellingen en conclusies 6 2. Beleidskaders Rijksbeleid Provinciaal beleid Gemeentelijk beleid Woonplan Notitie Sociale Bouw en Starterswoningen (bijlage 2) Strategische Toekomstvisie, Aa en Hunze Buitengewoon Nota Grondbeleid 8 3. Energie en duurzaamheid Gemeentelijk Milieubeleidsplan Water in Aa en Hunze 9 4. Woningmarktprofiel gemeente Aa en Hunze Ligging en woonmilieus Ligging Woonmilieus Woningmarktpositie van de gemeente Woningen Samenstelling van de woningvoorraad Bevolking Bevolkingssamenstelling Leeftijdsopbouw gemeente Aa en Hunze Demografische veranderingen bevolkingssamenstelling Bevolkingsdaling Gevolgen van bevolkingsdaling Bevolkingsdaling in Aa en Hunze Demografische ontwikkelingen in Aa en Hunze Demografische druk Topteam Krimp Aanpak Aa en Hunze Zorgexperiment Zuid-Oost Drenthe Krimp biedt ook kansen Sociaal- Economisch profiel van de gemeente Aa en Hunze Regionale afstemming woningbouwplanning Nieuw provinciaal omgevingsbeleid 19 Woonvisie

4 9.2 Bouwvoornemen buurgemeenten Feitelijke woningbehoefte in Aa en Hunze Maatwerk Quickscan Woonzorgprognose Wonen Welzijn Zorg Veranderende woonwensen Mantelzorg Economische ontwikkeling Extramuralisering van zorg en welzijnsdiensten Intramurale zorg Zorginstellingen in de gemeente t Holthuis Annen Dekelhem Gieten Hendrik Kok Rolde De Wenning Rolde t Maandhoes Gasselte Behoefte en aanbod in cijfers Starters en jonge gezinnen Doorstroming Gedifferentieerd bouwen Innovatieve woonvormen voor ouderen Collectief Particulier Opdrachtgeverschap Toekomstvisie Wonen Beleidskaders vanuit de Marktplaats Beleidsambities Strategische Toekomstvisie Investeren in kwaliteit van wonen en voorzieningen Voorzieningen binnen een samenhangend gebied Groei woningbestand afstemmen op de behoefte Kwalitatieve ontwikkeling in de kleine dorpen Maatwerk Inbreiding vóór uitbreiding Investeren in een levendige en zorgzame samenleving Ruimte voor initiatief vanuit de samenleving Inzet voor de komende jaren Bouwmogelijkheden per kern 34 Bijlage 1; Kerngerichte uitwerking Bijlage 2; Notitie Sociale Bouw en Starterswoningen Bijlage 3; Prestatieafspraken woningcorporaties. Woonvisie

5 1. Inleiding 1.1 Aanleiding en doel Woonplan Door de gemeenteraad is d.d. 26 januari 2006 het Woonplan vastgesteld. Het Woonplan schetst de gemeentelijke visie op het wonen. In het Woonplan zijn een aantal beleidsdoelstellingen geformuleerd zoals o.a. het inspelen op de vergrijzing en behoud van de leefbaarheid van de kleine kernen en per kern zijn de kwantitatieve bouwmogelijkheden benoemd. Met de woningcorporaties Woonborg en Volmacht zijn prestatieafspraken gemaakt over samenwerking bij toekomstige nieuwbouw en herstructurering Het Woonplan dient de basis te vormen voor het gemeentelijke woningbouw- en herstructureringsprogramma. Woonvisie 2010 Ondanks de vrij recente vaststelling van het Woonplan hebben actuele ontwikkelingen op het gebied van demografie en economie het Woonplan in feite achterhaald. De economische recessie en de veranderingen in de zorgsector, de vergrijzing van de bevolking, de verandering van de bevolkingssamenstelling en de verwachte krimp van de bevolking vragen meer om een kwalitatieve afstemming van de woningbouw en herstructurering in plaats van een kwantitatieve invulling. Daarbij moeten we over de gemeentegrenzen heen durven kijken en elkaar als buurgemeenten niet beconcurreren. Regionale afstemming is daartoe noodzakelijk. Het Woonplan geeft onvoldoende houvast om adequaat in te kunnen spelen op de kwantitatieve en kwalitatieve vraag en behoefte. Strategische Toekomstvisie D.d. 16 december 2009 is de Strategische Toekomstvisie 2020 Aa en Hunze Buitengewoon door de raad vastgesteld. De toekomstvisie zet een strategische koers uit voor de gemeente Aa en Hunze voor de komende tien jaar. De toekomstvisie 2020 geeft richting aan het handelen van de gemeente. De toekomstvisie is de stip aan de horizon. Het vormt het verder vormgeven van o.a. het gemeentelijk woonbeleid voor de komende jaren. In de visie zijn vier hoofdkeuzen omschreven. Ten aanzien van het wonen en voorzieningen is als hoofdkeuze het volgende bepaald; Investeren in de kwaliteit van wonen en voorzieningen: - door voorzieningen binnen een samenhangend gebied. - door de groei van het woningbestand af te stemmen op de woonbehoefte. - door nieuw maatwerk in de kleine dorpen. Bovenomschreven hoofdkeuze vormt de basis voor de uitwerking van deze Woonvisie. Op dit moment worden de bestemmingsplannen in onze gemeente geactualiseerd en gedigitaliseerd. Per 1 januari 2010 zijn wij verplicht om alle nieuwe bestemmingsplannen voor iedere burger digitaal toegankelijk te hebben. In het kader van de actualisatie hebben we in 2008 door het bureau Companen voor nagenoeg alle kernen binnen onze gemeente een zogenaamde quickscan van de woningmarkt laten uitvoeren. Met de scan worden de fricties op de woningmarkt per kern in beeld gebracht. Daarnaast is er in hetzelfde jaar door het bureau Pathuis en Partners een zogenaamde woonzorgprognose opgesteld voor de vier hoofdkernen en een overallprognose voor de gehele gemeente. De woonzorgprognoses geven een beeld van de huisvestingsbehoefte van ouderen voor de komende 20 jaar en er worden aanbevelingen gedaan over wat mogelijk is met betrekking tot het realiseren van geschikte huisvesting in combinatie met voorzieningen. De quickscans en woonzorgprognoses worden in deze Woonvisie nader worden toegelicht en hebben o.a. gediend als basis voor de woningbouwprogramma s van de kernen. Woonvisie

6 Doel van de woonvisie Met deze Woonvisie spelen we in op de kwalitatieve vraag en behoefte vanuit de regio en op de behoefte van de inwoners van onze gemeente in alle kernen en trachten afstemming te bewerkstelligen op de aanwezige (zorg)voorzieningen. 1.2 Opzet en werkwijze van de Woonvisie In de Marktplaats Leefomgeving d.d. 24 september 2008 is de discussienota Woonbeleid Aa en Hunze behandeld. Daarin zijn door de Raad een viertal elementen benoemd waarop in de Woonvisie een antwoord dient te worden gegeven. - Hoe komen we tot een evenwichtige opbouw van de woningvoorraad, rekening houdend met de verwachte demografische ontwikkelingen in de regio en de gemeente? - Hoe zorgen we voor dat het woonbeleid de zorg optimaal ondersteunt van diegenen die dat nodig hebben? - Hoe komen we tot een kwalitatieve verbetering van de bestaande woningvoorraad in relatie tot duurzaamheid, woonomgeving en architectuur? - Op welke wijze en met welke instrumenten kan maatwerk in wonen worden gerealiseerd voor verschillende doelgroepen en in verschillende dorpen? De opmerkingen vanuit de Marktplaats zijn vertaald in een concept Woonvisie. Dit concept is 4 november 2009 in een brede Marktplaats samen met de Strategische Toekomstvisie door de raad besproken. D.d. 16 december 2009 is door de raad de Strategische Toekomstvisie 2020 Aa en Hunze Buitengewoon vastgesteld. De in de Toekomstvisie omschreven hoofdkeuzen hebben de basis gevormd voor deze Woonvisie. Op 3 februari 2010 is een concept van de Woonvisie behandeld in een informerende Marktplaats Leefomgeving. Opmerkingen en aanbevelingen vanuit die Marktplaats hebben een vertaling gekregen in deze Woonvisie. 1.3 Prestatieafspraken Woningcorporaties Bij de vaststelling van het Woonplan zijn afspraken gemaakt met de woningcorporaties De Volmacht en Woonborg. Deze afspraken hebben een vertaling gekregen in de Prestatieafspraken Van ambitie naar resultaat. Met de corporaties De Volmacht en Woonborg is overeengekomen om gelijktijdig met de Woonvisie deze prestatieafspraken te actualiseren. Ze zijn als bijlage aan de Woonvisie toegevoegd. (bijlage 1) 1.4 Doelstellingen/Conclusies In de Woonvisie worden een aantal conclusies getrokken en/of doelstellingen benoemd die als speerpunt dienen voor het woonbeleid voor de komende jaren. De conclusies/doelstellingen zijn in gemarkeerde vensters weergegeven. Woonvisie

7 2. Beleidskaders Hieronder wordt in het kort het Rijks-, Provinciaal en Gemeentelijk beleid omschreven; daarbinnen zal het nieuwe woonbeleid ontwikkeld worden. 2.1 Rijksbeleid De Nota Ruimte bevat de visie van het kabinet op de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland en bevat de ruimtelijke bijdrage aan een sterke economie, een veilige en leefbare samenleving en een aantrekkelijk land. Het schept ruimte voor ontwikkeling uitgaande van het motto 'decentraal wat kan, centraal wat moet' en verschuift het accent van het stellen van ruimtelijke beperkingen naar het stimuleren van gewenste ontwikkelingen. De nota ondersteunt gebiedsgerichte ontwikkeling. In de Nota Ruimte zijn de beleidsdoelstellingen voor de komende decennia vastgelegd.ten aanzien van de woningbouw op het platteland zijn een aantal beleidsdoelstellingen geformuleerd waarbij bundeling van economische activiteiten, infrastructuur en verstedelijking centraal staan in het ruimtelijk beleid. Dit bevordert de ontwikkeling van krachtige steden en een vitaal platteland en waarborgt voldoende ruimte voor water en groen. Iedere gemeente krijgt de ruimte om te kunnen bouwen voor lokaal georiënteerde bedrijvigheid en de natuurlijke bevolkingsaanwas; na afstemming met de regio.(migratiesaldo = nul) De aandacht moet ook uitgaan naar hergebruik van bestaande bebouwing. In het buitengebied komen veel gebouwen vrij die een woonbestemming kunnen krijgen of gebruikt kunnen worden voor kleine, lokale bedrijvigheid. 2.2 Provinciaal beleid Op 2 juni 2010 is het nieuwe omgevingsbeleid voor de provincie Drenthe door Provinciale Staten vastgesteld. In het nieuwe omgevingsbeleid zijn v.w.b. het wonen een zestal kernkwaliteiten benoemd waarvan behoud en waar mogelijk ontwikkeling van belang wordt geacht. Rust, ruimte, natuur en landschap Oorspronkelijkheid (authenticiteit, Drents eigen) Noaberschap Menselijke maat Veiligheid Kleinschaligheid (Drentse schaal). T.a.v. van het wonen heeft de provincie de ambitie om Drenthe als woonprovincie aantrekkelijker te maken met gevarieerde en leefbare woonmilieus die voorzien in de woonvraag. Bovenlokale afstemming is nodig om vraag en aanbod op de woningmarkt in balans te houden en om doorstroming op gang te brengen. Gelet op de demografische ontwikkelingen is het belangrijk dat woningbouwprogramma s in een bovenlokale strategie worden vervat. Om onderlinge concurrentie te voorkomen en de diversiteit in het regionale aanbod te vergroten, worden regionale afspraken gemaakt middels een regionale Woonvisie. Daartoe wordt Drenthe opgedeeld in drie regio s die ieder afzonderlijk een regionale woonvisie opstellen waarin de kwantiteit en kwaliteit van bouwprogramma s op elkaar worden afgestemd. De gemeente Aa en Hunze in ingedeeld in de regio Noord, samen met de gemeenten Midden Drenthe, Assen, Tynaarlo en Noordenveld. In de regionale woonvisies komen in ieder geval de volgende onderwerpen aan bod; - Demografie - Ontwikkelingen op de woningmarkt - Invulling van de ruimtevraag (bundeling, zorgvuldig ruimtegebruik en kernenstructuur) - Doelgroepenbenadering Het ambtelijke overleg om te komen tot een regionale Woonvisie voor de regio Noord is inmiddels opgestart. Vaststelling van de Regionale Woonvisie door Provinciale Staten en de Gemeenteraden wordt verwacht in maart Woonvisie

8 2.3 Gemeentelijk beleid Woonplan Door de gemeenteraad is d.d. 26 januari 2006 het Woonplan Aa en Hunze vastgesteld. Daarin zijn de volgende beleidsdoelstellingen geformuleerd: - Terugdringen van het kwantitatieve woningtekort - Zorgvuldig behoud en selectieve groei van het woningbestand - Reduceren van bestaande fricties op de woningmarkt - Voor bijzondere doelgroepen in kwantitatief en kwalitatief opzicht voldoende betaalbare woningen - Het opstellen van een prestatieplan tussen gemeente en woningcorporaties - Onderzoek woningbehoefte en locaties na Herstructurering/revitalisering - Wonen, Welzijn, Zorg inspelen op de vergrijzing - Verdere ontwikkeling van het Hunzegebied, inclusief woningbouwlocaties - Behoud leefbaarheid kleine kernen. Het Woonplan geeft naast deze beleidsdoelstellingen een overzicht van de bouwmogelijkheden per kern en locaties in kwantitatieve zin. Daarbij ontbreekt een kwalitatieve inkleuring. M.a.w. voor welke doelgroep van de bevolking gaan/moeten we concreet bouwen, in welke omvang en in welke kern Notitie Sociale Bouw Starterswoningen In mei 2006 is in het collegeprogramma bepaald dat er in nieuwe bestemmingsplannen minimaal 30% in de sociale sector dient te worden gerealiseerd. In een bijlage, behorende bij deze Woonvisie zijn de diverse woningtypes omschreven en de actuele prijsgrenzen benoemd. Deze worden jaarlijks door VROM geactualiseerd Strategische Toekomstvisie 2020, Aa en Hunze Buitengewoon Op 16 december 2009 is de Strategische Toekomstvisie 2020, Aa en Hunze Buitengewoon, door de raad vastgesteld. De toekomstvisie zet de koers uit voor de gemeente Aa en Hunze voor de komende tien jaar. De toekomstvisie 2020 geeft richting aan het handelen van de gemeente De visie vormt de basis voor het verder vormgeven aan ontwikkelingen van Aa en Hunze, samen met bewoners, bedrijven en maatschappelijke instanties. De toekomstvisie is geen set van verplichtende beleidsregels, maar legt een aantal belangrijke keuzen vast en geeft daardoor richting aan het gemeentelijk beleid voor de komende jaren. De toekomstvisie is de stip aan de horizon. Het is de basis waarop strategische discussies en besluiten worden genomen. In de toekomstvisie zijn vier hoofdkeuzen vastgelegd waaronder; Investeren in de kwaliteit van wonen en voorzieningen. In de Woonvisie zullen deze hoofdkeuzen nader worden toegelicht Nota Grondbeleid Op 17 februari 2010 is de Nota Grondbeleid 2010 door de Raad vastgesteld. Doel van de Nota Grondbeleid is het actualiseren van de hoofdlijnen van het voor de toekomst door de gemeente te voeren grondbeleid om het totale grondexploitatieproces te beheersen, te bewaken en af te stemmen op alle relevante beleidskaders, zodat een samenhangend, strategisch en effectief grondbeleid kan worden gevoerd. Grondbeleid is geen doel op zich maar een instrument dat gericht is op het realiseren van ruimtelijke doelen. Investeren in kwaliteit van wonen en voorzieningen - Voorzieningen binnen een samenhangend gebied - Groei woningbestand afstemmen op woonbehoefte - Maatwerk en kwalitatieve ontwikkeling in de kleine dorpen Woonvisie

9 3. Energie en duurzaamheid Eind 2007 heeft Noord Nederland een Energieakkoord met het Rijk gesloten. De doelstelling van het akkoord is tweeledig. Enerzijds voor het realiseren van de kabinetsdoelstellingen op het gebied van klimaat en energie; anderzijds om energiegerelateerde activiteiten in Noord Nederland te versterken en hiermee een bijdrage te leveren aan de economische ontwikkeling van de regio. Door de ministeries van EZ en VROM, de provincies Groningen Friesland, Drenthe en de kop van Noord Holland, SNN, de noordelijke gemeenten, MKB-Noord en VNO-NCW is een energieakkoord ondertekend. 3.1 Gemeentelijk Milieubeleidsplan Op 17 februari 2010 is door de raad het milieubeleidsplan vastgesteld. In dit plan is een belangrijke plaats ingeruimd voor klimaat- en energiebeleid. Als belangrijkste oorzaak van klimaatverandering wordt gezien de toenemende uitstoot van CO2 door menselijke activiteiten zoals industrie, wonen en verkeer. De gemeente heeft zich ten doel gesteld om aansluitend bij de provinciale doelstelling, een reductie van de CO2 uitstoot van 30% in 2020 ten opzichte van de uitstoot in Ter ondersteuning van gemeentelijk klimaatbeleid is in 2009 een subsidie van Agentschap NL beschikbaar gekomen voor klimaat- en energieprojecten. Deze projecten lopen uiteen van het stimuleren van particuliere woningbezitters tot het maken van een EPA (= een energie prestatie advies op maat) tot het verwarmen van een gemeentelijk zwembad met behulp van biomassa verbranding. Alle projecten hebben een centraal doel namelijk het verminderen van de CO2 uitstoot. In het nieuwe collegeprogramma wordt gesteld dat de gemeente binnen haar mogelijkheden in haar beleid en handelen zo duurzaam mogelijk probeert te zijn. Om dit uit te werken wordt een duurzaamheidsvisie opgesteld. Voor de woningbouw (zowel bestaand als nieuw) wordt ingezet op energiebesparing en toepassen van duurzame energiesystemen. 3.2 Water in Aa en Hunze De beken de Drentsche Aa en de Hunze zijn twee beken die vanuit het Drentse land richting Groningen stromen. Deze beken en het Grevelingskanaal zijn de hoofdaders van het watersysteem in onze gemeente. Hoewel grotendeels hoog en droog gelegen, is in de gehele gemeente zichtbaar dat de woonkernen sterk afhankelijk zijn van een gezond watersysteem. Riolering, sloten, vijvers, beken en kanalen worden door gemeente en waterschap onderhouden, verbeterd en vernieuwd. Bij een integrale en duurzame aanpak van het watersysteem gaat het er om dat binnen het watersysteem de condities worden gerealiseerd die de volksgezondheid en veiligheid borgen, waterschade beperken, de kwaliteit van de leefomgeving verhogen, de milieubelasting verminderen en die leiden tot een goede ruimtelijke inpassing. Dit houdt onder andere in dat de gemeente veel riolering moet vervangen. Daarbij zal, indien mogelijk, het regenwater worden afgekoppeld van de riolering, bijvoorbeeld door gescheiden riolering aan te leggen, te infiltreren of open water aan te leggen. Bewoners worden gestimuleerd om het regenwater ook af te koppelen. Bij ruimtelijke ontwikkelingen zoals nieuwbouw en herstructurering zal de gemeente inspelen op de aanwezigheid van water om de belevingswaarde ervan te vergroten. Het gemeentelijk waterbeleid is vastgelegd in het Waterplan Aa en Hunze 2007 en het Verbreed Gemeentelijk Riolerings Plan 2010 t/m Aa en Hunze staat een energiebesparende- en duurzame ontwikkeling voor op meerdere fronten, o.a. - Duurzame ontwikkelingen, opstellen duurzaamheidsvisie - Efficiënt ruimtegebruik en energiegebruik - Sociale duurzaamheid - Duurzaam waterverbruik en gebruik Woonvisie

10 4. Woningmarktprofiel gemeente Aa en Hunze 4.1 Ligging en woonmilieus Ligging De gemeente Aa en Hunze is een aantrekkelijke plattelandsgemeente om te wonen en te recreëren. Zij ligt grotendeels op het zand, in het Nationaal Beek- en Esdorpenlandschap op de Hondsrug en deels in het veen waar de karakteristieke vervening van destijds nog duidelijk waarneembaar is. De oppervlakte van de gemeente bedraagt circa hectare en het inwonertal ruim personen. De gemeente ligt centraal ten opzichte van de grote(re) steden en werkgebieden Groningen, Assen, Emmen en Veendam. Veel inwoners hebben dan ook hun werk buiten de gemeentegrenzen. Daarnaast is de gemeente aantrekkelijk voor oudere mensen van buitenaf die rust en ruimte verkiezen boven de drukte van de Randstad. (het zgn. Drentenieren ). De gemeente wordt doorsneden door twee hoofdaders, de N33 en N34, die een relatief snelle verbinding en ontsluiting bieden richting grotere centra en het achterland Woonmilieus De gemeente Aa en Hunze beschikt over vier hoofdkernen t.w. Gieten, Annen, Rolde en Gasselternijveen en een 31-tal verspreid over de gemeente liggende kleine(re) kernen. De hoofdkernen onderscheiden zich van de overige dorpen in grootte en voorzieningenniveau. Omdat de voorzieningen in de kleine kernen moeilijk of niet levensvatbaar zijn, is de bevolking qua zorg- en maatschappelijke voorzieningen en dagelijkse levensbehoeften grotendeels aangewezen op de hoofdkernen. In de hoofdkernen Gieten en Gasselternijveen zijn de meeste bedrijven gevestigd. In algemene zin wordt enige kleinschalige bedrijvigheid uitgeoefend in de kleine(re) kernen en in het buitengebied. De gemeente Aa en Hunze is een aantrekkelijke woongemeente waar het buitengewoon goed leven en recreëren is, met een levendige en zorgzame samenleving. 4.2 Woningmarktpositie van de gemeente De gemeente kende druk op haar woningvoorraad, vooral vanuit Assen, Groningen en ver daarbuiten. Vooral de zandgronden waren gewild als woonlocatie. Echter door de economische recessie is er sprake van een overspannen woningmarkt. Het aanbod van te koop staande woningen overtreft in grote mate de belangstelling. Dat betekent dat vooral de duurdere woningen lange tijd te koop staan. Wel is er in algemene zin sprake van een tekort aan grondgebonden nultredenwoningen voor senioren en goedkope woningen voor met name starters op de woningmarkt. In de huursector is sprake van beperkte wachtlijsten. Het afgelopen decennium is uitbreiding van de sociale woningvoorraad in de gemeente zeer minimaal geweest. Reden daarvan is dat door aftopping van het vermogen van de corporaties (vernootschapsbelasting) veel huurwoningen te koop worden aangeboden. In de nieuwe prestatieafspraken met de in onze gemeente actieve corporaties zijn echter afspraken vastgelegd waarbij starters voorrang verkrijgen bij de verkoop van een vrijkomende huurwoning. Met de corporaties zijn (prestatie)afspraken gemaakt omtrent de verkoop van huurwoningen om de doorstroming van starters op de woningmarkt te bevorderen. Woonvisie

11 5. Woningen 5.1 Samenstelling van de woningvoorraad De gemeente Aa en Hunze telt ca woningen, waarvan ruim 58% in de hoofdkernen staat. 83% van de woningvoorraad behoort tot de koopsector en ca. 17% tot de huursector. Opvallend is het hoge aantal koopwoningen met een hoge WOZ-waarde. Totale woningvoorraad per 1 januari % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 77% 83% 30% 20% 10% 0% 17% Sociale huur 21% tot vanaf 615 2% 7% 10% Koop tot % % 14% % vanaf De kern Gasselternijveen beschikt over het grootste aandeel in de huursector (38.3%). In de kleine kernen is het percentage huurwoningen beduidend lager. In de gemeente Aa en Hunze zijn hoofdzakelijk twee woningcorporaties actief te weten woningstichting De Volmacht te Gieten en woningstichting Woonborg te Vries. De Volmacht is actief in de voormalige gemeenten Gieten, Rolde en Gasselte; Woonborg in de voormalige gemeente Anloo. Woningbestand en aantal inwoners per per kern (incl. buitengebied) van de gemeente Aantal inwoners Aantal woningen Woningen Volmacht % Woningen Woonborg % Annen Gasselternijveen Gieten Rolde Schipborg Eexterveen Spijkerb. A.veen Annerv.kanaal Eexterv.kanaal Eexterzandvoort Gasseltern.mond Gieterveen Nieuwediep Grolloo Schoonloo Ekehaar Eext Anloo Gasteren Anderen Gasselte Balloo totaal Naast de permanent bewoonde woningen beschikt de gemeente Aa en Hunze over ca recreatiewoningen waarvan er ca.800 op het Hof van Saksen te Nooitgedacht staan. Op dit moment zijn er ca. 270 recreatiewoningen permanent bewoond. 105 situaties daarvan zijn ontstaan vóór 31 oktober 2003, en worden op basis van gemeentelijk beleid gedoogd. Woonvisie

12 6. Bevolking 6.1 Bevolkingssamenstelling De gemeente Aa en Hunze heeft in vergelijking met de provincie en Noord-Nederland relatief veel ouderen. 27% van de bevolking van Noord-Nederland bestaat uit 55-plussers; in Aa en Hunze bedraagt dit percentage 34%. In de gemeente Aa en Hunze bestaat de bevolking voor circa 35% uit personen onder de 35 jaar. Het aantal inwoners van 0 24 jaar bedraagt 6920, tussen jaar 1794, tussen jaar 8201, tussen jaar 6664 en de gemeente Aa en Hunze heeft plussers. 26% daarvan is ongehuwd, 60% gehuwd, 5.5% gescheiden en 8.5% verweduwd. 6.2 Leeftijdsopbouw gemeente Aa en Hunze Ontwikkeling leeftijdsopbouw bevolking % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 7% 7% 7% 8% 8% 21% 21% 23% 24% 26% 33% 34% 33% 32% 32% 12% 11% 10% 9% 8% 27% 27% 27% 27% 27% jaar jaar jaar jaar 75+ Bevolkingsprognose tot 2022, gemeente Aa en Hunze jaar jaar jaar jaar jaar 75 jaar e.o. Het aandeel één- en tweepersoonshuishoudens boven de 55 jaar groeit tot 2022 (van 43% van de huishoudens nu) naar 51% van de huishoudens. De gemiddelde huishoudensgrootte in Aa en Hunze bedraagt 2,39 (peildatum ) Het landelijk gemiddelde bedraagt 2,26. Hoewel het aantal personen in de gemeente volgens de prognose afneemt, neemt het aantal huishoudens tot 2017 nog toe met ongeveer 270, waarna een lichte daling wordt ingezet. Woonvisie

13 7. Demografische veranderingen bevolkingssamenstelling Volkshuisvesting is een dynamisch proces waarbij actuele ontwikkelingen de woningmarkt danig kunnen beïnvloeden. Het meest recente voorbeeld daarvan is de kredietcrisis en de daarmee gepaard gaande sterk afnemende vraag naar koopwoningen, rentestijging, hypotheekverstrekking etc. Verwacht wordt dat dit ontwikkelingen zijn voor een middellange termijn. Voor de lange termijn spelen er eveneens ontwikkelingen. Voor de toekomst zal rekening gehouden moeten worden met een daling van de bevolking en demografische veranderingen van de bevolkingssamenstelling. Daarbij gaat het met name om zaken als daling van het aantal huishoudens, verandering in de samenstelling van de bevolking zoals een (sterke) afname van jongeren en een toename van ouderen, minder potentiële werknemers, andere etnische samenstelling en een groei van eenpersoonshuishoudens. Deze ontwikkelingen hebben ook gevolgen voor de vraag naar woningen en hebben invloed op de woningmarkt, voor de arbeidsmarkt, het draagvlak van maatschappelijke- en zorgvoorzieningen, vraag naar welzijn en zorg (thuis en in instellingen) etc. 7.1 Bevolkingsdaling Nog voor het jaar 2025 zal meer dan 60% van alle huidige gemeenten in Nederland geconfronteerd worden met bevolkingsdaling, zo is de verwachting. Bevolkingsdaling gaat in veel gemeenten gepaard met ontgroening en vergrijzing: het aantal jongeren neemt af, het aantal ouderen neemt fors toe. De oorzaak van bevolkingsdaling verschilt van gemeente tot gemeente. 7.2 Gevolgen van bevolkingsdaling Dit jaar bereiken de eerste naoorlogse babyboomers de 65-jarige leeftijd. De potentiële beroepsbevolking begint vanaf volgend jaar voor Nederland als geheel structureel te dalen, met alle gevolgen van dien voor de arbeidsmarkt. De vraag naar zorg neemt toe omdat de groep zeer ouderen groeit. Daling van de bevolking heeft ook gevolgen voor het draagvlak voor publieke en private voorzieningen en voor de bestedingsruimte voor gemeenten. De vraag naar onderwijsvoorzieningen daalt waardoor het aanbod onder druk komt te staan. Voor de kwantitatieve vraag naar woningen heeft bevolkingsdaling vooral consequenties als ook het aantal huishoudens afneemt. De huishoudensontwikkeling bepaalt namelijk de kwantitatieve vraag. Doordat de gemiddelde huishoudensomvang per woning nog steeds afneemt betekent bevolkingsdaling (voorlopig) niet automatisch minder kwantitatieve vraag naar woningen. De gewijzigde samenstelling van de bevolking, bijvoorbeeld doordat het aantal ouderen relatief sneller stijgt dan elders in het land (vergrijzing) heeft grote invloed op de kwalitatieve vraag naar woningen. Vergrijzing heeft gevolgen voor het soort woningen dat nodig is (levensloopbestendig), voor de woonomgeving (voorzieningen voor senioren, gezondheidscentrum), voor zorgzones, voor de behoefte aan (openbaar) vervoer, en voor het type recreatiemogelijkheden. Bevolkingsdaling kan op de woningmarkt leiden tot prijsdalingen, langere verkooptijden van woningen, wellicht bijkans onverkoopbare woningen en risico s van leegstand en verpaupering in de minst aantrekkelijke delen van de woningvoorraad. Via doorstroming dreigt leegstand, met name voor de slechtste delen van het sociale huurwoningbestand. Onverkoopbaarheid van minder gewilde particuliere woningen kan ertoe leiden dat mensen (in hun laatste levensfase) om geldredenen niet naar een zorgfaciliteit kunnen, maar in hun eigen woning moeten blijven zitten, die daarvoor vaak ongeschikt is. De woningcorporaties hebben in minder gewilde wijken minder mogelijkheden voor de verkoop van gedateerde huurwoningen of huurverhoging en hebben minder middelen om wijken of buurten die Woonvisie

14 dreigen te vervallen aan te pakken. Zo kan herstructurering niet of maar zeer ten dele gefinancierd worden uit verkoop van bestaande woningen of nieuwbouw. 7.3 Bevolkingsdaling in Aa en Hunze De meest recente cijfers van de demografische ontwikkelingen in onze gemeente zijn aan ons verstrekt door onze voormalige staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Ank Bijleveld tijdens een werkbezoek. Deze cijfers zijn berekend door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) op basis van de waarnemingen verzameld door het CBS en de landelijke prognoses berekend door het CBS. De conclusie van Binnenlandse Zaken is dat alle Drentse gemeenten beneden gemiddeld scoren op de factor natuurlijke groei. 7.4 Demografische ontwikkelingen in Aa en Hunze Uit bovenstaande cijfers blijkt dat het aantal inwoners van onze gemeente tot 2025 met 3,9% zal afnemen. Daarentegen zal het aantal huishoudens stijgen met ca (Dit aantal betekent overigens niet dat er 600 woningen extra gebouwd zullen moeten worden. B.v. ook ouderen in een zorginstelling worden gerekend als zelfstandige huishouden). Woonvisie

15 7.5 Demografische druk Uit de meest recente bevolkingsprognoses van de provincie Drenthe blijkt dat in 2030 ruim 25% van de Drenten een leeftijd heeft bereikt van 65 jaar of ouder. De grijze druk, het percentage 65+ers t.o.v. de leeftijdsgroep 20 tot 65 jaar, ligt hoger dan het landelijk gemiddelde en loopt voor enkele gemeente op tot 60%. (Aa en Hunze ca. 58%) De ontgroening en vergrijzing binnen de Gemeente Aa en Hunze profileert zich de laatste jaren steeds sterker. Waar in 1999 nog maar 28% van de bevolking 55 jaar of ouder was, was dit in 2007 al ruim een derde van de bevolking (34%). Het aandeel jongeren (tot 25 jaar) bleef vrijwel gelijk en het aandeel personen in de leeftijd 25 tot 35 nam structureel af naar nog maar 8% in In de gemeente Aa en Hunze is zowel sprake van een (dubbele)vergrijzing als ontgroening. 7.6 Topteam Krimp De Minister voor Wonen, Wijken en Integratie en de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties hebben in begin 2009 het Topteam Krimp ingesteld. De opdracht aan het Topteam hield in het analyseren van knelpunten en kansen, die de bevolkings- en huishoudensdaling met zich meebrengen en het formuleren van oplossingsrichtingen en aanbevelingen. Het Topteam is de werkzaamheden gestart in de Regio Parkstad Limburg. In de zomer van 2009 is afgesproken de opdracht van het Topteam te verbreden naar de krimpregio s in Groningen en Zeeland. De hoofdconclusie van het onderzoek luidt; Een krimpende bevolking op langere termijn, waarbij sprake is van een geleidelijke teruggang van het aantal huishoudens, is geen groot probleem. In de komende jaren kan daar geleidelijk en weloverwogen rekening mee worden gehouden. Indien die krimp zowel betrekking heeft op bevolkingsdaling als op huishoudensdaling, heel snel gaat, substantieel en structureel is en zeer bijzondere kenmerken heeft, dan zijn de problemen urgent. (Die situatie doet zich nu reeds voor in Noordoost- en Oost-Groningen. De adviezen van het Topteam hebben geleid tot een Interbestuurlijk Actieplan Bevolkingsdaling Krimpen met Kwaliteit. 7.7 Aanpak Aa en Hunze Demografische ontwikkeling Oost-Drenthe en Westerveld; sturen op woon- en leefkwaliteit Ook in Drenthe zijn de eerste tekenen van een afnemende bevolkingsgroei cq bevolkingsafname zichtbaar. Deze ontwikkeling doet zich als eerste voor in de regio Oost-Drenthe. (veenkoloniën). Steeds duidelijker wordt dat in een situatie van krimp niet alleen gekeken kan worden naar het wonen. Behoud van de leefbaarheid vraagt om een integrale benadering waarbij juist naar de samenhang tussen wonen, voorzieningen, werkgelegenheid, etc. wordt gekeken. Tevens is duidelijk geworden dat de problematiek, en ook de oplossingen, grensoverstijgend zijn. Daarom hebben de provincie en de gemeenten Aa en Hunze, Borger-Odoorn, Emmen, Coevorden en Westerveld de handen inéén geslagen. De provincie en gemeenten willen vroegtijdig inspelen op de ontwikkeling van bevolkingskrimp en hebben besloten onderzoek te (laten) doen naar de gevolgen van krimp. Het onderzoek bestaat uit drie onderdelen.; - Nulmeting: Wat is de huidige situatie per kern? - Toekomstbeeld: Welk beeld kan er voor 2020 worden geprojecteerd? - Welke sturingsmogelijkheden kunnen gemeenten en provincie inzetten om de ontwikkelingen te beïnvloeden? Het onderzoek (uitgevoerd door het bureau Companen) is in februari 2010 afgerond. Dit heeft geresulteerd in een kernenkansenkaart die een indicatie oplevert welke kernen het meest kansrijk zijn in het vasthouden van de eigen inwoners en/of het aantrekken van mensen buiten de gemeente. (De uitkomsten van het onderzoek geven aan dat de veenkernen het minst kansrijk worden geacht. Dit kan betekenen dat de vraagdruk beperkt is en dat nieuwe woningen afzetproblemen kunnen ondervinden en prijsdaling van bestaande koopwoningen tot gevolg kan hebben). Het rapport Demografische ontwikkeling Oost-Drenthe en Westerveld: sturen op woon- en leefkwaliteit is als bijlage 4 aan de Woonvisie toegevoegd. Woonvisie

16 7.8 Zorgexperiment Zuid-Oost Drenthe; Mede naar aanleiding van het onderzoek en het rapport Demografische ontwikkeling Oost-Drenthe is de regio Zuid-Oost Drenthe in het interbestuurlijk actieplan bevolkingsdaling Krimpen met kwaliteit (Rijk, VNG en IPO) opgenomen als anticipeerregio. Het actieplan biedt gemeenten de mogelijkheid om experimenten op te zetten waarin zij oefenen met een nieuwe of vernieuwende aanpak om de leefbaarheid in krimpgebieden te bevorderen. Deze experimenten krijgen ondersteuning in de vorm van kennis en expertise vanuit het ministerie van BZK. In dit kader heeft onze gemeente, samen met de gemeente Borger-Odoorn het initiatief genomen om te onderzoeken of er een pilot/experiment opgezet kan worden rondom het thema zorg in krimpgebieden. (veenkoloniën) Inmiddels heeft er overleg plaatsgevonden met de meest relevante partijen en de bedoeling is dit jaar nog een voorstel in te dienen bij BZK. De kernvraag binnen dit experimentvoorstel luidt; Hoe organiseer je in krimpgebieden de voorzieningen in intra- en extramurale zorg, ambulante en thuiszorg zodanig efficiënt dat zorgbehoeftigen zolang mogelijk thuis en bij intramurale zorgverlening zo dicht mogelijk in hun eigen woonomgeving kunnen blijven wonen? Essentiële zaken zoals reisafstanden, onrendabele behandeling/verzorging, marktwerking en aanbestedingsprocessen etc. spelen daarbij een belangrijke rol. Doel van het experimentvoorstel om ketensamenwerking te bewerkstelligen die resulteert in haalbare en betaalbare oplossingen. Dit vraagt om afstemming tussen organisaties, afstemming in aanbod, werken vanuit gedeelde verantwoordelijkheid en een gezamenlijke opdracht waarbij een concurrentieslag wordt voorkomen. 7.9 Krimp biedt ook kansen Een afname van de bevolking hoeft nog niet direct te betekenen dat er minder woningen moeten worden gebouwd. Hoewel het aantal personen in de gemeente volgens de prognose afneemt, neemt het aantal huishoudens tot 2025 nog toe, waarna naar verwachting een lichte daling wordt ingezet. Het aandeel één- en tweepersoonshuishoudens boven de 55 jaar groeit tot Verandering in gezinssamenstelling, het hoge aantal scheidingen, het zelfstandig wonen op jonge leeftijd, het langer zelfstandig wonen en de steeds ouder wordende mens zijn van essentiële invloed op het benodigde woningbestand. Belangrijk daarbij is de kwaliteit van de woningvoorraad te vergroten. Er zullen duidelijke keuzes moeten worden gemaakt ten aanzien van de ruimtelijke planning en het voorzieningenniveau. Krimp kan ook een aanleiding zijn voor herstructurering en/of nieuwbouw waarbij de kwaliteit kan worden verbeterd en de (vervangende) bouw kan worden afgestemd op de gewenste doelgroep. Daarbij kan veelal door een reductie van de kwantiteit meer aandacht geschonken worden aan de landschappelijke inpassing of groen in de wijk. Leegstand van woningen en gebouwen met als gevolg verpaupering van de woonbuurt willen wij voorkomen middels herbestemming en desgewenst sloop van de bebouwing. Behoud van de kwaliteit van de woonomgeving heeft onze bijzondere aandacht. Het ongeregiseerd bouwen van extra woningen in de krimpregio s biedt geen oplossing voor de demografische ontwikkelingen. Meerdere factoren spelen een belangrijke rol om de leefbaarheid binnen een kern op peil te houden zoals de leeftijdsopbouw, WOZ-waarden, woonbeleving, aanwezige voorzieningen en het risico van het verlies ervan, bereikbaarheid, inkomenspositie etc. De gemeente Aa en Hunze speelt actief in op de demografische ontwikkelingen. Leegstand en verpaupering van de woonomgeving wordt voorkomen door herbestemming en desgewenst sloop van de bebouwing. Behoud van de woonomgeving, de voorzieningen en leefbaarheid in alle kernen heeft bijzondere aandacht. Woonvisie

17 8. Sociaal- Economisch profiel van de gemeente Aa en Hunze De gemeente Aa en Hunze is het economische groene hart tussen Assen en Veendam/Stadskanaal. Voor de gemeente zijn met name de bestaande bedrijven van belang voor de economie. Starters zorgen voor de dynamiek in de economische ontwikkeling. Belangrijke economische sectoren in de gemeente zijn: recreatie en toerisme, landbouw, handel, bouwnijverheid en (zakelijke) dienstverlening. Ook het belang van de zorgsector voor de economie is gegroeid met name als het gaat om werkgelegenheid. De bedrijvigheid in de gemeente is divers en verspreid over de hele gemeente. Meer dan de helft van de bedrijven (exclusief landbouw) zijn gevestigd in de hoofdkernen. In onderstaande tabel volgt een onderverdeling van de bedrijvigheid naar hoofdkernen. De landbouw is in dit overzicht niet opgenomen. Grootschaliger bedrijven zijn gevestigd op het bedrijventerrein Bloemakkers te Gieten en Vogelhemsweg te Gasselternijveen. Bedrijvigheid 4 hoofdkernen per m.u.v. zorg vanaf 1 full time werkzaam persoon Bedrijvigheid Annen Gasselternijveen Rolde Gieten Detailhandel Horeca/recreatie Bouw Groothandel Overig Totaal Bron: PWR (Provinciaal Werkgelegenheidsregister) De grootste groepen worden gevormd door detailhandel en overige bedrijvigheid. Bij overig moet vooral gedacht worden aan beroepen aan huis zoals thuiskappers, schoonheidsspecialisten maar ook handel via internet of zzp ers. Deze ondernemers hebben over het algemeen geen bedrijfspand en zijn vaak geen lid van een ondernemersvereniging daarmee is het bedrijf vaak minder zichtbaar aanwezig. Economische ontwikkeling; De regionale economie is voor een belangrijk deel afhankelijk van de landelijke economie. Vergeleken met andere regio s is het Noord-Drenthe gelukt in de economische crisis redelijk stabiel te blijven; op basis van indicatoren als economische prestatie, groei en kracht staat onze gemeente en de regio Noord Drenthe in 2010 er vergeleken met de landelijke cijfers dan ook goed voor. Echter Noord Drenthe zal naar verwachting deze positie niet kunnen vasthouden. De arbeidsmarkt staat door de kredietcrisis onder druk en zal door de vergrijzing verder onder druk komen te staan. Woonvisie

18 Werkgelegenheid regio: Aa en Hunze Onderwerp periode aantal Bevolking Aantal inwoners: Beroepsbevolking: Netto participatie 2007/ ,4 (%): Grijze druk (%): ,9 Werkgelegenheid Aantal vestigingen: Aantal werkzame personen: Grootste sectoren (% werkzame personen): Werkloosheid Aantal Niet Werkende Werkzoekenden (NWW): Overig Gezondheidsen welzijnszorg Landbouw en visserij Handel en reparatie augustus NWW als % van de beroepsbevolking (%): ,0 Aantal bijstandsuitkeringen: e kwartaal 190 Besteedbaar inkomen per persoon (in 1000 euro): ,6 Bedrijventerreinen, totaal uitgeefbaar oppervlak (in ha.): Woonvisie

19 9. Regionale afstemming woningbouwplanning 9.1 Nieuw provinciaal omgevingsbeleid In juni van 2010 is het nieuwe omgevingsbeleid voor Drenthe door Provinciale Staten vastgesteld. In de nieuwe omgevingsvisie heeft de provincie de ambitie om Drenthe als woonprovincie aantrekkelijker te maken met gevarieerde en leefbare woonmilieus die voorzien in de woonvraag. Bovenlokale afstemming is nodig om vraag en aanbod op de woningmarkt in balans te houden en om doorstroming op gang te brengen. Binnen de bovenlokale afstemming voert de provincie de regie. Regionale afstemming; De provincie wil zich bij het wonen meer richten op het regionale niveau en meer op kwaliteit. De kwaliteit van de woonomgeving is in de eerste plaats een verantwoordelijkheid van de gemeente. De provincie richt zich voornamelijk op: Regionale afstemming woningbouwplannen Het stimuleren van herstructurering Het stimuleren van de ontwikkeling van specifieke, kleinschalige woonmilieus. Men zal regionale woonvisies laten opstellen voor gebieden met een samenhangende woningmarkt. Op basis van verhuisbewegingen en woon- werkverkeer zijn drie regio s gedefinieerd. Onze gemeente is ingedeeld in de regio Noord-Drenthe, samen met de gemeenten Assen, Noordenveld, Tynaarlo en Midden Drenthe. Voor elke regio is, op basis van de bevolkingsprognose, een maximum bepaald voor de woningbehoefte. Voor de regio Noord Drenthe betekent dit woningen. Bij de verdeling van de woningbehoefte wordt ernaar gestreefd de groei van de bevolking en de arbeidsplaatsen te concentreren in de (sub)streekcentra. De ambitie daarbij is om tweederde van de bouwopgave in de planperiode op te vangen in de (sub)streekcentra en één derde in de overige kernen. Alle dorpen in onze gemeente zijn in het ontwerp-omgevingsbeleid aangeduid als overige kernen. De toedeling van de woonopgave aan de (sub)streekcentra en overige kernen is de verantwoordelijkheid van de gemeenten. Verwacht wordt van de gemeenten dat de toedeling gebeurd op basis van de functie van de kern binnen de gemeente. Het is van belang dat, waar mogelijk, de woningbouwopgave van de kernen wordt benut om dorpsranden af te hechten. Dit verbetert de ruimtelijke kwaliteit. Vanuit de doelstelling zorgvuldig en doelmatig omgaan met ruimtegebruik geldt het uitgangspunt; inbreiding voor uitbreiding. Momenteel is er reeds een ambtelijk overleg opgestart om te komen tot een regionale Woonvisie voor de regio Noord, waarbij aansluiting wordt gezocht bij de regio Groningen-Assen. Omdat de regio Noord als eerste regio in Drenthe dit overleg opstart wordt getracht als pilot te fungeren voor de andere regio s binnen de provincie. Verwacht wordt dat medio maart 2011 een regionale Woonvisie voor de regio Noord kan worden vastgesteld door Provinciale Staten en de betreffende gemeenteraden. Woonvisie

20 9.2 Bouwvoornemen buurgemeenten Op onderstaand overzicht is het huidige bouwvoornemen van de buurgemeenten in beeld gebracht, die invloed kunnen hebben op de woningmarkt in onze gemeente en de globale woningbouwplanning van onze gemeente voor de komende 10 jaren. Leek- Noordenveld won. Groningen won. Hoogezand Sappemeer won. Blauwestad won. Veendam ca. 600 won. Tynaarlo won. Assen won. Overig div dorpen ca. 300 won. Dwarsplaatsen Gass.nijveen 40 won. Gieterveen 40 won. Stadskan. ca. 600 won. Nooitgedacht Rolde Zuid 300 won. Gieten ca. 100 won./app. 9.3 Feitelijke woningbehoefte in de gemeente Aa en Hunze Door de veranderende bevolkingssamenstelling en woonwensen zullen de bouwprogramma s voor de diverse kernen binnen de gemeente aan verandering onderhevig zijn. Onze gemeente beschikt over een gedateerd Woonplan, waaruit op kernniveau onvoldoende is af te leiden in welke hoeveelheden en voor wie er zal moeten worden gebouwd. Daarom is er, om voor de toekomst tot een volkshuisvestelijk gewenst woningbouwkader per kern te komen, onderzoek verricht naar de bevolkingsontwikkeling van de komende jaren. Aan het adviesbureau Companen is opdracht verstrekt om in de relevante kernen van de gemeente een zgn. quickscan uit te voeren van de locale woningmarktsituatie. Aan het bureau Pathuis en Partners is opdracht verstrekt voor het opstellen van een woonzorgprognose in een zevental kernen in de gemeente en een overall-prognose voor de gehele gemeente. De uitkomsten van de quickscans en de woonzorgprognoses zijn benut als onderlegger voor het opstellen van de Woonvisie. Woonvisie