Leven met uw. CRT-pulsgenerator

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Leven met uw. CRT-pulsgenerator"

Transcriptie

1 Leven met uw CRT-pulsgenerator

2 Uw harthersynchronisatietherapie (Cardiac Resynchronization Therapy - CRT) pulsgenerator n Hartfalen (HF) is een veel voorkomende aandoening waarbij de pompfunctie van uw hart wordt beïnvloed, omdat het hart niet juist samentrekt of ontspant. Vaak zijn de wanden van de linker ventrikel, de belangrijkste pompkamer van het hart, verzwakt en deze kunnen niet genoeg bloed pompen om aan de behoeften van het lichaam te voldoen. n Harthersynchronisatietherapie (Cardiac resynchronization therapy - CRT) wordt gebruikt om uw symptomen en andere complicaties die te maken hebben met HF te behandelen. n CRT-pulsgenerators zijn minicomputers die even groot zijn als uw handpalm. Ze worden normaal gesproken net onder de huid in het gebied van de borst geïmplanteerd. n Bij CRT-therapie stuurt een CRT-pacemaker (CRT-P) of een CRT-defibrillator (CRT-D) elektrische impulsen uit door geïsoleerde draden die in het hart geplaats zijn om de samentrekking van de bovenste en onderste kamers van het hart te regelen. Verder wordt het tempo voor beide ventrikels aangegeven om het pompvermogen van het hart te verbeteren. n Naast HF-therapie geeft CRT-P het ritme van het hart aan als dit te langzaam is. Verder zorgt CRT-D ook voor therapie voor levensbedreigende ritmes. n CRT-pulsgenerators kunnen niet beschadigd raken door huishoudelijke apparaten, zoals magnetrons. n Uit sommige onderzoeken blijkt dat CRT-therapie de fysieke schade aan het hart kan vertragen en soms zelfs delen van deze schade kan verbeteren.

3 Vaak gestelde vragen Leven met uw CRT-pulsgenerator. CRT wordt gebruikt om uw symptomen en andere complicaties die te maken hebben met HF te behandelen. HF is een veel voorkomende aandoening, waarbij de pompfunctie van het hart beïnvloed wordt, omdat het hart niet juist samentrekt of ontspant. CRT, behandeld door een geïmplanteerd apparaat, helpt het hart door de lager gelegen kamers te stimuleren, zodat ze efficiënter werken bij het pompen van bloed door het lichaam. Geïmplanteerde apparaten helpen bij het handhaven van hartritmes en als de hartfrequentie zeer snel wordt, kunnen veel van deze apparaten een normaal ritme herstellen. Wat is HF precies? HF is geen abrupt falen van het hart. Het is een disfunctie waarbij meestal de onderste kamers (ventrikels) van het hart niet efficiënt samentrekken, zoals ze dat doen in een gezond hart. HF is in essentie een steeds ineffectiever wordend hart. Wat is de oorzaak van HF? Aan HF liggen vele onderliggende oorzaken ten grondslag. Ongeveer de helft van de gevallen van HF wordt veroorzaakt door ziekten van de kransslagaders (ziekten van de aders die bloed naar de hartspier leiden om deze werkend en gezond te houden). Een andere veel voorkomkende oorzaak is hoge bloeddruk (hypertensie), waardoor het hart zich te sterk kan laten inspannen. Andere oorzaken kunnen zijn: voortdurende abnormale hartritmes (zoals boezemfibrillatie), ziekten van de hartklep, aangeboren hartziekten, suikerziekte en infecties van het hart. In sommige gevallen is de oorzaak onbekend.

4 Welke problemen kan ik krijgen door HF? Het hart heeft een complex elektrisch systeem. Dit genereert in feite zijn eigen elektriciteit, die ervoor zorgt dat dit samentrekt en ontspant op het juiste moment, zodat het bloed door het lichaam kan pompen. Mensen met HF hebben vaak problemen met het elektrische systeem in hun hart, wat ervoor zorgt dat het hart niet synchroon samentrekt. Bij HF kunnen de wanden van het linker ventrikel, de hoofdpompkamer van het hart, zwakker worden, waardoor de pompactie beperkt wordt. Hierdoor worden symptomen veroorzaakt zoals buiten adem zijn, extreme moeheid en het vasthouden van vocht in de armen en benen. Dit is het gevolg van het feit dat het hart niet in staat is genoeg bloed te pompen om aan de behoeften van het lichaam te voldoen. Het hart kan dan vergroot worden, omdat het probeert te compenseren voor het gebrek aan pompvermogen en dit verergert de conditie alleen maar. Een CRT-pulsgenerator kan helpen bij het regelen van een onordelijk samentrekpatroon. Dit helpt vervolgens de efficiency van het hart te verbeteren, waardoor er meer bloed aan het lichaam kan worden geleverd. Waarom heb ik een CRT-pulsgenerator nodig? Vaak kunnen medicatie en verandering van levensstijl de symptomen van HF verhelpen, als deze twee dingen niet langer genoeg zijn voor uw symptomen, kan uw arts besluiten dat u een geïmplanteerd apparaat nodig hebt. CRT is therapie die de opeenvolging van de rechter- en linkerkant van het hart coördineert om de mogelijkheden van het hart om bloed naar het lichaam te pompen te verbeteren.

5 Zal een CRT-pulsgenerator mij genezen van HF? Dankzij de voortdurende verbeteringen in behandeling voor HF en verwante hartcondities, hebben meer mensen met HF tegenwoordig een beter leven dan in het verleden. Maar de conditie blijft een belangrijk gezondheidsprobleem en vele behandelingen (zoals CRT, medicatie of chirurgische procedures) zijn soms ontworpen om symptomen te beheersen en niet om de algehele conditie te genezen. Uit vele onderzoeken blijkt dat CRT-pulsgenerators de levenskwaliteit voor veel patiënten werkelijk kunnen verbeteren. Wanneer eenmaal een ordelijk samentrekpatroon in het linker ventrikel is hersteld, kunt u zich energieker en gezond voelen, omdat de hartfunctie verbeterd is. Uit sommige onderzoeken blijkt dat CRTtherapie de fysieke schade aan het hart kan vertragen en in wezen zelfs delen van deze schade kan verbeteren.

6 Wat is nu eigenlijk een CRT-pulsgenerator? CRT-pulsgenerators zijn gebaseerd op pacemakertechnologie. Sinds de jaren zestig werden pacemakers gebruikt om langzame hartritmes te behandelen. Net als hun voorgangers zijn CRTpulsgenerators eigenlijk kleine (de grootste modellen passen nog in de palm van uw hand), op batterijen werkende computers die gewoonlijk geïmplanteerd worden net onder de huid in het gebied van de borst. Deze apparaten worden verbonden met twee of drie verschillende draden die in verschillende delen van het hart geplaatst worden. Kleine elektrische stimulatiepulsen worden naar het hart gestuurd in een gecoördineerde volgorde, met als resultaat bij de meeste patiënten, een verbetering van de hartfunctie. Om elektrische ondersteuning te geven stuurt het apparaat een kleine elektrische impuls door een draad in uw hart, wat het hart dwingt om te slaan. De impulsen zijn minuscuul en u kunt ze niet voelen. Terwijl het apparaat uw hart helpt om ritme te houden, slaat het ook veel informatie op over uw hart. Deze informatie kan door uw dokter worden uitgelezen en hierdoor kan hij of zij uw apparaat op een manier programmeren dat dit de beste therapie voor uw conditie levert. Hoe werkt een CRT-pulsgenerator? Bij een CRT-pulsgenerator worden dunne geïsoleerde draden zowel aan de rechterkant als aan de linkerkant van het hart aangesloten. De ene draad gaat naar het rechter ventrikel en de andere draad gaat naar het linker ventrikel. De draad in het rechter ventrikel is geplaatst naast de dikke spier die het rechter ventrikel scheidt van het linker ventrikel (wat het interventriculair septum heet). De draad in het linker ventrikel wordt langs de achterwand of zijwand geplaatst. Meestal wordt ook een derde draad in de kamer rechtsboven van het hart (rechter atrium) geplaatst. Het apparaat stuurt dan elektrische impulsen om de bovenste en onderste kamers van het hart te

7 regelen. Verder wordt het tempo voor beide ventrikels aangegeven om de pompvermogen van het hart te verbeteren. Dit verbetert het vermogen van het hart om bloed door het lichaam te pompen. Er zijn twee soorten CRT-pulsgenerators: een CRT-pacemaker (CRT-P) en een CRT-defibrillator (CRT-D). CRT-D heeft het extra vermogen om te zorgen voor levensreddende therapie voor het hart, als een patiënt risico's loopt door levensbedreigende aritmieën. Hoe wordt een CRT-pulsgenerator geïmplanteerd? Normaal gesproken wordt een operatie voor een geïmplanteerd apparaat voor het hart niet uitgevoerd onder volledige verdoving. Het wordt gewoonlijk geïmplanteerd onder wat doktoren 'bewuste sedatie' noemen. U krijgt een medicament om te helpen ontspannen, u zult u nog steeds bewust van uw omgeving zijn en in staat om het medisch team te horen en zelfs met hen te praten, terwijl de procedure wordt uitgevoerd. U wordt verdoofd waar de insnede gemaakt moet worden. Terwijl de plaatselijke verdoving scherpe pijn zal blokkeren, kunt u wel wat druk voelen, als het apparaat wordt geïmplanteerd. Wat gebeurt er tijdens de operatie om een CRT-pulsgenerator te implanteren? De dokter zal eerst een kleine snede aan de bovenkant van de borst maken en een ader zoeken. Er wordt een kleine punctie in de ader gemaakt en de lange flexibele draden zullen door de ader naar het hart geleid worden. Het operatieteam houdt het opvoeren van de draad op een grote monitor in de gaten (een fluorescoop). Dit is een soort bewegende röntgenfoto. De draden worden geplaatst, wat vaak het deel van de operatie is dat het langst duurt. Wanneer dit klaar is, zal de dokter de draden testen om er zeker van te zijn dat ze in de beste positie geplaatst zijn om energie aan het hart te leveren.

8 Wanneer de draden op hun plek zitten, kan uw dokter u mogelijk vragen enkele eenvoudige manoeuvres uit te voeren, zoals eens diep adem te halen of hard te hoesten om de stabiliteit van de draad te beoordelen. Vervolgens zal hij een 'zak' maken door de huid en het onderliggende weefsel te scheiden van de spier onder het weefsel. Wanneer de pulsgenerator aangesloten is op de draden, wordt deze in die zak geplaatst. Wanneer het apparaat op zijn plaats zit, naait de dokter de snede dicht. Veel mensen merken slechts een klein litteken en een kleine bobbel op, als de snede geheeld is. Echter, bij mensen die zeer klein of mager zijn, kan het apparaat meer uitsteken. Als u zich zorgen maakt over hoe dit er uit zal zien, raadpleegt u uw arts. In sommige gevallen kan het apparaat elders worden geplaatst waar het minder opvalt. De duur van de operatie hangt af van wat voor soort apparaat u krijgt, uw persoonlijke anatomie en hoe lang het duurt om een goede positie te vinden voor de draden. Het implanteren van een CRT-P of CRT-D kan een aantal uren duren. Wat gebeurt er na de operatie? Als de operatie achter de rug is, gaat u naar de herstelkamer. Mogelijk is de plek waar men de implantatie heeft uitgevoerd nog een tijdje gevoelig. Normaal gesproken hoeft een CRT-patiënt slechts een paar dagen te blijven. Maar u dient de specifieke punten van uw geval met uw arts te bespreken. In de periode na de operatie dient u alle instructies van uw arts zorgvuldig op te volgen. Maar, wat het belangrijkst is, u dient elke roodheid, pijnlijkheid of gevoeligheid rond de plek van implantatie te melden. Als u al weer thuis bent wanneer u roodheid of pijnlijkheid opmerkt rond uw litteken, belt u onmiddellijk uw dokter. Wacht niet tot de volgende afspraak.

9 Hoe lang heb ik nodig om te herstellen? Het is moeilijk om specifiek te zijn over uw herstel, omdat elke patiënt anders is. Volg de instructies van uw dokter zorgvuldig op. Gedurende een periode na de operatie worden uw activiteiten beperkt. Wanneer u hersteld bent van de operatie, is uw arts de beste bron voor advies wat betreft het hervatten van uw normale activiteiten. Wat voor risico's horen bij het hebben van een CRT-pulsgenerator? Uw arts is de beste informatiebron over het risico van het hebben van een CRT-pulsgenerator. Zorg ervoor dat u al uw vragen en zorgen bespreekt. Een klein percentage van de CRT-patiënten zal complicaties ontwikkelen op grond van de implanteringsoperatie. Dit kan infectie omvatten, een reactie op een geneesmiddel dat tijdens de operatie gebruikt wordt of ook een reactie op het apparaat zelf en bloedverlies of beschadiging van een bloedvat, de hartwand of andere organen. Na de operatie zult u zich enigszins ongemakkelijk voelen en u bent moe. Naarmate u herstelt, zal dat beter worden. Echter, sommige patiënten blijven zich ongemakkelijk voelen op de plek waar de CRT-pulsgenerator geïmplanteerd is. Raadpleeg uw dokter als dit daadwerkelijk gebeurt. Het is belangrijk om bepaalde voorzorgsmaatregelen te nemen nadat u een CRT-pulsgenerator hebt gekregen. U kunt de meeste huishoudelijke apparaten veilig gebruiken als ze in goede staat zijn en goed geaard, maar u dient apparaten te vermijden met sterke magnetische velden, waaronder ook MRI-apparaten. Uw arts zal alle voorzorgsmaatregelen met u bespreken die u dient te volgen. Lees ook alle literatuur die standaard bij uw apparaat is bijgevoegd en besteed extra aandacht aan zinnen die het met het woord 'waarschuwing' of 'belangrijk' zijn gelabeld. Die zinnen bevatten belangrijke informatie over de veiligheid. Wanneer er een aritmie optreedt, kan behandeling met CRT deze mogelijk niet beëindigen of zelfs nog erger maken. In beide gevallen zorgt de CRT dan voor een sterkere behandeling om te trachten de aritmie

10 te beëindigen. Er bestaat een klein risico dat de CRTpulsgenerator niet voor de behandeling zorgt wanneer u dit nodig hebt, of dat deze voor behandeling zorgt wanneer u dit in wezen niet nodig hebt. De CRT kan mogelijk niet altijd alle symptomen van de aritmie elimineren. Mogelijk voelt u zich licht in het hoofd of duizelig of u kunt flauwvallen. Hoe vaak moet ik mijn dokter bezoeken wanneer ik eenmaal een pulsgenerator heb? Men zal u vragen regelmatig terug te komen bij de cardioloog of technicus voor routinecontroles. Onmiddellijk na uw operatie zult u vermoedelijk gevraagd worden om de dokter verscheidene malen te bezoeken. Dit zijn allemaal zeer belangrijke bezoeken en ze stellen de arts in staat om er zeker van te zijn dat het apparaat goed werkt. Soms zijn kleine aanpassingen nodig die pijnloos in de praktijk van de dokter uitgevoerd kunnen worden met behulp van een desktopcomputer die men een 'programmer' noemt. Uw dokter zal ook de snede willen controleren om te bekijken hoe deze geneest. Hierna zal uw arts u voor regelmatige controlebezoeken willen zien. Uw arts zal u vertellen, wanneer deze controlebezoeken plaatsvinden. Als alles stabiel is, is het voor uw dokter alleen nodig u eenmaal of tweemaal per jaar te zien of nadat u een schok hebt gehad. Uw dokter wil mogelijk ook bekijken of uw huisarts enige reden voor zorgen heeft. Als er meerdere wijzigingen worden doorgevoerd als u een bezoek brengt, wil uw arts u mogelijk ook sneller zien om ervoor te zorgen dat deze wijzigingen effectief zijn en geen andere problemen veroorzaken.

11 Wat gebeurt er tijdens een vervolgafspraak? De vervolgafspraak is volledig pijnvrij en neemt gewoonlijk minder dan een half uur in beslag. In deze periode zal de arts of technicus een telemetriekop willen plaatsen boven de plek waar het apparaat geïmplanteerd is. De telemetriekop heeft ongeveer de grootte en vorm van een afstandsbediening van een televisie. Bij sommige apparaten wordt de telemetriekop niet gebruikt; de informatie wordt draadloos verstuurd. Het apparaat geeft de programmer informatie over de batterijstatus, voert andere systeemcontroles uit en kan de ritmen van uw hart na de laatste follow-up rapporteren. Als u een CRT-D hebt en u voelt wat schokken of therapie in deze periode, zal de programmer ook deze informatie ontvangen. De dokter kan ook bepaalde instellingen aanpassen op uw apparaat om uw therapie aan te passen, als dat nodig is. Om deze redenen is het bijzonder belangrijk dat u uw follow-up schema bij uw dokter ook nakomt. Hoe vervangt de dokter de batterijen in mijn apparaat? Implanteerbare apparaten worden gevoed door speciale batterijen die gemaakt zijn om lang mee te gaan. Deze batterijen raken niet plotseling leeg zoals de batterijen van een zaklamp, maar ze waarschuwen veelvuldig als ze bijna leeg zijn. Uw dokter zal de batterij in de gaten houden als onderdeel van de regelmatige controle van het apparaat. De meeste apparaatbatterijen gaan drie tot zeven jaar mee, hoewel dit afhangt van het apparaat en hoe vaak deze elektrische impulsen naar het hart stuurt. Als het apparaat aangeeft dat de batterij bijna op is, zal uw arts ervoor zorgen dat ze worden vervangen. Implanteerbare batterijen worden geseald afgesloten en zijn daarom niet vervangbaar. In plaats daarvan zal de dokter een nieuw apparaat implanteren. Normaal gesproken duurt deze operatie niet zo lang als het

12 implanteren van het oorspronkelijke apparaat, omdat de dokter eenvoudigweg het nieuwe apparaat op de al bestaande hartdraden zal aansluiten. Wat voel ik als ik een schok krijg van mijn CRT-D? Schokken voelen bij elk mens anders aan en ze kunnen pijnlijk zijn. Maar onthoud dat hoewel het onplezierig kan zijn om een schok te krijgen, het betekent het dat het apparaat gereageerd heeft op een gevaarlijk ritme en dat het mogelijk net uw leven heeft gered. Vraag uw arts wat u moet doen als u een schok krijgt. Hij of zij zal waarschijnlijk willen dat u belt als u een schok hebt gekregen en mogelijk naar de praktijk wilt komen om uw apparaat te laten controleren. Zal een CRT-pulsgenerator mijn leven veranderen? De waarheid is dat uw leven kan worden verlengd en productiever, gelukkiger en gezonder kan worden. Na de operatie moet u het een tijdje rustig aan doen. Zorg ervoor dat u alle instructies van de dokter opvolgt. Maar u zult snel weer in staat zijn alles te doen wat u vroeger deed, of zelfs meer. Moet ik uit de buurt blijven van apparaten als magnetrons, magneten of stroboscooplampen? Implanteerbare apparaten kunnen niet beschadigd raken door goed werkende huishoudelijke apparaten, zoals magnetrons, elektrische dekens en de meeste elektrische gereedschappen. Het gebruik van vlambooglasapparaten of werken aan de ontbrandingssystemen van auto's beschadigt CRT-pulsgenerators ook niet. Maar het is mogelijk dat ze kort de juiste werking van het apparaat verstoren. Ook sommige medische apparatuur kan de functie van de CRT-pulsgenerator verstoren. Als u licht in het hoofd wordt, of u hartkloppingen (snelle, onregelmatige

13 hartslagen) voelt, moet u het elektrische apparaat uitschakelen of u daarvan verwijderen. Daarna dient het geïmplanteerde apparaat weer normaal te werken. Als werken met problematische apparatuur iets is dat u niet kunt vermijden. kan uw dokter u zeggen wat u moet doen. Zal medische apparatuur mijn CRT-pulsgenerator verstoren? Laat het personeel van het ziekenhuis weten dat u een CRT-pulsgenerator hebt voordat u een medische procedure ondergaat, zoals elektrochirurgie, elektrische cauterisatie, lithotripsie of stralingstherapie of een tandheelkundige procedure of test. Ga ruimtes met het symbool 'geen pacemakers' niet binnen. Onderga geen diathermieprocedure, zelfs niet als uw CRTpulsgenerator uitgeschakeld is. Dit zou voor schade kunnen zorgen aan het weefsel rond de geïmplanteerde elektrodes of permanente schade aan de CRT-pulsgenerator. Externe defibrillatie-paddles mogen niet direct op uw apparaat of de draden daarvan gezet worden. Kan ik een mobiele telefoon gebruiken? Mobiele telefoons die elektromagnetische signalen verzenden, kunnen invloed hebben op de juiste werking van het apparaat. Echter, eenvoudige voorzorgsmaatregelen zoals het niet dragen van de telefoon boven de CRT-pulsgenerator en deze aan het oor houden dat het verst van de CRT pulsgenerator is verwijderd, minimaliseren het risico. St. Jude Medical heeft speciale filters in hun CRT-pulsgenerators geplaatst om interferentie met mobiele telefoons te voorkomen.

14 Zal een ipod -muziekspeler of andere draagbare multimediaspeler mijn CRT-pulsgenerator verstoren? Er is geen indicatie dat compacte multimediaspelers, zoals ipod-producten of MP3-spelers het normaal functioneren van het apparaat van St. Jude Medical verstoort. Wanneer kan ik fysieke activiteiten hervatten? Uw dokter zal u laten weten wanneer het veilig is om uw activiteiten te hervatten. Het is belangrijk dat u voorkomt dat het gebied rond uw implantaat een stomp of klap krijgt en daarom wordt het beoefenen van contactsporten zoals voetbal afgeraden, omdat u het apparaat of de draden kunt beschadigen. Uw energieniveau kan toenemen nadat u uw apparaat hebt ontvangen en veel mensen merken dat ze in staat zijn meer fysieke dingen te doen dan voorheen omdat hun symptomen zijn verbeterd. Kan ik deelnemen aan inspannende activiteiten zoals wandelen, skiën of joggen? Het is altijd het beste uw plannen met uw arts te bespreken. Hij of zij kan u raad geven wat betreft uw grenzen of aangeven dat u meedoet met activiteiten die te inspannend zijn. Als u deelneemt aan een bepaalde activiteit die invloed heeft op uw borst of arm (schieten of boogschieten bijvoorbeeld), wilt u dit wellicht bespreken met uw arts voordat u uw apparaat krijgt. Mogelijk heeft dit invloed op de keuze van het apparaat en de plaats en manier van implantatie.

15 Is het veilig om aan seks te doen? Anders dan een kort verblijf in het ziekenhuis en een korte herstelperiode, heeft het krijgen van een implanteerbaar apparaat geen negatieve invloed op het seksleven van een patiënt. Het is echter belangrijk om de raad van de dokter te volgen over wanneer men fysieke activiteiten kan hervatten. Kan ik nog autorijden? Raadpleeg uw dokter over autorijden. Als er een CRT-P wordt geïmplanteerd heeft dat geen invloed op uw rijvaardigheid. Als er echter bij u een CRT-D geïmplanteerd is, moet u onthouden dat omdat deze stopt bij een snel ritme, deze niet in staat zal zijn om symptomen te voorkomen bij dat ritme (duizeligheid, flauwvallen). Het is het beste om autorijden met uw arts te bespreken voordat u opnieuw auto gaat rijden. Mag ik reizen? Uw arts is de beste bron voor het antwoord op deze vraag. Veel CRT-patiënten ervaren echter dat met wat meer planning en zorg, ze nog kunnen genieten van reizen naar verschillende locaties. Zal de beveiliging op luchthavens mijn apparaat verstoren? Hoewel veel patiënten zich zorgen maken over de beveiligingssystemen op luchthavens, is er in wezen geen reden tot zorg. Het is waar dat luchthavenbeveiliging strenger is geworden, maar dit zorgt niet voor een extra belasting voor u wat betreft het geïmplanteerde apparaat. Het beste dat u kunt doen is wanneer u de luchthavenbeveiliging bereikt met gewone snelheid door de metaaldetector te lopen. Als het alarm afgaat (dit kan wel of niet gebeuren), dan betekent dit dat het systeem het metaal in uw apparaat heeft opgemerkt.

16 Toon eenvoudigweg uw reiskaart. Vraag of men u handmatig wil onderzoeken. Veiligheidspersoneel kan een zoekactie uitvoeren met een detectiestok. Als dit zo is, is het belangrijk om hen te vertellen dat de zoekactie snel moet plaatsvinden en dat ze moeten vermijden de stok langer dan een seconde boven uw geïmplanteerde apparaat te houden. Wat moet ik verder nog weten over reizen met een geïmplanteerd apparaat? Onthoud dat als u reist het belangrijk is belangrijke medische informatie bij u te hebben, zoals de namen van geneesmiddelen en de dosering daarvan, de naam en het telefoonnummer van uw huisarts en hoe men in een noodgeval voor u moet zorgen. U dient uw cardioloog of technicus ook te vragen om een kopie van de laatste print-out van de programmer die hoort bij de testresultaten en instellingen bij de meest recente controle. Als u naar een land gaat waar men Spaans, Frans of Duits spreekt, is uw cardioloog of technicus misschien ook in staat u een print-out te geven in de taal van het land dat u zult bezoeken. Zorg dat u voldoende medicatie bij heeft en stop een voorraad in de handbagage die u meeneemt en uw koffer wanneer u per trein of vliegtuig reist. En tenslotte: waarschuw reispersoneel dat u mogelijk speciale dieetbehoeften hebt en eet gezond en regelmatig als u op reist bent. Moet ik nog steeds geneesmiddelen gebruiken als ik een CRT-pulsgenerator heb? Dit is een vraag die uw arts kan beantwoorden. Normaal gesproken vervangt het hebben van een implanteerbaar apparaat geen geneesmiddelen. In plaats daarvan geldt vaak dat medicatie en geïmplanteerde apparaten samenwerken. Maar uw arts kan wel de dosering veranderen.

17 Krijg ik te maken met beperkingen in mijn dieet? Voor de algemene gezondheid van het hart raden doktoren aan dat u een dieet volgt dat natriumarm, vetarm en arm aan suiker is en veel vezels en koolhydraten bevat. Ik voel me fysiek beter, maar maak me soms wel zorgen of voel me verdrietig. Kan ik daar iets aan doen? Gezondheid gaat verder dan alleen fysieke gezondheid. Veel patiënten krijgen stressgevoelens wanneer een apparaat geïmplanteerd is. Er zijn veel manieren om hier mee om te gaan, waaronder u concentreren op activiteiten waar u plezier aan beleefd, u omringen met de mensen van wie u houdt, en genoeg rust nemen. Probeer u geen zorgen te maken over schokken - onthoud dat CRT-P's geen schokken geven. Het is waar dat schokken van een CRT-D u een ongemakkelijk gevoel kunnen geven, maar veel mensen krijgen slechts zeer zelden schokken. Leven met HF kan ook beangstigend zijn. Maar een implanteerbaar apparaat is ontworpen om u enig comfort te geven. Het apparaat steunt u. Mocht u zich angstig of gedeprimeerd voelen, bespreek dit dan met uw arts.

18

19 Belangrijke informatie Fabrikant implanteerbaar apparaat... Product- en modelnummer apparaat... Datum implantatie... Ziekenhuis waar de implantatie werd uitgevoerd... Behandelend arts... Telefoonnummer behandelend arts... Gebruikte geneesmiddelen... Naam Dosering Checklist voor reizen... ID-kaart patiënt... Print-out van instellingen apparaat...

20 Aanvullende opmerkingen en vragen:

21 Woordenlijst: Aritmie Een onregelmatig hartritme, wat leidt tot een te langzame, te snelle of onregelmatige hartslag (ook wel dysrhythmie). Atriaal Met betrekking tot het atrium. Atrium (mv atria) Een van de twee bovenste kamers van het hart: het rechter atrium en het linker atrium. Deze kamers ontvangen bloed van het lichaam en pompen dit naar de ventrikels, de onderste kamers van het hart. Bewuste sedatie Medicatie die gebruikt wordt in chirurgie die slechts één gebied van het lichaam verdooft, terwijl de patiënt wakker blijft (ook wel plaatselijke verdoving genoemd). Bradycardie Een abnormaal langzaam hartritme, minder dan 60 slagen per minuut. Als iemand echter in een zeer goede fysieke conditie is, is het natuurlijk dat de hartslag minder is dan 60 slagen per minuut. Cardiac Resynchronization Therapy Defibrillator (CRT-D) Een implanteerbare cardioverter-defibrillator die een functie voor het aangeven van de snelheid omvat om de onderste hartkamers te laten hersynchroniseren (coördineren). Staat ook bekend als ICD-CRT, ICD met biventriculaire stimulatie of hartfalen ICD. Cardiac Resynchronization Therapy Pacemaker (CRT-P) Een pacemakersysteem dat een apparaat en drie draden omvat: een in het rechter atrium, een in het rechter ventrikel en een in het linker ventrikel. Hierdoor kan tegelijkertijd de slag van het linker ventrikel als het rechter ventrikel geholpen worden. Controle op afstand Een apparaat gebruiken om informatie voor uw CRT-P/CRT-D via een telefoon- of datalijn te versturen. Defibrillatie Het gebruik van een elektrische schok om snelle hartritmes te stoppen, gewoonlijk ventriculaire fibrillatie. Defibrillators maken gebruik van paddles aan de buitenkant van de borst of interne elektrodes die rechtstreeks op het hart geplaatst worden.

22 Draad Een speciale draad die verbonden is met de pulsgenerator en in of op het hart geplaatst wordt. Elektromagnetische interferentie Wordt ook wel EMI genoemd en is magnetische of elektrische interferentie van machines of apparaten die de normale werking van een CRT-P/CRT-D kunnen onderbreken. Fibrillatie Een aritmie waarbij het hart snel trilt. Atriale fibrillatie treedt op in het atrium en is normaal gesproken niet levensbedreigend. Ventriculaire fibrillatie treedt op in de ventrikels en kan fataal zijn. Hartfalen Hartfalen (HF) is een complex klinisch syndroom dat het gevolg is van een verzwakking van de hartspier en deze niet meer even efficiënt als een gezond hart bloed naar het hart kan pompen. ICD Implantable cardioverter defibrillator; een geïmplanteerde pulsgenerator die gebruikt wordt om ventriculaire fibrillatie en tachycardie te behandelen door het hart direct elektrische schokken te geven. Pacemaker Een elektronisch apparaat dat chirurgisch geïmplanteerd wordt in de borst en ontworpen is om de hartslag te reguleren (ook wel pulsgenerator genoemd). Programmer Een speciale computer die ontworpen is om met een geïmplanteerd apparaat te communiceren of dit te 'programmeren'. Plotseling hartstilstand Een conditie die veroorzaakt wordt als de onderste kamers van het hart (de ventrikels) ophouden met normaal slaan en ventriculaire fibrillatie ontwikkelen. De ventrikels trekken niet normaal meer samen, zodat ze niet effectief meer bloed kunnen pompen. VF wordt snel onvoorspelbaarder, wat een plotselinge hartstilstand tot gevolg heeft. Als deze aritmie niet onmiddellijk wordt gecorrigeerd door een schok van een externe defibrillator, ICD of CRT-D, zult u sterven. Pulsgenerator Een sealed apparaat dat elektronische circuits en een batterij bevat, ontworpen om elektrische pulsen te versturen en problemen met het hartritme te corrigeren. Ritme Het regelmatig kloppen van uw hart.

23 Samentrekking Het ineenknijpen van de hartspier waardoor bloed gedwongen wordt het hart te verlaten. Deze samentrekking is de hartslag. Tachycardiae Elke aritmie van het hart die gekarakteriseerd wordt door een hoge snelheid, gewoonlijk meer dan 100 slagen per minuut. Vormen van tachycardie kunnen normaal zijn, zoals het geval is bij een sinus-tachycardie opgeroepen door inspanning of ze kunnen een elektrisch probleem in het hart aanduiden. Ventriculair Met betrekking tot het ventrikel Ventriculaire fibrillatie Het trillen van de ventrikels waarbij er in wezen geen bloed naar het lichaam wordt gepompt. Dit kan tot de dood leiden als er niet snel genoeg een elektrische schok aan het hart wordt toegediend om een normale hartslag te herstellen. Ventriculaire tachytcardie Het snel slaan van de ventrikels. Dit snel slaan vermindert de efficiëntie van het pompen van het hart en kan daardoor leiden tot flauwvallen, duizeligheid, zwakte, blinde vlekken en bewusteloosheid. Als dit ritme niet wordt behandeld met geneesmiddelen of een elektrische schok, kan dit leiden tot het ernstige probleem van ventriculaire fibrillatie. Ventrikels De twee onderste kamers van het hart. Deze kamers pompen het bloed vanuit het hart in het lichaam.

24 Mijn follow-upvragen: St. Jude Medical Inc. Global Headquarters One St. Jude Medical Drive St. Paul, Minnesota USA Fax St. Jude Medical International Division One Lillehei Plaza St. Paul, Minnesota USA Fax St. Jude Medical S.C., Inc. U.S. Division 6300 Bee Cave Road Bldg. Two, Suite 100 Austin, TX USA Fax SJM Coordination Center BVBA The Corporate Village Da Vincilaan 11-Box F1 B-1935 Zaventem Belgium Fax St. Jude Medical Brasil Ltda. Rua Itapeva, 538 5o ao 8o andares São Paulo SP Brazil Fax St. Jude Medical (Hong Kong) Ltd. Suite 1608, 16/F Exchange Tower 33 Wang Chiu Road Kowloon Bay, Kowloon Hong Kong SAR Fax sjm.com Opmerking: deze brochure is niet bedoeld ter vervanging van de handleiding voor de patiënt die standaard bij elk apparaat geleverd wordt. Korte samenvatting: Alvorens deze apparaten te gebruiken leest u de Gebruikershandleiding voor een volledige opsomming van indicaties, contra-indicaties, waarschuwingen, voorzorgsmaatregelen, mogelijke bijwerkingen en gebruiksrichtlijnen. Tenzij anderszins vermeld duidt of TM een gedeponeerd of niet-gedeponeerd handelsmerk of dienstmerk aan dat eigendom is van of onder licentie gebruikt wordt van St. Jude Medical Inc. of een van diens dochterondernemingen. ST. JUDE MEDICAL en het symbool van negen vierkantjes zijn geregistreerde en nietgeregistreerde handelsmerken en dienstmerken (service marks) van St. Jude Medical Inc. en de daaraan gerelateerde bedrijven St. Jude Medical Inc. Alle rechten voorbehouden. Itemnr. GMCRM946NL.

Leven met uw. pacemaker

Leven met uw. pacemaker Leven met uw pacemaker Uw pacemaker in één oogopslag n Uw hart is een spier, die ongeveer de grootte heeft van een vuist, met een complex elektrisch systeem. Het wekt in feite zijn eigen elektriciteit

Nadere informatie

Biventriculaire therapie. Scheper Ziekenhuis. Emmen

Biventriculaire therapie. Scheper Ziekenhuis. Emmen Biventriculaire therapie Scheper Ziekenhuis Emmen Inleiding Uw cardioloog heeft het in verband met de behandeling van uw hartziekte met u gehad over biventriculaire therapie. Deze therapie is ervoor bedoeld

Nadere informatie

LEVEN MET UW CardioMEMS HF Systeem

LEVEN MET UW CardioMEMS HF Systeem LEVEN MET UW CardioMEMS HF Systeem UW HANDBOEK VOOR HARTFALEN EN HET CARDIOMEMS HF SYSTEEM HARTFALEN (HF) is een veelvoorkomende aandoening die ontstaat door schade aan het hart. Door deze schade heeft

Nadere informatie

De Nanostim leadless pacemaker. Klein. Betrouwbaar. En alleen u en uw arts weten dat hij er is.

De Nanostim leadless pacemaker. Klein. Betrouwbaar. En alleen u en uw arts weten dat hij er is. De Nanostim leadless pacemaker Klein. Betrouwbaar. En alleen u en uw arts weten dat hij er is. INTRODUCTIE VAN DE Nanostim leadless pacemaker Hoewel standaard pacemakers de kwaliteit van leven van de patiënt

Nadere informatie

Informatiebrochure patiënten. Herstel van het hartritme. Elektrische cardioversie bij voorkamerfibrillatie/-flutter

Informatiebrochure patiënten. Herstel van het hartritme. Elektrische cardioversie bij voorkamerfibrillatie/-flutter Informatiebrochure patiënten Herstel van het hartritme Elektrische cardioversie bij voorkamerfibrillatie/-flutter 3 1. Een beetje anatomie... 4 1.1 Het hart... 4 1.2 Elektriciteit van het hart... 4 2.

Nadere informatie

Boezemfibrilleren. Cardiologie

Boezemfibrilleren. Cardiologie Boezemfibrilleren Cardiologie Uw cardioloog stelde vast dat er bij u sprake is van boezemfibrilleren. Dit is een veel voorkomende hartritmestoornis die onschuldig is, als bijtijds de juiste maatregelen

Nadere informatie

Herstel van het hartritme

Herstel van het hartritme Herstel van het hartritme Elektrische cardioversie bij voorkamerfibrillatie/-flutter Informatiebrochure patiënten 3 1. Een beetje anatomie... 4 1.1 Het hart... 4 1.2 Elektriciteit van het hart... 4 2.

Nadere informatie

ICD Implanteerbare Cardioverter - Defibrillator

ICD Implanteerbare Cardioverter - Defibrillator ICD Implanteerbare Cardioverter - Defibrillator Cardiologie Beter voor elkaar 2 Een ICD is evenals een pacemaker een klein apparaatje dat onder de huid wordt geïmplanteerd bij mensen met een hartritmestoornis.

Nadere informatie

HARTRITMESTOORNISSEN DE BEHANDELING DOOR MIDDEL VAN ELEKTRONISCHE CARDIOVERSIE FRANCISCUS VLIETLAND

HARTRITMESTOORNISSEN DE BEHANDELING DOOR MIDDEL VAN ELEKTRONISCHE CARDIOVERSIE FRANCISCUS VLIETLAND HARTRITMESTOORNISSEN DE BEHANDELING DOOR MIDDEL VAN ELEKTRONISCHE CARDIOVERSIE FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Hartritmestoornissen komen in het dagelijks leven vaak voor en zijn vaak onschuldig. Meestal

Nadere informatie

Pacemaker en ICD behandeling bij kinderen. Nico A. Blom Centrum voor Aangeboren hartafwijkingnen Amsterdam-Leiden (CAHAL)

Pacemaker en ICD behandeling bij kinderen. Nico A. Blom Centrum voor Aangeboren hartafwijkingnen Amsterdam-Leiden (CAHAL) Pacemaker en ICD behandeling bij kinderen Nico A. Blom Centrum voor Aangeboren hartafwijkingnen Amsterdam-Leiden (CAHAL) Pacemaker en ICD behandeling bij kinderen Te traag hartritme: pacemakerbehandeling

Nadere informatie

DRG-THERAPIE VOOR CHRONISCHE PIJN PIJN DOOR- BROKEN LEVEN GETRANS- FORMEERD

DRG-THERAPIE VOOR CHRONISCHE PIJN PIJN DOOR- BROKEN LEVEN GETRANS- FORMEERD PIJN DOOR- BROKEN DRG-THERAPIE VOOR CHRONISCHE PIJN LEVEN GETRANS- FORMEERD EEN ANDER SOORT PIJN VRAAGT OM EEN ANDERE BENADERING. Chronische pijn* is een veelvoorkomende aandoening die bijna één op vijf

Nadere informatie

Cardiologie. Boezemfibrilleren. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep

Cardiologie. Boezemfibrilleren. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Cardiologie Boezemfibrilleren Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Uw cardioloog heeft vastgesteld dat er bij u sprake is van boezemfibrilleren. Dit

Nadere informatie

IMPLANTATIE VAN EEN PACEMAKER FRANCISCUS VLIETLAND

IMPLANTATIE VAN EEN PACEMAKER FRANCISCUS VLIETLAND IMPLANTATIE VAN EEN PACEMAKER FRANCISCUS VLIETLAND Binnenkort wordt er bij u een pacemaker links of rechts onder het sleutelbeen geplaatst (implantatie). Hierbij wordt er door een ader een pacemakerdraad

Nadere informatie

ICD-patiënteninformatie

ICD-patiënteninformatie ICD-patiënteninformatie De Arrhythmia Alliance (A-A) is een samenwerkingsverband tussen belangenorganisaties, patiëntgroepen, patiënten, zorgverleners, ziekenhuizen en andere betrokken professionals. Deze

Nadere informatie

Pacemaker. In deze informatie leest u wat een pacemaker is, hoe het inbrengen gebeurt en wanneer de pacemaker gecontroleerd wordt.

Pacemaker. In deze informatie leest u wat een pacemaker is, hoe het inbrengen gebeurt en wanneer de pacemaker gecontroleerd wordt. Pacemaker In deze informatie leest u wat een pacemaker is, hoe het inbrengen gebeurt en wanneer de pacemaker gecontroleerd wordt. Doel van de pacemaker Het samentrekken van het hart wordt geregeld met

Nadere informatie

Cardiologische leefregels

Cardiologische leefregels Cardiologische leefregels Cardiologie alle aandacht Cardiologische leefregels Naam patiënt: Afdeling: Diagnose PTCA (dotterbehandeling) via lies PTCA (dotterbehandeling) via pols Leefregels Eerste 3 dagen

Nadere informatie

Informatiebrochure T.E.E. / Cardioversie

Informatiebrochure T.E.E. / Cardioversie Informatiebrochure T.E.E. / Cardioversie ziekenhuis maas en kempen Inleiding U wordt opgenomen in Ziekenhuis Maas en Kempen voor een TEE en/of cardioversie. Om u zo goed mogelijk te informeren over deze

Nadere informatie

Nazorg pacemaker implantatie of -wissel

Nazorg pacemaker implantatie of -wissel Patiënteninformatie Nazorg pacemaker implantatie of -wissel Praktische informatie voor patiënten met een pacemaker 1234567890-terTER_ Nazorg pacemaker implantatie of -wissel Praktische informatie voor

Nadere informatie

Thoraxcentrum. Aandachtspunten na een pacemakerimplantatie

Thoraxcentrum. Aandachtspunten na een pacemakerimplantatie Thoraxcentrum Aandachtspunten na een pacemakerimplantatie Thoraxcentrum Bij u is recent een pacemaker geïmplanteerd. In deze folder vindt u informatie en aandachtspunten die van belang zijn na de implantatie

Nadere informatie

Vermoeidheid & hartziekten

Vermoeidheid & hartziekten Vermoeidheid & hartziekten Menno Baars, cardioloog HartKliniek Nederland april 2014 Cardioloog van de nieuwe HartKliniek Nieuwe organisatie van eerstelijnscardiologiecentra Polikliniek & dagbehandeling

Nadere informatie

Boezemfibrilleren. De bouw en werking van het hart

Boezemfibrilleren. De bouw en werking van het hart Boezemfibrilleren Boezemfibrilleren is een stoornis in het hartritme. Uw hartslag wordt onregelmatig. U kúnt dit voelen, maar dat hoeft niet. Van alle mensen met boezemfibrilleren voelt ongeveer 10 tot

Nadere informatie

AspireSR. Essentiële informatie over uw nieuwe generator

AspireSR. Essentiële informatie over uw nieuwe generator AspireSR Essentiële informatie over uw nieuwe generator AspireSR Veel gestelde vragen voor patiënten Uw arts beveelt de nieuwste VNS Therapygenerator aan voor u. In deze brochure treft u meer informatie

Nadere informatie

Inleiding. Afbeelding 1: Het hart

Inleiding. Afbeelding 1: Het hart Boezemfibrilleren Inleiding Het hart is een holle spier, ongeveer even groot als een vuist. Het hart bestaat uit vier holle ruimtes: Rechterboezem Linkerboezem Rechterkamer Linkerkamer De boezems vangen

Nadere informatie

Procedure na aanmelding ICD

Procedure na aanmelding ICD Cardiologie Procedure na aanmelding ICD www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl CAR029 / Procedure na aanmelding ICD / 29-06-2016 2 Procedure na

Nadere informatie

PIJN VERLICHTEN, LEVEN HERSTELLEN. U krijgt een permanent neurostimulatiesysteem. Innovating for life.

PIJN VERLICHTEN, LEVEN HERSTELLEN. U krijgt een permanent neurostimulatiesysteem. Innovating for life. PIJN VERLICHTEN, LEVEN HERSTELLEN U krijgt een permanent neurostimulatiesysteem Innovating for life. 1 Tijdens de operatie wordt een permanente neurostimulator onder uw huid geplaatst. Deze neurostimulator

Nadere informatie

Pacemaker implantatie

Pacemaker implantatie Pacemaker implantatie Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Waarom een pacemaker implantatie? 1 Wat is belangrijk om te weten vóór de ingreep? 1 Medicijnen 1 Bloedverdunners 1 Diabetes

Nadere informatie

Hartritmemonitor Implantatie / verwijdering

Hartritmemonitor Implantatie / verwijdering Hartritmemonitor Implantatie / verwijdering Afdelingen cardiologie en dagbehandeling Inleiding Heeft u last van flauwvallen, een licht gevoel in uw hoofd, duizeligheid en/of hartkloppingen? Dat kan te

Nadere informatie

Implanteerbare hartritme-monitor

Implanteerbare hartritme-monitor Hartcentrum Implanteerbare hartritme-monitor Patiëntenfolder behandelingen Inhoudsopgave Implanteerbare hartritme-monitor... 3 Wat is het?... 3 Voorbereiding... 4 Risico s... 4 Procedure... 5 Nazorg...

Nadere informatie

EMBLEM TM S-ICD-systeem Handboek voor patiënten

EMBLEM TM S-ICD-systeem Handboek voor patiënten EMBLEM TM S-ICD-systeem Handboek voor patiënten Een boodschap voor de patiënt Boston Scientific Corporation heeft in juni 2012 Cameron Health overgenomen. Tijdens onze overgangsperiode kunt u zowel de

Nadere informatie

AspireSR. Essentiële informatie over uw nieuwe generator

AspireSR. Essentiële informatie over uw nieuwe generator Deze brochure is niet bedoeld als volledige informatiebron over VNS Therapy. Neem contact op met uw arts of ga naar www.vnstherapy.com voor meer informatie. CYBERONICS EUROPE BVBA DOCHTERONDERNEMING VAN

Nadere informatie

Boezemfibrilleren. Atriumfibrilleren. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

Boezemfibrilleren. Atriumfibrilleren. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op Boezemfibrilleren Atriumfibrilleren Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Het hart is een holle spier, ongeveer even groot als een vuist. Het hart bestaat uit vier

Nadere informatie

Pacemaker. In deze informatie leest u wat een pacemaker is, hoe het inbrengen gebeurd en wanneer de pacemaker gecontroleerd wordt.

Pacemaker. In deze informatie leest u wat een pacemaker is, hoe het inbrengen gebeurd en wanneer de pacemaker gecontroleerd wordt. Pacemaker In deze informatie leest u wat een pacemaker is, hoe het inbrengen gebeurd en wanneer de pacemaker gecontroleerd wordt. Doel van de pacemaker Het samentrekken van het hart wordt geregeld met

Nadere informatie

Informatie na opname voor hartritmestoornissen

Informatie na opname voor hartritmestoornissen Afdeling: Onderwerp: Cardiologie Informatie na opname voor hartritmestoornissen 1 Patiënteninformatie na opname voor ritmestoornissen U was opgenomen in verband met hartritmestoornissen. U ontvangt ook

Nadere informatie

Implanteerbare hartritme monitor Reveal DX

Implanteerbare hartritme monitor Reveal DX Implanteerbare hartritme monitor Reveal DX Dag/datum:... Tijd:... Afdeling:... Bij patiënten die een reveal recorder krijgen, vindt controle plaats op de bacterie Staphylococcus areus. Een op de drie mensen

Nadere informatie

Enterra Therapie Neuromodulatie van de maag voor gastroparese

Enterra Therapie Neuromodulatie van de maag voor gastroparese Enterra Therapie Neuromodulatie van de maag voor gastroparese Jim Enterra Therapie heeft me meer geholpen dan waar ik ooit op had kunnen hopen. Ik vind het heerlijk dat ik weer kan genieten van een cappuccino!

Nadere informatie

PATIËNTENINFO. U wordt opgenomen voor de implantatie van een. pacemaker of defibrillator. Cardiologie

PATIËNTENINFO. U wordt opgenomen voor de implantatie van een. pacemaker of defibrillator. Cardiologie PATIËNTENINFO U wordt opgenomen voor de implantatie van een pacemaker of defibrillator Cardiologie Beste patiënt, Welkom op de dienst cardiologie van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. Deze brochure

Nadere informatie

CT-scan van het hart Inleiding CT-scan CT-hart

CT-scan van het hart Inleiding CT-scan CT-hart CT-scan van het hart Inleiding U bent door uw behandelend cardioloog doorverwezen voor een CT-scan van het hart. Middels deze brochure willen wij u zoveel mogelijk informeren over de scan en de voorbereidingen

Nadere informatie

Implanteerbare hartritmemonitor Registratie van uw hartritme.

Implanteerbare hartritmemonitor Registratie van uw hartritme. Implanteerbare hartritmemonitor Registratie van uw hartritme www.nwz.nl Inhoud Waarom krijgt u een implanteerbare hartritmemonitor? 3 Wat is een implanteerbare hartritmemonitor? 3 Uw voorbereiding 5 De

Nadere informatie

Hartritmemonitor Implantatie / verwijdering

Hartritmemonitor Implantatie / verwijdering Hartritmemonitor Implantatie / verwijdering Afdelingen cardiologie en dagbehandeling Locatie Veldhoven Uw cardioloog heeft voorgesteld een hartritmemonitor te implanteren. Deze hartritmemonitor wordt na

Nadere informatie

Pacemaker en ICD bij het levenseinde

Pacemaker en ICD bij het levenseinde Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Pacemaker en ICD bij het levenseinde Dienst kwaliteit E-mail: kwaliteit@jessazh.be Tel: 011 30 81 11 Jessa Ziekenhuis

Nadere informatie

ICD-patiënteninformatie

ICD-patiënteninformatie Arrhythmia Alliance De Arrhythmia Alliance (A-A) is een samenwerkingsverband tussen belangenorganisaties, patiëntgroepen, patiënten, zorgverleners, ziekenhuizen en andere betrokken professionals. Deze

Nadere informatie

Telemetrie INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN

Telemetrie INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN Telemetrie INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN INHOUD Welkom...4 Wat is telemetrie?...5 Wat is telemetrie niet?...5 Hoe werkt telemetrie?...6 Waarom telemetrie?...6 Bereikbaarheid van de telemetrie...7

Nadere informatie

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. CT-scan van het hart Radiologie / Cardiologie. rkz.nl

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. CT-scan van het hart Radiologie / Cardiologie. rkz.nl Patiënteninformatie CT-scan van het hart Radiologie / Cardiologie rkz.nl Inleiding U bent door uw behandelend cardioloog doorverwezen voor een CT-scan van het hart. Middels deze brochure willen wij u zoveel

Nadere informatie

I Autonome verzorgingsinstelling. Informatiebrochure. Pacemaker. Pacemaker.indd :27:00

I Autonome verzorgingsinstelling. Informatiebrochure. Pacemaker. Pacemaker.indd :27:00 I Autonome verzorgingsinstelling Informatiebrochure Pacemaker Pacemaker.indd 1 23-10-2015 14:27:00 IIInhoudsopgave Pacemaker.indd 2 23-10-2015 14:27:00 Voorwoord 4 Het normale hartritme 5 Waarom heb je

Nadere informatie

Informatiebrochure. Leven met een hartdefribillator. I Autonome verzorgingsinstelling

Informatiebrochure. Leven met een hartdefribillator. I Autonome verzorgingsinstelling Informatiebrochure Leven met een hartdefribillator I Autonome verzorgingsinstelling IIInleiding Uw cardioloog heeft besloten bij u een hartdefibrillator (of ICD, Implanteerbare Cardioverter Defibrillator

Nadere informatie

Hoe wordt het normale hartritme tot stand gebracht?

Hoe wordt het normale hartritme tot stand gebracht? Boezemfibrilleren De cardioloog heeft vastgesteld dat u een ritmestoornis heeft of heeft gehad, die boezemfibrilleren, ofwel atriumfibrilleren wordt genoemd. In deze folder kunt u hierover meer lezen.

Nadere informatie

De Nanostim leadless pacemaker

De Nanostim leadless pacemaker Handleiding voor patiënten De Nanostim leadless pacemaker Klein. Past in uw hart. Past in uw leven. Uw Nanostim leadless pacemaker Traditionele pacemakers Een normaal, gezond hart regelt automatisch zijn

Nadere informatie

Achtergrond. ECG en hartritmestoornissen Achtergrond en wat jullie zelf graag willen bespreken. Eryn Liem

Achtergrond. ECG en hartritmestoornissen Achtergrond en wat jullie zelf graag willen bespreken. Eryn Liem ECG en hartritmestoornissen Achtergrond en wat jullie zelf graag willen bespreken Eryn Liem Herhalingscursus kindergeneeskunde april 2018 Achtergrond Anatomie van het geleidingssysteem 1 Achtergrond Onderdelen

Nadere informatie

ICD en pacemaker in de laatste levensfase: wat betekent dat voor de praktijk? Willem Agema, cardioloog JBZ

ICD en pacemaker in de laatste levensfase: wat betekent dat voor de praktijk? Willem Agema, cardioloog JBZ ICD en pacemaker in de laatste levensfase: wat betekent dat voor de praktijk? Willem Agema, cardioloog JBZ Cardiale devices in Nederland + Pacemakers: 80.000 + ICD: 30.000 + Na een reanimatie i.v.m. hartstilstand

Nadere informatie

LEVEN MET UW HARTIMPLANTAAT VOOR CARDIALE RESYNCHRONI- SATIETHERAPIE (CRT)

LEVEN MET UW HARTIMPLANTAAT VOOR CARDIALE RESYNCHRONI- SATIETHERAPIE (CRT) LEVEN MET UW HARTIMPLANTAAT VOOR CARDIALE RESYNCHRONI- SATIETHERAPIE (CRT) Als u of iemand die u dierbaar is de diagnose hartfalen heeft gekregen, zal deze brochure helpen om de hartaandoening en de behandeling

Nadere informatie

Zorg dat alle elektrische apparaten correct bedraad en geaard zijn.

Zorg dat alle elektrische apparaten correct bedraad en geaard zijn. Waarschuwingen, voorzorgsmaatregelen en richtlijnen met betrekking tot elektromagnetische storingsbronnen (EMI) bij patiënten met een neurostimulator of medicijnpomp Indien u als patiënt met een neurostimulator

Nadere informatie

PIJN VERLICHTEN, LEVEN HERSTELLEN. U krijgt een permanent neurostimulatiesysteem. Innovating for life.

PIJN VERLICHTEN, LEVEN HERSTELLEN. U krijgt een permanent neurostimulatiesysteem. Innovating for life. PIJN VERLICHTEN, LEVEN HERSTELLEN U krijgt een permanent neurostimulatiesysteem Innovating for life. 1 Tijdens de operatie wordt een permanente neurostimulator onder uw huid geplaatst. Deze neurostimulator

Nadere informatie

Informatie over cardiale resynchronisatietherapie als behandeling voor hartfalen. Patiënteninformatie

Informatie over cardiale resynchronisatietherapie als behandeling voor hartfalen. Patiënteninformatie Informatie over cardiale resynchronisatietherapie als behandeling voor hartfalen Patiënteninformatie Patiënteninformatie Hoe werkt het gezonde hart? Wat is hartfalen en hoe wordt het vastgesteld? Hoe kan

Nadere informatie

Pacemaker voor het hart

Pacemaker voor het hart Hartcentrum Pacemaker voor het hart Patiëntenfolder behandelingen Inhoudsopgave Een pacemaker... 3 Wat is het?... 3 Deel A: De implementatie van de pacemaker... 4 Voorbereiding... 4 Procedure... 5 Risico

Nadere informatie

Implanteerbare Cardioverter Defibrillator Therapie

Implanteerbare Cardioverter Defibrillator Therapie Implanteerbare Cardioverter Defibrillator Therapie Systeeminformatie van uw ICD Laat uw arts of verpleegkundige deze formulieren invullen voor u vanuit het ziekenhuis naar huis gaat. Modelnummer ICD:

Nadere informatie

Inspanningselektrocardiogram. Met arteriële zuurstof en ventilatie meting

Inspanningselektrocardiogram. Met arteriële zuurstof en ventilatie meting Inspanningselektrocardiogram Met arteriële zuurstof en ventilatie meting Wat is een elektrocardiogram? Alvorens in te gaan op de functie van het inspannings-elektrocardiogram willen wij u eerst wat vertellen

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Port-A-Cath en P.A.S. Port Implanteerbare toedieningssystemen

Patiënteninformatie. Port-A-Cath en P.A.S. Port Implanteerbare toedieningssystemen Patiënteninformatie Port-A-Cath en P.A.S. Port Implanteerbare toedieningssystemen Inhoudsopgave Inleiding 2 2 Wat is een Port-A-Cath en wat is een P.A.S. Port systeem? 3 3 Implantatie van het Port-A-Cath

Nadere informatie

Boezemfibrilleren. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Boezemfibrilleren. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Boezemfibrilleren De cardioloog heeft vastgesteld dat u een ritmestoornis heeft of heeft gehad, die boezemfibrilleren wordt genoemd. In deze brochure kunt u hierover meer lezen. Neem altijd uw verzekeringsgegevens

Nadere informatie

Pacemakers en ICD s. Symposium voor anesthesiemedewerkers. Kitty van der Beek-Schouten. Cardiac Device Specialist RdGG.

Pacemakers en ICD s. Symposium voor anesthesiemedewerkers. Kitty van der Beek-Schouten. Cardiac Device Specialist RdGG. Pacemakers en ICD s Symposium voor anesthesiemedewerkers 20 mei 2016 Kitty van der Beek-Schouten Cardiac Device Specialist RdGG VRAAGJE. Hoeveel ICD dragers in Nederland? 35.000 er komen jaarlijks ongeveer

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Nazorg pacemaker implantatie of -wissel. Praktische informatie voor patiënten met een pacemaker

Patiënteninformatie. Nazorg pacemaker implantatie of -wissel. Praktische informatie voor patiënten met een pacemaker Patiënteninformatie Nazorg pacemaker implantatie of -wissel Praktische informatie voor patiënten met een pacemaker Nazorg pacemaker implantatie of -wissel Praktische informatie voor patiënten met een

Nadere informatie

HET S-ICD TM SYSTEEM SUBCUTAAN IMPLANTEERBARE DEFIBRILLATOR HET TRAJECT ALS PATIËNT

HET S-ICD TM SYSTEEM SUBCUTAAN IMPLANTEERBARE DEFIBRILLATOR HET TRAJECT ALS PATIËNT HET S-ICD TM SYSTEEM SUBCUTAAN IMPLANTEERBARE DEFIBRILLATOR HET TRAJECT ALS PATIËNT HET HART IS EEN BIJZONDER ORGAAN. HET POMPT ZUURSTOF- EN VOEDINGSRIJK BLOED DOOR UW LICHAAM. DEZE KRACHTPATSER TER GROOTTE

Nadere informatie

Deep Brain Stimulation

Deep Brain Stimulation Deep Brain Stimulation He althy Ageing: moving to the next generation WAT IS DEEP BRAIN STIMULATION? Deep Brain Stimulation (DBS), in het Nederlands diepe-hersenkernstimulatie, is een therapie waarbij

Nadere informatie

Ruggenmergstimulatie Definitieve implantatie

Ruggenmergstimulatie Definitieve implantatie PIJNBESTRIJDING Ruggenmergstimulatie Definitieve implantatie BEHANDELING Ruggenmergstimulatie Definitieve implantatie Onlangs hebt u een proef-ruggenmergstimulatie gehad, waarna besloten is dat u in aanmerking

Nadere informatie

Het S-ICD SYSTEEM. Informatie over de werking, implantatie en nazorg van de S-ICD

Het S-ICD SYSTEEM. Informatie over de werking, implantatie en nazorg van de S-ICD Het S-ICD SYSTEEM Informatie over de werking, implantatie en nazorg van de S-ICD 2 Inhoudsopgave Inleiding 3 Waarom S-ICD 3 Voorbereiding op de implantatie 4 Opname 4 Implantatie 4 Mogelijke risico s/complicaties

Nadere informatie

Binnenkort krijgt u een loop recorder geïmplanteerd. Dit is een apparaatje dat uw hartritme continu analyseert en indien nodig registreert.

Binnenkort krijgt u een loop recorder geïmplanteerd. Dit is een apparaatje dat uw hartritme continu analyseert en indien nodig registreert. Implantatie en ILR Binnenkort krijgt u een loop recorder geïmplanteerd. Dit is een apparaatje dat uw hartritme continu analyseert en indien nodig registreert. Waarom wordt een loop recorder geïmplanteerd?

Nadere informatie

CARDIOLOGIE. HOCM-ablatie BEHANDELING

CARDIOLOGIE. HOCM-ablatie BEHANDELING CARDIOLOGIE HOCM-ablatie BEHANDELING HOCM-ablatie Deze folder geeft u informatie over HOCM-ablatie. Dit is een behandeling bij hypertrofische obstructieve cardiomyopathie: een verdikking in het tussenschot

Nadere informatie

De werking van ruggenmergstimulatie

De werking van ruggenmergstimulatie INHOUD Inleiding Duidelijkheid: waarom ruggenmergstimulatie? Ruggenmergstimulatiesysteem onderdelen Het implanteren van het systeem Leven met Uw rugenmergstimulatie Identificatiekaart Verklarende woordenlijst

Nadere informatie

Biventriculaire pacemaker

Biventriculaire pacemaker Biventriculaire pacemaker U heeft hartfalen. Als blijkt dat de medicatie niet voldoende positief effect heeft, overweegt de cardioloog u een speciale pacemaker te geven. Deze pacemaker is er om de kwaliteit

Nadere informatie

Pacemakerimplantatie. Informatiebrochure

Pacemakerimplantatie. Informatiebrochure Pacemakerimplantatie Informatiebrochure Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 3 1 INLEIDING... 4 2 WAT IS EEN PACEMAKER?... 4 3 VOORBEREIDING... 5 3.1 Voorbereidingen thuis...5 3.2 Voorbereidingen in het ziekenhuis...5

Nadere informatie

Vervanging van een pacemaker of ICD

Vervanging van een pacemaker of ICD Vervanging van een pacemaker of ICD Binnenkort wordt uw pacemaker of ICD vervangen op de afdeling Hartkatheterisatie in Rijnstate Arnhem. In deze folder vindt u informatie over deze ingreep. Neem altijd

Nadere informatie

Elektrische cardioversie

Elektrische cardioversie Elektrische cardioversie INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN INHOUD INLEIDING...4 DOEL...5 KANS OP SUCCES...5 FACTOREN DIE DE KANS OP SUCCES VERGROTEN...5 VOORBEREIDING...6 VERLOOP VAN DE BEHANDELING...7

Nadere informatie

Vervanging van een pacemaker of ICD

Vervanging van een pacemaker of ICD Vervanging van een pacemaker of ICD Binnenkort wordt uw pacemaker of ICD vervangen op de afdeling Hartkatheterisatie in Rijnstate Arnhem. In deze folder vindt u informatie over deze ingreep. Neem altijd

Nadere informatie

Intra aortale ballonpomp (IABP)

Intra aortale ballonpomp (IABP) Intra aortale ballonpomp (IABP) U bent opgenomen op de afdeling hartbewaking van het Canisius- Wilhelmina ziekenhuis. Uw cardioloog heeft u verteld dat u een behandeling nodig heeft met een Intra aortale

Nadere informatie

Pacemaker-patiënteninformatie

Pacemaker-patiënteninformatie Pacemaker-patiënteninformatie De Arrhythmia Alliance (A- A) is een samenwerkingsverband tussen belangenorganisaties, patiëntgroepen, zorgverleners, ziekenhuizen en andere betrokken professionals. Deze

Nadere informatie

Laparoscopische operatie van de dikke darm

Laparoscopische operatie van de dikke darm Centrumlocatie Laparoscopische operatie van de dikke darm U heeft van uw behandelend arts gehoord dat u in aanmerking komt voor een laparoscopische operatie van uw dikke darm. In deze folder vindt u informatie

Nadere informatie

SPREEKUUR ATRIUMFIBRILLATIE

SPREEKUUR ATRIUMFIBRILLATIE SPREEKUUR ATRIUMFIBRILLATIE 17873 Inleiding In deze folder vindt u informatie over atriumfibrilleren en het spreekuur atriumfibrillatie. Spreekuur atriumfibrillatie Atriumfibrilleren komt steeds vaker

Nadere informatie

INLEI D I NG TOT SPI NAL CORD STIMULATION

INLEI D I NG TOT SPI NAL CORD STIMULATION INLEI D I NG TOT SPI NAL CORD STIMULATION Inhoudsopgave Introductie Wat is Spinal Cord Stimulation (SCS)? Wat is Dorsal root ganglion stimulatie? Introductie tot het Axium neurostimulator Systeem Stap

Nadere informatie

Leven met een pacemaker

Leven met een pacemaker Leven met een pacemaker T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont

Nadere informatie

Diagnostische katheterisatie

Diagnostische katheterisatie Diagnostische katheterisatie van het hart informatie voor patiënten Diagnostische katheterisatie van het hart 2 Diagnostische katheterisatie van het hart 3 Inleiding 5 Normale werking van het hart 6 Wat

Nadere informatie

VOORKAMERFIBRILLATIE WAT U MOET WETEN. - Patiëntinformatie -

VOORKAMERFIBRILLATIE WAT U MOET WETEN. - Patiëntinformatie - VOORKAMERFIBRILLATIE WAT U MOET WETEN - Patiëntinformatie - 1 Voorkamerfibrillatie (vkf) of boezemfladderen, zoals onze noorderburen het zo mooi zeggen, is een veel voorkomende aandoening, die 1 op de

Nadere informatie

BEWEGEN BIJ PROSTAATKANKER

BEWEGEN BIJ PROSTAATKANKER BEWEGEN BIJ PROSTAATKANKER 1014 Inleiding De ziekte prostaatkanker, maar ook de behandeling, zoals een operatie, bestraling, hormonale therapie en chemotherapie, kunnen aanleiding geven tot langdurige

Nadere informatie

Geplande Elektrische Cardioversie (ECV)

Geplande Elektrische Cardioversie (ECV) Geplande Elektrische Cardioversie (ECV) Inleiding In overleg met u is besloten een Elektrische Cardioversie (ECV) uit te voeren. Dit is een behandeling waarbij met behulp van een elektrische impuls (stroomstoot)

Nadere informatie

CT-onderzoek van het hart + calciumscore

CT-onderzoek van het hart + calciumscore CT-onderzoek van het hart + calciumscore Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat te doen in geval van ziekte of verhindering? 1 Waar vindt het onderzoek plaats? 1 Belangrijk om te weten

Nadere informatie

H.362145.0914. Implantatie hartmonitor (Reveal LINQ )

H.362145.0914. Implantatie hartmonitor (Reveal LINQ ) H.362145.0914 Implantatie hartmonitor (Reveal LINQ ) 2 Inleiding Uw cardioloog heeft met u afgesproken om een Reveal LINQ bij u te plaatsen. Een Reveal LINQ is een implanteerbare hartmonitor die automatisch

Nadere informatie

Hartcentrum Hasselt. Voorkamerfibrillatie. Informatie voor patiënten

Hartcentrum Hasselt. Voorkamerfibrillatie. Informatie voor patiënten Hartcentrum Hasselt Voorkamerfibrillatie Informatie voor patiënten Inhoudstafel 1. Een normale hartfunctie 1. Een normale hartfunctie 3 2. Wat is voorkamerfibrillatie? 4 3. Wat zijn de symptomen van voorkamerfibrillatie?

Nadere informatie

Cardioversie. De behandeling van de hartritmestoornissen boezemfibrilleren en boezemflutter

Cardioversie. De behandeling van de hartritmestoornissen boezemfibrilleren en boezemflutter Cardioversie De behandeling van de hartritmestoornissen boezemfibrilleren en boezemflutter 2 Hartritmestoornissen zijn een steeds terugkerende verstoring van het gewone ritme dat een gezond hart moet hebben.

Nadere informatie

MEDTRONIC CARELINK -NETWERK Draadloos systeem voor monitoring op afstand. Vrij om je LEVEN te LEVEN

MEDTRONIC CARELINK -NETWERK Draadloos systeem voor monitoring op afstand. Vrij om je LEVEN te LEVEN MEDTRONIC CARELINK -NETWERK Draadloos systeem voor monitoring op afstand Vrij om je LEVEN te LEVEN Voordat ik aangesloten was op het CareLinksysteem maakte ik me zorgen tijdens mijn reizen, ver van huis

Nadere informatie

Cardioversie. patiënteninformatie

Cardioversie. patiënteninformatie Cardioversie patiënteninformatie 0 Beste mevrouw, heer B318-11 2017 Uw behandelende arts heeft u voorgesteld een cardioversie bij u uit te voeren. Dit heeft ongetwijfeld heel wat vragen bij u opgeroepen.

Nadere informatie

Elektrische cardioversie

Elektrische cardioversie Infobrochure Elektrische cardioversie Dienst: A2.2 Tel: 011 826 352 mensen zorgen voor mensen Het hart en hartritmestoornissen Het hart is in feite een holle spier met vier kamers: de twee boezems of atriums

Nadere informatie

Implanteerbare hartritmerecorder

Implanteerbare hartritmerecorder Implanteerbare hartritmerecorder Inleiding Binnenkort wordt bij u een hartritmerecorder geïmplanteerd. In deze folder vertellen wij u hier meer over. Waarom een implanteerbare hartritmerecorder De arts

Nadere informatie

Dienst hartziekten De pacemaker. Informatiebrochure voor de patiënt

Dienst hartziekten De pacemaker. Informatiebrochure voor de patiënt Dienst hartziekten De pacemaker Informatiebrochure voor de patiënt WAT IS EEN PACEMAKER? Een pacemaker bestaat uit 2 delen : 1. De batterij (of impulsgenerator), die een elektrische prikkel afgeeft. 2.

Nadere informatie

Boezemfibrilleren. Cardiologie. Locatie Hoorn/Enkhuizen

Boezemfibrilleren. Cardiologie. Locatie Hoorn/Enkhuizen Boezemfibrilleren Cardiologie Locatie Hoorn/Enkhuizen Boezemfibrilleren Illustratie: het hart. Wat gebeurt er bij een normaal hartritme? Elke hartslag start met een elektrische impuls vanuit de sinusknoop,

Nadere informatie

Subcutane ICD S-ICD Bescherming zonder het hart aan te raken Patiëntbrochure

Subcutane ICD S-ICD Bescherming zonder het hart aan te raken Patiëntbrochure Subcutane ICD S-ICD Bescherming zonder het hart aan te raken Patiëntbrochure BELANGRIJK Let op: Informatie die wordt geboden door Boston Scientific Corporation (BSC) wordt verzameld uit interne bronnen

Nadere informatie

Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Boezemfibrilleren

Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Boezemfibrilleren Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Boezemfibrilleren z Boezemfibrilleren is een hartritmestoornis waarbij in de hartboezems sprake is van een snelle en onregelmatige

Nadere informatie

Rivierenland Move BEWEGEN TIJDENS DE BEHANDELING VAN KANKER

Rivierenland Move BEWEGEN TIJDENS DE BEHANDELING VAN KANKER Rivierenland Move BEWEGEN TIJDENS DE BEHANDELING VAN KANKER Als gevolg van de medische behandeling van kanker (operatie, chemotherapie of/en radiotherapie) kunt u last krijgen van vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

Na het plaatsen van een pacemaker Praktische informatie voor patiënten

Na het plaatsen van een pacemaker Praktische informatie voor patiënten Na het plaatsen van een pacemaker Praktische informatie voor patiënten U heeft een pacemaker gekregen. In deze folder vindt u informatie over de nazorg na de operatie en antwoord op enkele veelgestelde

Nadere informatie

CT-scan van de kransslagaders. CT- coronairen

CT-scan van de kransslagaders. CT- coronairen CT-scan van de kransslagaders CT- coronairen U bent door uw behandelend cardioloog verwezen voor een CT-scan (computer tomografiescan) van het hart. In deze folder informeren wij u zoveel mogelijk over

Nadere informatie

Sarcoïdose. & het hart

Sarcoïdose.  & het hart Sarcoïdose & het hart Het hart kan op twee manieren door sarcoïdose zijn aangedaan: enerzijds doordat de sarcoidose in het hart optreedt en anderzijds als gevolg van longsarcoïdosew. Beide aandoeningen

Nadere informatie

Voorpagina. Steve, patiënt met HF10-therapie. De beste therapie voor chronische pijn die patiënten SPRAKELOOS MAAKT.

Voorpagina. Steve, patiënt met HF10-therapie. De beste therapie voor chronische pijn die patiënten SPRAKELOOS MAAKT. Voorpagina Steve, patiënt met HF10-therapie De beste therapie voor chronische pijn die patiënten SPRAKELOOS MAAKT. CHRONISCHE PIJN Als u pijn lijdt, bent u niet alleen. Pijn is de vaakst voorkomende reden

Nadere informatie