DATUM Pensioenstartbrief Syngenta Crop Protection B.V. Excedentregeling

Transcriptie

1 Pensioenstartbrief Syngenta Crop Protection B.V. Excedentregeling

2 Inhoudsopgave Leeswijzer 1 Hoe ziet uw pensioenovereenkomst eruit? a Wat is pensioen? b Wat heeft uw werkgever voor u geregeld? c Hoe wordt uw pensioen opgebouwd? d Wat gebeurt er als u met pensioen gaat? e Kunt u met uw pensioen in de toekomst nog evenveel kopen? f Wat kunt u wel en niet doen met het pensioen en het pensioenkapitaal? g Wat gebeurt er als u overlijdt voordat u met pensioen gaat? h Wat kunt u verder zelf regelen? i Wat is uw maximum pensioen? j Wat mag uw werkgever wijzigen? k Wat mag Delta Lloyd wijzigen? l Wat gebeurt er in gevallen die niet in deze pensioenstartbrief staan? 2 Wat gebeurt er als er iets verandert in uw persoonlijke situatie? a Wat gebeurt er als u geen partner hebt? b Wat gebeurt er als u een partner hebt of krijgt? c Wat gebeurt er als u een kind hebt of krijgt? d Wat gebeurt er als u gaat scheiden? e Wat gebeurt er als u uw geregistreerd partnerschap beëindigt? f Wat gebeurt er als u gaat scheiden van tafel en bed? g Wat gebeurt er als u uw huwelijk ontbindt na scheiding van tafel en bed? h Wat gebeurt er als u uw samenlevingsovereenkomst beëindigt? i Wat gebeurt er als u arbeidsongeschikt wordt? j Wat gebeurt er als u met pensioen gaat op de afgesproken pensioenleeftijd? k Wat gebeurt er als u eerder met pensioen wilt? l Wat gebeurt er als u alleen achterblijft? m Wat gebeurt er als u overlijdt? 3 Wat gebeurt er met uw pensioen als er iets verandert in uw werksituatie? a Wat gebeurt er met uw pensioen als u met verlof gaat? b Wat gebeurt er met uw pensioen als u meer gaat verdienen? c Wat gebeurt er met uw pensioen als u meer of minder gaat werken? d Wat gebeurt er met uw pensioen als uw werkgever stopt met zijn onderneming of (bijna) failliet gaat? e Wat gebeurt er met uw pensioen als u een nieuwe of aangepaste arbeidsovereenkomst met uw werkgever overeenkomt met een nieuwe pensioenovereenkomst? f Wat gebeurt er met uw pensioen als u uit dienst gaat? g Wat gebeurt er met uw pensioen als u in dienst treedt bij een andere werkgever? 4 Hoe regelt u wat? a Hoe regelt u dat u met de premie of een deel van de premie direct gegarandeerd pensioen koopt? b Hoe regelt u dat u met de beleggingen of een deel van de beleggingen direct gegarandeerd pensioen koopt? c Hoe regelt u een ander beleggingsbeleid? d Hoe regelt u ouderdomspensioen in plaats van partnerpensioen? e Hoe regelt u partnerpensioen in plaats van ouderdomspensioen? f Hoe regelt u dat uw ouderdomspensioen in hoogte wisselt? g Hoe regelt u dat u eerder dan op uw 67e met pensioen gaat? 2/52

3 h Hoe regelt u pensioenaankoop bij een andere pensioenuitvoerder? i Hoe regelt u waardeoverdracht naar deze pensioenovereenkomst? j Hoe regelt u waardeoverdracht naar een nieuwe pensioenovereenkomst? k Hoe regelt u overdracht van bijzonder partnerpensioen door uw ex-partner? l Hoe regelt u andere afspraken over partnerpensioen en verdeling van ouderdomspensioen? Bijvoorbeeld omzetting van een deel van uw ouderdomspensioen en het bijzonder partnerpensioen in ouderdomspensioen voor uw ex-partner? m Hoe regelt u rechtstreekse uitkering van een deel van het ouderdomspensioen aan uw ex-partner? n Hoe regelt u uw pensioenzaken als u en uw partner uit elkaar gaan? 5 Rekenvoorbeelden Premie die de werkgever beschikbaar stelt voor kapitaal voor ouderdomspensioen en partnerpensioen bij overlijden op of na de pensioendatum Premiedeel voor kapitaal voor ouderdomspensioen en partnerpensioen vanaf de pensioendatum Premiedeel voor kapitaal en premiedeel voor ouderdomspensioen en partnerpensioen vanaf de pensioendatum Hoeveel kosten betaalt uw werkgever naast de premie voor kapitaal voor ouderdomspensioen en partnerpensioen bij overlijden op of na de pensioendatum? Hoeveel kosten betaalt uw werkgever naast de premie die uw werkgever beschikbaar stelt? Hoeveel partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum wordt verzekerd? Hoeveel wezenpensioen wordt verzekerd? 6 Wilt u meer weten? a Wilt u meer informatie over uw pensioenovereenkomst? b Wilt u algemene pensioeninformatie of advies? c Wilt u een klacht indienen over uw pensioenuitvoerder? Uw pensioenovereenkomst in het kort 3/52

4 Leeswijzer In het vervolg van deze pensioenstartbrief wordt onder 'werkgever' verstaan: Syngenta Crop Protection B.V., gevestigd te Bergen op Zoom. Uw werkgever heeft met u een pensioenovereenkomst gesloten. Delta Lloyd voert deze overeenkomst uit. In deze pensioenstartbrief staat alles wat u over uw pensioenovereenkomst moet weten. In 'gewone' taal, want Delta Lloyd vindt het belangrijk u goed en duidelijk te informeren. Het gaat tenslotte om uw inkomen als u met pensioen gaat. Inhoud In hoofdstuk 1 leest u wat uw pensioenovereenkomst inhoudt. Wat uw werkgever voor u heeft geregeld. En wat u zelf moet regelen. Ook leggen we begrippen uit die u verderop in deze pensioenstartbrief vaker tegenkomt. Uw persoonlijke situatie of uw werksituatie kan veranderen. U kunt bijvoorbeeld scheiden, met verlof gaan of ergens anders gaan werken. Of overlijden. In hoofdstuk 2 en 3 leest u wat de gevolgen zijn voor uw pensioen. Bijvoorbeeld of er voor uw partner en/of kind(eren) een uitkering is als u vóór de pensioendatum overlijdt. Wat u precies moet doen als er iets verandert in uw situatie, leest u in hoofdstuk 4. In hoofdstuk 5 geven we een aantal rekenvoorbeelden. Hebt u een vraag of een klacht? Of wilt u advies? In hoofdstuk 6 leest u waar u hiervoor terecht kunt. Aan het eind van deze pensioenstartbrief vindt u een samenvatting van uw pensioenovereenkomst. Leesadvies Wij adviseren u hoofdstuk 1 direct te lezen. Dit hoofdstuk bevat de basisinformatie over uw pensioenovereenkomst. In hoofdstuk 2, 3 en 4 leest u wat er met uw pensioen gebeurt als er iets verandert in uw situatie. En wat u dan moet doen. Hiervan hoeft u niet direct alles te lezen. U hoeft alleen de onderwerpen te lezen die voor u van belang zijn. Zo bent u snel op de hoogte van uw pensioenovereenkomst. Kiest u ervoor om direct gegarandeerd pensioen te kopen bij Delta Lloyd (zie hoofdstuk 1). Lees dan ook de kaders met de kopjes waarin gegarandeerd pensioen voorkomt. Wilt u alleen de hoofdlijnen van uw pensioenovereenkomst weten? Lees dan de samenvatting aan het eind. Als u alleen deze samenvatting leest, mist u wel belangrijke informatie. 4/52

5 Pensioenreglement In deze pensioenstartbrief staat de belangrijkste informatie over uw pensioenovereenkomst. Naast de Pensioenstartbrief is er nog een pensioenreglement, dat van toepassing is op uw pensioen. Hierin staat aanvullende informatie in meer juridische taal. Dit reglement kunt u bekijken in Pensioen Services Online of opvragen bij Delta Lloyd. Pensioenovereenkomst en deelnemerschap Een pensioenovereenkomst kan worden gezien als deel van de arbeidsovereenkomst. Deelnemer is de persoon met een arbeidsovereenkomst. Daar zijn uitzonderingen op. Bijvoorbeeld als u arbeidsongeschikt bent, kan er een uitzondering gelden. De uitzonderingen zijn omschreven in het pensioenreglement. Uniform Pensioenoverzicht Een keer per jaar krijgt u van Delta Lloyd ook een Uniform Pensioenoverzicht. Hierin staat precies weergegeven hoeveel pensioen voor u is verzekerd. Doorgeven van wijzigingen Het is belangrijk dat uw pensioenovereenkomst aansluit op uw persoonlijke situatie. Daarom vragen wij u om alle belangrijke wijzigingen direct door te geven aan uw werkgever en Delta Lloyd. Bijvoorbeeld als u gaat trouwen of gaat scheiden, arbeidsongeschikt wordt of van baan verandert. Delta Lloyd zorgt er dan voor dat uw verzekering wordt aangepast als dat nodig is. 5/52

6 1 Hoe ziet uw pensioenovereenkomst eruit? In dit hoofdstuk geven we uitleg over uw pensioenovereenkomst. Wat is pensioen eigenlijk en hoe ziet uw pensioenovereenkomst er precies uit? En wat kunt u zelf regelen en wat staat vast? a Wat is pensioen? Pensioen is inkomen. Inkomen dat u krijgt vanaf uw pensioendatum. Of inkomen dat uw partner krijgt als u overlijdt. b Wat heeft uw werkgever voor u geregeld? Uw werkgever heeft met u een pensioenovereenkomst afgesloten. De pensioenovereenkomst heeft als karakter een premieovereenkomst met beleggingen. Dat betekent dat de hoogte van het bedrag waarmee u pensioen kunt aankopen niet van te voren vaststaat. Dat bedrag hangt af van de waarde van de beleggingen op het moment dat u met pensioen gaat. Ook staat niet vast tegen welke prijs u pensioen kunt gaan kopen. Die prijs op het moment van aankoop van uw pensioen hangt af van uw verwachte levensduur en de rente. U loopt met andere woorden beleggingsrisico, langlevenrisico en renterisico. De hoogte van het pensioen is daarom niet van te voren bekend. Hiervoor heeft uw werkgever een verzekering afgesloten bij Delta Lloyd. In deze verzekering bouwt u kapitaal op. Met dit kapitaal koopt u op uw 67e twee soorten pensioen aan namelijk: - ouderdomspensioen - partnerpensioen bij overlijden op of na de pensioendatum De door uw werkgever afgesloten pensioenovereenkomst is gebaseerd op de 3% netto staffel. De Belastingdienst accepteert deze pensioenovereenkomsten als de verzekeraar een toets uitvoert op het fiscaal toegestane maximum pensioen. Een eventueel waardeoverschot van de verzekering vervalt aan de verzekeraar. Verder bent u vanaf de ingangsdatum van de pensioenovereenkomst verzekerd voor: - partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum - wezenpensioen Wat deze pensioenen inhouden, leest u hieronder. Naast deze pensioenovereenkomst neemt u door uw dienstverband met uw werkgever nog deel in de basispensioenregeling van uw werkgever. De inhoud van deze Pensioenstartbrief geldt niet voor de basispensioenregeling. Ouderdomspensioen In uw pensioenovereenkomst bouwt u kapitaal op voor ouderdomspensioen. Ouderdomspensioen is een aanvulling op de AOW-uitkering (zie kader). Deze uitkering kunt u van de overheid krijgen als u de AOW-leeftijd bereikt. Hoe hoog de AOW-uitkering in uw geval is, hangt af van uw gezinssituatie. Een aanvulling op uw AOW-uitkering door pensioen is in ieder geval geen overbodige luxe. 6/52

7 De leeftijd waarop iemand recht krijgt op een AOW-uitkering is niet meer 65 jaar. Vanaf 2013 wordt de ingangsdatum van de AOW-uitkering jaarlijks met enkele maanden verhoogd. De AOWleeftijd komt daardoor uiteindelijk op 67 jaar. De AOW-leeftijd kan in de toekomst nog verder omhoog gaan. Let op: tot AOW-leeftijd mist u dus de AOW-uitkering. AOW-uitkering Als u de AOW-leeftijd bereikt en in Nederland hebt gewoond of gewerkt, kunt u van de overheid een uitkering krijgen volgens de Algemene Ouderdomswet (AOW). Als uw AOW-leeftijd bijvoorbeeld 66 jaar is krijgt u een volledige AOW-uitkering als u tussen uw 16e en 66e in Nederland hebt gewoond. Voor elk jaar dat u niet in Nederland hebt gewoond, wordt uw uitkering gekort met 2%. In 2015 bedraagt de AOW-uitkering voor een gehuwde 8.887,00 bruto per persoon per jaar (excl. vakantiegeld). Kijk voor uw exacte AOW-leeftijd en meer informatie over de AOW op Partnerpensioen bij overlijden op of na de pensioendatum Op uw pensioendatum moet u met de waarde van de beleggingen naast ouderdomspensioen, partnerpensioen vanaf de pensioendatum inkopen. Partnerpensioen bij overlijden op of na de pensioendatum is inkomen voor uw partner als u overlijdt nadat u met pensioen bent gegaan. Uw ouderdomspensioen stopt dan automatisch en uw partner krijgt dan partnerpensioen. De jaarlijkse uitkering van het partnerpensioen is een vast percentage van het ouderdomspensioen. Dit percentage is 70. Anw-uitkering Als u overlijdt en uw partner heeft zijn of haar AOW-leeftijd nog niet bereikt, dan kan hij of zij recht hebben op een uitkering op grond van de Algemene nabestaandenwet (Anw). Uw partner moet geboren zijn voor 1 januari 1950 of op het moment dat u overlijdt voor meer dan 45% arbeidsongeschikt zijn of kinderen hebben die jonger zijn dan 18 jaar. De Anw-uitkering bedraagt maximaal 70% van het netto minimumloon. Hebt u een kind jonger dan 18 jaar? Dan bedraagt de Anw-uitkering maximaal 90% van het netto minimumloon. Of uw partner de maximale uitkering krijgt, hangt ook af van zijn of haar inkomen. Partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum heeft geen invloed op de hoogte van een Anw-uitkering. Voor meer informatie over de Anw kunt u terecht op Partner Uw partner is degene met wie u getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt. Is dat niet het geval? Dan moet u met uw partner een gezamenlijke huishouding hebben. Dat moet u aantonen met een samenlevingsovereenkomst die een notaris heeft opgesteld of met een uittreksel uit de Gemeentelijke Basisadministratie. Uit de samenlevingsovereenkomst of dit uittreksel moet blijken dat u ten minste zes maanden samenwoont op één adres. Hebt u meer dan 5 jaar een samenlevingsovereenkomst die niet door een notaris is opgesteld? En woont u meer dan 5 jaar samen? Dan hoeft u uw samenlevingsovereenkomst niet door een notaris te laten opstellen. Verder mag u allebei niet getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap met iemand anders hebben. Uw (groot)vader, (groot)moeder, broer, zus of kind kan niet uw partner zijn. 7/52

8 Partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum In uw pensioenovereenkomst bent u verzekerd voor partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum. Dit is inkomen dat uw partner krijgt als u overlijdt tijdens uw arbeidsovereenkomst met uw werkgever. Voor uw pensioendatum dus. Partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum is een vast bedrag. Uw partner ontvangt dit voor de rest van zijn of haar leven. Wezenpensioen Ook bent u verzekerd voor wezenpensioen. Dit is inkomen dat uw kinderen krijgen als u overlijdt tijdens uw arbeidsovereenkomst met uw werkgever. Voor uw pensioendatum dus. Wezenpensioen is een vast bedrag. Het is alleen bestemd voor kinderen jonger dan 27 jaar. Het maakt hierbij niet uit of uw kinderen uitwonend of thuiswonend zijn. Het wezenpensioen stopt als uw kind 27 jaar wordt of eerder overlijdt. Uw kind krijgt een dubbel bedrag aan wezenpensioen als u op het moment van overlijden geen partner of ex-partner hebt. Of als na u, ook uw partner of ex-partner overlijdt voordat uw kind 27 jaar is. Als u alleenstaande bent of als uw (ex-)partner gelijktijdig met u, of na u overlijdt of al eerder is overleden wordt het dubbele bedrag aan wezenpensioen betaald. Kind Voor wezenpensioen komt in aanmerking: - kind van wie u volgens het Burgerlijk Wetboek de moeder of de vader bent - het kind van wie uw partner volgens het Burgerlijk Wetboek de moeder of - vader is en dat u opvoedt en onderhoudt; - een pleegkind dat u opvoedt en onderhoudt. Let op! Het partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum en wezenpensioen zijn risicoverzekeringen. - Uw nabestaanden kunnen alleen aanspraak maken op partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum en wezenpensioen als u tijdens de verzekering overlijdt. Dus tijdens uw arbeidsovereenkomst met uw werkgever. - Overlijdt u na uw arbeidsovereenkomst met uw werkgever? Dan keert Delta Lloyd niets uit. Ook al is dit voor uw pensioendatum. De verzekeringen stoppen namelijk op het moment dat u uit dienst gaat bij uw werkgever. - De premie voor de risicoverzekering van partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum en wezenpensioen betaalt uw werkgever voor elk jaar dat u hiervoor verzekerd bent. Delta Lloyd keert geen of minder aanvullend pensioen uit Er zijn situaties waarbij Delta Lloyd geen of minder partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum en wezenpensioen uitkeert. Bijvoorbeeld in geval van overlijden door terrorisme of een oorlog. Of in geval van overlijden in het eerste jaar van de verzekering of van uw huwelijk door een ziekte waarvan te verwachten viel dat u zou overlijden. Alle gevallen waarbij Delta Lloyd niet uitkeert, staan in het pensioenreglement. Dit reglement kunt u bekijken in Pensioen Services Online of opvragen bij Delta Lloyd. 8/52

9 c Hoe wordt uw pensioen opgebouwd? Premie voor beleggingsverzekering Voor de verzekering(en) die uw werkgever voor u heeft afgesloten, betaalt uw werkgever premie. Het kapitaal dat wordt gevormd met beleggingen en het pensioen worden dus opgebouwd met premie. Uw werkgever betaalt deze premie voor elk jaar dat u in dienst bent voor uw pensioendatum. Als u de pensioenovereenkomst in de loop van een jaar bent aangegaan of als de pensioenovereenkomst in de loop van het jaar eindigt, betaalt uw werkgever alleen de premie voor dat deel van het jaar. Lifecycle-beleggen Uw pensioenovereenkomst is een premieovereenkomst met beleggingen. Dit houdt in dat Delta Lloyd de premies belegt in beleggingsfondsen. Op deze manier bouwt Delta Lloyd kapitaal voor u op. De pensioenpremies worden door Delta Lloyd belegd in een Lifecycle: de Neutrale Lifecycle. Bij Lifecycle-beleggen ligt de verantwoordelijkheid voor het beleggingsbeleid bij Delta Lloyd. Delta Lloyd zorgt ervoor dat het pensioenkapitaal tijdens de opbouwperiode steeds voorzichtiger wordt belegd. Als u nog ver verwijderd bent van de richtpensioendatum, belegt Delta Lloyd met meer risico dan kort voor de pensioendatum. Wanneer u de richtpensioendatum nadert, wordt geleidelijk overgestapt op de Pensioenstabilisator, om de toekomstige pensioenuitkeringen veilig te stellen. Delta Lloyd is niet verantwoordelijk voor het resultaat dat uiteindelijk met de beleggingen wordt behaald. Pensioenstabilisator Met de Pensioenstabilisator houdt Delta Lloyd rekening met de marktrente. De marktrente heeft namelijk invloed op de hoogte van het pensioen dat u aankoopt met het kapitaal. Daalt de marktrente, dan kunt u minder pensioen aankopen. Stijgt de marktrente, dan kunt u meer pensioen aankopen. Door de Pensioenstabilisator voorkomt Delta Lloyd dat u veel minder pensioen kunt aankopen als de marktrente daalt. Stijgt de marktrente, dan kunt u door het beleid ongeveer evenveel pensioen aankopen. Door de Pensioenstabilisator heeft een stijging of daling van de marktrente geen of weinig invloed op de hoogte van het pensioen dat u kunt aankopen. In het pensioenreglement van Delta Lloyd staat meer informatie. U kunt daarin lezen wat de Neutrale Lifecycle en de Pensioenstabilisator inhouden. Dit reglement kunt u bekijken in Pensioen Services Online of opvragen bij Delta Lloyd. Direct gegarandeerd pensioen kopen Delta Lloyd belegt de premies standaard in beleggingsfondsen. U kunt Delta Lloyd echter vragen om de premie of een deel van de premie niet te beleggen in beleggingsfondsen, maar om er direct gegarandeerd pensioen van te kopen. Meer informatie daarover vindt u in hoofdstuk 1 onder het kopje 'U kunt Delta Lloyd de premie of een deel van de premie laten gebruiken om direct gegarandeerd pensioen te kopen'. Hoeveel premie betaalt uw werkgever? De premie die uw werkgever betaalt, is een percentage van een deel van uw salaris. Dit deel van uw salaris heet de pensioengrondslag (zie kader). Hoe ouder u bent, hoe meer premie uw werkgever betaalt. U komt namelijk steeds dichter bij uw pensioendatum. Er is dan meer geld nodig om ervoor te zorgen dat u op uw (richt)pensioenleeftijd voldoende pensioen krijgt. Het premiepercentage per leeftijdscategorie is: 9/52

10 Premiepercentage 21 tot 25 jaar 8,00% 25 tot 30 jaar 9,30% 30 tot 35 jaar 10,80% 35 tot 40 jaar 12,50% 40 tot 45 jaar 14,60% 45 tot 50 jaar 17,00% 50 tot 55 jaar 19,80% 55 tot 60 jaar 23,30% 60 tot 65 jaar 27,70% 65 tot 67 jaar 31,50% Deze percentages wijzigen niet. Ze blijven hetzelfde zolang de pensioenovereenkomst geldt. In deze percentages zijn de premies voor de verzekering van partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum en wezenpensioen én de verzekering van vrijstelling van premiebetaling bij arbeidsongeschiktheid niet opgenomen. Ook zijn de administratiekosten niet opgenomen. Uw werkgever betaalt die premies en kosten apart. Pensioengrondslag De pensioengrondslag is gelijk aan uw pensioengevend salaris minus de franchise. Delta Lloyd stelt de pensioengrondslag vast op basis van de bedragen die gelden op 1 januari. Pensioengevend salaris Uw pensioengevend salaris is 12 maal het maandsalaris, vermeerderd met de vakantietoeslag en de variabele beloning. De variabele beloning in het pensioengevend salaris is gemaximaliseerd op target 100%. De variabele beloning betreft een afbouwregeling voor 8 jaar ( ). Na 2021 maakt de variabele beloning geen deel meer uit van het pensioengevend salaris. Voor de berekening van het partnerpensioen telt de variabele beloning niet mee wegens fiscale regelgeving op dit punt. Het pensioengevend salaris is maximaal ,00 (2015). Dit maximum wordt jaarlijks aangepast op basis van de contractloonontwikkelingscorrectie. Dit is de mate waarin het wettelijk minimumloon in een kalenderjaar is gestegen. Uw werkgever stelt het pensioengevend salaris vast per 1 januari.. Franchise U bouwt ook pensioen op in de basispensioenregeling van uw werkgever. De basispensioenregeling kent een gemaximeerd pensioengevend salaris. Een deel van uw pensioengevend salaris telt daarom niet mee voor de pensioenopbouw in deze excedentregeling. Dit deel heet de 'franchise' (spreek uit 'fransjiese'). Voor 2015 is de franchise ,00. De franchise wordt ieder jaar op 1 januari vastgesteld door uw werkgever. 10/52

11 Hoe berekent Delta Lloyd uw pensioen - Het partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum is 1,160% maal de pensioengrondslag maal het aantal dienstjaren. - Het wezenpensioen is 0,232% maal de pensioengrondslag maal het aantal dienstjaren. Hoeveel de pensioenen in uw geval bedragen, ziet u op uw Uniform Pensioenoverzicht. Deze krijgt u jaarlijks van Delta Lloyd. In hoofdstuk 5 vindt u een rekenvoorbeeld. Bent u deeltijdwerker? Kijk onder hoofdstuk 3 bij Wat gebeurt er met uw pensioen als u meer of minder gaat werken? Dienstjaren Dienstjaren zijn de jaren vanaf de datum van ingang van de pensioenovereenkomst tot de datum waarop u 67 wordt. Delta Lloyd berekent de dienstjaren in hele jaren en hele maanden. Een deel van een maand telt niet mee. Jaren vóór 1 januari 2015 tellen niet mee. Het aantal jaren, waarmee Delta Lloyd rekent, is niet meer dan 46. Wat is uw bijdrage in de pensioenpremie? U betaalt een bijdrage in de pensioenpremie aan uw werkgever Dit is de werknemersbijdrage. Uw werknemersbijdrage is jaarlijks 8,00% van uw pensioengrondslag. Uw werkgever houdt een deel van deze jaarlijkse bijdrage elke maand in op uw salaris. Het percentage van uw werknemersbijdrage blijft altijd gelijk. Ook als u ouder wordt. Uw werkgever betaalt deze premie elk jaar dat u in dienst bent. Als u in de loop van een jaar de pensioenovereenkomst aangaat of beëindigt, betaalt uw werkgever alleen de premie voor dat deel van het jaar en u een deel van de werknemersbijdrage. Het bedrag van uw werknemersbijdrage ziet u op uw loonstrook. Belegt Delta Lloyd alleen de premie? Nee, uw werkgever heeft een korting op de lopende kosten bedongen. Deze korting geldt als Delta Lloyd volgens zijn beleid belegt (of volgens een variant daarvan) en als u zelf het beleggingsbeleid bepaalt. U kunt de inhoud daarvan nalezen in de overeenkomst van uw werkgever met Delta Lloyd. Delta Lloyd koopt voor het bedrag van deze korting extra beleggingsparticipaties voor u aan. Dit belegde bedrag bepaalt ook de hoogte van het kapitaal. Wat zijn de beleggingskosten? Voor de aan- en verkoop van beleggingsparticipaties houdt Delta Lloyd geen aan- en verkoopkosten in op de premie. Over elke storting of onttrekking wordt eenmalig inkoop- en afgiftekosten gerekend, ook wel Bidoffer spread genoemd. Op kunt u de actuele informatie vinden. Binnen de beleggingsfondsen worden jaarlijks lopende kosten in rekening gebracht. Het betreft kosten die de fondsbeheerder maakt en die binnen de beleggingsfondsen worden verrekend zoals beheer-, bank-, accountants-, marketingkosten en bewaarloon. Deze kosten worden in mindering gebracht op de waarde in het beleggingsfonds en zijn van invloed op de koers. Daarom ziet u deze kosten niet terug op het waardeoverzicht of in Pensioen Services Online. De jaarlijks lopende kosten voor de Index Lifecycles inclusief de korting bedragen 0,38%. De jaarlijks lopende kosten van de Pensioenstabilisator bedragen 0,48% van het belegd vermogen. 11/52

12 De lopende kosten van de overige beleggingsfondsen kunnen hiervan afwijken. Deze kunt u vinden op Sommige beleggingsfondsen beleggen in andere beleggingsfondsen. In dat geval worden ook de kosten van deze onderliggende beleggingsfondsen meegenomen in de lopende kosten. In beleggingsfondsen met een garantie worden garantiekosten ingehouden. Hierover kunt u meer lezen in het pensioenreglement. Dit reglement kunt u bekijken in Pensioen Services Online of opvragen bij Delta Lloyd. d Wat gebeurt er als u met pensioen gaat? Met de premies heeft Delta Lloyd kapitaal voor u opgebouwd. Op uw 67e stelt Delta Lloyd dit kapitaal aan u beschikbaar. Met dit kapitaal moet u twee soorten pensioen aankopen: ouderdomspensioen en partnerpensioen bij overlijden op of na de pensioendatum. Hoe dit aankopen in zijn werk gaat, leest u in hoofdstuk 4. Delta Lloyd geeft het opgebouwde kapitaal weer in beleggingsparticipaties. Een participatie is een deel in een beleggingsfonds. Het aantal participaties dat u opbouwt, ziet u op het waardeoverzicht en in Pensioen Services Online. Hoeveel pensioen krijgt u? Hoeveel pensioen u krijgt, is pas op uw 67e bekend. Als u met pensioen gaat, worden de beleggingsparticipaties omgezet naar euro's. Dan ziet u hoeveel kapitaal Delta Lloyd heeft opgebouwd. En hoeveel pensioen u hiermee kunt aankopen. Voor uw 67e kan Delta Lloyd niet zeggen hoeveel pensioen u krijgt. Het is dan namelijk nog niet duidelijk hoeveel de beleggingen waard zijn op uw 67e. Uw maximum pensioen U mag van de Belastingdienst niet meer pensioen opbouwen dan een bepaald maximum. Meer hierover leest u dit hoofdstuk onder i, Wat is uw maximum pensioen?. Delta Lloyd belegt volgens een vast beleid. Naarmate uw pensioendatum nadert, belegt Delta Lloyd minder risicovol. Zo stelt Delta Lloyd het kapitaal voor uw pensioen zoveel mogelijk zeker. e Kunt u met uw pensioen in de toekomst nog evenveel kopen? Die vraag kunnen we niet beantwoorden. Hoe hoog uw pensioen straks is, weten we nog niet. Hoeveel pensioen u krijgt, hangt namelijk vooral af van: - hoeveel pensioenpremie is betaald - hoeveel kapitaal er is na het beleggen van de pensioenpremies - hoeveel pensioen u met dat kapitaal kunt kopen. Uw (ex) werkgever verhoogt het pensioen dat u hebt aangekocht niet. Met het kapitaal kunt u een ouderdomspensioen en partnerpensioen bij overlijden op of na de pensioendatum aankopen dat lager begint, maar jaarlijks stijgt. 12/52

13 f Wat kunt u wel en niet doen met het pensioen en het pensioenkapitaal? U kunt met het kapitaal alleen ouderdomspensioen en partnerpensioen bij overlijden op of na de pensioendatum aankopen. U kunt dus niet vrij beschikken over het kapitaal. U kunt het kapitaal daarom niet afkopen, als onderpand gebruiken (behalve aan de Belastingdienst bij emigratie) of aan een ander geven. U kunt niet vrij beschikken over het pensioen dat u binnen uw pensioenovereenkomst opbouwt. U kunt het niet afkopen, als onderpand gebruiken (behalve aan de Belastingdienst bij emigratie) of aan een ander geven. Dit geldt ook voor eventuele extra verzekerde pensioenen als die zijn ingegaan. g Wat gebeurt er als u overlijdt voordat u met pensioen gaat? Het kapitaal voor uw pensioen wordt opgebouwd in een verzekering. Deze verzekering keert alleen uit als u op uw pensioendatum in leven bent. Overlijdt u vóór uw pensioendatum, dan stelt Delta Lloyd het kapitaal niet ter beschikking. Ook niet aan uw nabestaanden. Het kapitaal vervalt dan aan Delta Lloyd. Voor ieder jaar dat u leeft, geeft Delta Lloyd u daarom een bonus. Deze bonus bestaat uit extra beleggingsparticipaties. Als u overlijdt tijdens uw arbeidsovereenkomst met uw werkgever, krijgt uw partner wel partnerpensioen. Kijk voor meer informatie hierover in hoofdstuk 2. h Wat kunt u verder zelf regelen? U kunt: - een ander beleggingsbeleid kiezen - Delta Lloyd direct gegarandeerd pensioen laten kopen met de premie of een deel van de premie; - Delta Lloyd direct gegarandeerd pensioen laten kopen met de beleggingen of een deel van de beleggingen; - het pensioen dat u eerder hebt opgebouwd, meenemen naar deze pensioenovereenkomst. U kunt voor een ander beleggingsbeleid kiezen Delta Lloyd kent nog twee varianten binnen het beleggingsbeleid naast het 'neutrale' beleid. In de ene variant belegt Delta Lloyd met minder risico dan in het 'neutrale' beleid. Dit beleid heet 'defensief'. In de andere variant belegt Delta Lloyd eerst risicovoller dan in het 'neutrale' beleid standaard. Dit beleid heet 'offensief'. Ook in deze twee varianten houdt Delta Lloyd later rekening met de marktrente. Voordat u een keuze maakt, beantwoordt u vragen. Uit de antwoorden blijkt wat uw risicoprofiel is. Aan de hand daarvan adviseert Delta Lloyd of een andere variant van beleggingsbeleid bij u past. Delta Lloyd geeft u elk jaar aan wat de gevolgen van de keuze voor een ander beleid dan het 'neutrale' beleid kunnen zijn. Meer informatie hiervoor vindt u in hoofdstuk 4. In het pensioenreglement staat meer informatie. U kunt daarin lezen wat de twee andere vormen van beleggingsbeleid inhouden. Dit reglement kunt u bekijken in Pensioen Services Online of opvragen bij Delta Lloyd. U kunt opgebouwd pensioen meenemen naar deze pensioenovereenkomst U kunt pensioen of kapitaal dat u eerder hebt opgebouwd, meenemen naar deze pensioenovereenkomst. Dit heet waardeoverdracht. Voor het pensioen of kapitaal dat u meeneemt krijgt u extra kapitaal. 13/52

14 U kunt alleen pensioen meenemen: - als dat op of na 8 juli 1994 is achtergebleven in de pensioenregeling van een vorige werkgever of - als dat op of na 1 januari 2006 is achtergebleven in een regeling voor zelfstandige beroepen, zoals advocaten, notarissen of huisartsen. In hoofdstuk 4 staat hoe waardeoverdracht in zijn werk gaat. Ook in het pensioenreglement staat hier meer over. Wilt u weten of waardeoverdracht in uw geval aan te raden is? Een financieel adviseur kan u hierover adviseren. Het pensioenreglement kunt u bekijken in Pensioen Services Online of opvragen bij Delta Lloyd. U kunt Delta Lloyd de premie of een deel van de premie laten gebruiken om direct gegarandeerd pensioen te kopen U kunt met (een deel van) de premie direct gegarandeerd pensioen kopen. Wij noemen dit premieswitch. Hiervoor kunt u maximaal 100% van de premie gebruiken. Wanneer kunt u hiervoor kiezen? U kunt hier voor het eerst voor kiezen binnen drie maanden na de datum die staat op de brief die u bij deze pensioenstartbrief hebt ontvangen. U kunt de keuze maken in de pensioenplanner van Pensioen Services Online. Daarna kunt u hier een keer per jaar voor kiezen. Dit moet u dan vóór 1 januari aangeven. In hoofdstuk 4 en in het pensioenreglement staat hoe de premieswitch werkt. Het reglement kunt u bekijken in Pensioen Services Online of opvragen bij Delta Lloyd. Wilt u weten of direct gegarandeerd pensioen kopen in uw geval aan te raden is? Een financieel adviseur kan u hierover adviseren. Welk gegarandeerd pensioen koopt u? U koopt twee soorten gegarandeerd pensioen, namelijk: - ouderdomspensioen; - partnerpensioen vanaf de pensioendatum. Het ouderdomspensioen is een aanvulling op de AOW-uitkering. Delta Lloyd keert dit uit als u op uw 67e jaar in leven bent. Overlijdt u daarna? Dan stopt uw ouderdomspensioen automatisch en krijgt uw partner partnerpensioen. De jaarlijkse uitkering van dit partnerpensioen is 70% van het ouderdomspensioen. Hoeveel gegarandeerd pensioen koopt u? U kunt niet altijd evenveel gegarandeerd pensioen kopen. Dat komt door twee zaken: - uw gemiddelde levensverwachting wijzigt per leeftijd. Daardoor kunt u met dezelfde premie steeds minder pensioen kopen; - de rente wijzigt. Als de rente hoger wordt kunt u met dezelfde premie meer pensioen kopen. Wordt de rente lager, dan kunt u minder pensioen kopen. Delta Lloyd stelt de prijs vast die geldt van 1 januari tot 1 januari. In die periode wijzigt de prijs niet. Het eenmaal gekochte pensioen is wel gegarandeerd. Dit pensioen wordt niet aangepast aan de ontwikkeling van prijzen en lonen. Het bedrag van het pensioen dat u hebt gekocht staat op uw Uniform Pensioenoverzicht. 14/52

15 Hoeveel gegarandeerd pensioen kunt u maximaal kopen? U mag van de Belastingdienst niet meer pensioen opbouwen en/of kopen dan een bepaald maximum. Zie i, Wat is uw maximum pensioen?. Kunt u met de premie meer pensioen kopen dan maximaal is toegestaan? Dan belegt Delta Lloyd het resterende deel van de premie. Gegarandeerd pensioen gaat in op uw 67e U kunt niet vrij beschikken over het pensioen dat u binnen uw pensioenovereenkomst opbouwt. U kunt het niet afkopen, als onderpand gebruiken (behalve aan de Belastingdienst bij emigratie) of aan een ander geven. Let op! Als u Delta Lloyd gegarandeerd pensioen laat kopen, weet u hoeveel pensioen u gaat krijgen. Maar door niet te beleggen loopt u misschien hogere beleggingsopbrengsten mis. Ook koopt u misschien pensioen tegen een lagere rente, dan later gaat gelden. Daardoor koopt u misschien minder pensioen dan op een later tijdstip had gekund. U kunt Delta Lloyd gegarandeerd pensioen laten kopen met (een deel van) de beleggingen U kunt met (een deel van) de waarde van alle beleggingen direct gegarandeerd pensioen kopen. Dit noemen we waardeswitch. Hiervoor kunt u maximaal 100% van de waarde van alle beleggingen gebruiken. Wanneer kunt u hiervoor kiezen? U kunt hier voor het eerst voor kiezen binnen drie maanden na de datum die staat op de brief die u bij deze pensioenstartbrief hebt ontvangen. U kunt de keuze maken in de pensioenplanner van Pensioen Services Online. Daarna kunt u hier een keer per jaar voor kiezen. Dit moet u dan vóór 1 januari aangeven. Dit kunt u, zolang uw werkgever een overeenkomst heeft voor de uitvoering van deze pensioenovereenkomst met Delta Lloyd. In hoofdstuk 4 staat hoe dit in zijn werk gaat. Ook in het pensioenreglement staat hier meer over. Wilt u weten of inkoop van meer pensioen met de beleggingen of een deel ervan in uw geval aan te raden is? Een financieel adviseur kan u hierover adviseren. Hoeveel gegarandeerd pensioen koopt u? U kunt niet altijd evenveel gegarandeerd pensioen kopen. Dat komt door twee zaken: - uw gemiddelde levensverwachting wijzigt per leeftijd. Daardoor kunt u met dezelfde premie steeds minder pensioen kopen; - de rente wijzigt. Als de rente hoger wordt kunt u met dezelfde premie meer pensioen kopen. Wordt de rente lager, dan kunt u minder pensioen kopen. Delta Lloyd stelt de prijs vast die geldt van 1 januari tot 1 januari. In die periode wijzigt de prijs niet. Het eenmaal gekochte pensioen is wel gegarandeerd. Dit pensioen wordt niet aangepast aan de ontwikkeling van prijzen en lonen. Het bedrag van het pensioen dat u hebt gekocht staat op uw Uniform Pensioenoverzicht. 15/52

16 Hoeveel gegarandeerd pensioen kunt u maximaal kopen? U mag van de Belastingdienst niet meer pensioen opbouwen en/of kopen dan een bepaald maximum. Zie i, Wat is uw maximum pensioen?. Kunt u met (het deel van) de waarde van de beleggingen meer pensioen kopen dan maximaal is toegestaan? Dan blijft het resterende deel van de beleggingen in stand. Let op! Als u Delta Lloyd gegarandeerd pensioen laat kopen, weet u hoeveel pensioen u gaat krijgen. Maar door niet te beleggen loopt u misschien hogere beleggingsopbrengsten mis. Ook koopt u misschien pensioen tegen een lagere rente, dan later gaat gelden. Daardoor koopt u misschien minder pensioen dan op een later tijdstip had gekund. i Wat is uw maximum pensioen? Over elk jaar dat u werkt, mag u van de Belastingdienst niet meer pensioen opbouwen dan een bepaald maximum. Hiervoor is een wettelijke staffel vastgesteld. De 3%-staffel (zie hoofdstuk 1 onder c: Hoe wordt uw pensioen opgebouwd? ) wijkt hiervan af. Daarom moet Delta Lloyd een toets uitvoeren van de Belastingdienst. Delta Lloyd houdt dit maximum pensioen bij over de periode van uw arbeidsovereenkomst met uw werkgever. Delta Lloyd toetst: 1. of het pensioen dat u koopt met uw premie of met uw beleggingen uitkomt boven het pensioen; 2. of de waarde van het kapitaal meer is dan nodig voor het maximum pensioen dat u met het wettelijk maximum percentage op basis van de 3%-staffel mag opbouwen. Delta Lloyd koopt een pensioen dat niet uitkomt boven het maximum pensioen. Het deel van de premie of beleggingen dat teveel is voor het maximum pensioen, blijft belegd. Hoe berekent Delta Lloyd het maximum pensioen? Voor beide manieren stelt Delta Lloyd het maximum vast op basis van het fiscaal maximaal toegestane opbouwpercentage voor ouderdomspensioen in een middelloonregeling (in ,875%) vermenigvuldigd met de pensioengrondslag. De pensioengrondslag berekent Delta Lloyd als volgt: - uw pensioengevend salaris voor zover dit niet boven het fiscale maximum uitkomt (in ,00) minus de franchise als omschreven in hoofdstuk 1 - c; - of u voltijd of deeltijd werkt. Werkt u deeltijd, dan rekent Delta Lloyd de pensioengrondslag eerst uit op basis van het voltijd pensioengevend salaris en vermenigvuldigt die met uw deeltijdpercentage. Het maximum partnerpensioen is 70% van dit bedrag. Delta Lloyd verhoogt dit bedrag na afloop van elk jaar met 3%. Koopt u gegarandeerd pensioen? Hebt u premieswitch of waardeswitch gedaan? Dan trekt Delta Lloyd van het maximum pensioen nog het al gekochte pensioen af. 16/52

17 Delta Lloyd laat het berekende pensioenbedrag voor de toets per jaar 3% stijgen vanaf de richtpensioendatum; de maximaal toegestane stijging van pensioen neemt Delta Lloyd alleen mee bij een toets op de volgende momenten: - bij elke waardeoverdracht; - bij onderlinge ruil van pensioen; - bij uw overlijden; - bij echtscheiding, beëindiging van partnerschap, of beëindiging van de gezamenlijke - huishouding; - bij uw emigratie; - bij een relevante wijziging van de fiscale regelgeving; - op elke feitelijke ingangsdatum van elk soort pensioen. Op deze momenten kan een deel van het kapitaal aan Delta Lloyd vervallen. j Wat mag uw werkgever wijzigen? Uw werkgever kan de pensioenovereenkomst wijzigen zonder dat u hieraan meewerkt. Uw werkgever kan dat echter niet zomaar. Het belang van de wijziging moet zwaarder wegen dan uw belang bij behoud van de pensioenovereenkomst. Een zwaarwegend belang kan bijvoorbeeld een dreigend faillissement zijn. Wijzigt uw werkgever uw pensioen en bent u het niet eens met de reden? Dan kunt u aan een rechter verzoeken om een uitspraak te doen. De rechter beslist dan of er sprake is van een zwaarwegend belang of niet. Een wijziging in de pensioenovereenkomst kan gevolgen hebben voor uw pensioen. Als uw werkgever uw pensioenovereenkomst wijzigt, dan informeert Delta Lloyd u hierover. k Wat mag Delta Lloyd wijzigen? Delta Lloyd mag de voorwaarden van de pensioenen aanpassen. Dit mag Delta Lloyd niet zomaar doen, maar alleen bij rampen waardoor Delta Lloyd geen risico's meer kan dekken. l Wat gebeurt er in gevallen die niet in deze pensioenstartbrief staan? In deze pensioenstartbrief staat veel geschreven. Er kunnen gevallen zijn waarin niet duidelijk is hoe met pensioen moet worden omgegaan. In de gevallen die niet in deze pensioenstartbrief staan beschreven, beslist uw werkgever wat er moet gebeuren. 17/52

18 2 Wat gebeurt er als er iets verandert in uw persoonlijke situatie? Ieders levensloop is verschillend. De een trouwt, krijgt kinderen en werkt tot zijn 67e. De ander gaat scheiden of raakt arbeidsongeschikt. Wat gebeurt er in zo'n geval met uw pensioenopbouw? In dit hoofdstuk gaan we in op veranderingen in uw persoonlijke situatie en wat daarvan de gevolgen zijn voor uw pensioen. In hoofdstuk 4 leest u in welke gevallen u actie moet ondernemen en wat u dan moet doen. Wat gebeurt er als u: a geen partner hebt? b een partner hebt of krijgt? c een kind hebt of krijgt? d gaat scheiden? e uw geregistreerd partnerschap beëindigt? f gaat scheiden van tafel en bed? g uw huwelijk ontbindt na scheiding van tafel en bed? h uw samenlevingsovereenkomst beëindigt? i arbeidsongeschikt wordt? j met pensioen gaat op de afgesproken pensioenleeftijd? k eerder met pensioen wilt? l alleen achterblijft? m overlijdt? a Wat gebeurt er als u geen partner hebt? In deze pensioenovereenkomst bouwt u kapitaal op voor ouderdomspensioen en partnerpensioen bij overlijden op of na de pensioendatum. Ook als u geen partner hebt. Hebt u geen partner als u met pensioen gaat? Dan kunt u het opgebouwde kapitaal volledig gebruiken voor ouderdomspensioen voor uzelf (zie kader). Als u een ex-partner hebt, dan heeft hij of zij wel recht op bijzonder partnerpensioen. Kijk voor meer informatie hierover bij onderdeel d, e, f, g of h in dit hoofdstuk. Ouderdomspensioen in plaats van partnerpensioen U moet naast ouderdomspensioen ook partnerpensioen aankopen. Hebt u geen partner als u met pensioen gaat en wilt u het hele opgebouwde kapitaal gebruiken voor ouderdomspensioen voor uzelf? Of hebt u een partner, maar wilt u minder partnerpensioen aankopen? Dan kunt u uw opgebouwde kapitaal geheel of gedeeltelijk gebruiken om ouderdomspensioen voor uzelf mee aan te kopen. De voorwaarden hiervoor zijn: - als u een partner hebt, dan moet hij of zij schriftelijk akkoord gaan - u kunt maar één keer verzoeken om het kapitaal voor partnerpensioen te gebruiken voor ouderdomspensioen. Dit verzoek kunt u ook niet meer ongedaan maken - u kunt alleen het kapitaal voor partnerpensioen van uw huidige partner uitruilen. Dus niet dat van een eventuele ex-partner. Koopt u direct gegarandeerd pensioen? Dan gelden dezelfde regels. 18/52

19 b Wat gebeurt er als u een partner hebt of krijgt? In deze pensioenovereenkomst bouwt u kapitaal op. Op uw 67e koopt u hier ouderdomspensioen en partnerpensioen bij overlijden op of na de pensioendatum mee aan. U krijgt dan ouderdomspensioen zolang u leeft. Overlijdt u nadat u met pensioen bent gegaan? Dan stopt uw ouderdomspensioen en krijgt uw partner partnerpensioen. Uw partner krijgt dit partnerpensioen dus alleen als u overlijdt. U kunt ervoor kiezen om het kapitaal voor partnerpensioen volledig of gedeeltelijk te gebruiken voor ouderdomspensioen voor uzelf (zie kader). Overlijdt u voordat u met pensioen gaat tijdens uw arbeidsovereenkomst met uw werkgever? Dan voorziet uw pensioenovereenkomst standaard in het partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum. Uw partner krijgt partnerpensioen zolang hij of zij leeft. Kijk hiervoor in hoofdstuk 1. Let op! Het partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum is een risicoverzekering. Dit houdt in dat Delta Lloyd alleen pensioen uitkeert aan uw partner als u overlijdt tijdens uw arbeidsovereenkomst met uw werkgever. Op het moment dat u uit dienst gaat bij uw werkgever stopt de verzekering namelijk. Een deel van het ouderdomspensioen kunt u gebruiken voor partnerpensioen bij overlijden op of na de pensioendatum. Koopt u direct gegarandeerd pensioen? Dan gelden dezelfde regels. c Wat gebeurt er als u een kind hebt of krijgt? Overlijdt u tijdens uw arbeidsovereenkomst met uw werkgever? Dan voorziet uw pensioenovereenkomst standaard in een uitkering voor uw kinderen. Dat is het wezenpensioen. Wezenpensioen is inkomen dat uw kinderen krijgen als u overlijdt tijdens uw arbeidsovereenkomst met uw werkgever. Dit pensioen is alleen bestemd voor kinderen jonger dan 27 jaar. Hierbij maakt het niet uit of de kinderen thuiswonend of uitwonend zijn. Delta Lloyd verdubbelt het bedrag van het wezenpensioen als u op het moment van uw overlijden geen partner of ex-partner hebt. Of als na u, ook uw partner of ex-partner overlijdt voordat uw kind 27 jaar is. Let op! Het wezenpensioen is een risicoverzekering. Dit houdt in dat Delta Lloyd alleen pensioen uitkeert als u tijdens de verzekering overlijdt. Dus tijdens uw arbeidsovereenkomst met uw werkgever. Op het moment dat u uit dienst gaat bij uw werkgever stopt de verzekering namelijk. 19/52

20 d Wat gebeurt er als u gaat scheiden? Gaan u en uw partner scheiden? Dan heeft dit een aantal gevolgen, namelijk: - u moet uw ouderdomspensioen delen met uw ex-partner - het partnerpensioen bij overlijden op of na de pensioendatum, waarvoor u kapitaal hebt opgebouwd totdat u uit elkaar gaat, is voor uw ex-partner - het verzekerde partnerpensioen voor de pensioendatum blijft in stand voor uw eventuele nieuwe partner; Delen ouderdomspenioen Bij echtscheiding heeft uw ex-partner recht op een deel van het ouderdomspensioen. Of beter gezegd: op de helft van het ouderdomspensioen dat u kunt aankopen met het kapitaal dat u hebt opgebouwd in de periode dat u partners was. Is de helft slechts een klein pensioen (zie kader)? Dan geldt dit niet en krijgt uw ex-partner niets. Is de helft van het ouderdomspensioen groter? Dan kan uw ex-partner het partnerdeel bij u opeisen als u met pensioen gaat. Voor het delen van uw ouderdomspensioen zijn u en uw ex-partner zelf verantwoordelijk. Koopt u direct gegarandeerd pensioen? Dan heeft uw partner recht op de helft van het ouderdomspensioen over de periode dat u partners was. Voorwaarde is wel, dat de helft van uw al gekochte ouderdomspensioen samen met de helft van het ouderdomspensioen dat u kunt kopen met uw opgebouwde kapitaal hoger is dan een klein pensioen. Is dit kleiner? Dan krijgt uw partner niets. Wilt u of uw ex-partner dat Delta Lloyd de helft van het ouderdomspensioen rechtstreeks uitkeert aan uw ex-partner? Dus zonder uw tussenkomst? Dan moeten u, uw ex-partner of u beiden dit binnen twee jaar aangeven bij Delta Lloyd. In hoofdstuk 4 vindt u meer informatie hierover. Klein pensioen Een pensioen is klein als het minder is dan een wettelijk voorgeschreven minimum. Het minimum wordt elk jaar vastgesteld. In 2015 is dit 462,88 per jaar. Verder geldt: - overlijdt uw ex-partner voordat u met pensioen gaat? Dan vervalt zijn of haar recht. Zijn of haar nabestaanden kunnen het deel van het ouderdomspensioen, waar uw ex-partner recht op had, niet bij u opeisen - overlijdt uw ex-partner nadat u met pensioen bent gegaan? Dan vervalt zijn of haar recht. Zijn of haar nabestaanden kunnen het deel van uw ouderdomspensioen, waar uw expartner recht op had, niet meer bij u opeisen. U krijgt het hele ouderdomspensioen, ook het deel waar uw ex-partner recht op had, uitgekeerd - overlijdt u zelf voordat u met pensioen gaat? Dan vervalt het kapitaal aan Delta Lloyd. Ook het recht van uw ex-partner vervalt dan - overlijdt u zelf nadat u met pensioen gaat? Dan vervalt uw ouderdomspensioen. Ook het recht van uw ex-partner op een deel daarvan vervalt - iedere nieuwe partner van wie u scheidt terwijl u kapitaal opbouwt, heeft recht op de helft van het ouderdomspensioen dat u kunt aankopen met het kapitaal dat u hebt opgebouwd in de periode dat u partners was. Koopt u direct gegarandeerd pensioen? Dan gelden dezelfde regels voor het ouderdomspensioen. 20/52

21 Partnerpensioen is voor uw ex-partner Naast gevolgen voor uw ouderdomspensioen heeft echtscheiding gevolgen voor het partnerpensioen. Bij echtscheiding kent Delta Lloyd het kapitaal voor partnerpensioen vanaf de pensioendatum toe aan uw ex-partner. Dit geldt voor het hele kapitaal voor partnerpensioen dat u hebt opgebouwd totdat u uit elkaar gaat. Wat de gevolgen precies zijn, hangt af van het moment waarop u scheidt. Voordat u met pensioen gaat of nadat u met pensioen bent gegaan. U gaat scheiden voordat u met pensioen gaat (tijdens uw arbeidsovereenkomst)? Gaat u scheiden voordat u met pensioen gaat, tijdens uw arbeidsovereenkomst? En kunt u met het kapitaal slechts een klein partnerpensioen bij overlijden op of na de pensioendatum (zie kader) aankopen? Dan koopt Delta Lloyd het kapitaal voor dat kleine partnerpensioen af. Uw ex-partner krijgt van Delta Lloyd direct een bedrag uitgekeerd. Dit is de afkoopwaarde. Op de afkoopwaarde houdt Delta Lloyd loonbelasting en sociale premies in. Hoe Delta Lloyd deze afkoopwaarde vaststelt, leest u in het pensioenreglement. Dit reglement kunt u bekijken in Pensioen Services Online of opvragen bij Delta Lloyd. Kunt u met het kapitaal naast ouderdomspensioen een partnerpensioen aankopen dat groter is dan dit kleine pensioen? Dan zet Delta Lloyd het kapitaal voor partnerpensioen bij overlijden op of na de pensioendatum om in een levenslang partnerpensioen. Dit heet dan een 'bijzonder' partnerpensioen. Delta Lloyd keert dit bijzonder partnerpensioen uit aan uw ex-partner als u overlijdt. Verder geldt: - krijgt u een nieuwe partner? Dan kunt u op uw pensioendatum voor hem of haar partnerpensioen aankopen. U kunt hiervoor het kapitaal gebruiken dat is overgebleven na uw scheiding. Of het kapitaal dat u na de scheiding hebt opgebouwd - iedere nieuwe partner van wie u scheidt terwijl u kapitaal opbouwt, heeft recht op een bijzonder partnerpensioen. Hebt u direct gegarandeerd pensioen gekocht? Dan heeft uw ex-partner recht op partnerpensioen vanaf de pensioendatum dat u hebt gekocht totdat u uit elkaar bent gegaan. Ook het deel dat u hebt gekocht voordat u samen was valt daar onder. Het partnerpensioen vanaf de pensioendatum telt mee voor de bepaling of het totale partnerpensioen meer of minder bedraagt dan een klein partnerpensioen. Delta Lloyd koopt het partnerpensioen vanaf de pensioendatum af, als dat pensioen samen met het partnerpensioen dat met het kapitaal kan worden aangekocht, kleiner is dan een klein partnerpensioen. Is het partnerpensioen vanaf de pensioendatum samen met het partnerpensioen dat met het kapitaal kan worden aangekocht groter dan een klein partnerpensioen? Dan zet Delta Lloyd ook het partnerpensioen vanaf de pensioendatum om in levenslang partnerpensioen, als bijzonder partnerpensioen voor uw ex-partner. Verder geldt dat naast wat hierboven is beschreven: - nadat u en uw ex-partner uit elkaar zijn gegaan kunt u partnerpensioen vanaf de pensioendatum opbouwen. Dat is dan voor uw nieuwe partner. - iedere nieuwe partner van wie u scheidt terwijl u partnerpensioen opbouwt, heeft recht op een bijzonder partnerpensioen. 21/52