Branche rapportage. Praktijken van fysiotherapeuten. Branche Praktijken van fysiotherapeuten. Branche Praktijken van fysiotherapeuten

Transcriptie

1 Praktijken van fysiotherapeuten Voorbeeld B.V. Referentiegroep Branche Praktijken van fysiotherapeuten Rechtsvorm Plaats Amsterdam Boekjaar 215 Omzet 1. Referentiegroep Branche Praktijken van fysiotherapeuten Aantal in groep 83 Boekjaar 215 Rechtspersoonlijkheid Zonder rechtspersoonlijkheid Omvang Alle Regio Heel Nederland Grondslag Alle Status Alle Deze rapportage is alleen bedoeld voor de geadresseerden. Aan dit rapport kunnen geen rechten worden ontleend. Zowel SRA als haar aangesloten leden kunnen niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele schade als gevolg van een onjuiste of onvolledige weergave van de gegevens in dit rapport. Dit rapport bevat een verkorte weergave van de jaarrekening en kan niet als officiële plaatsvervanger van de wettelijke jaarstukken worden beschouwd. Op de in dit rapport opgenomen gegevens is geen accountantscontrole toegepast.

2 Inhoud brancherapportage 2. Actuele trends en thema s in de gezondheidszorg 3. Uw financiële prestatie ten opzichte van branchegenoten 4. Visie van experts op de medische sector 5. Kansen en bedreigingen in de branche Leeswijzer In deze rapportage combineren we algemene brancheontwikkelingen met een overzicht van uw financiële positie. In hoofdstuk 2 gaan we in op de actuele trends en thema s in de gezondheidszorg. Uw financiële situatie komt aan bod in hoofdstuk 3. We zoemen in op uw balans en resultatenrekening en zetten deze af tegen die van uw branchegenoten. Hoofdstuk 4 biedt een blik op de toekomst: wat vinden deskundigen van de vooruitzichten voor de medische sector? We sluiten de rapportage af met een overzicht van de belangrijkste kansen en bedreigingen. 12 september 216 Pagina 2

3 2. Actuele trends en thema s Hoe houden we de gezondheidszorg, op termijn betaalbaar en voor iedereen toegankelijk? Dit bezien in het licht van de vergrijzing, bevolkingsgroei, digitalisering en zorgmarkt die steeds vraaggerichter wordt. Om die reden heeft de overheid, samen met alle grote zorgorganisaties en zorgverzekeraars, in 213 een zorgakkoord afgesloten. In dit zorgakkoord is een grotere rol weggelegd voor de eerstelijnszorg. De eerstelijnszorg moet meer zorg overnemen van de dure specialistische zorg in ziekenhuizen. Dat maakt dat specialisten in de eerstelijnszorg (huisartsen, fysiotherapeuten, medisch specialisten, mondzorg (tandartsen, mondhygiënisten en orthodontisten) en apotheken) zich dienen op te maken voor een verdere professionaliseringsslag. De huisarts zal daarbij de regiorol gaan vervullen, waarbij samenwerkingen tussen de beroepsgroepen en ook samenwerkingen buiten de keten (woningcorporatie, gemeente) essentieel zullen zijn. Daarbij zal er nadrukkelijk meer aandacht moeten zijn voor achterliggende organisatie en bedrijfsvoering in de eerstelijnszorg. Trends en ontwikkelingen in de gezondheidszorg Bron: CBS Zorguitgaven De zorguitgaven zijn voor het derde jaar op rij minder hard gegroeid dan de Nederlandse economie. In 215 stegen de kosten met,8% in vergelijking met het voorgaande jaar en kwamen daarmee uit op een bedrag van 95 miljard. Per inwoner gaat het om euro;,4% meer dan in 214. Bron: CBS Nederlanders betalen relatief weinig zelf Nederlanders betalen op verschillende manieren mee aan de zorg. Het grootste deel wordt via afdrachten aan belastingen en sociale premies bijgedragen, namelijk Daarnaast betalen Nederlanders gemiddeld ruim 1.1 per inwoner aan zorgverzekeringspremies. Tot slot wordt er op diverse manieren rechtstreeks betaald voor zorg, bijvoorbeeld via het eigen risico. In totaal gaat het daarbij om ongeveer 56 per jaar. 12 september 216 Pagina 3

4 Bron: NIVEL / KNMG Bron: NIVEL / KNMG Meer op eigen initiatief Het aandeel patiënten dat op eigen initiatief naar de fysiotherapeut gaat, is gestegen van 37% in 21 tot 47% in 214. Daar staat echter ook een daling van het aantal behandelingen en van de behandelduur (per jaar) tegenover. Aantal behandelingen daalt De groep zelfverwijzers heeft gemiddeld minder behandelingen nodig dan de mensen die op verwijzing van huisarts of specialist bij de fysiotherapeut komen. Hierdoor daalt het gemiddeld aantal behandelingen (per kalenderjaar). Van 11,6 in 21 naar 9,7 in september 216 Pagina 4

5 Thema s In de gezondheidszorg speelt een aantal generieke thema s waarmee alle subsectoren in meerdere of mindere mate te maken hebben. In deze rapportage noemen we de vijf belangrijkste: Vergrijzing en bevolkingsgroei Niet alleen door de vergrijzing zal de vraag naar zorg toenemen, maar ook door de groei van de bevolking. Begin 215 telt Nederland 16,9 miljoen inwoners, onder wie uitzonderlijk veel veertigers, vijftigers en zestigers, aldus het CBS. Tussen 215 en 244 groeit het inwonertal van 16,9 naar 18, miljoen. Het aantal ouderen zal de komende decennia dus sterk toenemen doordat de talrijke veertigers en vijftigers de hogere leeftijdsgroepen instromen. De vergrijzing bereikt haar hoogtepunt rond 24. Dan telt Nederland naar verwachting 4,8 miljoen 65-plussers. Ouderdom brengt per saldo hogere kosten met zich mee: de stijging van de zorguitgaven sinds 2 is circa 15% het gevolg van de vergrijzing. Daarnaast blijft de gemiddelde levensverwachting toenemen. Bezuinigingen De toename van de zorguitgaven van de overheid was in het afgelopen decennium substantieel hoger dan de economische groei. Het aandeel van de zorguitgaven in het bruto binnenlands product is daardoor sterk toegenomen. Om deze uitgaven de komende jaren minder hard te laten oplopen, heeft de overheid in de zomer van 213 afspraken gemaakt met de zorgverzekeraars en alle grote zorgorganisaties. Dit zorgakkoord leidt ertoe dat de overheid vanaf 215 één miljard euro per jaar minder uitgeeft aan zorg dan was begroot. Van tweedelijnszorg naar eerstelijnszorg De eerstelijnszorg moet steeds meer taken overnemen van dure specialisten in ziekenhuizen (tweedelijnszorg). De huisarts zal daarbij een centrale rol hebben. Het budget van de huisarts mag daarom ook meer groeien dan andere budgetten in de zorg. Van 28 tot en met 212 bedroeg de volumegroei bij huisartsen 1,4%, terwijl zij vanaf 215 2,5% mogen groeien. Tussen de eerste en tweedelijnszorg ontstaat een tussenvorm van gespecialiseerde zorg (de anderhalvelijnszorg; de eerstelijnszorg neemt taken over van de meer specialistische en duurdere tweedelijnszorg). Deze anderhalvelijnszorg heeft meer diagnostische mogelijkheden dan de eerstelijnszorg, waardoor een doorverwijzing naar een specialist in het ziekenhuis niet meer nodig is. 12 september 216 Pagina 5

6 Opkomst zelfzorg en innovatie Medische apparatuur wordt steeds verfijnder en daarmee effectiever. De gezondheidszorg maakt tevens meer en meer gebruik van online, mobiele en draadloze oplossingen. Dit combineert traditionele zorg met nieuwe zorgvormen, zoals consulten op afstand (e-health). Dit maakt de branche efficiënter. Daarnaast verschuift de inzet van de technologie naar preventie. Zo zijn producten en diensten voor medische zelfzorg sterk in opkomst. Dit alles leidt tot een andere rolverdeling in de branche. De patiënt wordt een zorgconsument die meer controle heeft op zijn gezondheid, terwijl de arts als coach gaat functioneren. Samenwerking Het sleutelwoord voor een toekomstbestendige gezondheidszorg is samenwerking. Dat is op dit moment veelal een verband tussen zorgaanbieders in dezelfde deelbranche, zoals een coöperatie van huisartsen. Daarnaast stijgt het aantal samenwerkingsverbanden tussen verschillende partijen in de zorgketen. Een goed voorbeeld is een gezondheidscentrum met huisartsen en andere aanbieders van eerstelijnszorg (zoals een apotheek, een fysiotherapeut en maatschappelijk werk). De sector zal steeds meer gebruik moeten maken van nieuwe samenwerkingsvormen, zoals franchising. Maar bij deze inhoudelijke samenwerkingen dient wel nadrukkelijk meer aandacht te zijn voor de achterliggende organisatie en bedrijfsvoering. 12 september 216 Pagina 6

7 3. Uw financiële prestatie versus branchegenoten In onderstaande tabellen worden de verkorte resultatenrekening en verkorte balans afgezet tegen het gemiddelde van de referentiegroep. Voorbeeld B.V. Referentiegroep Netto omzet Referentiegroep (n=83)* x1 % x1 % 1. 1 % 1. 1 % Mutatie onderhanden projecten % Voorraadmutaties % Inkoopwaarde 448 % 1. 1 % % Overige bedrijfsopbrengsten 847 1% Bedrijfskosten % Personeelskosten % Exploitatiekosten 67 1% Inventariskosten 298 % Huisvestingskosten % Autokosten 159 % Verkoopkosten % Algemene kosten % Overige bedrijfskosten % Brutomarge Afschrijvingen Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Gewoon resultaat vóór belasting % 1. 1 % % % 1. 1 % % * Posten in deze (rechter)kolom zijn geschaald op basis van de netto omzet van de testonderneming (linker kolom). Referentiegroep Voorbeeld B.V. x1 Referentiegroep (n=83)** % x1 % Activa Immateriële vaste activa % 1. 1 % % Financiële vaste activa 152 % Voorraden 94 % Vorderingen % Materiële vaste activa Liquide middelen Totaal activa % 1. 1 % 1. 1 % 5 % Passiva Eigen vermogen 1. 1 % Voorzieningen 184 % Langlopende schulden % Kortlopende schulden % Vermogensbehoefte 1. 1 % 1. 1 % Totaal passiva ** Posten in deze (rechter)kolom zijn geschaald op het totaal vermogen van de testonderneming (linker kolom). 12 september 216 Pagina 7

8 Bandbreedtes resultatenrekening en balansposten In onderstaande grafieken worden uw financiële prestaties afgezet tegen de referentiegroep. Hieronder staat middels een legenda toegelicht hoe u de grafieken dient te interpreteren. Gemiddelde 5% van alle waarnemingen binnen de referentiegroep Laagste waarneming binnen de referentiegroep* Gemiddelde van de referentiegroep Positie van uw onderneming* Hoogste waarneming binnen de referentiegroep* * Indien de laagste of hoogste waarneming, of de positie van uw onderneming buiten het bereik van de referentiegroep valt, wordt dit met een pijl aan het eind van de as weergegeven. Netto omzet De netto omzet is de totale omzet van alle verkochte goederen en diensten. Bedrijfskosten Hierin zijn alle bedrijfskosten, zoals personeelskosten, auto- en transportkosten, huisvestingskosten, onderhoudskosten, verkoopkosten en andere bedrijfskosten opgenomen. Winst voor belastingen De winst voor belastingen is het commerciële resultaat; omdat we geen rekening houden met fiscale correcties, kan dit afwijken van het resultaat volgens de fiscale aangifte. Materiële vaste activa Bestaat uit grond, gebouwen, machines, vervoermiddelen en inventaris. Voorraden Hieronder zijn alle voorraden handelsgoederen, grondstoffen en gereed product begrepen, evenals de kosten van onderhanden projecten. Eigen vermogen Bevat naast het (aandelen)kapitaal ook de wettelijke, statutaire en overige reserves. Langlopende schulden Dit zijn alle leningen en andere financieringen die op de langere termijn moeten worden afgelost. De aflossingsverplichting voor het komende jaar is hier niet bij inbegrepen. Balanstotaal Dit is het totaal van alle activa, gelijk aan het totaal van alle passiva. 12 september 216 Pagina 8

9 Kengetallen Op basis van de resultatenrekening en de balans is een aantal kengetallen berekend. Van de belangrijkste kengetallen zijn de bandbreedtes hieronder weergegeven. Rentabiliteit Onder rentabiliteit verstaan we de verhouding tussen winst en het vermogen (eigen vermogen, dan wel totaal vermogen) dat deze winst heeft gegenereerd. De rentabiliteit is een belangrijke maatstaf voor beslissingscalculaties op de lange termijn. Brutomarge De brutomarge is de omzet minus de kostprijs van de omzet, gedeeld door de omzet. Rentabiliteit eigen vermogen De rentabiliteit van het eigen vermogen is de winst (voor belastingen) gedeeld door het eigen vermogen. Solvabiliteit De solvabiliteit geeft aan in hoeverre een onderneming de financiële verplichtingen (betalingen) aan verschaffers van vreemd vermogen (lang- en kortlopende schulden) kan nakomen. Solvabiliteit Dit is de verhouding tussen eigen vermogen en vreemd vermogen (langlopende en kortlopende schulden). Interest coverage ratio Dit geeft aan hoeveel maal een bedrijf zijn rentelasten verdient. Het is een maatstaf voor de mate waarin de winst voor rente en belasting kan dalen zonder dat het bedrijf in financiële moeilijkheden komt. Liquiditeit De liquiditeit geeft aan in welke mate een onderneming haar lopende betalingsverplichtingen kan voldoen. Current ratio De current ratio meet de financiële toestand en specifiek de liquiditeit van een bedrijf. Het geeft de mate aan waarin een bedrijf de verschaffers van het kort vreemd vermogen (kortlopende schulden) kan betalen uit de vlottende activa (voorraden, vorderingen en liquide middelen). Defensive interval (weken) Het defensive interval geeft aan (in weken) hoe lang een bedrijf bij het ontbreken van activiteiten niet in liquiditeitsproblemen komt. 12 september 216 Pagina 9

10 4. Visie op de gezondheidszorg Meer aandacht op ondernemerschap Als gevolg van de bezuinigingen in de zorg, waarbij zorg wordt verlegd van de tweede lijn naar de (goedkopere en meer op preventie gerichte) eerste lijn, met de nieuwe rol van huisarts als regisseur, ontstaan in de eerstelijnszorg steeds meer (regionale) samenwerkingsvormen tussen medische disciplines, zoals huisartsen, fysiotherapeuten, opticiens en dermatologische specialisten. Je ziet zelfs dat de zorg samenwerkingen aangaat met branchevreemde partijen, zoals zorginstellingen met woningbouwcorporaties, zegt Marleen Jansen, sectormanager Gezondheidszorg van Rabobank. Organisatie en bedrijfsvoering Daarbij moeten deze praktijken nadrukkelijk aandacht hebben voor organisatie en bedrijfsvoering, zo zegt Erwin Winkel, sectormanager Gezondheidszorg van ING. De rol van eerstelijnsdiagnostiek wordt groter en complexer en is de verbinding tussen de eerste lijn en tweede lijn. Dat betekent dat samenwerkingen tussen deze lijnen ook efficiënter moeten worden. Daarnaast is de samenwerking tussen medische disciplines in de eerstelijnszorg vooral inhoudelijk gedreven, maar het is belangrijk dat die samenwerkingen ook toegevoegde waarde hebben voor de bedrijfsvoering. Hoe betrekken we belangrijke stakeholders als ziekenhuizen, ouderenzorgaanbieders, gemeenten en zorgverzekeraars? Is een verzamelgebouw de beste oplossing of juist een andere samenwerkingsvorm? Daarbij moet men een goede positie innemen in de regio en moet er aandacht zijn voor innovaties als e-health. Jansen: De huisarts moet samen met andere disciplines het ziekenhuis ontlasten. Dat vraagt om specialisatie en innovatie. Dit betekent wel keuzes maken. Te meer daar de verschillende disciplines nu al, of op de korte termijn, te maken krijgen met vergrijzing van de huidige personele bezetting. Denk aan bijvoorbeeld huisartsen en tandartsen. Steeds meer vrouwen stromen in die parttime werken en in loondienst zijn, aldus Jansen. Winkel: De eerstelijnszorg wordt een krachtenveld met complexe strategische vraagstukken. Jansen: Tandartsen zijn daar met een goed verdienmodel al op ingesprongen door meer nadruk te leggen op preventie, waarbij assistenten en mondhygiëniste werk van de tandarts overnemen, en het meerstoelenconcept. Daarnaast zijn er op termijn, onder meer door verschuiving van zorg van de tweede lijn naar de eerste lijn en toenemende zorgvraag door onder meer vergrijzing en ouderen die langer thuis wonen, veel meer mensen nodig die in de sector aan de slag moeten. Dat wordt echt een uitdaging. Met name zullen er ook meer specialisten in de eerste lijn nodig zijn. Die kunnen vanuit de tweede lijn komen, de groei is er bij de ziekenhuizen en GGZ wel uit. Overigens moet men niet meer in lijnen denken, maar in competenties, aldus Jansen. Verwachtingen korte termijn Het zorglandschap van eerste lijn en tweede lijn zal er over tien jaar heel anders uitzien. Om die stappen te maken en klaar te zijn voor een goede eerstelijnszorg, vereist dat nu daadkracht. En dat in een tijd dat er volgens Winkel en Jansen voor 216 alleen bij huisartsen groei wordt verwacht, daar waar de groei in andere sectoren, zoals de thuiszorg, wijkverpleging, fysiotherapie, apotheken en mondzorg onder druk staat. De echte ondernemers staan nu op. Verdienmodellen De bezuinigingen in de zorg en andere ontwikkelingen, zoals de mondige zorgconsument, bevolkingsgroei, vergrijzing, digitalisering (denk aan e-health) vereisen dus andere verdienmodellen. Dat biedt kansen. Waar het zorgaanbod in de eerste lijn nu nog veelal versnipperd is, moet de eerste lijn intensiever samenwerken, aldus Winkel. Inzetten op een efficiënte en innovatieve bedrijfsvoering, waar ook financieringsvraagstukken voor de eerstelijnszorg een grote rol spelen, is daarbij cruciaal. 12 september 216 Pagina 1

11 5. Kansen & bedreigingen Wil de gezondheidszorg op de lange termijn gedijen, dan zal de branche slim moeten inspelen op kansen en verstandig moeten omgaan met bedreigingen. Hieronder vindt u een overzicht van de belangrijkste: Kansen Grotere rol voor eerstelijnszorg Het zorgakkoord van 213 geeft de eerstelijnszorg een grotere rol, waarin de huisarts de regierol vervult. Dit heeft tot gevolg dat de eerste lijn taken moet overnemen van de tweede lijn. Nieuwe verdienmodellen Meer ruimte voor zorgondernemerschap met vragen als: welke nieuwe diensten en oplossingen kan de eerste lijn aandragen? Zorgvraag neemt toe Door vergrijzing, waarbij ouderen steeds langer dienen thuis te wonen, meer chronisch zieken en de bevolkingsgroei zal de vraag naar zorg blijven toenemen. De zorgvraag neemt niet alleen toe, maar wordt ook complexer. Huisartsen zullen daarom samenwerkingen moeten aangaan met andere specialisten, zoals fysiotherapeuten, orthopeden en opticiens. Maar ze zullen ook samenwerkingen moeten aangaan met partijen buiten de keten, denk aan gemeenten en woningcorporaties. Meer oog voor preventie Hoe kunnen specialisten in samenwerking meer doen aan preventie, zodat er minder medicijnen worden voorgeschreven, maar behandelplannen met bijvoorbeeld betere voeding en meer bewegen de kern zal zijn. De professional krijgt meer een coachende en begeleidende rol. Innovatie Nieuwe technieken (e-health) zorgen voor efficiëntie en springen in op de behoeften van zorgvragers. Door deze innovaties kunnen bijvoorbeeld ouderen langer op zichzelf blijven wonen (e-health) en kan een huisarts op afstand diagnosticeren. Dankzij medisch technologische ontwikkelingen zal ziekte eerder worden opgemerkt, zodat in een eerder stadium kan worden ingegrepen. Innovatieve technologieën kunnen het verwachte tekort aan arbeidspotentieel voor een deel opvangen. Bedreigingen Ondernemerschap Meer aandacht voor organisatie en bedrijfsvoering om de takenverzwaring - die ook nog eens complexer is - van de eerste lijn in goede banen te leiden. Personeelstekort Nederland heeft in vergelijking met andere Europese landen weinig medisch specialisten per hoofd van de bevolking. De eerste lijn krijgt steeds meer taken, terwijl er in de sector sprake is van vergrijzing. Die vergrijzing wordt deels opgevangen door vrouwen die vaker parttime werken en in loondienst zijn. Beleidswijzigingen Overheidsbeleid: zo leiden bezuinigingen op de thuiszorg tot een flinke vraaguitval. Steeds minder mensen hebben een aanvullende (tandarts)verzekering, vooral vanwege de hoge premies. 12 september 216 Pagina 11