Diagnostische katheterisatie

Transcriptie

1 Diagnostische katheterisatie van het hart informatie voor patiënten

2 Diagnostische katheterisatie van het hart 2 Diagnostische katheterisatie van het hart 3

3 Inleiding 5 Normale werking van het hart 6 Wat is een diagnostische katheterisatie van het hart? 7 Verloop van de procedure 8 Nazorg 11 Bedrust Eten en drinken Informatie Naar huis Praktische gegevens 12 Inleiding Uw behandelende arts deelde u mee dat u opgenomen wordt voor een diagnostische katheterisatie. Deze brochure geeft u een eerste antwoord op uw vragen over het verloop van de opname, de katheterisatie en de nazorg. Deze brochure is geen vervanging van het persoonlijke contact met uw arts en verpleegkundige. Als iets onduidelijk is, of als u zich onzeker voelt, aarzel dan niet om hen vragen te stellen. Zij zullen graag naar u luisteren en u proberen te helpen. Wij wensen u een spoedig herstel en een aangenaam verblijf in ons ziekenhuis. De medewerkers van het zorgprogramma congenitale en structurele cardiologie voor volwassenen. 4 Diagnostische katheterisatie van het hart 5

4 Normale werking van het hart Om de informatie over uw hartafwijking te begrijpen, is het nodig de normale structuur van het hart te schetsen. Het hart is een grote pomp die voortdurend bloed door het lichaam pompt. Het hart bestaat uit een rechter en een linker gedeelte, die in normale omstandigheden volledig van elkaar gescheiden zijn. Beiden bestaan uit een voorkamer (VK) of atrium en een kamer (K) of ventrikel. De wanden van deze kamers zijn opgebouwd uit spiervezels. Het bloed bereikt het hart via de voorkamers. Vanuit deze voorkamers stroomt het bloed naar de kamers. Wanneer de kamers samentrekken, pompen ze het bloed naar de grote bloedvaten: de longslagader (arteria pulmonalis) en de grote lichaamsslagader (aorta). De longslagader voert het bloed naar de longen en de aorta voert het bloed naar alle andere organen en delen van het lichaam. Het hart pompt het bloed gemiddeld zo n 70 keer per minuut naar het lichaam. Hierbij wordt telkens 70 ml bloed uit het hart gepompt. Dit betekent ongeveer liter per dag. Om deze hoeveelheid elke dag in het lichaam rond te sturen, moet het hart meer dan keer samentrekken. In functie van de behoefte van het lichaam worden de frequentie van het hart en de hoeveelheid bloed per hartslag aangepast. Wat is een diagnostische katheterisatie van het hart? Een hartkatheterisatie is een onderzoekstechniek waarbij men vanuit de ader en/of slagader van (meestal) de rechterlies een lang flexibel buisje of katheter opvoert tot in het hart. Deze procedure stelt de arts in staat om de werking van het hart te onderzoeken en te beoordelen. Op deze manier kan de arts een diagnose stellen of bevestigen en een verdere behandeling bepalen. Het normale hart 6 Diagnostische katheterisatie van het hart 7

5 Verloop van de procedure Het tijdstip van de opname op de ziekenhuisafdeling zal bepaald worden in overleg met de behandelende arts. De duur van de opname voor een diagnostische katheterisatie van het hart bedraagt in principe twee dagen en een nacht. Het onderzoek vindt meestal plaats onder lokale verdoving. In samenspraak met de arts kan dit onderzoek ook onder algemene verdoving plaatsvinden. Als het onderzoek onder plaatselijke verdoving gebeurt en als enkel de ader en niet de slagader moet aangeprikt worden, is het mogelijk dat u de dag zelf al s avonds naar huis mag. Dit is echter altijd in overleg met uw behandelende congenitaal cardioloog. Gespecialiseerde verpleegkundigen De eigenlijke procedure vindt plaats op de hartkatheterisatieafdeling. De arts die de procedure uitvoert en de verpleegkundige die hem assisteert, dragen een masker, muts, steriele schort en steriele handschoenen. Alle betrokken medewerkers dragen een loden schort om zich te beschermen tegen de X-stralen van de radiografie en daarbovenop de beschermende kledij. De congenitaal cardioloog en de verpleegkundig specialist of gespecialiseerde verpleegkundige brengen u bij uw opname een bezoek om meer informatie te geven. Congenitaal cardiologen Verpleegkundig specialisten Er worden elektrodes op uw borst gekleefd om uw hartritme tijdens de procedure te volgen. De liesstreek wordt ontsmet en afgedekt met steriele doeken. De arts zal onder plaatselijke verdoving de liesader en/of slagader aanprikken (dit gebeurt zelden via de pols of arm). Er wordt tijdelijk een klepje in het bloedvat geplaatst zodat hierlangs vervolgens een flexibel buisje of katheter kan worden ingevoerd en opgeschoven tot in het hart. Op deze manier kan zowel de linkerzijde als de rechterzijde van het hart worden onderzocht. Het is belangrijk dat u gedurende de hele procedure zo stil mogelijk blijft liggen. 8 Diagnostische katheterisatie van het hart 9

6 Dit onderzoek geeft de arts enkele belangrijke gegevens om de functie van het hart te evalueren: De druk kan op verschillende plaatsen in het hart worden gemeten om onder meer de werking van de hartkleppen en de hartspier te evalueren. Het zuurstofgehalte wordt op verschillende plaatsen in het hart en de bloedvaten gemeten aan de hand van bloedstalen. Door het inspuiten van een contrastvloeistof via de katheter kan de arts een zichtbaar beeld krijgen van de bloedsomloop, de kransslagaders en de hartkamers. Wanneer de contraststof wordt ingespoten kunt u het gevoel hebben dat u moet wateren en kunt u een soort warme gloed gewaar worden. De contraststof wordt nadien via de bloedbaan afgevoerd en uitgescheiden door de urinewegen. Sommige patiënten zijn allergisch voor de gebruikte contraststof en moeten dit bij opname zeker melden aan de verpleegkundige. De totale tijdsduur van het onderzoek bedraagt ongeveer 60 minuten. Als alle controles gebeurd zijn, worden de klepjes uit de lies verwijderd. De prikopening wordt dichtgedrukt totdat het bloeden stopt. Dit neemt ongeveer een half uur tijd in beslag. Nadien wordt een stevig drukverband rond de insteekplaats aangelegd en wordt u terug naar uw kamer gebracht. In geval van volledige verdoving, zult u eerst een tweetal uur verblijven op de ontwaakruimte voor u terugkeert naar de kamer. Nazorg Bedrust Het is belangrijk dat u na de procedure het been, waarin het buisje heeft gezeten, goed stil houdt. De prikplaats in de lies moet kunnen dichtgaan. Het hoofdeinde van het bed mag maximaal 45 rechtop staan. U moet ongeveer zes uur in bed blijven liggen. Daarna zal de verpleegkundige die u verzorgt de lies grondig controleren. Als alles in orde is, mag u uit bed komen. Het is belangrijk dat u de eerste keer niet alleen opstaat, maar dat een verpleegkundige u helpt. Door de narcose kunt u zich in het begin wat draaierig voelen. Eten & drinken Na het onderzoek mag u terug eten en drinken. Om de gebruikte contraststof sneller uit het lichaam te verwijderen, is het belangrijk dat u na de procedure genoeg water drinkt (ongeveer 1,5 liter). Informatie De behandelende arts komt na de procedure bij u langs om u informatie te geven over het resultaat van de katheterisatie, over de verdere behandeling en over de medicatie die u moet innemen. 10 Diagnostische katheterisatie van het hart 11

7 Naar huis U vraagt zich waarschijnlijk af wat u wel of niet mag doen als u thuiskomt. De eerste dagen moet u er op letten dat u geen zware lasten draagt, dit geeft druk op de liezen. Zware fysieke activiteiten (intensief fietsen, veel trappen doen) kunt u de eerste dagen best vermijden. Rustige activiteiten, daarentegen, zoals rustig rondstappen, vormen geen probleem. De eerste drie dagen na de procedure mag u geen bad nemen, wel douchen. Dit om verweking van de prikplaats te voorkomen. Praktische gegevens Congenitale en structurele cardiologie voor volwassenen congenitale_cardiologie@uzleuven.be UZ Leuven campus Gasthuisberg Herestraat Leuven Secretariaat cardiologie Sonia Rens Tel NOTITIES 12 Diagnostische katheterisatie van het hart 13

8 september 2011 UZ Leuven Overname van deze tekst is enkel mogelijk na toestemming van de dienst communicatie UZ Leuven. Ontwerp en realisatie Deze tekst werd opgesteld door de medewerkers van het zorgprogramma congenitale en structurele cardiologie voor volwassenen in samenwerking met de dienst communicatie. Opmerkingen of suggesties bij deze brochure kunt u bezorgen via communicatie@uzleuven.be. Verantwoordelijke uitgever UZ Leuven Herestraat Leuven tel Diagnostische katheterisatie van het hart 15

9 700314_v092011_diagnost_katheterisatie